Soest voor 30 jaar.
Oud-Soestenaar werd voor
honderd jaar geboren.
MAANPROBLEMEN.
J
BELT U EVEN
223 9
Iiimaakglazeu
KAZAK DE LUXE
Officiële Mededelingen.
SOEST.
IN DE HOEK.
DINSDAG 23 AUGUSTUS 1955.
33e JAARGANG No. 63.
OESTER
OURAN
Verschijnt iedere Dinsdag en Vrijdag.
Abonn. per kwart, 1.95 - per post 2.10
UITGAVE: DRUKKERIJ SMIT SOESTDIJK BUREAU VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE: VAN WEEDESTRAAT 35, SOESTDIJK TELEFOON 2566 POSTGIRO 126156
Als een onbekende en naamloze schijnt
hij in Soest geleeft en gewerkt te
hebben, want ik heb niemand kun
nen vinden, die hem gekend heeft
Toch heeft hij dertien jaar hier ge
woond. Lang geleden, want hij ver
huisde in 1907 naar Haarlem, maar zij
die hier geboren zijn en die boven
de 65 jaar zijn, zouden Jacobus van
Looy toch moeten hebben gekend.
Nee, zegt de oude heer Kamerbeek,
ik heb hem niet gekend. Nee, zegt
de oude heer Jan van de Breemer,
ik herinner me de man niet. Nee, zegt
de oude heer Blok, ik woon hier nog
geen veertig jaar, dus ik kan het niet
weten.
En toch heeft hij door Soest gelopen
in een zwarte cape, een zwarte flam
bard op, beroemd als schilder, bekend
als schrijver, al zou hij pas in 1917 bij
het grote publiek bekend worden door
zijn „Jaapje", het boek, waaraan hij
in Soest gewerkt heeft. Deze bekend
heid bij allen die lazen, baardé hem
eigenlijk zorgen_ en juist deze popu
lariteit deed hem vrezen, dat het
niet zo'n goed boek was, als hij zelf
gehoopt had. Want Van Looy was
geen schrijver voor het grote publiek.
Zijn schrijven was schilderen met het
woord en zijn hele leven heeft hij
in tweestrijd gestaan tussen de pen
en het penseel, zonder een van die
twee prijs te kunnen geven en op
beide kunstterreinen was hij een mees
ter. Vandaar, dat hij thans in Amster
dam herdacht wordt met een tentoon
stelling van zijn werk. Daar hangen
zijn doeken, die hij in Soest vervaar
digd heeft, daar hangt ook „De Soes-
ter wasvrouw", het schilderij dat het
meest herinnert aan de tijd in Soest
doorgebracht, waar hij woonde in een
groot pand aan de Van Weedestraat,
hetwelk in 1932 werd afgebroken en
waarvoor in de plaats kwam het grote
blok winkelhuizen waarin thans „De
Bonneterie", sigarenmagazijn Boks,
apotheek v. Zadelhoff, modemagazijn
Hoppenbrouwers en autobedrijf Alblas
zijn gevestigd.
Jacobus van Looy werd .geboren in
1855 en kwam in 1860 in een Weeshuis.
Zeven en vijftig jaar later zou hij niet
autobiografisch kunstwerkje „Jaapje"
voltooien, dat het leven van een klein
gevoelig jongetje in een weeshuis be
schrijft. Het zou de voorganger van
Merijntje en Flipje en Bartje en Ciske
worden, maar het zal de vraag zijn
of men over vele tientallen jaren even
veel aandacht zal besteden aan de
auteurs van deze boeken als aan de
schrijver van „Jaapje", de evenknie
van de grote Lodewijk van Deijssel.
Van Looy moest letterzetter worden
en toen dat niets werd schildersknecht,
maar hij kwam terecht op de Aca-
Er komt straks in het jaar 2000,
Dus over vijf en veertig jaar,
Een inlegvel in onze reisgids,
De maanverbinding is dan klaar.
Wat zal de reiziger daar vinden,
Daar op die veel besproken maan
'n Museum van het talloos vele,
Dat naar de maan is toegegaan
Zijn daar wèl woningen
beschikbaar
Is daar géén woningen-tekort
Millioenen mensen hebben w' over
Voor mensen-naar-de-maan-
export.
De maan ziet deze manigratie
Wellicht met lede ogen aan
En geeft géén vestigings
vergunning
't Is toch al zo vaak volle maan.
Kent men daar ook de
afbetaling
En weg-gevaar En mijn en dijn
Een Zondags-wet is er niet nodig;
Het zal er Mtijd Maan-dag zijn.
En is daar op de maan een fiscus,
Ook steeds zo'n maan-ziek
apparaat
De parken zijn daar luna-parken,
Waar 't paartje 's avonds
wand'len gaat.
Ik hoor de jongeling al fluist'ren
Zacht, tussen 't maanzaad:
liefste mijn,
'k Neem Donderdag een
snipper-avond,
Dan zal er maansverduistering
zijn.
CLINGE DOORENBOS.
(Nadruk verboden.)
demie van Beeldende Kunsten in Am
sterdam. Als 29-jarige won hij de
„Prix de Rome" met een schilderij,
dat later het toppunt van zijn kunnen
gebleken is.
Hoogstens heeft hij dit werk geëven
aard, maar nooit overtroffen en mis
schien is dit wel de verborgen tragiek
van het leven van Jacobus van Looy.
Misschien was dit de oorzaak van
zijn verzuchting: „Ik wou dat dat
schilderen op de Moker hei zat. 't Is
een blok, je zit er zo vast aan als een
galeislaaf aan zijn roeibank. Je staat
er mee op en je gaat er mee naar
bed. Je doet niks goed en je werkt
je lam".
Maar op een andere keer had het
schrijven het gedaan en dan zei hij:
„Ik wou maar, dat ik niet schreef,
maar ik kom er altijd weer vanzelf
toe. 't Gaat allemaal met noodzakelijk
heid, geloof ik.
Het geld dat Van Looy ontving toen
hij de Prix de Rome won, stelde hem
in staat een grote reis te maken door
Italië, Spanje en Marokko en te wer
ken aan zijn ontwikkeling als schrij
ver en schilder. De vreugde over de
schoonheid van het leven uitte hij in
kleuren en woorden. Terug in Neder
land kon hij voorlopig geen rust vin
den en hij zei, dat reizen het vlottend
zijn in de vlottende werelddingen was.
Tot hij in 1894 rust vond in het toen
nog kleine, landelijke Soest, waar hij
blijkbaar een weinig opvallende fi
guur geweest is. Zolang het daglicht
er was schilderde hij en de avonden
waren gewijd aan de letterkunde.
In de zomer ging hij wel het land op
om met een schetsboek achter de
maaiers aan te lopen. Die zullen dat
wel vreemd gevonden hebben van dat
mannetje in z'n zwarte cape en met
de zwarte flambard op, maar och,
het was een vriendelijk mannetje en
z'n ogen stonden zo opgewekt, dus
wat hun betrof mocht hij hen wel
schetsen. Hij schetste de maaiers, hij
schilderde de maaiers en hij schreef
over de maaiers en zijn schrijven was
als schilderen.
Misschien was het Querido, misschien
Carel Scharten, misschien Herman
Robber, maar iemand heeft gezegd,
dat Jacobus van Looy een tovenaar was,
die al wat hij aanraakte tot schoon
heid omschiep. En deze tovenaar woon
de in Soest en niemand heeft hem
gekend, voor zover na te gaan is.
Van 1902 tot 1903 ondernam hij een
tweede grote reis door Spanje en Ma
rokko en het Soester huis bleef maan
den gesloten. Hij kwam terug en wan
delde weer ongemerkt door onze ge
meente, een bescheiden mens, vervuld
van schoonheid, geraakt door de
eeuwigheid.
En er schijnt niemand te zijn, die
nog weet, dat vijftig jaar geleden een
groot kunstenaar in Soest woonde.
Een vorige keer hadden we het
over raadscommissies en die heldhaftige
verslaggever, die de wijze waarop deze
commissies samengesteld werden, be
lachelijk noemde. Negen stemmingen
waren er eens nodig om zo'n com
missie tot stand te brengen en het
zouden er negentig geworden zijn,
wanneer een tweetal raadsleden niet
voorkomen hadden, dat de Soester
raad zich tot in lengte van eeuwen
onsterfelijk belachelijk maakte.
Zij stemden nu eens niet blanco, zo
dat er tenminste iets uit de bus kwam,
waar wat mee begonnen kon worden.
Bij een volgende stemming gaven meer
leden blijk het schrijven meester te
zijn.
Er moest subsidie zijn voor het vieren
van de verjaardag van de Koningin
op 31 Augustus en deze feesten waren
voor de kinderen bestemd. Een raads
lid meende tegen deze subsidie te
moeten zijn, daar met dit geld aan
de verjaardag van H.M. de Koningin
luister bijgezet werd en dat zou het
huldigen van het kapitalistisch stel
sel zijn. Zou je zo'n olijkerd niet
Natuurlijk kwam de subsidie er.
Even later acht de verslaggever het
gewenst te schrijven over pure wille
keur van de raad en hij haalt dikke
woorden als wetsverkrachting uit z'n
arsenaal. Dit in verband met een aan
vraag te mogen bouwen in de Nieuwe
Steeg (thans Stadhouderslaan). Formeel
is alles in orde, aan alle technische
aesthetische eisen van de bouwver
ordening is voldaan, maar B. en W.
weigeren de bouwvergunning te ver
lenen. Met enige nieuwsgierigheid wordt
de uiteindelijke beslissing van B. en
W. tegemoet gezien en men hoopt,
dat de motieven van de weigering
zakelijk zijn en fundament bezitten,
daar het anders een lichtzinnig om
springen met de belangen van de ge
meentenaren zou zijn en een goede
bevordering van de werkloosheid.
De heer Rietveld verlaat de raad,
omdat hij naar Utrecht gaat en in
de Soester Courant van 30 jaar terug
wordt hem lof toegezwaaid. Men
noemt hem één van de meest op de
voorgrond tredende leden, die werke
lijk naar beste weten de gemeente
belangen heeft gediend en besluit met
de duidelijke aanduiding ,,'t Was geen
nul". Je zou haast zeggen, dat er dus
wel nullen in zaten, als zo duidelijk
gezegd werd, dat meneer Rietveld het
niet was.
„Dat de heer Rietveld na afloop der
vergadering afscheid nam en voor
komen wilde, dat in een officieel af
scheid een onware houding zou wor
den aangenomen, of onware woorden
zouden worden gebezigd, vond zijn
oorzaak in de verhoudingen, die de
laatste jaren zijn ontstaan, 't Is wel
jammer, dat een zodanige sfeer in de
raadszaal heerst, dat zo iets nodig is.
Het is nu eenmaal niet anders".
en Uw
worden U direct thuis gebracht.
Alle maten en soorten in voorraad.
VAN WEEDESTRAAT 31
SOESTDIJK
Uit het dikke Pol-tieboek van 1925.
Door de politie 'te Soesterberg is
procesverbaal opgemaakt tegen T. v.
d. B. uit Zeist, een oude bekende van
de politie, die dronken op een rijwiel
zittende, zijn zoontje voorop meevoe
rende en twee a driemaal tegen de
grond viel, waardoor beiden bloeden
de wonden bekwamen.
Door de politie te Soesterberg is
ook procesverbaal opgemaakt tegen
een motorrijder, die het rijwiel van
de heer P., hetwelk P. even tegen een
paal had gezet, totaal in elkaar reed.
Door de politie te Soesterberg is
aangehouden de landbouwer G. O., die
zich voor deurwaarder uitgegeven had
en beslag wilde leggen op het loon
van de huishoudster van de melkslij-
ter B. alhier. Tegen O. is procesverba'al
Maandag omstreeks 12 uur kwam
een ijscoventer van de firma Pot uit
Amersfoort in botsing met een luxe
auto. Het ijswagentje ging onderste
boven, werd geheel in elkaar gedrukt,
terwijl de inhoud verloren ging. De
juist aankomende schooljeugd had een
buitenkansje; velen werden een ijsco
machtig. De schade werd onderling
geregeld.
Zondagavond had op de Steenhoff-
straat een botsing plaats tussen een
wielrijder en een motor met zijspan.
De wielrijder vloog letterlijk over de
motorbestuurder heen en kwam met
zijn hoofd tegen de glasruit van het
zijspan. De inzittende, mevrouw T. uit
Baarn, bekwam hierdoor ernstige ver
wondingen in het gezicht, terwijl de
wielrijder aan handen en hoofd bloe
dend verwond werd. De kleren van
de jongeman waren gescheurd en zijn
rijwiel grotendeels vernield. De aan
rijding was het gevolg van grove on
oplettendheid van de wielrijder.
Maandagmorgen, omstreeks elf uur,
brak brand uit in het boerderijtje van
C. Kuyper aan de Schoolstraat al
hier. In zeer korte tijd stond het huis
in lichte laaie en hoewel onze vrij
willige brandweer spoedig ter plaatse
was, kon zij niets meer redden, jnede
door gebrek aan water. Huis en in
boedel waren verzekerd. De politie
heeft de zaak in onderzoek.
Soester apen.
Een zeer aardige etalage was in
de afgelopen week te bezichtigen bij
de firma Van Dijk en Jonker in de
Steenhoffstraat. Een tweetal apen was
in een kooi in de etalage onderge
bracht, zich, ten genoege van het
kleine en grote publiek, met elkan
der en waarschijnlijk als symbool van
de gelijktijdig aanwezige cocos-etalage,
een gedeelte van de dag gebruikende
tot het verorberen van cocosnoten. Op
zeer bijzondere wijze heeft genoemde
firma dezer dagen de aandacht op
haar zaak gevestigd. Ook dit stond in
de Soester Courant 30 jaar geleden.
Een krant of twee verder is er
alweer raadsvergadering en de wet
houder van publieke werken, de heer
Van Elten, klaagt dat de centen cp
zijn, die hij gekregen had om de
Soester wegen wat op te knappen. Er
was nog voor 4 maanden werk, maar
hij had geen oortjes meer. Er werd
niet gemopperd en de wethouder kreeg
4.000.—.
In het gebouw „Religie en Kunst"
was de gelegenheid de radiouitzending
van de V.P.R.O. te beluisteren, waarin
ds L. de Baan uit Dragter-Compagnie
een kerkdienst zou leiden.
Inbraak in 1925.
In de nacht van Vrijdag op Zater
dag hebben inbrekers zich toegang
verschaft tot de pastorie van de R.K.
Kerk en de R.K. Militaire Vereniging
te Soesterberg. Van de pastoor der
parochie werd een rijwiel meegeno
men, terwijl uit genoemd verenigings
gebouw ook een rijwiel werd ont
vreemd toebehorende aan de conciër
ge, alsmede vier stel biljartballen en
verschillende andere artikelen, waar
onder wijn, sigaren, sigaretten, choco
lade enz. Dit is in betrekkelijk korte
tijd thans de derde inbraak in genoemd
gebouw. De politie heeft de zaak in
onderzoek.
GEEN SPREEKUUR.
De Burgemeester van Soest brengt
ter kennis van belanghebbenden, dat
hij verhinderd is om op Woensdag 24
Augustus a.s. zijn gewone wekelijkse
spreekuur te houden.
VACANTIEREGELING SLAGERS.
Burgemeester en Wethouders van Soest
maken bekend, dat, bij hun besluit van
19 Augustus 1955, ter uitvoering van
de Verordening, als bedoeld in artikel
5, lid 1, der Winkelsluitingswet 1951
(Vacantieregeling Slagerswinkels), is be
paald, dat het verboden is de slagers
winkels, gevestigd in de navolgende
percelen alhier voor het publiek geo
pend te hebben op;
a. 29, 30 en 31 Augustus:
J. C. A. v. d. Kley, Koninginnelaan 31.
A. J. M. Blommestein, B. Grothestr. 22.
A. J. Spelt, Torenstraat 15.
Th. de Rijk, Soesterbergsestraat 12.
b. 5, 6 en 7 September:
J. Zoetelief, Nieuwerhoekplein 4.
M. A. v. Asch, Van Weedestraat 34.
C. v. Munster, Soesterbergsestraat 22.
C. Floor, Soesterbergsestraat 70.
N. de Koning, Julianalaan 40.
c. 12, 13 en 14 September:
R. Bokma, Beukenlaan 20B.
J. van Manen, Nieuwstraat 19B.
N. L. Verrips, Koninginnelaan 23.
Chr. Tebbema, Torenstraat 21.
J. Th. Paauw, Birkstraat 49.
d. 19, 20 en 21 September:
B. H. Duwel, Steenhoffstraat 58.
J. B. v. d. Berg, Kerkstraat 22.
A. B. Overgoor, Oude Utrechtseweg 33.
P. Schuurs, Van Weedestraat 14.
e. 26, 27 en 28 September:
J. Laseur, Steenhoffstraat 81.
D. Hageman, Nieuweweg 68.
TOUR DE FRANCE FILM.
Met een honderdtal wielerliefhebbers
hebben we in de zaal van hotel „Bosch
en Duin" gezeten om te kijken naar
de Tour de France film 1955 en die
film was een verrassing. Het grote
gevecht tussen Louison Bobet en de
twintigjarige Luxemburger Charley
Gaul maakte de film op sommige mo
menten spannender dan een speel
film.
Je kunt natuurlijk bij voorbaat zeg
gen, dat de renners, die zich aan zo'n
krachtproef wagen, gek zijn en dat
het dollemanswerk is je na een lang
durige klim, die je met enorm veel in
spanning op een berg van zo'n kleine
2000 meter brengt, met een .vaart
van 80 tot 90 K.M. naar beneden te
laten vallen. Je kunt natuurlijk schim
pen op de enorme inspanning van
de renners, die vaak op gevaarlijke
zelfvernietiging lijkt, maar het komt
toch allemaal weer in orde en de
meest uitgeputte renner schijnt geen
schadelijke gevolgen te ondervinden
van deze krachttoer, die alleen voor
de zeer sterken is weggelegd.
We hebben gezien hoe de Hollanders
de Fransen in de ploegentijdrit ver
sloegen, hoe Hinsen etappewinnaar
werd, hoe Van Est de gele trui ver
overde en hoe Gaul Bobet, de gedood
verfde winnaar, keer op keer be
dreigde.
Mijn hoekje van een paar weken gele
den, waarin ik het had over de bre-
kerij langs de hoofdweg en Heuvel-
weg, is naar ik bemerkte, hoe doet
niet terzake, niet in goede aarde ge
vallen.
Nu had ik mij niet voorgesteld, dat
er een juichkreet zou worden aange
heven door degenen, die hier min of
meer bij betrokken zijn, maar ik had
toch evenmin verwacht op tenen te
trappen, temeer niet, daar ik mijn
bewering zeer in het nette heb ge
houden.
Wanneer ik plompverloren had neer
geschreven wat hier en daar te be
luisteren valt en vooral in de geval
len, dat voorbijgangers zich bloedend
verwonden aan rioolpijpen en tegels,
die midden op een trottoir zijn blijven
liggen, zou er (misschien) reden kun
nen zijn geweest zich aangebrand te
voelen.
Wanneer ik op deze plaats de ad
viezen had doorgegeven, die stuurlui
aan de wal op de werkzaamheden
gaven, had er alle reden geweest te
zeggen: Wat is die Oekman een stakker.
Wij snappen allemaal wel, dat werken
als nu worden uitgevoerd, niet kun
nen worden verricht zonder dat er
spaanders vallen.
Wanneer we daar zelf geen last van
hebben en geen nadeel van ondervin
den, zoals met mij het geval is, kun
nen we natuurlijk gemakkelijk zeg
gen, dat het nu eenmaal nodig is en
dat we dit qjigemak er voor over
moeten hebben om een „behoorlijke"
gemeente zonder boldootwagen te wor
den. Maar wanneer een winkelier mij
zegt: Ik ontvang door de graverij en
alles wat daarna komt niet eens vol
doende om mijn huur te betalen, heb
ik geen lef om met een uitgestreken
gezicht te gaan moraliseren.
Ook met dit Hoekje is het niet de
opzet critiek te leveren, maar mis
schien kan het een bijdrage zijn om
in de vefvolge met de aannemer tot
een andere en minder beroering bren
gende uitvoering te komen, b.v. dat
hij zich ook bekommert over de ach
tergebleven restanten van de graverij
en niet met tegels en stukken riool
buis obstakels vormt, die voor wan
delaar, fietser en bromfietser groot
gevaar leveren.
Dit lijstje kan ik nog wel langer ma
ken, maar dan verdenkt men mij
misschien weer van critiek te willen
leveren.
H. OEKMAN.
Prachtig was de etappeoverwinning
van Daan de Groot, die 170 K.M. al
leen in kooktemperatuur reed.
Wist U overigens, dat een luxe slee
hoogstens 5 versnellingen heeft, maar
dat de Tour de France-renner, die aan
de Pyreneën-klim begint, 10 versnel
lingen op z'n fiets van 10 kilo heeft
Wout Wagtmans won ook een etappe
en op die feestdag voor de Nederlandse
wielersport en de dag daarop trapten
de Nederlanderse renners 8.000.bij
elkaar. Ik ken een paar mensen, die
daar graag een jaar voor werken.
Tegen het eind van de Tour sloeg
Bobet z'n slag, maar het staat wel vast,
dat niet de renner Bobet gewonnen
heeft, maar het prestige, dat hij bezit
onder de mededingers. Als Gaul of
de Belg Brancard het echt goed aan
gedurfd hadden, dan zou Bobet geen
winnaar geworden zijn.
TUINFEEST OP 'T HART.
Vrijdag, Zaterdag en Zondag a.s. is er
in de speeltuin aan de Nachtegaalweg
een groot tuinfeest, georganiseerd door
de buurt- en speeltuinvereniging 't
Hart. Er komt een grote tent op het
terrein te staan, die weinig onderdoet
voor de V.V.V.-tent, die enkele weken
geleden aan de Middelwijkstraat stond,
en in deze tent zullen tientallen at
tracties worden ondergebracht.
Het wordt een grote fancy-fair ten
bate van de jeugd van het Hart, want
de netto opbrengst is bestemd voor
het aanschaffen van nieuwe speel-
werktuigen.
BIGGEN- EN EIERMARKT TE
AMERSFOORT.
Op de weekmarkt van Vrijdag j.1. %ver-
den aangevoerd 236 biggen van 35.
tot 50.en 6 drachtige zeugen van
245.— tot ƒ390.—.
Op de eiermarkt werden aangevoerd
155000 stuks hoendereieren van 16.75
tot 18.en henneneieren van 10.
tot 15.Middenprijs 17.30, prijs
per kg. ƒ2.82.
De handel op de biggenmarkt was
matig tegenover vlotte handel op de
eiermarkt.
