Oud Soest. „KWAK" f¥@^@ILDeTandpasta van stonding TWEEDE BLAD HEBT U HET PLAN elektrische apparaten P.U.E.M. Installateur BONNETERIE V ENE MA MODEMAGAZIJN Sint Nicolaas-cadeau's Het A.B.C. van Uw succes r k VaaA êuu&CiteiUu&edeA FA. SPRUIT FA. OP 'T LAND BEUKENLAAN 54 TE LEF. 2105 LONDEN EN PARIJS ONDER ZWARE DRUK. SOEST. KOOPT NU BIJ DE GEORGANISEERDE U ontvangt dan een bon, waarop U MOOIE PRIJ ZEN kunt winnen VRAGENDIENST. Sf** MiïPVSgÈ 8SSS, VAN DE „SOESTER COURANT" VAN VRIJDAG 30 NOVEMBER 1956. EEN RAPPORT OVER SOEST UIT 1815. I. Toen in 1813 de Franse bezetters uit ons land verdreven waren en men een nieuwe Nederlandse staat begon op te bouwen, nam men in het staatssysteem ook vele dingen op, die van de Fran sen afkomstig waren, zo bijv. de mi nisteries of departementen voor de waarneming van diverse onderdelen van cje regeringstaak. We kregen toen ook een minister en een departement van oorlog. Dit departement, dat met het organiseren van de defensie be last was, stond o.a. voor de noodzake lijkheid in den lande van de grond af alle gegevens te verzamelen, die voor de landverdediging van belang konden zijn, bijvoorbeeld inkwartieringsmoge lijkheden, natuurlijke en kustmatige ver sterkingen, voorhanden vervoersmidde len. Hiertoe werd in 1815 door het de partement aan de burgemeesters van alle gemeenten in ons land een en quête-formulier toegezonden. Ook de burgemeester van Soest (en dat was in dit jaar en nog vele ja ren daarna G. Steijn van Hensbroek) kreeg zo'n vragenlijst en heeft die op 17 augustus 1815 consciëntieus inge vuld, vermoedelijk wel met assistentie van secretaris, gemeentebode en veld wachter, en naar Den Haag verzonden. TE KOPEN OF TE HUREN BIJ DE P.U.E.M. Vraagt da" eerst inlichtingen bij de SOESTERBERGSESTR. 20A - TEL. 2379 waren „ten allen tijden aan den plaas Blijendtaal room en melk te bezorgen zonder iets anders dan een ordentelijke betaling daarvoor te kennen preten deren" (verlangen). De buitenplaats Middelwijk hebben de ouderen onder ons nog enigszins in haar glorie gekend en het gaat hun aan het hart, als zij zien wat er van dit sieraad van Soest, met zijn fraaie park en aardige weide en boomgaarden, geworden is. Anderhalve eeuw gele den behoorde het aan de heer Johan Jacob Patijn. Met Starenberg werd het landgoed Sterrenberg in het huidige Soesterberg bedoeld, dat zich aan weerszijde van de Amersfootse Rijweg op de grens van Soest en Zeist .uitstrekte, tussen het Huis ten Halve en de Beukbergen- weg. Dit landgoed behoorde toen aan de heer Paulus Willem Bosch, die er steeds HEREN HANDSCHOENEN, leder gevoerd, vanaf 9.95 DAMES HANDSCHOENEN, Nappa gevoerd, vanaf 8.45 KINDERWANTJES 1.95 DOOSJES ZAKDOEKEN 70 VAN WEEDESTR. 52 - TEL. 2263 Er werd in deze enquête zóveel ge vraagd over zóveel uiteenlopende on derwerpen en de burgemeester heeft zich zó uitgesloofd om alles te beant woorden (soms zeer uitvoerig), dat we uit dit ingevulde formulier een aardig overzicht krijgen van Soest in het jaar 1815. Het belangrijkste zij hier weer geven, aangevuld met enkele toelichtin gen mijnerzijds. De bevolking telde in 1815 1560 zielen. In 1786 was dat 1124, in 1800 1274 en in 1810 1424 geweest, een vrij ge lijkmatige toeneming dus. De woningen en dgl. Voor deze 1560 personen waren er 290 woningen, „onder welke enige hutten begrepen zijn". Wie de plaggenhut van Jan Muis aan de Wieksloot nog gekend heeft, kan zich er een voorstelling van maken, hoe deze hutten in 1815 eruit gezien hebben. Een kleine berekening leert, dat elke woning (en we kunnen gerust zeggen elk gezin) gemiddeld 5 a 6 personen bevatte. Onder de 290 woningen waren 35 boer derijen, 48 kleine dito, 120 arbeiders woningen (vermoedelijk boerendaglo- ners). Er waren dus ruim tweederden van de gezinnen betrokken bij de land bouw. OVERHEMDEN - SHAWLS DASSEN - ZAKDOEKEN FALCON REGENKLEDING voor dames en heren Hofleverancier van Z.K.H. Prins Bernhard der Nederlanden F. C. KUIJPERSTRAAT 10 - TEL. 2803 Deelnemer St. Nicolaas-Bonnenaktie. De overige 87 woningen waren be woond door ambachtslieden, notabelen, predikant, pastoor, herbergiers en dgl. Over de ambachtslieden (hun aantal woidt op 38 gesteld) later meer. Op de vraag, of er in de gemeente ook buitenplaatsen voorkomen, worden er drie genoemd, n.1. Blijendaal, Middel- wijk en Starenberg. Blijkbaar heeft de burgemeester enkele andere landgoede ren, als bijv. Hofslot aan de Birkstraat, niet als buitenplaatsen, maar als he- renboederijen beschouwd. Het huis Blijendaal of Bleyendaal was al zeer oud; op vele kaarten uit de 17e eeuw vindt met het aangegeven. Het stond in de hoek tussen Eemstraat, Lange Brinkweg en Kerkpad, onge veer achter de speeltuin, waar een hooggelegen terrein onmiddellijk door een veel lager gelegen weiland be grensd wordt. In 1815 woonde daar als eigenaar mijn heer Anthony Jacob Schutter. Tot zijn landgoed behoorde ook de huidige boer derij Bleyendaal van de landbouwer P. Kuyer. In een akte van 1803 lezen we, dat de heer Schutter en zijn echt genote deze hofstede plus 4Vz morgen bouwland op den Eng verhuren „aan Willem Jorisse Kok ende desselfs huijs- vrouw Elisabeth Hendriksze voor 380.20,en 12 scheepsel goede Zoesder knollen per jaar", terwijl bo vendien Kok en z'n vrouw verplicht op uit was zijn Drakesteijns grondbe zit naar alle richtingen uit te breiden en te vermeerderen, niet altijd met oor bare middelen. Gevraagd naar geestelijke gestichten, wordt vermeld, dat er drie voormalige geestelijke gestichten waren, of lie ver de overblijfselen daarvan, „thans genaamd Het Klooster, Het Langehuis, Het Mopperthuis, de twee eerste ge noemde gewezene kloosters, het laatst genoemde oudtijds gebruikt tot een zomerwoning van geestelijke zusters te Amersfoort verblijf houdende. Deze drie geestelijke gestichten worden he den door landbouwers en dagloners be woond, en leveren niet meer dan enige uitwendige tekenen op". Over het convent, waaraan de huidige boerderij Het Klooster haar naam ont leent, is in ons blad al herhaaldelijk geschreven het was het Brigittenkloos- ter Mariënburg en heeft in de Middel eeuwen tot eind 16e eeuw gelegen tus sen deze boerderij en de Eemstraat. Bi] het ploegen op dit bouwland worden (of werden al thans tot voor kort) nog vaak oude bouwsteenresten gevonden. De boerderij Het Langehuis, enkele ja ren geleden opnieuw gebouwd in plaats van de door brand verwoeste zeer ou de boerderij, is afkomstig van het mid deleeuwse mannenklooster Mariënhof, waarover ook reeds in ons blad werd geschreven; het stond in de Birk in de buurt van Birkhoven. In het land ach ter de boerderij vond men tot voor kort vaak nog menselijke beenderen, waarschijnlijk afkomstig van de kloos terbegraafplaats. Het Mopperthuis, eens zomerhuis voor nonnen uit Amersfoort en in 1815 woning voor daglonersgezinnen, heeft, naar oude dorpsgenoten mij hebben mee gedeeld, gestaan op de plek waar thans het Slachthuis staat. Het moet vijftig a zestig jaar geleden afgebroken zijn; op enkele boerderijen aan de Lange Brinkweg zijn stenen ervan verwerkt in de muren van schuren en dgl. Waar de naam Mopperthuis van is afgeleid, heb ik nog niet met zekerheid kunnen vaststellen. In een akte van 1173 trof ik een plaatsaanduiding aan „bij Mop- pertduis"; dit kan een verbastering zijn van Mopperthuis, maar het is evengoed mogelijk, dat men op de duur van Mopperduis Mopperthuis is gaan ma ken, omdat men het eerste niet meer begreep. „Duis" of „duist" komt in Eemland als veldnaam enz. vrij veel voor, het betekent (laaggelegen) on kruidgrasland. In een akte van 1758 las ik de Maper Duist, een weiland en maat; best mogelijk, dat dit de oudste en eigenlijke vorm is van Mop perduis en Mopperthuis. J. H. (Wordt vervolgd). uit als de ander binnenkomt. Het wordt nu ook duidelijker, wat Londen en Pa rijs hebben gewild. Zij wisten wel, dat zij niet konden rekenen op de meer derheid der V.N. (en waarschijnlijk be grepen zij ook wel, dat Amerika hun optreden zou veroordelen), maar zij wilden de wereld voor een voldongen feit stellen. Dat voldongen feit zou hierin bestaan, dat hun troepen de ge hele zone van het Suezkanaal zouden hebben bezet en de Israëli's de Sinai- woestijn. (Dit laatste was al geschied, toen Britten en Fransen begonnen.) Dan waren Egyptenaren gescheiden van Is raëliërs en was het beheer over het kanaal ontnomen aan Nassar. Men rekende er op, dat het kanaal on beschadigd en vrij zou worden bezet. Dan zou men onmiddellijk het vuren staken en de verdere afwikkeling over dragen aan de V.N. Maar op voorwaar de, dat de troepen der Ver. Naties niet zouden heengaan, voordat er vrede was gesloten tussen Egypte en Israël en voordat het kanaal was geïnterna tionaliseerd. Waardoor mislukte de opzet De opzet is in zoverre mislukt, dat weliswaar Israëli's en Egyptenaren zijn gescheiden, maar dat slechts een vier de deel van het kanaal onder brits franse controle is gekomen. Aan wie de schuld De politici in Engeland schijnen het te wijten aan de militairen, als men mag afgaan op de ontstane debatten. Die militairen zouden de zaak veel te opti mistisch hebben ingezien en er niet in zijn geslaagd de blokkadeschepen van Nassar aan de kade tot zinken te brengen, voordat zij naar het midden van het kanaal werden gesleept. Voorts bleek de tegenstand der egyptische sol daten sterker dan was verwacht en waren meer egyptische troepen aan de Israëli's ontkomen dan men dacht. Ten slotte kon men de landingsvloot niet van Cyprus laten vertrekken (bij ge brek aan goede havens) maar van Mal- Inkoper Wat hij ook inkoopt: Met verzorgde kleding koopt hij succes in. Gelukkig is er deaal persen, reinigen enz. Hilversum - Ldngestr.-99 - Tel. 8889 Bussuni.--- Melkweg 11 - .Tel. 9705 jaren - Veldwëg 1 - Tel. 3025 Soest - Merelweg 10 - Tel. 3258 24 november heeft de assemblee van de V.N. opnieuw een resolutie aangeno men, waarin „onverwijld" werd geëist, dat de israëlische, franse en britse troe pen zich terugtrekken uit Egypte. De drie landen aan wie deze eis werd ge steld, verzetten zich tegen de resolutie en verkregen slechts de steun van Australië en nieuw-Zeeland. Tien lan den onthielden zich van stemming, waaronder vijf westeuropese staten. De overige leden van de NATO in Eu ropa stemden mee met de V.S., die de resolutie aannemelijk vonden. Daar in was erkend dat Britten, Fransen en israeli reeds waren begonnen met een heden terug te trekken; maar de rest moest „onmiddellijk" volgen. Over dit „onmiddellijk" ging het ech ter. Want de drie betrokken mogend heden wensen, dat hun troepen worden vervangen door die van de politiemacht der Ver. Naties. En zij zijn voor een „draaideur"-methode: de een gaat er ta, 900 kilometer van Port Said ver wijderd. Maar - aldus de politici - dat hadden de militaire deskundigen moe ten verdisconteren. De militairen verwijten evenwel aan de politici, dat die hun geen tijd hebben gelaten om hun werk te voltooien. Het heeft weinig zin na te kaarten. Het is jammer, dat het kanaal beschadigd is, zodat de vaart gestremd werd. Drie vierde deel van het kanaal is in egyp tische handen, en daar wordt niets opgeruimd, voordat de troepen der drie mogendheden zijn vertrokken. Daar de gehele wereld ontzaglijk lijdt door het onderbreken van de kanaal vaart wordt de druk op Fransen en Britten om heen te gaan sterk. Niet uitgemaakt is, hoe lang dan de politie- troepen der V.N. moeten blijven, om internationalisatie van het kanaal te waarborgen. Zelfs niet, of zij tussen Egypte en Israël zullen staan, totdat een echte vrede tussen beide landen is tot stand gekomen. In elk geval mag men verwachten, dat de V.N. de vrije vaart herstellen en onder haar controle houden. Een plan nodig. Het is broodnodig dat nu de gelegen heid wordt aangegrepen, om de ge noemde doeleinden te verwerkelijken. De drie landen, die bij de actie in Egyp te zijn betrokken, hebben de autoriteit van de V.N. erkend. Dat gezag zal zich moeten openbaren. Men heeft niets gewonnen indien de dreiging van een oorlog in Palestina voortduurt. En ook niet, als het ka naal niet een internationale waterweg blijft. De gebruikers van het kanaal zullen medezeggenschap moeten heb ben bij vaststelling der tarieven, bij onderhoud en uitbreiding van de vaar geul. De ganse wereld moet vrijheid van vaart (ook voor Israël) gewaarborgd zien. En hoewel niemand de egyptische belangen wil aantasten en men de sou- vereiniteit over de kanaalzone wel er kent, moet het kanaal een vrije water weg zijn. Het is mogelijk, dat de britse premier Eden, die volkomen overwerkt is en met vacantie op Jamaica vertoeft, wordt vervangen door een partijgenoot, ook al omdat hij zijn doel niet heeft weten te verwerkelijken. In Frankrijk schijnt Mollet sterker te staan. Maar de gehele crisis kan leiden tot oplossing van eni ge netelige kwesties, als men die nu alle aanpakt. TREKKING BONNENAKTIE WINKELIERSVERENIGING. Snelkookpan J. de Jong, Koninginnel. 6. Brabantia-strijktrio C. Wolters, Ma riënburg, Soestdijk. Koffer C. v. d. Bremer, Ferd. Huycklaan 2. Schemer lamp Mej. L. H. van Oostrom, Burg. Grothestraat 74. Fles Vermouth C. v. Hazendonk, Hartweg 32a. Fles snoep H. J. Bruins, Schoutenkampweg 61. Blik biscuits D. v. d. Broek, Hartweg 9. Zes blikken groente M. Bierman, Stadhouderslaan 59. Drie badhanddoe ken J. M. Hoppenbrouwers, v. Wee- destraat 44. Overhemd J. Tebbens, Molenstraat 21. Edammer kaasje G. van Essen, Akkerweg 6. Tafellaken V. Renooy. Nieuwstraat 66. Doosje zeep G. Beyer, Beetzlaan 89. Taart P. de Ronde, Insp. Schreuderlaan 22. Fluitketel H. J. Bosman, Klaarwater- weg. Wandkleed H. Elschot, Nieuwe- weg 58. Schemerlampje A. Post, Mid delwijkstraat 25. Koffiepot D. Oos telaar, Meidoornweg 14. Bloempot H. G. v. d. Klooster, Olijkeweg 1. Pan toffels Mevr. Loen, Nieuweweg 17a. Chocolade-letter J. de Wit, Kon. Stal len, Soestdijk, A. van Breukelen, Schtikslaan 64; P. Grift, Vinkenweg 9; W. Sirag, Pelikaanweg 10, N. Brou wer, Vredehofstraat 11; C. van Grol, Molenstraat 108, H. L. Lempke, Heide weg 30, F. J. Bunck, Eigendomweg 87; J. van Sals, Stadhouderslaan 51, H. v. Rosevelt, Burg. Grothestraat 69. VOETBALPROGRAMMA. Zondag S.E.C. 1Stichtse 1 te 2 uur (vriendsch.). S.E.C. 2Quick 2 te 12 uur. N.S.C. 3S.E.C. 4 te 1 uur. B.D.C. 1Utrecht 1 te 2.45 uur. B.D.C. 4Zebra's 4 te 1 uur. B.D.C. AActief A te 12 uur. Zaterdag S.E.C. bC.J.V.V. a. B.D.C. BAchterveld A te 3 uur. B.D.C.-welpen-Amsvorde-welpen te 2.15 uur. PRINSESSEKALENDER 1957. De Prinsessekalender 1957 van „Pro Juventute" is ook ditmaal weer ver lucht met fraaie nog niet gepubliceerde foto's, welke, uitsluitend voor deze ka lender, door H. M. de Koningin werden vrijgegeven. Voorgaande jaren werd de kalender door een aantal dames verkocht in de hal van het postkantoor, doch dit zal ditmaal niet het geval zijn. De kalenders zijn nu verkrijgbaar aan het Postkantoor Soestdiik en bij mevr. E. C. Touber, Steenhoffstraat 73; mevr. H. van Veeren-van Lohuizen, Van Wee- destraat 2; mevr. C. G. Schuuring-van Goor, Van Lenneplaan 74 en mevr. E. C. van Goor-Cleton, Stadhouders laan 114. onaer ae ou reen s B. J. B. Voor mijn huis staat een boom, waarvan de takken zover over hangen, dat mijn dak wordt beschadigd. Elk jaar ondervind ik daarvan een scha de van 30.a 40.Moet die toe stand zo blijven Deze boom staat aan de hoofdweg. Ik heb de rijkswaterstaat al meermalen gevraagd om de boom weg te laten halen, doch steeds krijg ik ten antwoord dat dat niet zal gaan. Welke weg moet ik daartoe bewan delen Antwoord Ons inziens is deze over heidsinstantie aansprakelijk voor de door u tot op heden geleden schade. Wij raden u aan terzake contact op te nemen met een advocaat, opdat deze voor u een vordering kan indienen. Weg laten halen van 'n boom is ev. mo gelijk; dat zal van de omstandigheden afhangen. Wellicht is het beter als de overhangende takken worden weggesne den. Laat u de advocaat die u raad pleegt een briefje aan de rijkswater staat zenden, waarin gevorderd wordt, dat deze binnen een bepaalde termijn deze aangelegenheid aldus oplossen. Bei de aangelegenheden zouden vervolgens in een evt. proces aan de orde kun nen worden gesteld. W. R. Mag een weduwe geld op het spaarbankboekje hebben staan en zo ja, hoeveel zonder dat haar ouderdoms pensioen wordt verminderd Antwoord Tot en met 31 december 1956 wordt hiermede wel rekening ge houden, als dit bedrag meer dan 500.- bedraagt. Van 1 januari 1957 af heeft geen korting meer plaats. M. de G. Stelt een vraag over mi graine. Antwoord Het ligt niet op onze weg u voorstellen te doen over de behan deling van uw ziekte, daarvoor moet u natuurlijk bij uw eigen dokter zijn. Van ons kunt u niet anders verwachten dan het geven van een algemene voor lichting. In dat kader wordt uw aan dacht er op gevestigd, dat echte mi- grainelijders dikwijls hun ziektever schijnselen te wijten hebben aan een neiging om te veel hooi op hun vork te nemen. Beperking van de dl te uitgebreide verantwoordelijkheden en plichten brengt vaak verbetering. Wilt u voor uzelf eens nagaan of dit ook bij u het geval kan zijn R. J. Betreft vraag zelf gaan bewo nen van een onderverhuurd pand. Antwoord Uw vraag is ons niet erg duidelijk, maar in elk geval is het zo, dat u dit zult moeten overleggen met het huisvestingsbureau (B. en W.). B. en W. verdelen n.1. de beschikbare woonruimte naar billijkheid. Blijkt dat u de gehele ruimte nu beslist nodig hebt, dan zal men u vermoedeliik niet verplichten een deel onder te verhuren. Abonnee E. Naast mijn landbouw bedrijf wil ik een loonbedrijf stichten; wat zijn de voorwaarden hiervoor Antwoord Het is nu eenmaal zo, dat men voor elk zelfstandig bedrijf een vergunning nodig heeft, hetzij dat u een loonbedrijf wilt beginnen, hetzij als vervoerder van landbouwartikelen, vee en derg. Aan deze vergunning zijn bepaalde voorwaarden verbonden wat vakbekwaamheid en soliditeit betreft. Niet alle kosten en wat diens meer zij zijn ons bekend, zodat wij u aan raden u te wenden tot de Algemene afd. Voorlichting van het Ministerie van Landbouw, Visserij en Voedsel voorziening, 's Gravenhage, waar men u alle gewenste inlichtingen kan ver schaffen. Misschien dat ook de Plaatse lijke Bureauhouder u wat kan inlichten^ Wanneer u naar Den Haag schrijft, geeft u dan uitvoerige inlichtingen over uw bedrijf, grootte, aard van het bedrijf, eventuele diploma's, ouderdom, gezinssamenstelling enz. en tevens alle vragen die u ook in uw vraag gesteld, hebt. R. L. Hoe moet ik mijn flamingoplant behandelen Antwoord Deze plant behoort tot de groep planten, die zeer gemakkelijk is in behandeling. In de winter houdt zij van een verwarmde kamer, liefst niet onder de 60° F., een standplaats in het volle licht, liefst op het zuiden, doch zomers niet in de volle zon. Ge regeld gieten en de bladeren afnemen (af en toe) met een spons en eens in de veertien dagen kunstmest toedienen van mei tot en met augustus. Goed is ook de plant af en toe te bewerken met de bloemspuit. Om de twee of drie jaar, liefst in februari zal ver pol ten nodig zijn, waarvoor een meng sel van gelijke delen bosgrond en ge hakt mos zeer goed is, vooral als men er wat verteerde koemest aan toe voegt. De pot moet goed van potscher ven voorzien zijn, terwijl ondiep ge plant moet worden en de aarde niet te vast mag woden aangedrukt, opdat de lucht goed in het grondmengsel kan toetreden. De plant kan vermenigvul digd worden door deling. A. A. D. Dit voorjaar is mijn huur woning tezamen met die van mijn buur man van eigenaar verwisseld. Mijn buurman heeft van die gelegenheid ge bruik gemaakt een stuk grond, bij mij in huur, te annexeren en heeft daartoe een hek verplaatst met medeweten van verhuurder. Wat kan ik daaraan doen Antwoord U neemt contact op met de verhuurder en wijst hem op de wa re rechtstoestand. Deze is, dat zonder uw toestemming geen verandering kan worden gebracht in uw huurgenot. U vraagt dan herstel in de oude toestand of vermindering van de huurprijs. Gaat uw verhuurder hiermede niet accoord, dan dient u een advocaat in de arm te nemen. De allerfijnsce kwaliteit Noone Medicinale Levertraan, geijkt door het Rijksinstituuc voor de volks gezondheid to Utrecht, met gega- randeerd vitamine A en D3 gehalte t N.V. Handelsver. A. J. ten Doesschate Zwolle Mevr. H. v. D. In mijn lichtgroene wollen jurk heb ik een grote donker grijze verf vlek gekregen. Hoe kan ik deze vlek verwijderen Antwoord Verfvlekken in wasechte gekleurde weefsels van wol moet men aansmeren met zeep, hierop wat ter pentijn of terpentine, tetra of vlekken water druppelen. Het weefsel op de vlek dubbel vouwen en goed tussen de vingers heen en weer wrijven. Deze bewerking herhalen tot de vlek ver dwenen is. Naspoelen of betten met water. Mevr. B. Op mijn nikkelen keteltje, waarin ik water kook, zitten vlekken, oorzaak overkoken. Hoe kan ik deze vlekjes verwijderen Antwoord Wij raden U aan het eens te proberen met warm zeepsop en daar na polijsten met zeer fijn krijt dat is aangelengd met spiritus. Poetsen met kalkhydraat is eveneens een goed^mid- del en laat geen krassen na. Gepre pareerde poetsdoeken zijn ook heel goed, maar dan moet u het keteltje ook eerst afgewassen hebben met warm zeepsop, waarna u het nikkel heel goed moet laten drogen, want deze geprepa reerde doeken mogen niet nat worden.

Historische kranten - Archief Eemland

Soester Courant | 1956 | | pagina 5