c J u De Internationale toestand Het Portret Deze week mM IN DE AFGELOOPEN WEEK VAN DE WEEK IN NEDERLAND DE WERELD I N KAART D 0Jo^£NÈV£%^\4.U p tTS.^ tl.Sj'ï,j"«ui»! iv 5'X'^r: hamtier TURIJN iyürênoble Pinerolo /tTi t tv i* Cureo W'lïï"" Cannes IgJ Hoewel een buitenstaander niet steeds kan beoordeelen, in hoeverre de gebeurtenissen van de laatste dagen reeds door het kabinet-Dala- dier waren voorbereid, valt het niet te ontkennen, dat sinds het optreden van het ministerie Reynaud Frank rijk en daarmee ook Engeland in verschillende opzichten een opmer kelijke activiteit is gaan ontwikke len. Dat dit krachtiger optreden voor de neutrale staten niet altijd even prettige perspectieven opent, is een tweede. Gelijk wij in een vorig overzicht reeds opmerkten, wil Reynaud blijkbaar door een aantal daden, zooals de publieke opinie en de meerderheid van de volksvertegen woordiging die wenscht, toonen wat het waard is, voordat het op 2 April opnieuw san een vuurproef onderworpen zal wor- 4en. Blijkbaar overtuigd, dat er onder de, huidige omstandigheden met Mussolini te praten valt, loopen er hardnekkige geruch ten, dat hij Laval, of zelfs Daladier naar Rome zal zenden. Deze missie zou dan de opdracht hebben, een politiek tegenoffen sief te openen tegen de pogingen van Hitier, Mussolini op zijn hand te krijgen ten opzichte van de Duitsche en Russische plannen in verband met den Balkan. Het Berlijnsche Witboek. Het Duitsche ministerie van Buitenland- «che Zaken heeft een "Witboek uitgegeven met een aantal documenten die in het Poolsche ministerie van Buitenlandsche Zaken te Warschau zijn gevonden. Daaruit blijkt, dat Amerika, althans de Amerikaan- sche ambassadeur Bullitt, een veel grootere rol heeft gespeeld in het Poolsch-Duitsche' conflict, dan men tot nog toe heeft ge meend. Amerika zou toegezegd hebben aan den oorlog te zullen deelnemen aan de zijde der geallieerden, zij het ook niet in den aanvang ervan en zich met alle macht op dien oorlog aan het voorbereiden zijn. De desbetreffende documenten zijn te Berlijn aan buitenlandsche journalisten ten onder zoek voorgelegd en dezen zeggen overtuigd te zijn, dat ze echt zijn. De opschudding, door deze publicatie veroorzaakt, is niet gering. Door sommigen wordt twijfel aan de echtheid uitgesproken, men beschouwt de publicatie op dit moment als een ma noeuvre, om den president Roosevelt dwars te zitten bij zijn verkiezing. In Amerika is een diepgaand onderzoek verlangd, dat ongetwijfeld wel zal volgen en misschien opheldering brengen. Verdere activiteit van Paul Reynaud. De heer Reynaud heeft verschillende ambassadeurs uit Londen, Rome, Brussel naar Parijs geroepen, om hen te raad plegen en nieuwe instructies te geven. Hij heeft Soerits door Moskou laten terug roepen en ten slotte is daar de zeer krach tige verklaring van den Oppersten Oor logsraad over de samenwerking tusschen Engeland en Frankrijk, waarin de toe komstige gedragslijn der beide verbonden mogendheden wordt vastgelegd. Zij he"b- In een miliutiefabriek. Linksde granaathulzen worden, voor zy met de lading springstof worden gevuld, door bekloppen met een hamer zorgvuldig op hun deugde lijkheid onderzocht. Rechtsvrouwen wegen het kruit af. ben plechtig verklaard, nimmer een afzon derlijken wapenstilstand of vrede te zullen sluiten en ook nimmer daarover .te zullen onderhandelen, zonder daarover tevoren samen tot volkomen overeenstemming te zijn gekomen. Zij besloten verder, ook na een eventueelen vrede op alle gebieden de gemeenschappelijkheid yan actie te hand haven zoolang dit noodig blijkt voor hun veiligheid en den wederopbouw van een intërnationale orde overeenkomstig de reeds herhaaldelijk uiteen gezette begin selen. De as Londen-Parijs is deze week belangrijk in sterkte toegenomen. Engelsch-Fransche controle in de Noorsche wateren aangekondigd. Met de bovengenoemde maatregelen, die minder pleizierige consequenties voor de neutrale staten met zich zouden brengen, hadden wij het oog op de blijkbare onte vredenheid der geallieerden met den toe stand in de Noorsche wateren, die volgens hen door Duitschland gebruikt, dat wil zeggen misbruikt worden voor oorlogs transporten, hetgeen door Noorwegen niet voldoende zou worden belet. Men stelt zich op het standpunt, dat Noorwegen gelijk trouwens ook reeds in verband met de „Altmark"-historie is beweerd, zelf niet in staat is, zijn neutraliteit te doen eerbiedi gen en dat op grond daarvan de Engel- schen en Franschen het recht hebben, daar zelf voor te zorgen. Aandacht voor Zuid-Oost Europa en het nabije Oosten. Men begint zich steeds meer te realisee- ren, van welk belang voor de toekomst de Balkan en het nabije Oosten beginnen te worden. Daarvan is ongetwijfeld ook de conferentie een gevolg, ,die Halifax te Lon den bijeengeroepen heeft van de Engel- sche gezanten in Turkije, Sofia, Athene, Boedapest, Boekarest, Belgrado en Rome In dit opzicht is ook de houding van Rus land van het grootste belang. De Sovjet- Unie heeft nadrukkelijk verklaard, even als Italië, geen deel aan den oorlog te wil len nemen, noch aan de zijde van Duitsch land, noch aan die van de geallieerden. Of de Sovjet-Unie dit standpunt in de prac- tijk zal kunnen blijven innemen, is intus- schen een open vraag. Vast staat in ieder geval, dat de tijd van afwachten, wat Duitschland zou doen, voor de geallieerden voorbij is en dat een tijd van initiatief op strategisch terrein en politiek terrein voor de deur staat. Een nieuwe Chineesche regeering. Te Nanking is Zaterdag een nieuwe cen trale regeering geïnstalleerd. Zij staat onder leiding van Wang-Tsjing-wei, een vroegeren vertrouwensman van Tsjang- Kai-Sjek. Volgens de regeeringsverklaring streeft deze Japansch gezinde regeering naar een goede nabuurschap met Japan en naar een blijvende vrede in Oost-Azië. De Japansche regeering zal met haar samen werken en onder andere streven naar het verdwijnen van de regeering Tsjang-Kai- sjek. Het gaat tusschen beide leiders nu hard tegen hard. Wang heeft Tsjang gelast, de wapens neer te leggen, waarop Tsjang antwoordde, door een bevel tot inhechte nisneming tegen Wang uit te vaardigen en reeds 77 van zijn volgelingen te arrestee ren. NEDERLAND LAAT DE TANDEN ZIEN. Nederland heeft de tanden laten zien en het bewijs geleverd, dat het schending van zijn neutraliteit niet straffeloos zal toe laten. Wij staan op strikte eerbiediging van ons grondgebied en ook van het gebied in de lucht daarboven, zooals dit bij inter nationale conventie is vastgesteld. Er valt geen' enkele verontschuldiging aan te voeren voor het vliegen boven ons gebied. Van zekere zijden is wel is waar voorgesteld, een soort van driemijls- zone in de hoogte in te stellen, zooals langs de zeekust, doch dit denkbeeld heeft men moeten laten varen. De souvereiniteit van een land strekt zich in de lucht uit tot op onmetelijke hoogte, zoodat het geen enkel vliegtuig van een vreemde mogendheid ge oorloofd is, zich in dit gebied te bevinden zonder speciale machtiging van bedoeld land. Het spreekt wel vanzelf, dat van het verstrekken van een dergelijke machtiging in tijd van oorlog zeer zeker geen sprake is. Er kunnen zich gevallen voordoen van force majeure, bijvoorbeeld wanneer een vliegtuig van een der oorlogvoerenden ten gevolge van mist boven neutraal gebied verdwaalt; doch ook in dat geval stelt het zich bloot aan het gevaar, omlaag gescho ten te worden, om de eenvoudige reden, dat het in overtreding is, onverschillig door welke oorzaak. Niemand betwist dan ook ons goede recht, om een vreemd vliegtuig, dat zich boven ons land vertoont, tot dalen te dwin gen, of, wanneer het aan het desbetreffende bevel niet voldoet, omlaag te schieten. Hoe wel het te betreuren is, dat daarbij een lid van de bemanning is omgekomen, moet het ons toch tot voldoening strekken, dat het onze wakkere luchtmacht* is gelukt, het vijandelijke toestel tot dalen te nopen. In de eerste plaats blijkt daaruit, dat onze luchtmacht paraat is en in de tweede plaats wordt daardoor de soms openlijk of bedektelijk in enkele buitenlandsche persorganen uitgesproken verdachtmaking gelogenstraft, als zouden we te weinig energiek optreden tegenover indringers op ons gebied. Vreemde vliegers moeten weten, dat zij zich aan de grootste gevaren blootstellen .wanneer zij onze neutraliteit schenden; en thans is het onomstootelijk bewezen, dat dit inderdaad het geval is. Dit geldt voor alle vliegers, onverschillig van welke natio naliteit. Wij zijn onpartijdig naaralle zijden. Er is in de buitenlandsche pers zelfs wel eens gespreken van „vaste routes", waar van de vliegers van een der oorlogvoeren den zich bedienden bij het vliegen over ons land. Dit is natuurlijk een verdachtmaking, waaraan men geen woorden behoeft vuil te maken. Doch ongetwijfeld zal het wel meermalen voorkomen, dat piloten van de oorlogvoerende mogendheden, door een of andere reden daartoe genoopt (hoewel dit hun actie in geen enkel opzicht recht vaardigt) ons luchtgebied doorkruisen. Het te Pernis voorgevallene kan hun tot lee ring strekken. Wij zijn trotsch op onze luchtmacht, die heeft laten zien, dat zij het „tot hiertoe en niet verder" weet te doen eerbiedigen. Onze piloten verdienen ten volle een woord van lof voor de wijze, waarop zij hebben weten te manoeuvreeren. Trouwens, het vaderland weet, dat het in tijd van nood kan rekenen op zijn leger, zijn vloot en zijn luchtwapen. IgafiCi ip WANG-TSJING-WEI. De toestand in China wordt steeds ingewikkelder. Dezer dagen heeft zich' een nieuwe, Japansch-gezinde regeering gevormd, onder premier schap van Wang-Tsjing-wei, een vroegere vertrouwensman van Tsjang- Kai-sjek. Wang heeft zich na een avontuurlijke vlucht uit Tsjoenking, de hoofdstad van den Chineeschen maarschalk, ter beschikking van de Japanners gesteld. Wang werd in 1881 in de provin cie Kwangtoeng geboren, sloot zich als student te Tokio aan bij de re- volutionnaire beweging en nam later in China deel aan de eerste opstan den der revolutionnairen. Daar hij beschuldigd werd van medeplichtig heid aan een aanslag op den Chi neeschen minister-president, werd hij tot levenslange gevangenisstraf veroordeeld. Tijdens de revolutie, die twee jaar later uitbrak, kreeg hij zijn vrijheid terug. Eenige malen was hij in Europa. Wegens zijn invloed als leider van den linkervleugel der Kwomintang, moest Tsjang-Kai-sjek hem wel ontzien. Thans is de strijd openlijk uitgebroken en zal moeten blijken, wie van beiden de sterkste is. Wij eindigen dezen korten terugblik opj dit incident met het uitspreken van dei hoop, dat het een waarschuwing zal blijJf ken voor oorlogvoerenden om ons gebied in het vervolg te mijden, willen hun vlie gers zich niet aan een dergelijk lot bloot stellen. Luchtgevecht bij. Rotterdam. De groote sensatie van deze week was el het luchtgevecht dat Donderdagoch- and boven het plaatsje Pernis bij Rotter- iam tusschen twee Nederlandsche jagers •n een Engelschen bommenwerper werd Revoerd. Eigenlijk is gevecht niet het juiste woord, want de Engelschman verweerde zich niet tegen zijn Nederlandsche achter volgers; hij probeerde slechts te ontvluch ten, hetgeen hem dank zij het handige manoeuvreren der Nederlandsche piloten en de grootere snelheid der jachttoestellen niet gelukte. De jagers slaagden er in, den overvliegenden Brit tusschen zich in te krijgen, waarna deze onder vuur werd ge nomen. De beschieting trof doel, want het vreemde toestel vloog in brand en schoot, terwijl de vlammen er uit sloegen, naar omlaag. Ondanks de hachelijke situatie wist de bestuurder van het Britsche toestel zijn machine toch nog behouden in een weiland in de buurt van Pernis aan den grond te zetten. Een der inzittenden, waar schijnlijk meenende, dat deze poging moest mislukken, sprong tijdens het dalen uit het toestel en vond den dood. De vier overigen brachten er dank zij de geslaagde landing het leven af en werden door de Nederland sche militaire autoriteiten geïnterneerd. Nog meer overvliegers. Ook in de daarop volgende dagen moes ten jachtvliegers en luchtdoelartillerie nog herhaalde malen actief optreden tegen vreemde overvliegers. Bij Naarden werd een uit het Noorden komend vliegtuig van onbekende nationaliteit gesignaleerd, dat door een pati*ouille jachtvliegtuigen werd nagezet. Later werd het op de grens van Amsterdam van den grond af onder vuur gpnomen en vermoedelijk geraakt. Het ver loor althans een paar honderd meter hoogte eii maakte onzekere bewegingen. In Westelijke richting verliet het toestel on. rechtsgebied. Verder vertoonden zich deze week boven het eiland Rottum nog twee Britcche militaire vliegtuigen, die eveneens door het vuur van het luchtafweergeschut werden -dreven. Ook een Duitsch toeste werd boven het eiland waargenomen, dat in Noord-Oostelijke richting verdween. Al. gevolg van deze diverse schendingen var onze neutraliteit -moest weer eens te Lon den en Berlijn worden geprotesteerd. DE DROEVE LIJST VAN DEZE WEEK. ,.P: otinus" (210 t., stoomtreiler Ned.) „Briita" (1146 t., vr.schip, Deensch) ,,La Railleuse" (1378 t., torpedo jager, Fransch) „Daghestan" (5742 t., tankschip, Britsch) „Castlemoor" (6574 t., vr.schip, Britsch) „Burgos" (3219 t., vr.sch., Noorsch) „Rossington Court" (6922 t., tank schip, Britsch) Vijf miilioen voor evacuatie Na Defensie en Economische Zaken, de groote slokops in dezen geldverslindenden mobilisatietijd, komt nu ook Binnenland- sche Zaken al vragen om een paar millioer en natuurlijk houdt ook dit weer verband met den oorlogtoestand. Minister Var Boeyen diende een wetsontwerp in tot wij ziging en verhooging (had ooit een wets wijziging verlaging ten doel?) van zijn be grooting voor het jaar '39. Meer aange vraagd wordt 5.87 miilioen, waarvan 5 mii lioen bestemd voor eventueele evacuatie der burgerbevolking en een kleine 9 ton voor verhooging van den gewonen kapi- taaldienst. De kosten van een eventueele evacuatie, zoo zegt de minister in de toe lichting, zijn op het oogenblik nog niet bij benadering op te geven. Ten einde op alles voorbereid te zijn, wordt voorloopig 5 mii lioen voldoende geacht. Indien het onver hoopt noodig mocht blijken, op grooter schaal tot evacuatie over te gaan, zal met dit bedrag in elk geval de eerste stoot kun nen worden opgevangen. Regeling voor mobilisatieclubs. De opperbevelhebber van land- en zee macht, generaal H. G. Winkelman, heeft een aantal regels opgesteld, waaraan de mobilisatieclubs moeten voldoen, om toe laatbaar te zijn. De strekking daarvan is, dat de clubs zich zullen hebben te onthou den van elke bemoeienis op politiek gebied. Evenmin mogen zij critiek uitoefenen op het beleid en de maatregelen van de regee ring of de militaire overheid. In de locali- teiten, waarin de clubs haar bijeenkomsten van welken aard ook houden, mag geen lectuur aanwezig zijn, welke voor de mili tairen is verboden. De bijeenkomsten en vergaderingen moeten te allen tijde toe gankelijk zijn voor den kantonnements- commandant of diens vertegenwoordiger. Weer mijnen ontploft. Mijnen en een nieuw soort niet minder gevaarlijke oorlogsmachinerieën bedreig den deze week weer de Nederlandsche kus ten. Aan de kust te Wasenaar en onder 's-Gravenzande spoelden verscheiden mij nen aan, waarvan er drie tot ontploffing kwamen. In laatstgenoemde plaats werd hierdoor aan de achter den dijk gelegen kassen en warenhuizen nog al wat schade aangericht, doch persoonlijke ongevallen deden zich gelukkig niet voor. Een aantal mijnen kon, voordat zij tot ontploffing waren gekomen, door de demontageploegen onschadelijk worden gemaakt. Ook Noord- wijk en Scheveningen kregen mijnij op be zoek, die eveneens zonder ongelukken kon den worden gedemonteerd. Verder wordt officieel gewaarschuwd voor een nieuw soort projectiel, dat aan onze kust is aan gespoeld en waarvan er dus meer te ver wachten zijn. Het wordt beschreven als een peervormig drijvend voorwerp, lang 85 cm, maximum diameter 38 cm, met een oogbout aan den spitsen onderkant en een cylindrische punt aan den bolvormigen bovenkant. Deze nieuwe projectielen, waar van er enkele aan de Groningsche kust zijn aangespoeld, zijn uiterst gevaarlijk en men zal dan ook goed doen, wanneer men edn dergelijk voorwerp vindt, onmiddellijk de plaatselijke autoriteiten van zijn vondst in kennis te stellen. Nog meer steun voor de Mij. Zeeland. De Stoomvaart Mij. Zeeland, die juist nu zij haar vlot heeft vernieuwd, haar be drijf door den oorlogstoestand zoo zwaar zj lat *-» KSS m Voor het automatisch verspreiden van pamfletten boven Duitschland, maakt En geland tegenwoordig gebruik van ballons. De touwtjes, waarmee de strooibiljetten zijn gebundeld, moeten door een lont auto matisch worden doorgebrand. ziet getroffen, wordt nog niet door den staat in den steek gelaten. Twee wetsont werpen werden bij de Tweede Kamer in gediend, waarin de ministers van Water staat en Financiën machtiging vragen voor het verstrekken uit 's Rijks kas van een rentedragende hypothecaire geldleening, groot 66.813, aan deze maatschappij )en tot het verder deelnemen in het aandeelen kapitaal der vennootschap tot een bedrag van 550.000. De begrooting van het Ver- keersfonds voor 1940 zal daardoor met 616.813 worden verhoogd. De ministers achten het een algemeen economisch be lang, dit thans goed geoutilleerde bedrijf, nu het door den oorlog is komen stil te liggen, bij te staan, opdat het te allen tijde weer voor den dienst gereed kan zijn. GEEN „SLANKE LIJN". Onlangs werd in België een wedstrijd gehouden, wie de dikste en zwaarste Belg was. Prijswinnaar was een bierbrouwer, die 48 jaar oud is en 221 kilo weegt. Een bakker had gedacht, met zijn 185 kilogram een kans te maken, maar hij bleek niets bijzonders te zijn. In het dorp Chapelle-è- Wattines, bleken zelfs een dozijn lieden te wonen, die tusschen 150 en 190 kilo wegen FINLAND HOUTLAND. Finland is vooral een houtrijk land. De in de bosschen belichaamde voorraden zijn enorm. Ongeveer 90 van dit hout bestaat uit naaldhout; daarnaast spelen de berken een voorname rol. Uiteraard is de hout industrie buitengewoon sterk ontwikkeld aan den zoom der bosschen. Zaagmolens, eellulosefabrieken en papiermolens vormen de voornaamste onderdeelen. Aanvankelijk werd veel hout geëxporteerd voor de bou werij, doch dit vormt thans nog slechts een onbelangrijk onderdeel. Men legt zich nu hoofdzakelijk toe op het vervaardigen van cellulose en papier. Finland heeft door den vrede aanmerkelijke verliezen geleden, doordat het een groot, met bosschen be dekt gebied aan Rusland heeft moeten af staan, alsmede verschillende groote fabrie ken, die het hout verwerkten. Men troost zich evenwel met de ^overweging, dat er nog hout genoeg is overgebleven Geluk kig is er geen akkerland verloren gegaan, want dit zou moeilijker te vervangen zijn geweest. DE WERELD-NIKKELPRODUCTIE. In het jaar 1938 bedroeg de nikkelpro- ductie over de geheele wereld 111.200 ton, ongeveer 4 minder dan in 1937 (115.400 ton). Desondanks was zij aanmerkelijk hooger dan in de voorafgaande jaren. In 1938 leverde Canada 86 van de gezamen lijke nikkelproductie (95.600 ton); ver daarachter kwamen Nieuw-Caledonië en Tasmanië met 7300 ton. Voor 1938 werd de nikkelproductie in Rusland geschat op 2800 ton, in Griekenland op 1500 ton, in Noorwegen op 1100 ton. Wanneer de ex ploitatie der Finsche nikkelmijnen weer op vollen gang zal zijn, hoopt men 150.000 ton erts per jaar uit den Finschen bodem te halen. NIJINSKI- NAAR AMERIKA. De eens wereldberoemde danser Nijinsky werd tijdens den vorigen oorlog tijdens zijn interneering in Zwitserland krankzin nig. Men dacht, dat zijn zielsziekte onge neeslijk was, maar hij begint den laatsten tijd teekenen van beterschap te vertoonen, In Amerika heeft men nu geld bijeen ge bracht, om hem naar de Vereenigde Staten te" laten komen, om daar zijn ouden dag in alle rust te kunnen doorbrengen. EEN STRAATWEG DOOR DE SYRISCHE WOESTIJN. Sinds eenigen tijd is men druk bezig aan het aanleggen van een grooten straatweg; die door de Syrische woestijn zal loopen. Ongetwijfeld is het aan de generale staven der Westersche mogendheden te danken, dat er zooveel haast achter wordt gezet, want indien generaal Weygand inderdaad zijn leger naar den Kaukasus of Toekme- nistan wil dirigeeren, of het ook maar wil laten oprukken naar de petroleum bronnen van Kirkük, dan moeten zijn mannen de reusachtige Syrische woestijn doortrekken. 5 A m '-«W-mê. 0 VlMMH# MONT BLANC -WMI I ƒ3341 3, f wun&3 '■"^^dDsÓbèik.Jiï t303iV ■Sj^Leron. iv? S'ïi t j. HTanMque: QlÜ.. ITALIË BOUWT OOK EEN LINIE. Zonder dat er veel drukte over is ge maakt, heeft Italië sinds het uitbreken van den oorlog hard gewerkt aan zijn verdedigings stelsel. Generaal Soddu, on derstaatssecretaris van het ministerie van Oor log, heeft onlangs in de fascistische Kamer medegedeeld, dat met alle kracht sinds Sep tember is gewerkt aan den bouw van een ver dedigingslinie, de „Val- lo Alpina del Littorio"« aan de Fransche grens, waardoor Italië thans in staat is, aan eiken aanval het hoofd te bieden. De plaats van dezen muur is op on? kaartje afgebeeld. Een moeilijkheid blijft natuurlijk de lange, bijna niet te verdedi gen kustlijn van het schiereiland; vandaar dat Mussolini zooveel prijs stelt op de heer schappij in de Middel- landsche Zee en op be langrijke strategische punten aan de kusten daarvan. Ook de Duit sche eisch, dat Enge land zal afzien van het bezit van Gibraltar, vindt bij hem natuur lijk De sm riïeermal paald iel ter niet vondn h aan me dingen. 1 is evenw de verar van rmeu mer ziet tig, veer

Historische kranten - Archief Eemland

Soester Courant | 1940 | | pagina 2