R.&S.
Soest voorheen en nu,
Radio -apparaat.
VENEMA
Buitengewone Opruiming
Eerst sparen, dan een huis.
SOEST
IN DE HOEK.
2 JANUARI
hu
Heren- modeartikelen.
Burgerlijke stand.
:PHILIPS'j
SERIE
VRIJDAG 28 DECEMBER 1951.
27e JAARGANG No. 98.
SOESTER
OURANT
Verschijnt iedere Dinsdag en Vrij dag.
Abonn. per kwart, f 1.75 - per post f 1.95
UITGAVE: DRUKKERIJ SMIT SOESTDIJK BUREAU VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE: VAN WEEDESTRAAT 35 TELEFOON No. 2566 POSTGIRO No. 126156
DE SOESTER WINKELSTAND.
De historische ontwikkeling van onze ge
meente, welke wij reeds in enige artike
len hebben besproken, heeft ook belangrij
ke invloed gehad op het winkelwezen in
Soest.
Soest was van oudtijds een boeren dorp,
waarin de middenstand zeer onbelangrijk
was, dank zij de zelfverzorging op veler
lei gebied. De middenstand werd toen
hoofdzakelijk gevormd door ambachtslie
den, die meer of minder in het boerenbe
drijf woren ingeschakeld, alsmede hoef
smeden, timmerlieden en metselaars.
Het winkelbedrijf was onbelangrijk en de
inkopen van niet-dagelijkse behoeften
werden gedaan in Amersfoort, waarheen
op marktdagen een grote trek was, terwijl
de marskramers met hun verscheidenheid
van koopwaar de Soester hofsteden be
zochten.
Toen de stroom van immigranten kwam,
bestond hier een winkelapparaat, dat niet
op een burgerbevolking was ingesteld.
Hier lag dus een kans voor de kleine win
kelstand om zich in het winkelbedrijf een
bestaan te scheppen, een kans, die wat de
dagelijkse behoeften betreft, overmatig is
aangegrepen.
De verscheidenheid van woonkernen en
de gunstige ligging van grote bevolkings
centra met een uitgebreid winkelapparaat
in de directe omgeving hebben de ontwik
keling van een middenstand, die ook bui
ten de dagelijkse behoeften zijn diensten
bood, belemmerd.
Normaliter zou een gemeente, die reeds
ver de 20.000 zielen heeft overschreden,
zich in zijn verzorgingsapparaat hebben
aangepast aan de mogelijkheden, die in
het algemeen in een gemeente met een
dergelijke bevolkingsconcentratie geboden
worden.
Soest herbergt zijn bevolking echter in
en om verschillende kernen, waarvan de
winkelstand eikaars territoir niet of
slechts in geringe mate bestrijkt en een
zelfstandige positie inneemt.
De winkelstand is gebasseerd op de wer
kelijke bevolkingssterkte van de betrok
ken kern en ontbeert de mogelijkheden,
die voortvloeien uit een bevolkingscon
centratie en uit de voorziening van het
omliggende gebied.
Het is daarom een grootse taak voor de
plaatselijke middenstand om het in kwa
liteit, prijs en keus op te nemen tegen de
winkels van de omliggende steden.
In het rapport van dr Vlak wordt, bij de
beschouwing van het winkelapparaat,
Soest verdeeld in twee kernen, n.1. Soest
met Soest-Zuid en Soestdijk, waarbij de
scheidingsgrens is getrokken door de Dal-
weg. Soestduinen en Soesterberg zijn in
de hierna volgende cijfers niet begrepen.
Het cijfermateriaal tekent de Soester mid
denstand ten voete uit. Het geeft tevens
aanleiding tot bepaalde conclusies, die de
moeilijke situatie ter plaatse in verschil
lende branches bevestigen.
Het aantal kruideniers bedraagt in Soest-
begiDt de
F. C. KU1JPERSTRAAT, in
Overhemden, Sokken, Dassen enz. enz.
Dames en Heren Regenkleding in Eg.
linnen, Tweed, Loden, Gabardine.
Speciale Januari-aanbleding in Dames- en
Heren-maatkleding. Vraagt offerte.
't Zou toch werk'lijk niet zo gek zijn,
Zegt Minister In 't Veld,
Als de jeugd besef gaat krijgen
Van de waarde van het geld.
Laat de jeugd wat meer gaan sparen,
Zuinig sparen enzovoort;
'k Vraag mij af waar ik dat liedje
Al eens eerder heb gehoord.
Ja maar, zegt nu de minister,
Neem een varken bij je thuis;
Zo'n varken waar je in kan sparen
En dan spaar je voor een huis.
Als je huwbaar bent geworden
Kom je met 't gespaard bedrag
En natuurlijk ook een beetje
Optimisme voor de dag.
Daarom jongens, meisjes, sparen,
Heus dan heb je vast succes,
Ook al gaan de ijscomannen
En de snoepvrouw op de fles.
Elke cent dat is er eentje,
Je weet dat vlijt en zuinigheid
Huizen bouwt gelijk kastelen,
Dat geldt ook voor deze tijd.
Jeugd ga sparen voor een woning,
Maar als ik me niet bedrieg,
Vroeg begonnen, veel gewonnen,
Dus begin vastin de wieg.
dijk 32 en in Soest 15. De groentehandela
ren tellen respectievelijk 20 en 15 verte
genwoordigers, waaronder respect. 8 en 4
handelaren zijn begrepen, die geen winkel
drijven, doch meetellen om tot een consu
menten-gemiddelde te komen.
Het aantal slagers bedraagt resp. 14 en 9,
het aantal bakkers 23 en 18, terwijl de si
garenwinkeliers zijn vertegenwoordigd
door 18 en 12 winkels.
Manufacturenwinkels zijn er 15 en 6,
kappers 16 en 9, in modeartikelen hande
len 8 en 2 winkeliers.
Op het gebied van huishoudelijke artike
len, waaronder ook vallen de winkels in
meubelen, electriciteits-artikelen, rijwie
len, kinderwagens, lederwaren en drogis
terijen, bestaan in onze gemeente 62 en 35
zaken. De winkels, die bloemen, boeken,
horloges, fotografische artikelen en kunst
artikelen verkopen zijn met 21 en 12 stuks
vertegenwoordigd, terwijl nog 5 en 6 win
kels geteld zijn, die onder de rubriek „Di
versen" vallen.
De recapitulatie geeft 't volgende te zien:
Soestdijk - Soest
Voedings- en genotmidd. 137 94
Kleding enz. 45 20
Huishoudelijke art. 62 35
Culturele behoeften 21 12
Diversen 5 6
270 167
In percentages uitgedrukt is dit:
Soestdijk - Soest
Voedings- en genotmidd. 50.7 56.3
Kleding e.d. 16.7 12
Huishoudelijke art. 22.9 20.9
Culturele behoeften 7.8 7.2
Diversen 1.9 3.6
Het zielen-aantal der beide wijken werd
berekend op resp. rond 11.500 en 7000
zielen, hetgeen betekent, dat het consu
menten-gemiddelde in Soestdijk 42 en in
Soest 41 bedraagt.
In 1930 bedroeg het aantal winkels 264 op
een bevolking van 13893 zielen en bedroeg
het consumentengemiddelde dus 52. In
vergelijking met andere gemeenten is dit
gemiddelde niet rooskleurig.
1930 1948
Baarn 44 53
Zeist 46 58
Driebergen 47 55
Doorn 43 61
Soest 52 49
Soestdijk 42
Soest met Soest-Zuid 41
De conclusie hieruit is, dat het aantal win
kels nog sneller is toegenomen dan de be
volking, anders gezegd, dat de midden
stand op een grotere en snellere groei ge
rekend heeft dan het geval is geweest.
Het gemiddelde in 1930 stak zeer gunstig
af voor Soest ten opzichte van andere ge
meenten en terwijl in die gemeenten de
aanpassing van het winkelapparaat zo ge
leidelijk verliep, dat een hoger consumen
tengemiddelde en dus betere bestaans
voorwaarden werden bereikt, heeft in
Soest een ongebreidelde vestiging het te
gengestelde veroorzaakt.
Vooral op het gebied van voedings- en
genotmiddelen spreken de cijfers een dui
delijke faal wanneer men vergelijkingen
trekt met andere gemeenten.
Het consumenten-gemiddelde in deze
branche is in Baarn 100, in Zeist 114, in
Driebergen 110, in Doorn 150, in Soestdijk
84 en Soest met Soest-Zuid 74.
Dr. Vlak concludeert hieruit, dat er in
Soest een overbezetting van winkels is.
Opmerkelijk is in Soest de toeneming van
winkels in huishoudelijke artikelen, ter
wijl in Soest-Zuid op het gebied van kle
ding een aanzienlijk geringere voorzie
ning aanwezig is.
Uit het feit, dat de boekhandel niet als
zodanig zelfstandig kan bestaan, conclu
deert dr VlSk een geringe behoefte op
cultureel gebied.
Zijn verdere conclusies zijn, dat het ge
meentebestuur winkelvestiging moet te
gengaan (bij de Nieuwbouw op 't Hart
zijn met het oog hierop reeds geen nieuwe
winkels geprojecteerd), tenzij door aan
was van de bevolking een aantal winkels
economisch toelaatbaar is.
Overige handel.
In 1947 waren in Soest 474 mannen en 49
vrouwen in de overige handel werkzaam,
waarvan 165 mannen en 18 vrouwen als
forens, terwijl er slechts 22 mannen en 1
vrouw werkforens waren, zodat in de
handel, voorzover niet in winkels gedre
ven, 331 mannen en 32 vrouwen hun be
staan vonden.
In de branche voor zaden en landbouw
werktuigen zijn er 16 bedrijven, terwijl 5
bedrijven benzine en olie verhandelen.
Een zeer ruime voorziening wordt ge
waarborgd door 18 brandstoffenhande-
laren. De autohandel met 10 bedrijven
kan geacht worden van meer dan plaatse
lijke aard te zijn, want de handel in 2e
hands wagens is hier niet onbelangrijk.
De handel in lompen en afbraak telt zes
bedrijven.
De overige handel heeft een overwegend
plaatselijke verzorgende functie en dr
Vlak verwacht niet, dat zich in Soest een
handelsbedrijf zal ontwikkelen dat buiten
de plaatselijke sfeer zal treden.
(Wordt vervolgd.)
ZE GOOIDEN MET DAKPANNEN.
Vier Soester knapen, drie van 17 jaar en
één van 14 jaar oud, hebben hun Kerstva-
cantie wel bijzonder slecht gebruikt.
Zij zagen Woensdag een 12-jarige jongen
op de Ferdinand HuycKlaan lopen en be
kogelden hem metdakpannen. De
jongen trachtte de projectielen te ontdui
ken, doch werd door meerdere dakpannen
geraakt. Hij was vlak bij de ouderlijke
woning, waar hij uiteraard een veilig
heenkomen zocht. Daar zakte hij ineen
en geraakte bewusteloos.
De politie spoorde de vier „ferme knapen"
met bekwame spoed op en op het politie
bureau vielen er zeer harde woorden, wel
ke veel indruk maakten, waardoor nog
meer gepleegde kwajongensstreken bekend
werden.
NARIGHEID OM SLACHTKIPPEN.
Een inwoner, die slachtkippen te koop
aanbood, kwam, toen hij de koper zijn
Kerstbout wilde leveren, tot de minder
aangename ontdekking, dat zijn jeugdig
broertje de kippen reeds had verkocht te
gen een derde van de gangbare prijs. Mis
schien wil de koper, begrip tonende voor
deze „handel", de kippenhandelaar nog
iets vergoeden.
VROUWEN ELECTR. VERENIGING.
In de zaal voor Christelijke Belangen te
Baarn, die voor deze gelegenheid in Kerst
sfeer was gebracht, hield de N.V.E.V. afd.
Eemland haar Kerstmiddag.
Een honderdtal leden hebben genoten van
een gezellig Kerstprogramma, afwisse
lend ernst en scherts, verzorgd door Mevr.
Jo Linthorst en Dick Rector met z'n meis
jeskoor „De Trekvogels",
Jo Linthorst droeg o.a. gedichten van Ade-
ma van Scheltema voor. Deze jonge, lief
tallige en zeer begaafde actrice oogstte
veel bijval, terijl ook Dick Rector met
zijn „Trekvogels" zijn zelf gecomponeerde
Kerstliederen met een hartelijk applaus
beloond zag.
Ook als „Mr. Koverto", de goochelaar,
had hij veel succes.
Deze geslaagde middag heeft er toe bij
gedragen de leden der vereniging op te
monteren, hetgeen in deze moeilijke tij
den wel eens nodig is.
NATUURBAD GEEN IJSBAAN.
Het Bestuur van de Stichting Soester Na
tuurbad heeft besloten om, nu er in Soest
weer een ijsclub bestaat, die een aan de
eisen voldoende ijsbaan exploiteert, het
natuurbad niet meer als ijsbaan open te
stellen.
De torpedobootjager „Piet Hein" zal bin
nenkort H. M. „Jan van Galen" aflossen
in de Koreaanse wateren.
BELUISTER DE NIEUWJAARS-UITZEN
DINGEN MET EEN PRIMA
KERKSTRAAT 29 TELEFOON 2938
HELPT U DIRECT.
DIEFSTAL VAN LOOD.
Een 19-jarige Soestenaar werd door de
politie aangehouden, omdat hij lood had
gestolen van „Zomers Buiten" te Soest
duinen.
KERSTMIDDAG NED. VER.
VAN HUISVROUWEN.
Door de afd. Baarn-Soest van de Ned. Ver.
van Huisvrouwen werd een bijzonder ge
slaagde Kerstviering gehouden.
Na een welkomstgroet van Mevr. Braat
bracht de vroegere presidente, mevr. Van
Reenen, op gevoelvolle en eenvoudige wij
ze de betekenis van de Kerstviering naar
voren.
Mevrouw Haasse vertolkte op zeer mu
zikale wijze op de vleugel een choraal van
Bach.
De spreekster van deze middag was me
vrouw Hegeman-Verheyen. Zij wist de
vele aanwezigen zeer door haar voor
dracht te boeien.
Ook na de pauze werd Mevr. Hegeman
met aandacht gevolgd, ó.a. in „Het bloe-
menverkoopstertje".
Nadat de dames Gaasenbeek en Smit nog
een duet, een eigen compositie van Mevr.
Haasse, hadden gezongen, alsmede een
étude en prelude van Chopin, besloot het
koor, aan de vleugel begeleid door de pre
sidente, Mevrouw Kapteijn, met „Stille
Nacht, Heilige Nacht" en een deel van de
Kerstcantate, welke reeds bij de aanvang
van het vocale gedeelte werd gezongen.
Vermeld dient nog te worden, dat de de
coratie van de zaal door de N.V.V. en
de V.E.V. tot stand was gekomen, die ook
gezamenlijk voor de Kerstboomversiering
hadden gezorgd.
VERNIELZUCHTIGE ONBEKENDEN.
In de nacht hebben enige vernielzuchtige
passanten in de F. C. Kuijperstraat het
ijzeren raamwerk van een zonnescherm
van de firma De Kruyff vernield.
STROPER AANGEHOUDEN.
Jachtopziener Van Hummel heeft op het
terrein van de Waterleiding Maatschappij
een stroper betrapt op het zetten van
strikken. Meerdere strikken werden hier
bij in beslag genomen en uit het veld ge
haald.
TOEPASSING WOONRUIMTE WET.
Als uitvloeisel van een uitvoerige bespre
king, gehouden tussen gemeentelijke au
toriteiten betrokken bij de toepassing van
de bepalingen der woonruimewet in de
gemeenten Amersfoort, Soest, Hoevelaken,
Hoogland, Leusden, Woudenberg en Stou-
tenburg en een vertegenwoordiger van het
provinciaal bestuur te Utrecht, zijn een
aantal richtlijnen opgesteld, welke door
deze autoriteiten in den vervolge in voren
genoemde gemeenten bij de toepassing van
woonruimte zullen worden gevolgd.
Dezer richtlijnen zijn:
a. In het algemeen dient de woongemeente
voor woonruimte te zorgen.
b. Het introuwen bij de ouders wordt al
leen toegestaan aan een ter plaatse wo
nende zoon indien de woonruimte, ter be
oordeling van de plaatselijke autoriteiten,
zich daartoe leent en tegen door betrokke
nen te stellen waarborgen, dat binnen 5
jaar geen andere woonruimte wordt ge
vraagd.
c. Het introuwen van elders wonende
mannelijke personen bij hun schoonouders
kan niet worden toegestaan. De woonge
meente van de man dient voor woonruim
te te zorgen.
d. Als regel wordt geen woonruimte toe
gewezen aan hen, die, ofschoon werkzaam
zijnde in de gemeente, hun woonplaats da
gelijks kunnen bereiken binnen redelijke
tijd. Onder redelijke tijd wordt in het al
gemeen verstaan de tijd die men nodig
heeft om in 5 minuten per openbaar mid
del van vervoer zijn woonplaats te berei
ken, of de tijd, die men nodig heeft om de
afstand van hoogstens 25 k.m. op andere
wijze af te leggen.
e. woonruimte wordt niet toegewezen aan
elders wonenden, die in de gemeente geen
belangen hebben, dus geen bedrijf of be
roep uitoefenen.
f. Tegen het niet naleven der wettelijke
bepalingen zal streng worden opgetreden,
ook door verwijdering met de sterke arm.
g. Uitzonderingen zullen slechts in zeer
bijzondere gevallen worden gemaakt.
GEBOREN. Jannie, dochter van G. de
Gooijer en J. Selk, Driehoeksweg 8. An-
tonius, zoon van A. Kuijvenhoven en G
v. d. Munt, Eikenlaan 7. Johanna Huber-
tina Maria, dochter van J. P. J. de Wildt
en W. C. M. Uijlings, Gen. Spoorstraat 61.
Ouktje Gesina, dochter van H. Blanken
en H. J. Goor, Amersfoortsestraat 58. Ro-
bert Bernardus Wilhelmus, zoon van J.
R. Gerritsen en W. P. Verhoeks, Rem-
brandtlaan 21. Ronald Willem, zoon van
W. van Dijk en T. Damsma, Vosseveldlaan
26. Henk Raymond, zoon van J. Kuijt en
A. Stofelsen, Baarn. Jan Willem Maria, z.
Terwijl een Indonesische delegatie in Den
Haag besprekingen voert met onze rege
ring met betrekking tot opzegging van 't
Unieverdrag, stapt in Tandjong Priok een
Indonesisch officier aan boord van het
Nederlandse vrachtschip „Blitar", om na
mens zijn regering beslag te leggen op de
aan boord aanwezige wapenen, bestemd
voor Nieuw-Guinea.
Over het onrechtmatige van deze daad
kan ik niet zo heel veei zeggen, om
dat ik dat niet in z'n volle merites kan
beoordelen, maar voor mijn gevoel is de
ze daad zo krom als maar mogelijk is.
Zeker dient te worden vastgesteld, dat dit
optreden in hoge mate onvriendelijk is te
genover ons als Uniepartner en eigenlijk
begrijp ik niet helemaal, hoe in Den
Haag kan worden onderhandeld terwijl
er dit soort dingen gebeuren.
Maar er zijn inzake ons oude Ned. Indië
al zoveel vreemde dingen gebeurd en on
ze Uniepartner heeft door intimidatie en
scheve voorstelling van zaken reeds zo
veel weten te bereiken, dat het ons eigen
lijk niet moet verwonderen, dat ze op deze
onhoffelijke manier doorgaat.'
Maar weet U, waar ik me, als stuurman
aan de wal, wel het meest over verwon
der? Dat onze regering zo, hoe zal ik het
zeggen, kinderlijk was, om het m.s. „Talis-
se", die óók weer 170 ton oorlogsmateriaal
aan boord had voor Nieuw-Guinea, even
eens Tandjong Priok te laten binnenlopen.
Een kind, dat ook maar even weet hoe de
kaarten in Indonesië liggen, had ons kun
nen vertellen, dat ook dié lading zou
worden geconfisceerd en met iedere vol
gende lading zal dit wéér gebeuren.
Gelooft U maar niet, dat de Indonesische
machthebbers van het moment zich er
ook maar iets van aantrekken van wat er
in overeenkomsten staat, wanneer het niet
in hun kraam te pas komt.
Neen, ik vind het laten binnenlopen van
Priok door de „Talisse" geen handige zet,
om het maar zachtjes te zeggen.
Wie regelt eigenlijk dat soort zaken
H. OEKMAN.
Van Weedestraat 36 A Telefoon 2792
van J. van 't Klooster en M. F. Huurde-
man. Stadhouderslaan 126. Theodora Ma
ria, dochter van H. A. Buitendijk en G.
Melein, Koekoekweg 11.
Raymond Willem, zoon van H. Guezen en
E. M. Woolley, Baarn. Johannes, zoon van
J. van Schie en D. van Kooten, Wiekslo-
terweg W.Z. 1. Antonie Cornelis Carel, z.
v. A. C. C. Vierveijzer en W. van Oosten-
brugge, Schooldwarsweg 1. Cornelis
Adelbertus, zoon van A. N. Kuijer en E.
A. Hartman, Kolonieweg 2d. Henriëtte, d.
van J. G. Kruitbos en J. M. van Arnhem,
Wilhelminalaan 22. Geesje, dochter van
H. Kraaij en J. Brussel, Klaarwaterweg
39.
ONDERTROUWD. H. Donk, 27 jr„ auto
plaatwerker, Smitsweg 38 en H. Kaats,
23 jr., Smitsweg 38. C. I. van Engers, 36
jr„ bouwkundige, Stadhouderslaan 42 en
K. Jacobs, 18 jr., Den Haag.
GEHUWD. G. Lugtenburg, 29 jr., radio
omroeper en T. K. Boone, 26 jr., Hilver
sum. A. H. Kleijn, 31 jr., mijnbouwk. in
genieur, Hilversum en P. G. de Jong, 22
jr., Birkstraat 28a. S. Detmers, 41 jr„
kunstschilder en H. J. v. d. Bergh, 29 jr.,
Julianaplein 1. A. Langeveld, 29 jr., be
lastingambtenaar en A. B. Laseur, 27 jr.,
Molenstraat 31.
A. Groenesteijn, 27 jr., tuinman en M.
Kooiman, 24 jr., Verl. Talmalaan 9 F.
Wiss, 26 jr., fabrieksarbeider en J. Walet,
22 jr., Ie Heeserlaantje 48. J. H. Wark, 31
jr„ employé Centr. Beheer, Hilversum en
S. A. L. Moens, Pr. Bernhardlaan 33. A.
W. Endel, 41 jr., accountant, Regentesse-
laan 13 en A. Sparreboom, 29 jr., Amster
dam.
OVERLEDEN. Hendrika F. W. Klukhuhn.
35 jr-, wed. van J. van West, Van Strae-
lenlaan 40. Evert Westerveld, 66 jr„ geh.
met P. Kraan, Molenstraat 130. Aart van
Dorrestein, 85 jr., wednr. van G. Mid
delman, Postweg 51. Wilhelmus Steenbak
kers, 46 jr., geh. met A. G. M. van Dorre
stein, Plasweg 37. Neeltje Donze, 55 jr.,
geh. met G. B. Bodewes, Middelwijkstraat
2. Engelina Blok, 79 jr., ongeh., Vosseveld
laan 18. Marie Garcia, 36 jr., ongehuwd,
Nieuweweg 104. Gottlieb Wieier, 68 jr.,
wednr. van K. Bauer, Burg. Grothestr. 13.
