Oud Soest.
VENEMA
In blijde Verwachting
TWEEDE BLAD
BADMINTONSPELEN
CROQUETSPELEN
TAFELTENNISSPELEN
TAFELTENNISTAFELS
SCRABBLE
MONOPOLY
BAZAR DE LUXE"
UW SUCCES IS ONZE
RECLAME.
AUTORIJSCHOOL D. ENGEL
Voor de verkoop van uw
oud papier,
ÜCIBAS" - BUSCH ZONEN
SOLEX
Motorhuis MOBI VIERDAG
SOEST
RUIME VOORRAAD
ENGELSE STOFFEN
*06 <j\ot&e VOLDOENING
Kapsalon W. A. BUTZELAAR
JEUGD, STUDIE,
ONDERWIJS.
DE SCHAT VAN DE ZEEROVER
VAN DE „SOESTER COURANT"
VAN VRIJDAG 3 MEI 1957.
DE SOESTER ENG.
IV.
Behalve in de tweede helft van au
gustus en in september werden alle
schapen van de Eng (en van de schaaps
kooien langs de Brink) dagelijks onder
leiding van één of meer herders naar
het geweldige heidegebied van de Soes-
ter Berg of Heyberg gedreven om daar
te weiden. Dit drijven geschiedde langs
de Schapendrift, die we nog terugvin
den in de huidige Kolonieweg (tot 1911,
toen de Kinderkolonie Trein 8.28 in
gebruik genomen werd, heette hij nog
Schapendrift), de Verlengde Kolonie-
weg, het Drift je en achter de Heide
weg de bosweg, die thans nog Schapen-
drift heet. Wie wel eens een schapen
kudde lang de heiwegen op de Veluwe
of elders heeft zien trekken, kan zich
voorstellen wat een pracht gezicht het
geweest is iedere dag, wanneer het ge
woel der honderden en honderden wol-
dieren de Eng afgolfden, over de vale
Bunt in de richting van de wijde
Heide.
SOESTDIJK
VAN WEEDESTRAAT 31 - TEL. 2239
Wij hebben alles voor uw huishouden.
99
NIEUWE WEG 97 TELEFOON 2543
Ook een ander alom-verspreid es-ge
bruik heeft waarschijnlijk in vroeger
tijd eens ten opzichte van de Soester
Eng bestaan dat van stoppelweide. Dit
hield in, dat het vee (dus niet alleen
de schapen) na de oogst op de afge-
ougsle engelanden gedreven mocht wor
den om daar te weiden; de datum, waar
na dit mocht gebeuren, was gemeen
schappelijk vastgesteld. Dat de dieren
daarbij vrij over alle landen mochten
grazen, wijst nog terug naar de tijd,
dat de eng-grond gemeenschappelijk be
zit was. In later tijd is dit recht van
stoppelweide hier uitgestorven. De trek
kende vreemde schaapherder, die in de
jaren vóór de oorlog (en zelfs nog en
kele jaren daarna) vaak in de nazomer
met de door hem beheerde kudde ge
durende enkele dagen de gast was van
de Soester Eng, is nog een late flauwe
heugenis aan de stoppelweide.
Om vele essen in het oosten van het
land was in vroeger eeuwen een vre-
ding of omheining geplaatst, om te ver
hinderen, dat het vee uit de nog on
omheinde weilanden op de korenakkers
zou komen. Tot op heden ben ik in oude
paperassen nooit een aanwijzing te
gengekomen, dat ook onze Eng in de
middeleeuwen met een vreding omge
ven geweest is maar uitgesloten is het
natuurlijk niet.
Over de produkten van de Soester
Eng kunnen we kort zijn deze wa
ren en zijn al de zandgrondprodukten
rogge, haver, aardappelen, voederbie
ten; deze laatste hebben de witte Soes
ter knollen, die vroeger wijd en zijd
om hun goede kwaliteit bekend wa
ren en niet alleen door het vee maar
ook door de mensen met smaak gecon
sumeerd werden, thans bijna geheel
verdrongen. En tot veertig, vijftig jaar
geleden bracht de Eng ook boekweit
voort, die zulk een heerlijke pap en
pannekoeken opleverde.
Stappen wij nu van de Eng als land
bouwgebied af en gaan wij er eens
naar bijzonderheden rondneuzen.
Daar zijn in de eerste plaats de „ber
gen" op de Eng. Op het moment zijn
dat er nog maar twee, doch vroeger
heeft de Eng, die zelf al een behoor
lijke bult is, nog verschillende andere
verhevenheden, heuveltjes, gedragen,
die royaal als „bergen" werden be
titeld.
Wie een goede Soestenaar is, kent na
tuurlijk het Engebergje. Het kleine heu
veltje ligt er zo schilderachtig bovenaan
de zuidhelling van de Eng. Wie de
moeite neemt om door het welige on
kruid heen zijn ruim één meter hoge
top te beklimmen, zal genieten van
het onvergelijkelijk mooi panorama
naar zuid en west wijken de akker-
vlakken hellend de diepte in, naar
waar de met huizen doorspikkelde
groenstrook van Parklaan en Nieu-
weweg ligt. Daarachter ligt het afwis-
selingrijke landschap der blinkende
duinen en het lichtgroene vlak van het
Veen, omlijst door de donkere sil
houetten van heuvelrug en bossen.
Tegenover dit Engebergje heeft de Soes
tenaar altijd in zijn hart een zekere
genegenheid en zelfs een zeker res-
pectgevoel gehad. De boeren hebben het
bij het ploegen altijd zorgvuldig ont
zien. Enkele tientallen jaren geleden
was het beter verzorgd dan nu; er
stonden een paar boompjes op en er
was een prikkeldraadhek om. Nu is er
allerlei rommel neergesmeten.
Er is aan dit bergje een sage verbon
den. Volgens de volksoverlevering is
in het bergje een koning begraven, en
elke tweehonderd jaar komen er vier
ridders te paard, die om het graf heen
rijden.
Nu is het Engebergje inderdaad een
grafheuvel gebleken. Ongeveer vijfen
twintig jaar geleden hebben weten
schapsmensen erin gegraven en vast
gesteld, dat het een vóórhistorisch
graf is., waarin de dode in hurkhou-
ding is bijgezet. Het is een Grafmonu
ment van het zgn. strijdhamervolk uit
de tijd van ongeveer 1500 vóór Chris
tus en het is niet onwaarschijnlijk,
dat er een stamhoofd of aanvoerder
in begraven is. Nu is er aan dit strijd
hamervolk iets bijzondershet waren
de eerste paardentemmers, de eersten
dus, die het wilde paard in gebruik
genomen hebben. Op hun snelle paar
den stroomden deze primitieve jager-
stammen uit hun russisch-aziatische
steppen West-Europa binnen en over
rompelden en onderwierpen daar de
op een hogere cultuurtrap levende be
volking. Men kan zich voorstellen, wat
een indruk deze mannen-op-paarden in
onze streken gemaakt moeten hebben.
En als men dat zo bedenkt, valt er
een merkwaardig licht op de volks
overlevering aangaande ons Engebergje
en krijgt men het gevoel, dat men
hier te doen heeft met een bericht
uit de tijd van meer dan 3000 jaar ge
leden, dat de éne generatie der bevol
king trouw aan de volgende heeft door
gegeven, dertig vierendertig eeuwen
lang. Hier ligt een ruiter-opperhoofd
begraven.
Het heet, dat het in vroeger eeuwen
ook bij dit Engebergje was, dat het
Gaasbeker schuttersgild jaarlijks op
Pinkstermaandag „die papegay schie
tende (was) van eenen hoegen steyn"
Dat men hiervoor dit plekje op de
Eng, toen waarschijnlijk nog een stukje
onontgonnen hei, gekozen had, wijst er
op, dat ook toen het Engebergje een
speciale betekenis had in het gevoel
der bevolking.
Wordt vervolgd. J. H.
LOMPEN,
OUD IJZER EN METALEN
alsmede diverse opruimingen
SOESTDIJK TELEF. 3397
VREDEHOFSTRAAT 32
SNELLE en ACCURATE BEDIENING
met eigen geregelde ophaaldienst.
100 SERVICE.
VOOR SOEST BIJ
Kerkstraat 59 - Soest - Tel. 3830
EXPOSITIE IN DE RAADSZAAL
GEOPEND.
Een unieke expositie van schilderijen
en beeldhouwwerk is woensdagmiddag
door de burgemeester, mr. S. P. Baron
Bentinck, geopend. Niet omdat deze in
de raadszaal gehouden wordt, maar
omdat zij georganiseerd is door de Soes
ter Winkeliersvereniging in samenwer
king met het gemeentebestuur en dat
winkeliers een tentoonstelling van wer
ken van plaatselijke kunstenaars orga
niseren is enig in Nederland.
De jury, bestaande uit de heren C. A.
Schilp (Utrecht), H. van Dokkum
(Utrecht) en Jelle Troelstra (A'foort)
Zo heet het Doktersboek met èlle raad voor
Moeder en Baby. Gratis bij de Babyderm
Super-Babyset, waarin poeder - zalf - olie
zeep - shampoo, f 5.90. Weten is gerust zijn.
WAT MijnhaRPT MAAKT 15GOED
H oflever axioier
Dames- en Herenkleding naar maat
Ook afd. Confectie naar maat.
Stalen op aanvraag.
Tel. 2803 - F. C. Kuijperstraat 10
kende de eerste prijs toe aan Roeland
Koning, Vosseveldlaan 31, voor het doek
„De gele hoofddoek", dat niet te koop
is. Tweede prijs voor Hans Timmer,
Chr. Huygensiaan 17, Soesterberg,
„Stilleven met bladertak", derde prijs
voor Peet Visser, Julianalaan 57, met
„Het Dorp". Eervolle vermelding Wim
Wijman en Th. Bertin.
De prijzen (totaal 600.zijn door de
winkeliersvereniging beschikbaar ge
steld uit de baten van de laatste St.
Nicolaas-actie.
In aanwezigheid van de burgemeester,
de wedhouders Van Zadelhoff en De
Haan, de raadsleden Van Welv en dr.
Oranje, de directeur van gemeentewer
ken, de heer Van Noesel, en de waarne
mend secretaris, de heer Groot, ver
schillende van de exposerende schil
ders en de heer Jansen van het bestuur
van de winkeliersvereniging sprak voor
zitter A. P. A. Mol het welkomstwoord.
Hij betreurde het, dat het bestuurslid
de heer A. Fugers, door ziekte niet aan
wezig kon zijn. Hij was het, die op het
idee van deze expositie kwam. De heer
Mol dankte het gemeentebestuur voor
de medewerking en het beschikbaar stel
len van de raadszaal en de heer Th.
Peet voor zijn hulp.
De burgemeester meende, dat deze expo
sitie de Soester burgerij dichter bij de
Soester kunstenaar zou brengen. De
winkeliersvereniging stelt ieder jaar het
batig saldo van de St. Nicolaasactie
beschikbaar voor een liefdadig doel.
Verschillende malen is dit reeds ge
beurd. Nu was er een andere even
sympathieke bestemming aan gegeven
en de enige moeilijkheid was de ex
positieruimte geweest. Soest verlangt
al jarenlang naar een cultureel cen
trum, waar dergelijke exposities gehou
den kunnen worden. Om uit de moeilijk
heden te geraken was de raadszaal be
schikbaar gesteld. Een beperkt aantal
doeken kon hier echter slechts geëx
poseerd worden, van iedere schilder
één, zodat deze tentoonstelling meer
illustratief dan representatief is.
De burgemeester dankte de initiatief
nemers en de jury, die mede bijgedragen
had tot het tot stand komen van deze
expositie. Met de wens, dat het een ge
slaagde expositie zou worden, opende
de burgemeester de tentoonstelling.
Het jurylid, de heer Schilp, verklaarde,
dat de jury niet alleen bij de beoor
deling in een netelige positie verkeer
de maar ook nu nog, want het rapport
dat de beoordelingen bevatte was wel
verzonden maar nog niet aangekomen.
De jury verheugde zich over het bij
zondere feit, dat een middenstandsver
eniging het initiatief genomen had tot
het houden van een tentoonstelling en
hij hoopte dat dit navolging zou vinden.
De jury heeft niet het gevoel gehad voor
100 deskundig te zijn, maar heef!
naar beste weten beoordeeld, daarbij
de uitspraak „Kunst geeft het onkenba
re" in gedachten houdend. De gemaakte
aanmerkingen betrof niet alleen het
werk van hen die geen prijs wonnen,
maar ook van de bekroonde schilderijen.1
Na een langdurige selectie waren de
drie prijswinnaars aangewezen. Nadat
de heer Schilp de bekroonde schilderijen
besproken had werd de expositie be
zichtigd.
Werken van de volgende Soester kun
stenaars zijn tentoongesteld Bob Lok
horst, Th. Bertin, D. Roskes, M D. J.
Helder, Hans Timmer, Peet Visser, Wim
Wijnman, Sebo Detmers, J. W. F. de
Bruin, G. Regout, Roeland Koning,
G. J. v. d. Laar, mevr. N. Espeet, E. L.
Hoëst en buiten mededinging beeld
houwwerken van G. P. Espeet en J. C.
Rademaker.
OLYMPIA VOLLEYBAL.
Het is het eerste team van Olympia
niet gelukt het districtskampioenschap
te behalen, want de Soester dames ver
loren na een teleurstellende wedstrijd
van het Utrechtse S.O.S.
Zoals meestal in dit soort wedstrijden
speelden de zenuwen een grote rol,
hetgeen bij de meer geroutineerde
S.O.S.-dames niet zo erg was als bij
Olympia.
Toch startte het Olympia-team niet
slecht en het zag al direct kans een
kleine voorsprong te nemen. S.O.S. liet
zich echter niet onbetuigd en liep in.
Tot de stand 1010 ging de score ge
lijk op. Door goed serveren slaagde
S.O.S. er daarna in de stand op 1510
te brengen.
De tweede set werd een ruime over
winning voor S.O.S. (155). Deze stand
werd bereikt doordat de Utrechtse
dames de z.g. molenwiek-opslag toe
pasten. Deze was zo hard, dat de Soes
ter dames geen kans zagen ze te keren.
Toch gaven zij het niet op en in de
derde set werd ook aanmerkelijk beter
en rustiger gespeeld, hetgeen leidde tot
een 49 voorsprong. S.O.S. kwam ech
ter terug en bracht de stand via 1010
op 1510. Eindstand 30 voor S.O.S.
aeiTT n
STEENHOFFSTRAAT 53 TEL. 2842
Een lang debat in de eerste kamer heeft
van de groeiende verontrusting over
vraagstukken van opvoeding en onder
wijs blijk gegeven en de pers wijdt er
uitvoerige beschouwingen aan. Wij wil
len ons aansluiten bij die belangstelling.
Want de aandacht voor deze onderwer
pen moet wakker gehouden worden
er is hoge nood en de toekomst van ons
volk staat op het spel.
Wanneer men kennis neemt van de ver
klaringen van de minister van onder
wijs, dan komt men tot de schrikkelijke
ontdekking, dat de regering naar een
beperking van het aantal leerlingen
op de middelbare scholen moet streven,
omdat de toevloed in de laatste jaren zo
groot is, dat men de groei niet meer kan
bijhouden. De overbevolking van de
scholen brengt een net van problemen
te voorschijn. Men moet het aantal
scholen uitbreiden, men moet bevoegde
leerkrachten kweken en de positie der
leraren behoorlijk regelen.
Hoe zal de regering een uitweg zoe
ken uit de benauwenis, waarin zij zich
bevindt Moet zij de exameneisen ver
zwaren, moet zij een uiterst scherpe
selectie gaan toepassen Wij geloven
dat het middel erger is dan de kwaal.
Verzwaring van de toelatingsexamens
betekent onrecht aan vele leerlingen
21. Wie ben je, vroeg ik.
Hans van Ammers, sprak hij. Ik ben
drie jaar geleden op dit onbewoond
eiland achtergelaten.
Hoe meer ik naar het slachtoffer keek,
hoe meer ik vertrouwen in hem kreeg.
Hij vroeg ook naar mijn naam.
Jim Hoogenborst, zei ik.
Jim, zei hij, gezegend zij je gesternte.
Jij bent de eerste mens, die ik in drie
jaar zie. Ik heb een schat gevonden,
die ons allen rijk zal maken, maar
dit is toch niet het schip van Kapitein
Flint, waarmee je bent gekomen
Nee, die is allang dood. Terwijl wij
nog stonden te praten, hoorden we het
dreunen van een kanonschot en di
rect daarna werden lichtere wapens
afgeschoten. Ik rende in de richting
van de ankerplaats met mijn nieuwe
vriend achter mij aan.
Tijdens mijn afwezigheid hadden mijn
vrienden namelijk besloten niet in le
digheid te blijven wachten. Leef lang
en de Jager, een van de trouwe mensen
van de heer Verdanken, gingen aan
land om het blokhuis in bezit te ne
men, dat volgens de kaart, op het
eiland te vinden moest zijn.
Op enige afstand van de plaats waar
de twee sloepen geland waren gingen
zij het strand op, maar zij konden
niet verhinderen, dat zij werden op
gemerkt door de mannen, die op wacht
stonden bij de sloepen.
Met het pistool in de hand ging de
dokter aan land en baande zich een
weg door de struiken.
bedreven. Wie weet niet, dat er ette
lijke zijn, die sukkelen in de laagste
klassen en zich uitblinkers tonen in
de hogere
Er is soms een merkwaardige groei
van het intellect en het karakter in
de puberteitsperiode. De lichamelijke
en geestelijke omstandigheden, het
milieu, waaruit de kinderen voortko
men, zijn individueel uiterst verschil
lend. Kleine correcties buiten de school
zouden totaal andere leerlingen te voor
schijn kunnen brengen dan de school
thans ontvangt. De moeilijkheden waar
voor men zich ten gevolge van de gro
te aanwas bevindt, op te lossen met het
hakmes van een verzwaard toelatings
examen, dat is een averechts middel.
Het hakmes is het slechtste wapen,
dat men kan aanwenden, wanneer men
voor problemen van opvoeding en onder
wijs staat. Door zulke wapenen vernietigt
men het leven.
Wij vragen, waarom men de weg niet
volgt, die een onzer bekwaamste ly
ceum-rectoren altijd aanbeval? Onder
zoek de kinderen psychotechnisch. Het
psychotechnische onderzoek geeft een
werkelijker beeld omtrent een intelli
gentie en een karakter dan een examen,
dat gebaseerd is op van buiten geleerde
kennis.
En wij zouden nog iets verder willen
gaan en willen zeggen haal ook de me
dicus erbij, want in een school geplaatst
te zijn, waar meer dan eenvoudige in
tellectuele prestaties worden gevorderd
eist bij het kind ook een sterke lichame
lijke gezondheid.
Men kan waarborgen vinden voor een
bevredigende herontwikkeling buiten
een zwaar toelatingsexamen.
Ons onderwijsprobleem is eigenlijk
een conflikt tussen een rekensom en een
nationaal belang. De minister moet er
voor zorgen, dat het geld er is voor de
toenemende onderwijsbehoeften. Maar
als hij aan het tellen gaatdit kan er
af en dat kan er af, wij zullen tot elke
prijs het aantal leerlingen verminderen
en doet hij niet anders dan dat, dan
slaagt hij misschien economisch en tech
nisch, maar hij pleegt een aanslag op
ons volk. Het onderwijs behoort een
prioriteit te hebben bij 's lands beste
dingen, het is even belangrijk als de
afweer tegen het water. Wij willen geen
grondgebieden verliezen aan de zee,
maar wij willen de kracht niet verliezen'
van een volk, dat de toekomst van de
natie te bouwen heeft.
Nauwer dan men vermoedt hangt het
onderwijsvraagstuk samen met de on
derwijsmethoden. Wij zijn er van over
tuigd, dat er aan die onderwijsmetho
den nog veel ontbreekt. Wanneer men
het opgroeiende kind duidelijke voor
stellingen geeft en begrijpelijke leer
boeken en men prikkelt zijn zelfwerk
zaamheid en past het onderwijs aan
bij zijn individuele begaafdheden, dan
voorkomt men mislukkingen en wint
men een oogst van begaafde mensen.
Er is nog een belangrijke kant aan
het onderwijsvraagstuk. De toenemende
belangstelling voor het middelbaar on
derwijs. Het is op zichzelf verheugend,
dat steeds bredere lagen van de sa
menleving voor een grotere intellec
tuele vorming in aanmerking willen
komen. Maar de onderwij sgelegenhe-
den, die buiten het middelbaar onder
wijs voor de jeugd openstaan kunnen
een compensatie geven als zij dezelfde
soliditeit en intellectvorming vertonen,
die men van het middelbaar onderwijs
verwacht.
Onderwijsverbetering over de hele li
nie is een eis, die in de oplossing van
de moeilijkheden begrepen ligt. En men
diskwalificere niet de waarde en het
aanzien van de andere dan middelbare
scholen.
De drang naar maatschappelijk aan
zien speelt een belangrijke rol in de
toeloop naar het middelbaar onder
wijs. Maar velen, die goed uitgebreid
lager onderwijs hebben ontvangen zijn
zeer geslaagd in het maatschappelijk
leven, terwijl ouders die te hoog ge
grepen hebben, hun kinderen zagen
mislukken. Een goede intelligentie is
dikwijls meer waard dan een reeks
van diploma's.
Er doet zich het verschijnsel voor, dat
leerlingen van middelbare scholen in
de vacantie worden te werk gesteld bij
de bedrijven. Een jongen, die vlak voor
zijn eindexamen zit, die in grote span
ning verkeert en zuinig moet omgaan
met zijn fysieke en geestelijke krachten,
wordt te werk gesteld in een fabriek,
of zelfs, zoals dezer dagen in een grote
stad te constateren viel, in een psychia
trische inrichting.
Wij achten de instelling van de in het
arbeidsproces opgenomen leerlingen fu
nest. Zij vermindert zijn paraat
heid voor de studie. Wij staan in onze
opvatting niet alleen. Wij hebben be
langrijke figuren, zowel uit industri
ële als uit onderwijskringen aan onze
zijde. ,,Half werk." zegt de industrieel,
moord op het kind," zegt de paedagoog.
Merkwaardigerwijze blijkt er vaak bij
de jeugd een zekere neiging te bestaan
om zulk een tewerkstelling te onderne
men. Daar ligt iets in, dat verheugt.
De jongens en de meisjes zijn vervuld
van de begeerte, voor zich zelf te zorgen
en zo kort mogelijk van de ouders af
hankelijk te zijn. Wij mogen er gelukkig
om wezen, dat jong Nederland het be
ginsel belijdt van eigen verantwoorde
lijkheid en eigen kracht. Niettemin
achten wij de tewerkstelling in de va
cantie een zeer gevaarlijk experiment.
