t:
6;
Moeilijkheden.
Oud Soest»
Kousen-reparatie
Grundig
Autorijlessen
Onze Winter.
5.90
6S
deze kou'
Vooral in
Wasmachines
Fa. G. v. d. Pol
mod
Van Essen - Opticiën
SOEST.
IN DE HOEK.
Stichtsche
Schoenhuizen
het toestel voor
de fijnproever.
KERKSTR3
TEL.2766
Autorijschool 0. Engel
ERKENDE PHILIPS RADIO SERVICE
NFOR"
HEMDEN
JONGENS
BLOUSES
4.90
Dames!1 theeservies
Het leven begint b:
ook met Uw Rbem
Rhenmatlsche Pijn
liggen op de loer.
AMERSFOORT
ORGELS-
PIANO'5
W VAN TOL NIEUWEWEG103
Eerste Soester Muziekhan
del en Muziekschool.
Voor vakkundige
VRIJDAG 5 FEBRUARI 1954.
32c JAARGANG No. 10.
SOESTER
Verschijnt iedere Dinsdag en Vrijdag-
Abonn. per kwart, 1.85 - per post 2.00
UITGAVE DRUKKERIJ SMIT SOESTDIJK BUREAU VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIEVAN WEEDESTRAAT 35 TELEFOON No. 2566 POSTGIRO No. 126156
Men mag de betekenis van de Berlijnse
conferentie nog zo hoog aanslaan, te zeg
gen, dat de wereld er de adem bij inhoudt,
is overdreven. Misschien komt het nog
wel eens zo ver, maar verwachten doen
we het niet.
Mocht U na de schaatssport toch nog be
langstelling hebben voor de schaaksport
welke in Berlijn wordt bedreven, neem
dan de berichten met een korreltje zout.
Niet dat we de dikke duizend publiciteits-
mensen daar willen betichten van jagen
naar sensaties, maar, om met Kloos te
spreken, ze brengen de aller-individueel-
ste impressies en die lopen nog wel eens
uiteen.
Ter illustratie een kop boven het bericht
over de eerste dag van de conferentie in
„Trouw": „Sombere voorgevoelens in
West-Berlijn". Daarnaast de kop over pre
cies diezelfde dag in de conservatieve En
gelse „Daily Express": „Veelbelovende le
dag".
Maar de gevoelens en verwachtingen, die
door Berlijn worden gewekt stralen uit
naar de gebeurtenissen elders op aarde en
omgekeerd doen de laatsten hun invloed
gelden op de verhoudingen in Berlijn. Wat
gebeurde er op het stukje aarde dat bui
ten Berlijn ligt
In Italië werd het kabinet Fanfani niet
geaccepteerd en daarmee staat het land
aan het begin van een reeks politieke cri
ses als begeleidend verschijnsel van de
maatschappelijke crises, waarin het land
eigenlijk voortdurend verkeert.
In het Zuiden van het land heerst de
landhonger, waaraan de regeringspartij
tot nu toe geen einde heeft weten te ma
ken en in het industriële Noorden komen
de arbeiders verhoudingsgewijze niet aan
hun trek.
Wanneer er geen partij of geen coalitie
van partijen wordt gevonden, die tenmin
ste eerlijk streeft naar een oplossing van
die maatschappelijke misstanden, zal de
onrust daar voortduren, waarvan uit de
aard der zaak alleen de communisten maar
profiteren.
Om een gewaagde beeldspraak te gebrui
ken: Molotof kan in Berlijn met de Wes
telijken praten, vriendelijk of onvriende
lijk, maar via Italië onder de tafel door
trappen tegen het scheenbeen verkopen.
Er zijn mensen, die deze ongemanierde
manier van doen ook aan Amerika toe
schrijven.
In Berlijn wordt ook het E.D.G. ter spra
ke gebracht; een ding, waarvoor Amerika
bijster, Frankrijk helemaal niet enthou
siast is.
Amerika oefent dus een zekere druk uit
op Frankrijk om toch maar die E.D.G. te
accepteren. Vooral tegenover Rusland is
dat van belang. En hoe lastiger 't Frank
rijk elders wordt gemaakt, des te gere
der zou Frankrijk geneigd zijn aan de
Amerikaanse verlangens tegemoet te ko
men. Volgens deze mensen nu zou Ameri
ka Franco in Marokko op een van Frank-
rijks likdoorns hebben geplaatst.
Want, aldus de redenering van bovenbe
doelde lieden, Franco is bondgenoot van
Amerika en op aandringen van de laatste
zou de eerste zich solidair hebben ver
klaard met die Marokkanen, die de door
Frankrijk nieuw benoemde sultan niet
wensen te erkennen.
Het feit, dat dié' reactie komt vijf maan
den na de troonswisseling is wel een aan
wijzing.
Met dit al is Franco in de hele Arabische
wereld zo'n beetje „persona grata" ge
worden. Een positie, die hem beslist niet
onwelgevallig kan zijn, gezien zijn aspira
ties die hij koestert jegens het „Jenseits"
van Gibraltar oftewel Noord-Afrika.
Dat deze man Gibraltar niet alleen als 'n
rots, maar als een rots van gekwetste ei
genliefde tussen zich en zijn Noord-Afri
kaanse verlangens ziet staan, bewijst het
protest tegen het bezoek van de Engelse
Koningin aan deze Engelse vesting. Wat
hem van de Engelsen meteen een ant
woord bezorgde, dat wel geen sprankje
hoop t.a.v. Gibraltar zal hebben achterge
laten
„Bemoei je er niet mee". Deze mening was
vervat in de officiële woorden: „Onder
geen beding kunnen wij vertogen van een
buitenlandse mogendheid aanvaarden no
pens een bezoek van de Koningin aan een
van haar gebiedsdelen".
Is dat niet koel en van uit de hoogte als
het maar kan Het is de taal van een gro
te mogendheid van de oude stempel, die
weet wat hij waard is.
Tussen de twee Grote Mogendheden, die
pas na de eerste wereldoorlog op het to
neel kwamen de V.S. en Rusland
kan een land als Engeland van onschat
bare waarde zijn.
Hetgeen in Berlijn moge blijken.
Alleen bij
Nieuweweg 97 Telefoon 2543
Gedipl. A.N.W.B. Bonds-instrocteur.
Wie had dat nu kunnen dromen,
Dat het winter worden zou,
Een echte, Nederlandse winter,
Met zo'n echte winterkou
Ja, nu merk je daad'lijk dat er
Nog sportieve mensen zijn,
Die met rooie neuzen zeggen
„Zoiets is nu extra fijn." l
„Heerlijk, grote tochten maken.
Weer eens op de ijzers staan,
Nu er goed van profiteren, r
Op de Eem of Peter's Baan."
En in Friesland werd er naarstig
Ieder plekje onderzocht
Wat is grootser voor de Friezen
Dan hun Elf-steden-tocht
Ik kan het allemaal begijpen,
Dat er zo gesproken werd.
Meer nog dan van ijs en ijspret
Houd ik van mijn bordje snert.
Scheld me rustig uit voor koukleum,
En dan hebt U 't heus niet mis,
Maar dat komt, omdat Uw dichter
Nog niet dóór-gewinterd is.
HET SOESTER VEEN.
De felle kou van deze weken geeft aan
leiding genoeg om over brandstof /te pra
ten. We stoken onze kolen en denken al
lemaal wel eens aan de beperkte kolen-
rijkdom op de wereld.
Laten we vandaag een kijkje nemen in de
tijd, dat de kolen nog niet ontdekt waren
en dat het stoken van hout door de toena
me van de bevolking sterk moest worden
verminderd-
Toen ontdekte men in verschillende stre
ken van ons vaderland de brandbaarheid
van veengrond en wel als turf.
Ook Soest was een turf-winplaats, evenals
Baarn en De Vuursche.
We moeten terug tot ongeveer het jaar
1200 en dan zien we vele Soester en
Baarnse inwoners hun brood verdienen
aan de turf.
Bij Baarn had men het „Wilde Veen", ge
legen tussen Groeneveld en Hilversum,
benevens het Veen aan de Lage Vuursche,
welk laatste veen een bezitting was van
het kapittel van St. Jan te Utrecht, welk
lichaam het ook liet ontginnen.
Het „Wilde Veen" was een zo belangrijke
winplaats, dat er tijden waren, dat 500 a
600 mensen er hun brood verdienden en
dientengevolge dit broodgevende terrein
twistappel werd tussen de eigenaren en
de Graaf van Holland, welke laatste er
uiteraard ook „brood in zag".
Bloedige twisten waren er het gevolg van,
welke met tussenpozen woedden en de
rust in de eeuwen daarna verstoorden,
totdat in 1719 dit veen volledig was
uitgegravenToen waren de twisten enj
oorlogjes ook afgelopen. i,
Het Soester Veen, de grond tussen de Eng-
en de buurtschap Hees, was niet minden,
belangrijk dan het Wilde Veen. a
Dit veen is er nog, al is er geen turf meer-
te steken, n-1. tussen Beukenlaan-Nieuwe-e
weg en Wieksloot. g
De productie was wel belangrijk, docht
e
schijnbaar niet evenredig aan de inkom
sten van de turfwerkers.
In een rapport over Soest, daterend uit
1569, kan men lezen: „Hier is een zeer
schamele gemeente van volk, die voor het
meerendeel hun brood met hun handen
moeten winnen en die veelal op gehuurde
hofsteden en akkers wonen en de dagelijk
se kost verdienen met de turf. De een die
ze graaft, de ander die ze op kleine kar
retjes ter markt brengt, zowel naar
Amersfoort als naar Utrecht."
Uit dit handschrift blijkt verder, dat er
een stuk land lag, dat in gemeenschappe
lijk bezit der dorpsbewoners van Soest
was. Het heette de Heiberg, met de hei
develden daarom heen liggend-
Op deze velden werden plaggen (zoden)
gestoken voor stalstrooisel ter verkrijging
van mest.
Ook haalde men van de Heiberg de heide
'voor de bezems, terwijl men er tevens
de schapen op liet weiden.
In het vochtigste deel van die heidevelden
werden brandplaggen gestoken. Deze zo
den bevatten, als begin van veenvorming,
reeds een aanzienlijk deel veengrond of
turf.
Zij werden des zomers op hopen te dro
gen gezet en in de winter als brandstof
gebruikt. Deze heidevelden lagen ken
nelijk in Soest-Zuid en grensden aan Den
Dolder, zodat men deze brandplaggen
„Dolderse turf" noemde.
De turven uit het Soester veen aan
vankelijk lange turf en later korte bag-
gerturf ging niet allemaal per kar naar
Amersfoort en Utrecht. Via de Veensloot
en de Wijksloot (nu Wieksloot) ging de
turf per kleine scheepjes naar de Praam
gracht en vandaar haar de Eem om naar
Amsterdam getransporteerd te worden.
In het thans nog zo genoemde „veen" ligt
nog de Turfstraat, een verlengde van de
Waldeck Pyrmontlaan, welke laatste laan
een 30 jaar geleden eveneens Turfstraat
heette. Over deze Turfstraat is, naar aan
genomen mag worden, ook de turf ver
voerd.
De nu nog bestaande Praamgracht was
wel een van de belangrijkste transport-
aders van het turfvérkeer.
In 1239 kregen de kapittelheren van St.
Jan te Utrecht verlof van de Bisschop van
Utrecht een kanaal van de Vuursche naar
de Eem te graven.
Dit werd de Praamgracht, genoemd naar
de vierkante pramen, waarmee de turf
werd vervoerd, doch ook wel Pijnenbur
ger Grift geheten. Hierdoor werden ook
de Soestenaren geholpen, want de Wijk
en Veensloot liepen op de Praamgracht
uit.
v.WE EDESTK36* SOESTDIJK TELEF.?792
ijn jeans,
kken.
Met
Zuiver wollen trid
Zware kwaliteit. Frii
strepen. Lange mouwf
3 tot 6
jaar
6 tot 9
jaar
9 tot
Jas
is het wassen met een van-
onze prachtige g
een genot. e
Wij leveren U direct elk gewenst merk
Ook wasmachine-verhuur reeds v.a.f 1-5(L
Burgem. Grothestraat 34 Tel. 2935-
Naast City-theater.
per. 3. Ineke Schalk.
DE DUINKIKKERS
De Duinkikkers (d Getekende
dag tegen Robben
begin namen de HiUntDljtlakeU
leiding en voerden
tot 40 op. Na de 130 x 1 <50 cm. Frad
Timmerman de starT10tieven
Daarna kregen de
cadeau, doordat M;IS" en
Ans Kraaikamp va)teelsteel<
seld, de bal in eige
Weer was het Hild
een schermutseling
ster, de achterstamp C p T TJ
Nog eenmaal werd^- J. 1.0 -Li -Li L
zich prima weerde,
gepasseerd en zo w'
62.
MET ZEER FR
Hamea-Gelei ^s-
2 per
""K>ons
i per
geeft U een goede1
kijk op het leven
Birkstraat 2 hoek Soesterbergaestraat5
Heem D in aeht -
Regelmatig De ze:
Kruschen stimulere:
organen. Zolang dii
ven werken, worde:
zuiverheden op m
voerd en hebt U
weet
STEMMEN
REPARATIE
TELEFOON 2968
de voorraad beter te kunnen regelen, zo
veel schutsluizen maken cis zij nodig
oordeelden „zonder wederzeggen van ie
mand". De sluizen in de Praamgracht zijn
dus al meer dan 5 eeuwen oud.
Het bleef niet bij „tienden". Het was toen
met de fiscus al net zo als nu.
Van de verkochte turf werd belasting ge
heven. Zo vermeldt het tarief van 12 Ja
nuari 1577: „Uit alle Zoester en Baarnse
Veenen elke schouw (schuit) swart (d.i. de
zwarte of harde turf, de beste) 11/2 stuy-
ver. Item elke schouw grauw (d.i. grauwe
turf, een tweede soort) een blanck (d.i. 6
duiten; een stuiver had 8 duiten). Item
van alle andere schouwen tuif, die in
Baarn of Soest gebruikt worden, het hal
ve tarief.
Om die turfbelasting te innen, liet de re
gering haar verpachten, zoals nog kort
geleden de tollen werden verpacht.
Zo bepaalde de Prins van Oranje in 1580,
als stadhouder van de Spaanse Koning,
dat in „Eemland" de belasting op de
„Turff" zal betaald moeten worden aan
Gijsbert Lambertse te Oostveen (thans
Maartensdijk).
Ook voor de reeds genoemde brandzoden
of Dolderse Turf was men belasting ver
schuldigd. In 1709 b-v. bepaalden Gede
puteerde Staten van Utrecht, dat van elk
voer (vracht) plaggen 11/2 stuiver zal
worden betaald en zo ze buiten Eemland
worden vervoerd 15 stuiver.
Destijds had men langs de Eem, van de
Eembrug tot Amersfoort toe, verscheidene
kalkbranderijen (uit schelpen) die ook
turf verstookten. Die moesten daarvoor
eveneens belasting betalen n.1. 20 gld. per
keer stoken, doch na 1722 maar de helft.
Nog in 1723 was in het Soester veen de
verturving in volle gang en wel blijkens
een publicatie van de Staten van Utrecht.
Daarbij werd bepaald, dat de voerlieden,
die turf uit het Soester veen haalden, in
het eerste dorp of gehucht waar zij aan
komen of doorrijden, aan de ontvanger
aldaar moesten opgeven, welke soort turf
zij vervoerden. Zij moesten hem tegen
kwitantie de verschuldigde belasting vol
doen „op verbeurte van de turf en 50
gulden daarboven".
Niemand zal ooit hebben gedacht, dat in
vroeger tijden de venen bij Soest en
Baarn aan zoveel handen brood hebben
verschaft.
Toen b.v. in het jaar 1535 Holland de
Baarnse Venen dacht in te palmen, stel
den de burgers een klaagschrift op, waar
in zij er op wezen, hoe 5 a 600 lieden
„met wijf ende kinderen" brodeloos zou
den worden en hoe „de keizer door min
der belasting op de verteerde bieren ook
zelf schade zou lijden".
Gelukkig stond de keizer hen tegen een
zeer lage jaarlijkse pacht de betwiste
veengronden af, zodat de rust terugkeer
de.
Langzamerhand geraakte het Soester
veen uitgeput. Van het Baarnse veen is
niet eens meer de naam als herinnering
over, doch wij hebben altijd nog ons
„Veen", een dorado voor plantenliefheb
bers, waarheen vroeger vanuit andere
plaatsen excursies werden gehouden. Er
komen enkele zeldzame planten voor en
de Natuur-historische Vereniging heeft
eens plannen gehad dit veen aan te kopen.
MOLENSTRAAT 9 TEL. 2272
Uw adres voor BLADMUZIEK en
INSTRUMENTEN.
Privé- en Clublessen op alle instru
menten. Wij leveren ook op
termijnbetaling.
BIJEENKOMST V.V.D.
In het Oranje-Hotel sprak Mevr. Mr. Stof-
fels-Van Haaften, lid van de Provinciale
Staten van Noord-Holland voor de afde
ling Soest van de Volkspartij voor Vrij
heid en Democratie.
Mr. Stoffels vergeleek de taak van de
Provinciale Staten met die van Rijk en
Gemeente en behandelde de historische
ontwikkeling van deze bestuurslichamen-
De taak van de Prov- Staten is veel om
vattend. Het werk omvat o.a. toezicht op
de Gemeentebesturen, controle op Wa
terschappen en Poldergemeenten en ruim
telijke ordening. Het onderhoud van we
gen voor interlokaal verkeer mede aan
Prov. Staten toevertrouwd, evenals de be
moeiing met de electriciteits- en water
voorziening, met het maatschappelijke
werk en de sociale bemoeiingen, waaron
der het toezicht op de Provinciale Zieken
huizen (geesteszieken).
Tweemaal per jaar worden vergaderingen
In een dagblad heeft vorige week een
schamper artikel gestaan over het feit,
dat het personeel van een Belastingkan
toor te Amsterdam een middag vrij kreeg
om te gaan schaatsen rijden.
Ik snap dat niet. Ik bedoel dat schampere
geschrijf daarover. In plaats van deze
ongedachte gelegenheid aan te grijpen om
de belastingen aan te moedigen dit meer
te doen, iedere dag desnoods, zowel 's
morgens als 's middags, en natuurlijk niet
alleen in Amsterdam maar in het gehele
land, gaat die krant bezwaren uiten.
Wat zou het niet een heerlijke gedachte
zijn te weten, dat de mensen der Belas
tingen, die zich via ons jaar in jaar uit
de moeite hebben getroost voor 's lands
financiën te zorgen, in onbezorgdheid
over de ping-ping van anderen, over het
ijs zwieren.
Wat een bron van mogelijkheden heeft
die chef van dat Belastingkantoor niet
voor ons allen aangeboord.
IJs is wel niet van zo erg lange duur in
ons land, maar met een handig en listig
gevoerde propaganda zouden wij de be
lastingdienst er misschien ook wel toe
kunnen krijgen vrij te geven voor wan
delen, voor roeien, voor vissen, nou ja,
voor wat ook. Maar in ieder geval vrij.
Een moeilijkheid zal in het begin natuur
lijk zijn hoe de belastingpenningen binnen
moeten komen, maar daar moet met wat
goede wil een oplossing voor te vinden
zijn.
Wanneer we de Nederlandse belasting
betaler met een beetje tact aanpakken en
niet te hardhandig opvoeden, krijgen we
hem er vast wel toe, dat hij zijn verplich
te bijdrage rechtstreeks aan de Minister
van Financiën zendt, of even bij hem
aanloopt om persoonlijk te betalen.
Ik zou me tenminste, een paar uitzonde
ringen daar gelaten, al erg moeten ver
gissen.
En denkt U eens even in, wat wij in de
wereld een prachtig progessief figuur
zullen slaan: „In Nederland is de belas
tingdienst met permanent ijsvrij." „Bevol
king betaalt zonder dwang de belasting
centen rechtstreeks aan de Minister".
Stelt U zich eens even voor hoe de we
reld nu daar weer van zal opkijken.
We waren de eerste met het Atlantisch
Pact, met de E.D.G. en nu weer nummer
één om de belastingmensen te geven wat
hen toekomt.
H. OEKMAN-
SOEST - UTRECHT BAARN
gehouden, welke ongeveer 4 dagen duren,
doch er is voor ieder der leden aan de
voorafgaande werkzaamheden enige da
gen ingespannen arbeid verbonden.
Op vlotte wijze behandelde de spreekster
deze voor leken droge kost en boeide haar
gehoor.
Na de pauze werden vragen gesteld, wel-
k naar genoegen werden beantwoord-
ERNSTIGE BRAND VOORKOMEN.
Door krachtig ingrijpen van de brandweer
werd Woensdagmiddag een brand, welke
woedde in het perceel van de fa. Albert
Heijn aan de Van Weedestraat, snel ge
blust.
Te half drie ontdekten huisgenoten van
de filiaalchef, de heer Muller, een sterke
rookontwikkeling en het bleek, dat tus
sen het plafond van de winkel en de vloer
van het daarboven gelegen vertrek een
brand woedde.
Met twee stralen van de nevelspuit werd
deze brand in de kiem gesmoord, waar
door erger werd voorkomen.
Het rookkanaal van de kachel in de win
kel loopt door de vloer van de boven
verdieping en dit werd de oorzaak van
de brand.
RECTIFICATIE.
In de advertentie van Slagerij Paauw in
het nummer van Dinsdag j.1. stond vet
gerookt spek genoteerd tegen 1.25 per
K.G. Dit moest zijn 2-25.
REVANCHE SCHAATSWEDSTRIJDEN
SOEST—AMERSFOORT.
Zondag zullen de revanche-wedstrijden
tussen de Amersfoortse en Soester hard
rijders plaats hebben op „Peter's Baan"
Op de 500, 1500 en 3000 meter zullen de
Amersfoortse cracks Auke Feenstra. D.
Vervloet en anderen het opnemen tegen
de Soestenaren Entrop, Karelse, de gebr.
Blok, Swager, Kuyer en anderen.
Deze wedstrijden worden georganiseerd
door de IJsbaanvereniglng Peter's Baan,
onder auspiciën van de N.V.B.H-S.
Men zie de advertentie in dit nummer.
