De Internationale toestand
Deze week
De Wereld
Het Portret
vJ
Made/ra
a
S.Vincent
Siom's
m anstH'Gvnw
IN DE AFGELOOPEN WEEK
Met een aanzienlijke meerderheid (60
cegen 31 stemmen) heeft de Senaat der
Vereenigde Staten de wet tot hulpverlee
ning aan Engeland aangenomen.
De fractieleider der democraten in den
Senaat, Barkley, heeft aan het slot der de
batten gezegd, dat de wet zoo spoedig
mogelijk aan de Senaatscommissie en
Roosevelt zal worden voorgelegd. Aan
journalisten vei klaarde hij, dat ook de
tegenstanders medewerkten om de eind
stemming niet verder te vertragen.
De wet komt in korte woorden hier op
neer, dat de regeering in eigen of particu
liere bedrijven oorlogsmateriaal kan laten
vervaardigen, om het dan bij wijze van lee
ning aan die landen af te staan, waarvan
de verdediging den president „belangrijk
voor de eigen verdediging der Vereenigdé
Stelen voorkomt". Van het beschikbare
maeriaal mag de president tot een waarde
van 3 milliard dollar onmiddellijk aan
andei»; mogendheden afstaan. Eveneens is
hij gemachtigd, in de havens en in de fa
brieken der Vereenigde Staten oorlogssche
pen, vliegtuigen of ander oorlogsmateriaal
van oorlogvoerende landen te laten repa-
reeren. De president mag voorts inlichtin
gen over de bewapening aan andere mo
gendheden doorgeven.
De geldigheidsduur van de wet loopt tot
1 Juli 1943, tenzij de meerderheid van het
'Congres haar op een vroeger tijdstip bui
ten werking stelt.
IN NEDERLAND
Pas 's Maandags nieuwe bonnen.
Een nieuwigheid, die menige met bon-
aennood worstelende huismoeder eenige
'ast zal hebben bezorgd, werd deze week
ingevoerd. Voortaan worden namelijk de
nummers van de nieuwe distributiebons
oiet meer in de avondbladen van Vrijdag,
iloch in die van Zaterdag gepubliceerd.
Deze maatregel was noodzakelijk, omdat
een groot deel van het publiek reeds op
Zaterdag den winkeliers trachtte te be-
.vegen artikelen te leveren op bonnen, die
pas de volgende week geldig zouden zijn.
Je nadeelen, welke uit de thans getroffen
egeling voortvloeien voor personen, die
p plaatselijke bladen zijn aangewezen,
zegen niet op tegen de voordeelen welke
3 medebrengt. De plaatselijke distributie-
iensten zullen evenwel in het algemeen
ijdig kennis kunnen nemen van de onder
leiden bonnummers, zoodat de gegevens
ooi; de bedoelde categorie van personen
Idaar te verkrijgen zijn.
ok visch in de prijsregeling opgenomen
Naar het dagblad „Vooruit" meent te
/eten, zullen eerlang maximumprijzen
/oor visch worden vastgesteld Reeds ge-
ruimen tijd moet dit denkbeeld in over
weging zijn en verwacht wordt, dat binnen
afzienbaren tijd een regeling zal worden
afgekondigd, die de pz'ijsvorming in de
hand houdt. Het spreekt vanzelf, aldus
genoemd blad, dat in verband met het
prijsbeheerschingsbesluit, de prijzen voor
visch zich eveneens dienen te bewegen op
het niveau van 9 Mei 1940. Daarbij komt
dan de verhooging van de productiekosten,
transport enz., welke factoren een belang
rijk element vormen in de berekening van
de nieuwe prijzen, welke straks zullen
worden voorgeschreven. Dit wil niet zeg
gen, dat de veiling geheel zal worden uit
geschakeld. De bedoeling is, dat de visch-
Een telefoonpost op de brug over den
Donau, die de Duitsche pioniers voor den
intocht in Bulgarije over de rivier hebben
geslagen, (ScherD
Qeen der bepalingen van de wet kan
volgens een amendement, dat werd aange
nomen, zóó worden uitgelegd, dat de pre
sident over de bevoegdheid beschikt om de
verscheping van oorlogsmaterieel naar
andere mogendheden door de vloot te laten
convooieeren. De Senaat heeft echter ver
schillende voorstellen verworpen, welke
beoogden het convooistelsel principieel te
vertreden. Eveneens zijn tal van pogingen
der oppositie mislukt om het optreden van
de strijdkrachten der Vereenigde Staten tot
het Westelijk halfrond te beperken.
De aanvaarding van deze wet, die een
onbeperkte materieele hulpver-leenrng van
Amerika aan Engeland beteekent, heeft te
Berlijn niemand ven-ast. Men heeft reeds
lang met deze Amerikaansche houding
rekening gehouden. Hoogstens heeft men
zieti verbaasd over het snelle tempo van
deze ontwikkeling. Niemand maakte zich
nog illusies over de buitenlandsche politiek
der Vereenigde Staten en in het bijzonder
over de toekomstige positie van Washing
ton ten opzichte van den Europeeschen
oorlog.
De verscherping in de verhouding tus-
schen de Vereenigde Staten en de spil-
mogendheden zal naar alle waarschijnlijk
heid twee gevolgen hebben. In de eerste
plaats een strategisch-militaire. Hitier heeft
aangekondigd, dat de duikbootoorlog tegen
Engeland een intensiever karakter zal aan
nemen en dat in deze beslissende faze van
den strijd „alles wat voor de torpedolan-
afslagen blijven werken. Vaste prijzen zul-,
len er niet zijn, doch wel zullen de par
tijen visch, welke boven de maximumprij
zen worden gemijnd, op basis van de maxi
mumprijzen worden toegewezen aan den
handel. Omtrent de invoering van het
systeem is evenwel nog geen beslissing ge
nomen.
Roode Kruis onder Sociale Zaken.
Krachtens een nieuwe verordening zijn
de zorgen voor de aangelegenheden be
treffende het Nederlandsche Roode Kruis,
die tot dusverre onder het departement
van Defensie ressorteerden, overgegaan aan
het ministerie van Sociale Zaken. Bepaald
werd: 1. dat Sociale Zaken belast wordt
met de zorg voor aangelegenheden betref
fende vrijwillige hulpverleening aan zieken
en gewonden, behoorende tot het leger, de
vloot of de luchtmacht van oorlogvoerende
staten en de verdere werkzaamheden van
het Roode Kruis; 2. dat de tot nog toe in
dit verband aan den minister van Defensie
toekomende bevoegdheden overgaan op den
secretaris-generaal van Sociale Zaken.
Het verrichten van sleepdiensten.
Het verrichten van sleepdiensten binnen
Nederlandsche grenzen was tot nu toe
zonder eenige beperking aan de betrokken
ondernemers overgelaten. Hierin is door
een nieuwe verordening verandering ge
komen. Door den secretaris-generaal van
het departement van Waterstaat is een be
sluit uitgevaardigd, op grond waarvan het
verrichten van sleepdiensten van eiken
aard voortaan aan een vergunning is ge
bonden. De nieuwe regeling is in handen
gesteld van een commissie voor de sleep-
vaart, welke uit vertegenwoordigers van
de sleepersorganisaties en een door het de
partement van Waterstaat aangewezen
dëskundige bestaat. In de in aanmerking
komende plaatsen zullen sleepvaartcom-
missariaten en sleepvaartagenturen worden
ingesteld, welke de sleepbooten verdeelen
en de sleepvoorwaarden beoordeelen.
Het K.B. exit
De secretaris-generaal van het departe
ment van Justitie is met ingang van 6
Maart op grond van een verordening van
den Rijkscommissaris gemachtigd binnen
de grenzen van zijn bevoegdheid beschik
kingen te geven, welke volgens het vroe
gere Nederlandsche recht in den vorm van
een Koninklijk besluit moesten worden ge
geven. Tevens kan genoemde secretaris
generaal bepalen, dat en tot welk tijdstip
zulk een beslissing terugwerkende kracht
heeft, wanneer dit, gezien de omstandig
heden van elk geval afzonderlijk noodig
of redelijk is; terugwerkende kracht kan
echter niet worden verleend tot vóór 25
Mei 1940. De Rijkscommissaris -behoudt
zich het recht voor om in een bepaald ge
val de in de artikelen 1 en 2 bedoelde be
voegdheden zelf uit te oefenen.
Strenge vonnissen tegen saboteurs.
Voor den Hoogen Raad te Den Haag
heeft een proces «plaats gehad tegen lei
dende functionarissen van en medewerkers
aan een geheime organisatie, welke ten
doel had sabotage en terreurdaden tegen
leden van de Duitsche weermacht en daar
toe behoorende inrichtingen te begaan en
ook om inlichtingen aan Engeland te ver
strekken met het oog op luchtaanvallen-
Het aantal verdachten bedroeg 43, die wer
den verdedigd door f advocaten. De hoofd-
eeerbuizen der Duitsche duikbooten komt,
onvoorwaardelijk tot zinken zai worden
gebracht, zonder onderscheid van nationa
liteit der op of voor Engeland varende
schepen." Hiermede is dus ongetwijfeld
bedoeld dat ook de Amerikaansche sche
pen, die zich in de wateren rondom Enge
land wagen, zullen worden getorpedeerd.
Het tweede gevolg is van politieken aard.
De versterking van de banden tusschen
Amerika en Engeland zullen de spilmo-
gendheden zonder twijfel beantwoorden
met een versterking en uitbreiding van het
driemogendhedenpact. In dit verband valt
te wijzen op twee symptomatische ver
schijnselen: allereerst op de reis van den
Japanschen minister van Buitenlandsche
Zaken, Matsoeoka, naar Duitschland en
vervolgens op de aankondiging van de toe
treding van nog meer landen tot het pact
Berlijn-Rome-Tokio.
Begrijpelijkerwijze heeft de aanneming
van de wet ook in Japan tal van pennen
in beweging gebracht. In de pers wijst
men op de groote beteekenis, welke Japan
als zeemogendheid heeft en op den invloed,
welken Japan als zoodanig eventueel zou
kunnen uitoefenen op toekomstige Ameri
kaansche besluiten. Reeds herhaaldelijk
heeft men zich in dit verband bezig gehou
den met de gevaren, die een twee-fronten
oorlog in dit geval .een oorlog op twee
oceanen voor de Vereenigde Staten zou
opleveren In hoeverre Japan verplicht is,
of zich zou willen verplichten, om een
verdere verscherping in de vijandelijke
houding van Amerika tegenover de spil-
mogendheden te beantwoorden met maat
regelen, die gelijk zouden staan met waar
schuwingen aan het adres van Washington,
is uit den aard der zaak niet bekend. Even
min is het zeker, of Amerika zich zelfs
door Japansche dreigementen van verdere
plannen zou laten afbrengen.
De Brinon heeft aan Amerikaansche
journalisten verklaard dat, indien de En-
gelsche aanvallen op Fransche koopvaar
dijschepen aanhouden, de Fransche vloot
de gewapende bescherming op zich zal
nemen.
De algemeen gevolmachtigde der Fran
sche regeering in het bezette gebied wees
er voorts op, dat admiraal Darlan in dezen
geest inlichtingen heeft verstrekt aan den
Amerikaansehen ambassadeur te Vichy,
admiraal Leahy. Admiraal Darlan is vast
besloten, tot bescherming der Fransche
koopvaardijschepen over te gaan, zelfs
wanneer daarbij botsingen met de En-
gelschen zouden ontstaan.
Volgens een communiqué van de pers-
afdeeling van het Japansche expeditie-
leger in Zuid-China, hebben de Japansche
strijdkrachten de kust van de provincie
Kwantoeng van Macao tot Pakhoi, die zij
bijna een week bezet hebben gehouden en
waar zij een rijken buit veroverd en de
steunpunten van Tsjoengking verwoest
hebben, ontruimd. Het wegtrekken ge
schiedde ongehinderd. De Japansche strijd
krachten hebben zich teruggetrokken op
een niet genoemde basis, van waaruit, naar
de persafdeeling meldt, de operaties her
haald zullen worden, zoodra Tsjoengking
via de Zuidchineesche kust weder toevoer
zou krijgen.
verdachte werd driemaal ter dood veroor
deeld en bovendien tot 15 jaar tuchthuis
straf. Een andere verdachte werd wegens
vier feiten voor ieder feit afzonderlijk ter
dood veroordeeld en wegens een vijfde feit
tot 10 jaar tuchthuisstraf. Verder werden
nog 16 verdachten ter dood veroordeeld
met tuchthuisstraffen van twee tot tien
jaar. Ook hooge boeten werden opgelegd,
n.1. resp. 500.000 en 100.000.
VERBOUW VAN VEZELGEWASSEN
IN ROEMENIË.
In het economische verdrag tusschen
Duitschland en Roemenië, gesloten in
Maart 1939 en in December 1940 belang
rijk uitgebreid, terwijl het tijdelijk werd
verlengd, is thans de bepaling opgenomen,
dat de Roemeensche agrarisohe productie
in andere banen zal worden geleid. De pro
ductie van broodgraan zal worden inge
krompen en op het aldus vrij komende
land zullen oliehoudende en vezelplanten
worden verbouwd. Over het algemeen
voert het vasteland van Europa veel vezel
stoffen in, met uitzondering van vlas. Bij
zonder groot is de behoefte aan katoen.
Slechts weinig gebieden van Zuid- en
Zuid-Oost-Europa zijn geschikt voor den
katoenbouw. Hiertoe behooren enkele dee-
len van Zuid-Roemenië. Voor andere vezel
stoffen zijn de voorwaarden gunstiger. De
Roemeensche minister van Landbouw heeft
in dit verband een oproep gericht tot de
boeren, waarin hij aandringt op het ver
bouwen van vezelplanten. Voor de katoen
is een vaste prijs bepaald, die een vol
doende winstmarge overlaat; ook voor
hennep en vlas wordt een vaste prijs be
taald. Natuurlijk kan men van dezen maat
regel in afzienbaren tijd nog geen resultaat
verwachten, doch langzamerhand zal de
invloed van dezen maatregel zich doen gel
den pp de verbeterde dekking van de be
hoefte in het binnenland.
SICILIË IN CIJFERS.
Ofschoon Sicilië, het grootste eiland in
de Middellandsche Zee, door de slechts drie
kilometer breede Straat van Messina ge
scheiden is van het Apennijnsche schier
eiland, blijkt toch reeds uit zijn oppervlak,
dat de gebergten in het Noorden van Sici
lië een voortzetting vormen van de Apen
nijnen. De voornaamste havens Paler-
mo, Messina, Catania en Syracuse lig
gen aan de Noord- en Oostzijde van het
meer dan 25.000 vierkante kilometer groote
eiland.
De 320 kilometer lange Noordkust en het
Oostelijkste deel van de kust, dat een
lengte heeft van 215 kilometer, is zeer
bergachtig en de Etna bereikt een hoogte
van 3284 meter; de 285 kilometer lange
Zuidkust is echter over het algemeen vlak
en biedt weinig afwisseling. Van het Ita-
liaansche vasteland uit gezien vormt Sici
lië de natuurlijke brug naar Afrika. Aan
de Straat van Sicilië zijn de uitloopers van
Europa en die van Afrika slechts 350 kilo
meter van elkaar verwijderd. Reeds daar
uit valt voor een goed deel het strategische
gewicht te verklaren, dat Sicilië in dezen
oorlog heeft.
NIEUW IRRIGATIE-SYSTEEM IN
ITALIË.
Nu de drooglegging van de Pontijnsche
moerassen practisch gesproken een feit is
geworden heeft de Duce opdracht r rever
DL VLIEGENDE HOLLANDER.
De mythe van den Vliegenden Hollander
is over de geheele wereld bekend, maar in
ons land kennen niet velen het verhaal,
dat daaraan ten grondslag ligt Men hoort
wei iets sympathieks, iets van het zeemans
leven, dat den Nederlander altijd na aan
het hart heeft gelegen, in de heide woorden,
maar wat ze eigenlijk inhouden, is voor
velen onbekend terrein.
Hier is het verhaal, zooals wij het von
den
Meer dan zes honderd jaar geleden stond
in Limburg het kasteel Falkenburg, dat nu
geheel vervallen is, nog in volle glorie
overeind. Daar woonden de twee broers
Waleram en Reginaid van Falkenburg, die
beiden op een ongelukzaligen dag verliefd
werden op eenzelfde schoone jonkvrouw,
Alix, de dochter van den Graaf van Kleef.
Walerams .liefde werd beantwoord en Regi-
nalds hart werd verscheurd door droefheid
en wrok. De teleurgestelde minnaar besloot
zich te wreken.
In den eersten bruidsnacht drong hij door
in het vertrek van de jonggehuwden en
doorstak beiden met zijn dolk. Hij sneed
een lok van het haar der jonge vrouw af,
en ging dan op de vlucht. Door die vlucht
onttrok hij zich aan de straf, die hij anders
stellig niet zou zijn ontgaan.
Al spoedig wordt Reginaid verteerd door
berouw en gewetenswroeging. Hij begeeft
zich tot een kluizenaar, wiens hut hij op
zijn weg vindt en vertelt hem openhartig
de misdaad, die hij heeft bedreven.
„Trek als een pelgrim steeds in noorde
lijke richting, zegt de kluizenaar /tot Regi
naid, tot ge geen aarde meer onder uw
voeten hebt en dan zal God u door een
teeken duidelijk maken, wat ge verder hebt
te doen
Reginaid gaat op weg en hij wordt ver
gezeld door een witte gestalte aan zijn
linkerzijde en een zwarte gestalte aan zijn
rechterhand. De zwarte geest tracht hem
steeds te verleiden tot slechte daden, de
lichte gestalte maant hem steeds weer aan
tot boete en berouw.
Wanneer Reginaid zoo geruimen tijd is
voortgetrokken, bereikt hij de kust en daar
nadert op hetzelfde moment een bootje,
waaruit hem een stem tegenklinkt„Wij
wachten op u Hij stapt in en het scheepje
brengt hem naar een grooter schip. De
beide gestalten volgen hem in het ruim
en daar zetten zich de drie gezellen dan
neer. De beide geesten, de goede en de
slechte, gaan dobbelen op de ziel van
Reginaid.
Nog altijd spelen de beiden volgens het
verhaal voort. En nog altijd zeilt het schip
over de oceanen in volle vaart. En wee den
zeeman, die het op zijn tocht tegenkomt.
Hem wachten rampen en onheil.
Het verhaal van den Vliegenden Hollan
der heeft Cooper geïnspireerd tot een
roman, Wagner heeft er het gegeven voor
een van zijn opera's aan ontleend en in de
schilderkunst was het verhaal meermalen
onderwerp voor mooie doeken.
De moraal van dit eeuwenoude verhaal?
Dat geen kwaad op aarde ongestraft be
dreven wordt. Wij vinden er troost in voor
onrecht, dat jegens ons wordt bedreven.
Het levensschip van dengeen, die onrecht
begaat aan een ander, is gelijk aan den
Vliegenden Hollanderrust vindt hij niet.
IN KAART
BEGEERDE EILANDEN.
Hoe intensiever de zee-oorlog in den
Atlantischen Oceaan wordt gevoerd, des
te méér richten zich de blikken op de
eilandengroepen tusschen Europa en Ame
rika, die als steunpunten voor de vloten der
oorlogvoerende mogendheden of voor de
wederzijdsche blokkade in aanmerking
komen.
De Vereenigde Staten hebben, zooals men
weet, in mi) voor een serie torpedojagers
een aantal eilanden in den Westelijken At
lantischen Oceaan van Engeland overge
nomen. Engeland van zijn kant heeft door
de bezetting van IJsland en de Faroër
gepoogd, het Oostelijk deei van den
Noordelijken Atlantischen Oceaan af te
sluiten,
tot het uitvoeren van een grootscheepsch
irrigatieplan in de vlakte van Emilia-Ro-
magna, in het Noord-Oosten van Italië.
Hierbij zal gebruik gemaakt worden van
de nieuwste ervaringen op dit gebied. Het
punt van uitgang wordt gevormd door twee
kanalen ter breedte van 25 nieter. Het
langste van de twee (184 km) zal de vlakte
d' if Zuiden var de
VAN DE WEEK
ISMET INÖNÜ.
De president van de Turksche re
publiek, Mustapha Ismet Pasja,, die
door den Duitschen gezant Von
Papen een speciale boodschap van
den Führer ontving, is in 1884 te
Smyrna geboren. Hij voelde zich
sterk tot het leger aangetrokken en
was reeds op twee'-en-twintigjarigen
leeftijd kapitein bij den generalen
staf. Gedurende den Dardanellen-
veldtocht was hij afdeelingschef in
het hoofdkwartier van het Turksche
leger en in 1915 werd hij benoemd
tot chef van den generalen staf in
den Kaukasus. Na den oorlog was
Ismet Pasja een van de vooraan
staande leiders der nationalistische
beweging. Op bevel van Kemal Ata-
turk reorganiseerde hij het leger en
eenige jaren later werd hij geroepen
om zijn land als minister van Buiten
landsche Zaken te dienen. Na in 1929
te Lausanne zeer gunstige vredes
voorwaarden voor zijn land van
Griekenland bedongen te hebben,
werd hij tot minister-president ge
kozen. In 1924 trad hij af. doch reeds
een jaar later na het échec van het
kabinet Fethi Bei, vormde Ismet
Pasja een nieuwe regeering In
December 1934 kreeg hij, ter ge
legenheid van de invoering van
familienamen en als herinnering aan
zijn overwinning bij Inönü, den ge-
lijkluidenden achternaam.
Na den dood van Kemal Ata turk
werden Ismet Inönü's geweldige
verdiensten voor het moderne Tur
kije beloond met het presidentschap.
in het UostehjU
deel van den Zuidelijken Atlantisch et
Oceaan bewees Engeland door zijn
aanval op Dakar, welk een waarde he'
hechtte aan de beveiliging van de verbin
dingen om de Kaap en naar Zuid-Amerika
Wanneer het vasten voet kon krijgen op d<
Spaansche of de Portugeesche eilanden
groepen in dit zeegebied, de Azoren. Ma-
deira, de Canarische en de Kaapverdischi
eilanden, zou dit Engelands maritieme taah
aanmerkelijk verlichten. Doch ook Wash
ington werpt begeerige blikken op deze
eilanden, die volgens de Amerikaansche
imperialisten in geval van oorlog een e-
langrijke Amerikaansche voorpost tegen
Zuid-Europa en een dam tusschen Europa
en Zuid-Amerika zouden kunnen vormen.
Volkenrechtelijk evenwel behooren deze
eilanden niet aan de oorlogvoerenden,
doch aan twee neutrale mogendheden;
nen ligt. Ten einde ook de hooger gelegen
streken van water te kunnen voorzien, zal
hoogerop nog een tweede kanaal worden
gegraven, dat 141 km lang zal worden. Hei
bovenste kanaal zal door het onderste van
water worden voorzien, door middel van
een 17 km lang tusschenkanaal. Langs me-
chanischen weg zal het water omhoog wor-
r \'Off
Tijdens het debat in den Amerikaansehen Senaat over de wet tot hulpverleening
aan Engeland riep de voorzitter van het Amerik. Jeugdcongres, Jack McMichael,
van de tribune de zaal in „Amerika's jeugd heeft mij hierheen gezonden Mc
Michael werd «ogenblikkelijk uit de zaal verwijderd, ten einde te voorkomen, dat
hij een protest tegen de wet zou voorlezen. (Ass. Press, Zander)
Ï.S
o' Stfarté
?86
eufó
l poft)
ff^fienne
V/0ESTI3N
t
r
<6 S
I
I
'JÉCHE 1
V" Bathurst
FRflMCH
ÊST-AFRJKR
FreetoW.
f?- vP
RF.ST AnDEN
MIJLEN
