Geslaagd concert van „Semper Avanti
Aan Jhr. Mr. D. J. de Geer
en het Nederlandse Volk.
Voor de warmere dagen
een heerlijk luchtig kapsel.
Dameskapsalon
J. KOPPEL.
Winkelbeurs opent
hedenavond.
SOEST.
IN DE HOEK.
DINSDAG II MEI 1954.
32e JAARGANG No. 37.
SOESTER
OURANT
Verschijnt iedere Dinsdag en Vrijdag.
Abonn. per kwart, 1.85 - per post 2.00
UITGAVEDRUKKERIJ SMIT SOESTDIJK BUREAU VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIEVAN WEEDESTBAAT 35 TELEFOON No. 2566
POSTGIRO No. 126156
Enige repercussies op ons artikel hadden
wij wel verwacht. Jhr mr De Geer geeft
in het algemeen blijken niet op de hoogte
te zijn van de Zuiderzee-materie, ander
zijds geeft hij toe, dat hij over ,,Lely's ei
gen verantwoordelijkheid voor de inge
treden vertraging niet kan oordelen. Maar
wel oordeelt hij, dat Lely met ongekend
succes zijn „dagtaak volbracht".
Hoe kan dit een gefundeerd oordeel zijn
over deze „dagtaak", indien jhr De Geer
geen kennis draagt van de technische
factoren en de loop der historie op Zui-
derzee-gebied
Het heeft ons verwonderd, dat jhr De
Geer de Biographie „Lely, de bedwinger
der Zuiderzee" niet heeft gelezen. Wij
hebben het steeds als een plicht be
schouwd, om aangevallen landgenoten en
hen, die 'n rol vervulden in enig geschrift,
daarvan op de hoogte te brengen.
De redacteur van de Soester Courant stel
de ons daartoe ook ruim in de gelegenheid.
Die onbekendheid van jhr De Geer met
een en ander, maakt, dat wij veel te uit
voerig zouden worden, met een volledige
beantwoording van het artikel van jhr
De Geer.
Maar.... even wachten met het Zuider-
zee-succes.
Over animositeit tussen De Geer en Le
ly hebben we niet gerept; dat de verstand
houding goed is geweest, werpt echter 'n
nieuw licht op datgene wat gebeurd is.
Want wel schreef jhr De Geer: „Zijn (Le
ly) tekort aan spaarzaamheid kwam ove
rigens voort uit zijn warme liefde voor de
belangen, die hem toevertrouwd waren
en die hem wel eens de ogen deden slui
ten voor andere belangen, welker goede
behartiging toch onmisbaar was ook voor
het slagen van zijn eigen werk".
Hier voert jhr De Geer de rede als ie
mand, die weer wél op de hoogte meent te
wezen van Lely's „dagtaak" en „warme
liefde voor de hem toevertrouwde belan
gen". Maar wat heeft nu Lely's warme
liefde te maken met de anderhalf millioen,
die hij geheel nodeloos in het water
smeet bij de Noordersluis te IJmuiden,
door een te grote diepte van 14.40 meter
te verdiepen tot 15 meter Gezien de
overschrijding van de begroting, zal het
bedrag wel meer dan 2,25 millioen be
dragen. Doch het gaat niet alleen om de
grootte van de verspilde som, maar ook
om de geestesgesteldheid bij Lely en de
onjuiste voorstellingen, die daarover wor
den gegeven. Zo wist Lely zeer goed, dat
de Wieringermeerdijk, gebouwd bij open
Zuiderzee, duurder zou worden en zoute
kwel zou optreden. Hij wist van deze be
zwaren uitnemend gebruik te maken in
zijn strijd tegen het plan Kraus. Maar niet
zodra stond zijn wet van de 18de Juni 1918
op het punt aangenomen te worden, of
Lely maakte van „droogmaking van vier
gedeelten van de afgesloten Zuiderzee",
deze redactie: „droogmaking van gedeel
ten van de af te sluiten Zuiderzee".
Zelden zullen enkele woorden op ver
zoek van een Minister in een wetsartikel
gewijzigd zoveel belastingpenningen
hebben gevergd. De kosten bedroegen
ruim 7.000.000.De Wieringermeer
dijk werd 1 meter hoger dan hij zou ge
worden zijn, wanneer men de afsluitdijk
eerst gesloten zou hebben en daarna Be
gonnen zou zijn met de Wieringermeer
dijk.
Nu hadden de heren Bongaerts, de Muralt
en IJzerman voorgesteld hiervoor te le
zen: „droogmaking van gedeelten van de
Zuiderzee". Als dat in de wet was geko
men, dan zou dit hebben betekend, dat
men ook ten Noorden van de afsluitdijk
had mogen inpolderen. En juist dit wilde
Lely steeds voorkomenHij streefde
er naar dat zijn plan zou gevolgd worden,
maar hij gebruikte daarbij steeds onaan
vechtbare middelen. (Zacht gezegd.)
Wat moet nu volgen Moet gewezen wor
den op Lely's brochure „Nieuwe havens
voor Amsterdam, uit zee toegankelijk,
vrij van spoorwegbruggen en vrij van
sluizen"?
In deze uitgave werd voorgesteld de ha
vens te IJmuiden af te breken en halver
wege IJmuiden in de houtrakpolder een
nieuwe haven te bouwenEen plan,
dat het zeewater diep in het land zou heb
ben gebracht, met een kapitaalverspilling
die onberekenbaar zou zijn geweest.
Geen wonder dat Amsterdam er niet aan
wilde.
Toch schreef mr Jansma: „De brochure
van 1912 bewijst echter te meer, over
hoeveel originaliteit en koenheid van
conceptie Lely beschikte".
Ja, origineel - zelfs zeer oorspronkelijk -
maar welk een wanbegrip omtrent finan
ciële en zout-factoren spreekt er uit dit
voorstel. Een koenheid van conceptie
Deze vindt men bij Hendric Stevin, die in
1667 al havens te IJmuiden wilde bou
wen, maar „het gewelt en vergif (zoutwa
ter) buiten het Verenigt Nederlant sloot."
Jhr De Geer schreef
De toenmalige minister van Waterstaat
ging er dan ook volkomen mee accoord.
Dat dr Lely er anders over zou hebben
gedacht, is mij noch ambtelijk noch per
soonlijk ooit gebleken".
Hier spreekt Jhr De Geer's onbekendheid
met de historie. Wat was er gebeurd
Op 4 Augustus 1921 richtte Jhr De Geer
een scherpzinnig gesteld betoog aan zijn
ambgenoot van Waterstaat - minister
König - waarin De Geer een advies van de
Zuiderzeeraad aan kritiek (vinnige cri-
tiek zegt mr Jansma) onderwierp. Deze
brief is een getuigenis van Jhr De Geer's
bekwaamheid als Financier-polemist en
van zijn zedelijke moed. Want wie in die
dagen met kritiek kwam, of wat anders
wilde dan Lely, die werd - naar een term
door Lely gebruikt - „afgemaakt". Hoofd
onderwijzer Ulehake schreef dan ook in
zijn tweede brochure
„Niemand hunner zal zeker ten tweede
male trachten den ontwerper van 't plan
Ulehake onwelwillend te bejegenen", enz.
In, de Tweede Kamer heerste een zodani
ge stemming, dat ir Bongaerts, welke de
naam Piaam (die van IJ. van der Meulen
is, 1866) uit het wetsontwerp wilde lich
ten, teneinde meer vrijheid bij de uit
voering te verkrijgen, niet voldoende on
dersteund werd door zijn medeleden. (La
ter moest de wet op dit punt gewijzigd
worden. Piaam bleek onhoudbaar).
Ir Bongaerts schreef: „Echter heeft de,
men kan zeggen enigszins zenuwachtige
toestand van de coüte que coüte voorstan
ders van de drooglegging der Zuiderzee
gewrocht, dat t.a.v. dergelijk amendement
zulk wantrouwen bestond, dat daarover
niet eens de discussie kon worden ge
opend." (Dat had Lely kunnen voorko
men.)
Uit de brief van Minister De Geer aan
de Zuiderzeeraad zullen we niet citeren.
Het is echter een bewonderenswaardig
stuk. En de Geer's tegenspeler was mr Vis
sering, vice-voorzitter van de Zuiderzee
raad en president van de Ned. Bank.
Doch mr Jansma liet volgen: „Minister
König zag zich dus door den beheerder
van 's lands geldmiddelen de wet voorge
schreven niet verder doorgaan, dan nodig
is om te verhinderen, dat de reeds tot
stand gekomen werken hun waarde ver
liezen. Hij besloot De Geer's brief om
prae-advies te zenden aan Lely als voor
zitter van de Zuiderzeeraad, met machti
ging het dagelijks bestuur van dien Raad
in de zaak te kennen".
Hieruit blijkt, dat niet Minister König,
maar Lely de auctor intellectuales was
van de brief, waarvan hieronder sprake
is
Mr Jansma: „Op 12 September zond Lely
hem (minister König) uitvoerig ant
woord Wij kunnen deze thans laten
rusten en ons beperken tot de zeer diplo
matieke wijze, waarop Lely voorstelde
aan de wensen van de Minister van Fi
nanciën te voldoen".
(Wordt vervolgd.)
W. H. VAN ZUTPHEN.
BRAAMVVEG 84 TELEFOON 2045
Hedenavond opent de Winkeiersvereni-
ging „Soest" de voorjaarsbeurs 1954 voor
het Soester publiek, nadat de officiële
opening door onze Burgemeester zal zijn
verricht.
Daar het voornemen bestaat in het najaar
wederom een beurs te houden, is deze
beurs minder omvangrijk, zodat de stands
nu ondergebracht konden worden in de
zalen van Hotel Eemland.
De deelnemende winkeliers zullen in hun
stands weer een keur van artikelen eta
leren, terwijl verschillende deelnemers
met speciale artikelen naar voren komen.
Evenals vorige jaren heeft het bestuur
van de Winkeliersvereniging ook thans
weer voor verschillende attracties ge
zorgd. Door alleen al Uw toegangsbewijs
goed te bewaren kunt U door een der
deelnemende winkeliers met een aardige
prijs verrast worden.
Dat ook de politie en de V.V.V. het nut
van deze winkelbeurs inzien, blijkt wel
uit het feit, dat ook zij met een stand aan
deze beurs zullen deelnemen.
Wij twijfelen er niet aan of de Soestena-
ren zullen ook nu weer de activiteit vam
de deelnemers weten te waarderen en dit
tot uiting brengen in een bezoek aan de
beurs.
De deelnemende winkeliers zijn:
Foto Astra, Soesterbergsestraat 24.
Bazar de Luxe, Van Weedestraat 31.
Ton Beuken, Soesterbergsestraat 1.
J. Geijtenbeek, Burg. Grothestraat 4.
J. C. Brouwer, Steenhoffstraat 64.
F. D. Gerth, Laanstraat 66.
J. C. van Haarlem, Van Weedestraat 45.
J. Hoppenbrouwers, Van Weedestraat 44.
Fa. F. v. d. Hoven, Koninginnelaan 25.
J. H. Kwak, Soesterbergsestraat 6.
C. J. Schaddelee, Torenstraat 6.
W. Sukel, Beukenlaan 58.
H. C. Schoemaker, Van Weedestraat 36a.
Uiterdijk en Pieneman,
Van Weedestraat 29 en 9D.
D. Waal, Koninginnelaan 22.
Modeatelier „Colette", Burg. Grothestr. 13.
Een volle Eemland-zaal heeft Zondag ge
noten van een prachtig concert, gegeven
door de Koorvereniging „Semper Avan
ti", onder leiding van Lex Karsemeijer en
met de solisten Albert Kos (bariton) en
Pierre Palla (piano).
Het leeuwenaandeel van de avond lag in
handen van Semper Avanti, welk koor
zich, onder haar bekwame leiding, in een
klein aantal jaren tot een koor van naam
heeft weten op te werken. Zij spelen het
klaar de prachtige doch moeilijke muziek
van oude meesters, zoals De Prez en Pa-
lestrina voor te dragen op een wijze, die
ieders bewondering afdwingt.
meerdere volksliederen in verschillende
bewerkingen.
Het kwam mij voor, dat het koor na de
pauze gemakkelijker zong en daardoor
slaagde het knap geschreven Adoramus te
buitengewoon goed.
De volksliederen die we te horen kregen
waren ten dele bewerkt door de heer
Karsemeijer en door de componist Berend
Diekerhof, die zelf in de zaal aanwezig
was. Gevoelige Franse en Duitse volks
liedjes werden afgewisseld met liedjes in
onze eigen taal, die vol zaten met geesti
ge, harmonische en rythmische wendin
gen en tegenstellingen. Koor en dirigent
Het eerste deel van het programma ver
meldde het \ve Maria van Josquin de Prez
en de Missa Brevis van da Palestrina.
Voor het eerste stuk m'n compliment voor
de rustige en besliste wijze van zingen
van dit uiterst moeilijke stuk. Het feit,
dat het als eerste nummer gezongen
werd maakt de prestatie des te groter.
Vervolgens de Missa Brevis. Dit prachtige
werk was voor het koor een zware op
gaaf, vooral als men ziet naar Gloria en
Credo. Het werk werd echter goed ge
zongen.
Het eerste deel werd besloten met O vos
Omnes, eveneens van da Palestrina en een
jubelend gezongen Exultate van Scarlatti.
Na de pauze vermeldde het program, bui
ten een Adoramus te van de dirigent zelf,
maakten hiervan dankbaar gebruik en
lieten ons horen welke effecten met koor
zang bereikt kunnen worden.
Ook de solisten hadden een dankbaar ge
hoor. De bariton zong o.a. enkele aria's
van Handel en zijn tijdgenoten en na de
pauze op voortreffelijke wijze enkele
Schubert-liederen.
Pierre Palla liet zich horen in de vertol
king van Bach's Italienisches Concert en
de Bes-Dur variatie Impromptu van
Schubert, welke laatste hij zeer voortref
felijk speelde.
Alle aanwezigen dankten de uitvoerenden
met een langdurig applaus, als gevolg
waarvan Pierre Palla en het koor tot 'n
toegift werden gedwongen.
GERARD VAN DE SCHEPOP.
BINNENKORT WEER SPORTWEEK.
Op de ledenvergadering, welke de Soes
ter Sport-Federatie Vrijdagavond in het
Oranje-Hotel hield, werd besloten de be
staande contributie-regeling te laten ver
vallen, zodat de aangesloten verenigingen
niet meer per lid contributie verschuldigd
zijn. Iedere vereniging betaalt als entree
geld een bedrag van 15.en daarna
niets meer.
De voorzitter, de heer W. van Schaffelaar,
sprak de verwachting uit, dat de vereni
gingen bij sportevenementen ook de kas
van de S.S.F. zouden gedenken en stelde
K.P.S. ten voorbeeld, die op dè Bevrij
dingsdag een voetbalwedstrijd heeft ge
organiseerd ten bate van de S.S.F.
De sportweek neemt vastere vormen aan
en op dit ogenblik is het navolgende
raamprogramma reeds klaar: Donderdag
1 Juli: Openingsmars. Vrijdag 2 Juli:
Motor-polowedstrijd. Zaterdag 3 Juli
Sportdag K.P.S. en gymnastiek-demon-
straties. Maandag 5 Juli: halve competi
tie volleybal. Dinsdag 6 Juli: Wielerwed
strijd voor bakkers, slagers e.d., doch ook
een wedstrijd voor wielrenners van „Tem
po", Pedaaïridders", „Adelaar" e. d. ver
enigingen. Woensdag 7 Juli, Jeugd-sport-
dag. Donderdag 8 Juli; Loop door Soest,
korfbalwedstrijden voor junioren en se
nioren en voetbalwedstrijden. Vrijdag 9
Juli: Zwemwedstrijden en motorsport. Za
terdag 10 Juli motor-behendigheidswed-
strijden. Het slot van de sportweek zal 'n
concours hippique zijn van nationale
allure, welke op Zaterdag 17 Juli zal wor
den gehouden.
GROTE DEELNAME AAN
DE BEVRIJDINGSMARS.
De Bevrijdingsmars, welke voorheen op
de Bevrijdingsdag werd gehouden, kon
ditmaal pas Zaterdagavond doorgang vin
den, doch dit deed aan het geheel geen
afbreuk.
Voorafgegaan door de Soester Harmonie
P.V.O. en begeleid door de drumbands
van de Gymnastiekver. „Olympia" en de
Hilversumse padvinders, trok een kleur
rijke tocht door Soestdijk.
Wethouder Van Zadelhoff reikt de prij
zen van de Bevrijdingsmars uit.
Vanaf de Korte Brinkweg marcheerden
de leden van „Olympia", R.K.E.H.B.O.,
Crescendo, Soester Turnclub, B.D.C., gid
sen, kabouters, verkenners, de zwemver
eniging „De Duinkikkers" en de Soester
Politie Sport Vereniging over de Burgem
Grothestraat, Koninginnelaan, Beetzlaan,
Wald. Pyrmontlaan, Prins Bernhardlaan
en Van Weedestraat naar het raadhuis,
waar de loco-burgemeester, Wethouder
W. G. van Zadelhoff, vergezeld van Wet
houder De Haan en de gemeentesecretaris,
het défilé afnam. Zeer velen hebben langs
de route en rond het raadhuis de mars
gade geslagen, welke besloten werd met
een bijeenkomst in de zaal van Eemland.
Hier sprak de heer Van Zadelhoff een
woord van dank tot de Soester Sport Fe
deratie en getuigde van het zeer geslaagd
zijn van deze mars.
De prijzen reikte de heer Van Zadelhoff
als volgt uit:
Afdeling Jeugd: 1. Jeugdgroep Olympia,
54,4 punten. 2. S.T.C., 46 punten. 3. Hop
man Masselmangroep, 43,2 punten.
Afdeling volwassenen: 1. Soester Politie
Sport Vereniging, 54,4 punten. 2. Olym
pia, 47,8 punten. 3. Crescendo, 42,9 punten.
LAATSTE SEIZOEN-UITVOERING
VAN KINDERVREUGD.
De toneelgroep van de Speeltuinvereni
ging „Kindervreugd" gaf Zaterdagavond
in „Eemland" een opvoering van de
klucht „Het schandaal in de Groene Ka-
katoe".
De verschillende rollen in dit vermake-
Wanneer ik goed ben ingelicht geschied
de de stille tocht op de avond van de 4e
Mei ongeorganiseerd. Verschil met de ge
organiseerde tochten van vorige jaren
was er echter niet te bespeuren of men
zou het te laaf komen van een der groe
pen als zodanig moeten zien. Door dit te
laat komen viel naar mijn gevoel de plech
tige 2 minuten stilte nogal in het water.
Ik had het gevoel, dat, door de stoornis
van de nog een plaatsje zoekende mensen,
niemand wist of de „stille minuten" reeds
waren verstreken.
Toen dan ook „Apollo" het sein kreeg
maar met haar liederen te beginnen, zul
len er niet veel mensen zijn geweest, die
onder de indruk van de stilte waren ge
komen. Na het zingen was, zoals voor
gaande jaren, de niet uitgesproken ge
dachte van haast iedereen op de gezichten
te lezen: „Wat nou „Is het afgelopen
„Kan ik nu zonder hilariteit te veroorza
ken me omkeren en weggaan
Nee, met het begin en het slot van de her
denking klopt 't niet en de organisatoren
van de volgende herdenking zullen vooral
hieraan hun aandacht moeten besteden.
Eerstens moet er voor worden gezorgd,
dat iedere groep laat ons zeggen vijf mi
nuten vóór acht is gearriveerd. Er zal voor
moeten worden gezorgd, dat laatkomers
niet op hun tenen proberen zich tóch
nog bij het monument te scharen, waar
zij alleen maar stoornis veroorzaken en
ergernis bij hen, die de moeite namen wél
op tijd te zijn. Een simpele afzetting om
klokke acht in de onmiddellijke omgeving
van het monument is voldoende.
Verder zal duidelijk moeten worden aan
gegeven wanneer het acht uur is, b.v.
door het ontsteken of doven van een
lamp. Afgaan op het eindigen van het
klokgelui is bij een beetje geroesemoes of
wind waardeloos.
Het einde der plechtigheid zouden we
kunnen aangeven door het hijsen van een
vlag, zoals ook elders plaats heeft.
Wanneer vorige week niet iemand vol
doende moed had verzameld om zich om
te keren en weg te gaan, hadden we mis
schien nog bij het kruis gestaan.
H. OEKMAN.
lijke stuk werden uitstekend en vlot ver
tolkt en de aanwezigen, niet zoveel als
gewoonlijk het geval is, hebben van een
goede opvoering genoten.
De voorzitter van „Kindervreugd", de
heer Van Dijk, deelde aan het slot van de
avond mede, dat de opbrengsten van de
toneeluitvoeringen een grote financiële
steun zijn geweest voor het speeltuin
werk. Tevens kon hij mededelen, dat de
onderhandelingen met het gemeentebe
stuur zover waren gevorderd, dat het zo
goed als zeker is, dat de vereniging nog
deze zomer de beschikking zal krijgen
over een terrein, dat als speeltuin zal
kunnen worden ingericht.
BOND VAN OUDEN VAN DAGEN.
Donderdagavond kwam de afdeling Soest
van de Bond van Ouden van Dagen in „De
Gouden Ploeg" bijeen onder voorzitter
schap van de heer W. F. van Riet.
De heer Van Riet verwelkomde in het
bijzonder de heer De Jongh, voorzitter
van de afdeling Utrecht en de heer Uitert,
voorzitter van de afdeling Amersfoort en
besprak de werkzaamheden van het af
gelopen kwartaal, in welk tijdvak veel
succes geboekt was.
Beide gasten voerden hierna het woord.
De heer De Jongh behandelde het onder
werp omtrent de totstandkoming van het
ouderdoms-pensioen en vertelde van het
initiatief van enige Rotterdammers, waar
van de Bond van Ouden van Dagen
met thans 55.000 leden een prachtig
resultaat is. De heer Uitert gaf een beeld
van de uitkering en toonde de grote voor
uitgang hierin aan. Deze spreker wees op
het grote werk van de Bond, waarvan al
le Ouden van Dagen in hun belang lid be
horen te zijn.
In de vacature, ontstaan door het vertrek
van de penningmeester, werd gekozen de
heer Struyk.
In de rondvraag deelde de voorzitter me
de, dat hij bereid was, iedere avond na 6
uur inlichtingen te verstrekken (behalve
des Zaterdags) omtrent de Bond, te zij
nen huize, Kerkpad 112 Z.Z..
Tien nieuwe leden werden op deze verga
dering ingeschreven.
NEVELSPUIT WAS
ENIGSTE MOGELIJKHEID.
In de nacht van Zondag op Maandag
moest de brandweer uitrukken voor een
brand, welke woedde in een grote schuur
achter het huis van de landbouwer Dor-
resteijnweg aan de Vaarderhoogtweg.
De nevelspuit, die zeer snel aanwezig was,
zoals gewoonlijk, was het vuur spoedig
meester.
Volgens deskundigen zou de omvang van
deze brand niet te overzien zijn geweest,
als de nevelspuit niet aanwezig was ge
weest. De dichtstbijzijnde brandkraan was
n.1. meer dan een kilometer van de brand
verwijderd.
