De Internationale toestand Het Portret Deze week De Wereld Stond Mod IN DE AFGELOOPEN WEEK VAN DE WEEK IN NEDERLAND r IN KAART het verre oosten mc bei Verste Na twee jaar in een zeer belang rijken tijd voor Frankrijk aan het bewind te zijn geweest, is het kabi- net-Daladier vrij plotseling afgetre den. De Kamer was bijeen gekomen in geheime zitting, om te spreken over de Finsche kwestie en de oor logvoering. Daarom is er uiteraard niets bekend geworden over de eigen lijke aanleiding van het feit, dat een motie van vertrouwen slechts 239 stemmen kreeg, terwijl 300 leden blanco en slechts een lid tegen stemde. In ieder geval staat wel vast, dat de meerderheid van de volksvertegenwoordi ging krachtiger optreden verlangt dan tot nog toe. Dat is trouwens ook gebleken uit de opdracht, die president Lebrun al heel spoedig na het aftreden van het kabinet gaf aan Paul Reynaud, die binnen vier en twintig uur slaagde. Paul Reynaud heeft de portefeuille van Buitenlandsche Zaken ge nomen, terwijl Daladier in tegenstelling met de eerste verwachtingen, deel van het ministerie blijft uitmaken en Oorlog heeft gekregen. Daaruit blijkt wel, dat het ver trouwen in Daladier is gebleven. Of deze kabinetswisseling intusschen invloed zal hebben op het verdere verloop van den oorlog, dient te worden afgewacht. Het aantal leden is 22, evenveel als het oor logsministerie Clemenceau telde. Er *is voorts een klein oorlogscomité, dat drie maal per week zal bijeenkomen en bestaat uit de ministers, die rechtstreeks met de oorlogvoering te maken hebben en verder een interministerieele raad, die op econo misch terrein de leiding zal hebben en eens per week vergadert. Allemaal teekenen, dat dit kabinet staat in het teeken van den grooten ernst van dezen tijd. De reactie in het buitenland is zooals te verwachten was. Engeland heet den heer Reynaud welkom, die een niet minder warm vriend van dit land is gebleken, de Duitsche pers zegt, dat de kabinetswisseling haar niet interesseert en verklaart haar uit binnen- landsche moeilijkheden in Frankrijk en ver wacht dat deze steeds grooter zullen worden. Het eerste contact met de Kamer is voor het kabinet-Reynaud niet zeer bemoedi gend geweest; het kreeg slechts enkele stemmen méér dan Daladier, terwijl een flink aantal van degenen, die toen blanco stemden, nu hun stem tegen Reynaud uit brachten. Zoo had hij welgeteld slechts een meerderheid van één stem. Niettemin heeft het ministerie besloten, nog niet af te treden en het heeft daardoor tot 2 April de gelegenheid, met daden voor den dag te komen, waardoor het stellig hoopt, de Kamer gunstiger voor zich te stemmen. Nieuwe aanvallen op Sylt. Hetzelfde verschil van waardeering tref fen we opnieuw aan in de berichten van Engelsche en van Duitsche zijde over de resultaten van den nieuwen aanval, die Woensdagmorgen werd ondernomen door Engelsche bommenwerpers op het eiland Sylt. Beide partijen zijn, volgens de com- muniqué's, uiterst tevreden, de Engelschen over de groote schade, die ze zeggen te hebben aangebracht, de Duitschers, omdat die schade zoo gering was. Het luchtwapen vereischt een grondige opleiding. Oefening met een model machinegeweer in het Engelsche leger. De positie van Finland is er tijdens de onderhandelingen met de Russen over de détails der vredesvoor waarden blijkbaar niet prettiger op gewor den. De Russen maken al 't gebruik van hun sterkere positie, dat zij maar kunnen. Het defensieve verbond, dat Finland meende te kunnen sluiten, acht de Sovjet-regeering in strijd met artikel 3 van de vredesvoor waarden. Rusland wenscht 15 van den Finschen export tegen 0.6 voor den oor log en het schijnt tevens 'de grenzen, die nog precies moesten worden afgebakend, verder naar het Westen te willen leggen dan oorspronkelijk was bedoeld. Finland heeft intusschen zijn geheelen export stil gelegd, omdat het land uiteraard zelf alle zeilen moet bijzetten. Een toenadering Italië-Rusland Duitschland werkt volgens de geruchten nog steeds aap een toenadering tusschen Italië en Rusland, waarvan dan ook de be spreking op den Brenner een teeken zou zijn. Maar na deze conferentie zijn sensa- tioneele dingen voorloopig achterwege ge bleven, waaruit men de conclusie trek, dat Italië bij voorkeur zijn stelling van niet- oorlogvoerende niet wil prijs geven en evenmin zijn anti-komintern-politiek. Italië zou Rusland de vrije hand wel willen laten in de Oostzee en de Noordelijke IJszee, maar onmiddellijk willen ingrijpen, wan neer de Sovjet-Unie haar handen zou wil len uitstrekken naar het Donaugebied of de Middellandsche Zee. Inderdaad loopen de belangen van Duitschland en Italië ten opzichte van Rusland te ver uiteen. De duikbootoorlog heeft ook deze week weer een aantal slacht offers geëischt en wel speciaal onder de neutrale scheepvaart. Er zijn niet minder dan zeven Deensche en een Noorsch schip door de Duitschers getorpedeerd en boven dien zijn eenige neutrale schepen onderge gaan, waarvan men niet weet, of een mijn of een torpedo de oorzaak was. Voorts dient vermeld te worden, dat voor het eerst in dezen oorlog ook een Duitsch schip door-de Engelschen getorpedeerd is, name lijk de „Hedderheim". Aan het Westfront is het stiller dan ooit. De legerberichten luiden onveranderlijk dat er niets bijzon ders, of hoogstens eenige plaatselijke acti viteit te vermelden valt. Duitsche aanval op een Britsch convooi. Duitsche vliegtuigen hebben op 20 Maart een aanval gedaan op een Britsch convooi in de buurt van Scapa Flow. Dat staat vast, maar omtrent de bijzonderheden kunnen wij weer niet anders doen, dan de beide communiqué's vermelden. De Duit schers zeggen, negen oorlogsschepen en koopvaardijschepen, in totaal metende 42.000 ton, tot zinken te hebben gebracht en Bovendièn twee koopvaardijschepen ernstig te hebben beschadigd. De Engelsche admiraliteit ontkent, dat er ook maar eenige schade zou zijn toegebracht. Het konvooi vervolgt zijn reis aldus wordt ge zegd. De Duitsche commentaar knoopt aan zijn mededeeling vast de opmerking, dat de neutralen steeds meer zullen moeten erkennen, dat men groot gevaar loopt, wan neer men in een Britsch convooi vaart. DE NEUTRALITEITSVLAG IN TOP De nieuwe lente brengt een nieuw ge luid, niet alleen over velden en plassen, hei en bosschen, doch ook in de politiek. En dit nieuwe geluid voorspelt weinig goeds. De berichten uit het buitenland wijzen uit, dat er onder de ooi Iogvoer°n- den een sterke strooming bestaat, die aan dringt op een krachtiger optreden het geen men clan ook algemeen had verwacht tegen het voorjaar. Deze geruchten gaan echter niet alleen de oorlogvoerenden aan, doch ook de neutrale mogendheden. De neurale pers is zoo goed als eensgezind in haar oordeel, dat dit voor de neutralen weinig goeds voorspelt. Ster ker en sterker wordt de druk, die op hen wordt uitgeoefend met het doel, hen te bewegen partij te kiezen. Dit partij kiezen zou evenwel regelrecht tegen hun belang ingaan. Ook Nederland is dan ook vastbesloten, het eenmaal ge kozen standpunt te blijven innemen en zich door niets daarvan te laten afbren gen. Evenals België en de Scandinavische staten zijn wij er van overtuigd, dat het prijs geven van onze neutraliteit ons niets anders dan namelooze ellende zou brengen. Het zal er thans op aankomen, dat wij voet bij stuk weten te houden en onge voelig blijven zoowel voor lof als voor blaam uit het buitenland een lof en blaam, bijna uitsluitend ingegeven door eigenbelang. Wij vergeten het woord van onzen Nederlandschen dichter niet, volgens hetwelk de vogelaar met zoet gefluit het vogeltje tot zitten uitlokt.... Wij hebben tot dusverre onze onzijdig heid naar beide kanten ongerept weten te handhaven. Wij hebben ons niet laten ver leiden tot minder gewenschte uitvallen, uitgelokt door insinuaties. Onze protesten zijn steeds gehouden in den toon van een beschaafd, vrij en zelfstandig volk, dat geen inbreuk duldt op zijn rechten en vrij heden en dat niet schroomt, voor zijn goed recht op te komen, wanneer dit wordt ge schonden. De oorlog is evenwel langzamerhand in een stadium gekomen waarin op protesten der neutralen weinig of geen acht meer wordt geslagen. De hartstochten hebben de belligerenten verblind; en uit verschil lende gevallen is reeds gebleken, dat de grens tusschen recht en onrecht blijkbaar zoo vaag is geworden, dat zij verschillende malen is overschreden. Dit is bij ons over het algemeen niet in zoo sterke mate het geval geweest. Wij kunnen althans zeggen, dat onze nationale eer on geschonden is gebleven; en wij zijn ook vastbesloten om er voor te blijven zorgen, dat hierop geen smet wordt geworpen. Doch waar wij ons thans in de aller eerste plaats voor hebben te wachten is beïnvloeding van buitenlandsche zijde. Het is beslist noodzakelijk, dat wij toonen, daarvoor niet vatbaar te zijn. Reeds zijn er aanduidingen, dat men het langs den weg van dé buitenlandsche pers wil pro- beeren. Trouwens, dergelijke campagnes hebben wij al meer bijgewoond tijdens den oorlog. Welnu, wij hebben niet voor niets de reputatie in het buitenland, dat wij een koppig ras zijn. Deze eigenschap zal ons goed <e pas komen, om niet van den inge slagen weg af te wijken. Afwijken ter rechter- of linkerzijde moet ons onver mijdelijk in conflict brengen met de tegen partij; en dat is het juist, waarvoor Neder land zich heeft te hoeden. k PAUL REYNAUD. Tot de mannen met een groote verantwoordelijkheid behoort thans ook de heer Paul Reynaud die Dala dier is opgevolgd als minister-presi dent en minister van Buitenlandsche Zaken van Frankrijk. Zooals de meeste Fransche politici is hij van beroep advocaat. Sinds 1919 is hij lid van de Kamer ge weest, daarna reeds eenige malen minister. In 1930 werd hij minister van Financiën in het kabinet-Tardieu, van Februari 1931 tot Februari 1932 had hij de portefeuille van Koloniën in het ministerie-Laval en daarna nog twee maanden die van Koloniën in het kabinet-Tardieu, waarvan hij tevens vice-premier was. Reynaud is een van de leiders der Democratische Alliantie. WAT BETEEKENT „BLOKKADE" EN „ÉTAPPE" Weinigen zullen zich er rekenschap van geven, dat het woord blokkade afkomstig is van het woord blokhuis. Dit laatste werd gebezigd om een kleine versterking aan tg duiden. Van het gebied, dat door het vuuï uit het blokhuis werd bestreken, zeide ment dat het geblokkeerd was; en hieruit ont stond het woord blokkade. Ook het woord étappe heeft verschillende wijzigingen ondergaan, voordat het zijn tegenwoordigs: beteekenis kreeg. Naar het schijnt is het afkomstig van het woord stappen stampen. Aanvankelijk beteekende het de marsch- route van een leger. Daaruit ontwikkelde zich geleidelijk het systeem van de indet- ling in dagmarschen. De ramp met de „Phobos". Weer werd een bres geslagen in de Nederlandsche handelsvloot. Nogmaals was het de tankvloot, die een schip aan de mijnen ten offer zag vallen. Het motor tankschip „Phobos", eigendom van een der reederijen van de Koninklijke Shellgroep, kwam bij de Zuid-Oostkust van Engeland met een mijn in aanraking, ten gevolge waarvan een hevige explosie plaats vond. De ontploffing, die in een stuurboordtank plaats vond, had noodlottige gevolgen voor een deel der opvarenden. De eerste stuur man en zes Chineezen kwamen om het leven, terwijl nog verscheidene Chineesche opvarenden werden gewond. Deze gewon den en de overige bemanning, die onge deerd was gebleven, werden aan boord van «en Grieksch en een Engelsch schip ge nomen en later voor een deel te Vlissingen aan wal gezet. Met de „Phobos", een schip van 7412 brt, is thans het vierde schip van de Nederlandsche tankvloot slachtoffer van den oorlogstoestand geworden. De „Phobos" is echter nog niet verloren, zoo als de drie vorige schepen. Ondanks de ernstige schade, die het schip had opge- loopen, bleef het drijven. Daarom keerde ook de bemanning, die reeds aan land was gezet, later naar het schip terug. Sleepboo- ten en reddingsploegen rukten aan en togen aan het werk om het schip te be houden. Inderdaad zagen zij hun pogingen met succes bekroond. Tegen de verwach ting in bleef de „Phobos" drijven en kon behouden een Engelsche haven worden binnengesleept. De verliezen van de tank vloot blijven voorloopig nog tot de „Slie- drecht" (5133 t.}, de „Den Haag" (8971 t.) en de „Eulota" (9000 t.) beperkt. Luchtgevecht bij de grens. Voor het eerst sedert het uitbreken van en oorlog zijn Nederlanders binnen de grenzen van ons land getuigen geweest van een luchtgevecht in optima forma tusschen twee der oorlogvoerende partijen. Dit DE DROEVE LDST VAN DEZE WEEK. „Ca; ie Augustin" (3137 t, vr.schip, Fransch) „Spundia" (1250 t., vr.sch., Noorsch) „Torra Elise" (700 t., vr.sch., Noorsch) „Uthlippan" (1600 t., vr.schip, Zweedsch) „Bothal" (2109 t., vr.sch.,Deensch) „Viking" (1153 t., vr.sch., Deensch) „Algier" (1654 t., vr.sch., Deensch) „Charkow" (1026 t., vr.sch., Deensch) „Christiansborg" (3270 t., vr.schip, Deensch) „Minsk" (1129 t., vr.sch., Deensch) „Svinta" (1267 t., vr.sch., Noorsch) „Heddernheim" (4947 t., ertsboot, Duitsch) „Britta" (1146 t., vr.sch., Deensch) schokkende schouwspel was weggelegd voor de bewoners van het grensgebied bij Lobith. Daar speelde zich een hevig lucht gevecht af tusschen Duitsche en Engelsche vliegtuigen dat nu eens boven Neder- landsch, dan weer boven Duitsch grond gebied werd gevoerd. In den loop van dit gevecht, dat door het geknetter van hevig mitrailleurvuur werd begeleid soms zelfs overstemde dit het geronk der vlieg tuigmotoren geraakte een Engelsch toe stel plotseling in een vrille en stortte om laag. Men kreeg den indruk, dat de Brit- sche piloot nog trachtte een noodlanding te maken. Het toestel kwam neer in een stuk geïnundeerd land op Nederlandsch gebied bij Kruisdijk, een buurtschap van de ge meente Herwen en Aart. De machine drong bij den val diep in den grond van een der uiterwaarden van den Ouden Waal. Door den hoogen waterstand van deze rivier was de plaats van het onheil zeer moeilijk te bereiken, zoodat het onmogelijk was de in zittenden onmiddellijk te hulp te komen. Te oordeelen naar de rook- en waterzuil, die opsteeg, toen het vliegtuig tegen den grond sloeg, is het toestel in brand ge vlogen, zoodat aangenomen moet worden, dat de inzittinden om het leven zijn ge komen, want van Nederlandsche zijde is niet waargenomen, zooals volgens de Duit sche lezing zou zijn geschied, dat de Brit- sche vliegers van hun parachute gebruik maakten en dat een van hen op Neder landsch gebied zou zijn gedaald. Handel saccoord met Engeland. Volgens een officieele mededeeling van het Britsche Ministerie voor den Econo- mischen Oorlog hebben de besprekingen, die sedert eenigen tijd tusschen Britsche en Nederlandsche vertegenwoordigers te Londen worden gevoerd over handels vraagstukken voortvloeiende uit den oor logstoestand, ten slotte toch tot overeen stemming geleid. Er is een overeenkomst tot stand gekomen, die ook reeds namens de wederzijdsche regeeringen is gepara feerd. Besloten is, een gemengde commis sie in te stellen, die hetzij te Londen of in Den Haag zal bijeenkomen ter bespreking van alle vraagstukken, die bij de nakoming der overeenkomst kunnen rijzen. Na het beëindigen der besprekingen is de Neder landsche delegatie naar het vaderland teruggekeerd. Opnieuw de neutraliteit geschonden. Volgens een mededeeling van den Re- geeringspersdienst hebben Zondagavonden Zondagnacht weer verscheidene vliegtui gen de Nederlandsche neutraliteit geschon den. Boven het Noorden van het land wer den de overtreders gesignaleerd. Hun nationaliteit kon ten gevolge van de duis ternis niet worden vastgesteld. De toestel len vlogen zoowel in Westelijke als in Oos telijke richting. Op verschillende plaatsen werden zij onder vuur genomen, doch er wordt niet vermeld, welk resultaat deze beschieting had. De „Friesland" geborgen. Het s.s. „Friesland" van de reederij Koppe te Amsterdam, dat in Januari j.1. op het IJsselmeer tijdens een poging om door het 40 cm dikke ijs van Amsterdam naar Kampen te komen, in het ijs bekneld raakte en zonk, is ondanks de ernstige be schadiging, die het daarbij opliep, toch nog gelicht en naar Amsterdam gesleept. Twee- Oliekannen en -bussen worden tegenwoor dig in Duitschland ter hesparing van metaal van oud papier vervaardigd. den Paaschdag 's middags brachten de beide sleepbooten „Zeearend" en „Storm vogel" het zwaar gehavende schip de Oranjesluizen binnen. De zijwanden van het schip vertoonen op tal van plaatsen groote gaten, sommige van meer dan een vierkante meter. De „Friesland" is in een der dokken van de Amsterdamsche Droog dok Maatschappij opgenomen, waar zal wor den nagegaan, of reparatie nog loonend kan zijn. De lading blik, die het schip aan boord had, is nu in ieder geval geborgen. Een treiler vergaan. Voor de Nederlandsche scheepvaart is de afgeloopen week tegen veler verwachting in door de ervaring geleerd, moest men wel vreezen, dat het weekeinde weer een grooten oogst aan vergane schepen zou op leveren zonder groote verliezen ver streken. Slechts een treiler werd het slacht offer van het oorlogsgevaar ter zee. Het was de „Protinus" IJm. 85, die op 18 dezer ter vischvangst was vertrokken en niet is weergekeerd. Een deel der bemanning werd door een Britsch oorlogsschip drij vende op een vlot aangetroffen. Zij vertel den, dat de „Protinus" op een mijn was geloopen en gezonken. Van de bemamiing werden nog vier personen vermist, die nu wel opgegeven moeten worden. WIE WAS IUNKERS Tallooze fabrikaten over de geheele wereld dragen den naam Junkers, van badgeysers tot bommenwerpers. Vooral door zijn geheel-metalen vliegtuigen en zijn ruw-oliemotor werd Hugo Junkers, die op zijn 76sten verjaardag in 1935 stierf, wereldbekend. Hij was in den waren zin des woords een pionier, die er nooit voor schroomde, zich met zijn geheele persoonlijkheid in te zet ten voor het bereiken van een bepaald doel, zoowel in zijn fabrieken als op het sportterrein, al werd hij dikwijls zeer ge hinderd door een eenigszins mismaakte linkerhand. Nadat hij in 1921 het initiatief had ge nomen tot de eerste regelmatige post- en passagiersverbindingen per vliegtuig in Duitschland, kon hij er tien jaren later op bogen, dat een derde der verkeersvlieg tuigen van de geheele wereld den naam Junkers droeg. Junkers is een voorbeeld van het succes, dat afgedwongen werd door onvermoei- baren, taaien arbeid. BRUTO- EN NETTO-RT, LAADVER MOGEN EN WATERVERPLAATSING, Men heeft langen tijd gezocht naar een formule, volgens welke de inwendige ruimte van een schip met juistheid kon worden vastgesteld. De oudste van deze formules werd toegepast in Engeland en dateert uit het jaar 1694. Hieruit ontstond in den loop der tijden de thans in vrijwel alle landen toegepaste scheepsmeting vol gens het metrieke stelsel. Volgens dit sys teem is 1 RT 100 cft (cubic feet of kubieke voet) 2.832 kubieke meter. Eén kubieke meter is dus gelijk aan 0.353 RT. Bij koop vaardijschepen onderscheidt men: den bruto inhoud van het schip bruto ton nage; netto inhoud van het schip netto tonnage; draag- of laadvermogen van het schip, uitgedrukt in tomien a 1000 kg (of in Engelsche tons 1016 kg); waterver plaatsing van het schip, uitgedrukt in ton nen van 1000 of 1016 kg. Terwijl de grootte van oorlogsschepen over het algemeen wordt uitgedrukt door vermelding van de waterverplaatsing geschiedt dit laatste bij koopvaardijschepen uitsluitend met het oog op speciale mogelijkheden, b.v. voor het opnemen van het schip in een droogdok< MOBILISATIE VAN TUINEN. Zoo luidt de nieuwe voorjaarsleuze in Frankrijk, het klassieke land van de groenteteelt. Geëvacueerde huizen en ver laten tuinen worden ter beschikking van schoolkinderen gesteld; de lesuren moeten niet alleen aan de ontwikkeling der kin deren, maar ook aan de teelt van de groen ten voor de voedselvoorziening dienstbaar worden gemaakt. Het is niet voor de eerste maal in de geschiedenis, dat dit plaats heeft, want reeds tijdens de Fransche re volutie bivakkeerden 400 jongelui in het prachtige park der Tuilerieën om kool, aardappelen en knolrapen te kweeken op de plek, waar nog kort tevoren de guillo tine had gestaan. opnieuw het oude plan opduikt, dat reeds De Lesseps bezig hield, de Landengte van, Kra te doorgraven en zoodoende een kortere verbinding tusschen Indischen en Stillen Oceaan tot stand te brengen. Door een verdrag met Siam heeft Engeland dit land SOVJET-UNIE 'ffftNPSJOfJUyj ^SJANGHAI SOLT V/M BovQ-ufN Indische CJceaon nill OoC J°Pon betel lp 1 lllllll Jap-OimCXrlogUtrrch O.' DoorlipanhtuHctilanc fnjelschc v/ootMsn NEOERlANOSOy Het langzaam maar zeker opdringen van een Japansch expedi- tieleger van Pakhoi naar het Noorden heeft ten doel de levensraid- delentoevoer van de regeering Tsjang Kai Sjek langs den straat weg Junnan - Tsoen- king af te snijden. Japan demonstreert hiermede den wil, Tsjang Kai Sjek tot overgave te dwingen en in geen geval de door Amerika verlang de „open deur" naar Centraal-China te her stellen. Japan voelt zich tegenover Enge land en Amerika sterk door de vriendschap pelijke onderhandelin gen, die met de Sovjet- Unie over verschillen de twistpunten worden gevoerd. Door den oor log tegen Duitschland zijn bovendien Enge- lands handen ook in het Verre Oosten in sterke mate gebonden. De sleutelpositie, die Engeland door Singapore aan de Straat I verplicht zijn medewerking aan den bouw Malakka inneemt, is oorzaak, dat telkens I van een dergelijk kanaal te onthouden. In ons v< varactüllende daan om wo werk te mod den in één of zonder gesch wil men b.v. ie een open j het werkt sc een gehaakte Ten slotte K kende kleur in tricot s blouse, die o die thans gel öerdafed apai d?r mouwen nieuwe was kend idee, r te maken. J coupon, sto waht de le M. breedte gebreide r opvallend r in de kleur inoezen woj gebreid me 0p dc Het verst gebreide 1 op vrij wel Maakt men dit met ko het effect b.v. bij een rijn. Men n de weefsel maasnaald bootsen. Men m« hoekige gat ver noodig moeten de teneinde di pen, terwij Iets om sla viger rand. bare steekj der het te Df dun gar doek, zulk Nu maakt onderste ei tpandrader je met het Afb. 1 g ken te zier kant twee - De vraa naar vore draden ja seeren. Vrouwe gaan, doe legenhede kleede, ls gen, zulle kele jare mode aar Zooiets indien m combinee bet gema zelfde tii meestal n het algei men we japon dri niseeren moeilijkh geeft de i men kai zoo'n vei dit in h ziet er w een eem kan een hjk* "öo finder as pvrntue* kan zrtt<? »ok b-±dr

Historische kranten - Archief Eemland

Soester Courant | 1940 | | pagina 2