Oud Soest.
ROETMAN'S
2
1
TWEEDE BLAD
hog tlotele VOLDOENING
Kapsalon W. A. BUTZELAAR
W. N. NIEUWENHUIS
MENINGEN VAN
ONZE LEZERS.
Grote sortering Chocolade
Paaseieren en figuren.
BANKETBAKKERIJ
SOEST
BATENBURG'S Erkende
Auto- en Motorrijschool
Predi kbeurten.
DE SCHAT VAN DE ZEEROVER
VAN DE „SOESTER COURANT"
VAN DINSDAG 16 APRIL 1957.
DE SOESTER ENG.
II.
Een typische eigenaardigheid van de
es-dorpen is, dat de dorpskern stee
vast gevormd wordt door een brink.
Meestal is deze brink een rond plein,
oorspronkelijk een gras- (en modder-)
plein, maar in Soest is de dorpsbrink
langerekt geworden. Dit komt doordat
tussen de lage, des winters meestal
overstroomde weidegronden en de in
dit geval bijzonder hoog gelegen es-
gronden niet voldoende ruimte aanwe
zig was voor het groeperen der boer
derijen rondom één kern. Zo kwamen
alle boerenhoeven op één lage dunne
strook op de grens van groengrond en
es (Eng) te liggen en kreeg de gemeen
schappelijke verkeersgrond, de brink,
een uitermate lange vorm.
Dorpen met essen (engen) en brinken
vindt men in het hele (neder)saksische
gebied van West-Duitsland en Oost-
Nederland; de westelijkste in Eemland,
Gooi en Gelderse Vallei. Wat er wel
op wijst, dat onze streken door een
saksische bevolking zijn gekoloniseerd.
Bekend zijn de Gooise dorpen met hun
brink en eng; tussen Hilversum en
Bussum is een aantal jaren geleden bij
opgravingen een saksische boerenhoeve
uit de tijd omstreeks 900-1000 ontdekt.
Baarn heeft niet alleen een brink, oud
tijds de Ronde Brink geheten, maar
had ook een eng, de zgn. Hoge Eng,
waar nu het Wilhelminapark ligt. Ook
Amersfoort had zijn eng, tegen de
Amersfoortse Berg op. Zelfs onze buurt
schap Hees heeft zijn eigen eng ge
had, de Hezer Eng, de streek die thans
tussen stationsemplacement Den Dolder
en het Vliegveld Soesterberg ligt.
In de latere Middeleeuwen gebruikte,
men het woord „eng" niet meer uit
sluitend voor het complex dorpsbouw
grond, maar ging men er in het al
gemeen afzonderlijk en ietwat hoger
gelegen stukken bouwgrond mee aan
duiden. Aan de overkant van de Eem,
op Hoogland, wemelde het in de 15e
en 16e eeuw bijvoorbeeld van engen
de Eng van Sneul, de Bloemeneng, de
Maeckleghen eng, de eng van Swart,
de Liendertseng, de Langenoordse eng,
de Weder eng, de eng van 't Wilde-
land, de eng van Zevenhuizen, Gijsbert
Aertsen eng, Elias van Wede eng, enz.
Dit soort engen trof men zelfs nog
rondom Utrecht aan Zwezereng, St.
Nicolaaseng enz.
Onze Soester Eng is als zodanig reeds
zéér oud. In de eerste plaats kan men
dit afleiden uit het feit, dat Soest zelf
erg oud is en in elk geval al omstreeks
800 bestond, en in die boerenkolonie
van toen is de Eng niet weg te den
ken. Op hoge ouderdom wijst verder
ook de verregaande grillige verdeling
en onderverdeling van de Enggrond in
een groot aantal percelen en perceel
tjes. Hoe groter en onregelmatiger de
versnippering van een eng of es is, des
te verder ligt de ontginning ervan in
het verleden terug. De steeds verder
voortgaande verdeling der percelen komt
vooral voort uit de verdeling van het
onroerend goed bij sterfgevallen onder
de erfgenamen.
GEtPTN
STEENHOFFSTRAAT 53 TEL. 2842
Oorspronkelijk was de Eng gemeen
schappelijke grond. Wanneer de Eng
in afzonderlijke stukken verdeeld is en
deze stukken in particuliere handen
gekomen zijn, is uit de bronnen niet
meer na te gaan. Omstreeks 1380 vin
den we voor het eerst melding gemaakt
van percelen gronds op de Eng. Deze
enkele percelen zijn dan eigendom van
de St. Paulus-Abdij te Utrecht. De Soes
ter grond was toen al grotendeels in
handen van drie of vier machtige groot
grondbezitters. De verdeling van de
Eng moet echter reeds eeuwen voor
dien hebben plaatsgehad, niet onwaar
schijnlijk in de tijd dat de Soester „bu
ren" boeren) nog zelf zeggenschap
hadden over hun grond.
Op grond van de oerbetekenis van
de woorden „es" en „eng" (n.1. graas
terrein, weide) meent men wel, dat de
engen oorspronkelijk als gemeenschap
pelijk gebied voor het weiden van aller
lei soort vee gediend hebben en pas
bij een uitbreiding van de akkerbouw
begonnen en ongeveer tegelijkertijd ver
deeld zouden zijn. Of dit eventueel ook
voor onze Soester Eng geldt, is zeer
te betwijfelen. Toen de kolonisten uit
het oosten zich hier vestigden, vonden
ze hier immers prima weidegrond in
overvloed, tussen de heuvels en hei
den èn de Eem. Vermoedelijk hebben
deze saksische kolonisten-boeren hier
eenvoudig het es-systeem nagevolgd en
toegepast in de vorm, zoals dit zich
in die tijd in hun geboortestreek reeds
lang geconsolideerd had de es als
bouwgrond en de groengronden langs
de beek als weideland.
De Eng is niet in zijn geheel ineens
ontgonnen. Dat is bij gedeelten gegaan,
over vele eeuwen verspreid. O.a. wijst
daarop het merkwaardige feit, dat in
de verkoopakten nog van de 18e eeuw
van sommige percelen op de Eng de
grootte werd aangegeven in mudden
en schepels, van andere weer in mor
gens en roeden. De eerste soort per
celen is veel ouder dan de laatste, om
dat het meten met morgens en roe
den hier later in zwang is gekomen
dan dat met mudden en schepels.
Een deel van de Eng is zelfs tot voor
kort gemeenschappelijke grond (als ik
het wel heb, ligt hier nóg wel ge
meentegrond) en heel lang zelfs on
ontgonnen grond gebleven, namelijk de
zuidpunt, ongeveer ten zuiden van 't
Engebergje en de nieuwe begraafplaats.
In een akte van 1417 is er sprake van
„een meente(onontgonnen gemeen-
schapsgrond) zuidelijk op de Eng. In
het laatst van de 18e eeuw vermelden
de akten nog herhaaldelijk „de gemene
Eng" als zuidelijk deel van de Eng.
Bejaarde Soestenaren herinneren zich
nog wel, hoe op dit gedeelte van de
Eng driestland, hei en zandafgravingen
te vinden waren. De driehoekige kuil
aan het eind van de Kolonieweg is nog
het overblijfsel van zo'n afgraving.
Als een souvenir aan de oertijd van
de Eng, als onontgonnen heide, bloei
den vóór de laatste oorlog hier en daar
op de Eng nog struikjes erika op strook
jes langs de korenvelden. Misschien zijn
ze in verscholen hoekjes nog wel te
vinden.
J. H.
(Wordt vervolgd.)
verkrijgbaar bij
LOODGIETER - ELECTRICIëN
VAN WEEDESTRAAT 23 - TEL. 2577
DREIGEMENTEN.
Van een onzer lezers ontvingen wij
onderstaand schrijven, waarvoor wij, op
zijn yerzoek plaats inruimen in ons
biad.
Daar wij, zoals uit ons artikel „Drei
gementen" in ons blad van vrijdag
j.1. blijkt, een andere mening zijn toe
gedaan, verwacht inzender natuurlijk
enig commentaar op zijn schrijven.
Wij zullen hiervoor zijn schrijven even
op de voet volgen en op enkele plaat
sen enkele woorden met vette letter
inlassen, zonder schade te doen aan
zijn pennevrucht.
Wij verzoeken inzender daarom zijn
schrijven nu nog eens door te nemen
en daarbij niet te lezen de door hem
geschreven en door ons tussen haak
jes geplaatste woorden, doch de door
ons ingelaste, vet gedrukte woorden.
Wij stellen ons voor, dat 99 procent
van de bevolking het stuk zo zou heb
ben geschreven.
Voor zover nog nodig wijzen wij onze
lezers er op dat de vet gedrukte zin
nen en woorden en de de haakjes
waartussen enkele woorden zijn ge
plaatst,, dus niet in het schrijven van
inzender voorkwamen. Red.
April
Soest, 12 Madrt 1957.
Aan de Heer Redacteur
van de Soester Courant,
alhier.
Geachte Heer.
Eerst even de opmerking dat Uw blad
van heden gedateerd is „12 Maart
1957", vandaar de doorhaling hierboven.
U ziet hoe gemakkelijk het is in de
technische afdeling van een courant-
bedrijf, waar op de klok gewerkt moet
worden, een abuis te maken. Alleen
al door het zien van de fout maakte U
warempel dezelfde fout.
Verder wil ik ingaan op Uw redac
tioneel hoofdartikel getiteld „Dreige
menten".
Ik vind uw geschrijf zeer onverant
woordelijk. U kunt zelf ook wel weten,
dat U de zaken op z'n kop zet.
Niet van bewust.
Wat betreft de „vredelievendheid" van
het Westen; U bent zeker vergeten,
dat het Duitsland was, dat zowel de
le alsook de 2e wereldoorlog ontke
tend heeft. U schijnt ook vergeten te
zijn dat Engeland en Frankrijk in de
maanden October-November agressie
hebben gepleegd tegen Egypte. Zo ziet
ieder weldenkend mens de overval op
Egypte, dunkt mij.
Wij menen, dat velen er anders over
denken en daardoor de wereld over
stroomt van, volgens U, niet welden
kende mensen.
Over agressie gesproken. Engeland,
Frankrijk en Israël gingen naar Egyp
te, lieten hun tanden zien en gingen
weer naar huis.
Russische troepen trokken naar Hon
garije, brachten duizenden om het le
ven en bleven waar zij waren.
Daartegenover kunt U geen enkel feit
noemen, dat bewijst dat (Rusland) het
een of andere land plannen zou hebben
(het een of andere land) Rusland te
overvallen.
Verder staat het als een paal boven
water vast, dat, wanneer een land zou
worden aangevallen door vliegtuigen -
eventueel met atoombommen - het een
daad van zelfbehoud voor dat land
zou zijn, de bases van de aanvallers
met gelijke munt te betalen.
Als (wij dus op Soesterberg) men dus
in Rusland atoombommen (opslaan) op
slaat - en meer van dat ontuig - en
(Amerika) Rusland zou het nodig vin
den (Rusland) Amerika met atoomwa
pens aan te vallen, dan wordt daar
mede het motief geboren om (deze
basis Soesterberg) de bases in Rusland
met gelijke wapens te vernietigen en
natuurlijk ook andere, b.v. in de sa-
telietstaten.
En noemt U die waarschuwing nu maar
bangmakerij, maar het lijkt mij beter
deze waarschuwing als goedbedoeld te
beschouwen en daarnaar te handelen
en géén atoomwapens in (ons kleine
landje) Rusland op te slaan..
In de Bijbel staat„die het zwaard
trekt, zal door het zwaard vergaan".
Het is waanzinnig om in (zo'n klein
land als Nederland) Rusland met atoom
wapens te dreigen.
Ik verzoek U beleefd dit schrijven in
Uw volgende editie te willen plaatsen
en teken inmiddels
hoogachtend,
H. C. J. SCHEFFER.
Mendelssohnlaan 6, Soest.
Ter aanvulling nog dit. Wij vrezen, dat
inzender de schrik om het hart is ge
slagen doordat Rusland zo met nadruk
de basis Soesterberg heeft genoemd.
Wanneer de atoombommen in ons land
arriveren, zullen deze, dan nog onge
vaarlijke dingen, omdat de atoomla
dingen ontbreken, zeker niet op Soes
terberg worden opgeslagen.
Het is voor ons zelfs een zeer groot
vraagteken of ons land wel ooit één
atoomlading zal ontvangen.
Wanneer er nog eens een atoombom
zou worden gebruikt, waarin wij niet
geloven, dan zal dit zeker geschieden
op belangrijker plaatsen voor de oor
logvoering dan ons land.
Hij, die iets belangrijks in zijn schild
voert, meldt dit niet te voren.
Wij kunnen de waarschuwingen, die
Rusland thans aan alle landen in Eu
ropa en het Oosten, die het tot zijn
tegenstanders rekent, heeft gericht om
de bewoners schrik aan te jagen en
te voorkomen, dat de atoombom deze
landen binnen komt, dan ook niet an
ders zien dan „Dreigementen".
Red.
Verder Paastaarten, Nougat- en
Chocolade-eieren met slagroom enz. bij
BURG. GROTHESTR. 57 TEL. 2835
SOESTDIJK
Vergeet voor de Paasdagen vooral niet
ons fijn KRENTENBROOD, PAAS-
BROOD en SUIKERBROOD.
ROCK AND ROLL IN EEMLAND.
Het vorig jaar gaf de U.l.o.-school
aan de Middelwijkstraat een feestavond
in Bos en Duin, waarbij de leerlingen
zelf het programma verzorgden. Het
was een bijzonder geslaagde avond, zo
dat een herhaling in nog betere vorm
voorbereid werd en deze vond zater
dag in Eemland plaats, waar klein-
kunst-sterren van eerste grootte min
der succes hebben dan de amateur-artis-
ten, die het veelal jeugdig publiek tot
enthousiaste joel- en fluituitbarstingen
brachten. Dit bereikte een hoogtepunt
toen Kees Mörsing achter de piano alle
Platters beschaamd maakte door „The
great Pretender" met veel bravoer en
geweldige stemnuances tot een vocale
belevenis voor de U.l.o.jeugd te bren
gen. Het duurde dan ook niet lang of
een herhaling van dit succesnummer
moest gebracht worden.
Voor wat rustiger naturen was het
optreden van Gitteke Espeet een wel
daad. Ongekunsteld, frank en vrij, de
clameerde zij haar stukjes over Bobo
de beer, die zo graag mager wilde zijn,
en de sterren, waarbij ze zelf als ster
voor het gordijn kwam.
Kees Mörsing opende de avond en hij
verwelkomde in het bijzonder de bur
gemeester en de oud-voorzitter van
de oudercommissie, de heer A. G. Ter
horst en echtgenote. Hij vroeg veel be
langstelling voor de verloting, waar
van de opbrengst voor de Hongaarse
vluchtelingen bestemd is.
The Saint Boys, Kees Mörsing, piano;
Bob Nicholson guitaar; Arjen Dijkstra,
bas en Rob Terhorst, klarinet, traden
voor de tweede maal voor het publiek
op en terwijl het de eerste keer door
een saboterende klarinet geen succes
werd, was het nu stukken beter en na
de herkenningsmelodie kondigde Hilde
Veenendaal In the mood, Memories are
made of this, lady begood en now
is the hour aan.
Na Gitteke Espeet meester Jeroen, de
ouderwetse schoolmeester, met zijn strop
van een kwekeling en zijn lastige kin
deren. Snert koken in de school, luiers
drogen, en de zaal werd bijna afge
broken toen kwekeling Tom Bey de
worst uit de soep begon te eten als
loon voor zijn roeren.
Bij het tweede optreden van The Saints
Boys zong Nicholson spaanse liedjes bij
zijn guitaar en de hele band steunde
met Hilde Veenendaal Kees Mörsing bij
het brengen van The great Pretender.
Onder leiding van mej. E. Terhorst had
den tien meisjes een Hongaarse dans
ingestudeerd, die zij in fleurige poesta-
klederdracht brachten.
Mevr. Terhorst en mej. Terhorst kre
gen van de meisjes bloemen. Bij het
derde optreden van The Saints Boys
gaf Rob Terhorst een vloeiende klari
netsolo weg en hierna werd rock and
roll bedreven. Kees Mörsing moest z'n
Great Pretender herhalen en Bing
Crosby en Grace Kelly zingen op de
gramofoonplaat True Love met minder
overgave dan Kees Mörsing en Hilde
Veenendaal het deden, dus opnieuw
barstte het publiek los.
Na de pauze voerden de derde en de
vierde klas het blijspel in drie be
drijven „De blijde toekomst" op, ter
wijl H. van Dam voor muzikale inter-
mezzi tussen de bedrijven zorgde.
De heer J. v. d. Wal, het hoofd van
de school, dankte alle jeugdige mede
speelsters en medespelers en alle mu
zikale sterren voor het enthousiasme
waarmee ze de avond verzorgd hadden.
AUTO-DIEFJES AAN DE GANG.
Zondagmorgen werd op de Burgemees
ter Grothestraat ten nadele van B.B.
een auto uit de garage gemist, maar
niet lang, want hij stond bij „Braam-
hage" op de stoep.
Een andere auto, die 't tweede slachtoffer
van joy-riders was, verging het slech
ter. Hij verdween van het erf
van G. v. d. P. aan de Burge
meester Grothestraat en ging in Am
sterdam op het Rokin door onhandige
manoeuvres van de bestuurder over de
kop. Toen de politie bij de auto kwam
waren de jeugdige joy-riders gevlogen.
TEMPO-RECORDRIT.
De tweede Tempo-recordrit om de
Beckeringh-beker is onder heel wat
slechter omstandigheden gehouden dan
de eerste. Dit beïnvloedde de tijden on
gunstig. Gerrit Ruttenberg maakte nu
1 uur 44 min. 9 sec. over de 60 k.m.
Dat is 5 minuten en 19 seconden meer
dan 14 dagen geleden. Gerard van Wijk
deed er 4 min. 14 sec. langer over en
Bep Kriek, die minder goed bestand
lijkt tegen slecht weer, zelfs 6 minuten
en 52 sec.
Piet v. d. Broek reed constant, maar
maakte toch een minder goede tijd dan
zich aanvankelijk liet aanzien. Ótto de
Weerd en Henk de Jager, die blijkbaar
beter getraind waren, reden echter
sneller dan twee weken geleden, n.1.
respectievelijk 17 sec. 3 min. 42 sec.
Bij de juniores bleek Nic Westhof nu
de snelste. Veertien dagen geleden 55
min. 16 sec. over 30 k.m., nu 53.33.
Adri van de Burgt reed de afstand nu
in 54.18 tegen 51.33 in de eerste rit.
Menze v. d. Broek stapte na de vierde
ronde af. Hij lag op dat moment op
de derde plaats en had 38 min. 11 sec.
gereden.
Kees van Rees reed ook weer eens mee
en het nieuwe juniorenlid Anton Snij
ders legde 20 k.m. af in 44 min. en 20
seconden.
Uitslag Seniores1. Gerrit Rutten
berg, 60 k.m. in 1.44.09. 2. Gerard van
Wijk (1.48.36). 3. Bep Kriek (1.49.30).
4. Piet v. d. Broek (1.54.27). 5. Otto
de Weerd (1.54.52). 6. Henk de Jager
(1.58.13).
Juniores 1. Nic Westhof, 30 k.m. in
53.33. 2. Adri v. d. Burgt (54.18). 3.
Kees van Rees (1.04.01). Anton Snij
ders, 20 k.m. in 44.20. Menze v. d.
Broek 20 k.m. in 38.11.
G/O
ÜJ
OQ
GEDIPL. INSTRUCTEUR
PARKLAAN 33 SOEST
TELEFOON 3982 (K 2955)
U wordt gehaald en gebracht.
Copyright P
Box 6 Copenhog
19. Het was die schurk van een Zil
ver, die probeerde een van de ma
trozen over te halen om zich bij de
muiters te voegen. De eerlijke man
weigerde echter standvastig. Ik begreep,
dat de matroos niet veel goeds te wach
ten stond en hij scheen dezelfde me
ning te zijn toegedaan. Plotseling draai
de hij zich namelijk om en rende op het
struikgewES toe.
Zilver gre»p echter zijn kruk en wierp
die de matroos na. Met verbluffende
kracht tref de kruk de vluchteling in
de rug en kreunend zonk de man ineen.
Met verrassende snelheid sprong Zilver
naar zijn slachtoffer en trok zijn mes.
Voor hij echter zijn misdadig plan kon
volvoeren werd hij gestoord door snel
naderbij komende voetstappen. De on
verlaat scheen zich toen te bedenken
en stak zijn dolk weer weg.
GOEDE VRIJDAG.
NED. HERV. KERK.
In alle diensten H. Avondmaal.
Oude Kerk
8 uur n.m. ds D. van Krugten.
Emmakerk
Donderdagavond, 8 uur, Lijdensdienst.
10.15 uur ds W. R. Ambrosius.
8 uur n.m. ds B. Maarsingh.
Heeskapel
8 uur n.m. ds W. R. Ambrosius.
Zonnegloren
7 uur n.m. ds D. M. Jalink.
HERV. (GEREF.j EVANGELISATIE
Chr. Geref. Kerk, Julianalaan.
7.30 uur n.m. ds A. den Hartogh van
Amersfoort.
GEREFORMEERDE KERKEN.
Julianakerk
8 uur n.m. ds H. J. Lambers-Heerspink.
Wilhelminakerk
8 uur n.m. ds J. A. C. Rullmann.
GEREFORM. KERK (geb. „Eltheto")
Geen dienst.
CHR. GEREFORMEERDE KERK.
Donderdagavond, 7.30 uur. ds R. Kok
van Veenendaal.
GEREFORMEERDE GEMEENTE.
Kleine Rembrandtzaal.
Geen opgave.
VER. VAN VRIJZ. GODSDIENSTIGEN
Kerkgebouw Rembandtlaan 20.
7.30 uur n.m. Mej. C. E. Jolles. Avond-
maaldienst.
DOOPSGEZINDE GEMEENTE.
Eemnesserweg 63b, Baarn.
7.30 uur n.m. ds A. J. Meerdink-
v. d. Ban. Avondmaaldienst.
EVANG. LUTH. GEMEENTE.
Chr. Ulo-school, Pr. Bernhardlaan 21a.
Geen opgave.
BAARN.
EVANG. LUTH. GEMEENTE.
Kapelstraat 7, Baarn.
7.30 uur n.m. ds W. F. Schröder. Bed.
H. Avondmaal.
LAGE VUURSCHE.
NED. HERV. KERK.
7 uur n.m. ds J. A. de Bruin.
