Oud Soest.
Korting op
Electrische Gehoorapparaten
VAN ESSEN
SOEST.
IN DE HOEK.
SCHUDJASCONCOURS
BRANDWEER TELEF. 3333
GEVESTIGD
RIE ENGELEN-SCHMITTMANN
Schoonheidsspecialiste
Gelaats-, hand- en armmassage
Manicure
DINSDAG 6 MAART 1956.
34c JAARGANG no. 18.
SOESTER
Verschijnt iedere dinsdag en vrijdag.
OURANT
Abonn. per kwart, 1.95 - per post 2.10
UITGAVE: DRUKKERIJ SMIT SOESTDIJK BUREAU VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE: VAN WEEDESTRAAT 35, SOESTDIJK TELEFOON 2566 POSTGIRO 126156
DE SOESTER WEGEN
VAN VROEGER EEUWEN.
IV.
Op Naarden richtte zich alle georga
niseerde postverkeer met koetsen en
te paard uit het oosten des lands en
uit Noord-Duitsland. De Amsterdamsche
Straatweg langs Oranjeboom en Groe-
neveld was er toen nog niet. Het door
gaand verkeer naar Naarden (en ver
der) ging over de heerweg op de Eng,
dan aan de voet van de Lazarusberg
links af de Veenhuizerstraat (huidige
Koninginnelaan) op om bij de Veenhuis
de Praamgracht of Pijnenburger Grift
over te steken en de Hessenweg in te
gaan, die thans nog als zandweg ach
ter het Paleispark aanwezig is en die
voorbij de Witte Bergjes als Domlaan
in de richting van Groeneveld voert.
Die brede Domlaan geeft er nog een
prachtig beeld van, hoe de verkeers
wegen er vroeger uitzagen.
Ook met Utrecht bestond al in zeer
oude tijden geregeld verkeer. Turf uit
het Soesterveen en graan werd in
Utrecht verkocht. Vele Utrechtse pa
triciërs hadden in Soest bezittingen.
Naar Utrecht ging men niet over de
Biltse Straatweg, die van betrekkelijk
jonge datum is, maar langs de Oude
Utrechtse Weg, waarvan nu nog een
stukje onder deze naam over is en die
zich vroeger voortzette over de hei,
ongeveer in dezelfde lijn als het hui
dige spoorlijntje naar Utrecht: langs de
Zoom en Hoog-Hees naar wat nu Den
Dolder heet.
Ongeveer ter hoogte van Hees kwam
deze Soester Utrechtse Weg in de hei
samen met de Amersfoortseweg naar
Utrecht. Althans in de tijd, toen de
weg van Amersfoort-Utrecht over de
Berg (door 't huidige Soesterberg) nog
niet bestond. Die oude weg van Amers
foort in de richting Utrecht liep van
de Amersfoortse Berg omlaag door de
hei ten noorden van de Stomperd, on
geveer over de plaats waar nu het
Natuurbad ligt, naar de Zoom bij Hees.
De reiziger vond hier na de vermoei
de heidewandeling of heiderit in de
herberg „het Huis ten Dale" een wel
kom rustpunt. Pas omstreeks 't midden
van de 17e eeuw werd de weg Amers-
foort-De Bilt boven over de Berg aan
gelegd, en wel door de Staten des
Lands van Utrecht, die graag de barre
heidëwoestenij boven de Berg ontgon
nen wensten te zien; het was daar
toen nog een eenzame streek, vrijwel
onbewoond. De Staten stelden 'n strook
gronds, van 50 roeden breedte en ver
deeld in vakken, ter weerzijden van de
nieuwe weg voor vooraanstaande bur
gers van Utrecht en Amersfoort ter be
schikking, met de bepaling, dat wie op
de verworven grond een huizinge
stichtte, zijn terrein nog vijftig roeden
verder heidewaarts mocht uitstrekken
en vrij zou zijn van alle lasten en op
brengsten gedurende vijfentwintig jaar.
Maar in de weerwil van deze gunstige
bepalingen bleef de nieuwe heerbaan,
de Amersfoortse Rijweg nog meer dan
anderhalve eeuw eenzaam en doods.
Slechts een enkele patriciërshuizing
verrees hier en daar. Op hedendaagse
kaarten ziet men nog steeds duidelijk
de indeling in vakken aan weerszijden
van de grote verkeersweg te Soester
berg, welke indeling dus uit de 17e
eeuw afkomstig. In 1808 werd met de
bestrating van de Amersfoortse Rijweg
begonnen. Hier en daar werd wat grond
ontgonnen en stonden verspreid in de
hei enkele hutten en huisjes. Maar van
een gehucht zelf was nog geen sprake.
De vorming van het „dorp" Soester
berg werd pas ingeluid door de op
richting in 1836 van een school langs
de Rijweg, halverwege Utrecht en
Amersfoort, en de bouw van een R.K.
Kerk in 1839. De heidebewoners, die
bijna allen katholiek waren, hadden
tot dien tijd in Soest moeten kerken.
Men stelle zich de afstand voor en be
denke bovendien, dat de enige verbin
ding van „de Berg" met Soest be
stond in een slecht pad tussen de heu
vels door, dat dikwijls vol water stond
en 's winters, als er sneeuw lag, niet
begaanbaar was. Wanneer de pastoor
van Soest des nachts bij een zieke op
„de Berg" werd geroepen, was hij ge
noodzaakt de omweg over Amersfoort
te maken. Pas in 1850, onder 't bur
gemeesterschap van de heer P. Gal-
lenkamp Pels, werd de straatweg van
Soest naar Soesterberg aangelegd, die
nu na de laatste oorlog door de uit
breiding van het vliegveld is afge
sneden.
Een zeec oude verbindingsweg, date
rend van diep uit de Middeleeuwen,
is tenslotte nog de Leusdense Weg, een
zijweg van de Birkstraat, voorbij de
Hofslotter Steeg. Deze voercle in vroe
ger eeuwen door het Monnikenbosch
over de Amersfoortse Berg heen naar
het aan de andere kant van de berg
liggende Leusden, waarmee Soest al
in zeer nauwe relaties verbonden was
lang voor er iets van de stad Amers
foort bestond. In de karolingische tijd
was Leusden een soort hoofdplaats in
onze streek; daar was een koningshoeve
gevestigd, van waaruit een zekere be
stuursmacht uitgeoefend werd, die zich
ook tot in Soest uitstrekte. Voordat
Soest een eigen kerk had, behoorde
het tot de parochie Leusden en nog
vele eeuwen, zelfs na de Middeleeu
wen, moest Soest één derde van alle
tienden betalen aan de kerk te Leus
den, de moederparochie, wat op de
duur als onbillijk en ondragelijk
voeld werd. Op 't ogenblik is de Leus
dense Weg een vergeten zandpad.
Nog een heel oude weg, maar geen
interlocale, is de Wieksloterweg, ge
noemd naar de Wijcksloot of Wiek-
sloot, waar hij langs loopt. Deze sloot
heette waarschijnlijk zo, omdat zij de
grens of afscheiding vormde tussen de
Veen wij ken (de grondvakken in het
Soesterveen) en de Laaghezer of Pij
nenburgse Wijken; de eerste lopen lood
recht op de Wijcksloot, de laatste lo
pen er evenwijdig aan. Overigens be
tekende „wijck" in de Middeleeuwen
ook afwateringskanaal, zodat het ook
mogelijk is, dat de Wijcksloot daaraan
haar naam ontleent.
De belangrijkste oude wegen hebben
we hiermee de revue laten passeren.
We zouden nog kunnen noemende
Teutsteeg (de huidige Korte Melmweg):
de Eigendomssteeg (thans Eigendoms-
weg), genoemd naar de Soester Eigen
dommen, een reeks ontgonnen grond-
stroken aan de rand van het Veen,
de Heuvelweg (zo geheten naar de wei-
depercelen, de Heuvel, die aan het
eind ervan gelegen zijn), 't Jaagpad
langs de Eem. Bij 't Hartde Dwars
weg (1763) en 't Binnenwegje (1795).
In 1610 wordt ook een Nijenbercksche
Weg genoemd, maar waar deze gelegen
heeft, heb ik niet kunnen ontdekken.
Uit dit overzicht hebben we gezien,
dat Soest ook in zijn wegen en paden
een oude historie heeft. (De wegen,
die in de laatste anderhalve eeuw ont
staan zijn, hebben we maar buiten be
schouwing gelaten; die krijgen later
misschien wel eens een beurt.) Bij het
woord „wegen" moet men overigens
niet aan verharde, laat staan bestrate
wegen denken. Pas in 't begin van
de vorige eeuw is men met het be
straten van een paar hoofdwegen be
gonnen.
Wat o.m. ook opvalt, is, dat vroeger
het woord „steeg" algemeen gebruikt
werd. In geheel Midden- en Oost-Ne
derland was (en is veelal nog) „steeg"
de aanduiding voor een landelijke weg.
Het is jammer, dat men in de laatste
tijd onder steedse invloed „steeg" als
iets minderwaardigs is gaan beschou
wen en het steeds meer door „weg"
of „laan" is gaan vervangen. Het is
te hopen, dat dit typisch landelijke
woord „steeg" in de toekomst in de
straatnaamgeving van onze gemeente
weer in ere mag worden hersteld.
J. HEPP.
P.S. Voor toezending van eventuele
verbeteringen en inlichtingen van de
zijde der lezers, welke wat meer licht
zouden kunnen werpen op de oude
wegen van Soest, houd ik mij graag
aanbevolen. Er is nog veel onopgehel
derd.
Op recept van de Specialist en machti
ging van het Ziekenfonds leveren wij
Audium Electr. Gehoorapparaten.
DE BESTE
BIRKSTRAAT 2 SOEST
Audium-dealer voor Soest, Soestdijk en
Soesterberg.
A.s. Donderdag, van 10*12 uur" v.m„
demonstratie met de nieuwste apparaten.
HET DOKTERSCABARET IN
EEMLAND.
De vijf en twintigste verjaardag van
de ziekenauto is in „Eemland" gevierd
met een optreden van het dokters
cabaret, dat voor leden van de E.H.B.O.
en genodigden een vlotte revue van
achttien nummers bracht.
Mevr. T. Schutte-Beek, voorzitster van
de propagandacommissie van de Soes
ter E.H.B.O., sprak een woord van
welkom, in het bijzonder tot de bur
gemeester en zijn echtgenote, de ver
tegenwoordigsters van het districtsbe-
stuur, mevrouw Kuiper uit Bilthoven,
mevrouw Regnery vit Soest en de heer
/en mevrouw Bach..
Hoewel deze avond in het teken van
de 25-jarige ziekenauto stond, had men
de huldigingen van allen die zich ver
dienstelijk maakten al achter de rug.
Mevr. Schutte dankte de burgemeester,
die de bromfiets, welke hij van de
Motorenfabriek Ba'h ontving, beschik
baar stelde voor de verloting ten bate
van de ziekenauto.!
De burgemeester noemde het jubileum
bijzonder, daar Soest nog steeds de
enige gemeente is met een E.H.B.O..-
afdeling, die een ziekenauto exploiteert
en die dit 25 jaar volgehouden heeft.
Vooral in de laatste tijd is dit een
bijzondere prestatie, omdat iedereen be
grijpen kan, dat het steeds moeilijker
wordt door het stijgen van de prijzen.
De burgemeester dankte allen, die met
groot enthousiasme voor de ziekenauto
werkten en de bromfiets was graag
gegeven voor de verloting. Zo ook de
beide brancards, die het gemeentebe
stuur namens de burgerij geschonken
had. Het is een bewijs van het respect
en de dankbaarheid voor het werk, dat
met de ziekenauto verricht wordt.
De burgemeester hoopte, dat de E.H.
B.O. de ziekenauto nog lang zou mogen
exploiteren, alle andere afdelingen in
ons land ten voorbeeld.
Het dokterscabaret, onder leiding van
dokter Nieuwenhuizen, en met de arts
P. Mignon als conferencier en gang
maker, miste doktér C. van Wieringen
uit Loosdrecht, dié ziek was en Afke
Keilerman. Nu traden op Bep van
Maarsseveen, Iet Koster, Tiny Lode-
wijks en de heren Mignon en Nieuwen
huizen.
De Victoria bromfiets werd bij de trek
king gewonnen dobr mej. A. de Zoete
(893), «de tweede p rijs, een vulpen door
mevr. v. d. Craat-j (1785) en de derde
prijs, een fruitmand - door mevr. Blan-
kers.
Het doktersensemble kreeg veel applaus
en als stoffelijk blijk van waardering
een taart.
JAARVERGADERING A.B.T.B.
In restaurant „Zonneheuvel" hield de
A.B.T.B., de Algemene Boeren- en Tuin-
dersbond, vrijdagavond de jaarvergade
ring, welke goed bezocht werd.
De voorzitter, de heer A. P. Hilhorst,
verwelkomde de leden, waarna de se
cretaris-penningmeester, de heer P. A.
Hilhorst, het jaarverslag en het finan
cieel overzicht gaf. Het ledental is ge
stegen tot 103.
Er zal op 13 maart in Utrecht een ver
gadering gehouden worden, waarbij de
door de regering vastgestelde melkprijs
besproken zal worden.
De eisen, welke gesteld worden voor
het predikaat hygiënisch melken zijn
verlicht, nadat er actie gevoerd was,
daar men de eisen te zwaar achtte.
De commandant van de Soester brand
weer, de heer W. Groart, liet projectie-
beelden zien van boerderij branden,
waarbij allerlei nuttige wenken gegeven
werden om een brand te voorkomen.
MOTORHUIS MOBI VIERDAG.
In 1938 opende Mobi Vierdag in Amers
foort een motorzaak, waar reparaties,
door gebrek aan etalageruimte het be
langrijkste deel van het bedrijf vorm
den, maar zaterdag is op nummer 29
in de Kerkstraat deze zaak heropend
en thans lokken motoren, scooters,
bromfietsen en rijwielen tot kopen, ter
wijl achter de zaak de reparatieruim
te is.
In hetzelfde jaar 1938 klom Mobi Vier
dag voor het eerst op een wedstrijd
motor en als junior was hij succesvol
genoeg om na 3 ritten tot de seniores
toegelaten te worden. Zijn eerste race
met internationale cracks reed hij vlak
voor de oorlog op het terrein achter
het Witte Huis en een eervolle vijfde
plaats onder deelnemende Engelsen,
Belgen en Hollanders beloofde veel voor
de toekomst. Echter niet direct, want
de oorlog kwam en de wedstrijd-Ariel
ging onder de grond tot 1945.
In dat jaar behaalde Vierdag op Duin-
rell de eerste prijs en in 1947 werd
hij terreinkampioen van Nederland in
de 250 c.c., terwijl hij deze prestatie
in 1950 herhaalde door de kampioens
titel in de 125 c.c. te behalen. Van de
successen bij een vijftigtal provinciale
kampioenschappen getuigen de tiental
len bekers, die in de nieuwe winkel
staan.
Ook als wegrenner heeft Mobi Vierdag
successen behaald en bij de nationale
T.T. in 1947 kwam hij in Assen op de
tweede plaats achter Vink in de 250 c.c.
In Zandvoort werd hij in 1948 tweede
achter Dick Renooy en vele tweede,
derde en vierde plaatsen waren z^n
deel, maar terreinrijden ligt Vierdag
meer dan de weg. Daar gaat het te of
ficieel toe en men mist er de gemoe
delijkheid en de aardige sfeer van de
terreinritten.
In 1955 werd de nieuwe Soester Maico-
agent tweede in een handicap-race met
een zelf-geconstrueerde motor, maar
voor het nieuwe seizoen is hem door de
Maico-importeur een 150 c.c. terrein
motor voor de komende wedstrijden be
loofd.
Door het openen van de nieuwe zaak
zal er voor wedstrijden minder gele
genheid zijn dan vroeger, want het
werk gaat voor, maar er zullen beslist
wel enige successen te verwachten zijn.
Het was zaterdag een drukte van be
lang en tientallen bloemstukken, taar
ten, telegrammen en andere gelukwen
sen vormden de begeleiding van hon
derden bezoekers, die de heer en me
vrouw Vierdag kwamen gelukwensen
met deze nieuwe zaak, waar de snel
heidsduivel voor iedere motor terecht
kan, de bezadigde rijder een scooter
vindt, en waar ook de bromfiets en
de fiets tot de winkelvoorraad horen.
ONDERLINGE WEDSTRIJDEN
SOESTER TURNCLUB.
Op de tweede avond van de onder
linge wedstrijden van S.T.C. kwamen
de meisjes, de dames en de heren aan
de beurt. De jury werd gevormd door
de dames mevr. De Boer-Verwey,
Utrecht, mej. F. Ronneberg, Soest en
de heren Groart en Kwint uit Baarn.
Hannie van Riemsdijk, die het hoogst
aantal punten behaalde, kreeg de wis
selbeker.
Uitslagen
Dames 11. Mej. F. Ronneberg, 31,6 p.
2. Mevr. W. Schuyt, 29,5 p.
Dames 2:1. Mevr. G. de Zoete, 29,2 p.
2. Mej. R. Wimmers, 28,3 p. 3. Mej.
F. Visscher, 28 p.
Meisjes 7-9 1. Janny Lamers 31,9 p.
2. Annelientje van Essen, 31,7 p. 3. Aty
van Kooten, 30,8 p.
Meisjes 9-11 1. Joke Schiffart 31,6 p.
2. Coby Wolse 31,4 p. 3. Lyda van
Egdom 28,4 p.
Meisjes 11-14 1. Hannie van Riems
dijk, 32,4 p. 2. Lyda Klein, 31,9 p.
3. Bep Maassen, 31,8 p.
Aspirant-dames 1. Geertje Wassenaar,
33,1 p. 2. Diny van Malsum, 31,9 p.
3. Greet v. d. Brink, 30,3 p.
Heren 1. H. de Neys, 30,7 p. 2. R. G.
van Essen 29 p. 3. J. C. van Essen
28,4 p.
De wedstrijden worden woensdag voort
gezet.
C.J.B.T.B.
Vrijdag j.1. werd door de Nederlandse
Christelijke Jonge Boeren en Tuinders
Bond (C.J.B.T.B.), afdelingen Soest en
Baarn, vergaderd in de Christelijke
Lagere Landbouwschool te Baarn.
Door de heer L. G. Oldenbanning werd
deze avond een inleiding gehouden over
de betekenis van het grondonderzoek,
zoals dit wordt verricht door het Be-
drijfslaboratorium voor Grond- en Ge-
wasonderzoek.
Spreker betoogde dat de belangstelling
van dit grondonderzoek de laatste ja
ren enorm is toegenomen. In 1955
werden 150.000 monsters ontvangen.
Vroeger, zo zei hij, hadden de boeren
en tuinders er geen behoefte aan om
hun grond te laten onderzoeken. De
enige meststof die toen aanwezig was,
bestond uit stalmest of compost. Maar
door nieuwere rassen, die gevoeliger
zijn dan de toen bestaande gewassen
en door het gebruik van kunstmest,
kwam er behoefte aan dit onderzoek.
De verhoudingen van de verschillende
voedingsstoffen moeten goed zijn en
niet zoals meermalen gebeurt, dat er
van de ene meststof teveel en van de
andere te weinig wordt aangewend.
Het Bedrijfslaboratorium, zo ging hij
verder, is in staat om alle voedings
elementen te onderzoeken, maar de ad
visering, welke geschiedt door de Rijks-
landbouw- en de Rijkstuinbouwvoor-
lichtingsdienst, is thans nog niet zo i
ver, dat ze betrouwbare adviezen be-1
Onze gemeente en in het bijzonder on
ze politie is eind vorige week op niet
prettige manier frontpaginanieuws ge
weest in de nederlandse dagbladpers,
in sommige gevallen compleet met foto.
In geuren en kleuren werd verteld hoe
enige van onze agenten, gezeten in een
politiejeep, geen kans zagen een 17-
jarige jongen op een bromfiets tot stop
pen te dwingen en toen, omdat het
gezag nu eenmaal moet worden gehand
haafd, de revolver trokken en vuur
gaven. Op de bromfietsbanden welis
waar, maar het scheelde niet veel of
iemand, die niets met het geval te
maken had, was het slachtoffer ge
worden van het revolvervuur.
Nadat in het afgelopen jaar nogal wat
te doen is geweest over schietende en
slaande politieagenten en een bekend
journalist veroordeeld werd omdat hij
in dit verband van „schietdiender" had
gesproken, heeft onze schietende po
litieagent onze gemeente en zichzelf
geen pleizier gedaan, door Soest voor
het forum der openbare mening te zet
ten. En de openbare mening is ge
woonlijk niet mals in het oordeel over
schietende agenten.
Natuurlijk had de snotneus moeten
stoppen toen dit hem door de politie
werd geboden, maar om maar meteen
de revolver te trekken wanneer een
17-jarige in zijn overmoed denkt er
tussen uit te kunnen knijpen, gaat toch
wel wat te ver.
Het was natuurlijk voor de agenten
niet leuk voor schut te staan, maar
wanneer zij gevoel voor humor had
den gehad of zich hun eigen jeugd
hadden herinnerd, had de revolver in
de holster gebleven.
Er was immers geen sprake van nood
weer, noch van bedreiging of hoe
dat allemaal heet.
Hier was alleen maar een eigengereide
knaap (net als wij zelf vroeger), die
niet op het eerste bevel bleef staan
en zich te glad dacht, om zich voor
één politioneel gaatje te laten vangen.
Laten we vooral niet te vlug naar
het schietijzer grijpen. Onze agenten
zijn capabel genoeg niet goed willenden
op eigen terrein te kloppen.
H. OEKMAN.
op zaterdag 10 maart, te 7.45 uur, in
Restaurant „Bosboom", Burg. Grothe-
straat 55, telefoon 3396.
Inschrijving tot zaterdagmiddag 12 uur.
Inleggeld 1.—
treffende de sporenelementen kan ge
ven. Dit onderzoek wordt dan ook al
leen verricht op advies van deze con
sulenten, de veearts en dergelijke.
Hierna sprak Ir A. van Leeuwen over
het gewasonderzoek. Het gewasonder-
zoek, zo zei hij, staat nog in de kinder
schoenen, maar ook hiervoor neemt de
belangstelling enorm toe. De kwestie
veevoeding is nu niet bepaald eenvou
dig. Een eerste vereiste zal dan ook
moeten zijn, dat er door de boer ge
rekend en gewogen wordt.
Bovendien kan door beter fokmateriaal
de productie verhoogd worden, maar
door een onoordeelkundige voeding, die
tevens geld kost, zal men de hoogste
productie nooit kunnen verwachten.
Na beide lezingen werd nog een film
over het grondonderzoek en een aantal
gekleurde plaatjes van het Bedrijfs
laboratorium voor Grond- en Gewas-
onderzoek getoond.
STILLE OMGANG.
Voor de deelnemers uit Soest, Soester
berg en Hoogland is de deelname aan
de jaarlijkse Stille Omgang te Amster
dam vastgesteld in de nacht van 17
op 18 maart a.s.
OUDE UTRECHTSEWEG 12
SOEST
TEL. 2103
Verwijdering van ongewenste haargroei volgens diverse methoden.
Levering van alle cosmetica.
Behandeling en gratis advies na afspraak.
