De Internationale toestand
Het Portret
Deze week
De Wereld
IN DE AFGELOOPEN WEEK
VAN DE WEEK
IN NEDERLAND
IN KAART
EGYPT.
SOEDAN
oost-af#,^
KEN lAr KOLONIE
De eerste week van Augustus Dit tijd
stip geeft te denken, omdat de oorlog thans
bijna een jaar geleden ingezet werd en men
ln deze dagen als het ware genoopt wordt
tot een vergelijking tusschen de stemming
in de Augustusdagen van 1939 en 1940.
Het merkwaardige is, dat in beide gevallen
de gespannenheid van wat komen kan of
zal de hoofdtoon bepaalt, terwijl er in
ander opzicht veel is gewijzigd. Geleek
Europa een jaar geleden nog een warwin
kel van politieke stroomingen en bewegin
gen, die elkaar op leven en dood bekamp-
ten, thans reeds is in dezen toestand veel
veranderd. De Duitsche legers hebben naar
Oost, Noord en West in stormpas het oude
land van Europa bezet en de respectieve
vijanden tot capitulatie gedwongen. Daar
door is een eenheid ontstaan, die thans
nog voor een groot deel berust op de macht
der Duitsche wapens, maar waaruit wel
licht over eerigen tijd een eenheid geboren
wordt naar hart en geest. Hoewel men van
een zenuwenoorlog, gelijk in 1939, nauwe
lijks nog kan spreken, met uitzondering
natuurlijk van den laatsten vijand der
Duitschers: Engeland, heerscht er ook thans
een min of meer gespannen atmosfeer. Zij
is ditmaal echter heel anders gericht en
geaard. De groote vraag is wanneer zal de
groote slag, die de eindbeslissing moet
brengen, in den strijd tusschen Duitschland
en Engeland, beginnen. En het is juist dit
wachten, dat de zenuwachtige spanning in
het Britsche wereldrijk verhoogt. Hoewel
het de Duitschers bij een aanval op het
door natuurlijke grachten omringde Albion,
ongetwijfeld op nieuwe moeilijkheden zal
stuiten, mag men toch aannemen, dat zij
bij het opzetten van hun krijgsplan vol
ledig rekening hebben gehouden met dezen
slag, die waarschijnlijk door luchtvloot en
marine-eenheden in samenwerking, zal
worden geslagen. Met de expeditie naar
Noorwegen hebben de Duitschers te dien
opzichte reeds het een en ander aan er
varing opgedaan. Noemden zij dezen zwaren
tocht zelf niet de generale repetitie voor
den overtocht naar Engeland Conditio
sine qua non zal evenwel zijn, dat men
"helder zicht heeft, omdat gerust kan
worden aangenomen, dat het luchtwapen
een beslissend aandeel in dezen laatsten
strijd zal hebben. Toch moet dit wapen
niet te zeer overschat worden, gelijk wij
hebben kunnen ervaren uit een persge-
sprek van rijksmaarschalk Goering, die als
zijn meening verkondigde, dat het vliegtuig
nog niet zoodanig geaard is, dat het dien
stig zou zijn voor een massalen overval.
Daarom zal ook de marine van Duitschland
een belangrijk woord meespreken en wel
licht is juist op dit onderdeel onze aan
dacht zoo gespannen, omdat sinds Willem
den Veroveraar geen veldheer van het con
tinent er meer in slaagde vasten voet aan
wal te zetten in Engeland. Natuurlijk komt
die slag niet geheel onverwacht. Reeds ge
durende enkele weken komen de Duitsche
bommenwerpers geregeld op bezoek bij de
Engelsche vitale punten en richten er blij
kens de legerberichten veel schade aan.
Men kan deze gebeurtenissen slechts zien
in het licht van hetgeen komen gaat; ze
zijn de voorteekenen van een korten maar
krachtigen veldtocht, die naar aller ver
wachting uniek zal zijn in de wereldge
schiedenis. Kenschetsend voor de stem
ming in Engeland is een fragment uit een
artikel van Lloyd George in de „New York
Te Berlijn zyn cursussen begonnen in de meest gebruikelijke Afrikaansche taal, het
Suaheli. Mannen en vr«UHen uit «11e beroepen nemen er onn -Jool. Tijdens do leasen.
Journal", waarin hij onder meer zegt, dat
hij weinig personen heeft aangetroffen in
zijn vaderland, die niet uiting gaven aan
hun ergernis over de tegenwoordigheid
van lieden in de regeering, die verantwoor
delijk zijn voor het gebrek aan voorberei
ding. De organisatie van de plaatselijke
verdedigingsmaatregelen, alsmede het zicht
bare gebrek aan samenwerking tusschen
de verschillende strijdkrachten, die een
eventueelen aanval moeten afslaan, wordt
vooral in Wales sterk gecritiseerd. Uiter
aard wordt ook veel gesproken over het
gebrek aan wapens, terwijl alle bedrei
gingen met straf door een patriottistisch
volk als het Engelsche gevoeld worden als
een beleediging.
Allerwege spitsen de moeilijkheden zich
toe. Ook in het Verre Oosten komen de
Britten in een moeilijker positie, die zij
zichzelf voor een belangrijk deel op den
hals hebben gehaald door de arrestatie van
een aantal Japanneezen, die zich te Lon
den, Singapore, Rangoon en Hongkong be
vonden. Reeds thans ziet het er naar uit,
dat vrijlating officieel geëischt zal worden,
terwijl een eventueele afwijzing van Enge
land in zekere Japansche kringen beoor
deeld wordt als een reden om de diploma
tieke betrekkingen met Engeland te ver
breken. In zes steden worden demonstra
ties voorbereid, de pers gaat fel te keer
tegen het Engelsche optreden en men mag
verwachten, dat ook, indien de gevangenen
zullen worden vrijgelaten, een garantie
moet worden gegeven in eenigerlei vorm
dat een herhaling van deze voorvallen on
mogelijk wordt. Ook door deze gebeurtenis
sen wordt den Engelschen handel een ge
voelige slag toegebracht. Thans vernemen
wij, dat reeds verscheidene Engelsche han
delshuizen in het Verre Oosten hun zaken
zullen moeten sluiten.
Ook in Frankrijk is men aan den opbouw
getogen. De Fransche minister van Produc
tie, Balin, heeft zich daarover dezer dagen
uitgelaten. Hij verklaarde onder meer, dat
de regeering het particuliere initiatief
geenszins wil onderdrukken en ook niet de
bedoeling heeft om de economie aan den
staat te trekken; wel is het haar streven
de corporatieve organisaties, welke alge
meen economische oriënteering geven, in
het leven te roepen en de arbeids- en pro-
ductievoorwaarden te definieeren. Een zoo
groot mogelijk aantal menschen moet
teruggebracht worden tot den arbeid, ter
wijl er een stabiele huishouding dient të
worden gevormd, welke de waarborg zal
blijken voor een tijdperk van langdurigen
vrede en vooruitgang. De productie dient
derhalve zoo spoedig mogelijk opnieuw ter
hand te worden genomen, terwijl de arbeid,
eenige grondslag voor een gezonde moraal,
ruimschoots gevonden zal worden in de
verwoeste gebieden, waar werk voor ver
scheidene jaren wacht. Ook om den prik
kel tot arbeiden te verscherpen, zal de
jeugd in jongerenkampen bijeengebracht,
opgevoed worden in dezen zin. Voorloopig
zal men slechts zijn aandacht kunnen
wijden aan bosch- en landbouw, maar in
de naaste toekomst zullen ook werkplaat
sen worden ingericht, zoodat de jongeren
daar een ambacht kunnen leeren. Terloops
zij er melding van gemaakt dat de Fransch-
Japansche onderhandelingen tot dusverre
een zeer onbevredigend verloop hebben
6°hpd.
WEDERZIJDSCH BEGRIP.
Geen enkele houding is zuiver te be
palen, wanneer het noodige begrip ont
breekt. En vaak is het moeilijk om tot dit
begrip te komen, omdat wij het verband
tusschen het bestaande en het van ons ge-
eischte niet willen zien.
Er zijn nu eenmaal noodzakelijkheden
in het leven, die niet te vermijden zijn,
waarvoor men niet uit den weg kan gaan,
die men heeft te aanvaarden zooals ze
zijn. Het is verkeerd om er de oogen voor
te sluiten en zich halsstarrig te toonen;
de moeilijkheden worden er des te grooter
door.
Wij kunnen niet de oogen sluiten voor
de feiten. De feiten nu zijn, dat de Duit
schers ons hebben overwonnen en dat wij
ons dus hebben te onderwerpen aan hun
beslissingen. Dit is de toestand, waarin
Nederland verkeert na den voor ons on-
gunstigen afloop van den korten oorlog,
dien wij hebben gevoerd.
De eischen, die de overwinnaar ons stelt,
zijn over het algemeen redelijk en dus mag
hij verwachten, dat wij daarvoor begrip
zullen toonen en ons gedragen naar de
nieuwe, ons voorgeschreven richtlijnen.
Dit is wel het minste, wat hij van ons kan
verlangen.
Daartegenover staan verschillende toe
zeggingen van Duitschen kant, die wij ten
volle kunnen waardeeren het behoud van
onze staatkundige zelfstandigheid en onze
vrijheid na afloop van den oorlog. De
groote beteekenis daarvan zal zeker nie
mand onzer onderschatten, want staat
kundige zelfstandigheid en vrijheid zijn
factoren, zonder welke zich het leven van
een volk niet laat denken.
Bovendien is ons in uitzicht gesteld, dat
niet zal worden geraakt aan ons Indië. Het
behoud van deze bron van welvaart voor
ons land is voor ons van zoo vitaal belang,
dat wij daarop niet nader behoeven te
wijzen.
Wanneer wij slechts deze twee punten
bedenken, dan zullen wij moeten toegeven,
dat er voor ons, na onze eervolle neder
laag, zeer veel behouden is gebleven
meer inderdaad, dan de meesten onzer
zouden heben durven hopen en verwach
ten. Deze welwillende houding van den
overwinnaar zullen wij weten te waar
deeren.
De door Duitschland tegenover Neder
land aangenomen houding getuigt van in
zicht in de moeilijkheden, waarin ons land
en volle zijn geraakt en van den goeden wil
van die zijde, om deze moeilijkheden niet
nog te ver ergeren door draconische maat
regelen. Integendeel, wij moeten toegeven
dat men ons niet met te harde hand aan
pakt.
Men moet de zaak evenwel nuchter be
schouwen begrip toonen voor de reali
teit, zooals wij hierboven reeds zeiden. Wij
moeten ons weten' in te denken in de tegen
woordige positie van Duitschland, zoowel
in het algemeen als tegenover Nederland;
en dit moet ons aansporen tot het in de
hand werken van een goede verstandhou
ding tusschen de beide volken.
Deze verstandhouding wordt in de eerste
plaats bevorderd door het vermijden van
alles, wat aanleiding zou kunnen geven tot
ormpoctige prtKKeiing en wrijving tusschen
MOLOTOFF.
De rede, waarin de voorzitter van
den Raad van Volkscommissarissen,
tevens Volkscommissaris van Buiten-
landsche Zaken in de Sovjet-Unie
Molotoff, dezer dagen een overzicht
heeft gegeven van de Russische bui-
tenlandsche politiek, heeft sterk de
aandacht getrokken.
Molotoff staat in de Sovjet-Unie
uiterst links en is altijd voorstander
geweest van het militaire commu
nisme. Hij was tot eind 2929 een
trouw medestander van Stalin, dien
hij o.a. steunde in zijn strijd tegen
Trotslcy. Daarna is er steeds eenige
wrijving tusschen deze beide man
nen geweest.
Molotoffs voornaamste karakter
eigenschappen zijn moed, doorzet
tingsvermogen en een aan cynisme
grenzend realisme. Naast Stalin is
hij een der invloedrijkste figuren in
de Sovjet-republiek.
het Nederlandsche volk en de bezettings
autoriteiten. Er zijn tal van dingen, die wij
kunnen nalaten en andere, die wij kunnen
doen, om den overwinnaar een gevoel van
stille ergerlis te besparen.
Indien elk rechtgeaard Nederlander, voor
wien het belang van zijn land en volk
boven alles gaat, zich naar dezen stelregel
gedraagt, zal hij bijdragen tot het scheppen
van redelijk goede betrekkingen tusschen
de Duitsche autoriteiten en onze bevolking.
Het heeft geen zin, te trachten de verzenen
tegen de prikkels te slaan.
Wij herhalen hetde Duitschers hebben
getoond, begrip te hebben voor onzen toe
stand; wanneer wij dit van onzen kant
beantwoorden met tietzelfde gevoel, dan
wordt daarmede al veel pereiKt.
De textieldistributie.
De regeling der textieldistributie is thans
tot stand gekomen. Deze week worden de
puntenkaarten uitgereikt. De artikelen, die
Hls textielproducten zijn te beschouwen,
zijn onderverdeeld in drie groepen. De
eerste groep en dit is nog een zeer lange
reeks van de meest uiteenloopende arti
kelen, die uitvoerig in de dagbladen zijn
opgesomd is geheel vrijgesteld van dis
tributie. Dan is er de groep, waarvoor de
puntenkaart geldt en ten slotte als derde
groep een aantal goederen, die slechts met
een speciale vergunning gekocht kunnen
worden. Voor een half jaar zijn 100 punten
beschikbaar gesteld, verdeeld over twee
drie-maandelijksche termijnen. Voor de
eerste termijn heeft men de beschikking
over 40 punten, de rest, dus 60 punten,
blijven over voor het tweede kwartaal. On
gebruikte punten uit de eerste periode kun
nen in de tweede worden opgemaakt. Losse
punten zijn niet geldig; de winkelier moet
te van de kaart afknippen. In verband met
de invoering van deze nieuwe distributie
werd de verkoop van textielgoederen voor
de week van 4 tot 11 Augustus stopgezet,
ter uitvoering van de algemeene inven
tarisatie van de aanwezige textielvoor-
raden.
De winstbelasting ingevoerd.
Deze week werden wij een nieuwe be
lasting rijker de reeds geruimen tijd ge
leden aangekondigde winstbelasting. Zij be
draagt 10 pet. en wordt geheven van
Naamlooze Vennootschappen en Comman
ditaire Vennootschappen op aandeeïen, als
mede van coöperatieve vereenigingen en
andere vereenigingen, die een bedrijf uit
oefenen. Ten behoeve van de gemeenten
,Onder bescherming van Duitsche soldaten
\s het werk aan de mijn Lievin bij Lens
in Noorii-Franferiik hervat.
worden op deze belasting 15 opcenten ge
heven. Daartegenover staat echter, dat de
dividend- en tantièmebelasting zijn afge
schaft.
Extra suiker voor de inmaak.
Voor de huismoeders is er deze week
goed nieuwsNaast de ons toegemeten
portie suiker wordt binnenkort voor de
inmaak een extra rantsoen suiker van 1%
kg beschikbaar gesteld. Daarentegen moe
ten we met het gewone rantsoen een week
langer toe n.1. tot 31 in plaats van tot
24 Augustus, zooals eerst was vastgesteld.
Ter compensatie is het inmaakrantsoen
van 1 kg daarom op 1^4 kg gebracht. Om
streeks 10 Augustus wordt bekend gemaakt,
welke bon recht geeft op dit extra-rantsoen.
Verplichting tot inenten.
Bij besluit van den secretaris-generaal
van het departement van Sociale Zaken
betreffende de inenting tegen typhus en
paratyphus ts bepaald, dat de geneeskun
dige inspecteur van de Volksgezondheid
kan bepalen, dat de bevolking van een door
hem aan te wijzen gemeente in zijn ambts
gebied verplicht is, zich binnen een door
hem aan te geven termijn te doen inenten
tegen typhus en paratyphus. De verplich
ting geldt niet voor kinderen beneden de
6 jaar, voor personen, die op grond van
geneeskundige of godsdienstige motieven
overwegende bezwaren tegen de inenting
hebben en natuurlijk evenmin voor hen,
die in het bezit zijn van een verklaring
van een geneeskundige, waaruit blijkt, dat
zij binnen een jaar voor den dag der aan
wijzing zijn ingeënt.
Verhooging tabaksaccijns.
Krachtens besluit van den secretaris
generaal van het departement van Finan
ciën zal de tabaksaccijns met ingang van
15 September a.s. worden verhoogd. De
accijns voor sigaren met dichtgewerkten
kop, wegende per 1000 stuks 3.5 kg of
meer, wordt van 12.5 pet. op 20 pet. ge
bracht, die voor andere sigaren van 17.5
pet. op 25 pet. De accijns voor rook- en
pruimtabak en snuif wordt van 22.5 pet.
tot 30 pet., die op sigaretten van 50 tot
55 pet. verhoogd.
Nieuwe maximumsnelheden.
Bij verordening van den Rijkscommis
saris zijn nieuwe maximumsnelheden vast
gesteld voor motorrijtuigen. Met ingang van
5 Augustus is thans de maximum toege
laten snelheid voor alle soorten motorrij
tuigen binnen bebouwde kommen 40 km
per uur. Buiten de bebouwde kom, ook op
snel verkeerswegen, mogen personenrijtui
gen, die met inbegrip van den bestuurder
ten hoogste 8 personen mogen vervoeren,
alsmede motorrijwielen naet of zonder zij
span 80 km per uur rijden. De maximum
snelheid voor alle andere motorrijtuigen
bedraagt buiten de bebouwde kom 60 km.
Weer Engelsche bommen.
Zeeland en Limburg genoten deze week
de twijfelachtige eer van Engelsch lucht-
bezoek. In totaal werden twaalf bommen
uitgeworpen boven deze provinciën, die
alle op akkerland of in het water terecht
kwamen. Personen werden niet gekwetst
en er is slechts weinig materieele schade
aangericht. Misschien voor de afwisseling
vlogen de Engelschen deze week ook eens
over het IJselmeer, waar zij bij gebrek
aan een ander mikount de Dassaeiers- en
vrachtboot „IJsel" van den dienst Amster
dam-Zwolle, niet ver van Kampen met
bommen en mitrailleurvuur bestookten.
Twee der opvarenden werden gedood, vier
anderen zwaar gewond, terwijl nog een
aantal personen lichte verwondingen op
liep. De bommen van het aanvallende
vliegtuig troffen geen doel, doch het mi
trailleurvuur veroorzaakte de dooden en
gewonden. Verder werd deze week voorde
eerste maal Den Haag getroffen. Op een
étagewoning in het Valkenboschkwartier
kwam een bom neer met het gevolg, dat
twee personen werden gedood, één gewond
en het huis grootendeels vernield. Ten
slotte moest deze week Schoorldam het
nog ontgelden. Een Britsch vliegtuig wierp
daar een bom op de brugwachterswoning,
die vrijwel geheel werd vernield. De vrouw
van den brugwachter werd zwaar gewond
en overleed korten tijd later. Ook andere
huizen in de omgeving liepen nog schade op.
De jeugd naar het land.
Evenals in Duitschland zal ook de Neder
landsche jeugd landarbeid gaan verrichten.
In een oproep tot de Nederlandsche jon
gens en meisjes worden dezen aangespoord,
in de komende maanden, vooral in den
oogsttijd, behulpzaam te zijn bij seizoen
werkzaamheden in den landbouw, voor
namelijk bij het binnenhalen van den oogst.
Gegadigden voor deze nieuwe vacantie-
bezigheid kunnen zich aanmelden bij de
Arbeidsbeurzen, die nadere inlichtingen
verstrekken omtrent de loonvoorwaarden
en de rechtspositie. Voor het geval niet ter
stond gelegenheid bestaat werk bij de
Nederlandsche landbouwhulp te aanvaar
den, kunnen desgewenscht jongens en
meisjes voor enkele maanden plaats vinden
by de Landhilfe in Duitschland»
De lichting 1942.
De lichting 1942 zal, evenals met de
lichting 1941 is geschied, worden inge
schreven. Het is nog niet bekend, of bij
eventueele oproeping van den jaargang
keuring, vrijstelling, enz. op dezelfde wijze
zullen worden geregeld. Verwacht wordt,
dat bij eventueele inlijving de Opbouw-
dienst het ontbonden leger zal vervangen.
De 12.000 korporaals en manschappen en
2400 onderofficieren van het gedemobili
seerde leger, die geen werk hebben kunnen
vinden, zijn per 1 Augustus bij den Op-
bouwdienst ingelijfd. Zij zijn ondergebracht
in scholen en andere gebouwen, die ter be
schikking van den Opbouwdienst zijn
gesteld.
De Nederlandsche Unie.
De oproep van het driemanschap der
Nederlandsche Unie aan het Nederlandsche
volk heeft weerklank gevonden. In enkele
dagen tijds stroomden by duizenden de
sympathiebetuigingen en aanmeldingen
voor het lidmaatschap toe en ook werd
reeds belangrijke financieele steun ont
vangen. De R.K. Staatsparty adviseerde
haar leden zich bij de Nederlandsche Unie
aan te sluiten, terwijl ook een andere be
langrijke confessioneele groep, het Chris
telijk Nationaal Vakverbond, zijn leden
aanraadde, zich achter de nieuwe groepee
ring te scharen, evenals de Christelijk His
torische Partij. Te Den Haag zal het drie
manschap zich dezer dagen voor de eerste
maal in het openbaar doen hooren, zoodat
dan breede kringen gelegenheid zullen heb
ben met de voorloopige leiding van deze
nationale organisatie kennis te maken.
ITALIAANSCH COST-AFBIKA.
Op 9 Mei 1936 verkondigde de chef der
Italiaansche regeering Mussolini het Ita-
iiaansche volk het einde van Abessynië en
de stichting van het nieuwe imperium
Italiaansch Oost-Afrika uit de oude kolo
niën Eritrea en Somaliland, benevens het
veroverde Keizerrijk Abessynië.
Het nieuwe Italiaansch Oost-Afrika, dat
thans aan de aanvallen der Engelschen is
blootgesteld, bestaat uit 5 provincies, n.1.
Eritrea, Somaliland, Amhara met de hoofd
stad Gondar, Gallo en Sidamo met d#
hoofdstad Djimma en Harrar met de hoofd
stad Harrar.
De Italiaansche regeering stelde een 6-
jaren-plan voor den economischen opbouw
van Abessynië op, waarvoor een bedrag
van 12 milliard lire werd uitgetrokken;
ongeveer twee derde daarvan was bestemd
voor den aanleg van 12 groote wegen ter
lengte van 7000 km en 6 provinciale wegen
tot een lengte van 1200 km, die alle in
1943 gereed zouden zijn.
Op ons kaartje vindt men o.a. de vlieg-
havens aangegeven, die in Italiaansch Oost-
Afrika zijn aangelegd en die bij de ontslui
ting van het binnenland haar belangrijk#
taak vervullen.
SPOORWEGEN 1
STRATEN EN RIJWEGEN j
ITALIAANSCHE VUE6HAVENJ
O
O
O
yttowk
pSondor
R
4
Atsobm
PSoddoe
hGorahe!
o Nairobi
DE THEE ALS OORLOGSSLACHT
OFFER.
Dat de invoer in Engeland thans zoo
sterk is beperkt, beteekent een gevoelige
slag voor den handel in thee. Tot dusver
waren Londen en Amsterdam de grootste
markten voor thee, in verband met het
feit, dat de koloniën van Engeland zoowel
als van Nederland de meeste thee produ
ceerden. Ongeveer 70 v^an de wereld
productie is afkomstig uit Engelsch-Indië
en Ce.vlon en 17 uit Nederlandscb-Indië.
De overige 13 komen uit verschillende
deelen der wereld. In de laatste jaren
heeft ook Brazilië een plaats ingenomen
op de theemarkt.
Groot-Brittannië en Nederland zijn trou
wens ook de grootste verbruikers van thee.
Per hoofd der bevolking bedroeg het thee-
verbruik in 1938 in Engeland 5.190 gr. en
in Nederland 1.640 gr. tegen 202 gr. in
Denemarken, 198 gr. in Zwitserland, 81
gr. in Frankrijk en slechts.... 3 gram in
Italië.
