Staatstoezicht
op de banken?
SOEST.
IN DE HOEK.
DINSDAG 9 OCTOBER 1951.
27e JAARGANG No. 76.
SOESTERtQOURANT
SOESTDIJK BUREAU: VAN WEEDESTRAAX 35 TELEFOON 2566 (KENGETAL K 2955)
Verschijnt iedere Dinsdag en Vrijdag.
UITGAVE DRUKKERIJ SMIT
Als men de gemiddelde lezer vraagt, of hij
een mening heeft over de wenselijkheid van
Staatstoezicht op de banken (wel te ver
staan de financiële instellingen en niet de
bankjes in de plantsoenen), zal het meren
deel ronduit bekennen, daarover geen oor
deel te hebben.
Een ander deel van het pubhek zal zeggen
Natuurlijk! Laat de Staat die bankiers
maar stevig onder de duim houden." En
daarmee is dan voor 95% van de bevolking
de zaak afgedaan. Dat denkt men tenmin
ste, maar zo is het niet. Want als het toe
zicht, dat de regering voor-stelt in te voe
ren, tot stand komt, zal dat zijn gevolgen
hebben voor ieder van ons persoonlijk.
Iemand met voldoende beroepskennis zal
bijv. voorzien van een vestigingsvergun
ning en al wat daar verder bij hoort, een
crediet willen opnemen om een bedrijf te
vestigen of uit te breiden. Dan zou het kun
nen gebeuren, dat hij bij de bank nul op
het request krijgt, niet omdat de bank het
crediet niet aandurft, maar omdat de Ne
derlandse Bank volgens voorschriften van
de Minister van Financiën voor bepaalde
groepen van bedrijven verdere credieten
onwenselijk zou kunnen verklaren. Werk
nemers zouden op een gegeven moment
werkloos kunnen worden, wanneer de Staat
geldmiddelen weigert om ondernemingen
uit te breiden of te moderniseren.
Dit zou kunnen we leggen de nadruk
op het woordje kunnen, want het toezicht
in deze vorm bestaat nog niet dit zou
het gevolg kunnen zijn, wanneer het thans
voorgelegde wetsontwerp „Toezicht Cre-
dietwezen" ongewijzigd aangenomen zou
worden.
Het nieuwe wetsontwerp.
Dit wetsontwerp, dat overigens de goede
strekking heeft het solide beheer van aan
banken toevertrouwde gelden te bevorde
ren, bemoeit zich n.1. ook met de wijze,
waarop de banken het geld, dat hun is toe
vertrouwd, willen besteden. De Nederlandse
Bank (die zelf genationaliseerd is en dus
met de financiële politiek van de regering
in de pas moet lopen) zal volgens het ont
werp van de bankdirecties precies kunnen
voorschrijven, hoeveel credieten zij mogen
geven en voor welke doeleinden die gelden
mogen worden besteed. De Nederlandse
Bank zou voorts minimum- en maximum
tarieven van interest kunnen vaststellen en
daarmee zal het gehele geldverkeer onder
oppertoezicht van de Staat zijn gebracht.
Men zegt wel eens: „Wie de jeugd heeft,
heeft de toekomst", maar men kan met
evenveel recht zeggen: „Wie het geld heeft,
heeft de macht." En het is duidelijk, dat
de Staat zich thans door middel van dit
ontwerp de volstrekte macht over het eco
nomisch leven wil aanmatigen door een
sluitend systeem van geldbeheersing in te
voeren.
Ten dele is dit een gevolg van het falen
van de geleide economie.
Zelfs Prof. Tinbergen, de directeur van het
Planbureau, is teruggekomen van de op
vatting, dat de Staat nauwkeurig zou kun
nen bepalen, wat er wel en wat er niet ge
produceerd zou moeten worden. Hij helt
thans meer over tot de leer, dat door rege
ling van de investeringen hetzelfde bereikt
kan worden met minder staatsbemoeiingen.
Deze wens tot regeling der investeringen
is thans blijkbaar belichaamd in het nieuwe
ontwerp.
Is het plan aanvaardbaar?
Reeds heeft de Sociaal-Economische Raad
zich met het voorstel verenigd, hetgeen nie
mand behoeft te verwonderen, omdat dit
lichaam meer nog dan de regering zelf
streeft naar socialisering van het bedrijfs
leven in geforceerd tempo. De directies der
grote banken en andere financiële deskun
digen achten daartegenover het plan on
aanvaardbaar, en wij geloven, dat zij het bij
het rechte eind hebben.
Wanneer n.1. het beoogde toezicht wordt
ingevoerd, zal de gehele investerings- en
credietpolitiek een speelbal worden in han
den van vrij toevallige machthebbers of
hun gedelegeerden. Wanneer de Staat geld
nodig heeft, behoeft hij maar de crediet-
kraan voor het bedrijfsleven dicht te
draaien en automatisch wordt het geld naar
de Staat afgevoerd. Hoe weinig vertrou
wen de belegger ook in de Staat mag heb
ben, hij zal eenvoudig gedwongen kunnen
worden zijn spaarduitjes in staatsleningen
te stoppen. Dit opent zulke mogelijkheden
voor onverstandige staatsuitgaven, dat wij
onoverkomenlijke bezwaren tegen de voor
gestelde regeling hebben. De ervaring van
de laatste jaren, zowel in ons eigen land
als in vrijwel alle staten der wereld, heeft
maar al te duidelijk laten zien, dat de re
geringen ten naaste bij de slechtste crediet-
Vrijdagavond heeft de A.V.R.O. haar eer
ste televisie-uitzending verzorgd.
In dit programma traden o.a. op Dr. Por-
tielje (directeur van Artis) en Nettie Ro-
senfeld als omroepster. Eerstgenoemde
gaf een uiteenzetting van een grote Brazi
liaanse pad, welk dier Netty onverwacht
in haar handen geduwd kreeg.
nemers zijn, die men kan vinden. Hun fou
ten worden op de belastingbetalers verhaald
en als de zaak vastloopt, wordt het geld
eenvoudig gedevalueerd.
Wanneer ook dat niet helpt, maakt men
zich meester van de banken en in dit sta
dium zijn wij thans aangekomen.
Neen, wanneer de Staat eerst eens goed
orde op eigen zaken zou stellen, zou dat
veel meer garantie voor een goede crediet
politiek scheppen dan de thans aanhangig
gemaakte wet.
IIET FEEST VAN DE 100-JAUIGE.
Mevr. de Wed. N. Klein-Geytenbeek heeft
Vrijdag de dag van haar leven beleefd,
toen zeer velen haar gelukwensten met
haar 100ste verjaardag en een stroom van
bloemen en cadeaux deze wensen verge
zelden.
Het rustige „Eikenhorst" was Vrijdag
haar rust kwijt, toen des morgens deze
verjaardag aanbrak. De post bracht vele
gelukwensen, waaronder een telegram
van Koningin Juliana van de volgende in
houd: „Namens H. M. de Koningin felici
teer ik U hartelijk met Uw 100e verjaar
dag. U bereikte wel de leeftijd van de
zeer sterken. Particulier secretaresse van
H.M. de Koningin. N. Smitt-Avis".
Te 11 uur kwamen haar kinderen, klein
kinderen en achterkleinkinderen, welke
zij allen nog zo goed kent en 't werd een
complete familie-reunie, waarvan de 100-
jarige het middelpunt werd.
Ook de Burgemeester bracht een bezoek
en onderhield zich met Opoe Klein. Ds.
Lambers Heerspink, Ds. D. van Krugten
en Ds. W. R. Ambrosius kwamen de 100-
jarige bezoeken en des middags kwam Ds.
S. Wouters uit Dordrecht over, om zijn
oud-gemeentelid te feliciteren.
Des middags werd de jarige verrast door
de komst van Mevrouw de Wed. M. See-
gers-Lil, die twee maanden geleden 100
jaar werd en het was 'n treffend moment
toen deze twee 100-jarigen elkaar de hand
drukten en zich tesamen onderhielden.
Twee paar handen, honderd jaren oud,
omstrengelden elkaar en twee paar hon
derd jaar oude ogen zagen elkaar aan met
een blik van groot begrip en wijsheid.
Twee mensen, die het leven van 100 jaren
hebben getorst en die weten wat dit be
tekent.
Ook een der achter-achterkleinkinderen
kwam op bezoek. Het was de 4 maanden
oude baby Soenia v. d. Kamp, die met va
der en moeder meekwam. Zij was de jong
ste van de visite, doch er waren ook oude
ren, zoals de 76-jarige dochter van de
honderd jarige, Mevr. Van Dfie en de 96-
jarige Mevr. Schaap.
Het slot van deze feestdag was een sere
nade, welke de Soester Harmonie des
avonds kwam brengen.
Honderden belangstellenden waren toe
hoorders van deze feestklanken, welke
door Opoe Klein vanuit haar kamer wer
den aangehoord en waarvoor zij zwaaiend
met beide armen dank bracht.
VIER PRIJZEN BEHAALD.
De firma Reehorst alhier behaalde met
hun inzending fruitmanden op de ten
toonstelling „De schakel tussen tuin ta
fel", welke van 2 tot 6 October te Utrecht
werd gehouden, 4 prijzen, n.1. 2 eerste en
2 ere-prijzen.
GOED SUCCES.
Zaterdag en Zondag hield de R.K. Tafel
tennisvereniging te Baarn een tournooi.
Hierin bereikte B. van Haarlem alhier de
finale heren enkelspel, doch moest in 3
sets met 21-19, 21-17 en 21-18 de le prijs
aan de heer Smit laten. Behalve de hier
door verkregen tweede prijs behaalde B.
van Haarlem en H. Römer de eerste prijs
in het heren dubbelspel. In deze finale
werden zij overwinnaar op de kampioe
nen van vorig jaar en sloegen deze met
21-16 en 21-14.
GEEN PIJL EN BOOG.
De politie kreeg klachten over jongens,
die hun pijlen afschoten op automobilis
ten, die de Stadhouderslaan passeerden.
De jongens gingen met hun bogen en pij
len naar het politiebureau, om daar ern
stig te worden onderhouden. Hun speel
goed bleef achter.
HUIS IN BRAND GESTOKEN.
Grote ramp voorkomen.
Dank zij 't snelle ingrijpen van de brand
weer met de hogedruk-nevelspuit is in de
nacht van Vrijdag op Zaterdag een hevi
ge binnenbrand in de kiem gesmoord.
Daarmede werd voorkomen, dat de brand
zich zou uitbreiden en het verlies van een
dubbel woonhuis tot gevolg zou hebben.
Te 3 uur des nachts werd de brandweer
gealarmeerd voor een brand in het per
ceel Bosstraat 7. Binnen 6 minuten was
de brandweer met de nevelspuit en een
auto- en motorspuit ter plaatse en men
vond de bovenverdieping van dit perceel
in vlammen gehuld van voor- tot achter
zijde.
Met twee stralen van de nevelspuit werd
de brandende bovenverdieping binnenge
drongen en spoedig was men de vlam
menzee meester. De rookontwikkeling
was echter geweldig groot en toen 't ge
rucht ging, dat de bewoonster van deze
bovenverdieping zich nog in huis zou be
vinden, trokken brandweerlieden, voor
zien van rookmaskers, het perceel binnen,
doch zij konden geen menselijk wezen ont
dekken.
Plotseling laaide het vuur weer op, doch
dit werd met twee stralen op de water
leiding voorgoed bedwongen.
Het onderzoek naar de oorzaak van deze
brand bracht aan het licht, dat deze aan
gestoken moest zijn.
Overal trof men sporen van petroleum en
papierslingers doordrenkt met petroleum
aan.
De bewoonster, Mevrouw Züricher, was
echter nergens te ontdekken en deze had
blijkbaar de woning vóór de brand verla
ten.
Zaterdagmorgen heeft zij zich bij de poli
tie in Utrecht gemeld en zichzelf aangege
ven als de stichteres van de brand.
Van verschillende getuigen vernamen wij
omtrent deze brand het volgende.
Een van de bewoners van het rechter
gedeelte van het dubbele pand, Mevrouw
Wareman, maakte even voor drie uur ge
bruik van het toilet en toen zij zich weer
ter ruste begaf, hoorde zij bijzondere ge
luiden in de naast gelegen kamer van per
ceel No. 7. Zij ging naar beneden en op
hetzelfde ogenblik had de echtgenote
van de heer Scharphuis, welke de bene
denverdieping van perceel no. 7 bewoont,
de brand boven haar woongedeelte be
merkt. Beide dames sloegen alarm en
maakten de buren wakker, waarna snel
de brandweer werd gealarmeerd.
Gebleken is, dat Mevrouw Züricher in de
vooravond bezig is geweest de meubelen
te doordrenken met petroleum. Stoelzit
tingen en boeken werden met petroleum
overgoten en in de kamer verspreid, ter
wijl zij nabij de scheidingsmuur van per
ceel no. 9 een emmer kolen en 2 blikken
petroleum heeft geplaatst.
Toen zij de brand gesticht had, heeft zij
de ramen en deuren aan de voor- en ach
terzijde tegen elkaar opengezet, zodat een
grote brand bij voorbaat verzekerd scheen.
Zonder gerucht te maken heeft zij de wo
ning verlaten en met het plan zelfmoord
te plegen heeft zij tot half zeven 's mor
gens rondgedwaald. Daarna is zij met een
taxi naar Utrecht vertrokken, waar zij
zich bij de politie heeft aangegeven.
Haar twee katten had zij, vóór zij de
brand stichtte, vergiftigd en deze dieren
zijn waarschijnlijk in de vlammen omge
komen. Ook de gaskraan had zij openge
draaid.
Abonn. per kwart, 1.75 - per post 1.95
POSTGIRO 12615»
Vorige week hebben we, althans zeer ve
len onder ons, het wonder der televisie
aanschouwd. De bevoorrechten, waarin
een handelaar wat zag, rustig op een ge
makkelijke stoel in een showroom, men
sen zoals ik buiten op straat.
Opmerkelijk was het te constateren hoe
geheel anders de jeugd op deze verbijste
rende toepassing van de techniek reageer
de, vergeleken met de ouderen onder de
toeschouwers.
De jeugd neemt^het als iets, dat vanzelf
spreekt, terwijl de ouderen met iets als
stomme verbazing toezien.
Het is ook om stil van te worden wan
neer je je realiseert, dat het op kilome
ters afstand gefotografeerde beeld op het
zelfde ogenblik op het projectie„doek"
zichtbaar wordt en het ligt in de gang
der ontwikkeling, dat het allemaal r.og
veel „gekker" gaat worden.
Maar voorlopig in mijn huis geen televi
sie. Ik heb aan radio méér dan genoeg.
M'n vrouw kijkt me schamper aan als ik
dit zeg en zegt, dat ik een schijnheilige of
zo iets ben, omdat ik zo'n ding graag zou
willen hebben, maar geen kans zie zo'n
apparaat, dat eigenlijk in geen enkel ge
zin mag ontbreken, aan te schaffen. Nou
goed, misschien is dat wel zo.
Ik zou eens kunnen gaan praten met de
Ontvanger van de Belastingen en hem
verzoeken een paar jaar net te doen als
of ik niet bestond of geëmigreerd ben.
Maar daar die meneer in zijn ambt een
man zonder fantasie is, wordt dat natuur
lijk niets.
Maar nu wat anders. Hoe gaat dat nu in
de toekomst, nu 4 verschillende omroep
verenigingen televisieprogramma's gaan
uitzenden Hoe zal het b.v. gaan wan
neer we de leden van de 2e Kamer moeten
kiezen Krijgen we dan, net als voor de
radio, propaganda-uitzendingen op poli
tiek gebied Wanneer ik mijn radiogids
doorblader en er dan aan denk, dat we
verschillende van deze programmapunten
straks ook door de televisie krijgen, dan
ben ik geneigd te vragen m'n portie voor
lopig maar aan Fikkie te geven.
Is het b.v. nodig, dat we, zoals Vrijdag
avond het geval was, de omroeper van 't
buitenlands nieuws aan 'n tafel^ien zit
ten, die ons, spelende met een potlood, het
nieuws van de laatste dagen komt ver
tellen
Is het ook nodig, dat één der heren van de
„weerfabriek" in De Bilt ons op een kaar
tje komt voortekenen op welke plaats pre
cies in de Atlantische Oceaan zich een de
pressie bevindt.
En hoort U de heer Portielje biet liever
voor de radio, waarbij hij tevoren gele
genheid heeft zijn zo zeer gewilde praat
jes volledig op papier kan uitwerken, dan
dat hij of een ander, die wellicht beter
schrijft dan spreekt, voor het vuistje weg
zijn praatje moet houden. Zeker, het is
even om te lachen, wanneer de heer Por
tielje de grote pad op de prachtige haar
dos van Netty laat uitrusten, maar ik heb
toch zo'n idee, dat zij, naast het onbehaag
lijke gevoel, even gedacht zal hebben aan
haar zo juist gewassen en geonduleerde
krullen en dat haar de griezels over de
rug zijn gegaan.
Het kan wel erg voordelig zijn om de
medewerkers aan de radio ook voor de te
levisie te gebruiken, maar beter dan wij
zullen de omroepverenigingen weten, dat
de kijkers iets anders verlangen.
Mochten de gelden hiervoor ontbreken,
geef ons dan elke avond maar een kwar
tier goede reclame, zodat met de inkom
sten hiervan een goede uitzending kan
worden bekostigd.
H. OEKMAN.
Mevrouw Züricher is door de Soester po
litie naar Soest overgebracht, waar zij 'n
bekentenis aflegde.
Deze bewoonster heeft al enige jaren de
nodige last aan haar buren veroorzaakt.
Zij meende, dat een ieder haar bestal en
naar het leven stond. Verschillende malen
zijn over Mevr. Z. klachten bij de politie
binnengekomen, doch zij scheen niet in
aanmerking te komen voor overbrenging
naar een inrichting.
Vorig jaar verstopte zij de- schoorsteen
zodanig, dat een schoorsteenbrand ont
stond.
Mevr. Z. is de weduwe van een vroeger
bekend musicus en met haar man heeft
zij practisch de gehele wereld bezocht.
Haar meubilair is grotendeels verbrand,
de benedenverdieping heeft geringe wa
terschade opgelopen, evenals het per
ceel no. 9 en behoudens enkele gaten, die
in het dak van beide woningen zijn ge
brand, is het dubbele pand geheel in tact
gebleven.
