WRIGLEY
TWEEDE BLAD
HÏTLER'S ATOOMBOM
STOND GEREED!
Misschien wilde U nog een
afspraak maken
wegens vacantie gesloten zijn
W. A. BUTZELAAR
DE V.V.V.-FEESTEN.
*ÊM#,
SPUÏTBALWEDSTRIjD.
J. LENSSEN
MAKELAAR-TAXATEUR
Afscheid van Schoolhoofd
A. den Boer
K^uW
Als steken en scheuten
U het leven vergallen
KAPITEIN FANTOME.
VAN DE „SOESTER COURANT"
VAN VRIJDAG 22 JULI 1955.
Amerika won op 't nippertje de
nek-aan-nek-race.
Een vreemdsoortige constructie was
het, die de geallieerde onderzoekers in
een ondergrondse fabriek bij Berlijn
aantroffen. Zij deed ons denken aan
de eerste helse machine, die door alchi
misten met levensgevaar in elkander
werd gezet. Beangstigend werd de ont
dekking echter, toen de geleerden het
ware karakter van het geheimzinnige
apparaat leerden kennen.
Zij hadden te doen met de Duitse
atoombomEn die stond klaar in '43.
Nu wij op 16 Juli de geboorte van de
Amerikaanse atoombom herdachten,
mag wel even herinnerd worden aan
het gevaar, dat de geallieerden van de
andere zijde bedreigde. Want wij we
ten weinig van de nek-aan-nek-race,
die tussen de twee grote rivalen van
de afgelopen oorlog gevoerd moest wor
den om het eerst de eindstreep te be
reiken. Om het eerst de energie der
elementen vrij te maken ten dienste
van de mens. Om het eerst de atoom
bom te construeren, die de vijand op
de knieën zou dwingen.
Eigen geleerden verdreven.
Het Duitse rijk is het slachtoffer ge
worden van zijn eigen verderfelijke
politiek.
Dank zij de jodenvervolgingen kwamen
twee eminente natuurkundigen, O. R.
Frisch en Lise Meitner, met het laatste
nieuws uit de Duitse arsenalen in het
toen nog vrije Kopenhagen aan. Het
was de Deense onderzoeker Niels Bohr,
die voor het eerst iets vernam over de
„kernsplitsing", welke in de Duitse
laboratoria al uitgevoerd was.
Niels Bohr begreep onmiddellijk, wat
er in Hitiers verhitte brein rondspook
te. Hij reisde op staande voet naar Ame
rika en sprak zijn vermoedens uit te
gen Einstein en Fermi, welke laatste
aan de Columbia-universiteit dergelij
ke proeven liet nemen.
De Amerikanen zagen de noodzaak van
een toepassing der atoomkrachten ech
ter niet in en de Duitsers zouden thans
het monopolie van de atoombom beze
ten hebben, als niet Einstein zich per
soonlijk tot president Roosevelt gewend
had. Toen het door deze ingestelde
„comité voor advies inzake uranium"
op 28 April 1940 voor de tweede maal
bijeen kwam, wisten de leden reeds
dat het Kaiser Wilhelm Instituut te
Berlijn grotendeels gebruikt werd voor
practisch uranium-onderzoek.
Aan de bedoelingen van Adolf Hitier
kon niet meer getwijfeld worden.
Duitsland werkte aan een nieuw wa
pen, dat de sluimerende natuurkrachten
der kosmos over de mensheid kon ont
ketenen En er behoefde evenmin ge
vraagd te worden hoe de asmogend-
heden deze bom zouden gebruiken.
De Duitsers bleven voor.
Ontstellend langzaam maalde de molen
van de Amerikaanse regering in die
dagen. Alleen de geleerden werkten
koortsachtig in hun laboratorium om
met tastbare bewijzen aan te tonen
wat er dreigde, als een uraniumwapen
in verkeerde handen raakte.
Toen men tot de slotsom kwam, dat
„zwaar water" geschikt zou zijn als
temperaar omdat de atomen daarvan
veel loskomende deeltjes (de neutro
nen) uit de uraniumkernen kunnen
„opvangen" en ongevaarlijk maken,
bleken de Duitsers in het inmiddels
veroverde Noorwegen verscheidene ki
logrammen zware waterstof per dag in
paraffine te laten verwerken.
Plotseling bleek de gehele opzet van
Hitiers uitval naar het noorden ver
klaard. Het ging om het zware water!
Wederom bleek, hoe ver de Duitsers
met hun voorbereidingen reeds waren.
De eerste tegenmaatregelen.
De geallieerden, verontrust door de
Duitse voorsprong, besloten eindelijk
in 1942 daadwerkelijk in te grijpen.
Parachutisten met speciale opdrachten
werden neergelaten bij plaatsen, waar
onderdelen voor de atoombom vervaar
digd bleken te worden. Niet altijd ge
lukten deze ondernemingen. Een vlieg
tuig met dertig Engelse specialisten
zorgvuldig opgeleid voor hun nieuwe
en gevaarlijke taak vloog tegen de
rotsen te pletter. De Duitsers ontdek
ten de opzet en de overlevenden wer
den gefusilleerd zonder nog iets ge
daan te kunnen hebben.
Maar anderen bereikten ongezien hun
doel. Zo drongen op 28 Februari 1943
negen per parachute neergelaten No
ren de stikstoffabriek bij Rjukan bin
nen, plaatsten op de juiste punten hun
tijdbommen en vernietigden aldus de
zwaar water-leveranties aan Duits
land.
Onverwijld herbouwden de Duitsers
deze onmisbare fabrieken. Vele Ame
rikaanse bombardementen volgden. Er
zat voor de „Herren" niets anders op
dan hun kostbare apparaten in te pak
ken en op een rustiger plekje opnieuw
te beginnen. Dat rustige plekje lag on
der de grond in Duitsland. Zo ver
mocht het niet komen
Toen de zwaarbewaakte trein in het
voorjaar van 1944 een gedeelte van
Duitsland's geheime wapen naar de
„Heimat" vervoerde, was de Noorse
verzetsbeweging volledig geïnstrueerd.
Midden op het Noorse meer Tinnsjoen
explodeerde de veerpont, welke de
kostbare lading overzette.
Een onmisbaar onderdeel van de Duitse
atoombom verdween op die dag mee
in de diepte. De strijd om het zware
water was gewonnen.
Op zoek naar de „ketting-reactie".
Het gehele atoomfront der Amerika
nen kwam nu in beweging. Uranium,
door de Duitsers reeds in belangrijke
kwanta uit Joachimsthal (Tsjechoslo-
wakije!) geïmporteerd, bestond in die
vorm nog niet in de Verenigde Staten
toen men het metaal nodig had voor
de kernsplitsing. Pas in Mei 1942 pro
duceerden de Amerikanen 15 ton ge
zuiverd uranium per maand, in Sep
tember van datzelfde jaar werd dat
een ton per dag.
Pas op 2 December 1942 slaagden de
Amerikanen er in een ketting-reactie
aan de gang te brengen, maar op dat
moment werden in het ondergrondse
laboratorium bij Berlijn de onderde
len voor de complete bom reeds sa
mengebracht.
Was de Duitse bom onbruikbaar?
Natuurlijk hebben de geallieerde bom
bardementen op vitale fabrieken en
speciale sabotageploegen tijdens trans
porten de Duitse constructeurs veel
kostbare tijd doen verliezen. Verder
vermoedt men, dat hun bom door zijn
gigantische afmetingen te onhandelbaar
was geworden. Men kon de „uranium-
machine" onmogelijk in een vliegtuig
laden of ongezien transporteren. Ten
slotte moet Hitier in slaap gesust zijn
door de bewonderenswaardige geheim
houding der geallieerden. Geen enkele
Duitse spion is ooit iets over de Ame
rikaanse atoomplannen te weten ge
komen voor het verblindend licht bo
ven de woestijn van Nieuw-Mexico in
1945 het welslagen verraadde.
voor een behandeling in onze salon.
Daarom delen wij U nu reeds mede,
dat wij van Maandag 8 Augustus tot en
met Dinsdag 16 Augustus
STEENHOFFSTRAAT 53 SOEST
Telefoon 2842
De V.V.V.-feesten raken op, maar van
avond zijn er volksspelen in de tent
aan de Middelwijkstraat.
Touwtrekken voor twee, vier en zes
sterke mannen en vrouwen, zaklopen,
kruiwagen rijden, hindernissen enz.
Laat Uw kinderen morgen meedoen
met het bloemencorso. Opgave kan om
2 uur op het terrein geschieden, waar
de stoet opgesteld wordt. Dit gebeurt
achter het V.V.V.-huis aan de Steen-
hoffstraat waar ruimte genoeg is voor
de fietsjes, autopeds, trekkarretjes,,
vliegende hollanders, zeepkisten en al
het rijdend materiaal, waarmee de
jeugd zich vermaakt. Het deelnemen
kost niet en er zijn mooie prijzen.
De route van het corso is alsvolgt:
V.V.V. Verkeershuis, Steenhoffstraat,
Prins Bernhardlaan, Oranjelaan, Anna
Paulownalaan, Burg. Grothestraat, K.
Brinkweg, Lange Brinkweg, Raadhuis
straat, Kerkpad, Verkeersplein achter
het V.V.V. huis.
Om 8 uur vindt de grote sluitingsavond
plaats in de V.V.V.-tent met een vierde
bonte avond, waaraan medewerken
Tobi Rix, het Maposo Trio, bekend van
radio en gramofoon, Jack Smith, de
Dutch Rolling Stars, virtuozen op de
rolschaatsen, Gerry op de kogel, con
ference, muziek, operette enz. enz.
grote bal in het doel van de tegen
partij te werken. Dat er bij Vorden
9 man spoot en bij Soest 6 klopte niet
helemaal, maar dat gaf niets, het feest
was er des te natter en leuker om.
Vorden won met 1-0, maar die 0 van
Soest is beslist niet minder waard dan
die 1 van de gasten, want de onzen
kunnen best met spuit en water over
weg, doch een brand blussen is nog wat
anders dan doelpunten maken met een
straal water, terwijl de tegenpartij je
van het veld tracht te blazen met z'n
krachtige tegenweer van liters vocht.
Het publiek had veel plezier in dit
waterballet, dat vaak veel van een
modderfestijn had en het toonde weinig
medelijden met de spuitspelers, wan
neer er één zo ongelukkig was te val
len en zich in de modder af moest la
ten spuiten.
De V.V.V. is zeer veelzijdig in het
brengen van ontspanning aan de toe
schouwers van de feestelijkheden.
Zang, muziek, sport en Dinsdagavond
water bij bakken vol, dat kwistig
rondgespoten werd door 9 Vordense
Brandweerlieden en 6 Soester spuit-
fenomenen, die de Schrikslaan bijna
onder water zetten in hun pogingen de
Zo hoog kwam de bal niet vaak.
Na negen uur waren de gasten aan
wezig in de feesttent en toen Lou Bandy
al weer op weg was naar Haarlem,
sprak de voorzitter van V.V.V. de beide
waterteams toe in restaurant Eemland.
In de eerste plaats bracht de heer J.
v. d. Arend dank voor de bereidwillig
heid waarmee de Vordennaren het wa
terbijltje opgenomen hadden tegen de
Soester collega's, ten gunste van V.V.V.,
maar ook werd de dank voor de lood
zware krentenwegge van gigantische
afmetingen niet vergeten, die door de
gasten meegetorst was.
De commandant van de Vordense
brandweer kreeg een beker voor zijn
spuitteam en de heer Groart een lau
wertak voor het Soesterteam.
De beide commandanten spraken, de
heer H. G. Scholtmeyer, de geestelijke
vader van dit natte festijn, voerde het
woord en alle Vordense deelnemers
kregen een herinneringsbordje.
De V.V.V. bracht speciale dank aan
de heer M. Kollenhoven voor het orga
niseren van de avond in de V.V.V.-tent,
waar Lou Bandy vele honderden toe
schouwers getrokken had, en daarna
bleef men nog gezellig bijeen. Water
is er toen niet meer aan te pas geko
men.
VREDEHOFSTRAAT 19 - TELEF. 2169
zal gaarne voor U verzorgen
Hypotheken en Assurantiën. Koop en
Verkoop huizen.
Toen het scheidende hoofd van de open
bare school aan de Beetzlaan, de heer
A. den Boer, met zijn echtgenote en
zoon de klas binnenkwam, waar de
Burgemeester en vele genodigden aan
wezig waren om afscheid te nemen,
was er al heel wat gebeurd in de
school. Dinsdagmiddag hadden de kin
deren hun hoofdonderwijzer, die met
pensioen gaat, toegezongen, er waren
bloemen en geschenken geweest en nu
volgde het officiële afscheid.
De heer H. de Vries, de voorzitter van
de oudercommissie, heette de aanwezi
gen welkom. Onder hen bevonden zich
de raadsleden Mevr. Landweer-De Vis
ser en de heer Van Wely, de oud-Bur
gemeester van Heerjansdam, waar de
heer Den Boer vroeger hoofd was, Jhr.
Beelaerts van Blokland, Ds Meiners
en Ds Groeneveld, het hoofd van de
afdeling onderwijs van Soest Mr. F.
Raadt, de directeur van Gemeentewer
ken, de heer Th. J. van Noesel, Dr.
Hölzenspies, de hoofdonderwijzers v. d.
heerlijk - verfrissend
verjaagt vermoeidheid
bevordert uw eetlust
Wal en Nijhuis, het bestuurslid van het
Chr. onderwijs de heer T. Regter, on
derwijzeressen, onderwijzers en oud
onderwijzers.
De heer De Vries wees op de vijftien
jarige arbeid van de heer Den Boer
aan de Beetzlaan, aan de moeilijke
oorlogsjaren en hij hoopte, dat het
scheidende hoofd nog lang van zijn
pensioen zou mogen genieten.
De Burgemeester sprak vervolgens de
heer Den Boer toe en wilde in de
eerste plaats stilstaan bij het pand,
dat de gemeente Soest aan de heer
Den Boer gedurende 15 jaren toever
trouwd heeft. De ouders stonden hun
kinderen tijdelijk aan hem af, maar het
gemeentebestuur gaf de heer Den Boer
een gebouw met inventaris. Vol ver
trouwen heeft de gemeente dit ge
daan en dit vertrouwen is niet be
schaamd. Uitstekend zijn de zaken van
de gemeenschap door het scheidende
hoofd behartigd en de goedverzorgde
school wijst hierop. De Burgemeester
dankte de heer Den Boer voor deze zorg
en voor alles wat hij voor de Soester
kinderen gedaan heeft, en hoopt dat
hij in de toekomst nog vaak langs deze
school zal lopen met een jong hart,
waarin geen bitterheid is, omdat dit
prijsgegeven moest worden.
De heer E. Hofstee dankte de heer
Den Boer voor de prettige wijze, waarop
met het personeel van de school sa
mengewerkt is en biedt namens de
onderwijzeressen en de onderwijzers
van de Beetzlaan een geschenk aan.
De heer J. v. d. Wal sprak als hoofd
van de U.L.O. school en wenste de
heer Den Boer namens de collega's
toe, dat hij nog lang van z'n pensioen
zal mogen genieten.
De leerlingen bieden het scheidende
hoofd bloemen aan.
De heer G. L. A. Nijhuis memoreerde
de moeilijke oorlogstijd, waarin de heer
Den Boer uit de school gezet werd. Wie
niet dagelijks kennis maakt met het
onderwijs, dat de heer Den Boer geeft,
kan reeds aan de accuraatheid en de
zorg, waarmee de heer Den Boer om
ging met alles wat hem toevertrouwd
was, zien, dat dit onderwijs goed moet
zijn. Het werk was niet altijd even
gemakkelijk, maar vol respect kan men
zien naar hetgeen bereikt is. De heer
Nijhuis dankte voor de samenwerking.
De heer Van Wely was de voorganger
van de heer Den Boer als hoofd van
de school en de scheidende hoofdon
derwijzer van 1941 had niet kunnen
denken thans aanwezig te zullen zijn
bij het afscheid van zijn opvolger. De
heer Van Wely meent dan ook, beter
dan wie ook, te kunnen begrijpen wat
er in het hart van de scheidende om
gaat, nu hij deze school verlaten moet.
Een levenstaak waaraan 45 jaar ge
werkt is, wordt neergelegd en dat
brengt weemoed met zich mee. Echter
ook tevredenheid. De heer Van Wely
hoopte, dat de heer Den Boer een ge
lukkige toekomst tegemoet gaat met de
wetenschap, dat rust roest geeft.
De heer C. v. d. Schoor heeft 28 jaar
als onderwijzer bij de heer Den Boer
gewerkt. Eerst in Heerjansdam, daarna
in Soest. Nauwgezette plichtsbetrach
ting en een groot verantwoordelijkheids
gevoel zijn o.m. de belangrijke din
gen, die hij van de heer Den Boer
leerde. Niet alleen op school, maar ook
bij het werk voor Volksonderwijs heeft
de heer v. d. Schoor van het scheiden
de schoolhoofd veel medewerking on
dervonden.
De heer Uiterdijk, oud-onderwijzer,
denkt met vreugde terug aan de tijd,
toen hij onder de heer Den Boer werk
te en dankte de onderwijscommissie
voor de gelegenheid, die hem geboden
is op deze middag afscheid te komen
nemen.
Ds Meiners is er van overtuigd, dat
de heer Den Boer na een werkzaam
leven niet zal gaan rusten, maar na
een terugblik op de goede dingen van
het verleden, voorwaarts ziet, omdat
er nog zoveel te doen is. Moge het een
otium cum dignitate zijn, al zal deze
rust met waardigheid gevuld zijn met
het vele dat de heer Den Boer nog
zal willen verrichten.
De heer Odink hoopte, dat de heer
Den Boer een lang en gelukkig leven
te wachten staat en Jhr. Beelaerts
van Blokland wees op de mijlpaal, die
de heer Den Boer in een sombere bui
wel eens als eindpaal gezien heeft.
Van de onaanzienlijke school in Heer
jansdam heeft de heer Den Boer jaren
geleden een goede school gemaakt
door zijn liefde voor het vak en zijn
gevoel voor traditie. Tot vandaag lag
het werk klaar, maar in de toekomst
zal er zeker veel te doen zijn voor
iemand, die een belangrijke mijlpaal
bereikte, maar nog lang niet aan de
eindpaal toe is.
De heer L. Dijkshoorn dankte de heer
Den Boer voor zijn medewerking aan
het schoolsparen bij de Nutsspaarbank
en bood, evenals vele voorgaande spre
kers, een geschenk aan.
De heer Den Boer dankte voor de vele
bewijzen van belangstelling en waarde
ring. Deze dag is een grote verrassing
voor mij, zegt spr.
In een kort overzicht wijst het schei
dende hoofd op zijn loopbaan, die hij
in 1909 als 18-jarige begon met een
klas van 67 leerlingen. Verandering
werd geen verbetering, want de vol
gende klas bevatte 76 kinderen, die
een jaar lang onderricht moesten wor
den voor 500.—.
Als 25-jarige kwam de heer Den Boer
naar Zuid-Beyerland en in 1922 naar
Heerjansdam, waar hij zijn 12'/2-jarig
jubileum vierde. In 1941 werd de school
aan de Beetzlaan ht t arbeidsterrein
van de scheidende leerkracht en na de
donkere oorlogsjaren, waarin de school
veel geleden heeft, volgde het vreugde
volle verblijf met 225 leerlingen in een
gedeelte van het paleis Soestdijk.
In Juli 1945 kon de school weer be
trokken worden en de laatste tien jaar
van zijn lange loopbaan bij het onder
wijs bracht de heer Den Boer door op
de school aan de Beetzlaan.
Deze periode is nu afgesloten, het huis
aan de Beetzlaan moet hij verlaten,
maar de heer Den Boer blijft in Soest
en het huis op de Stadhouderslaan zal
straks een man met pensioen huisves
ten, die nog heel veel te doen heeft,
GESLAAGD.
De heer Th. Greeve alhier is geslaagd
voor de Middelb. Auto-technische school
te Apeldoorn en voor de B.O.V.A.G.
CONCOURS HIPPIQUE.
Op 24 September zal in Soest een con
cours hippique gehouden worden, met
daaraan verbonden een concours d'élé-
gance.
GEVONDEN VOORWERPEN.
Ballpoint, kanarie, pijp, huissleutel, enig
geld, rode autoped, bruine schooltas met
inhoud, bruin kindervest, zakkammetje,
rozenkrans, parapluie, zwarte kip,
broche, 2 kettinkjes, paar groene zwem
vliezen, sleutel, 2 paar sokjes, groene
trui, groen jasje, autoped, siersleutel,
nieuwe damesfiets, vulpen, huissleutel,
dop van benzinetank, regenjas, 2 sleu
tels, bromfietskleding, benzinedop, arm
band, bouvier, bruin colbertjasje, zak
mesje herenrijwiel, tennisbal, bruine
herenportemonnaie.
Inlichtingen omtrent deze voorwerpen
zijn te verkrijgen aan het politiebureau,
Van Weedestraat 3, op Woensdag en
Zaterdag, van 14-16 uur.
en IJ geen raad meer weet
ean do tergende pijn,
brengt Krnschen Salts uitkomst
De kleine, dagelijkse dosis Kruschen
maakt korte metten met Uw rheumatiek.
Zes minerale zouten, wetenschappelijk
samengesteld, spannen in Kruschen
samen om Uw bloedzuiverende organen
krachtig te stimuleren. Met verjongde
energie doen die dan hun heilzaam,
bloedzuiverend werk. Onzuiverheden
kunnen zich niet opnieuw ophopen en
vastzetten in de gewrichten. Zo wordt U
binnen korte tijd bevrijd van de pijnen
die Uw humeur vergallen en Uw gestel
slopen.
NAAR HFt^ ZSfqoVFHlSCH/P BEREIKEN NEE.
ONGEMERKT, ALS PLOTS
EEM Lu/Vf SCHREfW Z>00$
OE STILLE NACHT AAL NT
VE STEM M
FANTOME
veguogQ O
7E RIT VAN DE COMPETITIE
VAN „TEMPO".
Tempo heeft de zevende rit van de com
petitie gehouden. Het was een sprint
over 400 M.
In de series won Klaas van 't Kloos
ter van Gerrit Ruttenberg, Aart Drost
van Otto de Weerd, Jaap v. d. Burgt
van Gerrit Bunschoten en Bep Kriek
van Kees Smid.
In de herkansing versloeg Gerrit Bun
schoten Otto de Weerd en Gerrit Rut
tenberg won van Kees Smid.
Klaas van 't Klooster won in de de
mifinale van Bep Kriek, Jaap van de
Burgt versloeg Gerrit Ruttenberg en
Gerrit Bunschoten won van Aart Drost.
Om de vierde, vijfde en zesde plaats
werd alleen gereden door Kriek en
Ruttenberg, daar Drost zich terugtrok.
Bep Kriek won en bezette daarmee
de vierde plaats, Gerrit Ruttenberg
werd vijfde.
In de finale voor de le, 2e en 3e plaats
versloeg Gerrit Bunschoten Klaas van
't Klooster, Jaap v. d. Burgt won even
eens van Klaas van 't Klooster en
Gerrit Bunschoten won van Jaap v.
d. Burgt.
Totaaluitslag1. Gerrit Bunschoten. 2.
Jaap v. d. Burgt. 3. Klaas van 't Kloos
ter. 4. Bep Kriek. 5. Gerrit Ruttenberg.
Bij de juniores won Kees van Rees
van Wouter van 't Klooster, Wim Hom
mes van Nico Westhof en Nico West
hof van Wout van 't Klooster,
finale juniores 1. Wim Hommes. 2.
Nico Westhof. 3. Kees van Rees.
