Het nieuwe Duitsland onder oude leiding? De nieuwe raad doet zijn intrede. Het Zweden van heden. Het Verjaardagscadeau. Meningen van onze lezers. IN DE HOEK. UITGAVE: DRUKKERIJ SMIT - SOESTDIJK Officiële mededelingen. De oude Wethouders herkozen. Burgwal buiten de commissies. VRIJDAG 9 SEPTEMBER 1949. 25e JAARGANG No. 66- SOESTER COURANT Verschijnt iedere Dinsdag en Vrijdag. Bureaus Van Weedeslraat SS - Telefoon 2566 Giro 126156 Abonn. per kwart- fl-50 - p. post fl.75. Dr. Hjalmar Schacht had van 1933-1939 als President van de Duitse Rijksbank zes jaar gelegenheid het Nazi-bewind van nabij te bestuderen. Hij was de man, die op een manier, welke financiële deskun digen geniaal noemen, er voor zorgde, dat de Führer zijn liefhebberijen kon bekostigen als daar waren: de weermacht, de duikboten, de luftwaffe, de pantser divisies en al dat fraais meer. Schacht had dus een goede gelegenheid om zo'n beetje het hart en de nieren van de nazi-beweging te proeven. Toen hij zes jaar had geproefd, kende hij de smaak en trad af. Om het geheugen op te frissen: 1933 was het jaar dat Hitier aan de macht kwam en alles voor hem voorspoedig scheen te gaan; 1939 was het jaar van de Tweede Wereldoorlog. Tien jaar later. Duitsland verloor de oor log; de nazi-partij ging ten onder; Duits land is in tweeën gesneden en twee over winnaars staan er tegenover elkaar. Nu komt Dr. Schacht met een boekje „Afrekening met Hitier'', dat even gretig aftrek vindt als gesmokkelde koffie. Hij vertelt er in, hoe hij over zijn ba zen van '33—'39 denkt. De titel zegt al, dat het niet veel goeds is en hoewel we meer mensen kennen, die menen, dat er inderdaad weinig goeds van Hitier en consorten viel te zeggen, ze hebben er geen zestien jaar voor nodig gehad om tot die slotsom te komen. Toch hebben wij met de verschuldigde interesse van het boekje van de dokter kennis genomen. Met de verschuldigde interesse? Ja zelfs met de verschuldig de eerbied. Noemt de dokter zichzelf in zijn voorwoord niet een leidende wereld staatsman? Goed. Dr. Hjalmar rekent dus in 1949 met Hitier af. Waarom in 1949? Omdat in dit jaar West-Duitsland weer een eerste begin maakte met zijn staatkundig leven. De Bondsdag en de Bondsraad van 'Bonn. En de dokter zegt in zijn boekje zoveel als: probeer het nooit weer met mannen als Hitier. Dat zijn amateur staatslieden. Wil je er nog wat van ma ken, neem dan „een leidende wereld staatsman". Neen, dat zegt hij toch niet. Hij' zegt zelfs helemaal nog niets, maar in een boekje, dat de volgende maand zal uit komen en van welks inhoud hij een en ander heeft verteld aan een vertegen woordiger van de „Herald Tribune" gaat hij iets zeggen. En wel dit: „De Duitse economie kan gemakkelijk alle problemen oplossen en aan de Duit sers een heel behoorlijke levensstandaard waarborgen, wanneer deze maar gelegen heid krijgt voor haar producten afzet gebied te krijgen. Ten koste van de ove rige West-Europese landen vraagt de arg wanende onder U? Neen, zo wijs is de „leidende wereldstaatsman" wel. Een maagdelijk afzetgebied moet hij hebben en hij noemt er een paar. De Duitse in dustrie zou het materiaal kunnen leveren voor de electrificatie van India, voor de irrigatie-werken van Afrika, voor de aan leg van spoorwegen in deze en andere economiscn-achterlijke gebieden, de le vering van fabrieks-installaties- Die moe ten gereserveerd blijven voor Duitsland. Want Duitsland heeft in tegenstelling met de andere landen geen afzetgebied; het is een „Habe nichts". Wie lag dat woord toch ook altijd en al tijd weer voor in de mond zo tussen '33 en '39? Wanner dit niet mocht gebeuren en hier heft Hjalmar half vermanend, half drei gend de vinger op, zou het onmogelijk worden op de duur voor de Duitsers een redelijk bestaan op te bouwen we gens gebrek aan? neen niet aan Lëbens- raum natuurlijk, maar aan afzetruimte. En wat zouden ze dan anders kunnen doen dan zich te wenden tot Rusland om dat land te laten profiteren van het technische vernuft en het organisatiever mogen van dit miskende volk? Ook dit Nederlandse communisten Hebben centen opgespaard, Voor een aardig klein cadeautje, Als oom Joseph straks verjaart. 't Zal een bronzen beeldje worden Van één meter dertig hoog, 't Is dus niet bepaald gigantisch En het valt niet in het oog. Wat moet Joseph nou wel denken? Welk idee krijgt hij van ons? Even groter dan een meter... Wat een prutsfiguur in brons. Straks leert men in Sovjet-boeken, Want U weet hoe russen zijn, Daar in Holland zijn de mensen Allemaal zo raar en klein. Of heeft Gortzak willen doelen Op de kleinheid der partij? 'k' Zou hem deze raad nog geven Stuur er maar een briefje bij: „Lieve Stalin, hier dit beeldje Als cadeautje-.- Bovendien Merkt U, dat de communisten Voor zo ver ze 't zelf niet wisten Voor vól niet worden aangezien." geluid menen we vaker te hebben ge hoord In elk geval is bet wel goed, dat Schacht zijn landslieden vertelt, dat Hitier heeft iefaald en dat hij te verstaan geeft, dat ïij het beter verstaat, Duitsland zijn kan sen te hergeven. Het is ook goed, dat wij buitenlanders weer eens horen wat de oud-president van de Rijksbank daarover te zeggen heeft. Het verschilt weinig van wat rijn baas indertijd vertelde. Toen Schacht in 1939 aftrad, schreef iemand eens, dat hij in zijn loopbaan telkens wist te verdwijnen, wanneer de zaken mis gingen, gelijk een rat het schip verlaten gaat als het dreigt te zin ken. Zou de rat deze keer hebben bevonden, dat het nazi-schip, hoewel gehavend, toéh nog wel zeewaardig is? DRANKWET. Burgemeester en Wethouders van Soest, brengen ter openbare kennis, dat op 5 September 1949 bij hen is ingekomen 'n verzoekschrift van P. M. van Angeren, van beroep brood- en banketbakker, wo nende te Soesterberg, om een verlof B in de voor(winkel)-localiteit van het per ceel, plaatselijk gemerkt no. 25 en ge legen aan de Rademakerstraat aldaar. Binnen twee weken na de dagtekening dezer bekendmaking kan ieder tegen het verlenen van dit verlof schriftelijk be zwaren bij B. en W. inbrengen. STEMMEN BIJ VOLMACHT. Burgemeester en wethouders van Soest maken bekend, dat een kiezer bevoegd is om bij volmacht te stemmen indien zijn beroep of werkzaamheden medebren gen, dat hij herhaaldelijk werkzaam pleegt te zijn buiten de gemeente op welker kiezerslijst hij voorkomt, mits zijn afwezigheid als regel telkens langer dan drie dagen duurt. Mede is bevoegd bij volmacht te stem men de echtgenote van hem, die voldoet aan de bovenvermelde voorwaarden, voor zover zij met deze afwezig pleegt te zijn. De kiezerslijst wijst aan, welke kiezers bevoegd zijn bij volmacht te stemmen en voor welke verkiezing zij daartoe be voegd zijn- De aanwijzing geschiedt niet dan nadat de belanghebbende een daartoe strek kend en met redenen omkleed verzoek schrift aan het gemeentebestuur heeft in gediend. De indiening moet geschieden vóór 1 Januari en niet eerder dan 1 Oc- tober van het voorafgaande jaar. For mulieren voor de bedoelde verzoek schriften zijn van heden af ter gemeen te-secretarie kosteloos voor de kiezers verkrijgbaar. ET L'HISTOIRE SE RÉPÈTE. Hitier is dood, maar gelukkig staan er nieuwe dictators opde bond van melkboeren. Heren slagers, kruideniers enz., wanneer volgt U nun voorbeeld? Geen concur rentie meer, maar ook geen kans meer door harder te werken een beter bestaan te krijgen. Is het niet belachelijk dat aan ons de keus niet gelaten wordt van onze leve ranciers? Namens vele Huisvrouwen, V. B. Dinsdagmiddag kwam de raad onzer ge meente voor het eerst in zijn nieuwe for matie bijeen onder leiding van Burge meester Bentinck. Daar tijdens de ver gadering geen punten aan de agenda wer den toegevoegd en zelfs geen rondvraag werd gehouden, kwamen alleen die pun ten in behandeling, welke in de eerste vergadering van een nieuwe raad aller eerst aan de orde komen. Het bleef dus bij de beëdiging der leden, benoeming van de Wethouders, de sa menstelling der raadscommissies en de verdeling van de raad in twee afdelingen voor de behandeling van de gemeente begroting. Nadat de vergadering op de gebruikelijke wijze is geopend en de voorzitter heeft medegedeeld, dat de heer Schaafsma ver hinderd is deze vergadering bij te wo nen, leggen alle leden in handen van de Voorzitter de zuiveringseed en gewone eed af, waarvoor enkele leden volstaan met het doen van de belofte. De Voorzitter wenst hierna alle leden geluk met hun benoeming tot lid van de raad, welk lichaam in de komende 4 jaren de belangen van de gemeente en haar inwoners naar best vermogen zal hebben te behartigen. Spr. hoopt, dat de goede toon steeds bewaard zal blijven, dat men achting zal hebben voor elkanders argumenten en steeds de wil aanwezig zal zijn om el kander te vinden. De raad, aldus spr., geeft in haar samen stelling een weerspiegeling der bevolking, waarom dit lichaam een voorbeeld moet zijn voor hen, die onder dit bestuursor gaan Zijn gesteld. Spr. went allen toe, dat zij genoegen en bevrediging zullen vinden In 't werk', dat hen de komende jaren wacht Dit werk zal in de raadsvergaderingen naar buiten treden, maar te voren zult U, aldus spr., steeds veel voorbereidend werk moeten verrichten. Met de bede, dat God het werk van de raad moge zegenen, besluit spr. zijn woorden. Nadat de voorzitter hierna de gelegen heid geeft het een en ander met betrek king tot de wethouders-verkiezing te zeggen en geen der leden hiervan ge bruik maakt, wordt tot bedoelde ver kiezing overgegaan. In drie afzonderlijke stemmingen met de navolgende uitslagen worden de drie af tredende wethouders herkozen. W. G. van Zadelhoff 17 stemmen en 1 blanco; J. van den Arend 16 stemmen, J. .W. Ooms 1 stem en 1 blanco; K. de Haan 13 stemmen, M. M. van Wely 2 stemmen en 3 blanco. De heer BURGWAL deelt hierna mede, dat hij in deze stemmingen zijn stem blanco heeft uitgebracht, omdat hij niet is betrokken geworden in de voorbespre kingen inzake de Wethouderskeuze. De vergadering wordt hierna geschorst om B. en W- gelegenheid te geven zich te beraden over de verdeling der func ties en de samenstelling der raadscom missies. Als bij heropening der vergadering aan de leden een voordracht voor de vorming van bedoelde commissies wordt voorge legd, zegt de heer BURGWAL, dat deze voordracht is opgemaakt in strijd met al le democratische begrippen. Wij hébben allen, aldus spr., zo juist de eed oef de belofte afgelegd en hiermede plichten op ons genomen. Wij hebben niet alleen plichten, maar ook rechten en die rechten worden mij onthouden, omdat, zoals uit de voor dracht blijkt, ik uit alle commissies wordt geweerd. In de afgelopen periode heb ik in enige commissies zitting gehad; ik heb mij steeds ten volle voor bet werk gegeven, terwijl de communistische fractie zich daarin nimmer heeft mis dragen. Spr. doorziet deze aangelegen heid zeer goed. Steeds meer verslechte ringen staan de arbeiders te wachten en die wenst men natuurlijk binnenskamers af te doen. Spr. geeft toe, dat sommige zaker beter in de commissies kunnen wor den behandeld, maar waar hij thans niet in de gelegenheid is zijn mening in de oommissies te laten gelden, zal hij dit doen in de openbare vergaderingen. De samenstelling der commissies acht spr. niet juist, waarom hij zich van stem men zal onthouden. Met algemene stemmen worden de com missies hierna als volgt samen gesteld: Financiële en Belastingcommissie. Voorzitter weth. J. van den Arend. Leden Mevr. S- G. Landweer-de Visser en de heren J. W. Ooms, W. Schimmel, M. M. van Wely en J. D. L. Zoetelief. Commissie Openbare Werken. Voorzitter weth. W. G- van Zadelhoff. Leden de heren T. Dorresteijn, A. P. Hilhorst, G. Kruijff, J« A. Schaafsma en A. A. van Winden. Commissie Grondbedrijf en Uitbreidings plan. Voorzitter weth. W- G. van Zadelhoff. Leden de heren A. P. Hilhorst, R. Hil horst, G. Kruijff, Mevr. S- M. Polet-Mus- ler en de heer J. A. Schaafsma. Commissie Gasbedrijf. Voorzitter weth. J. van den Arend. Le de heer H. J- S. Clemens, Mevr. S|. M. Polet-Musler en Mevr. H. A. E. K. van der Swan-de Kiewit. Commissie Sociale Zaken. Voorzitter weth. K. de Haan. Leden de heren R. Hilhorst, J. A. Schaafsma, C. J. Schaddelee, Mevr. H. A. E. K. van der Swan-de Kiewit en de heer A. A. van Winden. Commissie Strafverordeningen. Voorzitter de Burgemeester. Leden de heer H. J. S. Clemens, Mevr. S. G. Land weer-de Visser en de heren J. W- Ooms en C. J. Schaddelee. Onderwijscommissie- Voorzitter weth. K- de Haan. Leden de heer H. J. S. Clemens, Mevr. S. G. Landweer-de Visser, de heer J. W. Ooms, Mevr. S« M. Polet-Musler en de heer M. M- van Wely. Agrarische commissie. Voorzitter weth. W- G. van Zadelhoff. Leden de heren T. Dorresteijn, A. P- Hil horst en W. Schimmel. Commissie georganiseerd overleg. Leden de heren R. Hilhorst en J- A. Schaafsma; plaatsvervangende leden Me vrouw H- A. E. K. van der Swan-de Kie wit en de heer G. Kruijff. Als hierna nog, door loting de raadsleden in twee afdelingen zijn ingedeeld en de voorzitters dezer afdelingen uit de wet houders zijn aangewezen, welke afdelin gen alleen nodig zijn voor de behandeling der begroting, sluit de voorzitter de ver gadering. Het Zweden van vandaag moet een heel ander land zijn dan dat van een 100 jaar geleden. In de vorige eeuw trok onge veer een kwart van de bevolking weg, vooral naar Amerika, en dat gebeurde natuurlijk niet zonder reden. Het land was arm, het klimaat niet bepaald ruw, maar toch ook niet zo, dat er gemakke lijk een bestaan kon worden verdiend en de verhoudingen tussen de vermo gende groepen van de bevolking en de brede laag van kleine boeren en arbei ders, waren geenszins gunstig. Honderd jaar is sinds verlopen en thans is Zwe den een land met een buitengewoon hoog niveau van sociaal-economisch en intellectueel leven. Men kent er geen proletariaat", geen sloppen en prac- tisch gesproken geen standen. De meis jes, die in de winkels en in de restau rants bedienen, zien er allen keurig uit en maken de indruk van ijverige dochters uit gegoede middenstandsge zinnen. En deze mensen wonen dan ook werke lijk, althans in Stockholm, in royaal ge bouwde buitenwijken met hoofdzakelijk moderne woningen, die wel klein zijn, doch uitstekend ingericht. Modelkeu kens, ijskasten, liften, telefoons, par ketvloeren zijn zo de gemakken, die hier tot de normale levensstandaard beho ren. Dat kost echter geld. Een normale huishuur voor een arbeidersgezin is 125 kronen per maand, dat is ruim 90. Daarvoor heeft men dan een zitkamer, een eetkamer, een keuken en één of twee slaapkamers. In het algemeen zijn de woningen klein en naar onze begrip pen bijna onbetaalbaar duur. Een mid denstandswoning van 5 kamers komt b.v. op 2100.huur per jaar. Geen wonder, dat deze toestanden geleid heb ben tot een sterke beperking van het kindertal, waardoor Zwedens bevolking gedurende de laatste tientallen jaren nauwelijks groeide. Eerst de laatste jaren is in dit opzicht een verbetering opgetreden, maar het is nog te vroeg om te zeggen of dit een blijvende groei van het Zweedse volk betekent. Wel wordt er zoveel mogelijk gedaan om de kinderrijkdom van de gezinnen te be vorderen door ruimere woningen te bouwen en door belangrijke verminde ring van huur te geven, wanneer men 3, 4, 5 of meer kinderen heeft. Het aantal inwoners van het land be draagt op het ogenblik ongeveer 7 mil- lioen, dat is ruim tweederde van Neder land. Maar het land, dat niet meer dan 1574 km. lang is en op het breedste punt 500 km. breed (de afstand Gro ningenDen Haag is maar 270 km.)is 14 maal zo groot als Nederland. De be volkingsdichtheid is dus per vierkante kilometer veel geringer; in Zweden wo nen op iedere vierkante kilometer slechts 16 mensen, tegen in Nederland bijna 300. Het land is dus zeer dun be volkt en dat heeft zijn gegronde reden, want in grote trekken kan men zeggen, dat slechts een tiende gedeelte van de oppervlakte geschikt is voor de land bouw, terwijl ruim de helft is bedekt met bos, 34%, dus een derde van de gehele oppervlakte wordt ingenomen door rotsen en water; er zijn niet min der dan 96.000 meren, die met de rivie ren samen 8.7% van de oppervlakte in nemen. In de Zweedse landbouw is het kleinbe drijf overheersend. Het gemiddelde is ongeveer 9 ha. grond per bedrijf, maar van de ruim 400.000 landbouwbedrijven is een kwart kleiner dan 2 ha, het vol gende kwart heeft een gemiddelde op pervlakte van 2 tot 5 ha., nogmaals een kwart, dus eveneens 100.000 bedrijven, zijn 5 tot 10 ha. groot, zodat slechts één kwart groter is dan 10 ha. Deze kleine bedrijven leveren op de schrale bodem, die in de meeste streken over heerst, geen voldoende bestaanskansen op. Wie door Zweden reist, wordt voor al getroffen door de steenachtigheid van de grond. Het algemene beeld is, dat het land bedekt is met bos met hier en daar open stukken of voor landbouw geschik te rivierdalen er tussen in. Er zijn slechts enkele grote vruchtbare vlak ten. Maar ook die cultuurgrond is op de meeste plaatsen bezaaid met stenen. Bijna overal steken grote en kleine rot ten boven de oppervlakte uit. Bij het bouwland ploegt men er maar om heen en als er gras groeit, zwerven de koeien tussen rotsen en bomen door om hun dagelijks maal bij elkaar te zoeken. Steentjes van de maat van onze hune bedkeien betekenen hier weinig meer dan „grof grint". Om nu te zorgen dat de bestaanskansen in de landbouw be ter worden, is men in het vorig jaar be gonnen met het samenvoegen van be drijven. Het plan van de regering is minstens 100.000 van de kleinste boer Met een goede kennis had ik nog niet zo lang geleden een verschil van mening, toen ik onze militaire leiding verdedigde in haar eis ter verkrijging van meer en betere oefenterreinen op de Veluwe. In zijn ogen was ik een vandaal in opti- ma forma. Op mijn vraag, waar hij onze soldaten dan wilde laten oefenen, wist hij niet beter te zeggen dan: „kan me niets schelen, wanneer ze het maar niet op ons enige plekje ongerepte natuur doen". Tja, dan wordt het lastig. .We kunnen ze toch ook niet het Amsterdamse Von delpark insturen, want dan zou je nog Wat anders horen. Dat onze jongens moeten oefenen, daar over zijn we het wel eens dacht ik'. De oorlog ligt nog te dicht achter ons en de dreiging is helaas nog te acuut om ons de weelde te veroorloven er, zoals in 1939, een ongeoefend leger op na te houden, of zoals er waarachtig ook al weer zijn, over „gebroken geweertjes" te spreken. Het vreemde en tegenstrijdige van mijn kennis is, dat hij zich nu weer kwaad heeft gemaakt, omdat onze jongens, die Woensdag met de Johan van Oldenbar- nevelt uit Indonesië thuis kwamen, op hun verzoek, ook met een „samba" wer den verwelkomd. Dat was niet waardig genoeg. Nou vraag ik U- Geen oefen terreinen vanwege de natuur en geen .samba" vanwege de „waardigheid". Wat kan het ons toch schelen, waarmee onze jongens verwelkomd willen worden. Die jongens varen na ruim- 3 jaar weer thuis, ze hebben er gelukkig het leven afgebracht, ze zijn blij en gelukkig Hol land weer te zien en mag het dan geen „samba" zijn? Moet het dan persé „Stars and stripes for ever" wezen of „Koning- Voetbal" of iets dergelijks? Daarover is mijn kennis nou ontstemd. Hij behoort overigens tot de mensen, die zeggen: „daar gaan mijn belasting centen", wanneer er een militaire co lonne passeert en ook tot hen, die maar het liefst vergeten, dat we in Mei 1940 milliarden zouden hebben willen geven, als we daarmee een beetje beter in ons militaire gereedschap hadden kunnen komen, li weet zo zoetjes aan wel, dat een belastingbiljet op mij werkt als een rode lap op een stier, maar wat de be steding van onze belastingpenninge-n aan gaat, ben ik er mee verzoend, dat de uitgaven voor ons militaire apparaat, des noods met oefenterreinen op de Veluwe en een samba, in deze tijd helaas nog een bittere noodzakelijkheid zijn. H. OEKMAN. derijen te doen verdwijnen, waarbij fi nanciële hulp wordt verleend. Deze sa menvoeging van bedrijven is trouwens hard nodig, omdat steeds meer jonge boeren en boerendochters van het land wegtrekken. Daardoor ruimen vele be drijven hun vee op of krimpen in ieder geval de veestapel in. Onlangs bleek, dat sinds 1945 het aantal landbouwbe drijven, waar in het geheel geen vee wordt gehouden, is toegenomen van 10.000 tot 21.000. De oorzaak daarvan is hoofdzakelijk, dat men geen perso neel kan krijgen voor de verzorging van het vee. Dit is dan ook de reden, dat de Zweedse landbouwpolitiek zich niet richt op zo danige vergroting van de productie, dat landbouwvoortbrengselen in aan zienlijke hoeveelheden zouden moeten worden uitgevoerd. Het spreekt vanzelf, dat een beperking van de landbouwpro ductie tot hetgeen in eigen land kan worden verbruikt, in belangrijke mate kan bijdragen tot het stabiliseren van de prijzen. Zweden zal dus proberen meer bestaansmiddelen voor zijn bevol king te krijgen in de industrie, waar voor het alle voorwaarden bezit. Het land is rijk aan ijzer en andere metalen, maar ook aan hout en aan waterkracht. Alleen steenkool mankeert, doch de mo gelijkheden om electrische stroom op te wekken zijn zo groot, dat dit geen be letsel behoeft te zijn. De hoge levensstandaard van de Zweed se bevolking spreekt duidelijk uit het geen men hier op tafel ziet verschijnen. De winkels zijn vol met een overvloed van lekkere dingen, het wemelt er van restaurants en z.g. konditoriën, waar men koffie of thee met gebak kan krij gen en waarbij men te kust en te keur kan gaan in de verscheidenheid van lek kers. Naar onze begrippen is het wel niet goedkoop, maar men schijnt zich dat te kunnen permitteren. De bevolking is vrijwel geheel coöpera tief georganiseerd. Daardoor hebben de boeren en arbeiders een belangrijke in vloed op de economische politiek. Men houdt het inkomen van de boerenstand zoveel mogelijk in overeenstemming met de werkelijke productiekosten en wan neer deze te hoog worden geacht voor de gemiddelde verbruiker, betaalt de staat een subsidie op de prijzen. Ook in dit land worden dus de verbruikers ge steund, als middel om de levensstan daard van de boeren te beschermen.

Historische kranten - Archief Eemland

Soester Courant | 1949 | | pagina 1