Generaal Patton won en verloor
Oud Soest.
TWEEDE BLAD
UW SUCCES IS ONZE
RECLAME.
AUTORIJSCHOOL D. ENGEL
Wrijf Kou en Pijn
RADIO - TELEVISIE
C. DE JONGH
RICHARD TAUBER.
ONTVOERD
VAN DE „SOESTER COURANT'
VAN VRIJDAG 9 DECEBER 1955.
HET SINT AEGTEN SCHUTTERS
GILDE VAN SOEST.
XII.
Het verband tussen de vroedschap
en het Gilde.
In de betreffende boekhouding komt
hier weinig van tot uiting. In hoeverre
het gemeentebestuur invloed heeft ge
had op het Schuttersgilde hier ter plaat
se is niet met zekerheid bekend.
Er waren geen wallen of stadsmuren te
verdedigen in Soest tegen de vijand of
roversbenden. Werd Soest gebrandschat
door plunderden soldaten, dan trok de
burgerij zich meestal terug binnen de
wallen van Amersfoort. De geschiedenis
vermeldt dit meerdere malen.
Wel is het mogelijk, dat het St. Aeg-
ten Schuttersgilde, in tijden van on
lusten, oproer of oorlogsgevaar, tot taak
had de ingezetenen zoveel mogelijk te
beschermen. Gegevens hierover zijn mij
niet bekend.
Uit enkele previlegiën, vermindering
van de accijns op het bier, blijkt dat
de schutterij bijzondere voorrechten ge
noot.
Vaag omschreven uitgaven duidden nog
op contact met het toenmalig gemeen
tebestuur.
„Aan Willem Smit Representeerde de
Schout."
„Aan het Gerecht."
Verder worden betalingen gedaan aan
de Burgemeester Gerrit d' Ruijgt.
Geen enkele opdracht, gedaan door het
gemeentebestuur aan het St. Aegten
Schuttersgild, staan in de boeken ver-
vermeld. Het is echter niet onwaar
schijnlijk, dat zij gedaan zijn; daarvoor
speelde het gild in het dagelijks ge
beuren in die tijden een te grote rol,
temeer daar de politie op het platte
land weinig had te betekenen.
St. Aegten schutspatronesse van
Soest.
De patronesse of schutsheilige van Soest
is St. Aegt of St. Aagt. Waarom deze
juist is uitverkoren is niet bekend. Wel
vond ik in een Ordre van 't Gild een
beschrijving waaruit bleek, dat de heili
ge als patronesse van ons dorp werd
vereerd.
Op voorschrift van Alva moesten in
1569 alle plaatsen en streken een be
schrijving van hun gewoonterecht en
hun instellingen inleveren.
In dit geschrift „Costuymen ende ge-
woente van den dorpe ende gerechte
van Soest den 11 Decembris 1569",
blijkt, dat St. Aegten de Schutspatro
nesse van Soest is.
NIEUWE WEG 97 TELEFOON 2543
■weg met DAMPO
„Noch seggen zij getuygen, dat men op
deese dagen hoechtyden binnen de
doerpe van Soest vijerdt, ende Synt
Aechtendach woordt van den pastoor
verkundicht te vyeren als den Paes-
dach ende als weesende patronisse van
den dorpe, op welcken dach daer altoos
een observant monnick uuyt die staedt
van Amersfoort koempt preedycken dat
wooerdt Goedts".
Aegt of Aagt is de verkorting van
de vrouwennaam Agatha. Vrouwelijke
eigenamen hadden in het Middelneder
lands in de genitivus de uitgang „en".
Naar alle waarschijnlijkheid nog be
waard in St. Aegten Schuttersgilde,
waardoor Aegten hier Aagt zal moeten
betekenen.
Haar naamdag valt op 5 Februari (Aga
tha).
Agatha was een voorname christinne uit
Catania op Sicilië (Italië). Tijdens de
vervolging onder Keizer Decius trachtte
men haar door folteringen te dwingen,
haar geloof te veroorzaken, waarbij men
haar tenslotte op verschrikkelijke wijze,
alleen door een vrouw te ondergaan,
mishandelde en martelde.
Toen ook dit haar standvastigheid niet
aan het wankelen bracht, sleurden de
krijgsknechten van de wrede keizer
haar zolang naakt over brandende ko
len, gemengd met snijdende scherven,
tot zij de geest gaf.
Volgens de legende verscheen tijdens
de begrafenis der Heilige een onbeken
de jongeling, vergezeld van een groot
en aanzienlijk gevolg. Hij legde aan
haar hoofdeinde een marmeren plaat
neer, die als opschrift droeg „Mentem
sanctam, spontaneam, honorem Deo et
patrae liberationem" en verdween daar
na weder.
Haar naam komt voor in de canon der
H. Mis. In den Dom van Catania be
vindt zich een relictenbuste der Heilige
Agatha door Giovanni di Bartolo van
Siena uit 1376 en een ander reliek
schrijn uit 1579.
Behalve palm en kroon draagt zij een
tang als attribuut en op een schaal
of op een boek de afgesnede borsten.
Later houdt zij ook wel een brandende
kaars en broden in de hand. Zij wordt
aangeroepen tegen brandgevaar.
De tang en de afgesneden borsten dui
den, evenals de kroon en de palm, op
haar martelaarschap. De kaars en de
broden zijn een verbastering.
In Zuid-Duitsland zegende men brood
ter ere der H. Agatha, dat bij brand
in de vlammen geworpen werd.
Een houten beeld van de H. Agatha uit
het begin der 16e eeuw in de kerk
van Lottum (L.) draagt de tang en het
boek als attributen in de hand.
Ook komt St. Agatha voor tussen de
maagden, die Maria omgeven, op een
schilderij van Gerard David.
In hoeverre het St. Aegten Schutters
gild van Soest in betrekking stond met
deze vrouwelijke heilige en waarom,
blijft verborgen.
Was het de kernachtige spreuk op de
marmeren plaat, die dè oude Soeste-
naren inspireerden, om juist St. Aag
ten als Schutspatronesse te verheffen
of stond het dorp Soest voor die tijd
reeds onder de bijzondere bescherming
van de heilige, wij weten het niet.
„Mentem sanctam, spontaneam, hono
rem Deo et patriae liberatinem" is vrij
vertaald Een heilig, spontaan gemoed
ter ere Gods en voor de bevrijding van
het Vaderland.
Dit zou dan het devies zijn van het
St. Aegten Schuttersgilde van Soest.
E. HEUPERS.
EINDE.
ST. NICOLAASACTIE
SIGARENWINKELIERS.
Ook de actie van de Sigarenwinkeliers
is een groot succes geworden. Hoewel
op een grote toeloop van kopers was
gerekend, beschikten de meeste winke
liers op de laatste dag waarop bonnen
werden verstrekt, niet meer over bon
nen.
Uitgifte van meer bonnen was niet mo
gelijk, daar het aantal uit te geven bon
nen vooraf moest worden vastgesteld,
uit welk aantal door de hoofdinspecteur
van politie de nummers waren aange
wezen, waarop de prijzen zouden val
len, welke nummers ook aan de win
keliers niet bekend waren.
Na afloop der actie bleek de verzegelde
envelop de navolgende nummers en
prijzen te bevatten
Kist sigaren 1075 2950 3927 7421 8526
4258 9430.
Doos sigaren5208 10001 11480 1080
12884 6728 13010 15840 17432 2840.
Doos sigaretten 16001 17984 18421
10850 10840 15247 18450 8432 6909
13746.
Doos sigaren: 16843 10834 4758 12813
1945.
Imco aansteker 5555 16779 15677 15074
13002.
Doos sigaretten8000 4002 5274 6803
10745.
Doos sigaren: 7715 9421 11800 11980
7645.
9 DECEMBER 1945.
Vandaag 10 jaar geleden werden wij
opgeschrikt door de onheilstijding, dat
generaal G. S. Patton zwaar gewond
was bij een auto-ongeluk in Duitsland
en op 21 december d.a.v., juist toen
de wereld werd bevrijd van het Nazi-
juk, aan welk werk hij zo'n groot aan
deel had gehad, overleed deze ameri-
kaanse legeraanvoerder, de man die een
legendarische vermaardheid kreeg door
de wijze waarop hij zijn machtige
tankdivisie door Europa joeg tijdens de
tweede wereldoorlog.
Zijn carrière.
George S. Patton werd als zoon van
welgestelde ouders geboren in 1885 en
daardoor ging zijn jeugd, die hij op
een boerderij in Californië doorbracht,
vrijwel over rozen, al bleek reeds spoe
dig, dat de jonge Patton geen katje
was om zonder handschoenen aan te
pakken. Reeds jong was hij een prima
paardrijder en schutter en verkeerde
hij in een biezonder goede lichamelijke
conditie.
Toen hij de vereiste leeftijd had be
reikt, kwam hij op de beroemde mi
litaire academie Westpoint, waar zo
veel andere militaire beroemdheden
studeerden.
Patton bleek eerlijk gezegd geen beste
leerling. Hij deed er een jaar langer
over dan normaal en is dikwijls de
wanhoop van zijn leraren geweest, om
dat hij voor verschillende onderdelen
van de leerstof weinig belangstelling
aan de dag legde en van andere delen
naar men meende weinig begreep. Pat
ton bleek een praktijkman te zijn, die
de theorie weinig interesseerde, maar
dat kon men toen nog niet bezien.
Op sportgebied daarentegen, was hij
haantje de voorste. Hij werd afgevaar
digd naar de olympische spelen in
Stockholm en verbeterde daar het we
reldrecord pistoolschieten, zonder er
zich erg druk voor te maken.
Zijn kans.
Aangezien hij van zijn ouders voldoen
de geld had gekregen, zat hij niet ver
legen om een betrekking en dit was
de reden, dat Patton zonder schroom
dingen durfde te zeggen en te doen,
waarvoor een ander zou terugdeinzen.
Maar zijn superieuren hadden al ge
zien uit wat voor hout deze overmoe
dige man gesneden was en lieten hem
niet gaan.
In de tweede wereldoorlog kreeg Ge
orge S. Patton zijn grote kans. Hij klom
snel op en landde als commandant van
het eerste amerikaanse leger op Sicilië.
Maar daar maakte hij een grote blun
der door een gewone soldaat te slaan
en al konden zij, die hem nabij ken
den, zijn reactie begrijpen, de publieke
opinie tolereerde het niet en generaal
Patton werd overgeplaatst naar Enge
land, waar hij een werkzaam aandeel
kreeg in de voorbereidingen voor een
invasie op de europese westkust.
Hij werd commandant van het beroem
de amerikaanse derde leger en van
Normandië af heeft hij laten zien wie
hij was en tot wat hij in staat was.
Hij overtrof de stoutste verwachtingen
van zijn superieuren. Met een gemak
als gold het een simpele oefening wan
delde hij met zijn tanks door de stugge
duitse verdediging en veroorzaakte bij
de vijand overal schrik en verwarring.
De naam Patton was een begrip ge
worden voor onweerstaanbare aanvals-
kracht en niet te stuiten vechtlust. Zijn
mannen gingen voor hem door het vuur,
want onder zo'n generaal was het goed
dienen.
Ruw en gelovig.
Patton kan geschetst worden als een
ruw mens, die echter, en dit dient ge
zegd te worden, zichzelf niet ontzag.
Waar het heet was, ging hij vooraan
en bracht zijn mannen door zijn voor
beeld tot grote prestaties.
Toen hij voornemens was de ingeslo
ten Amerikanen bij Bastenaken te ont
zetten, had hij een machtiger vijand
tegenhet weer. Er hing een zware
mist en de wegen veranderde in mod
derpoelen. Patton kon met zijn mach
tige tanks niets uitrichten. Toen ge
beurde er iets, dat niemand van deze
rauwe generaal had verwacht. Volko
men impulsief, zoals hij altijd was, ging
Patton in gebed en bad God om hulp
en steun.
Toen kort daarop de weersgesteldheid
aanmerkelijk beter was, ging hij tot
de aanval over en was het bij voor
baat zeker, dat hij zijn doel zou be
reiken, want verdediging kwam in zijn
woordenboek niet voor, slechts de
aanval kende hij en de overwinning.
We weten, dat het Patton lukte de op
hun laatste krachten vechtende omsin
gelden te bevrijden en dadelijk maakte
hij van de gelegenheid gebruik door
te stoten en de vijand geen kans te
geven zich te herstellen.
Tot diep in Duitsland joeg hij de vijand
voor zich uit. Hij heeft een wel zeer
groot aandeel gehad in de uiteindelijke
overwinning en de bevrijding van Eu
ropa.
Toen hij zijn taak had volbracht, nam
kort daarop de dood hem weg. Het was
zijn eerste nederlaag.
Keurpakket Tabak12002 14007 14842
3933 9528.
Doos sigaretten: 14993 17805 10443 14000
2201 6742 7982 4434 5739 3850.
Doos sigaren 1557.
De prijzen moeten worden afgehaald
bij die winkeliers, die de bonnen met
bovenstaande nummers hebben uitge
geven.
ZONDAGSDIENST
ARTSEN EN APOTHEKEN.
Zondag a.s. wordt de dienst waarge
nomen door dokter G. van Beurden,
Steenhoffstraat 12, telefoon 2667, en
dokter H. van Dorssen, Eigendomweg
96, telefoon 2119.
Zondag is geopend apotheek „Soest",
Soesterbergsestraat.
VOLKSUNIVERSITEIT.
De filmavond, welke op 14 december
zou worden gehouden, zal geen door
gang hebben. In de plaats hiervan
komt één dag vroeger, op dinsdag 13
december, in het Oranje-Hotel, de heer
D. van der Meulen, oud-gezant in
Saudi-Arabië, een lezing houden over
„De huidige spanningen in het nabije
oosten".
ST. NICOLAASFEEST
NED. VER. VAN HUISVROUWEN.
Dat ook grote mensen ons echt Hol
landse feest goed kunnen vieren, be
wezen 50 Soester en Baarnse huisvrou
wen dinsdagmiddag.
De Sint werd vrolijk toegezongen, deelde
pakjes uit, liet soms een lid een liedje
zingen of een versje opzeggen en zijn
snedige en geestige opmerkingen ge
tuigden, dat een goed mens altijd jong
blijft, ondanks zijn fraaie witte baard
en haren.
Er werd veel gelachen en het was een
zeer geslaagde middag. Alle zorgen door
de huisvrouwen in de afgelopen weken
aan anderen besteed, werden nu .door
het bestuur aan de leden zelf terug
gedaan.
KONINGINNELAAN 74 - SOESTDIJK
TELEFOON 3467
IEDEREEN ZEI, DAT HIJ GEEN STEM
HAD.
Richard Tauber, die naam is voor ve
len een begrip geworden, samenhan
gend met een prachtige stem en heer
lijke, gezellige, fascinerende muziek.
Deze naam is synoniem aan daverend
succes, aan volle zalen met enthou
siaste bewonderaars enwereldver
maardheid.
Men kent de Tauber van het succes
en weet alles over hem te vertellen,
maar weinigen weten wat er aan voor
afgegaan is, wat voor strijd er
gestreden is en wat voor leed er
geleden is. Richard Tauber's loopbaan
is wel, zoals men dat pleegt te noe
men, over rozen gegaan, maar voor het
zover was, dreigde hij een mislukking
te worden, een jongen waarvan nie
mand, zelfs niet zijn ouders, zich veel
voorstelden.
Richard Tauber werd in 1892 geboren
als zoon van een toneelspeler-zanger,
die in stukken van Shakespeare, Goe-
the en Schiller optrad, terwijl zijn moe
der soubrette was en zong en danste
in operettes. Aangezien een kind mees
tal wat van vader en de moeder mee-
Bevrijd U van die
snerpende pijn!
Doof dat zuurbranden op de maag.
Met Rennies
Overtollig maagzuur veroorzaakt die
snerpende zuurbrand. De een wordt er
onpasselijk van, de ander heeft het
gevoel van maag tot keel in brand te
staan. Rennies helpen altijd ieder
een. In geval van „nood" laat U één
of twee Rennies op de tong smelten.
Direct is ieder spoor van brand of pijn
verdwenen... Zo bent U met Rennies
afdoende tegen zuurbrand beveiligd.
aHl P I B Bo« 6 Copenhoa
7. De volgende morgen, toen David in
een oude, als bibliotheek ingerichte ka
mer zat, viel zijn oog op enkele met
de hand geschreven zinnen, die op het
titelblad stonden van het boek waarin
hij zat te bladeren. Daar stond, in het
handschrift van zijn vader „Aan mijn
broeder Ebenezer, bij zijn vijfde ver
jaardag."
Dit gaf hem te denken, want aangezien
Ebenezer het landgoed geërfd had, moest
zijn vader dus de jongste van de beide
broers zijn.
Toen hij dit onderwerp voorzichtig bij
zijn oom ter sprake bracht sprong deze
uit zijn stoel, greep David woest bij
zijn jas en schreeuwde hem in het ge
zicht „Hoe ter wereld kom je tot die
idiote vraag
Een ogenblik later probeerde hij een
vage verklaring te geven voor zijn uit
barsting. Hoe langer zij samen waren,
hoe duidelijker het David werd, dat
zijn oom zich in gedachten ergens mee
bezig hield en dat zijn overpeinzingen
op een of andere wijze tegen hem ge
richt waren.
krijgt, kunnen we misschien uit boven
genoemd omstandigheid verklaren,
waardoor Richard Tauber later zo ge
makkelijk van de opera naar de lichte
muze overging.
Zoals het met zoveel kinderen van
artiestenouders gaat, groeide de jonge
Richard op tussen de coulissen van
schouwburgen en theaters, zette hij
met zijn vriendjes verkleedpartijen op
touw en voerden zij toneelstukken op
en al vroeg zette hij zich in het hoofd
een beroemd zanger te zullen worden.
Vader Tauber bleek echter niet zo
enthousiast voor de plannen van zijn
zoon. Hij kende de wisselvalligheden
van het artiestenbestaan en wilde, dat
de jongen een solider beroep zou gaan
uitoefenen. Daartoe bood hij hem de
gelegenheid door hem te laten stude
ren, maar Richard leerde niet veel,
want hoewel hij zeker niet dom was,
had hij veel te veel belangstelling voor
andere dingen en deze leidden hem snel
af en namen hem geheel in beslag. Met
veel moeite en tact lukte het de vader
om zijn jongen toch nog wat te leren,
maar hij begreep als verstandig man,
dat hij zijn illusies kon opgeven.
Tegenslagen.
Beinvloed door de tenor Heinrich Hen-
sel, kwam de jonge Tauber terug op
zijn vroeger ideaal. Hij wilde zanger
worden en met steun van Hensel, wist
hij zijn vader zover te krijgen, dat
deze hem muziekonderricht liet geven.
Zijn vorderingen op viool en piano
waren echter bedroevend en de direc
teur van de school adviseerde daarom
de jongen terug te nemen, aangezien
er toch niets van terecht zou komen.
Vader Tauber wilde echter zekerheid
hebben en zond zijn zoon voor een
test naar een beroemd zangpaedagoog
te Wenen. Richard zong hem een stuk
uit Wagner's Lohengrin en straalde.
De mening van de deskundige was uit
gesproken afwijzend. Hij meende, dat
er als zanger niet veel mogelijkheden
in de jongen staken.
Uit medelijden met de wanhoop van
Richard gaf vader Tauber hem nog 'n
kans en ten tweede male zong hij zijn
Wagnerstuk voor een deskundige. Diens
mening bleek verpletterend. "Er is niets
wat ook maar enigszins een opleiding
tot zanger zou kunnen rechtvaardigen",
was zijn uitsluitsel.
Toch in de muziek.
Men had echter wel geconstateerd, dat
de jonge Tauber een muzikaal oor en
'n muzikaal geheugen had, zodat hij
dan misschien musicus zou kunnen
worden. Vader Tauber zond hem naar
een conservatorium voor een algemene
muzikale opleiding in de hoop, dat zou
blijken dat hij voor een bepaald vak
talent zou hebben.
BRANDWEER TEL. 3 3 3 3
Gevolg van een en ander was, dat
Richard, om wat extra geld te verdie
nen, een baantje aannam in een bios
coop je om daar de stomme films met
pianomuziek te illustreren.
Zijn vader nam daar geen genoegen
mee en zond de jongen naar kennis
sen in Freiburg, waar hij gelegenheid
kreeg wat op verhaal te komen. Daar
was het, dat iemand hem aanraadde
zich eens in verbinding te stellen met
de bekende zangpaedagoog professor
Beines.
Richard volgde deze raad op en heeft
er nooit spijt van gehad, want proffes-
sor Beines zag wel wat in de stem
van de jongen, verbood hem Wagner
te zingen en leidde hem op' tot een
voortreffelijk Mozartvertolker.
Richard werkte heel hard, nu hij zag,
dat het lot hem gunstig gezind was en
het duurde niet lang of hij werd de
gevierde tenor en een voortreffelijk
acteur. Hij trad op bij grote opera
gezelschappen te Berlijn en Wenen en
vervulde gastrollen te Parijs.
Overgang naar de lichte muze.
Als liefhebber van het luchtige genre,
dat hij zelf niet beoefende, woonde
Richard Tauber dikwijls uitvoeringen
bij van operettes, waaronder van Franz
Lehar.
In 1922 leerde Tauber de componist
Lehar persoonlijk kennen en dit bete
kende het begin van een totale om
zwaai in de carrière van de zanger.
Lehar wist hem voor zijn operettes
te winnen en het duurde niet lang of
Tauber liet de opera voor wat ze was
en wierp zich geheel op het lichte
genre. Hier behaalde hij zijn grootste
triomfen. Hij trok stampvolle zalen en
het applaus was niet van de lucht. Tau
ber was een operettester geworden van
de hoogste rang.
Nadat het Hitler-regiem zijn intrede
had gedaan verdween Tauber naar En
geland, waar zijn succes ook zeer groot
was. Men kende hem daar slechts van
gramofoonplaten en het is begrijpelijk,
dat het publiek de gevierde zanger
graag persoonlijk wilde horen en zien.
Overal in de angelsaksiche landen waar
hij kwam, trok hij volle zalen en had
hij succes. Een succes, dat hij dankte
aan zijn overgang naar de lichte mu
ze, want waarschijnlijk had hij een
dergelijke beroemdheid niet kunnen
worden, wanneer hij zich bij de opera
had gehouden, aangezien deze slechts
een betrekkelijk kleine groep liefhebbers
vond, terwijl de operette zich in een
grotere populariteit mocht verheugen.
In 1948 overleed deze grote, gevierde
zanger, die toen nog steeds een ster
van formaat was. Achteruitgang of ver
gane glorie heeft hij nimmer gekend.
