WERELDTAAL.
SOESTERBERG.
Aan „Nederlanda Esperantisto" ontlenen
we:
Twee meningen over Esperanto.
1. Ondergetekende, directeur van de Rijks
kweekschool voor Onderwijs te Deventer,
verklaart, dat aan deze school thans voor
het derde jaar Esperanto wordt gegeven.
Hoewel z.i. de kweekschool-programma's
overladen zijn, is hem niet gebleken, dat
cie leerlingen, die de Esperanto-lessen vol
gen, in de andere talen minder presteren.
De bestudering v^n de internationale
hulptaal Esperanto acht hij van zeer groot
belang voor a.s. onderwijzers.
A. Meester.
2. Behalve de grote practische voordelen,
die het Esperanto biedt in het internatio
naal verkeer tussen alle volkeren der aar
de, meen ik vooral te moeten wijzen op de
grote waarde bij het aanleren van vreem
de talen. Immers, de woordenschat van
deze eenvoudige, welluidende taal is zo
internationaal, dat men bij de studie der
moderne talen (Frans, Duits, Engels) 50
percent der woordstammen herkent, ter
wijl de logische grammatica (zonder uit
zonderingen een dieper taalinzicht
geeft.
Het is dan ook een zeer verblijdend ver
schijnsel, dat, na de succesvolle cursus in
het Zaanse dagblad ,,De Typhoon", thans
ook de „Winschoter Courant" tot het pu
bliceren van een eenvoudige Esperanto-
cursus overgaat. Van harte hoop ik, dat
niet alleen veel ouderen, maar vooral ook
de jongeren deze prachtige gelegenheid
zullen aangrijpen om hun ontwikkeling te
vergroten. De geringe moeite, die men
zich zal moeten getroosten om deze een
voudige lessen te volgen, zal blijken rium-
schoots beloond te worden door de grote
voordelen, die men er van zal ondervin
den.
P. H. Ligtenberg, dir. Rijks
kweekschool, Winschoten.
PROF. BÖTTCHER VOOR 'T NUT.
De leden van 't Nut hebben gisteravond
met genoegen de causerie beluisterd van
prof dr G. J. F. Böttcher uit Leiden, die
sprak over handschriftkunde.
Deze afzonderlijke tak van de psy
chologie is een wetenschap op zichzelf en
wordt met een waas van geheimzinnig
heid omgeven.
Men tracht uit het handschrift het karak
ter van de schrijver vast te stellen en er
zijn handschriftkundigen genoeg, die
daarbij zeer positief in hun conclussies
zijn. Prof Böttcher bewees, dat de moei
lijkheden van een praphologisch onder
zoek beperkt zijn en in sommige gevallen
zeer beperkt.
Het gaat in hoofdzaak om de beweging,
welk de schrijver maakt en het beeld, dat
wordt voortgebracht.
Deze beweging heeft twee zijden: een
doelgerichte en een karakteristieke.
Sommige handschriften zijn alleen maar
doelgericht en hebben weinig uitdruk-
kingswaarde. Met interessante voorbeel
den toonde spreker, dat een enkel ken
merk nietszeggend is, doch immer ge
combineerd moet worden met andere
kenmerken.
De symboliek kan in het handschrift een
rol spelen. Een naar links gericht hand
schrift kan op het verleden wijzen. Een
naar rechts gericht handschrift op de toe
komst.
Om tot een wetenschappelijk verant
woorde conclusie te komen zal de gra-
pholoog vaak de leeftijd, het geslacht, het
beroep, de functie en de ontwikkeling
van de schrijver moeten weten, om dan
nog misschien in het duister te tasten.
Voor deze bijeenkomst bestond grote be
langstelling.
SOESTER SCHAAKCLUB.
Het tweede tiental trok Maandagavond
naar Hilversum voor de ontmoeting met
„De Gooise Toren 2". Het werd een fraaie
zege voor de Soestenaren.
De uitslag was:
F. KeveG. Smallenberg 1 0
P. J. Hoek—Chr. Hoebert 1—0
J. SpijkersTh. Prinsen 1 0
H. van NoesselG. v. Sevenster 0—1
J. W. BlomR. Zwiers 1 0
J. v. d. Wal—J. H. Sirat 0—1
K. F. Mud—W. de Jong 1—0
S. de ZoeteM. Doof 1—0
C. P. AmelunxenJ. v. Vlaardingen V2-V2
Einduitslag 6V2-2V2
AFSTAND BEWAREN.
Zaterdag had op de Birkstraat, ter hoog
te van de Vosseveldlaan, een aanrijding
plaats. Van een file auto's stopte de eer
ste wagen en toen de bestuurder van de
eerste achterrijdende Volkswagen even
eens remde, gleed zijn wagen door en
raakte de eerste auto, om daarna tegen 'n
verkeerspaal te botsen. Beide auto's wer
den beschadigd.
25 JAAR BIJ HET GASBEDRIJF.
Op 27 December j.l. was de heer S. v.
Gorkum alhier, 25 jaar bij het gasbedrijf
in dienst. Wegens zijn ziekte kon aan dit
jubileum toen geen huldebetoon verbon
den worden, doch nu zal Donderdagmid
dag, op het Gasbedrijf, de zilveren jubi
laris door het Gemeentebestuur, de Direc
teur van het Gasgedrijf en de ambtenaren
worden gehuldigd.
Blijkens een advertentie in dit nummer
houdt de heer Van Gorkum des avonds,
te zijnen huize, receptie voor belangstel
lenden.
INTREDE NIEUWE PREDIKANT.
Op 4 Mei a.s. zal ds B. Maarsingh van
Coevorden zijn intrede doen in de Emma-
kerk. Ds Maarsingh is de opvolger van
ds E. Groeneveld.
DE HEER BAKHUIS SPRAK
VOOR DE P. v. d. A.
Voor de afdeling Soesterberg van de
Partij van de Arbeid sprak Vrijdagavond
de heer Bakhuis over het onderwerp:
„Het bevolkingsvraagstuk". Voor dit
vraagstuk, aldus spr., dat met schier al
le andere problemen verbonden is, be
staat een geweldig grote belangstelling.
De aanwas der bevolking sinds de laatste
100 jaar is niet overal gelijk. In Azië,
waar de bevolking de helft van het to
taal der wereldbevolking uitmaakt, is die
aanwas wel het grootst. Met behulp van
de moderne techniek is de aarde groot en
vruchtdragend genoeg om alle mensen te
kunnen voeden. Iets anders is het, dat het
ene gebied een teveel en het andere een
te weinig aan natuurlijke hulpbronnen
heeft. Dit brengt weer het vraagstuk van
de emigratie op grote schaal naar vo
ren, dat weer andere problemen oproept
in verband met de ontzettend hoge kos
ten der verplaatsing en het feit, dat niet
elk klimaat voor een ieder geschikt is.
Voorts komen hierbij ook psychologische
factoren in het geding.
Wat ons land betreft is de bevolking er
sinds ruim een eeuw abnormaal gegroeid
en is zij van drie millioen tot ruim 10
millioen gestegen. Toch worden er per
gezin in daarsnee minder kinderen ge
boren dan voorheen.
Hoe is die aanwas dan te verklaren
Omdat de kindersterkte, die vroeger wel
dertig tot veertig procent heeft bedragen,
thans niet groter is dan twee tot drie.
Ook is de gemiddelde leeftijd sterk geste
gen dank zij de ongeëvenaarde gezond
heidszorg. Kan er nu van overbevolking
worden gesproken Dat kan pas wanneer
de verhouding tussen de bevolking en
haar bestaansmogelijkheden verbroken
wordt. In verband met de beperkte op
pervlakte van de bodem en de armoede
aan kapitaalgoederen moet de productie
van ons land worden opgevoerd. In de
laatste jaren echter vertoont het geboor
te-cijfer een algemeen dalende tendenz.
Zo er zich geen tegengestelde factoren
meer opdoen, ziet spr., mede ook in ver
band met de groter wordende groep ou
deren, het punt naderen, waarbij de be
volking zal zijn gestabiliseerd
SOESTERBERG-VICTORIA.
Onder grote belangstelling heeft Soester
berg deze zeer spannende wedstrijd met
31 gewonnen. Gezien het verloop is
deze 31 overwinning nog niet zo gemak
kelijk gegaan.
Als Victoria de bal aan het rollen brengt,
blijkt al spoedig, dat het een strijd zal
worden tussen de zeer snelle voorhoede
van Victoria en de hechte verdediging van
Soesterberg. Steeds komt Victoria met
snelle combinaties voor 't doel van Soes
terberg, maar de verdediging met spil
Preusser als uitblinker, weet steeds de
aanvallen af te slaan. Na een keurige
voorzet van rechts weet de midvoor van
Victoria, na een kwartier, met een hard
schot zijn club de leiding te geven.
Daarop ontstaat uit een van de zeer ge
vaarlijke uitvallen van Soesterberg een
vrije schop, waarna de spil van Soester
berg even voor de rust met een keihard
schot via de paal voor de gelijkmaker
zorgde.
In de tweede helft hetzelfde spelbeeld,
een heftig aanvallend Victoria en een stug
verdedigend Soesterberg, en na een kwar
tier weer een vrije schop voor het Vic-
toria-doel. Weer schiet de spil van Soes
terberg enorm hard in en met deze 21
voorsprong gaat Soesterberg de verdedi
ging nog meer versterken, waarbij Vic
toria steeds aanvallend optreedt. Doch de
verdediging van Soesterberg geeft geen
kans.
Bij een gevaarlijke uitval brengt de links
buiten van Soesterberg enkele seconden
voor het einde de stand op 3I.
FILMPROGRAMMA R.K.
MILITAIR-TEHUIS.
Dinsdag 15 Januari: „Ter wille van mijn
kind".
Woensdag 16 Januari: „Minderjarig meis
je gevraagd".
Donderdag 17 Januari: „Captain China".
OPDRACHTEN MILITAIRE WERKEN.
Door het Ministerie van Oorlog te 's-Gra-
venhage zijn aan ,,'t Timmerhuis" Jan
in 't Hout, aannemersbedrijf te Soester
berg, de volgende werken opgedragen.
Het éénjarig onderhoud van het vlieg
veld Twenthe, voor een bedrag van
164.784,Het éénjarig onderhoud van
de Bernhard Kazerne en het Militair
Hospitaal te Amersfoort, voor een bedrag
van 79.896.—. Het éénjarig onderhoud
van 't Infanterie-kazernement te Amers
foort, voor een bedrag van 85.197,
Het bouwen van een verkeerstoren op
het Vliegveld Soesterberg, voor een be
drag van 38.172.
CANADA'S VOORUITZICHTEN
Canada is een bloeiend land, dat snel in ont
wikkeling toeneemt. Niettemin had het in
1951 een belangrijk tekort op de handelsba
lans, dat over de eerste acht maanden al 368
millioen dollar bedroeg. Voor een Europees
land zou dat een fatale toestand zijn, maar
voor Canada niet, want het tekort op de han
delsbalans is hoofdzakelijk ontstaan doordat
Canada zoveel moet invoeren om zijn in
dustrie in snel tempo uit te breiden. Canada
is nl. geen landbouwgebied meer. Wel is de
landbouw er nog altijd van enorme beteke
nis, maar toch leeft niet meer dan 20% van
de Canadese bevolking op het ogenblik recht
streeks van de landbouw. Dat is eenzelfde
percentage als in Nederland. De Canadese
economie heeft vier hoofdbedrijfstakken, die
elk een jaarlijkse waarde opleveren van meer
dan 2 milliard gulden en dat zijn mijnbouw
en oliewinning, hout- en papierindustrie,
tarweteelt en zuivelindustrie. Daarvan breid
den vooral de eerste twee zich in fantastisch
snel tempo uit. Er worden steeds meer olie
bronnen aangeboord en ertsen gevonden, ter
wijl de bossen in snel tempo in exploitatie
komen. Dit laatste gaat zelfs te hard, waar
door het gevaar van ontbossing groot wordt.
Canada is op het ogenblik de grootste produ
cent van de wereld van nikkel, asbest en pla
tina, de tweede van goud en zink en de derde
van zilver. In het onherbergzame noordelijke
deel van Canada liggen nog geweldige voor
raden ertsen, waarvan zelfs de samenstelling
nog niet is onderzocht.
De bevolking bedraagt thans 14 millioen
mensen. Als men weet dat het land groter
is dan de Verenigde Staten, waar 160 mil
lioen mensen wonen, is het duidelijk dat
Canada nog sterk in bevolking kan toenemen.
Deze zal vooral plaatsvinden in mijnbouw en
industrie, waardoor de landbouwproducten
geheel in het eigen land kunnen worden ge
plaatst, zodat de Canadese boeren steeds min
der afhankelijk worden van de mogelijkheid
van export. Men maakt er zich alleen enige
zorg over dat Canada economisch steeds nau
wer verbonden wordt aan de Verenigde Sta
ten, welk land thans meer dan tweederde
van de in- en uitvoer voor zijn rekening
neemt.
TWEEHONDERD JAAR
INKOMSTENBELASTING
De algemene en jaarlijks terugkerende belas
ting op het inkomen is nog geen oude instel
ling. De man, die het eerst deze belasting in
voerde, was minister van Financiën in Frank
rijk onder Lodewijk de Vijftiende. De Franse
financiën bevonden zich na de buitengewoon
ongelukkige verlopen Oostenrijkse Successie
oorlog in 1749 in een droevige staat en even
als nu wordt de fiscus het vindingrijkst wan
neer na een oorlog de schatkist is uitgeput.
De minister van Financiën Jean-Bepatiste de
Machault komt dan op de gedachte om de
Tienden, die met onregelmatige tussenpozen
werden geheven, om te zetten in een vaste
jaarlijkse heffing op vier soorten van inko
mens, nl. inkomen uit onroerende goederen,
inkomen uit roerende goederen, winsten van
handel en industrie en opbrengsten van amb
ten en diensten zoals notariaten. Op inkomen,
verdiend door arbeid in loondienst werd geen
belasting geheven. Dat was administratief te
moeilijk en men verwachtte er blijkbaar
geen grote opbrengst van. Men had dus des
tijds een geheel ander begrip van „inkomen"
dan tegenwoordig. De Machault heeft van zijn
belasting weinig plezier beleefd, hoofdzake
lijk doordat hij ook de kerkelijke inkomsten
wilde belasten. Natuurlijk verzetten de niet-
kcrkelijke belastingplichtigen zich ook wel en
zelfs heftig, maar de weerstand van de kerk
werd hem zelfs te machtig. De Franse bis
schoppen weigerden eenvoudig de belasting
te betalen. Dat wil zeggen, ze waren desnoods
wel bereid een zekere som aan de staat af te
staan, maar weigerden aangifte te doen van
hun bezittingen en van het inkomen, dat ze
daaruit trokken. Vijf jaar lang heeft De
Machault geprobeerd die weerstand te over
winnen, maar in 1755 behield de geestelijk
heid de overwinning en werd zij vrijgesteld
van de inkomstenbelasting. De Machault
werd daarop ontslagen en zijn gehele belas
tingschema raakte in onbruik. Maar de ge
dachte bleef leven en latere opvolgers pasten
het systeem toch weer toe. Zo hevig was het
verzet tegen zijn plan geweest, dat men De
Machault zelfs niet vergat toen hij zich al
tientallen jaren teruggetrokken had op zijn
landgoederen. Bij het uitbreken van de revo
lutie werd hij gearresteerd en in de gevan
genis vermoord, waaruit wel blijkt dat de
burgerij hem evenzeer haatte als de geeste
lijkheid. Niettemin is er thans geen enkele
staat meer die het kan stellen zonder belas
ting op het inkomen en dan nog in veel alge
menere vorm.
EEN PRAATJE OVER KOFFIE
Hoe snel het kan verkeren ook in de eco
nomische vooruitzichten wordt levendig geil-
lustreerd door de geschiedenis van de koffie,
die in tien jaar tijd veranderde van een on
verkoopbaar tot een bijna onbetaalbaar pro
duct. Voor de oorlog werd in Brazilië jaar
lijks 25% van de oogst in zee geworpen of
in de locomotieven verstookt en in Indo
nesië was de koffiecultuur vrijwel failliet.
Het scheen alsof een permanente overproduc
tie geen enkel vooruitzicht bood op een
lonende koffieteelt. In die tijd bracht de
koffie op de New-Yorkse beurs nog geen 8
dollarcent per pond op, wat bij de destijds
geldende koers overeenkwam met 32 cent per
kg. Kom daar nu eens om! Wij betalen thans
voor de koffie in de kleinhandel ƒ7.tot
8.per kg., terwijl de groothandelsnote
ring aan de New-Yorkse beurs ruim 54 dol
larcent bedraagt en de dollar meer dan twee
maal zo duur is als voor de oorlog.
In Nederlandse munt uitgedrukt is dus de
groothandelsprijs veertienmaal zo hoog als
indertijd. Daar komen dan nog de belastingen,
enz. bij, waardoor we tenslotte op een klein
handelsprijs komen, die een ruim verbruik
onmogelijk maakt. In de Verenigde Staten
neemt het koffieverbruik echter toe. De
Amerikanen gebruiken op het ogenblik twee
derde van wat er in de wereld aan koffie te
koop is, terwijl Europa zijn portie van de
wereldhandel in koffie zag dalen van 42 tot
25%, waarbij nog in aanmerking moet worden
genomen, dat de wereldproductie aanmerke
lijk is gedaald. Deze bedraagt thans ruim
3 millioen balen per jaar tegen voor de oor
log 42 millioen balen. Deze daling is veroor
zaakt door allerlei omstandigheden, zoals
droogte, ziekten van de koffieplanten, ver
waarlozing van de plantages (o.a. wanneer
het personeel meer kon verdienen bij de
aardoliemaatschappijen, zoals in Venezuela)
en oorlogsomstandigheden zoals in de Indi
sche Archipel. Ook was trouwens de verbouw
ingekrompen wegens de slechte prijzen.
Thans begint de productie weer snel op te
komen, zowel in Zuid-Amerika en Oost-Azië
als in Afrika. Vooral de Afrikaanse landen
konden wel eens zware concurrenten worden.
Intussen levert Brazilië nog altijd 50% van
de wereldhandel. De Nederlandse invoer be
liep in 1937 ruim 38.000 ton met een waarde
van 14% millioen gulden. Op het ogenblik
voeren wij slechts 21.000 ton in, maar die
kosten ons ruim 83 millioen gulden. Hiervan
wordt weer voor een waarde van 20 millioen
gulden uitgevoerd. Het is echter wel te be
grijpen, dat wij minder of slappere koffie
moeten drinken en dat de thee een grotere
plaats heeft veroverd.
EGYPTE DRIJFT OP KATOEN
Egypte, het land, dat thans in het middelpunt
van de belangstelling staat, is een hoogst
merkwaardige staat. Het grondgebied beslaat
een enorme rechthoek van omstreeks 1200
km breed en 100 km diep. Daarin zit een stuk
van de Rode Zee, waardoor de land-opper
vlakte bijna een millioen vierkante kilometer
bedraagt. Doch daarvan is slechts 35.00 km2
bebouwbare grond, dus niet meer dan 3%%
van de totale oppervlakte. Dit is weinig meer
dan de oppervlakte van Nederland. Van dit
kleine cultuurgebied liggen nog 24.000 km2 in
de Nijldelta, terwijl de rest wordt gevormd
door het honderden kilometers lange, maar
zeer smalle Nljtdal. Practisch gesproken, al
het overige is woestijn. Op het kleine be
woonbare gebied zijn 18 millioen mensen
samengeperst, waarvan niet minder dan drie
kwart moet leven van de landbouw. Het
kleinbedrijf overheerst dan ook. Een ver
schrikkelijke wantoestand is, dat grootgrond
bezitters bijna alle grond in bezit hebben en
de boeren straatarm zijn. 30% van de grond
wordt bebouwd met katoen, welk gewas 80%
van de agrarische uitvoerwaarde oplevert.
Dit probleem van de landbouw is voor Egypte
veel belangrijker dan het prestige-conflict
met Engeland over het Suezkanaal.
BEDENKELIJK MIDDEL
Grote streken van Australië zijn „overbe
volkt" met konijnen, een diersoort die oor
spronkelijk niet in dat werelddeel voorkwam
en die daar eerst in de vorige eeuw werden
geimporteerd. De Australische dierenwereld
kende niet alleen geen konijnen, maar ook
geen kleine roofdieren, die de natuurlijke
vijanden van de konijnen zijn, waardoor het
konijnenvolk zich op ongekende schaal kon
vermenigvuldigen. Vrij spoedig werd dit een
konijnenplaag en hoewel de konijnen van de
belangrijkste cultuurgebieden teruggedrongen
zijn, zijn er nog grote streken die niet of nau
welijks in cultuur zijn en waar de konijnen
vrij spel hebben. Nu de wol zo duur is, wil
men ook dergelijke gronden als schapenland
in gebruik nemen, maar daartoe moeten eerst
de konijnen worden opgeruimd, die anders
geen sprietje voor de schapen overlaten. Om
van de konijnen af te komen grijpt men nu
maar een middel dat we niet anders dan
stuitend kunnen noemen. De regering heeft
nl. op aandrang van de schapenhouders be
sloten de konijnen te besmetten met een ziek
tekiem, een virus, waardoor de konijnen te
gronde zullen gaan. Dat men schadelijk ge
dierte opruimt is te begrijpen, maar om
daarvoor de beesten prijs te geven aan een
ziekte, vinden we toch buitengewoon onsym-
phatiek. Het zou trouwens niet te verwonde
ren zijn wanneer spoedig zou blijken dat een
bepaald aantal van de konijnen niet vatbaar
is voor dit virus, waardoor men juist een
veel taaier konijnenbevolking zou hebben ge
selecteerd. Merkwaardig is het nog te ver
melden dat de aanval op de konijnen waar
schijnlijk een terugslag zal hebben op de
internationale markt voor bontvellen. Austra
lië is nl. de grootste leverancier van dit mate
riaal en wanneer men de konijnen uitroeit,
zal het aanbod te klein worden voor de
vraag.
EEN NIEUW SOORT VLIEGENVANGER
De chemische afdeling van de Cornell Univer-
sity in Amerika heeft een nieuwe methode
van vliegenbestrijding tot ontwikkeling ge
bracht, die belangrijk betere resultaten zou
geven dan de flitspuit. Deze methode bestaat
in het ophangen van smalle stroken fijn ijzer
gaas, die gedompeld zijn in een nieuw vlie-
gendodend middel. Dit gif, genaamd dieldrin,
is verwant aan DDT, maar veel sterker. De
stroken zijn driekwart duim (nog geen 2 cm)
breed. Bij onderzoek had men nl. ontdekt,
dat vliegen bij voorkeur op gaas gaan zitten,
veel meer dan op gladde vlakken. Verder
zitten ze graag op smalle randen en richels en
hoe dichter deze gevonden worden onder de
zoldering, des te meer vliegen zullen zich er
op verzamelen. Daarom hangt men de stro
ken vlak onder de zoldering of plafond op.
De voorkeur voor gaas is zo sterk, dat de
vliegen erop blijven zitten en niet weer gaan
rondvliegen voordat ze een dodelijke dosis
van het gif opgenomen hebben. Deze nieuwe
stroken hebben bovendien op de ouderwetse
lijmbanden voor dat ze niet kleven en dat de
dode vliegen er gemakkelijk afgeveegd kun
nen worden.
