Knap óp die kale schatting met C E T A - B Jty E R
Oud Soest.
BELANGRIJK
SMIT'S LEESBIBLIOTHEEK
Blijf niet doorlopen
met die Rheamatische Pijnen.
Fa. Van de Wijngaart
SOEST
Huidgenezing
Gordijneruiaaisters.
Tevens volslagen en aankomende
Meubelmakers.
jonge draaiers
Chemische Wasserij en Ververij
„ACTIEF" te Amersfoort,
een perser en eerste strijkster.
KANTOORBEDIENDEN
(*'U
UW AUTO ALS NIEUW!
FA. VOLKERS ZOON
Uooa. ga-ede
Vu£fi£n-kepaAaüe>
HOEBEE'S KANTOORBOEKHANDEL
KERKSTRAAT 20 - TELEFOON 2892
DE PRINS ZAL 'T WEL BETALEN.
Het jaar 1787 kenmerkte zich in onze
geschiedenis door belangrijke politieke
gebeurtenissen. De politieke twisten tus
sen „Oranjegezinden" en „Patriotten"
laaiden hoog op zonder dat het feite
lijk tot ernstige botsingen kwam.
Aan weerszijden vielen geen doden of
ernstige gewonden, hoogstens kreeg
een partijgenoot, hetzij een Patriot
of Oranjegezinde, een paar schram
men en builen, veroorzaakt door een
onbeduidend handgemeen tussen de aan
hangers van beide partijen.
Zoals bekend werd Stadhouder Willem
V het bevel over het leger ontnomen
en week hij uit naar Gelderland. Zijn
echtgenote, Prinses Wilhelmine, door
tastender van aard dan haar man, be
sloot naar Den Haag te reizen, om te
proberen de macht van haar gemaal te
herstellen.
Zij steunde hierbij op de gedachte, dat
de burgers van Den Haag, die sterk
Oranjegezind waren, in beweging zou
den komen en de Patriotten zouden
wegvagen. Onderweg, nabij Goejanver-
wellersluis, werd de reiskoets door Pa
triottische Vrijcorporisten aangehouden
en de Prinses werd het reizen verder
belet.
Dit was aanleiding voor de Pruisische
Koning, de broer van Prinses Wilhel
mine, om tussen beide te treden en toen
geen genoegdoening werd gegeven trok
een Pruisisch leger ons land binnen,
om de Stadhouder in zijn volle macht
te herstellen. Dit voorval staat in de
geschiedenis bekend als „de Restauratie
van 1787".
Onverwacht werd Soest in dit politiek
gebeuren betrokken, want op woens
dag 17 september 1787 rukten deze
Pruisische troepen, op weg naar Den
Haag, ons dorp binnen en werden de
inwoners van Soest geconfronteerd met
de politieke werkelijkheid.
Ik vermoed niet, dat deze troepen als
bevrijders begroet zijn, want deze lands
knechten roofden en plunderden letter
lijk alles, wat in hun handen viel tij
dens het passeren van Soest, onder het
motto„De Prins zal 't wel betalen".
Bedden en hoofdkussens sneden zij aan
stukken, de veren strooiden zij uit en
van de „tijkten" maakten zij zakken,
waar zij het gestolen goed in mee na
men.
In 1795, bij de komst van de Fransen
in ons land, in het eerste jaar der Ba
taafse Vrijheid, kon een ieder, die scha
de had geleden tijdens de doortocht
van de Pruisische troepen in 1787, een
lijst vermeldende de geleden schade of
gestolen en afgeplunderde voorwerpen
en goederen indienen bij de Represen
tanten 's Lands van Utrecht.
Zeger de Beer, een vooraanstaand bur
ger en felle patiot in „den Dorpe van
Zoest", was benoemd tot provisioneel
secretaris. Bij hem konden de betref
fende lijsten worden ingediend en ook
belastte hij zich met het opmaken er
van voor die Soestenaren, die de
„sgrijfkonste" niet of niet voldoende
mfchtig waren.
Nauwkeurig werd door hem omschre
ven wat door de Pruissen was mee
genomen of wat men was kwijt geraakt.
Naar het schijnt vertrouwden de Soes
tenaren dit zaakje niet al te best, want
verscheidene Soesters schrijven „ben
kwijt geraakt" of „hebbe vermist in 't
doorpasseeren van de Pruisische troe
pen", integenstelling met anderen, mis
schien meer patriottisch gezind, die
openlijk spreken van „pionderen ende
rooven" en „zij bevestigen dit bij eede
en zijn ten alle tijd bereidt dit te ver-
klaaren".
Wat er zoal werd meegenomen en bij
wie, zult U zich wellicht afvragen en
dat maakt juist voor ons, Soestenaren,
deze lijsten zo interresant.
Naast vele, nu nog in gebruik zijnde
voorwerpen en kledingstukken, zijn er
ook, waarvan wij op het ogenblik niet
meer weten, waarvoor zij dienst de
den of werden gebruikt.
Bij Willem van den Hengel werd ge
stolen een snuifdoos, een koornzak, roe
mers, glazen en een orlogieketting.
Hendrik Bussen Schimmel, werkman
ter tijd bij Zeger de Beer, te Zoest,
raakte kwijt of werd afgeplonderd in
het doortrekken van de Pruisische troe
pen op den 17 september 1787 een kul-
der, een paar schoenen en gespen, voor
een waarde van 3.
Een kulder is een kledingstuk voor
mannen, in het bijzonder van solda
ten en zeelieden, wambuis zonder mou
wen van leer, ook wel van een andere
stof vervaardigd.
Hannis Staal en zijn vrouw zijn even
eens geplonderd. Zij vermisten een zil
veren oorijzer met gouden stukken,
20.een nieuwe koffijmolen en aan
geld 24-8 (stuijvers).
Gijsbert van den Breemer, woonende
onder Zoest, vermiste een stok bijen,
een hembd en eenige andere dingen.
Waarde 6.
Dirk Varekamp raakte twee stokken
immen (bijen) kwijt, de stok 3.
De lappenwinkel van Dirk van de Wa-
kelkamp onderging ook een aderlating.
De ruiten moesten het schijnbaar ont
gelden, want op de rekening staat ver
meld de glazen 1-2-. Verder twee
lappen bomezijn, een lap ygrijdt, een
lap streept, een lap pladt, een sloop
en een kerkboek met de hoeken van
1 krap. Een peperbus met de lepels
en een ketel. Een merkwaardige com
binatie van de meest uiteenlopende
voorwerpen, die door deze soldaten
werden georganiseerd.
IN 11 FLEURIGE
TINTEN MAT
EN GLANZEND
De dienstmaagd bij Zeger de Beer, Pe-
ternella Teunisse Steenbeek, werd ook
niet ontzien. De Pruissen plunderden
haar af een gouden hair naald, twee
keurslijven, een schorteldoek, een paar
wanten, een krappelap, veertien mut
sen, twee ondermutsen, vier witte neus
doeken, twee rooije dito, een streepte
broek en een zon hoed.
Gerrit Roest vermiste een hang orlo-
gie, een koper lunster, vijf ketels, 21
tinne lepels, een koekepan, blaaspijp,
aschschup, een koffijmolen, een hoofd
peulen en 2 kussens, een fluitmand,
een keurslijf, twee vriesche schuldoe-
ken, een luijermand met vrouwenmut
sen en aan boter, kaas, spek en koffij-
boonen 5.Totaal voor een waarde
van 177-10-.
Een lunster is een verlichtingskroon
met drie of meer armen, waarin kaar
sen werden gestoken.
Aart Wouterse Hilhorst hebbe vermist
Een deken en een koperen ketel. Een
mans hoeds. Een vrouwe hoed, en een
slijpsteen.
Door de welwillende medewerking van
de FA. ADRIAANSEN zijn wij in het
bezit gekomen van de klanten-admini
stratie, waardoor het ons mogelijk is
alle lezers van genoemde Fa. een de
zer dagen een circulaire te zenden.
Alle inwoners van Soestdijk willen wij
echter langs deze weg wijzen op het
feit, dat de enige erkende Leesbiblio
theek in het centrum van Soest nu is
STEENHOFFSTR. 15A TEL. 2761
De oudste bibliotheek met de grootste
sortering en de meeste NIEUWE boeken
ter plaatse.
Catalogus GRATIS ter inzage.
De Pruissen hadden overal gebrek aan
en al lieten zij gloeiend ijzer en mo
lenstenen op hun plaats, een zwaar
voorwerp als een slijpsteen was nog
van hun gading.
Frans van Es en Maria Hendrikse Mets,
wonende te Zoest, die een winkelnering
dreven, kregen ook bezoek van de sol
daten, behorende tot het eerste Battail-
Ion van Hessen Darmstadt.
Niets bleek veilig voor de grijpgrage
handen van de ruwe huursoldaten, die
op deze „militaire wandeling", (gevoch
ten werd er niet), alles meenamen, wat
zij in handen konden krijgen.
Genoemde echtelieden dienden een res-
pectable lijst in tot een bedrag van
711-14. st; een voor die dagen niet
gering bedrag.
Afgeplonderd en vermist werden en nu
laat ik de meest originele goederen en
voorwerpen volgen
Agttien slaaplakens, zestien kussen-
sloopen, vier paar nieuwe schoenen, 'n
doos met kant, een doos met zijde en
fijne doeken, lint, gaaren en band, rijst,
koffij, klontjes, nagelen, peper, lakmoes,
gort, meel, stroop, suiker, drie kruiken
jenever, een ton bier, wijn en flessen,
glazen en roemers en 2 manden pijpen,
spek, vleesch en worst, boter, rogge
en weite brood.
Aan den Timmerman van maken, deu
ren vensters, luiken en ramen, 20.
Aan den smit, ijzerwerk, 3.Aan
den Glazenmaker, voor 't maken van
glazen, 20.
De winkel van Frans en Maria werd
grondig van zijn voorraad beroofd en
de echtelieden zullen, welke partij zij
ook waren toegedaan, Oranjegezind of
Patriotisch, de „Restaurateurs" verwenst
hebben naar een plaats waar het van
wege de heersende hitte ondragelijk
is om uit te houden.
Boei ze vit met wortel en tak.
Neem Krvaehen Salto.
De zes minerale zouten, die Kruschen
bevat, wekken lever, nieren en ingewan
den weer tot nieuwe energie. Het bloed
wordt weer gezuiverd èn zuiver gehou
den en zo is er dan geen oorzaak meer
voor stramheid, scheuten, steken en
pijn.
Koop vandaag Kruschen bij Uw apo
theker of drogist en begin morgenoch
tend die heilzame kuur.
Onze Patriot Zeger de Beer met zijn
vrouw en vijf kinderen, wonende te
Zoest, hebbe vermist door plunderen
en door passeeren van de Pruissische
troepen een niet te beschrijven aantal
gebruiksvoorwerpen en kledingstukken
van uiteenlopende aard. Alles wat hier
los en spijkervast zat werd meegeno
men. Laden en kasten doorzocht en
zachtzinnig ging het er tijdens dit be
zoek niet toe, gezien de lijst.
Drie stellen van de kasten aan stuk
ken geslagen; een kast aan stukken ge
slagen en twee kisten aan stukken ge
slagen. Aan contanten werd meegeno
men 252.Een en ander ging ge
paard met veel „gedruisch en Roe-
moer".
Gijsbert Schimmel, Weerd „in de Drie
Ringen", leed de minste schade, hij
spreekt dan ook niet van plunderen
of vermist, maar schreefNog te goe
van Drank, voor Eeten en verders van
het geene, dat bij mij is genomen door
de Pruissen in het doorpasseeren. Zeg
ge ƒ14.—.
Bij de boer Jan Wouterse Bieshaar,
wonende onder de Gerechte van Zoest,
is geplunderd als 2 vim boekwijt, de
vim a 4.Duizend pond hooi a 7
Gld het 1000. Vijfentwintig pond boter
het pond a 5 st. 8 penn. 16-7-8. Ver
der een agterwagen band 1.Een
koffijmolen. Zes roggen brooden het
stuk a 8 st. 2-8-.
Totale schade 30-19-8.
Jan van Dijen had ook schade gele
den bij het doorpasseren en ook hier
ging het niet bepaald zachtzinnig toe.
De deur werd geforceerd en de sol
daten deden ook hier hun handwerk
grondig en een rijke buit was hun deel.
Een groote konkelpot (vuurpot), twee
kassekienen (vrouwenkledingstukken), 'n
koperen strijkijzer, een tinnen pot, een
kulder, zes lakens, een klok en het evan
gelieboek.
Bepaald waren er nog soldaten, die
stichtelijke lectuur verkozen tijdens de
rustpauzes of het moest zijn, dat er
nog gouden sloten aan de bijbel zaten
en dat lijkt mij waarschijnlijker dan het
eerste.
Laten wij het hierbij laten. Uit de lijs
ten blijkt afdoende hoe de soldaten in
Soest hebben huisgehouden.
Eind 1794 rukte Generaal Pichegru, met
de sterke man van Hattum, Daendels,
de latere G.G. van Ned.-Indië, ons land
binnen en de Patriotten konden juichen
en dansen om de vrijheidsboom.
„De Zon der Vrijheid, zo gelukkig als
wonderbaar, de nevels van rampen en
rampen onderdrukking ontworsteld,
klimme spoedig in vollen luister ten
helderen middag, en schenke het lieve
Vaderland en deszelfs bewoonders het
langduurig genot van dat zo duur ge
kochte pand", zo schreef een vurig Pa
triottisch gezinde Dominee, in de ge
zwollen taal van die dagen.
Ingevolge de Publicatie van de Provi-
sioneele Representanten 's Lands van
Utrecht, in dato den 12 Februarij 1795,
konden bovenstaande lijsten, verlies en
schaade opgevende, tijdens de omwen
ding in den Jaare 1787 worden inge
diend. Heil en Broederschap.
In 1795 begon ook voor Soest de Franse
Tijd. E. HEUPERS.
Makelaars- en Assurantiekantoor
PLASWEG 63 - SOEST - TELEFOON 2064
KOOP EN VERKOOP
Taxaties - Hypotheken - Assurantiën - Expertise
autorijschool
/L\ van Oooren
g.pelsweg 14
telefoon 3823
Soest
a. n. w. b. Inslrucleu
DE B.B. VOOR K.V.B.
Voor de Kath. Vrsyiwen Beweging^spra-
ken de héren Van Hall en Van Leeu
wen, de plaatselijke chef van de B.B.,
over bescherming Burgerbevolking in
't algemeen.
De heer Van Hall belichtte de sociale
sectie van de B.B., een taak, waarin
juist vrouwen zo'n voorname rol kun
nen spelen, om in geval van evacuatie
actief op te treden. Zo'n evacuatie be
hoeft niet alleen te ontstaan bij oor
logsgevaar, maar ook bij bepaalde ram
pen, denk maar aan febr. 1953.
Hierna besprak de heer Van Leeuwen
de organisatie van de B.B. en de voor
naamste punten, die door de bevolking
moeten worden nagekomen. Op alle
posten komt de heer Van Leeuwen nog
medewerkers tekort en hij hoopte in
Soest het publiek er warm voor te
krijgen, daar het beter is een B.B.
zonder rampen, als 'n ramp zonder B.B.
Op zeer onderhoudende wijze besprak
de heer Van Leeuwen de diverse ta
ken, waarbij bleek hoe de vrouw ook
hier diverse functies kon verrichten,
als b.v. telefonistes, E.H.B.O.-sters, ad
ministratieve baantjes enz.
Het was jammer, dat de dames verstek
lieten gaan en velen deze zo gezellige
en leerzame avond hebben gemist.
Is de schoonmaak hieraan schuldig
SEMPER AVANTI OP REIS.
Morgenochtend zullen 56 van de 60
zangeressen en zangers van de R.K.
zangvereniging „Semper Avanti" met
een bus van Tensen naar Gummersbach,
30 k.m. ten n.o. van Keulen gaan om
daar een concert te geven en in de
R.K. kerk tijdens de mis te zingen.
In ons land is dit niet toegestaan, daar
het een gemengd koor is.
De dirigent Lex Karsemeyer gaat na
tuurlijk mee en het gezelschap wordt
in de loop van de middag in Gum
mersbach verwacht. Om 8 uur zal „Sem
per Avanti" een concert geven en de
volgende dag zal na de hoogmis een
trip in de buurt gemaakt worden. Zon
dagavond is er dan een gezellige avond
voor de leden van „Semper Avanti"
en het R.K. koor van Gummersbach,
dat uit 85 man bestaat. Deze zangeres
sen en zangers zullen in juni een te
genbezoek aan Soest brengen. Maandag
23 april gaat het weer in de richting
Soest, maar eerst zal een bezoek ge
bracht worden aan Keulen om de dom
te bezichtigen.
Men kan er van verzekerd zijn dat
„Semper Avanti" een uitstekende in
druk zal maken bij de 30000 inwoners
van Gummersbach. Het koor heeft al
driemaal voor de radio gezongen en als
het bezoek van het koor uit Gummers
bach achter de rug is dan wordt een
programma in studie genomen voor 'n
nieuw optreden voor de K.R.O. De
missa brevis van Palestrina, het Ave
Maria van Josquin des Prez en het
Exultate Deo van Scarlatti werden ge
zongen in een uitzending van „Semper
Avanti" en nu nog, lang na de uitzen
ding, worden er delen van ten gehore
gebracht in verschillende uitzendingen
van de K.R.O.
Enige tijd geleden zond de N.C.R.V.
een concert uit, dat in het Concert
gebouw in Amsterdam gegeven werd.
Hieraan werkten Pro Musica uit Bus-
sum, Toonkunst uit Hilversum, Het
mannenkoor uit Krommenie, het Shell-
mannenkoor uit Amsterdam en Semper
Avanti uit Soest mee. Vorig jaar zong
het Shell Mannenkoor in Soest en
Semper Avanti trad als gast van de
Shell-zangers in de Bachzaal van het
Koninklijk Conservatorium in Amster
dam op.
Volgende week in Duitsland, dan het
bezoek van de zangers uit Gummers
bach met een concert in de Juliana-
kerk en daarna nieuwe studie voor het
optreden in een radiouitzending, zodat
Semper Avanti een drukke tijd tege
moet gaat. Deze drukte zal echter vele
liefhebbers van uitstekende zang doen
genieten. Daarvoor staan de namen
„Semper Avanti" en Lex Karsemeyer
borg.
NED. CHR. VROUWENBOND.
De afdeling Soest-Soestdijk van de
N.C.V.B. hield dinsdag haar jaarver
gadering in „Credo".
Toen de presidente, mevrouw Knol-de
Jager, deze avond opende met het le
zen van een gedeelte uit de Bergrede,
was de zaal geheel gevuld.
Na een welkomstwoord kregen secre
taresse, penningmeesteresse, propagan
diste en ziekencomité gelegenheid hun
jaarverslagen uit te brengen, welke ge
tuigden van bloei der afdeling.
Hierna zong het koortje enkele mooie
liederen en declameerde mej. Vriend
uit Laren verschillende stukjes, met als
attractie „Wie brengt me thuis
Daarna volgde een uitbeelding van ver
schillende spreekwoorden en hersen
gymnastiek over Soest. Aardige prijsjes
waren hieraan verbonden.
De Chr. Vrouwenbond mag op een ge
noeglijke avond terugzien.
Huid zuiverheid- Huidgezondheid
Puistjes verdrogen door Purol-poeder
INTERCLUBONTMOETING TEMPO.
In de Hooglandse polder werd de twee
de rit van de interclub-ontmoeting tus
sen Tempo, Adelaar en Pedaalridders
gehouden en wegens het gure weer en
de krachtige wind besloot de wedstrijd
leiding de ritten in te korten tot 60
k.m. voor de A-klasse, 50 k.m. voor de
B-klasse en 20 k.m. voor de juniores.
De deelname was uitstekend 17 in A,
39 in B en 19 juniores, die om de lVx
minuut gestart werden. Het was een
fleurig gezicht al die verschillende kleu
ren en het was dan ook jammer, dat
de wedstrijd ontsiert werd door enkele
valpartijtjes. Ook het koude weer maak
te slachtoffers. Van de amateurs be
reikten slechts vijf deelnemers de fi
nish en van de nieuwelingen maar der
tien. Zowel de amateurs als de nieu
welingen kunnen een voorbeeld nemen
aan de juniores, van wie veertien deel
nemers de rit uitreden.
Bij de amateurs kwam in de eerste
ronde al een kopgroep van 6 renners
tot stand, n.1. van Tempo Wil van Bar-
neveld en Gerrit Ruttenberg, van de
Adelaar A. Schaap en Martin en van
de Pedaalridders Pol en De Jager. De
drie laatsten verdwenen later van het
toneel, zodat Schaap alleen tegen de
twee Tempo-leden kwam te staan. In
de negende ronde liep Gerrit Rutten
berg weg en hij werd winnaar. Jaap
v. d. Burgt, die op eigen verzoek met
de A-klasse meereed, zat in het tweede
peleton en wist zich vijfde te plaatsen.
Bij de nieuwelingen ook al vanaf de
eerste ronde een kopgroep van vijf
renners, waarin drie Tempo-leden, n.1.
Bep Kriek, Gerard van Wijk en Klaas
van 't Klooster. Verder Terlien en Keu-
ker van De Adelaar. De Tempo-renners
zagen kans na de zesde ronde de an
deren van zich af te schudden en on
derling de eindstrijd uit te vechten.
Deze werd gewonnen door Bep Kriek.
Nol de Heus reed een prima rit en
werd tiende.
Bij de juniores gingen vanaf de eerste
ronde vijf man op kop, maar in de
twee ronde waren het tien man. In de
derde ronde nam N. Lute van De Ade
laar de kop, op korte afstand gevolgd
door Damo (A), Hommes (Tempo), Bre
der (P) en Heiderich (A). De rest volgde
op betrekkelijk korte afstand. Het Tem
po-lid Walter van Barneveld werd het
slachtoffer van een renner, die tegen
het parkoers inreed en dit kostte hem
een kapotte fiets.
Gerrit Ruttenberg won bij de amateurs
de 60 k.m. in 1.42.5, Bep Kriek bij de
Nieuwelingen de 50 k.m. in 1.25.20. 2.
Van Wijk. 3. Klaas van 't Klooster.
Bij de juniores won Lute en Wim Hom
mes (Tempo) werd derde.
Bekwame en aankomende
gevraagd voor ons modern atelier.
WONINGINRICHTING
KERKSTRAAT
HILVERSUM
N.V. PHILIPS'
PHONOGRAPHISCHE INDUSTRIE
BAARN
vraagt voor spoedige indiensttreding enige
met opleiding Ambachtsschool.
Leeftijd plm. 22 jaar.
Schriftelijke sollicitaties worden gaarne ingewacht
bij de Afd. Personeelszaken, Torenlaan 17 te Boarn,
onder no. H 108.
vraagt voor direct of later
Voor de krachten, die over goede capaci
teiten beschikken, is een uitstekende loon
regeling.
Aanbiedingen worden gaarne ingewacht
aan ons kantoorNijverheidsweg 16, tel.
6703, Amersfoort. Na zes uur Langestraat
117, telefoon 6609, Amersfoort.
DE N.V. NEDERLANDSCKE SPOORWEGEN
vraagt voor haar kantoren to
Utrecht:
Vereist: Mulo - of gelijkwaar
dig diploma.
Zij, die dit jaar het Mulo
diploma hopen te behalen,
kunnen nu reeds solliciteren.
KANTOORHULPEN
Vereist: volledig lager onder
wijs. Enige jaren- Mulo-oplei
ding en (of) diploma machine-
schrijven strekken tot aanbe
veling
Leeftijd: in het algemeen tot
25 jaar.
Geboden v
goede vooruitzichten
gunstige verlofregeling
voordelige reismogelijkheden.
Sollicitaties te richten aan de 2e
Afdeling van de Dienst van Perso-
neelzaken der N.S. te Utrecht.
Op de enveloppe in de Imkerboven
hoek vermelden: No. 122/1.
Vernieuwen of repareren van bekledingea,
bekledingshoezen en kappen.
Rubber-, Cocos- en Plastic Matten - Tapijt.
Opvullen van zittingen enz.
Gevestigd sinds 1926.
MAUVESTRAAT 1-3 TEL. K 2954-2179
BAARN
