Oud Soest.
SOEST
Sterke Henkie.
IN DE HOEK.
DINSDAG 20 MAART 1956.
34e JAARGANG 110. 22.
SOESTER
OURANT
Verschijnt iedere dinsdag en vrijdag.
Abonn. per kwart, 1.95 - per post 2.10
UITGAVE: DRUKKERIJ SMIT
SOESTDIJK BUREAU VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE: VAN WE EDESTRA AT 35, SOESTDIJK TELEFOON 2566 POSTGIRO 126158
OVER BIJGELOOF, HEKSEN
EN SPOKEN.
Zelfs onze nuchtere en zakelijke he
dendaagse samenleving heeft zekere
vormen van het oude bijgeloof tot op
heden niet kunnen verdringen.
Het getal 13 speelt bij vele, moderne
en intellectuele mensen een belangrijke
rol, terwijl de vrijdag als een ongeluks
dag bekend staat.
Het komt voor, dat de zakenman op
deze dag geen nieuwe relaties aan
knoopt, bang voor de gevolgen van in
de vrijdag verborgen liggende kwade
machten, die hem of zijn zaak zullen
benadelen.
Zo ziet men, dat wij, kinderen van
de verlichte 20e eeuw, nog niet het
bijgeloof kwijt zijn, niettegenstaande wij
alles trachten te verklaren en oorzaak
en gevolg van een ons onbekend ver
schijnsel trachten op te sporen.
De beheersing van de techniek en de
vele uitvindingen, die gedaan zijn op
natuurwetenschappelijk gebied, ontnam
het bijgeloof veel van zijn duistere
macht op mensen en dingen.
Men denke maar eens aan het gebruik
van electriciteit. Hierdoor kon men veel
dingen verklaren.
Ondanks deze vooruitgang handhaafden
zich echter nog resten van de zwarte
kunst en nam het bijgeloof nieuwe vor
men aan.
Zo omstreeks 1850 in het midden van
de vorige eeuw, tierde het geloof of
bijgeloof aan heksen, duivels enz. on
der de mensen nog volop.
Ook in Soest geloofde men aan heksen
en de vurige Beer, die in het Veen rond
zwierf en van tijd tot tijd de mensen
belaagde of te pakken nam.
Ik heb getracht hierover iets meer te
weten te komen, doch dit is mij niet
gelukt.
De Soestenaren, die in het Veen of op
de heide geboren zijn, weten hiervan
maar weinig. Wel vertelden zij, dat hun
vader of moeder steevast aan spoken
en ander gespuis geloofden, maar zelf
geloofden zij er niet meer aan.
Hoe kan het ook anders Ieder mens
leeft in zijn eigen tijd en ziet de dingen
zoals zij zich op het ogenblik aan hem
voordoen. En wie wil tegenwoordig be
kennen, dat hij nog bijgelovig is, ook al
heeft hij een heilig ontzag voor no. 13
en zal hij niet onder een ladder door-
lcpen, want dat brengt vast ongeluk.
Het was maar een schrale oogst, welke
ik binnen haalde. Wel werd mij ver
teld, dat er een heks op het Hart had
gewoond, die de kinderen betoverde
appels gaf, maar veel meer vernam ik
niet.
Later kreeg ik wel een oud cahier on
der ogen, dat een verhaal bevatte, waar
in heksen en spoken in diverse gedaan
ten voorkwamen, die zich in hun op
treden uitsluitend tot Soest bepaalden.
De schrijver van dit verhaal is een
oud-onderwijzer, zoon van de Konings
weger Knoppers, die in dienst was zo
wel van Koning Willem II als Wil
lem III.
Begrijpelijkerwijs stond de schrijver
dichter bij de generatie, die het bijge
loof in al zijn vormen aanhing dan wij,
die voor vele toen onverklaarbare din
gen de schouders ophalen en er mee-
waardig om glimlachen.
Het bewuste verhaal is getiteld „Wat
Papieren Bartje vertelde" en het geeft
enig idee van het toenmalige volksle
ven, de bestaande maatschappelijke toe
standen in die dagen en enigszins een
beeld van onze woonplaats in die tijd.
Het is soms doorspekt met dialectvor
men, die niet thuis zijn te brengen,
cdk niet door de afd. Dialectologie van
de Kon. Ned. Akadamie voor Weten
schappen, gevestigd in het v.m. Trip
penhuis te Amsterdam, doch die aan
de leesbaarheid van het verhaal geen
afbreuk doen.
E. HEUPERS.
DE RAADSVERGADERING
VAN VRIJDAG A.S.
B. en W. stellen de raad voor kre
diet te verlenen voor de verbreding
en verharding van de Maatweg, daar
deze zomer waarschijnlijk zal worden
begonnen met de bouw van installaties
langs deze weg, zodat een behoorlijke
weg nodig is voor aanvoer van bouw
materialen en onderdelen voor de in
stallaties. De rijwegbreedte zal van 2
meter op 5Va meter worden gebracht.
Tevens zal het Oude Grachtje doorge
voerd worden langs de noordzijde van
de Maatweg en er zal een duiker ko
men bij de spoordijk in de Maatweg.
De directeur van Gemeentewerken
en de commandant van de Brandweer
adviseren ontheffing te verlenen van
de verbodsbepalingen in de hinderwet
aan L. J. Rademaker voor het uitbrei
den van zijn inrichting voor het ver
vaardigen van winkelbetimmeringen;
aan M. F. Bach, voor het oprichten en
gebruiken van drie moffelovens en een
aantal elektromotoren en aan G. v. d.
Pol voor het oprichten van een lood-
en zinkwerkersbedrijf.
De directeur van gemeentewerken
raamt de kosten voor de aanleg van
wegen en rioleringen in het plan Mei-
doornweg op 128000.Het betreft
hier de Meidoornweg, de Ericaweg en
de Bonifaciusstraat.
B. en W. stellen de raad voor een
aanvullend krediet te verlenen van
57.000.voor de verbetering van de
Nieuweweg en de Beukenlaan.
B. en W. stellen de raad voor in be
ginsel te besluiten tot het oprichten
van een openbare kleuterschool in
Soestdijk, daar de lijst met handteke
ningen, welke als aanvraag is ingediend,
aan de wettelijke vereisten voldoet.
Ook is in het beginsel geen bezwaar
tegen de oprichting van een openbare
kleuterschool in Soesterberg, zodat hier
toe eveneens besloten zal worden. De
inspectrice van het kleuteronderwijs
heeft geadviseerd te besluiten tot de
bouw van een school met 2 speelwerk-
lokalen en één daarvan voorlopig be
schikbaar te stellen aan het bestuur
van de R.K. Kleuterschool te Soester
berg, die door het groot aantal leer
lingen in moeilijkheden verkeert. Streef
datum voor de oprichting van de nieu
we kleuterschool is 1 mei 1957.
Het hoofd van de openbare lagere
school aan de Beetzlaan vestigt de aan
dacht van het college pp het feit, dat
verschillende meubelen in zijn school
versleten zijn en verzoekt aanschaffing
van eenvoudige klassebureaux met stoe
len, stalen bakken en verduisterings
gordijnen voor één leslokaal. Er worden
schotten gebruikt voor verduistering en
dit is zeer onhandig. B. en W. stellen de
raad voor een krediet van 1190.-
te verlenen.
Het hoofd van de openbare U.l.o,
school verzoekt B. en W. akkoord te
gaan met invoering van handenarbeid
op de school en uitbreiding van het
vak handwerken. De kosten van leer
krachten en materiaal maken een kre
diet van 4300.nodig en B. en W.
stellen de raad voor dit krediet te
verlenen.
De A.B.T.B. zal een bedrag van
40.krijgen voor de zaalhuur van
de cursus in veevoeding 1955-1956.
B. en W. stellen de raad voor eer
vol ontslag te verlenen aan mej. G. H,
Dijkhuis, onderwijzeres aan de open
bare school Beetzlaan, wegens haar be
noeming in Voorburg.
In Soesterberg zal een Buys Ballot
laan komen, genoemd naar de Wis- en
Natuurkundige Buys Ballot, die van
1817-1890 leefde. Er komt ook 'n Simon
Stevinweg, genoemd naar de ingenieur
in het leger van Prins Maurits, Simon
Stevin (1548-1620), die zeer bekend was
om zijn waterbouwkundig werk en de
uitvinding van de zeilwagen.
De verlengingen van Plesmanstraat en
Chr. Huygenslaan zullen dezelfde naam
houden.
Het totaal van de subsidie, welke vol
gens de Sportfederatie aan de Soester
sportvernigingen verleend zou moeten
worden bedraagt 4500.-. Hiervan werd
een specificatie gegeven. B. en W. kun
nen niet geheel akkoord gaan met dit
schrijven, daar de financiële consekwen-
ties niet zonder meer te overzien zijn.
Het is echter wel gewenst hierover in
overleg te treden en in de naaste toe
komst zal de plaatselijke sport meer
dan vroeger betrokken worden in het
vooroverleg inzake onderwerpen die de
sport nauw raken. B. en W. betreuren
het, dat de Sportfederatie, via persver
slagen van haar jaarvergadering, on
tijdige en daardoor verwarrende publi
catie verleend heeft aan de aangele
genheid die nog in studie was.
B. en W. zijn van mening, dat de li
chamelijke opvoeding en de sport van
culturele, sociale en paedagogische
waarde is, mits goed geleid. De sport is
een belangrijk maatschappelijk ver
schijnsel geworden. De lichamelijke op
voeding en de sport dienen dan ook de
zorg en de steun van de overheid te
hebben. De besturen van verenigingen
dienen geholpen te worden en in de eer
ste plaats wordt hierbij aan de accomo-
datie gedacht. De verenigingen zelf zijn
financieel niet bij machte te zorgen
voor de aanleg van velden en het bou
wen van gymnastieklokalen. Hierbij
Henk van Dorresteijn woont op de
Vaardehoogtweg en hij heet nog Hen
kie, want hij werd op 5 maart vier
jaar. Dat is helemaal niets bijzonders,
want er zijn honderden mensen in
Soest, die Van Dorresteijn heten. Henk
is een doodgewone, naam en 4 jaar
zijn we allemaal eens geworden.
Toch is Henkie een heel bijzonder
kind, net als Dik Trom. Een soort
wonderkind op het terrein van de tech
niek en de vader van Henkie is trots
op z'n flinke zoon,' al heeft hij hem
vriendelijk doch dringend verzocht in
het vervolg met z'n handen van de
trekker af te blijven, die een gewicht
heeft van zo'n paar duizend kilo en
het met zijn kracht ;kan opnemen tegen
een veertigtal paarden.
U en ik zijn een beetje huiverig voor
die logge dingen, maar Henkie niet en
zaterdagavond leek hem de gepaste
tijd voor een ritje. Het enorme voer
tuig stond in de garage, maar dat was
voor onze dappere peullebroek geen
beletsel contact te maken en te starten.
Hoe het allemaal precies gegaan is kan
Henkie niet zeggen, want hij was op
deze zaterdagavond zo druk als een
klein baasje op zondag en met z'n trek
ker boorde hij zich door een beton-
muur van een dikke 12 cm. Daar had
die trekker het helemaal niet over
en Henkie ook niet.
Zakken aardappelen en stapels banden
konden de kleine krachtpatser en zijn
voertuig evenmin tegenhouden en daar
ging het, de frisse lucht in. Niet lang,
want Henkie's stuurvaardigheid faalde
en hij kwam in een sloot terecht. Met
enige schrik bekeek hij de ravage die
hij aangericht had en toen ging hij
z'n vader vertellen, dat hij het echt
niet helpen kon. Bij onderzoek bleek,
dat de jeugdige coureur in de vierde
versnelling de betonmuur met veel
geweld verbrijzeldhad en z'n vader
vond dat toch wel een kranig staaltje
rijkunst, al zal er het een en ander
opgelapt moeten worden.
Vereende kracht bracht de trekker,
onder het toeziend oog van Henkie,
weer overeind. Waarschijnlijk zal hij
zich niet zo gauw aan een nieuw ritje
wagen, want hij was toch wel ge
schrokken van z'n eigen kracht, waar
mee hij een trekker door een muur
joeg. Die Henkie
verleent de gemeente reeds de helpen
de hand.
In de tweede plaats zien B. en W. een
taak in het stimuleren van het werk
van de plaatselijke verenigingen en
waar nodig kunnen subsidies verleend
worden. Hiervoor moet echter overleg
gepleegd worden met de georganiseerde
sport ter plaatse.
Er dient contact te zijn tussen plaat
selijke overheid en plaatselijke sport
en de gedachten van B. en W. gaan
dan ook uit naar een overlegorgaan.
Er zijn verschillende vormen mogelijk
voor zo'n overlegorgaan; uitsluitend
met vertegenwoordigers van de plaat
selijke sport of met vertegenwoordigers
van de gemeente. Tevens is het moge
lijk een dergelijk orgaan bevoegdhe
den te geven t.a.v. beheer, onderhoud
en exploitatie van terreinen en lokalen.
Dan zal het een stichting moeten wor
den. De voorkeur van de gemeente gaat
uit naar overleg van plaatselijke sport
en vertegenwoordigers van de gemeente
in dit orgaan, daar het in het leven
roepen van een stichting niet op korte
termijn kan geschieden. Dit orgaan van
sportbeweging en gemeentebestuur zal
het college dienen te adviseren. Het
ligt echter niet in de bedoeling, dat
dit orgaan zich op het terrein van
propaganda voor de sport, het orga
niseren van sportdagen enz. begeeft,
daar dit reeds door de Soester Sport
federatie op te waarderen wijze wordt
behartigd. Mocht dit verheugende blijk
van particulier initiatief onverhoopt ko
men te vervallen, dan kan de veror
dening op dit punt nog altijd gewijzigd
worden.
B. en W. stellen de raad voor een over
legorgaan in het leven te roepen voor
de lichamelijke opvoeding en de sport
buiten schoolverband en een verorde
ning vast te stellen, die taak en werk
wijze van dit orgaan regelt.
MODEATELIER SOESTDIJK
GEOPEND.
Opnieuw is de Soester industrie ver
rijkt met een bedrijf door de opening
van het Mode-atelier „Soestdijk" in de
Laanstraat, waarvoor zaterdagmiddag
veel belangstelling was en niet het minst
van de dames, daar het hier om een
bedrijf gaat waar damesmantels en cos-
tuums vervaardigd worden.
Mode-atelier Soestdijk is een afdeling
van de N.V. Mode-ateliers „Flagship" te
Amsterdam en gisteren zijn een 25 tot
30 vrouwen en meisjes aan het werk
gegaan in de fraaie houten voorlopige
behuizing, welke niet onder behoeft te
doen voor een stenen gebouw.
Het ligt in de bedoeling dit houten
atelier te vervangen door een perma
nent gebouw maar men krijgt in het
geheel niet de indruk, dat het hier om
een voorlopige bouw gaat. Veel licht,
veel kleuren, gezellig en vol sfeer; zo
echt een bedrijf waar een man zou
willen werken als hij vrouw was.
Zaterdagmiddag verwelkomde de pre-
sident-commisaris van de N.V. Mode-ate
liers „Flagship", de heer J. I. H. Her-
kenhoff Konersmann, de aanwezigen,
onder wie wethouder Van Zadelhoff en
echtgenote; de gemeente-secretaris, de
heer J. J. J. M. Festen; de directeur
van Gemeentewerken, de heer J. Th.
van Noesel; het hoofd van de afdeling
Sociale Zaken van het gemeentehuis,
de heer H. J. van Hal en kapelaan
Olde Lohuis.
De heer Konermann wees op de pret
tige wijze, waarmee de gemeente Soest
de belangen van het nieuwe mode-atelier
behartigd had en hij hoopte, dat de
groei van het bedrijf gelijke tred zou
houden met de groei van het inwoner
tal van de gemeente.
Wethouder Van Zadelhof f verrichtte,
op verzoek van de heer Konersmann,
de opening door een laken door te
knippen, dat de aanwezigen van het
atelier scheidde en vóór het verrich
ten van deze plechtigheid bevestigde
hij de woorden van de heer Konersmann.
Ook voor de gemeente Soest was het
contact met de N.V. Mode-ateliers Flag
ship" van prettige aard geweest en het
zag ër naar uit, dat dit zo zou blij
ven, daar uit informaties gebleken was,
dat men hier te maken heeft met een
bonafide bedrijf, niet geleid door con
junctuurridders, zoals sommigen, die
zich eveneens in 'onze gemeente wil
len vestigen, maar geweerd worden.
De gemeente heeft bij het eerste on
derhoud met de directie van de N.V.
„Flagship" niet direct toestemming kun
nen geven voor het vestigen van een
mode-atelier in onze gemeente, daar
eerst onderzocht moest worden of dit
het personeelsvraagstuk voor de ande
re industrieën niet bemoeilijkte. Het
ging hier echter om een bedrijf, waar
nagenoeg uitsluitend vrouwen en meis
jes werken en toen gebleken was, dat er
'n bijzonder gunstige sfeer heerste in de
ateliers in Amsterdam en Hilversum
werd gaarne toestemming verleend.
Na de opening door de loco-burgemees
ter werd het bedrijf bezichtigd en 2
mannequins toonden 18 modellen van
de ruim 300, die thans door de N.V.
Flagship gebracht worden. De dames
waren verrukt over de pasvorm en
langdurig applaus toonde, dat deze at-
traktieve show, als sluitstuk van de
openingsplechtigheid, bijzonder op prijs
gesteld werd.
De heer Pama, de bedrijfsleider van
Mode-atelier „Soestdijk" is gisteren be
gonnen met de helft van het aantal
werkneemsters, dat men maximaal in
het bedrijf wil hebben. Het ligt n.1.
niet in de bedoeling er een groot ate
lier van te maken. Bij grote bedrijven
gaat vaak het contact met het per
soneel verloren, de mensen dreigen
nummers te worden en juist in een
bedrijf, dat zich met de vervaardiging
van kleding bezig houdt, is het beter
dit te vermijden.
Voor het binnenland, maar ook voor
export in en buiten Europa, worden
mantels en costuums vervaardigd, maar
dit houdt niet in, dat hier van massa-
produktie sprake is.
Wie er komt werken kan het hele vak
leren kennen, want aan lopende-band
werk heeft de N.V. Flagship een broer
tje dood. De werkneemsters hebben 'n
vast loon, dus in de knusse naaizaal
wordt het geen jagen om zoveel mo
gelijk stuks klaar te krijgen. De kwa
liteit van de mantel of het costuum
zou daar ook niet bij gebaat zijn.
De stof komt in balen aan, de patroon-
sets worden gemaakt in de maten 36
tot en met 44, de tekeningen worden
vervaardigd en met ingenieuze appa
raten wordt de stof gesneden, alsmede
voeringen en binnenwerk en na de
bewerking door twaalf sneldraaiers
komt het handwerk.
Het Soester industriecentrum is een
aantrekkelijk bedrijf rijker geworden
en toen de plechtigheid van de opening
voorbij was en het allang avond ge
worden was, maakten vele omwonen
den een wandeling naar het fleurige
houten gebouw, om bij de heldere ver
lichting het interieur te bekijken, dat
al even aantrekkelijk is als 't uiterlijk.
Wanneer de heer De Bruin, in zijn in
gezonden stuk van vorige week dinsdag,
het had gelaten bij zijn afkeuring be
treffende het verlenen van subsidies
aan sportvereningingen in het algemeen
en aan de Sportfederatie in het bij
zonder, had ik daar vrede mee gehad
en zijn uitspraak alleen maar jammer
gevonden.
Iedereen mag in ons land gelukkig nog
zeggen wat hij denkt, maar wanneer
mijnheer De Bruin na zijn „per aspera
ad astra" nog even duidelijkheidshalve
stipuleert, dat zijn houding tegen sub
sidies voor de sport niet impliceert
dat hij ook tegen subsidies voor „cul
turele" doeleinden is, in tegendeel, kan
ik dat toch niet zonder meer voor ken
nisgeving aannemen.
Kalmweg zeggen wanneer die sporterij
zich niet kan bedruipen heeft ze geen
levensvatbaarheid, dus wég er mee, en
dan in één adem beweren, dat het voor
culturele doeleinden WEL verantwoord
is subsidies te geven, kan ik niet ap
preciëren.
Waarom de amateuristische sportvere
nigingen, die verpozing en vorming aan
de jeugd brengen, geen subsidies, ter
wijl b.v. de Nederlandse Opera, het
Concertgebouworkest en noemt U maar
op millioenen subsidies ontvangen,
waardoor b.v. op iedere voorstelling
van de Ned. Opera ca. 4 mille wordt
bijgepast
Ik ben, gek als het U misschien klinkt,
tegen het verlenen van welke subsi
die ook, maar nu we het hek van de
dam hebben genomen, moeten we con-
sekwent zijn.
Wanneer we het principe van de heer
De Bruin zouden volgen„wanneer iets
geen levensvatbaarheid heeft moeten
we er niet de gemeenschap voor laten
opdraaien", dan zouden de Ned. Opera,
het Concertgebouworkest en nog veel
lichamen, reeds tientallen jaren geleden
de kraaienmars hebben geblazen en dat
zou jammer zijn geweest.
We kunnen er natuurlijk nog over twis
ten wat het meest in het belang van
ons volk en de wereld is, maar dan
zijn we voorlopig nog niet klaar, ook al
omdat onze ervaringen met „geculti
veerde volken" ook niet is om over
naar huis te schrijven.
Misschien mag ik tot slot de heer De
Bruin, die met de mooie, hierboven aan
gehaalde spreuk eindigde, vragen zijn
gedachten ook eens te willen laten gaan
over „Mens sana in corpore sano", zeer
vrij vertaald alleen in een gezond li
chaam kan een gezonde geest huizen.
Dan lijkt subsudie aan de sport toch
nog geen weggegooid geld. H. OEKMAN.
VERGADERING VAN
„DE ZWALUW".
De vereniging van postduivenhouders
„De Zwaluw'" vergaderde in de Gou
den Ploeg onder voorzitterschap van
de heer J. v. d. Brakel. Tijdens de be
sprekingen werd bekend gemaakt, dat
er zes vitessevluchten, vijf midfond-
vluchten en vier fondvluchten gehou
den zullen worden. Vijf vluchten wor
den op het zuiden gehouden en de
overige op Orleans, z.w.
Op de feestavond, die gehouden werd
na de tentoonstelling, werd een kleed
aangeboden, dat gemaakt was door de
dames van de leden. Dit kleed werd
verloot en voor de opbrengst zijn prij
zen gekocht, die beschikbaar gesteld
zullen worden voor de drie laatste jon-
ge-duivenvluchten.
De heer P. Grift werd benoemd tot
rayon-commissielid en de heer J. Coo-
rens tot vluchtpenningmeester. De be
ker, die aangeboden werd door de heer
A. Spijker, zal een prijs worden bij de
wedvlucht van Eperny.
SCHUUR VERBRAND.
Midden in de nacht ontdekte de heer
A. Hilhorst, dat de schuur van de land
bouwer A. W. Tolboom, aan het Oude
Grachtje, in de brand stond en hij deed
pogingen een zeug met 9 biggen, die
zich in de schuur bevonden, te redden.
Rook en hitte maakte die echter on
mogelijk en toen de brandweer arri
veerde was er al niets meer te redden.
De nevelspuit bleef in de modder ste
ken, maar dit belemmerde het blus
werk niet. Dit beperkte zich in hoofd
zaak tot het beveiligen van het woon
huis, dat op 15 meter lag en de hooi
berg op enkele meters van de schuur.
Tot 6 uur in de morgen is men bezig
geweest de vastgelopen nevelspuit uit
de modder te halen en pas toen een
zware trekker van de militairen ver
scheen lukte het. De brand is waar
schijnlijk ontstaan door een kunstmoe
der, die in de schuur brandde. Schuur
en inboedel waren niet verzekerd.