Het Volkscrediet wezen.
Meningen van onze lezers.
SOEST.
IN DE HOEK.
Fa. G. v. d. FOL
Tobt Uw vrouw niet langer af.
mooie Wasmachine.
DINSDAG 27 OCTOBER 1953.
31e JAARGANG No. 79.
SOESTER
OÜRANT
Verschijnt iedere Dinsdag en Vrijdag.
SOESTDIJK
BUREAU VAN WEEDESTRAAT 35
TELEFOON 2566
POSTGIRO 126156
Abonn. per kwart, 1.85 - per post 2.00
UITGAVE DRUKKERIJ SMIT
Men schrijft ons:
Min of meer onder invloed van Amerika
heeft het volkscredietwezen in de na
oorlogse jaren ook in ons land een sterke
vlucht genomen. Gestimuleerd werd het
daarbij nog door het enorm grote tekort
aan gebruiksgoederen allerwege, als ge
volg van de oorlog ontstaan.
De degelijkheid van de Nederlandse
volksaard bracht met zich mede, dat men
voorheen het kopen op afbetaling of door
middel van verworven voorschot in ze
kere zin als een kwaad beschouwde.
Iemand met verantwoordelijkheidsgevoel
ging daar niet licht toe over. En mocht
men al door buiten zijn schuld ontstane
omstandigheden daartoe gedwongen wor
den, dan wachtte men er zich wel angst
vallig voor daarvan aan bekende personen
enige ruchtbaarheid te geven. Bij voor
keur wendde men zich tot een instelling
buiten zijn woonplaats, ten einde de cre-
diet-opname geheim te houden. Het ge
vaar was daarbij uitermate groot in
handen van woekeraars te vallen. Daar
gelaten de hiermede gepaard gaande na
delen, uit deze mentaliteit sprak ander
zijds veel goeds.
Na de oorlog is in deze mentaliteit een
vrijwel totale ommekeer gekomen. Het
zich voorzien van allerlei gebruiksvoor
werpen door middel van crediet of op
afbetaling acht een groot deel van ons
volk vrij normaal. Tot op zekere hoogte
kan men de redelijkheid van dit stand
punt ook wel verklaren. Wat kan er tegen
zijn, dat men van een bepaald gebruiks
voorwerp het genot heeft ten tijde dat
men ook de lasten daarvan draagt. Deze
theorie is zeker te rechtvaardigen. Daar
tegenover dient men echter wel te be
denken, dat de praktijk ervan tot zeer
nadelige excessen leidt. Amerika, waar
tallozen zuchten onder een ondraaglijke
last van afbetalingsverplichtingen, geeft
ook daarvan onomstotelijk het bewijs.
Wanneer men eenmaal de schroom heeft
overwonnen om op crediet te kopen, dan
ontstaat de verleiding maar al te gemak
kelijk om zich na verloop van korte tijd
in schulden te steken, die een zware
druk gaan betekenen. De begeerte naar
allerlei voorwerpen neemt toe; met een
zekere luchthartigheid gaat men over
tot het doen van aanschaffingen, die men
bij handhaving van het oude beginsel
achterwege zou hebben gelaten en na
korte tijd vervalt men in zorgen, welke
het levensgeluk, dat men door middel
van de aangeschafte goederen had gedacht
voor zich te verhogen, juist in tegenge
stelde richting doet omslaan.
Teneinde het afbetalingssysteem, waar
van men de uitgroei niet heeft kunnen
tegenhouden, in zo goed mogelijke banen
te leiden, is men in diverse gemeenten
er toe overgegaan volkscredietbanken op
te richten. De voornaamste doelstelling
van deze instellingen is wel erop toe te
zien, dat orediet-behoevenden geen gro
tere afbealings verplichtingen aangaan
dan dragelijk voor hen zijn. Daarnaast is
elk winstbejag aan deze overheidsinstel
lingen vreemd en streven zij er naar de
credietbehoevenden uit de handen van
woekeraars te houden. Ook al zijn de
ze overheidsinstellingen lang niet in staat
alle gevaren, verbonden aan het kopen
op afbetaling, te voorkomen, ongetwijfeld
zullen zij een gunstige werking kunnen
uitoefenen.
Ook wanneer de gemeentelijke overheid
overweegt tot de oprichting van 'n volks-
credietbank over te gaan zal zij er wel
aan doen goed in het oog te houden, dat
het hier in wezen gaat om een instelling,
die in zekere zin een maatschappelijk
kwaad behartigt. Onder alle omstandig
heden, waarin niet de dringende nood
zaak daartoe dwingt, zal men er beter
aan doen het kopen op crediet te ont
raden. Op dit standpunt, stellen de be
heerders der volkscredietbanken zich he
laas in het algemeen niet. Zij hebben
blijkbaar weinig oog voor de ernstige ge
varen, die voor ongetwijfeld zeer velen
schuilen in het zich vertrouwd maken
met het credietwezen voor de aanschaf
fing van gebruiksvoorwerpen. Daarnaast
streven zij er vaak naar de kosten aan
hun dienst verbonden zoveel mogelijk te
dekken door opvoering van het aantal
credieten, uiteraard natuurlijk voorzover
de toekenning daarvan zakelijk be
schouwd verantwoord is.
Naast de volkscredietbank is gekomen 't
zgn. financieringsinstituut. Dit is een
zelfstandige particuliere instelling, welke
nauw samenwerkt met de Volkscrediet
bank en waarvan de aangesloten winke
liers, na voorafgaand door de Bank in
gesteld onderzoek en tegen betaling van
een door deze verleend voorschot, aan hun
klanten gebruiksgoederen verkopen.
Het risico voor de terugbetaling der ver
leende voorschotten komt geheel ten laste
van het Financieringsinstituut. Het zal
niemand verwonderen, dat de bij deze
instituten aangesloten winkeliers er op
uit zijn om voor dit crediet-systeem on
der hun klanten reclame te maken, waar
door de zucht tot het kopen op termijn
betaling onnodig wordt aangewakkerd.
Heel vaak heeft dit nog tot gevolg, dat
winkeliers in levensmiddelen, die uiter
aard buiten deze crediet-regeling staan,
daarvan in de vorm van wanbetalers de
nadelige gevolgen ondervinden.
De toepassing van het gehele systeem
van het volkscredietwezen komt er in
wezen op neer, dat men is afgestapt van
het oude van degelijkheid getuigende be
ginsel, hetwelk het aanschaffen van ge
bruiksvoorwerpen eerst dan verantwoord
werd geacht, wanneer men over de daar
toe vereiste financiën de beschikking had.
Deze gezonde mentaliteit zo veel mogelijk
te herstellen, zal bij de overheid toch
zeker op de voorgrond moeten staan, hoe
zeer men ook blijk kan geven van het
besef, dat sommige personen onder be
paalde omstandigheden gedwongen kun
nen worden van voorschotten gebruik te
moeten maken en het alsdan wenselijk is
hen daarbij uit de handen van woe
keraars te houden.
Voor alles zal men moeten blijven beden
ken, dat in het zich vertrouwd ^naken
met het kopen op afbetaling voor een
ieder een ernstig gevaar schuilt. Het valt
niet te weerspreken, dat, zodra men zich
dit stelsel heeft eigen gemaakt, veel ge
makkelijker wordt overgegaan tot aan
schaffingen die als onnodig bij contante
betaling achterwege zouden zijn geble
ven. Nimmer zal er de overheid aan mo
gen medewerken het op crediet kopen te
helpen bevorderen, maar integendeel zal
zij er naar dienen te streven dit tot de
kleinst mogelijke proporties terug te drin
gen in het welbegrepen eigenbelang der
crediet-vragenden.
Met interesse heb ik kennis genomen
van Uw verslag in de Soester Courant
van 20 October '53 over de „Voorlich
tingsavond P.U.E.M.", in de zaal van Eem-
land, op 17 Oct. j.1., inzake het bereiden
van spijzen op een electrisch fornuis,
waarbij dames in de zaal controle uit
oefenden op de tijdsduur en dus kostprijs.
Wat ik echter miste in Uw verslag, was
het feit, dat de leidster op een gegeven
ogenblik haar assistente een wenk gaf,
dat de aardappels, volgens de tijdsduur,
mogelijk al gaar zouden zijn. De assisten
te luisterde eens aandachtig aan de kook
pan en schudde met het hoofd van neen,
blijkbaar kookte het water nog niet.
Een cake, welke eveneens in de oven ge-
takken werd, was eerst ver over tijd
gereed. Toen men vanuit het publiek
hiernaar informeerde, bleek, dat tenge
volge van de lage spanning van het
electrisch net e-e-a- vertraagd was ge
worden.
In mijn betoog in de Soester Courant van
20 Maart '53, werd reeds op het funeste
van de te lage spanning van het Soes
ter Electriciteitsnet gewezen, ten gevol
ge waarvan een filmvoorstelling bij een
lezing in het St. Ludgardisgebouw, in
December 1952, een half uur vertraagd
werd, daar een ander filmtoestel met
aanpastransformator moest gehaald wor
den.
Hoewel deze zaak, blijkens berichten in
de plaatselijke courant, in de Gemeente
raad aanhangig werd gemaakt, heeft het
tot nog toe niets gebaat, verbetering is
steeds uitgebleven en de „goegemeente"
knipt nog maar steeds een extra lampje
aan, om zijn ogen niet te bederven, ten
gevolge van het onvoldoende licht.
Als bij de recente demonstratie in Eem-
land de spanning op peil geweest was,
zou de zaak vlotter zijn verlopen en de
berekende kostprijs bij het einde van dit
gedeelte van die avond berekend, zeker
lager gelegen zijn.
Een der dames in de zaal bracht de vraag
naar voren, hoeveel de kostprijs wel ge
weest zou zijn, indien er met gas ge
kookt was.
Hierop moest men het antwoord schuldig
blijven. Wellicht mag ik die dame hier
op dan even antwoorden:
Onder de verbrandingswaarde van een
stof verstaat men de hoeveelheid warm
te. welke bij volledige verbranding van
één k.g. vaste of vloeistof of één M3. gas
bij normale druk en temperatuur vrij
komt. Deze warmte-hoeveelheid wordt
uitgedrukt in Warm te-eenheden (W-E.)
of wat hetzelfde is in kilocaloriën (kcal).
Deze bedraagt voor:
Stadsgas 3800 kcal, prijs 17,5 ct.
Goede anthraciet 9.40 p. hl. 75 k.g.)
7000 kcal, prijs 12,5 ct.
Dunne stookolie voor centrale
verwarming (1 k.g. 1,17 L.)
10-000 kcal, prijs 16,1 ct.
Petroleum 0.20 p. L.) (1 k.g. 1,2 L.)
10.500 kcal, prijs 24- ct.
De hoevéelheid warmte door één kilo
wattuur (kWh) electriciteit geproduceerd
bedraagt 864 kcal, prijs 8,5 cent, ver
hoogd met een verhoudingsgedeelte van
het vastrecht, welke verhoging voor een
doorsnee huisaansluiting de prijs onge
veer verdubbelt, hetgeen men maar al
te vaak over het hoofd ziet.
Wat kost ons nu b.v. een hoeveelheid
warmte van 10 000 kcal? Dat is ongeveer
de hoeveelheid, welke een flinke haard
in Uw huiskamer, op volle sterkte bran
dend, produceert, in IV2 uur.
10.000 kcal, op prijsniveau van heden,
kosten voor:
Dunne stookolie voor centr. verw. 16.1 ct.
Goede anthraciet 18 ct.
Petroleum 22,9 ct.
Stadsgas 46 ct.
Electriciteit (11V2 kWh v.recht 197 ct.
Dit zijn dus de verhoudingsgetallen, waar
uit, als antwoord op de gestelde vraag
uit het publiek, blijkt, dat electriciteit
197 46 4% maal zo duur is als gas.
Deelt U de opgegeven kosten aan electri
citeit dus maar door 4)4 en U weet wat
de kosten voor gas bedragen zouden heb
ben.
Indien electriciteit, wat kostprijs betreft,
de toets met andere brandstoffen, als
warmte-producent, zou kunnen doorstaan,
zou reeds ieder in den lande electriciteit
prefereren. Daarom moet men de film,
welke na de kookdemonstratie volgde,
niet serieus opvatten. Dat is alleen in de
toekomst voor millionnairs weggelegd
U dankend voor de verleende plaats
ruimte.
B. KOPPEN.
DISTRICTS WEDSTRIJDEN
R.K. E.H.B.O.
Ernstige gewonden lagen Zondagmiddag
in het Sint Josephgebouw, waaraan de
deelnemers aan de districtswedstrijden
van het district Utrecht der R.K. E.H.B.O.
hun krachten wijden.
Er was grote belangstelling voor deze
wedstrijden, waaraan 6 junioren-ploegen
en 3 senioren-ploegen deelnamen.
De jury werd gevormd door de artsen
Ehrenberg en Janssen van de vliegbasis
Soesterberg en de heren Aarts te Zeist,
Verzijden te Naarden, J. C. M. Smit Sr.
te Amsterdam en de heer J. Kerlen te
Amsterdam.
Na het welkomstwoord van de heer Let-
schert, voorzitter van het district Utrecht,
namen te 1.15 uur de wedstrijden voor de
junioren-ploegen een aanvang. Zij kregen
twee gewonden van een aanrijding te be
handelen, waarvan er één bewusteloos
was en de ander een bovenbeenbreuk had.
Met enthousiasme en onder het wakend
oog der jury deden de deelnemers hun
werk.
De senioren-ploegen kregen een zwaar
dere opgave te verwerken en ook door
deze ploegen werd goed werk geleverd
aan een schijndode drenkeling en een
wielrijder met gebroken been.
De uitslagen waren als volgt:
Afdeling Junioren: 1. Utrecht, 59 2/3 p. 2.
Montfoort, 58 p. 3. Zuilen 57 2/3 p. 4- Ach
terveld 49 p. 5- Vinkeveen 38 1/3 p- 6.
Maartensdijk, 20 p.
De commandanten kregen de volgende
prijzen: 1. De heer Pierrot, Vinkeveen,
61 2/3 p. 2. De heer v. Haamond, Utrecht,
45 p. 3. Mej. v. d. Heiden, Zuilen, 42 1/3 p.
4. De heer Verhoef, Montfoort, 40 1/3 p.
5. Mej. Blom, Maartensdijk, 34 p. 6. De
heer Wijntjes, Achterveld, 30 p.
Afdeling Senioren: 1. Zuilen, 78 1/3 p- 2.
Montfoort, 76 2/3 p. 3. Maartensdijk
64 1/3- punt.
Het is natuurlijk mogelijk, dat de Amb
tenaar van het Openbaar Ministerie in
Dordrecht op nog hoger gezag handelde
dan hij zelf al uitmaakt, toen hij de
winkelweek in Oud-Beijerland zo gran
dioos in de war stuurde.
Met alle respect voor onze wetgeving
en de mensen, die voor naleving van de
wet moeten zorgen, hebben zij tezamen
een verbazend slechte beurt gemaakt.
Het zal allemaal wel verantwoord zijn
wat daar in Oud-Beijerland plaats had,
maar is het niet zielig, dat in 1953, en
juist in een periode, dat haast iedere dag
ellende-verhalen over de gang van zaken
bij de middenstand in de dagbladen en de
Tweede Kamer te vernemen zijn, het
Openbaar Ministerie roet in het eten van
die middenstanders op Oud-Beijerland
meent te moeten gooien.
Waarvoor dacht die ambtenaar, dat die
Oud-Beijerlanders een bedrag van 4500.-
aan prijzen gratis ter beschikking hadden
gesteld? Voor de grap? Néé natuurlijk.
Hun doel was geen ander, dan hun omzet
in een slechte tijd te verhogen. Misschien
ook wel een poging om de mensen in hun
eigen gemeente te laten kopen.
Zoals gezegd zal de ambtenaar wel in
zijn recht staan, doch wordt het geen tijd,
dat de wet, die ons juist ook deze week,
bij beslissing van de Hoge Raad, het ge
noegen ontnam een paar dubbeltjes aan
'n voetbalpool te wagen, aangepast wordt
aan de eisen van deze tijd en de verlan
gens van het overgrote deel van ons
volk? Dat volk, dat het over vrijwel de
gehele linie beu is als onmondige kinderen
geringeloord en beschermd te worden
tegen „gevaren" op een wijze, die ons al
leen maar hoongelach bezorgt?
Zijn, om eens een land als voorbeeld te
noemen, de Engelsen dan zulke morele
kanibalen? Kom nou!
H. OEKMAN.
Geef haar zo'n
Compleet met wringer reeds v.a. f 240.
Alle bekende merken voorradig.
Verhuur van nieuwe wasmachines v.a. fl.50
BURG. GROTHESTR. 34 - TEL. 2935
Naast City-Theater.
Commandantprijzen: 1. Mej. Van Zuylen,
Montfoort, 73 p. 2. De heer Bouwman,
Zuilen, 70 p. 3. De heer Peters, Maartens
dijk 53 punten.
De heer J- C. M. Smit Jr., voorzitter van
de afdeling Soest, welke afdeling als
gastvrouwe optrad, reikte de prijzen uit.
RECTIFICATIE.
Door een vergissing van onze zijde is de
advertentie betreffende de vestiging van
de heer A. J. A. Staatsen, Tandarts, ge
plaatst in ons blad van Vrijdag 23 Octo
ber j.1.
Deze diende te worden opgenomen
in ons nummer van Vrijdag 30 October
a.s., op welke datum de inhoud dezer ad
vertentie eerst van kracht wordt.
SCOOTER WERD DOOR
AUTO GEGREPEN.
Doordat de bestuurder van een bestel
auto, zekere De V. uit Zeist, Zaterdag
middag, op de hoek Nachtegaalweg-Me-
relweg, geen voorrang gaf aan de van
rechts komende scooter, bereden door
de heer H. alhier, ontstond een aanrij
ding. H. werd door de auto gegrepen en
tegen het wegdek geworpen. Hij kreeg 'n
hoofdwonde en een ernstige kniefractuur.
Per ziekenauto is hij naar het ziekenhuis
„De Lichtenberg" te Amersfoort ver
voerd-
SOESTER SCHAAKCLUB.
Vrijdagavond ontving de Soester Schaak
club haar eerste tegenstander in de win
tercompetitie 1953-1954, n-1. het pas ge-
dregradeerde „Denk en Zet" uit Waver-
veen.
De Soestenaren wisten met 6-4 te win
nen, zoals blijkt uit de volgende uitsla
gen: J. GorterC. Teeuwen 0-1. C. Sam-
somF- N. de Lange Vz'Vz- J. Thomasze-
P. Teeuwen 0-1. H. de GraafJ. v. d.
Plas %-%. W. BenschopD. v. d. Plas
1-0. A- v. DijkM. Smit Vz-Vz- C. Zaal
berg van ZeistF. v. d. Plas 1-0. L. de
RegtC- Verwey 1-0. J. K- v- Zijtveld-
J de Boer Vz-Yz. G. van MunsterE. Kok
1-0.