Het Portret
De Internationale toestand
Deze week
De Wereld
WT.zmNfèif mmmm
VAN DE WEEK
IN DE AFGELOOPEN WEEK
IN NEDERLAND
IN KAART
(ddvosfok
fMDDflSTm,
Te Washington is medegedeeld, dat
Roosevelt 4 of 5 plannen tot versnelling
van de Amerikaansche bewapening be
studeert.
Eén hiervan beoogt de vorming van een
opperbevel voor het bewapeningsprogram
onder leiding van den minister van Oorlog,
Stimson, den minister van Marine, Knox
en den voorzitter van de Verdedigings
commissie Knudsen.
De secretaris van den President, Early,
heeft medegedeeld, dat dit voorstel op de
in het Witte Huis gehouden conferentie is
besproken. De President hoopt, dat Enge
land binnen den kortst mogelijken tijd zijn
wenschen kenbaar zal maken, ter vermij
ding van tijdverlies, wanneer aan het Con
gres verzocht wordt den President vol
machten te verleenen voor de uitvoering
van zijn program tot hulpverleening aan
Engeland. De minister van Oorlog Stimson
'verklaarde, dat hij persoonlijk voor con
centratie der volmachten is.
Het verluidt in reederski'ingen te Wash
ington, dat de Amerikaansche regeering
voornemens is, na afkondiging van een
uitzonderingstoestand 50 moderne schepen
van Amerikaansche lijnen op te eischen
en ter beschikking van Engeland te stel
len. Wanneer die uitzonderingstoestand
zou worden afgekondigd, was nog niet be
kend, doch men had den reeders reeds
medegedeel, op welke schepen men het
oog had laten vallen.
De reeders werden bij de keuze in het
geheel niet geraadpleegd en protesteeren
thans te Washington heftig tegen het af
staan van hun beste schepen.
De verhouding tusschen Duitschland en
Amerika wordt er niet beter op. De Duit-
sche regeering slaat nauwlettend de rol
gade, welke Amerika in den eindstrijd met
Engeland speelt en dat zij zich op alle
eventualiteiten wenscht voor te bereiden.
Te Parijs heeft zich een incident voor
gedaan, waarbij drie leden van de Ame
rikaansche "ambassade zijn betrokken.
Deze zijn op verzoek van de Duitsche re
geering overgeplaatst, hangende een onder
zoek van de Amerikaansche regeering
naar de gegrondheid van de door Duitsch
land tegen hen ingebrachte beschuldi
gingen.
De spanning wordt gekenmerkt door een
rede van den zegsman van de Wilhelm-
strasse, die den vorm aannam van een
waarschuwing aan Amerika, naar aanlei
ding van een redevoering, gehouden door
den Engelschen minister van Blokkade,
Cross. In deze redevoering (voor Ameri
kaansche journalisten) had Cross ver
klaard, dat Engeland bij den aanvoer van
oorlogsmateriaal uit Amerika hoopte, dat
Amerikaansche schepen voor dit doel ter
beschikking gesteld zouden worden, even
tueel (al zeide hij dit niet openlijk) Duit
sche en Italiüknsche handelsschepen, welke,
toen zij door den oorlog verrast werden,
in de neutrale Amerikaansche havens een
toevlucht hebben gezocht.
Ongetwijfeld staat in onmiddellijk ver
band met het voorgaande de bekendma
king te Berlijn, dat drie permanente com
missies zijn ingesteld politieke, strategi
sche en economische in de hoofdsteden
van Duitschland, Italië en Japan, welke
ten doel hebben, het driemogendheden-
pact te versterken en zoo doelmatig moge
lijk te doen functionneeren.
KERSTMIS 1940.
De klokken luiden en de bedehuizen
vullen zich.
„Vrede op aarde, in de menschen een
welbehagen
Doch wel zelden is het in de geschiedenis
van ons land voorgekomen, dat wij onder
zulke tragische omstandigheden het Kerst
feest hebben gevierd het Kerstfeest, het
feest der groote verbroedering van alle
Christelijke volken. En al moge het waar
zijn, dat achter de wolken de zon schijnt
en dat na lijden verblijden komt dit
neemt niet weg, dat op het oogenblik het
„Vrede op aarde, in de menschen een wel
behagen" in schrille tegenspraak is met
hetgeen wij om ons heen zien.
Maar, dit is het Kerstfeest, het groote
feest der geheele Christenheid, waarover-
heen wij in een betere toekomst blikken.
In de duisterste oogenblikken der geschie
denis is het Kerstfeest geweest en zal het
blijven het feest van menschenliefde, van
licht en van leven. Het feest, dat ons moed
en hoop en troost biedt. Vooral troost. Wh
hoo'ren het in het gebeier van de klokken,
in het gezang, dat opstijgt uit de monden
der menschen, in nun smeekbeden, dat het
weder anders moge worden.
Gaat er niet een wondere tooverkracht
uit van deze dagen Leeren wij niet, ons
lot met meer berusting te dragen, in de
zekerheid dat het eenmaal weder anders,
beter zal worden Wij hebben behoefte
aan het Kerstfeest. Reeds lang te voren
hebben wij er naar uitgezien. En nu is het
er. Wij doorleven deze dagen in weemoed;
doch in onze harten leeft de vaste over
tuiging dat het woord van deze dagen
„Vrede op aardeniet tevergeefsch is.
En het feest, dat daarop volgt, de jaar
wisseling, met zijn „Uren, dagen, maan
den, jaren vliegen als een schaduw heen,"
versterkt onze hoop en ons vertrouwen.
Ligt daarin niet het vaste vertrouwen be
sloten, dat het niet altijd zoo zal blijven,
als het thans is Niets menschelijks is er,
dat den loop der dingen kan veranderen;
maar de hoop blijft, onwankelbaar, onuit-
wischbaar, dat er een verandering zal
komenimmers, „wij vinden, waar wij
staren, niets bestendigs hier beneên."
Niets schooners laat zich denken, dan het
opvlammen van het licht der hope, in de
duisternis die ons thans omringt. En dat
licht vlamt op uit het Kerstfeest, dat altijd
zal blijven, om ons vertrouwen te geven
op de toekomst. Sinds de lichtende ster
voor het eerht opging, sinds zij haar hoop-
gevenden schijn verspreidde over deze
duistere aarde, is zij het licht gebleven,
waarnaar wij allen uitzien.
In den nacht en de duisternis, die ons
gevangen houden is haar licht niet ver
bleekt; wij voelen ons aangegrepen en
opgeheven door het licht van het Kerst
feest, dat voor ons opdoemt en de scha
duwen van den kouden winternacht ver
jaagt. Een heldere schijn gloort aan den
hemel en verheldert ons pad. Het is Kerst
mis En in den lichtzegen van het Kerst
feest wenden wij den blik naar omhoog,
want het Kerstfeest is het feest van de
groote broederliefde, die gèen geloofs-
onderscheid en geen nationaliteiten kent.
Spreken deze dagen ons niet van de on
vergankelijke liefde van mensch tot
mensch, klinkt daarin niet de stem, die
zich nooit laat dooven Vrede op aarde, in
de menschen een welbehagen
Het Kerstfeest spreekt ons van een
Zooals te verwachten was, hebben de En
gelschen bij hun aanval op de Italiaansche
troepen, die een muur
vormden om hun den weg te versperren,
verliezen geleden. Dit is ook
aan de zijde van de tegenpartij het geval,
zooals uit het Italiaansche legerbericht
blijkt.
Blijkbaar hebben de Italianen thans in
den driehoek, welke door de sectoren Sol-
loemFort Capuzzo en Bardia wordt ge
vormd, hun strijdkrachten samengetrokken
om den Engelschen opmarsch te stuiten.
Zooveel is thans, volgens berichten uit
Italiaansche bron, wel zeker, dat het plan
tot algehééle vernietiging der Italiaansche
strijdkrachten nog niet geslaagd is. In het
begin konden de lichte Lybische troepen,
die de eerste linies bezet hielden, den bui
tengewoon zwaren druk van de Britsche
gepantserde colonnes niet weerstaan, doch
de gemechaniseerde en gepantserde Ita
liaansche troepen, die daarna in den strijd
werden gebracht, hebben heel wat krach
tiger kunnen optreden en reageeren. De
tweede fase van den strijd zal een defini
tieve beslissing brengen voor den afloop
van de operaties.
Maarschalk Öraziani heeft de
krijgsverrichtingen gemaakt tot een af-
mattingsöorlog voor ^de Engelschen,
xtane hananaart zien nog en blijft
strijden, hoewel het nagenoeg al zijn in
Afrika beschikbaar oorlogsmaterieel heeft
verloren.
Dat is overigens niet zoo'n groot verlies
voor een rijk
als Italië,
en dus de verloren
soldaten en het verloren materieel spoedig
zal hebben vervangen. Dat is ook het oor
deel van een deskundige als de „Völkischer
Beobachter", die betoogt, dat „Italië naar
de wapens heeft gegrepen in het bewust
zijn, dat er wisselende kansen zijn in den
strijd tegen een wereldrijk en dat tegen
slagen daarom het voornemen van Italië
om te overwinnen niet in het minst kun
nen beïnvloeden."
De Engelschen, zoo schrijft het blad,
geven zich aan drogreden over,
wanneer zij meenen, dat de Duitscher, die
steeds naast zijn wapenbroeders gestaan
heeft, thans zijn plaats niet zou weten. Hij
staat aan de zijde van Italië, dat schouder
aan schouder met Groot-Duitschland vecht
voor de overwinning. De overschatting van
hun successen zal de Britten er niet voor
vrijwaren, zeer spoedig op den bodem der
werkelijkheid te staan, die er heel anders
uitziet dan waarop men te
Londen bouwt.
In Finland is met groote meerderheid
van stemmen tot president gekozen Risto
Ryti, tot dusverre minister-president.
Als buitengewoon tragische omstandig
heid kan gelden dat de oud-president,
Kallio, bij het verlaten van de Finsche
hoofdstad, op weg naar zijn landgoed,
tijdens het inspecteeren van de eere-com-
pagnie, op het station aan een beroerte
is overleden.
Koning Boris van Bulgarije heeft deelgenomen aan het traditioncele feest van de
Rijksuniversiteit te Sofia, het St.-Rlimentfeest. De koning wordt door de studenten
begroet. (Foto Scherl).
PIERRE ETIENNE FLANDIN.
Pierre Etienne Flandin, die Laval
is opgevolgd als minister van Bui-
tenlandsche Zaken in de regeering
te Vichy, werd op 12 April 1889 als
zoon van den landadvocaat en late-
ren resident van Tunis, Etienne
Flandin, geboren. Hij koos het be
roep van zijn vader en werd advo
caat. In 1913 en 1914 was hij secre
taris van Millerand. In 1914 werd
hij voor de eerste maal in de Kamer
gekozen, waarvan hij sindsdien ge
durende een lange reeks van jaren
deel heeft uitgemaakt.
Na in de laatste jaren van den
oorlog werkzaam geweest te zijn bij
de luchtvaartadministratie der ge
allieerden, werd hij in 1920 onder
staatssecretaris voor luchtvaart in
het kabinet Millerand en vervolgens
minister van Handel in het kabinet
Marsal. Ook in de beide kabinetten
Tardieu van '29 en '30 beheerde hij
deze portefeuille.
In 1931 werd hij in de regeering
Laval opgenomen als minister van
Financiën, hetgeen hij in drie ach
tereenvolgende kabinetten tot 1934
bleef. In dat jaar verscheen hij als
minister van Openbare Werken in
het kabinet Doumergue.
Als opvolger van Doumergue werd
Flandin in 1934 belast met de for
matie van een nieuwe regeering,
waarin Laval den zetel van Buiten-
landsche Zaken bezette. Reeds het
jaar daarop moest hij als minister
president plaats maken voor Laval,
in wiens regeering Flandin optrad
als minister zonder portefeuille. In
het daarop volgende kabinet Sarraut
beheerde hij ten slotte de porte
feuille van Buitenlandsche Zaken,
welke taak hem thans opnieuw is
opgelegd.
nieuw, een dieper en een sterker, een
schooner leven, dat de plaats zal innemen
van alles, wat ons thans ternederdrukt en
bedroeft. Wanneer dit tot ons diepste
innerlijk doordringt, zal dit Kerstfeest een
heerlijk feest worden, voor ons allen,
zonder uitzondering.
Dekking molestrisico.
De Nederlandsche maatschappijen van
levensverzekering hebben een nieuwe
rr ling voor de dekking van het oorlogs-
o. risico ingevoerd. In de eerste
s is besloten alle hier te lande sedert
wxi j.i. aangemelde oorlogsschadegevallen,
or. wat de polis hieromtrent even-
tu ri bemaalde, voor de volle 100 pet uit
te n~ta':n. Hiervan ontvangen alle betrok
kenen bericht. Wat betreft de toekomst is
ae^loten, dat er in de gegeven omstandig-
neden geen reden aanwezig is bij molest-
sterfgevallen voortaan kortingen toe te
passen. In alle in Nederland nieuw te slui
ten polissen zal dus voortaan het molest
risico ten volle gedekt zijn.
Ook het spaarkasbedrijf heeft zich bij
leze regeling aangesloten.
Gevaarlijke mijnen.
Door onvoorzichtig of alleen maar on
oordeelkundig om te gaan met drijvende
of aangespoelde scherpe mijnen of ver
sperringen zijn in den laatsten tijd ver
schillende soldaten en burgers gedood.
Derhalve wordt er tegen gewaarschuwd
een in zee, rivier of kanaal drijvend, on
schuldig lijkend voorwerp, dat er als een
mijn of boei uitziet, aan te raken, op te
nemen of te naderen. Reeds het naderen
alléén kan een explosie tot gevolg hebben.
Het onschadelijk maken van deze voor
werpen moet door de daartoe bevoegde
instanties geschieden.
Op de volgende punten moet gelet wor
den
1. Ieder die drijvende of aangespoelde
mijnen, boeien of verdacht uitziende voor
werpen gevonden heeft, moet zulks onmid
dellijk met nauwkeurige opgave van "de
vindplaats aan de dichtst bij zijnde Duit-
De Italiaan Secondo Campani, die een
vliegtuig zonder propeller en zonder ver
brandingsmotor heeft uitgevonden, dat
groote hoogten kan bereiken en zeer veel
voor militaire doeleinden belooft.
(Foto Scherl).
sche militaire instantie, politie- of burger
lijke autoriteit mededeelen.
Hetzelfde geldt voor ieder, die mijnen
of op boeien lijkende voorwerpen in zee,
rivieren of kanalen ziet drijven of ziet, dat
zij zijn aangespoeld.
2. Men vermij de het in ieder geval deze
voorwerpen, zoolang niet is vastgesteld
dat zij volkomen onschadelijk zijn, aan te
raken of te naderen.
3. Men zorge tot de komst van politie of
desbetreffende instanties voor een afzet
ting rondom deze voorwerpen met een
straal van één kilometer door in den om
trek wonende personen of anderszins.
Maatregelen tegen studenten.
In de beide universiteitssteden Leiden
en Dellt zijn door de Duitsche veiligheids
politie eenige studentencorporaties ont
bonden en haar gebouwen gesloten.
Deze maatregel hangt samen met de
relletjes en stakingen der studenten, die
de sluiting van de universiteit en de hooge-
school in het belang van de veiligheid en
de orde noodzakelijk maakten.
Eenige studenten en een hoogleeraar
moesten in arrest worden gesteld.
Kalkoen ofeen doode musch?
Wie vreesde, dat dit jaar de Kerstdisch
wel van alle feestelijkheid gespeend zou
zijn, omdat kip noch kalkoen er op zouden
prijken, zal aangenaam
verrast zijn geweest door het bericht van
het Rijksbureau voor de voedselvoorzie
ning in oorlogstijd, dat de aflevering van
gevogelte (kippen, eenden, ganzen, kal
koenen) voor de biniienlandsche consump
tie op beperkte schaal zou worden vrijge
geven. Edoch, de beloofde kalkoen bleek
spoedig weinig meer dan een doode musch
tezijn. Wat toch was het geval? ïn haar
zorg voor den consument, wiens levens
onderhoud toch reeds zulke schrikbarende
bedragen verslindt, stelde de overheid
werkelijk zeer milde maximumprijzen
vast, die voor breede kringen de mogelijk
heid openden, met de feestdagen een sma
kelijk boutje op tafel te brengen, 1.50
per kg geslacht gewicht het mocht in
derdaad een Kerstgratificatie genoemd
worden, in aanmerking genomen de thans
geldende vleeschprijzenMaar de schijn
was te schoon en de droom van de Kerst
gans kan geen werkelijkheid worden.
Want de leveranciers van het nobel ge
vogelte, poeliers en restaurateurs, zien
geen kans het ons voor dien prijs te leve
ren of ter tafel te brengen, om de een
voudige reden, dat zij hun voorraad, die
zij niet mochten afleveren, reeds eerder
en toen veel duurder, hebben ingekocht.
Zij achten den vastgestelden maximum
verkoopprijs eerder een aannemelijke in
koopsprijs en betwijfelen het, of de hou
ders van levend gevogelte bereid zullen
zijn hun dieren te verkoopen tegen een
prijs, die verkoop t-egen den maximumprijs
mogelijk maakt. Of men er nog wat op zal
weten te vinden? Overigens zal er geen
vleeschtekort zijn met de Kerstdagen, want
er zullen 10.000 stuks slachtvee aan de
markt komen, waardoor de vleeschbe-
hoefte voor de feestdagen in ieder geval
gedekt zal zijn.
Nog een geschenk.
Nog een ander extraatje staat ons voor
Nieuwjaar te wachten, naar
het Haagsche Vaderland weet mee te dee-
len. Volgens dit blad ligt het in het voor
nemen om in den nacht van
31 Decem
ber op 1 Januari, het klokje van gehoor
zaamheid één uur later te doen slaan, zoo
dat gedurende deze beide nachten het uit
gaansverbod slechts geldt gedurende de
nachtelijke uren van 1 tot 4. Een officieele
mededeeling hierover is op het oogenblik
dat wij dit schrijven evenwel nog niet
verschenen.
Marschverbod der N.S.B.
Den Haag heeft in de afgeloopen week
een oogenblik den terugkeer van het uni
formverbod gekend, dat Donderdag weer
werd afgekondigd, doch later nog den
zelfden dag werd vervangen door een
marschverbod, dat de leider der N.S.B.,
ir. Mussert, zelf voor het geheele land heeft
afgekondigd. Voorts heeft deze beweging
voor de laatste weken van het jaar nog
enkele andere maatregelen genomen en
wel de volgende: de N.S.B. houdt van 24
December tot 2 Januari op de plaats rust;
zij schorst haar werkzaamheden van 24
December tot 2 Januari en zal haar week
blad „Volk en Vaderland" in die week niet
doen verschijnen. De bedoeling van een en
ander is, in de dagen van Kerstmis tot
Nieuwjaar tot zichzelf in te keeren en zich
rekenschap te geven van den geest, waar
door de leden der beweging gedragen moe
ten worden. Aldus een toelichting op deze'
besluiten in JJVolk en Vaderland".
HET STAARTLOOZE VLIEGTUIG.
De Sovjet-Unie wijdt de grootste aan
dacht aan het nieuwste, staartlooze vlieg
tuig. De ontwikkeling daarvan dagteekent
reeds uit 1923, toen er proeven werden ge
nomen met het staartlooze zweefvliegtuig,
„Parabola" genaamd, met zeer lichte vleu
gels en gebouwd in den vorm van een
groote tor. Naar dit model werd later ook
een motorvliegtuig gebouwd. Men neemt
thans ook proeven met een jachtvliegtuig,
dat plaats biedt aan meer dan één persoon.
Deze machine is toegerust met door lucht
gekoelde motoren, op zij van den romp
in de vleugels ingebouwd. Middenin den
romp bevindt zich de „commandotoren".
Boeg en hek zijn voorzien van torens vooj-
ma ch inege weren
POOLONDERZOEK PER VLIEG
MACHINE.
In de laatste jaren heeft de Sovjet-Unie
zich sterk toegelegd op het ontwikkelen
van de luchtlijnen naar de Pooi. Er wer
den verschillende poolvluchten georgani
seerd, alsmede lange-afstands-vluchten via
de Pool naar Canada en de Vereenigde
Staten. De in de Pooizee gelegen eilanden,
overdekt met en omringd door sneeuw en
ijs, welke vroeger om zoo te zeggen van
geen practische beteekenis waren, zullen
in de toekomst geroepen zijn tot het spelen
van een groote rol, als steunpunten voor
het innemen van proviand m brandstof.
Eerst in het jaar 1942 zullen de lucht
lijnen naar de Noordpool, die van strate
gisch belang zijn, geheel in gereedheid zijn
gebracht. Zij zullen, in groote lijnen, den
loop der groote Siberische stroomen vol
gend, van het binnenland vap Rusland
naar de kust van de Noordelijke IJszee
leiden, waar zij zullen aansluiten op de
dwarsverbinding die zich uitstrekt van de
Beringstraat tot Archangel. Eenigen tijd
geleden is een Sovjet-Russische hydro
grafische expeditie te Archangel terugge
keerd, die op het Poolschip „Nord" weten
schappelijke onderzoekingen had ingesteld
en een groot aantal kartografische opna
men had gemaakt.
DE SPANNING IN DE OOST-
AZIATISCHE ZONE.
Als gevolg van Roosevelts verkiezing
wordt vrij algemeen een verscherping der
Japansch-Amerikaansche betrekkingen
verwacht. De tegenstelling tusschen beide
landen was latent reeds aanwezig op het
moment, dat Amerika via Hawai de Phi-
lippijnen en daarmede Oost-Azië in zijn
invloedssfeer betrok en zijn economische
positie in China sterk uitbreidde. Toen
Japan zich tien jaar geleden in Mandsjoe-
rije nestelde en later de kustprovincies
van China in bezit nam, gaapte de kloof
al wijder. Washington weigerde op grond
van de Stimson-doctrine de door geweld
verkregen territoriale veranderingen te
erkennen, terwijl Japan een Oost-Aziati
sche Monroeleer verkondigde. Amerika
antwoordde met opzegging van het han
delsverdrag met Japan, waarop Japan rea
geerde met niet-verlenging van de Wash-
ingtonsche vlootconventie, hetgeen betee-
kende, dat het zijn volledige vrijheid in
zake bewapening ter zee hernam.
Nu Rusland en Duitschland als factoren
in de Oost-Aziatische machtspolitiek op
den achtergrond zijn getreden, Frankrijks
militaire en daarmede ook zijn koloniale
macht is gebroken en Engeland zich door
den oorlog in het moederland en in de
Middellandsche Zee
gebonden ziet, is Amerika de eenige ern
stige tegenstander van Japan geworden.
Japans ver vooruitgeschoven machtslinie
van Hawai naar de Philippijnen en Goeam
snijdt het Japansche eilandenrijk van zijn
Zuidzeebezittingen af, terwijl het van zijn
kant de strategische linie van Amerika in
de flank bedreigt. Hier ligt geografisch
gezien de kern van de Japansch-Ameri
kaansche tegenstellingen, die met den dag
scherper dreigen te worden, zoo lang Ame
rika Japans aanspraken op de leiding in
de Oost-Aziatische zaken niet wenscht te
erkennen.
Coearrr
FRANSCM
moOCHIHA
