tp
Sofip.
TU C:
KOF
Z/
De Internationale toestand
'i
Het Portret
Deze week
.r
De Wereld
Ad
IN DE AFGELOOPEN WEEK
VAN DE WEEK
IN NEDERLAND
-V
IN KAART
v* Bjoeeo PTWJ
O
7l
Mevr. C
Wilt I
De IV
Stiel
Zaai
De Fransclie minister van Financiën,
Paul Renaud, heeft in een radiorede
een aantal maatregelen aangekon
digd, waarvan het doel is, de con
sumptie in Frankrijk te beperken
en de productie op te voeren. Deze
maatregelen zijn niet uitsluitend van
financieelen aard, maar liggen voor
een deel ook op economisch terrein.
Als de voornaamste zijn te noemen
de herwaardeering van het goud van
de Banque de France, waardoor een
reserve zal ontstaan, die voor een
deel als geheime oorlogsschat zal
worden gebruikt, verder een aantal
beperkingen als de sluiting van de
banketbakkerijen gedurende drie
dagen per week, verbod van verkoop
van alcohol in café's en restaurants
eveneens gedurende drie dagen per
week en de tewerkstelling van vrou
wen in de industrie.
Ten slotte is distributie van levensmidde
len aangekondigd, zoodra de daarvoor
noodzakelijke maatregelen zijn genomen
De regeering wenscht prijsstijging te voor
komen en kondigt strenge straffen op ham
steren aan. De menu's in de restaurants
zijn beperkt en de benzine wordt zuiniger
gedistribueerd. Dergelijke maatregelen
waren in Engeland reeds eenige maanden
geleden van kracht. Nu gaat ook de
Franschman aan den lijve gevoelen, wat
de oorlog beteekent.
De Russen dringen nog steeds op
De Finnen moeten langzaam wijken voor
de opdringende Russen, in het bijzonder in
den Viborg-sector. De positie van deze stad
wordt steeds hachelijker. Volgens onbeves
tigde berichten zouden de Sovjets er reeds
binnengetrokken zijn. Het is niets meer
dan een brandende puinhoop. Tege
lijkertijd verschijnen telkens weer be
richten over de mogelijkheid van bij
legging van het conflict. De Russen zou
den wel willen praten over een compromis
vrede, nu gebleken is, dat de totale ver
overing van Finland, zoo al niet onmoge
lijk, dan toch een geweldig werk zal zijn.
Economisch gaat het Russische volk hard
achteruit, er is gebrek aan vele zaken van
levensbelang, vooral in de omgeving van
Moskou en nu zooveel mannen en paarden
en tractoren door den oorlog zijn in beslag
genomen of vernietigd, zal de landbouw
een harden dobber hebben, om te zorgen
voor een behoorlijken oogst. Om al die
redenen van binnenlandschen aard zou
Stalin volgens de geruchten nu wel vrede
willen sluiten. Nog zinneloozer wordt daar
door deze geheele oorlog, nog nutteloozer
alle vernielingen en offers van menschen.
Finland zal geen vrede sluiten, die het zijn
onafhankelijkheid zou kosten, maar liever
tot den laatsten man vechten.
De heer Sumner Welles
„doet" op dit oogenblik op zijn Ameri-
kaansch de Europeesche hoofdsteden. Hij
heeft de Italiaansche règeering gespro
ken, is bij Hitier geweest en nu staan
Londen en Parijs nog op het lijstje. Hoewel
hijzelf zich van den beginne geheel op de
vlakte heeft gehouden, wanneer men hem
vroeg naar het doel van zijn komst, wor
den er vele vermoedens en verdichtselen
geweven. Wij lazen zelfs een uitvoerig ver
slag van zijn onderhoud met den Duitschen
Rijkskanselier. Maar al wat we ervan hoo
ien, is voor niemand iets nieuws. Sedert
Roosevelt nadrukkelijk ontkende, dat er
van eenige bemiddeling of eenig vredes
voorstel sprake was, waren er weinig sen-
sationeele dingen te verwachten. En de re-
Tijdens een oefening van de Duitsche kustartillerie. Een stuk zwaar geschnt wordt
gereed gemaakt om te vuren.
geerders van de betrokken landen doen al
wat ze kunnen, om steeds opnieuw dezelfde
oorlogsdoeleinden te publiceeren en te
cnderstreepen. Typeerend voor de taak
van den heer Sumner Welles waren twee
opmerkingen, die we in de bladen hebben
gelezen. De heer Welles had een zeer ern
stige uitdruking op het gelaat ende
heer Welles heeft tijdens zijn bezoek aan
Hitier weinig gezegd, maar zich bepaald
tot luisteren.
Luchtgevecht boven België.
Een Duitsch, de Belgische neutraliteit
schendend vliegtuig heeft een Belgisch
vliegtuig boven België neergeschoten. Zoo
als men weet, is het reeds tweemaal ge
beurd, dat een Duitsch vliegtuig op een
Nederlandsch schoot. Zaterdagmiddag ver
scheen een zwaar bewapend Duitsch vlieg
tuig, een z.g. „vliegend fort", boven België.
Er zijn er dien dag ook weer verscheidene
boven ons land geweest. Drie eenpersoons
vliegtuigen, bewapend met een mitrailleur,
stegen op, omringden het toestel, om het
tot dalen te dwingen en werden onder vuur
genomen. Twee toestellen werden bescha
digd en moesten de achtervolging staken,
het derde, dat van onder-luitenant Hen-
rard, zette de vervolging voort en werd
door den Duitscher neergeschoten. Dat de
verontwaardiging in België groot is, is niet
te verwonderen. Minister Spaak heeft ern
stig bij den Duitschen gezant geprotes
teerd.
Italië begint zich te roeren.
Nadat de Britsche regeering had be
sloten, niet langer het transport van
Duitschland (via Rotterdam) naar Italië
te kunnen vrijstellen van de contrabande
bepalingen, heeft Mussolini een vrij scherpe
nota over dit geval tot de Britsche regee
ring gericht, waarin trouwens de geheele
kwestie der controle op den handel der
niet-oorlogvoerende staten wordt behan
deld en gecritiseerd. Ook tegen het schen
den van het postgeheim wordt geprotes
teerd. Het schijnt, dat Italië de zaak op de
spits wil drijven en dat ook Engeland niet
van plan is, in zijn houding wijziging te
brengen. De schepen, die te Rotterdam
werden geladen met steenkolen, zijn al
thans vertrokken en de Engelsche regee
ring heeft aangekondigd, dat ze zullen
wórden opgebracht en in de contrólehavens
uitgeladen. En het heeft intusschen de daad
bij het woord gevoegd.
Incident in de Belgische Kamer.
Ook in België heeft de regeering maat
regelen voorgesteld, die haar in staat moe
ten stellen met meer kracht op te treden
tegen stroomingen, die gericht zijn tegen
de nationale instellingen. Degrelle, de lei
der der Rexisten, die begreep, dat in de
eerste plaats zijn partij, de communisten
en de Vlaamsch-nationalisten zou treffen,
hield een fel betoog tegen de socialisten,
die vroeger zelf herhaaldelijk zijn schuldig
geweest aan anti-nationaal optreden. Het
was begrijpelijk, dat de afgevaardigde
George Hubin, die 77 jaar oud is en in den
wereldoorlog als vrijwilliger gediend heeft
en ook in September zich heeft aange
boden om in Frankrijk te vechten, zich dit
aantrok. Hij liep op Degrelle toe en spoog
in zijn richting. Inderdaad een minder
smakelijke wijze, om aan zijn verontwaar
diging uiting te geven. Hij is door de
Kamercommissie voor tien dagen van de
zittingen uitgesloten.
EVACUATIE-VOORZORGSMAAT
REGELEN.
Evacuatie is een woord dat een onheil
speilenden klank heeft. En terecht. Immers,
het beteekent het gedwongen verlaten van
huis en hof, met achterlating van nagenoeg
alles het gedwongen vertrek uit de ver
trouwde omgeving, om te worden vervoerd
naar een vreemde, onbekende bestemming,
het plotseling verbreken van het gemeen
schapsverband, met het oog op het drei
gende oorlogsgevaar.
Het is daarom volkomen begrijpelijk, dat
velen duizenden de schrik om het hart is
geslagen Dij het kennis nemen van hetgeen
de peis in deze dagen gepubliceerd heeft
over de eventueele evacuatie-maatregelen.
Doch voor dien schrik bestaat geen aan
leiding. Het betreft immers slechts „even
tueele" evacuatie, d.wz. dat deze maat
regelen eerst genomen zullen worden inge
val onverhoopt tot evacuatie moet worden
overgegaan hetgeen naar wij allen hopen
niet noodig zal blijken.
Er beslaat geen enkele speciale reden
voor bet publiceeren van deze voorschrif
ten juist op dit oogenblik. Het is integen
deel zeer juist gezien van de betreffende
autoriteiten om daartoe bij voorbaat over
te gaan, opdat iedereen zal weten, wat hem
in het uiterste geval te doen staat en rustig
mede te werken tot het bevorderen van
een geregelden gang van zaken.
Niets is noocilottiger, dan het ontstaan
van een paniek bij een ongunstige ontwik
keling van den toestand; en alles moet
tijdig in het werk worden gesteld, om het
ontstaan van een paniektoestand te voor
komen. Het beste middel om dit te bereiken
is de bevolking bijtijds in te lichten over
hetgeen haar te doen staat.
Het is wel onnoodig te zeggen, welk een
reusachtige organisatie er noodig is, om te
bereiken dat een zoo jjroot deel van de
bevolking op doeltreffende wijze naar vei
liger oorden kan worden gedirigeerd, waar
alles tijdig in orde moet zijn gebracht om
haar te huisvesten en te voeden. Zij moet
de zekerheid hebben, dat hieraan niets zal
ontbreken.
De evacuatie op zichzelf beteekent na
tuurlijk een groot offer; doch wij hebben
gezien hoe in andere landen dit offer blij
moedig is gebracht, omdat de bevolking
terecht heeft beseft, dat het onvermijdelijk
was. Ook daar is alles zonder paniek, zon
der bijzondere moeilijkheden verloopen.
Geregeld hebben de treinen honderddui
zenden en nog eens honderdduizenden van
de bedreigde grenzen naar het veiliger
binnenland vervoerd.
Wij twijfelen er niet aan of ook onze
bevolking in eventueel bedreigde gebieden
zal, indien de nood aan den man mocht
komen, zich houden aan de voor haar uit
gestippelde gedragslijn. Doch wij leggen er
nogmaals den nadruk op, dat er niet de
minste grond bestaat voor eenige ongerust
heid op dit oogenblik. De publicatie van de
evacuatie-maatregelen is uitsluitend be
doeld bij wijze van tijdige voorzorg.
Het is nu eenmaal niet mogelijk, om
transporten van dien omvang uit te voeren,
zonder vooraf alles in de puntjes geregeld
te hebben; en hoe beter de belanghebben
den zelf van een en ander tijdig op de
hoogte zijn gebracht, hoe meer zekerheid
bestaat, dat alles naar wensch zal verloo
pen. Het is ontegenzeggeilijk beter, dat men
vooraf weet, wat eventueel zou kunnen
gebeuren, dan dat men er onverwachts
door wordt overvallen.
MINISTER KOHT.
Een belangrijke rol in de thans zoo
moeilijke politiek der Scandinavische
landen speelt Halfdan Koht, de Noor-
sche minister van Buitenlandsche
Zaken. Vooral na het incident van de
„Altmark" trad hij op den voor
grond. Onze foto toont den heer Koht
(links) met den Deenschen minister
van Buitenlandsche Zaken, Peter
Munch, bij hun aankomst te Kopen
hagen voor de Conferentie van
Noorwegen, Zweden en Denemarken,
om de situatie in het Noorden te be
spreken.
Wanneer men de zaak in dit licht beziet,
zal men er de regeering erkentelijk vooi
zijn, dat zij tijdig voorzorgsmaatregelen
heeft bekend gemaakt, welke misschien
nooit tot uitvoering zullen behoeven t«
komen.
WAT DOET HAILE SELASSIE
IN EGYPTE
In Italiaansche klingen is men er weinig
over gesticht, dat Haile Selassie Engeland
heeft verlaten, om den strengen winter ta
ontvluchten en de Afrikaansche zon op te
zoeken in Khartoem. De Italianen zijn van
meening, dat hij dit evengoed in Zuid-
Af rika had kunnen doen. Zijn verblijf in dal
deel van Egypte, zoo dicht bij de grenzen
van het Italiaansche gebied, wekt zeker
wantrouwen, daar men vreest dat deze
in verband zou kunnen staan met de actie
van Italiaansche agitatoren, welke nooit
geheel tot rust is gekomen.
Meer veiligheid voor de koopvaardij
De eerste ernstige scheepsrampen ten
gevolge van den oorlog gaven de regeering
aanleiding, een commissie in te stellen,
welke tot opdracht kreeg, op korten ter
mijn een rapport uit te brengen over de
maatregelen welke genomen zouden kun
nen worden ter beveiliging der koopvaar
dij. Deze commissie Van 'tHaaf heeft thans
reeds, nog voor haar eindrapport is ver
schenen, de mogelijkheid geopperd, langs
een vastgestelde route een aantal kleinere
schepen te laten patrouilleeren, waardoor
bij een eventueele scheepsramp steeds hulp
in de nabijheid zou zijn. Dit zou de veilig
heid voor de zeelieden reeds aanmerkelijk
verhoogen. Andere veiligheidsmaatregelen,
zooals het varen in verband of het con-
vooieeren, blijken ernstige technische be
zwaren met zich mede te brengen. Voor-
toopig ziet men dan ook in patrouilleering
de beste oplossing en deze mogelijkheid zal
daarom nader worden onderzocht. Bij de
commissie zijn ook tal van uitvindingen
ter bestrijding van het mijnengevaar inge
komen, die echter voor het meerendeel niet
practisch bruikbaar bleken te zijn.
Beschieting van schepen.
Een onaangenaam avontuur beleefden
twee Nederlandsche vrachtschepen op weg
van Engeland naar België en ons land.
Kort na hun vertrek uit New Castle wer
den deze schepen, de „St. Annaland" en de
„Schieland" door een bommenwerper van
onbekende nationaliteit aangevallen en met
mitrailleurvuur bestookt. Gelukkig liet de
aanvaller, die het vermoedelijk op een na
burig Engelsch schip gemunt had, dat later
dan ook tot zinken werd gebracht, de Ne
derlandsche schepen spoedig met rust. Zon-
DE DROEVE LUST VAN DEZE
WEEK.
„Goiconda" (5316 t, vr.sch., Britsch)
„Reet" (827 t., vr.schip, Estlandsch)
„P.L.M. 25" (6000 t., vr.sch., Fransch)
„BroJ (1538 t., vr.schip, Noorsch)
„Kr Idis" (3206 t., vr.schip, Let!.)
„Mirt na" (5340 t., vr.schip, ItaL)
„Pyrrhus" (vr.schip, Britsch)
„PJj.M. 15" (34501., vr.sch., Fransch)
„Troja" (2390 t., vr.schip, Duitsch)
„Maric Rosa" (4210 t., vr.sch., Ital.)
„Silja" (1950 t., vr.schip, Noorsch)
„Vestfoss" (1388 t., vr.sch., Noorsch)
„Makis" (3546 t., vr.sch., Grieksch)
„Domala" (8441 t., passagiersschip,
Britsch-Indisch)
„Lagaholm" (2858 t., vr.schip,
Zweedsch)
„Albano" (1176 t., vr.sch., Britsch)
„Cato" (710 t., vr.schip, Britsch)
„Rijnstroom" (695 t., vi\sch., Nederl.)
„Charles F. Meyer" (10.516 t., tank
schip, Britsch)
„Ben Attow" (treiler, Britsch)
„El Ciervo" (5841 t., vr.sch., Britsch)
„Wilja" (3396 t, vr^chip, Finsch)
Gewonde Duitsche soldaten in een Ber-
lijnsch lazaret krijgen les in figuurzagen,
modelleeren en anderen handenarbeid.
der dat iemand aan boord gewond was,
doch beschadigd door tal van kogels, kwa
men zij behouden in de haven van bestem
ming aan.
Erger verging het het Nederlandsche
motorschip „Elziena" uit Sappemeer, dat
een lading uien naar Schotland wilde bren
gen. Het werd op de Noordzee door een
vliegtuig beschoten, waarbij de kapitein en
de motordrijver werden gedood. Door de
beschieting geraakte het schip in brand en
verdween na twee uur in de golven. De
andere leden der bemanning, drie in getal,
konden worden gered, doch twee hunner
waren gewond. Uit de verklaringen van de
overlevenden is gebleken, dat het aanval
lende toestel van Duitsche nationaliteit
was. Ook het Nederlandsche motorschip
„Jonge Willem" van de Middellandsche
Zeevaart Comp., dat 50 overlevenden van
het gebombardeerde Engelsche passagiers
schip „Domala" had opgepikt, werd door
Duitsche vliegmachines met bommen en
machinegeweervuur bestookt, gelukkig
zonder dat slachtoffers werden gemaakt.
Onbekend gebleven vliegtuigen bestookten
ten slotte nog de Nederlandsche vracht
vaarders „Boekelo", „Wasa" en „Amazone",
die daarbij evenwel slachtoffers noch
schade opliepen.
Wijziging der Begrafeniswet.
Bij de Tweede Kamer is een wetsont
werp ingediend ter wijziging en aanvulling
van de wet van 10 April 1869 tot vaststel
ling van bepalingen „betrekkelijk het be
graven van lijken, de begraafplaatsen en
de begrafenisregten" beter bekend onder
den naam van „Begrafeniswet". De wets
wijziging heeft ten doel, eindelijk het offi-
cieele standpunt ten aanzien van de lijk
verbranding in de wet vast te leggen.
Evenals tevoren blijft begraving de nor
male vorm van lijkbezorging. Crematie zal
alleen zijn toegestaan, indien de overledene
daartoe bij laatste wilsbeschikking den
wensch heeft kenbaar gemaakt. Lijkver
branding van minderjarige kinderen kan
alleen or> schriftelijk verlangen der ouders
gebeuren en dan nog slechts, indien het
kind zelf er geen bezwaar tegen had. Ten
einde geen verandering te brengen in den
bestaanden toestand, is bovendien nog een
bepaling opgenomen, dat slechts één ver
brandingsinrichting is toegestaan.
Neutraliteitsschending gaat voort.
In vele streken van het land begint men
al gewend te raken aan het doffe gedonder
van het luchtafweergeschut en het speu
rend spel van de stralenbundels der zoek
lichten, want de vluchten van vreemde
vliegtuigen boven ons land blijven nage
noeg aan de orde van den dag. De regee-
ringspersdienst en daarmede ook ons over
zicht begint in dit opzicht aan eentonig
heid te lijden. De kuststreek, TJtrecht en
Amsterdam werden midden der week be
zocht, Vrijdagmiddag werden twee vreem
de vliegtuigen van onbekende nationaliteit
boven het centrum van het land waarge
nomen, terwijl ook boven Noord-Holland
de ongewenschte indringers hun opwach
ting maakten. Overal waar zij gesignaleerd
werden, openden de luchtdoeibatterijen
het vuur op de vliegtuigen, terwijl in vele
gevallen ook vliegtuigpatrouilles opstegen
om de indringers te verjagen. Het ge-
wenschte resultaat werd steeds in korten
tijd bereikt.
Verliezen worden aangevuld.
Nadat de Vereenigde Nederlandsche
Scheepvaartmaatschappij onlangs ter ver
vanging van haar in Januari getorpedeerde
motorvrachtschip „Arendskerk" een nieuw
motorschip bij de Ned. Scheepsbouw Mij.
te Amsterdam had besteld, heeft dezelfde
maatschappij thans nog een tweede motor
vrachtschip bij de werf Wilton Feyenoord
te Schiedam besteld. Het zal een schip van
11.000 ton worden.
De „Rijnstroom" vergaan.
Ook een der groote reederijen, de Hol-
landsche Stoomboot Maatschappij, werd
deze week door een verlies getroffen. Met
aan zekerheid grenzende waarschijnlijk
heid moet tenminste worden aangenomen,
dat haar stoomschip „Rijnstroom", groot 695
ton, dat een bemanning van 12 personen
had, het slachtoffer is geworden van den
zeeoorlog. Het schip was Zondag van Duins
naar Amsterdam vertrokken en sindsdien
heeft men er niets meer van vernomen.
Een gekapseisde reddingsloep, enkele red
dingboeien en verscheidene goederen be-
hoorende tot de lading van het schip, wer
den drijvende aangetroffen door twee
andere Nederlandsche schepen, zoodat de
ondergahg van het schip wel zoo goed als
vaststaat.
Toch Jaarbeurs.
De oorlogsomstandigheden ten spijt is
toch in de Utrechtsche hallen de 42ste
Koninklijke Nederlandsche Jaarbeurs ge
opend. Het is ditmaal, zooals de heer
Graadt van Roggen in zijn openingsrede
opmerkte, geen paradepaardje, maar een
dienstpaard, dat thans onmisbaarder is dan
ooit om het bedrijlsleven tot voorlichting,
oriëntatie en opwekking te strekken. Het
aantal deelnemers is verblijdend groot,
bijna even groot als het vorig jaar. Er is
17.000 vierkante meter oppervlakte ver
huurd (slechts 400 vierk. m. minder dan
verleden jaar) aan 1994 deelnemers (vorig
jaar 2032). Ook de buitenlandsche deel
neming is zeer meegevallen. Er zijn nog
366 buitenlandsche exposanten tegen 474
verleden jaar.
DE BALKANLANDEN.
De Balkan staat in het middelpunt dei
belangstelling, niet het minst door hun
rijkdom aan bodemproducten. Ons kaartjs
geeft van deze producten een duidelijk
beeld.
protectoraat^
'SLOWAKIJE
uicmn»*
30 S»' J HONGARIJE
ROEMENIE fi
SLAVIË
1 'tofusd
fit
«n w i
BULGARIJE"
N
fiyp.o»
^ITALIË
fGRIEKEN-
.ANDs»'
cs'
ruRKIJ
jSICIUE
<S> Zijde
Petroleum
Tabak
H Uzererts
Maïs
Industrie
füf Wijn
«li i
|i Graan
Katoen
5teerj_ Bruin.
iQHOCOS
HET ROODE KRUIS.
Het Roode Kruis vormt een lichtpunt aan
den duisteren hemel van Europa, van de
geheele menschheid. Het is een monument
van de humaniteit, een belichaming van
het woord„Hebt uwen naaste lief gelijk
uzelven". Sedert in het jaar 1864 zestien
mogendheden hun handteekening hadden
gezet onder de Conventie van Genève, uit
gewerkt volgens de denkbeelden van
Henry Dunant, is de menscheid geteisterd
door talrijke oorlogen, welke het zegenrijke
werk van dezen menschenvriend in een
helder licht hebben gesteld. Thans is het
aantal den bij het Roode Kruis aangesloten
landen gestegen tot 62. Merkwaardig is
hierbij, dat de aangesloten Mohammedaan-
sche staten in plaats van het kruis, de
halvemaan in de rood-witte vaan voeren.
De 62 afdeelingen ressorteexen onder het
in Genève gevestigde centrale bureau,
welles voorzitter niemand minder is dan de
groote Zwitsersche rechtsgeleerde Max
Huber. De autoriteit van het Roode Kruis
op zijn gebied wordt door alle regee
ringen erkend als hoogste instantie be
schouwd.
A.H.
KOFJ
THE
Goud
Volv
Echte
Appe
Heer)
Choc
Bak-
Huisl
Malz
Moo
Stukj
Tutti
Rozij
Kren
Alleen
Barnevc
Engelse
Prima I
R. 71
Villa „Psx
uit ruime
Meer dan
zijn wij F
Nu komt
se in ver:
en bctale
Vóór de Ie
TH* SCH
PRIJSCOI
Yerzakii
draagt in
Wij ku
ft. STA
MUIZE
EERST
EIGENI
EIGEN!
Verder
