Oud Soest. JEUK D.D.D. r "n TWEEDE BLAD Gfewi Kapper W. Butzelaar NA HET FEEST. Officiële Mededelingen. SOEST. Iedereen neemt Rennles. MENINGEN VAN ONZE LEZERS. De oude Egyptenaren J SOESTER GLAS- EN VERFHANDEL KAPITEIN FANTOME. J. LENSSEN MAKELAAR - TAXATEUR SOESTERBERG. WERELDTAAL VAN DE „SOESTER COURANT" VAN VRIJDAG 6 MEI 1955. JONKER JACOB VAN GAASBEEK. Men zegt, dat een voornaam Stichts edelman, Jonker Jacob van Gaasbeek, gewoond hebbende aan het tegenwoor dige Kerkpad alhier, in 1393 of daaromtrent, eens paard reed met zijn zoon. Toen hij bemerkte, dat zijn zoon niet naar de regelen der kunst te paard zat, werd hij zó kwaad, dat hij zijn zoon met een roede een klap op het hoofd gaf. Deze klap kwam zo hard aan, dat de jongen dood ter aarde viel. Als boete heeft de radeloze vader toen het Sint Aagtengilde gesticht, welks le den jaarlijks voor de zielerust van de verslagene zouden bidden. In 1460, het jaar waarin hij stierf, ver maakte hij het gilde een groot legaat (Soester Courant van 16 Februari 1954.) Of dit verhaal wel helemaal juist is we ten we niet. Enkele feiten kloppen heel aardig met hetgeen we nog meer weten van deze heetgebakerde Jonker. Zo stierf Jacob van Gaasbeek kinderloos en uit het vervolg blijkt heel duidelijk, dat zachtzinnigheid nu niet direct een van de Jonker's grootste deugden was. De Heren van Gaasbeek (bij Brussel) be hoorden oorspronkelijk thuis te Abcou de. In 1325 had Adam van Lokhorst het Ge recht van Zoest en Hees verkocht aan Heer Sweder van Abcoude, zodat sedert dien de Heren van Abcoude ook Heer van Hees en Zoest waren. Het is nog steeds een raadsel, wat dat Gerecht van Hees en Zoest in die tijd omvatte. Waarschijnlijk was het veel uitgestrekter dan de tegenwoordige ge meente Soest. In de 14e eeuw kwamen de Heren van Abcoude ook nog in het bezit van Duur stede, Strijen (in de Hoekse Waard op Beierland), Putten en Gaasbeek. Verder schijnen ze nog verschillende verspreide bezittingen te hebben gehad in het Oos ten van het Neder-Sticht. Izat door pe kruuins'n MHTOEKKEl'JK GEHEEL VORMT, ZAL UW VERM06EN Voor zo'n kapsel gaat U naar STEENHOFFSTRAAT 53 - TEL. 2842 Door erfenis zijn vele van deze bezittin gen echter reeds in diezelfde eeuw ver deeld en raakte o.a. Abcoude in andere handen. Vandaar dat de naam Gaasbeek in gebruik kwam. In 1407 kwam Jacob van Gaasbeek weer in het bezit van Abcoude en Duurstede, ook door erfenis! Het kon niet anders of iemand met zulke uitgestrekte bezit tingen als Jonker Jacob, moest zich wel bemoeien met de politiek van die tijd. Welnu, tot over zijn oren heeft hij zich gestort in de politieke strijd van die da gen: de Hoekse en Kabeljauwse Twis ten. Jacob koos de zijde van de Kabeljauwen; niet zo zeer omdat hij tegen Jacoba was, maar wel omdat hij tegen Frederik van Blankenheim, de Bisschop van Utrecht, was. Waarom? Wel, misschien was de De vlaggen zijn weer ingehaald, de speeches afgestoken; Wat van het vuurwerk overbleef is netjes afgebroken. De lampjes worden losgeschroefd van de illuminatie, En op de school zucht bij een som de jonge generatie. Er is gezongen en gedanst, wij sierden onze borsten, Als waren wij het sluitstuk van de buitenlandse vorsten. De overheid had ons het geld met milde hand gegeven; De penningmeester vroeg zich af, wel-heb-ik-van-mijn-leven We zaten weer aan de likeur of moeders advocaatje, Gezellig bij de radio of bij een langspeelplaatje. Nu is het feest dan weer voorbij de rust is aangebroken, Behalve voor de stumper die belasting heeft ontdoken. Hij kan nog tot 't eind der maand en straffeloos betalen, Want anders, zegt de fiscus lief, kom ik 't met rente halen De zondaar zal drie weken lang met lange tanden eten, En mompelen bij het dessert wat zou-die van me wéten We zijn nu tien jaar lang bevrijd in onze lage landen, Doch wie van 't geld zijn afgod maakt ligt tot z'n dood aan banden! JAAP MIJDERWIJK. heer van Gaasbeek een beetje te mach tig naar de zin van de Bisschop en Ja cob schijnt geen man geweest te zijn, die rustig bleef afwachten tot hij in de hoek werd gedrukt. Frederik van Blankenheim was zeer ge belgd over het „verraad" van Jacob en vroeg rekenschap van zijn daden: of de Jonker soms vergeten was dat hij leen man van het Sticht was Dat hielp niets. Jacob ontkende dit leenmanschap, waaruit alweer blijkt, dat Jacob zich ge heel en al eigen baas voelde. Frederik van Blankenheim sloot toen 'n verbond met de Heren van Montfoort, Wassenaar, Brederode en de steden Amersfoort, Leiden en Utrecht (alle maal Hoeks, dus aanhangers van Jacoba van Beieren) tegen de Heren van Gaas beek, Culemborg, Egmond en Heems kerk (Kabeljauwen, dus aanhangers van Jan van Beieren, de oom van Jacoba). In die tijd ging de strijd tussen de Hoek- sen en Kabeljauwen om de opvolging in het Graafschap Holland. Jan van Beie ren, Jacoba's oom, betwistte haar de re gering en werd daarbij nog geholpen door de karakterloze echtgenote van Ja coba, Jan IV van Brabant. Jan v. Beie ren was o.a. Heer van Gooiland, Arkel en Woerden. De strijd tusen de twee partijen, waarbij dus ook Jacob van Gaasbeek was be trokken, was een echte guerilla-oorlog. Jan van Beieren liet invallen doen op de Stichtse grens; hij liet op de Zuider zee schepen obrengen die de Eem of de IJssel wilden opvaren om proviand te brengen aan de steden Utrecht en Amersfoort. Reinout van Gelder hielp Jan van Beie ren, zodat er geen overlandse aanvoer van proviand vanuit het Oosten moge lijk was. Bovendien trok Reinout van Gelder naar Amersfoort en teisterde en plunderde Eemland. (Juni 1420). Vanuit hun kastelen te Culemborg en te Wijk bij Duurstede plunderden de He ren van Culemborg en Gaasbeek langs de Lek. Ondertussen hadden de Sticht- sen van hun kant Amsterdam de schrik op het lijf gejaagd en de Veluwe onvei lig gemaakt, waarbij Velp, Renkum en Wageningen in brand werden gestoken. Het was werkelijk een oorlog van inval len, plunderingen en brandschatten, tot beide partijen van uitputting zouden moeten ophouden. In datzelfde jaar (1420) werd de stad Leiden door Jan van Beieren bele gerd en veroverd. De Burggraaf van Leiden, Heer Filips van Wassenaar, moest zich overgeven en afstand doen van zijn burggraafschap en van de jurisdictie die hij bezat, met name het benoemen van schout, schepenen en bur gemeesters. Door toedoen van zijn oudste zoon, Hen drik van Wassenaar, werd deze burg graaf gevangen genomen door Jacob van Gaasbeek Hij stierf ellendig in gevan genschap en werd in Wijk bij Duurstede in een klooster begraven. Waaruit we kunnen opmaken, dat Hendrik van Was senaar een ontaarde zoon was en Jacob van Gaasbeek zich niet geneerde om op zo'n lage manier een vijand in handen te krijgen, waarbij we ons de behande ling, die de burggraaf in de kerker ten deel viel, wel kunnen voorstellen. Op 3 Juni 1422 werd eindelijk een vre desverdrag getekend, hetwelk nog eens werd bevestigd in 1423. Met Gelder werd de vrede getekend op 27 Juli 1422. Nog was de rol van Jacob van Gaasbeek niet uitgespeeld. In 1423 stierf Frederik van Blanken heim als bisschop van Utrecht. De ver kiezing van zijn opvolger werd de aan leiding tot ernstige onregelmatigheden. De kapittels kozen Rudolf van Diepholt, de Paus benoemde Zweder van Kuilen burg. Er waren dus twee candidaten voor de bisschopszetel: het Utrechtse Schisma. Zweder was de Bourgondische candidaat en tevens de candidaat van de Kabeijauwsen. Maar de ridderschap en steden van het Over- en Nedersticht wa- grotendeels op de hand van Rudolf. Uit gezonderd de stad Utrecht en natuurlijk de Kabeljauwse Jonker van Gaasbeek. Ook nadat Zweder de wijk had moeten nemen bleef Rudolf ongenoegen houden met Utrecht. Pas in 1449 kwam het tot een definitieve beslissing. „In het jaar '49, den derden February, kwam bisschop Roelof met veel volks, Edel ende Onedel, binnen Utrecht ende daar tegen kwamen Jonkheer Jacob van Gaesbeek met den zijnen van den Edel- sten ende meesten van der Stad, ende daar viel een grote slag, ende daar ble ven veel treffelijke mannen dood, ende Jonkheer van Gaesbeek met veel goede mannen werden gevangen ende met wijf ende kinderen uiter Stad verjaagd. Toen kwam die Stadhouder van Holland bin nen die Stad ende Jonkheer van Gaas beek worde uiter gevangenisse gelost, maar hij gaf (zich) over ende resigneer de den Bisschop ende zijn nakomelingen (d.i. de opvolgers van Rudolf) die Stede van Wijk bij Duurstede met dat slot en de al zijn toebehoren. Item die Heerlijk heid ende het slot van Abcoude, des zou de hij die (nog mogen) gebruiken zijn leven lang, en na 10 jaren sterft hij (1460) ende die Heerlijkheden van Strijen en Putten kwamen aan den Hertog, want hij (Jacob) zonder kinderen stierf ende die Hertog gaf het voorts den Graaf Ka- rel van Charloys zijn zoon, ende die de- de een stuk lands bedijken dat men nog heet Charloys neffens Rotterdam over." Hieruit kan men dus lezen, dat Jacob van Gaasbeek al zijn bezittingen aan de bisschop van Utrecht over deed, maar dat hij tot zijn dood het vruchtgebruik van zijn vroegere bezittingen mocht hou den. Het is dus wel treurig met Jonker Jacob afgelopen. De enige troost die hij had, was, dat na zijn dood, zijn bezittingen toch in an dere handen zouden zijn overgegaan, aangezien hij geen nakomelingen bezat. In ieder geval was zijn nagedachtenis verzekerd, als medestichter van het Bri- gittenklooster „Mariënburg" te Soest en als oprichter van het St. Aagtengilde. Toen Jacob van Gaasbeek in 1460 stierf, was er al weer een andere bisschop van Utrecht: David van Bourgondië, die toen erfgenaam werd van de Gaasbeekse goederen, o.a. het kasteel te Wijk bij Duurstede. Vele jaren is dit kasteel voor David de enigste veilige woonplaats in zijn onrustige en opstandige bisdom ge weest. F. de W. GENEESMIDDEL TEGEN HUIDAANDOENINGEN VLOEISTOF Niet krabben- Da beider vloei* bare D.D.D. kalmeert de jeuk in enkele seconden, doodt da ziektekiemen, zuivert en ga* neest tot diep in de huidporien. ZEEP SCHOUW. Burgemeester en Wethouders van Soest brengen ter openbare kennis, dat op Woensdag 25 Mei a.s., zal worden ge voerd de schouw over de in de gemeen te gelegen wegen, voetpaden, waterlei dingen, bruggen, heulen, heggen enz. Belanghebbenden worden daarom her innerd aan de artikelen van het Regle ment op het Onderhoud en Gebruik der Wegen in de provincie Utrecht, waarbij de aandacht erop wordt gevestigd, dat steeds blijkt, dat ten tijde van de schouwvoering geconstateerd moet wor den, dat niet altijd aan de schouwplicht wordt voldaan. In een dergelijk geval zal worden opgetreden door het opma ken van procesverbaal. Aan deze maatregel zal streng de hand worden gehouden. VOOR DE SOESTER CHRONISCHE PATIëNTEN. Ontvangen van: Mej. M. v. d. H2.50 Reeds verantwoord 357.25 Totaal 359.75 Gaarne Uw giften op de N.V. Midden- standsbank te Soest of op giro 415585 ten name van H. de Graaf, Soest. ZEEPOST. Met de volgende schepen kan zeepost worden verzonden. De data, waarop de correspondentie uiterlijk ter post moet zijn bezorgd, staan, tussen haakjes, ach ter de naam van het schip vermeld. Indonesië: s.s. Radja (12 Mei). Indonesië: m.s. Willem Ruys (31 Mei). Ned. Nw. Guinea: m.s. Japara (12 Mei). Ned. Nw. Guinea: m.s. Willem Ruys (31 Mei). Ned. Antillen: m.s. Oranjestad (10 Mei). Ned. Antillen: m.s. Charis (16 Mei). Suriname: s.s. Tiberius (9 Mei). Suriname: m.s. Stentor (18 Mei). Unie van Z. Afrika en Z.W. Afrika: m.s. Carnarvon Castle (7 Mei). Unie van Z. Afrika en Z.W. Afrika: m.s. Edïnburgh Castle (14 Mei). Canada: m.s. Noordam (12 Mei). Canada: s.s. Rijndam (16 Mei). Argentinië: s.s. Uruguay Star (10 Mei). Argentinië: s.s. Eva Peron (14 Mei). Chili: Noordam (12 Mei). Chili: s.s. Maasdam (19 Mei). Brazilië: s.s. Uruguay Star (10 Mei). Brazilië: s.s. Eva Peron (14 Mei). Australië: m.s. Sibajak (11 Mei). Australië: via Engeland (14 Mei). Nieuw Zeeland: via Engeland (7 Mei). Nieuw Zeeland: via Engeland (14 Mei). Inlichtingen betreffende de verzendings data van postpakketten geven de post kantoren. Want ledereen weet dat ie feilloos helpen (van de ene minuut op de ander) tegen het branden van overtollig maagzuur. Waarom gij dan niet? Iedere apotheker en iedere drogist heeft Rennies voor U. Er zijn drie verpakkingen: klein - gro ter - grootst, om tegemoet te komen aan ieders persoonlijke behoefte en voor keur. Bovendien is iedere Rerrnie appart ver pakt, practisch en hygiënisch - zo maar voor 't bij U steken. En dat U Rennies gebruikt hoeft niemand te weten, want U neemt ze onopvallend in, zonder wa ter of wat ook, en laat ze smelten op de tong. Ze zijn nog smakelijk bovendien. STICHTING 1940-1945. Dat wij herdenken de bevrijding, In ootmoed, dankbaarheid en trouw, Is mee te danken aan die mensen, Die roemloos stierven, man en vrouw. Zij hebben nameloos geleden Door bruut geweld, zorg voor 't gezin; Laat ons nu eens het antwoord geven, Bezield door zui'vre mensenmin. 't Doel is gesteld, 't geld moet er komen, 't Is hun beloofd, in leed en smart; De Vrijheid, die zij niet meer zagen Bewege ons, geef met Uw hart. Mevr. M. gebruikten reeds de op wekkende bestanddelen van de pepermuntplant. Tegenwoordig gebruikt men ditzelfde middel ter op wekking en verkwikking, maar dan in veredelde vorm. Men gebruikt thansKing pepermunt. King is lekker en gezond. HET VAN OUDS VERTROUWDE adres voor GLAS, VERF EN BEHANG de J. BRANDSMA Soesterbergsestr. 52 Telef. 2707 R.K. OPENBARE UITLEENBIBLIOTHEEK. Nieuwe aanwinsten. Romans; Baesjou, De alchemist van Roquebrune. Boudier-Bakker, Kleine Kruisvaart. Buck, Kom mijn liefste. Charteris, Zijne Hoogheid de Saint. Franken, Josephine. Gordon, Dok ter worden is niet moeilijk. Johns, Biggles in Egypte. Kirst, 08.15 De kazerne. Kortooms, Parochie in de Peel. Longoni, Weg zonder einde. Mares, Er werd een eik geveld. Pan- huysen, Leven alleen is niet genoeg. Simon, Zij wilden niet sterven. Slaughter, Dokter Thomas' zelfstrijd. Stolpe, Spel tussen de coulissen. v. d. Vat, De Londense wandelaar. Buitenlandse romans: Andres, Die Lie- besschaukel. Arnaud, Le salaire de la peur. Bernanos, Journal d'un curé de campagne. Costain, The silver chalice. Gallico, Trial by terror. Gide, La symphonie pastorale. Innes, The blue ice. Mann, Der Tod in Ve- nedig. Monsarrat. The cruel sea. Rops. Mort oü erst ta victoire Se- linko, Desirée (Engels). Steen, Twi- light on the floods. Uris, Battle cry. Werfel, Der veruntreute Himmel. Wright, The outsider. Studieboeken: Fokker, Spelen en feest vieren in het gezin. Fuchs, In het land van de gesluierde mannen. Goethe, Aus meinem Leben. Jonge- jan, Lichte houtarbeid; dl. 1 Zakmes- werk. O'Conner, Haai in zicht. Tazieff, Kraters in lichterlaaie. Prismaboeken: Nevins en Commager, Amerika. Scott, Scotland Yard. Nolthenius, Duecento. Busken Huet, Het land van Rembrandt. 2 dln. Jeugdboeken; Bruyn, Hannes Brinker; of De zilveren schaatsen. Claren- beek-Van Klaveren, Rita leert aanpak ken. Grozthedde, Inbraak aan de Rivièra. Haarman, De strijd om de Chinese schat. Hildebrand, Brilstra's bromvlieg verovert het luchtruim. Jansonius, Het stormbuis. Kastner; De vliegende klas. De Lannoy, Mar leentje. De Munnik, Schooljongen- detective. De Vries, Het spook van de zes zes-en zestig. Wilkeshuis, Het stormkamp. ZONDAGSDIENST ARTSEN. A.s. Zondag wordt de dienst waargeno men door de doktoren J. H. Tervoert, Lindenlaan 16, telefoon 2705 en H. v. Dorssen, Eigendomweg 96, telef. 2119. Zondag a.s. is geopend apotheek „Soest", Soesterbergsestraat 8. JEAN IS GEVANCEN- HEr ZEEN/O VEASSCN/P J>XAH/r DE HAVEN O! T BOLHELAAR-LAAT DIE EDELE HEEK CRU PEN El IN DE BOEIEN SLAAN!! AARDIG ZEKER, V- KAPITEIR X VREDEHOFSTRAAT 19 - TELEF. 2169 zal gaarne voor U verzorgen Hypotheken en Assurantiën. Koop en Verkoop huizen. TENTOONSTELLING „BEVRIJDING EN BEZETTING" VERLENGD. De tentoonstelling „Bezetting en Be vrijding" in het Raadhuis wordt, in verband met de zeer grote belangstel ling, enige dagen verlengd. Zij zal derhalve ook nog geopend zijn Vrijdag 6 Mei, van 9-12, 14-17 en 19.30- 21 uur. Zaterdag 7 Mei, van 9-12, 14-17 en 19.30-21 uur. Zondag 8 Mei alleen geopend van 14-16.30 uur. DE MOEILIJKE JAREN VOOR DE VROUW. Over dit onderwerp spreekt Mevr. O. van Andel-Ripke, Donderdagmiddag, in hotel Zeiler te Baarn, voor de Ned. Vrouwen Electriciteits Vereniging en de Vereniging van Huisvrouwen. MEDISCHE DIENST. Dokter Splinter, Amersfoortsestraat 3, Soesterberg, zal Zondag 8 Mei de art- sendienst waarnemen. DE HEER WEGMAN 40 JAAR ONDERWIJZER. Maandag herdacht de heer A, E. Weg man, hoofd van de R.K. School, de dag, waarop hij 40 jaar geleden zijn taak als onderwijzer begon. De dag ving aan met een plechtige H. Mi met assi stentie van zijn zoon als diaken en waarbij alle kinderen der school aan wezig waren. Te 10 uur huldigden de kinderen het hoofd hunner school in de grote zaal van Huis ten Halve. Na opening met een feestlied werd hier de jubilaris toegesproken door Pastoor Welsing en een collega namens het per soneel der school. Onder aanbieding van een prachtig cadeau kwamen ver volgens de kinderen hun Meester ge lukwensen, waarna men de kinderen deed genieten van de poppenkastverto- ning, verzorgd door onze plaatsgenoot, de heer G. Brok, die hiermede een enorm succes had. Natuurlijk ontbra ken ook de heerlijke tractaties niet- Van vier tot zes uur werd er in Huis ten Halve door de heer Wegman en familie een druk bezochte receptie ge houden, waar Pastoor Welsing, namens het schoolbestuur en de parochie, in 'n hartelijke toespraak uiting gaf aan zijn grote waardering voor de arbeid en de persoon van de heer Wegman. Namens, de collega's van de school sprak de heer Van Balkom de jubilaris toe. Verschillende cadeaux werden de heer Wegman aangeboden. -O.m. ont ving hij een gratificatie en een prachtig geschenk van de parochie, voorts ge schenken van zijn collega's en van de afd. Amersfoort van St. Lebuinus, waarvan de heer Wegman voorzitter is. Ter receptie verschenen o.m. tal van geestelijken, collega's van de Chr. en openbare school, afgevaardigden van onderwijsverenigingen, van O.I.Z., pa rochiale en andere verenigingen van Soesterberg. De avond werd voor de jubilaris met zijn familie en genodigden gereserveerd in café „'t Centrum", waar hem door de Harmonie St. Joseph nog een sere nade werd gebracht. SOESTERBERG-V.V.Z.A. 2-0. Een technisch beter spelend Soester berg wist met 2-0 de laatste compe titie wedstijd van V.V.Z.A. te winnen. Soesterberg was spoedig in de aanval en na een fraaie voorzet van de l.-bin- nen wist J. Huisman na 7 minuten de score te openen. (1-0). Na 10 minuten zette de rechtsbuiten van S'berg weer fraai voor het doel en schoot W. Huisman onhoudbaar in. (2-0). De voorhoede van V.V.Z.A. komt er dan beter in, maar enkele goede aan vallen hebben geen succes. Ook S'berg onderneemt enkele goede aanvallen, maar ook die leveren geen succes op, zodat de rust aanbreekt met 2-0. In de tweede helft golft het spel wat heen en weer, doch doelpunten worden er niet meer gemaakt. Met de Pinksterdagen wordt in Utrecht (hotel Smits, Vreeburg) het derde Espe ranto Beneluxcongres gehouden. Voorzitter is de burgemeester, Jhr. de Ranitz. Als leden traden toe: Mevr. Boschloo-ten Bosch, presidente van „Utrecht ontvangt" en de heren Van der Vlist (wethouder onderwijs), Ir. Dumont (directeur middelbare Poly- technicum), Dr Feldbrugge (rector Bo- nifacius lyceum), Dr Thijsen (directeur Rijks Middelbare School), Dr Tosse- ram (rector Gemeentelyceum), Jhr. Huydecoper van Nigtevecht (voorzitter Kamer van Koophandel), Wilbrenninck (directeur Vreemdelingenverkeer), Jhr. Michiels van Kessenich (voorzitter Be- nelux-vereniging te Utrecht), en andere vooraanstaande personen. De Zuid-Amerikaanse ontdekkingsreizi ger Tibor Sekely gaat dezer dagen naar het nabije Osten, om van daar door te trekken tot Japan. Doel is regeringen en volken van Azië bekend te maken met Esperanto. Een tentoonstelling van Esperantoboeken, enz. reist mee. In .elk land laat men een propagandist achter om het werk voort te zetten.

Historische kranten - Archief Eemland

Soester Courant | 1955 | | pagina 5