der Duizend Meren
HEELT ZIJN OORLOGSWONDEN
Tweed
Vervolg Ra
Overal heerscht levendige activiteit, ter
wijl de sporen van den krijg nagenoeg
zijn uitgewischt
iivier,
Golf. In
(Archief).
HM Finsch* gpre nsstaMoa Rajajoki.
Wanneer men thans een reis maakt door
Finland, gelijk in onderstaand artikel is be
schreven, waarbij tusschen de Zuidelijkste
en de Noordelijkste plaats in vogelvlucht
ongeveer 800 k.m. gelegen is, en daarbij kan
vaststellen dat dit volk, welks inwonertal
slechts 3.8 millioen bedraagt, alle schade
van den oorlog energiek bezig ls te herstel
len en zich verder geducht te weer stelt om
alle moeilijkheden, die onmiddellijk daarna
gevolgd zijn, meester te worden, dan kan
men door eigen aanschouwing het beste
zien en begrijpen wat Finland inderdaad is
en beteekent en welk een onbuigzame wil,
welk een energie dit volk eigen is.
tige baaien en landtongen, nauwe doorvaar
ten en wijde watervlakten, omzoomd door
reusachtige wouden van berken, waarin
kleine boerenhoeven plotseling weer her
inneren aan de menschelijke cultuur. Dan
vaart de boot langs een klein dorpje met
een kerk; de geheele, jeugdige bevolking is
uitgeloopen naar de kade, om de vreemde
lingen te zien. En dan de kleurenpracht,
die de zonnestralen schilderen op de wou
den, op de berghellingen en op de water
vlakten zoo schoon, dat men er de
woorden niet voor zou kunnen vinden,
vervuld van verrukkend vredesgevoelen.
Aan het andere uiteinde van het Paijan-
ne-meer ligt Juvakula, reeds sedert de oud
ste tijden een middelpunt van Finsche cul
tuur Hier werd onder meer de eerste Fin
met ontelbare eilanden van de meest uit-
eenloopende formaten en vormen, van
kleine, kale klippen tot groote, beboschte
eilanden. En dit alles is als het ware ge
dompeld in een sfeer van onbegrensde en
onmetelijke, serene wijdheid.
Wij bevinden ons hier midden in het
landschap Savo, waarvan de bewoners min
of meer een kern vormen van het Finsche
volkskarakter. Hier kan men vlijmscherpe,
schelmachtige humor hooren, waardoor de
ze menschen zich van ieder ander slag on-,
derscheiden. Ook in Kuopio heeft men stei
gers gezet om de deels verwoeste huizen
en de wederopbouw is er in vollen gang.
Rijdt men van Kuopio naar de ongeveer
zeventig kilometer naar het Oosten gelegen
mijnen van Outokumpu, dan kan men op
Bij de post voor
»erz.oekt de heer V.
deze te verhoogen
aan den administra
een loon van iü-
den toegewezen.
De heer HOM h
soon een dagtaak b
di. loon zeker wo:
\JVeth. GASILLt
noodig. Zijn posb
dijd nu gesalariee
gesteld. Spr. noei
vergelijking met i
dlstributiedienst.
De VOORZIïTl
Weth. Gasille nie
Het liooïd van
ge..: arieerd en k
wezig zijn.- In d:
woording bij de
'geen niet te lich
De heer HOR
ris noouig, ome
moei zijn en ge
den kan verricl
Mevr. LANDV
meert o* dit ju
Met betrekkii
de ambtenaren
jsegt de VOOU1
king juist is.
besi.sbing niet
doch bij de ini
De voorges
goedgekeurd.
Bij de post
betering arbei<
de heer NOÜL
soort woninge
reeds maatret
nomen om, w
breken, direc
De VOOU2
'deze aangeleg
door B. en W
ven actief of
Bij een anc
BEEKMAN i
hoeksweg, wa
^egt, het oog
Bij het hc
de VOORZ1
gerhand beri
het lager on
den begrool
voor het U.
Op een vi
hoe deze b
slag naar t
bracht, dee
dat B. en
onöerhouds
de school
leen in de
deze dan
deren.
Om dezt
JW. het sc
moeten n£
De heer
dat het 5
voor Ged.
ren zij zi<
nanciënV
een aankl
De hee
hij steedi
van ver
len. Sp
aan wak
melk t
Bij d
de heet
normer
Nadt
opmerl
het eii
EEN
De 1
dat, rr
wijzig
aanwi
Nai
voor,
uit 'i
f 5=0!
De
hiern
'io<
vraat
Mevt
woot
deze
luch'
aldu
hebt
tena
O
FiatesMl, laad van ntfoefcemto waudan m wiirtii
Bpoerwegtaa in het land der kolonisten.
Door deze lijn werden het Noorden en het
Oosten van Finland voor het eerst ontsloten
(Archief),
Laplanders voor de Spiriugsehans te Lahti. (Archief).
DE belangrijkste ervaring die men
ook tijdens den oorlog met Rusland
van dag tot dag in dit land kon op
doen is de gelatenheid en het gebaar
van iets vanzelfsprekends, waarmCÖe de
F -sche mensch stelling neemt zelfs tegen
over de allermoeilijkste situaties. Steeds
r stuit men op die eigenaardige inner-
verheid, welke typisch Finsch is.
v -*:i-ng of wanhoop komen niet voor in
het Finsche woordenboekje; daarentegen
staat met kapitale letters geschreven: de
vaste wil om de handen aan den ploeg te
slaan en alles weder op te bouwen. En zelfs
ie geëvacueerden die zoo goed als al hun
bezit hebben verloren zijn bezield door
een zelfde verlangen, dat zijn oorsprong
heeft in arbeid, onbegrensde liefde voor het
vaderland en het bewustzijn van een gedu
rig aanwezig gevaar in het grensland.
In de hoofdstad Helsinki zelf is reeds uit
ie pumhoopen opnieuw de Technische Hoo-
g .school herrezen; de colleges zijn er se-
i_rt eenigen tijd hervat. Ook de andere ge-
jouwen, die min of meer ernstig geleden
lebben onder het oorlogsgeweld, zullen
ïinnen afzienbaren tijd weer bruikbaar
lijn. Wanneer men van Helsinki met den
trein naar Lahti reist, dan kan men reeds
»p dit korte traject de uitwerking van den
modernen oorlog waarnemen. Maar steeds
meer heelen de wonden van den krijg. Het
•ene huis na het andere wordt opnieuw
opgetrokken of gerepareerd. Lahti, de jong
ste Finsche stad ligt in het zadel van twee
evenwijdig verloopende heuvelruggen te
midden van het moreenenpuin uit den Ijs
tijd. Het telt thans reeds 30.000 inwoners,
waaronder 5200 geëvacueerden, welke op
genomen zijn en zonder uitzondering hier
het een of andere beroep uitoefenen. Een
groot aantal nieuwe industrieën uit het af
gestane gebied ontstaan hier; groote wo-
ningenblokken worden gebouwd, nieuwe
scholen voor de diverse gezindten worden
geopend. Midden in de bossehen liggen de
moderne arbeiderswoningen, welke bestaan
uit twee kamers en een keuken. Door een
afbetalingssysteem zal het huis na een tijd
van zes en twintig jaren overgaan in het
bezit van den huurder kooper. Hier ziet
men ook het zeventigtal huizen, dat door
Zweden is geschonken.
Buiten in het haventje van Vesyarvi ligt
de kleine stoomer „Suomi", welke ons in
den tijd van ong. een uur brengt naar een
van de kostelijkste meren van Finland,
namelijk het langgerekte Padjanne (120
k.m. lang en tot 28 km. breed) dat van het
Noorden naar het Zuiden verloopt. Niet
minder dan twaalf uuur hebben wij noo-
dig om het in zijn geheel te bevaren, maar
deze uren zijn goed besteed, omdat zij ons
in zeer na Gontact brengen met de impo
sante schoonheid van het Finsche land
schap Onto^baar is het aantal schilderach-
Russisch Kexholm. Bij het FinschRussische vredesverdrag werd onder meer dit
gebied aan de Russen afgestaan. Onmiddellijk na de overname werden te Kexholm
door de Russen de vernielde telefoonleidingen enz. hersteld.
(Scherl).
wordt de rivierbedding enger en vernauwt
zich tot op ongeveer 50 meter; machtig
bruisen de golven en spatten schuimend
uiteen op rotsen en klippen, die men niet
kan zien.
Wij bevinden ons hier midden in de
Pyhakosi, de machtigste stroomversnelling
van Finland, die bij gemiddelden water
stand een energie van 200.000 P.K. ontwik
kelen kan, maar dit vermogen bij hoogen
waterstand nog vermag op _te voeren tot
720.000 P.K. Deze versnelling is achttien
kilometer lang en het verval bedraagt 56
meter. Van de eene draaikolk komen we
in de andere terecht; schots en scheef
schieten wij er door, maar de zekere hand
van den stuurman voert ons veilig door de
tientallen onzichtbare gevaren.
Tusschen de stroomversnellingen liggen
ook stille wateren, waar het heerlijk rus
tig, en het landschap vol afwisseling is.
Vervolgens gaat de tocht naar Oullu, de
aan de monding van de gelijknamige
welke uitmondt in de Botnische
deze stad voelt men zich al spoe
dig thuis. Het is een behoorlijk landstadje
met een aangenaam, levendige sfeer. Of
men hier nu des zomers om drie uur in den
morgen een betooverenden zonsopgang
heeft gezien, ofwel dat het hartje winter
was, wanneer van een werkelijken dag
nauwelijks gesproken kan worden, of men
op de brug stond over de stroomversnellin
gen van Merikoski en uitzag over de zee,
aan deze stad denkt men altijd weer mei
genoegen terug.
Geweldige massa's hout komen hier de
rivier afdrijven en worden in de buitenha
ven verder bevracht; maar uiteraard rem
men thans de gevolgen van den oorlog ook
hier don export. Sulfiet- en sulfaatfabrie-
ken produceeren groote hoeveelheden cel
lulose. De laatste oorlog heeft ook hier zijn
brandfakkels geworpen, maar de sporen
daarvan zijn zoo goed als uitgewischt.
Verder naar het Noorden gaat onze reis.
Het landschap wordt steeds kariger en ver-
latener. De rivieren hebben weinig water
dit jaar en daardoor wordt het transport
van houtvlotten aanzienlijk hemoeiliikt
sche volksschool ingesteld. Het is een op
bloeiende stad, waar men een typische
mengeling ziet van oude en nieuwe bouw
stijlen. Het contrast tusschen houten huis
jes, welke Slechts een verdieping hebben
en de moderne, massieve gebouwen van
drie en meer verdiepingen, valt ook den
leek terstond in het oog. Boven op een
bergrug ligt een modern sportstadion, van
waar men een prachtig uitzicht over de
omtrek heeft. Hier zijn eveneens 2000 ge
ëvacueerden ondergebracht en hebben er
werk gevonden. Daar in de stad oorlogsin
dustrieën zijn gevestigd, heeft de plaats in
den afgeloopen oorlog tusschen Finland en
Rusland veel schade opgeloopen. Maar ook
hier worden de oorlogswonden dra gene
zen. Een groote papierfabriek, die wij be
zichtigden, welke 2000 soorten papier ver
vaardigt, van toiletpapier tot het fijnste zij
depapier, kreeg een voltreffer in de water
toevoer naar de turbine; van het kantoor
bleef geen steen op den anderen. Maar de
arbeid gaat verder. Hier zien wij overi
gens, dat 't aan cellulose zoo rijke Finland
zelf nog cellulose invoert en wel de stroo-
celulose uit Holand, waardoor het schrijf
papier een goede oppervlakte krijgt, en
Amerikaansche cellulose, die verwerkt
wordt voor diverse soorten filtreerpapier.
Verder gaat de tocht door Centraal-Fin-
land naar Kuopio. Wanneer men de hoog
vlakte van Puijo vlak bij de stad beklimt,
die 150 meter boven de omgeving uitrijst,
dan ziet men dat Kuopio aan drie zijden
omringd ie door meren. Zoover als het oog
reikt, niets dan meren en nogmaals meren,
dit traject de behendigheid van den omni
buschauffeur bewonderen, die bij een snel
tempo op dezen weg dikwijls zeer nauw
en vol hellingen, rijk aan bochten op
voorbeeldige en koelbloedige wijze zijn
virtuoze rijkunst vertoont. Steeds weer on
derbreken meren het landschap en de ver
bindingen moeten onderhouden worden
door veerbooten. Maar toch, ondanks het
vele water, blijven de bossehen dominee-
ren. Hier en daar, in het bijzonder aan de
oevers van een meer, ziet men kleine boe
renhoeven. Eens kwamen wij ook langs een
oude, steenen kerk aan een weg gelegen,
ongeveer midden tusschen twee ver van
elkaar gelegen plaatsen. Daar op het ter
rein van een tamelijk groot landgoed staat
een windmolen, weiden, koeien, maar al
spoedig wordt de bewoonde wereld weer
aan ©ns oog onttrokken: het woud regeert.
Nogmaals een veerpont en wij staan in
Karelië, dat merkwaardige typisch Fin
sche landschap. De eenigszins duistere,
maar niettemin facineerende sfeer bespeurt
men reeds hier. Nog oorspronkelijker wordt
het landschap, nog meer verlaten, nog
woester. Het is merkwaardig; dit zijn toch
dezelfde berken, dezelfde denneboomen, de
zelfde weiden en toch: hier waait een an
dere lucht het is Karelië.
Na eenige uren sporens bereikt men van
Kuopio naar het Noorden het station van
de centrale strafgevangenis Suveka. Mid
den in een moerasgebied van 3000 hectaren
werd deze inrichting aangelegd. Om op
deze wijze de arbeidskracht der gevange
nen productief te kunnen maken. Door
hun werk werden hier reeds uitgestrekte
gebieden veranderd in vruchtbare weiden
en akkerland, hetgeen vooral in den huidi-
gen tijd voor Finland van onschatbare
waarde is. Een tweede gevolg van belang
is, dat de gevangenen specialisten op het
gebied van ontginning worden, waarvan
zij, eenmaal weer in vrijheid gesteld, zelf
de vruchten kunnen plukken. Met de auto
gaat het vervolgens naar een nieuw aange
legd centrum van de moerasontginningen,
naar Pelso. Van de gelegen 15.000 hectaren
moerasland bezit de Finsche staat er 6000
h.a., dan thans eveneens door gevangenen
wordt ontgonnen, om daarna verstrekt te
worden aan kolonisten. De oppervlakte van
zoo'n boerenbezit bestaat uit tenminste 24
hectaren. Koortsachtig wordt hier gewerkt,
breede toegangswegen worden aangelegd,
spoorlijnen doorsnijden het land.er ont
staat nieuw gebied voor de geëvueueerden.
Moeras zoover als ons oog reikt: een
kale woestenij in den waren zin des woords.
Het is Zondagavond de sauna's rooken.
De omnibus brengt ons verder naar Ojala-
noja aan de rivier de Oulu, waar wij aan
boord gaan van de veertien meter lange,
typische booten, om daarmede door de
stroomversnellingen te varen. De oevers
van de rivier zijn hoog en steil. Spoedig
Aan de stations staan de meisjes en de boe
ren jongens elke trein, die komt en gaai
is voor hen zooiets als een brief uit een
verre bewoonde wereld. Overal op de sta
tions drinkt men koffie. Hiei, in het hooge
Noorden ziet men zeer dikwijls hoe vele
menschen getrouw aan een oude gewoonte,
de koffie van het schoteltje drinken en een
klontje suiker op de tong leggen. Wanneer
men het kan, spaart het heeJ wat sik'...j
En dan komt Rovaniemi, de hoofdstad van
Lapland. Het is een groot dorp met Zxjn
zeven duizend inwoners. Vooral wannee.
het marktdag is, komen de koior en en.
houtkappers uit de bossehen naar
plaatsje en geven er het as.:act n?n va
schilderachtige bedrijvigheid 'hn de \-
woestingen, die de oorlog heeft avvv cnc
ziet men niet al te veel meer H-m wc
deropbouw, die onmiddellijk ter b. .,d wc
genomen zijn heel wat werk'n.raj'.itc s
moeid. Thans is Rovaniemi bo n o i;n
een zeer belangrijke stapelplaat van j.
deren en waren voor en ven Pe e
lands haven aan de IJszee en tcym^ r'
eenige mogelijkheid om van
Atlantischen Oceaan te bereiken
Onophoudelijk rollen de vrachtw
beladen met import- en eirnnrto-o- -
langs dezen 531 kilometer lar o r-r
naar de IJszeekust. Er heers ht ;j
stad een haast koortsachtige bedr y
Lapland beslaat een gebied van 110r
vierkante kilometer, maar er wor.e'i r1 -■
slechts 125.000 menschenDan kan r
begrijpen wat het wilde zeggen toen in H
afgeloopen Finsch-Russischen oorlog h-
Finsche Roode Kruis had te zorgen
25.000 geëvacueerden uit de grensstee
die naar Rovaniemi waren ovargabraa -
derhalve niet minder dan e°n vijfde
oorspronkelijke bevolking.
Wie reist door Finland wordt gei,.
neerd door het grootsche van de na'" ur.
door de stoerheid, waarmede deze eenvou
dige boeren hun zware taak ten uitvoer
leggen, hij wordt bekoord door het vricn-
