Salerno, het Amerikaansche haaienparadijs
De staat Florida in werkelijkheid
De Kathedraal ven Milaan
Heeft U ook zin in een bordje haaien-
soep? De Chineezen zijn er dol op!
daine badengelen
een marmeren droom
Brug, tusschen Miami en Key, West (Florida) die 11 K.m. lang is.
panters, kraanvogels, ibissen en een dozijn
verschillende eendensoorten. Op verlaten
eilanden midden in het moeras stoot men
plotseling op een heuvel; dat zijn de be
graafplaatsen van de oude Indianen. Spook
achtige mangroves en eeuwenoude cijpres
sen ter waarde van millioenen staan
daar in eenzaamheid en aan het strand
hoopt de Golfstroom vreemdsoortige mos
sels op. Alleen de Seminolen kunnen den
weg vinden in dit labyrinth van kanalen en
waterarmen.
Na den bloedigen Seminolenoorlog een
eeuw geleden, welke acht jaar duurde en
den Vereenigden Staten 30 millioen kostte
werden de meeste Seminolen naar het
Westen op transport gesteld. Slechts twee
honderd bleven achter in Florida. Maar de
ze hebben zich intusschen alweer vermeer
derd tot ongeveer 600. Zij hebben een hoofd
man, die kortgeleden voor het gerecht
werd gedaagd, aangezien hij in zijn functie
van opperrechter een Indiaan terechtge
steld had. De gezworenen kwamen echter
tot het inzicht dat in de Everglades ande
re wetten heerschten en de hoofdman werd
vrijgesproken. De vrouwen en kinderen
van de Seminolen mogen slechts het eigen
dialect spreken. Het eenige, dat zij van den
blanken man hebben overgenomen., is de
naaimachine. Er is nauwelijks een Semi-
nolenhut te vinden, waar niet den gan-
schen dag de naaimachine snort. De Semi
nolen maken daarvan hun uitzonderlijke
gewaden, welke nog getooid worden met
ketttingen en armbanden.
Inlanders op krokodillenvangst in het oerwoutL
Wonderen van de wildernis.
Een tocht in een boot over de Evergla
des brengt steeds nieuwe openbaringen. Wil
de orchideeën en zeldzame moerasbloemen
bloeien in een verwarrende schoonheid. In
het water leven niet minder dan 600 ver-
sohillende vischsoorten, oesters, mossels en
kreeften, maar ook wilde katten, beeren,
WELK VAN DE 4400 BEELDEN
IS HET OUDSTE?
Den laatsten tijd staat, de indrukwekken
de Milaneesche Dom weer in het middel
punt van de belangstelling der kunstlief
hebbers. Het is algemeen bekend dat deze
kathedraal het grootste aantal standbeel
den bevat, dat ooit ter wereld samenge
bracht werd in één gebouw. In dat opzicht
kan deze interessante Gotische kerk het
opnemen tegen de rijkste Europeesche mu
sea. Zelfs geen Amerikaansche verzameling
zal op een dergelijken rijken schat aan
beeldhouwwerken kunnen wijzen: dit re
cordcijfer dat de Dom van Milaan nu reeds
meer dan vijf en een halve eeuw op zijn
naam heeft, bedraagt namelijk 4400. De
vraag die nu gerezen is betreft den ouder
dom. Welk standbeeld uit deze monumen
tale verzameling is het oudste?
Enkele van deze beelden die het origi-
neele gedeelte van de kerk versieren, moe
ten met zekerheid gedateerd worden op
de veertiende en vijftiende eeuw, want
het blijkt zeer moeilijk om vast te stel
len, welk daarvan het oudste is.
De meening, die thans de meeste aan
hangers heeft, is dat de beelden van Mag-
dalena, die een inscriptie dragen welke 1393
vermeldt en die van St. Agnes en Santa
Pazienza, moeten behooren tot de groep,
die reeds als ornament gediend hebben in
de eerste jaren. Het was in dien tijd na
melijk de gewoonte om de beelden op te
schilderen met helle kleuren, hoofdzakelijk
rood en blauw, maar gelukkig heeft in
dei- loop der tijden het marmer van liever
lede zijn oorspronkelijke kleur teruggekre
gen.
Gelijk men weet staat de Dom in het
centrum van Milaan op de Piazza del Duo-
mo. Destijds is het plein vergroot door
Giuseppe Mengoni, die tevens aan de ove
rige gebouwen een meer klassiek uiterlijk
heeft gegeven.
Ongeveer in het midden staat het stand
beeld van Victor Einanuel II, werk van den
beeldhouwer Ercole Rosa. De achtergrond
van het plein wordt gevormd door den
Dom, welke geheel bekleed is met rozig
wit marmer van Candoglia. Op de St. Pie
terskerk na, is het de Kathedraal, die van
de Italiaansche bedehuizen het grootste op
pervlak beslaat.
In 1386 werd op instigatie van aartsbis
schop Antanio de Saluzzo in een tijd van
krachtigen godsdienst ijver, een aanvang
gemaakt met den bouw, welke eerst recht
voltooid mocht heeten inhet midden
van de XlXe eeuw. Hier kan men dan
ook in den waren zin spreken van een op
eenstapeling der steengeworden gebeden
van vele generaties. De kerk is een fan
tastisch visioen van spitsen, van contra
forten, van bogen en van beelden. Langs
de zijden staan statige pijlers. Het transept
heeft een grootsch verloop en de absis ont
vangt h?t licht door drie geweldige boog
vensters. De tabernakel boven het hoofdal
taar, omringd door vier torens met ver
diepingen, rijst hoog op. Boven op de
steile spits, bijna 110 meter boven den be-
ganen grond staat het bekende vergulde
Madonnabeeld.
De gevel is onharmonisch in zooverre
dat de verschillende generaties, die hier
aan achtereenvolgens hebben gewerkt,
niet steeds denzelfden stijl hebben kunnen
handhaven. Ook daaraan kan men zien,
dat dit trotsche bouwwerk een arbeid van
verscheidene eeuwen is geweest. Opmerke
lijk is het gebouw door de geweldige pij
lers en de forsch opgetrokken vijf porta
len, werk van den bouwmeester Pellegri-
no PellegrinL Het middelste van deze per-
Deze enkele meters lange haai werd ge
vangen aan de kust van Florida met een
harpoengeweer. Blijkbaar is een jongeda
me de jageres, reden waarom zij zich met
haar buit liet fotografeeren.
Voor de meeste menschen bestaat ne
gentig procent van den Staat Florida eigen
lijk in het geheel niet. In hun voorstel
ling bestaat dit door den Golfstroom aan
gespoelde zandduin tusschen den Atlan-
tischen Oceaan en de Golf van Mexico
slechts uit luxe hotels, welke negen maan
den van het jaar gesloten zijn, maar dan
ook gedurende de drie maanden, dat zij
geopend zijn een pensionprijs van dertig tot
zelfs "honderd gulden per dag berekenen. De
traditioneele bestanddeelen zijn voorts
„Venetiaansche" zwembassins met verlok
kende badschoonheden, het honderden me
ters breede strand van Daijtona Beach,
waarop autorennen worden gehouden.
Kortom Florida is de meest grandiooze
collectie van beroemde badplaatsen aan
«le Zuid Oost kust van de Vereenigde Sta
ten van Noord Amerika, ten minste dat
denkt men.
In werkelijkheid is Florida veel interes-
lanter en veel romantischer. Over dit zoo
weinig bekende Florida zullen wij het dit
maal hebben. In de eerste plaats is Flori
da trotsch op zijn visschersparadijs. Slechts
een visch, de „shark", de beruchte haai
is niet gewenscht in de netten der vis-
schers. Van Daytona Beach in het Noorden
tot Miami Beach in het Zuiden beschouwen
de gemeentebesturen deze „sharks" als
een uitvinding van den duivel, die dan
ook met alle mogelijke middelen wordt be
streden. Maar temidden van de hyperele-
gante badplaatsen ligt een klein plaatsje,
Salerno welks bewoners maar niet ge
noeg kunnen krijgen van deze haaien. Sa
lerno leeft van de „sharks". Waarom de
ze vraatzuchtige ondieren nu juist zulk
een voorliefde aan den dag leggen voor
het lokaas van de visschers is niet duide-
ljk. Maar het is een feit dat de baders hier
zelden of nooit door haaien worden aange
vallen .terwijl de visschers van Salerno
zelfs in de slechte zomermaanden dage
lijks nog een dertig tot veertig maar in
den winter ver over de honderd haaien
naar de slachthuizen brengen, waar zij
door geweldige, zweetende negers aan
stukken gehakt en verwerkt worden.
Vele ponden zwaar lokaas.
De haaienvangst is opwindend, hoewel,
wanneer men de noodige voorzorgsmaat
regelen in acht neemt, niet bijzonder ge
vaarlijk. Het is nog donker, wanneer men
opbreekt. De visschersbooten met hun
puffende motoren zijn slechts klein en
stampen en schommelen jammerlijk op
de branding voor de kust. De vaart duurt
meestal verscheidene uren, aangezien de
haaien doorgaans gevangen worden op ve
le mijlen uit de kust. Het lokaas weegt
verscheidene ponden, maar dat is slechts
een hapje voor een vraatzuchtige haai.
De angel is een haarscherpe, zware ijze
ren haak. Het hengelsnoer bestaat uit een
zware ketting en staalkabels. Niettemin
slagen de .bandieten van den Oceaan", ge
lijk men ze in Florida pleegt te noemen
er dikwijls in zich te bevrijden. En wan
neer men een vier meter lange haai ein
delijk in het schip ziet liggen, is men slechts
matig over de vangst tevreden, want zoo'n
visch is practisch .onder de maat". Wee
den visscher, die niet voorzichtig is. De ge
vangen haai strijdt tot het laatste oogenblik
talen heeft een massief bronzen deur, waat
op het leven van Maria is uitgebeeld.
Van binnen geven de ranke bogen en
gewelven, het gedempte licht en de ge
kleurde vensters aan de wijde ruimte een
atmosfeer van plechtige wijding.
Bezienswaardig zijn de zware pijlers,
waaronder die van het middenschip in
plaats van een kapiteel een kring van nis
sen dragen. Van de kunstwerken noemen
wij hier slechts de voornaamste, van rechts
naar links de sarcofaag van Ariberto d'
Antimiano, uitvinder van de met vaandels
versierde kar, waarmede de stad in de Mid
deleeuwen ten strijde trok; het Gotische
grafmonument van Marco Carelli gebei
teld door Filippino di Modena; het monu
ment van Gian Giacomo Medici di Mari-
quano, broer van Paus Pius IV, een nobel
werk van Leone Leoni en de Sint Bar-
thelomeus. In het kruispunt kan men de
gedurfde koepel van de tabernakel bewon
deren. Aan het uiteinde komt tot zijn recht
het harmonisch geheel van kansels, or
gels, stalles en het hoofdaltaar, waaraan
onverbrekelijk de naam van Pellegrini is
verbonden, die zich met den uitbundigen
overvloed van zijn Barok uitstekend h ~,it
weten aan te passen aan de strenge Go-
thiek van de kerk, zonder het kar aki :r
van het gebouw geweld aan te doen.
Tot dit gedeelte behoort ook de marme
ren omheining van het koor. Om dit go~d
te kunnen zien, is het noodig de pericuium
door te loopen waarbij men tevens de
gelegenheid heeft de versiering te bekij
ken van de portalen der beide sacristieën
en de drie groote vensters van de absis
met de monumentale vensters, werk vao
Bertini uit de vorige eeuw en waarop ta-
fereelen uit het Oude en Nieuwe Testament
staan afgebeeld.
In het linker transept staat de beroemde
kandelaber van Trivulzio, Fransche kunst
uit de XlIIeXV eeuw. Doch slechts wan
neer men de moeite neemt de bovenste ter
rassen te bestijgen indien men te voet
gaat, door een deur naast het grafmonu
ment van de Medici's en de groote spits
beklimt heeft men gelegenheid door het
wijde vergezicht te beseffen hoe machtig
deze marmeren schepping van menschen-
handen is, deze droom van het rozig witte
marmer.
De Domkerk van Milaan, een der machtigst#
scheppingen op dit gebied, geheel beklee#;
met rozig marmer van Candoglia.
en zelfs, wanneer hij eindelijk uitgeput
naar de boot wordt getrokken, blijft hij
nog altijd gevaarlijk. Eerst door een zwa
ren slag op de bek wordt hij gedood. En
dan nog voor dezen dooden haai, koestert
men ontzag, vermengd met afschuw. De
dubbele rij hagelwitte tanden en de sluw-
kijkende oogjes brengen een indruk te
weeg, dien men niet spoedig vergeten kan.
Tegen; den middag keeren de schepen
naar Salerno terug. Dan begint de arbeid
recht. De waardevolle lever, die onge
veer negen liter levertraan levert, wordt
zorgvuldig uit het haaiencadaver gesneden
Halfnaakte negers, boomen van kerels,
snijden met groote messen de vleeschrestan
ten van de huid, welke dan terstond wordt
ingezouten. De waarde van de huid is af
hankelijk van de teekening. Zoo kan de
modeindustrie bijvoorbeeld nooit genoeg
huiden van de „nurse" en „cannibal sharks"
krijgen, waarvan schoenen, gordels, tas-
schen en vele andere lederartikelen ver
vaardigd worden. De vinnen worden ge
droogd en gaan dan naar China of naar de
Chineezenwijk in New York en San Fran-
cisco, waar zij in den vorm van haaiensoep
genoten worden als een delicatesse. De
kleine, venijnige tanden vinden als curio
sum gemakkelijk hun weg. De oogen kookt
de beurs, de grootste beurs in sponzen ter
wereld. Op deze beurs gaat het merkwaar
dig stil toe. Alle aanbiedingen van de han
delaren moeten schriftelijk bij het bestuur
worden ingediend en bij de verhandeling
zelve wordt ook nagenoeg geen woord ge
sproken.
Sponsvisschen en sponsduiken zijn niet
van elkaar te scheiden. De beste sponzen
groeien in diep water. Daarom zijn de mees
te booten tegenwoordig met de modernste
duikeruitrustingen voorzien, die het den
duikers mogelijk maken uren lang onder
water te verblijven. Maar ook tegenwoor
dig treft men er nog de zoogenaamde
„skin"-duikers aan, die zonder eenige uit
rusting drie minuten onder water kunnen
werken en blijkbaar kunnen afdalen tot
vijftig meter diepte. De groote dag in Tar-
pon Spring is Epiphanias. Dan stroomen
duizenden toeristen naar het dorp, om de
ze van de voorvaderen aan de Middelland-
sche zee overgehouden feestelijkheid bij
te wonen. Het hoogtepunt is de vaart van
de orthodoxe geestelijkheid in bonte gewa
den gehuld buiten de baai, waar naar oud
gebruik een gouden kruis in zee geworpen
wordt, dat nu opgespoord moet worden
door de duikers. Wie het vindt is de held
van den dag en zijn portret verschijnt in
Een reuzen haai, 8 meter lang; gewicht 60 centenaren.
men waardoor de pupillen steenhard wor
den. Zij gelijken dan op maansteenen en
de bijouterie koopt al deze haaienoogen
voor haar bedrijf op. Maar de honderden
ponden bloedig haaienvleesch dienen den
volgenden dag als lokaas. De visschers
van Salerno hebben zich door de haaien
een zekeren welstand verworven.
Monopolie in sponzen.
Aan de andere zijde van Florida, aan
de kust van de Golf van Mexico, ligt een
plaatsje, dat eveneens een eigenaardige mo
nopolie bezit. Wij doelen op Tarpon Spring
waar meer sponzen gevischt worden dan
ergens elders ter wereld. De sponsindustrie
en het plaatsje zijn bijna geheel in handen
van Grieken. De dikbuikige schepen geven
met hun bonte kleuren aan de haven een
Grieksch aspect. Spookachtige duikerpak
ken hangen in de zon te drogen. Kleine
Grieksche café's wisselen de bazars af met
souvenirs, waar zeldzame sponzen en oes
ters te koop geboden worden. Zelfs in de
kleine omnibussen, die meestal gereden
worden door zwartharige amazones, treft
men Grieksche opschriften aan, en ten
slotte is Grieksch ook de omgangstaal op
volledige uitrusting met het gouden kruis
in de handen in elke winkel en in de kran
ten.
Maar de meest romantische streek van
Florida zijn toch wel de Everglades, een
tropisch moeras, dat even achter Miami
begint en verder ongeveer ter breedte van
tachtig kilometer de Zuidelijke punt vult.
In het eigenlijke moeras leven nog slechts
enkele honderden Seminolen, de laatste
„onafhankelijke" Indianen van Amerika,
die tot den huidigen dag hebben geweigerd
de souvereiniteit van de Amerikaansche re
geering te erkennen. Zij wonen - in hutten
die met palmbladeren bedekt zijn en aan
drie zijden gewoonlijk open zijn. De hut
ten rusten op palen in het moeras.
Slechts een enkele straatweg, de Tamia-
mi Trail voert door de Everglades. Vijftig
kilometer lang loopt de weg rechtuit, recht
aan door het moeras, zonder ook maar een
enkele bocht.
Aan de eene zijde loopt het Tamiami kanaal
en machtige, twee tot drie meter lange Al-
ligatoren houden er van om op den auto
weg te kruipen en daar een zonnebad te
nemen. De Seminolen maken een scherp
onderscheid tusschen de Aligatoren met
een breede staart en die met een spitse
snuit, die in het tropische bosch op de Zui
delijke punt leven. Een Seminole schrikt
er niet voor terug om een tweehonderd
pond wegenden alligator met de hand te
vangen, maar voor een krokodil gaa't hij
aan de haal.
De alligatorenvangst is althans de
eerste keer opwindend. Bijna ongekleed
en ongewapend springt de Seminole in het
troebele water. Dan begint een ontzettende
worsteling. Het dier, dat dikwijls drie me
ter lang is en over enorme krachten be
schikt, slaat wild om zich heen en een slag
is voldoende om den Indiaan te verdoo-
ven. Het moeraswater spat hoog op en
schuimt en de alligator stelt alles in het
werk om te ontkomen. Zoolang de Indiaan
echter de neusgaten van het dier toegekne
pen kan houden, is hij niet in onmiddellijk'
gevaar. Eindelijk is het dier op het vaste
land getrokken en nu komt het groote
oogenblik: de Seminole hypnotiseert den
alligator. In slechts weinige secor len ver
zinkt de daareven nog woest spartelende
alligator in diepen slaap. Wanneer men
dat voor het eerst op een der alligatoren
farms ziet gebeuren, meent men met een
trucie te maken te hebben bedoeld voor de
toeristen, maar een bezoek aan de wilder
nis van de Everglades leert beter.
4
