Een half millioen Finnen
op zoek naar nieuwe haardsteden
Zal elders in Finland een nieuw Vipuri en een
nieuw Hangö verrijzen
Overweldigende volksverhuizing in de laatste jaren
Het conflict van hart en hoofd:
SUOJARVI
vartsilA
JALONVAARA
UUKUNIEMF
urSANLAHT^
INATMbX
IKAK/SA LM/
^(kEXHOLM):
LAPEEN^NTA,
'NUUAMAA
VA/NfKKALA
VI BORG
J/AM/NA
VIROLAffTI
J KOTKA]
'Paatio
KO/VtSTE
KROONSTAD-
ffiSoursaerl z
Y&lHoqland)-
r~^ L
lylérsaar/ -
Ptnmaari jeiSkari
LENINGRAD
Drie Lotta's, gehuld in warme bontjassen. Finland heeft aan deze heldhaftige vrou
wen veel te danken!
In onze dagen is door het vredesverdrag
van Moskou het probleem der volksverhui
zing wederom actueel geworden. Zooals
men omstreeks de helft van de negentien
de eeuw een volksverhuizing op groote
schaal kon zien, van de Oude naar de
Nieuwe Wereld, zoo kon men de laatste
jaren dit verschijnsel opnieuw waarnemen.
Thans zijn het de Finnen, die na een held-
haftigen strijd, als overwinnaar het onder
spit hebben moeten delven. Hangö en de
Karelische Landengte werden afgestaan
aan Rusland: de daar in totaal woonachtige
600.000 Finnen hebben voor de keuze
ges!eld er te blijven wonen of weg te trek
ken, vrijwel zonder uitzondering de voor
keur gegeven aan het laatste. Men denke
iliet te licht over de moeilijkheden, die een
dergelijke verhuizing van honderdduizen
den in tijd van slechts enkele dagen, met
zich mede brengt. De vervoermiddelen zijn
ten eene male ontoereikend. En wat moet
sr van deze menschen, vluchtelingen in
eigen land, worden, vraagt men zich af
Het denkbeeld is reeds naar voren gebracht,
dat de Finsche regeering, die door de rati
ficatie in feite verantwoordelijk was voor
het lot van de betrokken volksgroepen, drie
nieuwe steden zal stichten aan zee en in
de bosschen, al naar de aard van de thans
aan Rusland overgegeven steden. Zij zou
den dezelfde namen dragen, dus Vipuri,
Sortavala en Hangö.
De zon gids van de landverhui
zers door alle eeuwen.
Maar welk een verschil tusschen de hui
dige volksverhuizing en die van een eeuw
geleden Toen waren het de landverhui
zersschepen, welke tusschendeks tot ber
stens toe gevuld waren; verschil ook met
die massale volksbewegingen van ruim
vijftien eeuwen geleden, of wil men nog
verder terug in de geschiedenis, wanneer
met den uittocht der Joden hot begrip
volksverhuizing in de wereldgeschiedenis
►igenlijk ingang vindt. Ook de Gothen en
Efoergondiërs, de Longobarden en de Hun-
aen kwamen uit gebieden, welke uitge
mergeld werden door honger, overbevol
king en armoede; ook zij hebben getracht
tich een plaats onder de zon te verzekeren,
jok zij hebben gezocht naar het „beloofde
land", hebben gestreefd naar rijkdom en
ü;eluk. Zij kwamen evenwel niet als bede
laars, maar als veroveraars, niet als immi
granten, maar als onderdrukkers, als des
poten en veroveraars. Hun doel was het
zelfde als van latere landverhuizers, den
ken wij slechts aan de Tartaren en de Tur
ken, die naar Europa kwamen, of aan de
vluchtelingen en landverhuizers van de
vorige eeuw, evenals de naar Amerika ge
deporteerde negers, evenals de Mohamme-
daansehe veroveraars, die het groene vaan
del van den Profeet volgden tot in Spanje.
Altijd hebben zij zich verplaatst van het
Oosten naar het Westen, den loop van de
ton in haar dagelijksche baan volgende.
Nooit hebben volkeren in een andere rich
ting hun heil gezocht. Altijd was het stra
lende lieht hun een gids
Het lot van Ahasverus' verwan
ten.
Joden, verdrukking en landverhuizing,
het zijn begrippen, die men bijna als syno
niem kan beschouwen. De Joodsche kwes
tie van het Uitverkoren Volk, dat geen
rust schijnt te kunnen vinden op deze aar
de, heeft bestaan, zoolang de menschheid
haar geschiedenis schrijft. Reeds een eeuw
na het begin van de Christelijke jaartelling
hebben de Joden eens en voor altijd hun
vaderland verloren en het mag een won
der heeten, dat deze enkele millioenen men
schen zich tot op dezen dag hebben weten
te handhaven. Dat raadsel vindt echter
zijn oplossing in den godsdienst der Joden
zelf. Immers, zij gelooven dat eens hun
leer, gelijk door de Profeten voorspeld, bij
de geheele menschheid ingang zal vinden.
Reeds de Egyptenaren deden de kinderen
Israëls dienen met „hardichheid". De man
nelijke jonggeborenen moesten worden ge
dood, de meisjes bleven in leven. Vele ram
pen en plagen teisterden Egypte eer Mo-
zes kwam als de bevrijder van het ver
drukte volk van Israël. De geschiedenis
heeft zich nadien nog verscheidene malen
herhaald. Nu eens hier, dan daar waren
vervolgingen aan de orde van den dag.
met gevolg: landverhuizingen op kleiner
of grooter schaal. De Joden zwermden uit
over de geheele wereld. Van het Oosten
Ingevolge het vredesverdrag, dat
onlangs gesloten werd tusschen
Moskou en Helsinki, hebben ruim
een half millioen Finnen hun
haardsteden in Hangö en de Kare
lische Landengte verlaten, om zich
in een ander deel van Finland,
waar de regeering hun land, hui
zen en gereedschappen ter beschik
king zal stellen, te vestigen. „Ik
kan mijn oogen niet van u afwen
den, voortdurend moet ik u aan
zien het zijn deze gevleugelde
woorden van den dichter Ferdi-
nand Freifigrath, welke hij schreef
in zijn beroemd geworden gedicht
„De Landverhuizers", en die ons
nu te binnen schieten, nu wederom
arme, vertwijfelde menschen hun
bezittingen haastig bijeengaren,
om in allerijl te vertrekken. De
dichter, die dezen versregel neer
schreef omstreeks de helft van de
vorige eeuw, doelde daarmede op
de door het Noodlot getroffen men
schen, die in de „Nieuwe Wereld"
hun heil zochten, om daar een
nieuw leven te beginnen: Duitsche
en Oostenrijksche liberalen, Pool-
sche, Hongaarsche en Grieksche
strijders voor de onafhankelijkheid
van hun land; Spaanscbe republi
keinen, Italiaansche nationalisten,
Iersche Katholieken. Russische Jo
den Dat was honderd jaar ge
leden en thans speelt zich in Fin
land dit drama opnieuw af, maar
nu tragisch in dubbelen zin.
Oude grens tusschen Finland en de Sovjetunie
Nieuwe
Grens der provincie VIBORG
Uzermynen
Koper f
Pyriet «j
<X)
A
VAUN&Kt l lP
ZjKELIVAAR^ O
\PITKARANTA
werden zij steeds
verder naar het
Westen verdre
ven. Waar ging
het den Joden
eigenlijk goed,
waar kwamen zij
in aanzien, waar
werden zij ge
respecteerd als
Christenen en Mo
hammedanen?
Vrijwel nergens.
Onverschillig, de
geschiedenis van
welk land men
opslaat. Neemt
men de geschiede
nis van Enge
land onder de lou-
pe, dan ziet men
dat zelfs de aarts
bisschop van Can-
terbury zijn ge-
loovigen waar
schuwde tegen de
Joden. Bij gele
genheid xan de
kroning van Ri-
chard Leeuwen
hart, bralt een
geweldig oproer
uit, waarbij stroo
men Joodsch bloed
werden vergoten.
Dat de Joden
Een kijkje in het
Karelische gebied,
dat Finland aan
Rusland heeft
moeten afstaan.
ook uit .Spanje en Portugal werden
verdreven, behoeft nauwelijks betoog; de
vele namen van Joodsche vluchtelingen uit
die dagen, die hier een veilig toevluchts
oord vonden, zijn tot op den huidigen dag
bewaard gebleven. Ten slotte hebben ook
uit Duitschland, waar de Joden zich reeds
zeer vroeg hadden gevestigd, verschillende
malen verhuizingen van groepen naar het
Westen plaats gevonden.
Een opzienbarende ontdekking.
Literatuur en volkslegende hebben van
de oude, klassieke volksverhuizingen, wel
ke plaats grepen in de vroege Middel
eeuwen, karikaturen gemaakt. Nauwgezette
historici hebben zich alle moeite gegeven
de waarheid te ontdekken en zijn tot de
conclusie gekomen, dat de scharen, die des
tijds zich van Oost naar West bewogen, nu
meriek heel wat geringer waren dan men
gewoon wa« tot dusverre aan te nemen.
Geen van deze verhuizende'volkeren zou,
vrouwen en kinderen inbegrepen, het
kwartmillioen hebben overschreden. Wel
zullen echter velen van hen aanzienlijk
zwakker geweest zijn dan in de laatste
eeuw. Naar schatting bedroeg het aantal
zieken ongeveer 5 tot 10.000. Dat was be
grijpelijk, omdat bij overbevolking het ge
deelte dat om een of andere reden niet aan
den slag kon komen, het eerste over de
grenzen werd gedreven. De beweging zelf
had, met uitzondering van de bloedige
Hunnenscharen van Attila, buitengewoon
langzaam plaats. De verhuizing werd dik
wijls onderbroken, doordat men zich voor
jaren en jaren vestigde op een bepaalde
plaats. Het grootste gedeelte trok evenwel
laler weer verder. Het tragere deel kwam
achter de voortvarenden aan. In totaal is
het verschijnsel van de volk-sverhuizing, in
ieder geval wat aantal en snelheid betreft,
van minder belang geweest dan de groote
Europeesch-Amerikaansche volkaverhuizftg
uit de negentiende eeuw.
niets doen onmenschelijk - alles doen onmonelijk
Wat er overbleef van een der schoonste stadswijken van Turka (A.G.) na een
bombardement.
Internationale regeling van de
volksverhuizing.
Maar zelfs de millioenenmassa's, die in
de vorige eeuw den Atlantischen Oceaan
overstaken, schijnen in aantal nog overtrof
fen te worden door de menschenmenigten.
die door den tegenwoordigen loop der om
standigheden verdreven werden van huis
en haard. Over het aantal der Aziatische
volkeren, Chineezen, Japanners en Britsch-
Indiërs. die sedert 1920, dus sedert het be
gin van de nieuwe volksverhuizingsperio
de hun woonsteden hebben verwisseld, is
geen statistiek voorhanden, maar bet zou
niet overdreven zijn wanneer nauwkeurige
schattingen gewagen van een getal, dat ge
legen is tusschen de zeven en acht millioen
menschen, om nog maar te zwijgen van de
interne Aziatische verhuizingen, denke men
slechts aan de kolonisatie in Mantsjoekwo
door Japanners of aan de Chineesche vluch
telingen, die zich bij het oprukken van de
Japansche troepen hebben terug getrokken
in de binnenlanden.
Alleen in Europa heeft men van 1920 tot
1926 meer dan vier en een half millioen
volksverhuizers geteld, die den Oceaan zijn
overgestoken, waarvan het leeuwenaandeel
afkomstig is van Groot-Britannië en Ier
land (1.4 millioen) en Italië (1 millioen).
Hierbij komt nog het reuzengetal politieke
vluchtelingen, die in de laatste jaren een
zoo omvattend en zoo geheel nieuw pro
bleem hebben geboren doen worden; een
probleem, waarmede de Volkenbond en
haar hulporganisaties, het Nansen Bureau,
het Bureau voor de Armeensche vluchtelin
gen, de handen vol werk hebben.
De Russische revolutie had de vlucht van
nagenoeg drie millioen „Wit Russen" naar
het buitenland tengevolge. Armeniëdat in
de eerste jaren na den Wereldoorlog vol
komen van de landkaart was weggevaagd,
zond het grootste deel van de bevolking
naar het buitenland; dat waren ongeveer
vijf millioen menschen, die thans verspreid
leven over het Oosten, Zuid. en West-Eu
ropa, Noord Afrika en Amerika. De Ita
liaansche anti-fascisten, die zich mettertijd
vermengden met de Italiaansche zwervende
en seizoenarbeiders vergrootten het aantal
der in het buitenland vertoevende Italianen
met meer dan één millioen. Hierboven me
moreerden wij reeds, in verband met de po
sitie der Joden, het groote aantal, dat uit
week naar bet buitenland
En thans zijn het de 600.000 Finnen, die
binnen de oude grenzen van hun land moe
ten zoeken naar nieuwe haardsteden. Ui!
het aan Rusland afgestane deel van Oosi
Finland, zijn de scharen, zooals de kran
ten bericht hebben, in allerijl naar het
Westen gevlucht, hun kudden voor zich
uit drijvend en daarbij hadden zij veel te
lijden van sneeuwstormen, gebrekkig on
derdak des nachts, een tekort aan vervoer
middelen. Wederom een vlucht van zons
opgang naar zonsondergang, van het Oos
ten naar het Westen. Deze vluchtende
scharen vormen het treurig einde van den
lijdensweg, dien het Finsche volk in hel
laatste halve jaar heeft moeten gaan, een
lijdensweg, waarop offers gebracht moes
ten worden, die tevergeefsch schijnen. Dal
is de stomme tragiek, vervuld van aary
klacht tegen dezen wreeden onmenschelij
ken tijd, waarin volkeren het beginsel der
naastenliefde overboord geworpen hebben.
Maar gelukkig zijn er over de geheele
wereld nog menschen te vinden, wier hart
warm klopt en die ontvankelijk zijn voor
het lijden en voor den nood van hun me-
demenschen. Behalve de reeds van Volken-
bondswege ingestelde bureaux, werden in
de laatste jaren conferenties belegd (men
denke aan Evian in 1938) en bestaat er een
instituut dat zich bezig houdt met het
behartigen van de niet politieke vluchte
lingen; van de volksverhuizers in den klas
sieken zin. Het „Internationale Arbeids
bureau" verklaarde in het laatste jaarver
slag:
„Terwijl het transport over land en over
zee, waar het goederen en vee betreft, wet
telijk geregeld is en beschermd, zijn d<?
transporten van menschen, het zooge
naamde volksverhuizen, tientallen van ja
ren ontgaan aan de aandacht van de wet
gevers en hen, die internationale confe
renties hebben belegd. Wij hebben er naai
gestreefd dit tekort in te halen".
Sedert 1926 functionneert bij dit bureau
een commissie voor volksverhuizingvraag
stukken. Zoowel binnen als buiten het. ka
der van de Geneefsche Organisatie heeft
men talrijke conferenties belegd. Maar
het grootste deel van het werk moet nog
verricht worden. Waarschijnlijk zal het
eerst aan een rustige en rechtvaardiger
periode van de geschiedenis beschoren zijn
deze problemen, die dringend vragen orn
een bevredigende oplossing, voor goed uil
de werpld te helpen.
Gezicht op Finsche havenstad Vipuri (Viborg) na een aanval doo? 1iet
lucht wapen. Wat da Bussen zelf verwoestten, zullen wi, hu dew 18
ie gekomen, moeten herbOgjjghfti
