Oud Soest.
KAPSEL
k
si q
CENTRAAL INKOOP BEDRIJF
Burgerlijke stand.
de beroemde ASCOT-
RACE in Engeland.
PHILIPS TELEVISIE
„KWAK"
w N. NIEUWENHUIS
SOEST.
WALDER EN WULCO
ïj]0
Dameskapsalon
J. KOPPEL.
Officiële Mededelingen.
van lompen; papier; ijzer en alle
soorten metalen.
Eigen ophaaldienst. De zaak van
service en vertrouwen.
BUSCH ZONEN
Soestdijk Telefoon 3397
EEN RAPPORT OVER SOEST
UIT 1569.
V.
Het erfrecht.
Het erven is altijd en bij alle volken
en stammen een hoogst belangrijke
kwestie geweest, die gemakkelijk tot
allerlei geharrewar aanleiding gaf en
geeft. Het is daarom begrijpelijk, dat
op dit punt al in de oudste tijden vaste
regels ontstonden, waaraan men zich
binnen grootfamilie, stam of streek te
houden had, „uyt older gewoenten",
zoals men zei. Maar dit ongeschreven
gewoonterecht betreffende het erven
was niet gelijk, lang niet. Zelfs tussen
de verschillende plaatsen van Eemland
waren er nog aanmerkelijke onderlinge
afwijkingen. Het rapport, dat de maar
schalk van Eemland op grond van de
ingekomen rapporten der dorpsgerech
ten en van eigen kennis opstelde, is
juist over het erfrecht en de eigen
domsverhoudingen in het huwelijk zeer
uitvoerig en interessant en laat ook
duidelijk de punten uitkomen, waarin
de plaatsen een afwijkende gewoonte
hebben. Maar aangezien dit artikel niet
handelt over het rapport van de maar
schalk van Eemland en ook niet over
het erfrecht in Eemland, zullen we ons
hier beperken tot wat het Soester rap
port over de erfregels in Soest vertelt.
Er wordt een scherp onderscheid ge
maakt tussen de zgn. heerlijke goederen,
d.w.z. de goederen, die geen volledig
eigendom van de overledene waren,
doch die feitelijk aan een grondheer
behoorden, èn datgene, wat de over
ledene in algehele eigendom bezat. Voor
GEBOREN Herma, dochter van H. Nap,
timmerman en D. van Schaik, Molen
straat 17. Robert Jan, zoon van A.
L. Cox, militair en M. Tamsma, Rade-
malcerstraat 54. Augusta Margaretha
Louise, dochter van C. E. van de Veen,
grondarbeider en Z. J. Heidman, Nieuw-
straat 42. Johanna, dochter van H.
van Dorp, bouwkundige en N. H. Swa-
ger, Bartolottilaan 29. Ferdinand,
zoon van A. I. van der Werf, construc
teur en R. Bulthuis, Laanstraat 50.
Cornelis Hubertus, zoon van C. J. dap
pers, bankwerker en W. J. Hagenaar,
Wieksloterweg W.Z. 37. Maria José,
dochter van C. van de Werken, krui
denier en J. Grift, Koninginnelaan 123.
Aleida Johanna Maria, dochter van
H. P. Majoor, machine-bankwerker en
J. H. Verschoor, Fokkerstraat 5.
Eduard, zoon van K. de Goede, straat
maker en van K. G. F. Verbeek, Vos-
seveldlaan 45. Wilhelmus Nicolaas
Johannes, zoon van J. N. Grift, bos-
arbeider en J. A. Brundel, Wieksloter
weg O.Z. 109. Suzanna Sabina Clara
Adelheid, dochter van R. J. van Am-
stel, expediteur en S. S. C. A. Schmidt,
Maartensdijk, Tolakkerweg 97. Ber-
tus Lucas, zoon van G. Roorda, maga
zijnbediende en van H. G. Ammerman,
Van Lenneplaan 13. Willem Gerrit,
zoon van C. J. Webbink, militair en
G. W Boswinkel, Frans Halslaan 9.
Willem Haijo, zoon van J. F. Groart,
rijwielhandelaar en G. A. Schipper,
Van Weedestraat 36. Johanna Fre-
derika Maria, dochter van J. F. H.
ten Brink, vertegenwoordiger en J.
Smyter, Schrikslaan 55.
ONDERTROUWD Gerrit Veldhuizen,
chauffeur, Blauwkapelseweg 18, De
Bilt en Hendrika Stasse, naaister, Rade-
makerstraat 50; datum huwelijknog
onbepaald. Gijsbertus van Geijten-
beek, betonwerker, Krommeweg 26 en
Sipkje Aria Rijksen, dienstbode, Beetz-
laan 67; datum huwelijk 29 juni 1956.
Cornelis Johannes van der Veer,
brievenbesteller, Julianalaan 30 en
Aaltje Hodde, zonder beroep, School
straat 21; datum huwelijk 29 juni 1956.
GEHUWD Johannes Martinus van Ber-
kel, brandstoffenhandelaar, Rijnlaan 60,
Utrecht en Renee Johanna Bodemeyer,
verkoopster, Prins Bernhardlaan 33;
adres na huwelijk: ieder op eigen adres.
Arie Hendrikus van Eijkelenburg,
spoorwegambtenaar, Bisschopsweg 51,
Amersfoort en Richarda Geertruida
Kaats, zonder beroep, Molenstraat 113;
adres na huwelijk Bisschopsweg 51,
Amersfoort. Jan Schlebaum, chauf
feur, Birkstraat 16 en Hendrikje Mol,
zonder beroep, Birkstraat 16; adres na
huwelijkBirkstraat 16. Willem
Versteeg, metaaldraaier, Birkstraat 122
en Frieda Stern, zonder beroep, Birk
straat 122; adres na huwelijkBirk
straat 122.
OVERLEDENWillem Veldhuizen, 70
jr., zonder beroep, gehuwd met N.
Klein, Prins Hendriklaan 7. Teunis
van Roomen, 91 jaar, landbouwer, we
duwnaar van S. Tolboom, Korte Brink-
weg 19. Adrianus van Lokhorst, 71
jaar, arts, gehuwd met H. van Soe-
ren, Sparrenlaan 5. Marianna Jacoba
Brits, 3 jaar, Birkstraat 132. Ar-
noldus Johannes Hatjens, 72 jaar, zon
der beroep, weduwnaar van D. J.
Grondijs, Julianalaan 76.
de vererving van deze beide catego
rieën goederen bestonden geheel ver
schillende regels, voor de eerste waar
schijnlijk opgelegd door de grote grond-
heren (adel enz.), voor de tweede over
gelegd volksgebruik.
Nu deed zich in Soest het typische ge
val voor, dat alle onroerende goederen,
dus alle stukken land en alle boerde
rijen, „heerlijk" waren. (Hetzelfde was
in Baarn het geval, maar in geen van
de andere dorpen van Eemland, ten
minste volgens het rapport van maar
schalk Cornelis van Leeuwen). Men had
verschillende vormen van heerlijke goe
deren leengoederen, cijnsgoedcren 1),
erfpachtgoederen, keurmedige goederen
2), tafelgoederen 3) en nog enkele an
dere soorten. Al naar de categorie
maakte het oppereigendom van de
„heer" over het goed zich zeer nadruk
kelijk of slechts heel flauwtjes bemerk
baar.
Van deze „heerlijke" onroerende goe
deren nu zegt het rapport van het
Soester gerecht, dat zij „vordelijck"
waren, d.w.z. dat zij „erven ende suc-
cederen altoes ongescheyden opten out-
sten erffgenaem", maar dat zij bij de
verdeling van de overige goederen on
der de erfgenamen niet meetelden, zo
dat de oudste erfgenaam hierin dus een
extra-erfportie had, een vóór-deel, van
daar de uitdrukking een voordelig of
vordelijk goed. Boerderijen en lande
rijen kwamen dus steeds aan de oudste
zoon; waren er geen zoons, dan aan
de oudste dochter. Er waren echter
afwijkingen van deze regel mogelijk,
zegt het rapport, maar dan moesten de
.beide ouders bij hun leven nadrukke
lijk in een „octroye ofte andere dis
positie van maeckijnghe (vermaking)"
ten overstaan van het gerecht hebben
vastgesteld op welk ander kind de
goederen zouden erven. Doch dit gold
alleen voor die goederen, die geen
leen- of cijnsgoederen waren. De over
dracht van een goed van de ene ge
bruiker op een ander, dus ook in geval
van vererving, kon namelijk bij leen-
en cijnsgoederen alleen voor het „leen
hof" van de grondheer geschieden. Bij
alle andere heerlijke goederen mocht
de overdracht ten overstaan van schout
en schepenen plaats hebben, waaruit
blijkt, dat het bezitsrecht van de grond
heer hier al zeer vervaagd was en prak
tisch niet meer dan een recht op be
paalde voordelen uit zekere landerijen
betekende.
„Man ende wijff en mogen malcanderen
niet lijftochten in heerlijcke goederen
dan reciproce ende aen wedersyden
Ook deze week weer een interes
sant Televisie programma, o.a.
Donderdagavond 19.05 uur.
ZIE 'T OP ZIJN BEST MET
gekocht bij
Soesterbergsestraat 20a - Tel. 2379
DEMONSTRATIE BIJ U THUIS.
Vakkundige antenne-aanleg.
ende tot wederhylicken toe", stelt het
rapport nog vast. Man en vrouw kon
den elkaar dus een levenslang levens
onderhoud uit het vruchtgebruik van
bepaalde heerlijke goederen legateren,
mits dit wederkerig gold, dus zowel
voor de man als voor de vouw, welk
vruchtgebruik echter bij hertrouwen
kwam te vervallen. (Dit laatste is een
bijzonderheid van Soest alleen.)
Waren de heerlijke goederen bij verer
ving ondeelbaar, nu komen we aan de
deelbare goederen. Volgens wat hierbo
ven gezegd werd, zouden dit alleen roe
rende goederen geweest kunnen zijn,
maar ik heb reden om te vermoeden,
dat er zich toch nog wel enkele onroe
rende goederen van mindere omvang,
stukjes grond of huizen, onder het
Soester privé-bezit bevonden zullen
hebben.
Echtgenoot en echtgenote leefden in ge
meenschap van goederen. Dit gold tot
op zekere hoogte van de heerlijke goe
deren, bij de andere goederen was dit
echter volledig. „Man ende wijff sijn ge
meen in alle deybare goederen".
1) goederen, waarvoor grondrente moest
worden betaald. 2) goederen, waaraan
voor de heer het recht verbonden was
uit de nalatenschap van de gebruiker
het beste stuk te kiezen. 3) goederen,
waaraan de verplichting vastzat, elk
jaar aan de heer een zekere hoeveelheid
levensmiddelen te leveren, bijv. een
varken, enkele ganzen, een mud rogge.
J. H.
(Wordt vervolgd).
LOODGIETER ELECTRICIËN
Van Weedestraat 23 Tel. 2577
JAARVERGADERING P.V.O.
Onder voorzitterschap van de heer A.
Hooft heeft P.V.O., in het repetitie
lokaal aan de Kfrenweg, de jaarver
gadering gehoudea. De secretaris, de
heer J. Oversteejen, deelde mee, dat
het aantal lodrf^van 30 op 32 ge
komen is. Hierin zijn de tamboers niet
begrepen.
Uit het jaarverslag bleek, dat het een
druk jaar voor P.V.O. geweest is. Be
vrijdingsdag, vijftigjarig bestaan van de
Boerenleenbank, avondvierdaagse, hul
digingen, concerten in de gemeente,
concert bij Zonnegloren, medewerking
aan de V.V.V.-feesten, twee winteruit-
voeringen, diverse gouden bruiloften,
maar van deelname aan een concours
is dit jaar niets gekomen, daar het be
zoek aan de repetities te wensen over
liet.
De penningmeester, de heer W. Lage-
maat, deelde mee, dat er een batig saldo
van bijna 1500 gulden is en namens
de kascommissie deelde de heer Fe-
nema mee, dat de financiële admi
nistratie en het beheer van de gelden
in orde was.
De heer J. K. de Bruin gaf het finan
cieel verslag van het uniformfonds. In
augustus van het vorig jaar was er
953.10 in de kas, thans nog slechts
366.-, dus de bodem is in zicht. Het
geld was besteed aan de aanschaf van
enkele nieuwe uniformen en er zou
den maatregelen genomen moeten wor
den om het fonds in stand te houden.
De schuld van 526 obligaties was ver
minderd doordat 65 mensen, die het
goed met P.V.O. meenden, de obligatie
terug gaven. Van de 25 uitgelote obli
gaties werden er 17 teruggegeven, 3
uitbetaald, terwijl over vijf nog beslist
zal worden.
De heer De Bruin dankte notaris M.
van Veeren voor het verrichten van
de uitloting en de heer H. van Harten
van de Nederlandse Middenstandsbank
voor het beschikbaar stellen van de
loketten.
Om de leden er aan te herinneren, dat
men door het plaatsen van zijn hand
tekening de verplichting op zich neemt
het uniform zo te dragen en te ge
bruiken, dat het zo lang mogelijk in
goede staat blijft, werden de ervarin
gen van een oud-lid verteld, die zijn
uniform in dusdanige desolate staat had
ingeleverd, dat het opknappen geld
kostte. Hij kreeg het verzoek de kos
ten te betalen maar gaf niet thuis, zo
dat men gedwongen was minder pret
tige maatregelen aan te kondigen,
waarop een minnelijke schikking getrof
fen werd en het geld alsnog betaald is.
De heren S. Besselen, H. Staal en B.
Lagemaat traden af als bestuurslid en
in vrije stemming werden ze herkozen.
De volgende stemmen werden uitge
bracht S. Besselsen 11, H. Staal 11,
B. Lagemaat 14, Fenema 3, Schalkwijk
4, Parel 5, Vos 2 en Dijkman 1. Drie
stemmen waren blanco.
In de kascommissie werden de heren
Vos, Schalkwijk en Herny gekozen. Tot
leden van de reiscommissie werden de
heren J. Oversteegen, Schalkwijk en
Vos benoemd. Zij zullen beraadslagen
over de reis, die de P.V.O. waarschijnlijk
op 21 juli zal gaan maken.
De mening kwam naar voren, dat het
nodig is de financiën van de vereni
ging te versterken en dat er daarom
meer donateurs moeten komen. Er zal
voortaan wekelijks muziek gemaakt
worden in de gemeente en maandag
25 juni zal begonnen worden in Soest-
Zuid. De dames van de leden zullen
dan trachten donateurs te winnen.
De jaarlijkse concerten in de gemeente
zullen op 29 juni (Soest-Zuid), 14 juli
(Soestdijk), 16 juli (Soestduinen) en 31
augustus (V.V.V.-plein) gegeven worden.
25 JAAR JEUGDHERBERG.
Zaterdag herdachten velen, die in het
dagverblijf van de jeugdherberg „De
Heidebloem" bijeen waren, het feit, dat
voor 25 jaar dit hotel voor jeudige
trekkers opgericht werd. In de avond
werden er volksdansen gehouden, die
o.a. werden bijgewoond door de negen
tigjarige heer Felix Ortt en toen het
donker werd gingen allen naar het dag
verblijf van de jeugdherberg, een com
binatie van eetzaal en conversatiezaal,
en de vice-voorzitter van het plaatse
lijk bestuur van de N.J.H.C. verwel
komde de cud-voorzitter, de heer Van
Zinderen Bakker en echtgenote, de bur
gemeester, Mr. S. P. Baron Bentinck,
bestuursleden van de N.J.H.C. en van
de distriktcommissie en allen, die als
oud-trekkers, trekkers en toevallige gas
ten van de jeugdherberg aanwezig
waren.
De heer Gerhard bracht het jaar 1928
in herinnering, toen de Gooise Jeugd
herbergvereniging werd opgericht en de
eerste jeugdherberg in Amersfoort tot
stand kwam. Een jaar later werd „De
Karekiet" in Kortenhoef geopend en in
1930 „De Heikneuter" in Laren.
Deze jeugdherberg werd spoedig te
klein en var. een Heikneuter werd een
Heidebloem gemaakt door het oprichten
van de jeugdherberg aan de Bosstraat,
waar eerst Lena Robert de leiding had,
later het echtpaar Van Dalen en sinds
10 jaar het echtpaar Gardien de be-
9. Terwijl de jongens - onwetend van
het gevaar, dat hun boven het hoofd
hing - door de donkere grotgang schui
felden, klom de vreemde jager tegen
de steile bergwand omhoog, totdat hij
een uitstekend gedeelte bereikte, waar
op een enorm rotsblok lag. Het plan,
dat hij zo zorgvuldig had voorbereid,
zou hij ten uitvoer gaan brengen.
Hij greep tussen de magere struikjes,
die op de bergwand groeiden en haalde
een dun stammetje te voorschijn. De
punt hiervan stak hij onder het rots
blok en nu ging hij met zijn volle ge
wicht aan het andere einde hangen.
Heel langzaam kwam het geweldige
brok steen in beweging en na vrese
lijke inspanning gelukte het de jager,
de steen van het uitstekende gedeelte
te laten rollen. Precies daaronder was
de ingang van de grot. Met een doffe
bons, die de aarde deed dreunen, kwam
het rotsblok voor de grot terecht en
sloot deze geheel af.
De jager wierp het stammetje weg,
sloeg de handen af en stootte een brul
lende lach uit, die honderdvoudig door
de bergwanden werd weerkaatst. Snel
liet hij zich nu naar beneden zakken
en rende naar een groepje boompjes,
waartussen hij zijn paard verborgen had.
Hij trok haastig de jagerskleren uit.
Daaronder droeg hij de uniform van
de soldaten van prins Garis.
Vanonder het zadel trok hij een zwarte
mantel, hij sloeg die om en sprong in
het zadel. In razende galop joeg hij
zijn paard voort op weg naar Virgulië.
Hij, Jaro, kapitein van de lijfwacht
van de prins-regent, had zijn taak ver
vuld. Maandenlang had hij als jager
door de streek gezworven, op zoek naar
prins Walder, om de jongen, in opdracht
van Garis, onschadelijk te maken. Wan
neer het bericht bekend werd, dat de
jonge prins door een ongeval op de
jacht om het leven was gekomen, kon
Garis zich tot koning van Virgulië la
ten kronen. Niemand zou ooit de jon
gen terug vinden. Buitengewoon vol
daan stormde Jaro in de richting van
de hoofdstad.
Aangekomen bij de burcht van de re
gent, liet de kapitein zich dadelijk aan
dienen. Garis begreep, dat Jaro hem
belangrijk nieuws had mede te delen
en hij liet hem direct bij zich brengen.
Toen zij alleen waren bracht de ka
pitein verslag uit en Garis glimlachte
tevreden. Hij gaf zijn soldaat een zak
goudstukken en wreef zich in de han
den. Zo, nu was hij volkomen veilig
en binnenkort werd hij koning van
Virgulië.
langen van dè jeugd op vakantie be
hartigde. In de Heidebloem komen 6000
tot 6500 jeugdigen per jaar, waaronder
vele buitenlanders.
Zang, voordracht en muziek gingen
vooraf aan het grote kampvuur, dat
door de aanwezigen in een geweldige
kring werd bijgewoond. De zevensprong
werd gedanst en natuurlijk werd er
gezongen.
Onder de sprekers, die aandacht schon
ken aan dit jubileum, bevond zich de
burgemeester, die de nadruk legde op
de opvoedende taak van het jeugdher-
bergwerk. Het leert de jongeren de
rekreatiemogelijkheden, die de natuur
biedt op, de juiste wijze te gebruiken
en hierdoor wordt de natuur beschermd.
De oud-voorzitter, de heer Van Zin
deren Bakker, herdacht het overleden
bestuurslid, inspecteur Schreuder, die
in het verzet het leven verloor.
Het duitse koor, dat op bezoek is bij
het Soester Hervormd koor, bracht een
serenade ter gelegenheid van dit jubi
leum.
B.D.C. 4 KAMPIOEN.
Het vierde elftal van B.D.C. is vorige
week kampioen geworden nadat op Al
len Weerbaar uit Bussum een 40-
overwinning behaald was.
GEVAARLIJKE SITUATIE IN DE
RIJKSWEG.
Het gebeurt herhaaldelijk, dat auto
mobilisten op de rijksweg nabij Baarn
(Oranjeboom) bij avond de midden
scheiding tussen de rijbanen raken.
Deze scheiding is aangebracht ter ge
leiding van het verkeer in de richting
Amsterdam.
Het is de A.NW.B. gebleken, dat on
gevallen voortkomen uit de onvoldoende
markering van deze situatie, terwijl dit
punt niet is verlicht, waardoor de weg
gebruikers hier bovendien ernstig wer
den gehinderd door de koplichten van
tegenliggers.
De A.N.W.B. heeft de rijkswaterstaat
dan ook verzocht om, ter verhoging van
de verkeersveiligheid, hier verkeersstre-
pen en rijrichtingpijlen aan te brengen,
waarvan er één met reflecterend ma
teriaal de ander als lichtbak dient te
worden uitgevoerd. De Bond kan voorts
berichten, dat in 1957 een volledige
reconstructie van dit gevaarlijk punt,
in samenhang met de uitbreidingsplan
nen van de gemeente Baarn, zal wor
den uitgevoerd, in afwachting waar
van er slechts provisorische beveiligin
gen kunnen worden aangebracht. Het
plan van de rijkswaterstaat om hier
verlichting aan te brengen is in ver
band hiermee uitgesteld.
TWEE SOESTENAREN GEWOND
BIJ AANRIJDING IN DUITSLAND.
De heren W. H. Oldemans, wonende
aan de Van Lenneplaan en H. Velthuy-
sen, wonende aan de Kerkstraat alhier,
zijn, komende van een zakenbezoek aan
Bremen, zondagavond, te Schetsdorf in
Duitsland, betrokken in een ongeval.
Een Joegoslaaf stak onverwacht de rij
weg over zonder op het verkeer te
letten, waarbij hij door de auto van
de heer Oldemans werd aangereden,
als gevolg waarvan hij spoedig daar
na is overleden.
De beide Soestenaren liepen lichte ver
wondingen op, waarvoor zij werden
opgenomen in het Bonifacius-hospitaal
te Lingen. De auto werd licht be
schadigd.
Hoe U ook gekleed bent, met
een verzorgd
staat alles stukken beter.
4 gil ïf
Braamweg 84 Telefoon 2045
ARTIKEL 20 WEDEROPBOUWWET.
Burgemeester en wethouders van Soest
maken bekend, dat zij voornemens zijn
om aan T. J. Riemsdijk te Emmen en
J. Schipper te Wormerveer op hun
daartoe gedane verzoeken, op grond
van artikel 20 van de Wederopbouw-
wet, vergunning te verlenen voor het
bouwen van respectievelijk de rechter-
en linkerhelft van een dubbele woning
op het perceel, gelegen aan de Park
laan, kadastraal bekend gemeente Soest,
sectie G, nr. 4072 (ged.), zulks in af
wijking van het goedgekeurde uitbrei
dingsplan in hoofdzaak voor het ge
deelte der gemeente gelegen ten noor
den van de spoorlijn Utrecht-Amers
foort.
De eigenaren van de aangrenzende per
celen en andere belanghebbenden kun
nen hun eventuele bezwaren tegen dit
voornemen schriftelijk bij ons college
indienen binnen één week na de dag
tekening dezes.
De op de bouwaanvrage betrekking
hebbende stukken liggen gedurende
diezelfde termijn ter gemeentesecretarie
ter inzage.
Soest, 18 juni 1956.
