Aangename klanken.
Zegen wordt vloek.
Hoeveel presteert een
Amerikaanse arbeider?
IN DE HOEK.
UITGAVE: DRUKKERIJ SMIT - SOESTDIJK
Officiële mededelingen.
Plaatselijk nieuws.
SOESTER COURANT
Bureau: Van lVeedestraai 35 - Telefoon 2566 - Giro 126156
Verschijnt iedere Dinsdag en Vrijdag.
24e JAARGANG No. 36.
Wij kunnen best de zon in het water zien
schijnen; wij gunnen ieder zijn natje en zijn
droogje en waarderen de stelregel van: le
ven en laten leven. Toch moeten wij beken
nen met een niet onschuldig genoegen ze
kere advertenties gelezen te hebben, waarbij
bepaalde mensen mededeling doen, dat zij
met een lager inkomen genoegen willen ne
men. Wij spreken hier over de advertenties,
waarin lagere prijzen der automobielen wor
den aangekondigd. De ene auto moet al be
ter, mooier en voordeliger zijn dan de andere
en wij worden werkelijk overstelpt met aan
biedingen. Eigenlijk is onze belangstelling
voor deze advertenties geheel onverklaar
baar, want wij hebben geen auto nodig, kun
nen die niet eens betalen, hebben zelfs geen
aanvraag voor zo'n vehikel ingediend. In de
grond van de zaak hebben wij dus niets met
auto's te maken. Maar wat ons aange
naam aandoet is deze ouderwetse overvloed
van aanbiedingen, die aanlokkelijk - worden
gemaakt door lagere prijzen. Kortom, wij
verheugen ons over het herleven van de
concurrentie. Misschien is dat in de tegen
woordige tijd een economische halsmisdaad,
maar ja, wij zijn nu eenmaal een beetje
ouderwets
Die concurrentie is een wonderlijke zaak.
Toen er in de crisisjaren concurrentie te
veel was, vertelden wij elkaar, dat daardoor
het zakenleven kapot werd gemaakt, maar
toen de concurrentie uitgebannen, afgeschaft
en opgeborgen werd, vonden we, dat we van
de regen in de drup waren gekomen. Toen
hadden wij, armzalige verbruikers, niets
meer te vertellen; wij moesten maar genoe
gen nemen met wat de leveranciers ons wel
wilden verkopen en dan nog vriendelijk blij
ven op de koop toe. Met weemoed dachten
we terug aan de dagen, waarin de klant ko
ning was. Nu, koning zijn we nog wel
niet, maar we hebben toch het gevoel, dat
onze nieuwe troonsbestijging aanstaande is.
De prijsverlagingen van de auto's o.a. bewij
zen, dat er weer moeite moet worden gedaan
om klanten te krijgen en dat gebeurt nu een
maal altijd met aanlokkelijke aanbiedingen.
Alles concurreert.
Dit heeft ons aan het peinzen gezet over de
rol van de concurrentie. Hoe gezond is dat
verschijnsel eigenlijk en hoe algemeen! Het
zijn niet alleen zakenmensen, die concurre
ren, iedere onderneming, iedere instelling,
ieder individu, ja zelfs iedere plant en ieder
dier tracht een plaatsje onder de zon te
pakken te krijgen en dat lukt doorgaans al
leen door het beste beentje voor te zetten.
Kranten bijv. concurreren door om strijd te
trachten juist dat te geven wat de lezer het
meest boéit, maar het is heel moeilijk pre
cies uit te vinden, wat ,,dat" is. Daardoor is
iedere krant steeds aan het zoeken naar de
voorkeur van zijn lezers en naar de beste
middelen om die voorkeur te bevredigen. Zo
blijft de krant levendig en actief, het is de
concurrentie, die de redactie wakker en ook
daardoor de krant fris houdt. Gaan we een
stapje verder, dan komen we bij de politieke
partijen; ook die moeten concurreren en
daarvan zullen we in de komende maanden
menig staaltje te zien en te horen krijgen.
Ook hier weer is het een voortdurend zoeken
en tasten naar de verlangens van het volk.
Wat weten we eigenlijk weinig van onszelf
en wat hebben we een vage ideeën over onze
belangen en verlangens; maar de politieke
partij tracht vorm en inhoud te geven aan
deze grotendeels maar half bewuste gedach
ten en strevingen. Was die partij-concurren-
tie er niet, dan was het de dood in de pot,
zoals in de dictatoriale staten; was de con
currentie tussen de kranten er niet, wat zou
den die kranten vervelend worden. Het we
zen van de democratie ligt dus, evenals de
persvrijheid, in de vrije concurrentie der me
ningen.
Zo overleeft in de democratie die krant en
die partij, die het best voldoet aan de behoef
ten van het volk. En zo is ook vrijhêid van
concurrentie nodig in het bedrijfsleven om
daar gezonde toestanden te laten heersen.
Wanneer men echter bepaalde zaken of in
stellingen kunstmatig in het leven houdt en
andere kunstmatig belet hun krachten te to
nen, dan blijft de maatschappij niet gezond,
dan worden wij allen onvermijdelijk slechter
bediend. Daarom is vrije concurrentie op
economisch gebied (binnen de grenzen van
het maatschappelijk toelaatbare) onmisbaar.
Dit alles overdachten wij, toen we van de
prijsverlaging der auto's lazen. En wij kwa
men tot de slotsom, dat deze prijsverlagin
gen ons zo aangenaam aandeden, omdat zij
duiden op een herstel van een normaal wer
kende productie. Wij zijn zo onbescheiden
te hopen, dat er in de naaste toekomst nog
vele soortgelijke bewijzen van de herleving
van de concurrentie zulleTv-volgen.
Binnen enkele weken zal het 50 jaar gele
den zijn, dat mevr. Curie de eerste publica
tie deed omtrent haar ontdekking van de
verschijnselen, die haar op het spoor brach
ten van radium, een destijds volkomen on
bekende stof. Het was in de zitting van de
Parijs j Academie van Wetenschappjen, dat
een verslag werd voorgelezen van Maria
Sklodowski-Curie over de waarschijnlijke
aanwezigheid van een onbekende stof, die
een zeer sterke straling vertoonde in pek
blende. Pekblende is een vrij duur erts, dat
men uit de mijnen van Joachimstal in Bo-
hemen haalt ten behoeve van de glasin
dustrie. Men trok er uraniumzouten uit
voor het glas en de rest werd weggegooid.
Men had daar geen enkele belangstelling
meer voor.
Met dit materiaal heeft mevr. Curie haar
grote ontdekkingen gedaan. Met eindeloze
moeite wist zij, in samenwerking met haar
man, Pierre Curie, de radio-actieve stof uit
dit afval vrij te maken en het was op 26
December 1898, dat zij gezamenlijk de ont
dekking van radium" konden aankondigen.
Uit tonnen en tonnen pekblende-afval haal
den zij tenslotte milligrammen radium.
Vijftig jaar later.
Een halve eeuw is sindsdien verlopen en
weer staat pekblende in het middelpunt van
de belangstelling, doch thans niet voor het
gehalte aan radium, het gaat nu om het
uranium zelf. Want uranium is immers de
stof gebleken, die het mogelijk maakt de
atoomenergie te ontketenen. En zo is het
uarnium, dat op het ogenblik als een zwarte
dreiging boven de gehele wereld hangt, ter
wijl de oorspronkelijke verwerking van dit
uraniumerts de zegenrijke ontdekking van
het geneeskrachtige radium bracht. Mevr.
Curie zou wel zeer verbaasd, teleurgesteld
en verontrust zijn, als zij had kunnen weten,
dat haar rusteloos wetenschappelijk onder
zoek tenslotte geleid heeft tot het fabrice
ren van het gruwelijkste oorlogswapen van
alle tijden. Tenzij, -r- de atoomenergie als
nog in vreedzame banen wordt geleid en
aangewend ten nutte van de mens.
Afrika: atoomkaard.
Intussen blijkt ook Zuid-Afrika grote ura-
niumlagen te bezitten. Niet alleen zijn tus
sen de goudmijnen van Zuid-Afrika en de
Belgische Congo geweldige afzettingen ge
vonden, maar ook blijkt vrij veel uranium
voor te komen in de aardlagen, die tot nu
toe bij het gouddelven als waardeloos mate
riaal opzij werden gewerkt. Deze afvalstof
fen, die tot nu toe alleen maar lastig waren
en een zware post op de uitgaven van de
goudwinning, zijn nu plotseling uiterst be
langrijk geworden. Misschien wel belang
rijker dan het goud zelf!
In Engeland heeft men zich afgevraagd hoe
het komt, dat de Amerikaanse industrie
zulke enorme productiecijfers vertoont,
waardoor het verbruik in Amerika veel gro
ter is en toch nog grote hoeveelheden uit
gevoerd kunnen worden. De regering heeft
daarom enkele onderzoekingscommissies
naar Amerika gestuurd en deze hebben nu
hun verslag uitgebracht over de wol- en
katoenindustrie, de confectiefabrieken, de
meubelproductie en de schoenenfabrieken.
Uit deze rapporten blijkt, dat in Amerika
per arbeider bijna 2V2 maal zoveel goederen
worden voortgebracht dan in Engeland, ter
wijl de werkdag er veel korter is. Gemiddeld
wordt er in de bovengenoemde industrieën
in Amerika 38 y2 uur per week gewerkt en
in Engeland 47y2 uur.
In de wol-industrie was de Engelse produc
tie 1835 yards tegen de Amerikaanse 3633
yards per arbeider per jaar. De garenpro
ductie per spindel was in Amerika 2V2 maal
zo hoog en die van geweven stoffen drie
keer. Over de confectie zegt het rapport,
dat in 1946 het Amerikaanse gemiddelde
25% hoger lag dan in Engeland bij de he
renkleding en 50% hoger in de overhem
denindustrie. De oorzaak daarvan ligt in
het stukwerksysteem, de goede inrichting
van de fabrieken en ateliers en de uitste
kende organisatie van de bedrijven. De pro
ductie van dames- en meisjeskleren was in
New York drie keer zo hoog als in Enge
land, voornamelijk door goede bedrijfsorga
nisatie en een hoge graad van vakman
schap van het personeel.
Soortgelijke omstandigheden werden aange
troffen in de meubelindustrie. In de schoe
nenindustrie brengt de Amerikaanse arbei
der 7 paar schoenen voort in dezelfde tijd
als de Engelse arbeider 4. paar. De oorzaak
hiervan wordt in hoofdzaak toegeschreven
aan de veel grotere fabrieken, waardoor
meer gespecialiseerd kan worden en grotere
series kunnen worden afgewerkt. In het al
gemeen beschikt de Amerikaanse arbeider
over veel grotere en betere machines; hier
over zijn echter geen nauwkeurige gegevens
bekend. Juist omdat de arbeid in Amerika
schaars en duur is heeft men deze grote
machines aangeschaft en deze zijn daarop
weer de oorzaak geworden van de enorme
productie bij naar verhouding lage produc
tiekosten en korte arbeidsdagen.
DRANKWET.
Burgemeester en Wethouders van Soest
brengen ter openbare kepnis, dat op '4
Mei 1948 bij hen is ingekomen eein v.er-
zoeikschi'ift van M- P. L. Bergers, van be
roep hotel-pensionhouder, wonende te
Soest, Bosstraat 80, om een hotelvergun
ning in de belnedeniocaliteit, groot 140 M2
van het perceel1 Bosstraat 80.
Binnen twee wtekon na de dagtekfeping
dezer bekendmaking kan ieder tegiep hst
verlenen van deze vergunning schriftelijk
bezwaren bij B. en, W. inbrengen.
HINDERWET.
Burgemeester en wethouders van Soest
brengen ter algemene kennis, dat ter se
cretarie van Soest ter inzage in gelegd'
een verzoek met bijlagen van J- H. vain
VelZen, Beukenlaan 24 te Soest, om wer-
gunning tot het oprichten van een hout
zagerij, waarin zal worden geplaatst icen
ellectromotor van ó1/^ P.K., ter aandrijving
van een zaagbank in perceel Beukenlaan
24, kadastraal be'kend gemleenfe Soest,
sectie G. nr. 2648.
Op Dinsdag 18 Mei 1948 zal gelegenheid
bestaan om bezwaren tegen dit verzoek
in te brengen. Daartoe zal op die dag des
voormïddags tlf uur ter secretarie zitting
worden gehouden.
INENTING TEGEN
D1PHTHERIE EN ROODVONK.
Burgemeester en Wethouders van Soest
brengen ter openbare bennis, dat gelegen
heid gegeven zal' worden tot kosteloze
inenting tegen diphtberie en roodvonk
van kinderen vap 2 tot en mlef 15 jarep,
die nog niet tegiein deze besm(elfifialijk;e
ziekten zijn ingeënt.
Deze inenting moet, wil zij resultaat heb
ben, driemaal worden verricht met tus
senpozen van enkele weken.
Daartoe bestaat gelegenheid:
1. te Soest.
a. in een leslokaal van icfe o.ï. school in de
Kerkebuurt:
le inspuiting op Woensdag 12 Mei 1948,
2e inspuiting op Woensdag 2 Ju|ni 1948<
3e inspuiting op Woensdag 16 Jupi 1948,
telkenmale van 14-15 uur;
b. in een leslokaal van die Mariaschoo!
aan de Mariastraat:
le, inspuiting op Woensdag 12 Mei 1948,
2e inspuiting op Woensdag 2 Jutni 1948,
3c inspuiting op Woensdag 16 Jupi 1948,
telkenmale van 14-30-15 uur;
2. te Soesferberg ten huize van Dokter
A. Th. M. Splinter:
1e, inspuiting op Woensdag 12 Mei 1948,
2e inspuiting' op Woensdag 2 Jupi 1948,
3e inspuiting op Woensdag 16 Jupi 1948,
telkenmale van 14.30-15 uur.
Eveneens worden verwacht, die perso
nen, die meer -dan 2 jaar gelede|n tegen
diphtherie en roodvonk zijn ipgeënf.
Deze kunnen volstaan met één inspuiting.
Zij worden bij voorkeur op 12 Mei 1948
verwacht.
Voor het inenten wordt eein volkomen
onschuldige stof gebruikt.
KERKCONCERT ZONNEGLOREN.
Voor het jaarlijks concert, dat ten ba
te van Zonnegloren" in September door
Ida Jongsma, muzieklerares alhier, steeds
georganiseerd wordt, is de medcwlerking
toegezegd van helt kerkkoor dier Nied.
Herv. Kerk te Amersfoort o.lv. A. C.
Schuurman, cantor-organist der Sipf Jo-
risk-erk, aldaar.
Men herinnere zich de sublïiemle uitvoe
ring van Bach's Cantate „Wachet auf ruft
uns die Sfimme" en alle muziekliefheb
bers zullen ongetwijfeld verblijd zijn dié
pe vroegtijdige mededeling te lezen.
BFGRAFFNTS
MEVR. A. EICEL-JONGEWAARD.
Vrijdagmiddag vond op de Ned. Herv.
begraafplaats de teraardebestelling plaats
van de in turnkringen algemeen oekleincfa
leidster, Mevr. A. Ekel-Jongewaard.
Haar plotseling overlijden na eep kort
stondige ziekte, had onder de zeer vele
vriepden' en 'bekenden ,Eto vooral einder de
laden van de Soester Turnclub, waarvain
zij vele jaren bestuurslid was, grote ver
slagenheid te weeg gebracht.
Voorafgegaan door het vaandel van de
Soester Tuirnclub, waarachter zich de
junioren, senioren en oud-lede|n haddhln
geschaard, werd de begraafplaats bereikt.
De baar was gedekt met vele kransen en
bloemstukken.
Ean deputatie militairen, o.Lv. epn offi
cier, bracht op het kerkhof eveneens een
bloemenhulde.
Nadat de vaandelgroet was gebracht,
sprak de heer J. v. d. Linden uit Utrecht,
als oudste bestuurslid, gymnastiekleraar,
vertegenwoordiger van het Kon- N-e,d.
Gym nastic'kverbon d en de Stichtse Turn
kring, waarvan de overltedene lid was.
Spr- schetste Mevr. -Ekel' als eep zieldzaam
voorbeeld in het verenigingslleVep en als
een leidster, die zich geheel gaf en al
Abonn. p. kwart, f 1.50 - Per post f 1.75
DINSDAG 11 MEI 1948.
Als ik bet zeggen mag, vind ik de Be
vrijdingsdag maar een erg armetierige
dag.
Toen onze regering ean paar jaar geleden
de 5e Mei officieel tot Nationale feestdag
verhief, dacht ik er heel wat van.
Het is toch waarachtig wel een feestdag
waard en waar we toch al weinig natio
nale dagen kennen, leek die 5e Mei me
die aangewezen dag, om de nationale een
heid eens per jaar qep ipjiectie. toe te die
nen.
Ik had verwacht, (int, met de regering
voorop, aliie officiële instanties en vereni
gingen, deze kans om eenheid te verkrij
gen zouden aangrijpen.
Het was tot nu toe huilen. Hier en daar1
in het land een hospartijfje in de avond.
In Soest alleen een .btevrijdiMgsbal.
De jeugd ging, als op iedere andiere dag,
gewoon naar school en toan ik m'n zoop
op de bevrijdingsdag vroeg of hij wist
wat het vandaag voor een dag was, zei
hij, dat hem dit geen snars kon schelen
als het geen vrij gaf.
De stille tocht op de avond van de 4e
Mei was zeer indrukwekkend ien in de
ontroerende stilte op het Kerkhof heb
ben we weer de beklemming van 5 jaar
bezetting over ons voelen kbmlep en dach
ten wij met eerbied aan hen, -dite voor op-
zé vrijheid vielen en de bevrijding -niet
meet' mochten beleven.
Er waren naar schatting opgeveer 1000
a 120CT personen aanwezig. Dit aainfal
kan u meevallen voor Soest en eerlijk
gezegd deed het dit mij ook.
Toch is maar even 5 procent van onze
inwoners, dat aan de gevalïepen voor
onze vrijheid deze jaarlijkse teer bewees.
Ben bedroevend klein beetje. 95 procent
van de inwoners, (eep klein perceptagei,
dat door dringende redqnep nipt aanwe
zig kon zijn, niet medegereklelnid), zaten
liever bij hun kopje thee of koffie en
geloofden het wel. Een korte, eerbiedige
wandeling naar het kerkhof, voor hen
die alles gaven, kon er niet af!
Doen we het volgend jaar bcför?
H. OEKMAN.
haar krachten beschikbaar stelde als pro
pagandiste voor de lichamelijke opvoe
ding.
Spr. meende haar gedachtenis bef biesfp
te eren, door haar werk op dezelfdte!
wijze voort te zetten.
Nadat nog enige vrienden en lejpp broer
van de overledene waardierpnde woorden
hadden gesproken, dankte de be|ep P.
Ekel, ook namens zijn zooin, voor de eer
èn.de deelneming.
EXPOSITIE BEINT MANKES.
In de gezellige expositieruimte van Mevr.
T. Blok-Eijsink,s schilders-atelier aan hef
Kerkpad Z-Z. had Zaterdagmiddag de
opening plaats van de tcinto o ris teil ipg vap
schilderijen van Beint Mankes uit de La
ge Vuursche-
Véle genodigden waren aapwezig topn riep
vriepd van de schilder, de heer A. Gla-
vimans, kunst-recensept van Elslevier's
Weekblad, in een geestige spieech haf
hef een en ander uit hef familielevqn van
deze schilder vertelde ien dat deze niet
d'e voetsporen van zijn vader, de bqkie|ad)e
schilder Jan Mankes, had gevolgd, maar
miet zijn kunst een eigep richting was ijn-
gedagen.
Ook Mevr. Blok-Eijsink wenste de schil
der met deze tentoonstelling veel succes.
Zijn kleurige aquarellen gefuigiein vain; pen
minifieuse kennis van en eep warmie lief
de voor boom en bos; zij zijn zonnig ep
doorzichtig, voornaam en licht. Hef fa-
lept van deze jonge schilder verdiént
met opmerkzame aandacht gevolgd te
worden.
TROPISCH NEDERLAND.
Donderdag a.s. worden in hef City-thea
ter drie speciale voorstellingen gegeven
met het culturele filmwerk „Tropisch
Nederland''. Dit zeer geslaagde ep uiter
mate boeiende reisverhaal begint met de
bootreis, die zo interessant wordt weer
gegeven, dat u deze als hef warie zelf be
leeft. Dan volgt de tocht dwars door het
schone Insulinde- Op Java trékkep we
langs inheemse kampongs tp de rïjstvlej-
den van Krawang de bergep in, waar we
één van de mooiste stukjes spoorwegaan
leg in Indië aanschouwen.
Sumatra, bef eiland met de tabakscultuur
en grote petrofcum-insfallaties.
Borneo, het land van de Dajaks, donkere
oerwouden en modder en Bali, hef afzon
derlijke stukje Indië met zijn prachtige
tempels.
Alle vinden zij hun plaats in deze waar
dige documentaire, die niet zal nalaten
indruk op de toeschouwers te maken.
VERKEERSZONDAARS.
Bekeurd werden 18 autobestuurders -we
gens overtreding van het iinhaalverbod, 12
terzake overtreding der maximum snel
heid en één wegens het rijdiep mpt een
uitstekende lading, waaraan geeln rode
vlag was bevestigd.
