KRIJGT SPANJE
WEER EEN KONING?
SOEST.
IN DE HOEK.
DINSDAG 13 AUGUSTUS 1957.
35e JAARGANG No. 60.
SOESTER
OURANT
Verschijnt iedere dinsdag en vrijdag.
Abonn. p. kwart, 2.10 - per post 2.25
UITGAVE: DRUKKERIJ SMIT SOESTDIJK BUREAU VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIEVAN WEEDESTRAAT 35, SOESTDIJK TELEFOON 2566 POSTGIRO 126156
Spanjes dictator Franco heeft medege
deeld, dat hij het koningschap weer
in ere zal herstellen.
Of alles zal gaan zoals Franco het uit
gekiend heeft, is nog een open
vraag. Vast staat, dat het Spaanse volk
in deze zaak blijkbaar niets te vertel
len heeft en zal het dat nemen
Overigens is Spanje met zijn koningen
niet zo bijster gelukkig geweest
Franco heeft duidelijk gemaakt, dat
zijn conceptie van de monarchie in de
ze twintigste eeuw teruggaat naar het
tijdperk van Ferdinand en Isabella
dat is vier eeuwen. Ferdinand van
Aagaron en Isabella van Castilië heb
ben door hun huwelijk de politieke een
heid van Spanje tot een feit gemaakt
en de grondslag gelegd voor het rijk
„waarin de zon nooit onderging".
Maar hun regime kenmerkte zich door
een niets ontziende vervolging via de
Inquisitie (Torquemada) van Moren en
Joden.
Daarmee werd tegelijk de welstand van
Spanje roekeloos ondergraven, want
met de verdrijving van deze klasse joeg
men de ijverigste burgers en zaken
mensen weg. Van toen af kon men
eigenlijk het Spaanse volk in tweeën
splitsen adel en geestelijkheid, groot
grondbezitter en de arme, bij
kans horige bevolking. Een midden
stand was er niet.
Begin van het einde.
Bij Philips II begon de periode, waar
in het Spaanse rijk steeds dieper zonk.
Weliswaar bereikte de kunst nog fa
belachtige hoogten, maar politiek en
vooral economisch verloor Spanje steeds
meer aan betekenis.
Een reeks koningen en koninginnen uit
de vorstenhuizen Bourbon en Habsburg
heeft er het hare toe bijgedragen d~v
Spanje een arm en onbetekenend rijk
werd. Successievelijk verloor het al zijn
koloniën, oorlogen brachten vrijwel
niets dan nederlagen.
Het Spaanse Hof was bekend door zijn
sombere schittering, zijn drukkende
pracht, zijn stijve vormelijkheid en zijn
schandalen. Een der meest bekende fi
guren was wel de eerste minister van
Ferdinand VII, Manuel Godoy, bijge
naamd de Vredevorst, die op zeer in
tieme voet verkeerde met koningin
Maria Luisa en wiens politiek er voor
al toe leidde, dat Napoleon zich ging
bemoeien met zaken op het Iberisch
schiereiland.
Wanneer echter vreemde overweldigers
over de Pyreneeën trokken kwam de
nationale trots van de Spanjaarden
in het geweer en vooral de Fransen
hebben het in een ongewoon bloedige
en wrede guerilla ondervonden, dat de
Spanjaard baas wil zijn in eigen huis.
Altijd strijd.
Ook innerlijk echter werd het rijk ver
teerd door strijd. Rondom de troon
schaarden zich de adel en de geeste
lijkheid, middeleeuws-conservatief,
slechts bedacht op handhaving van de
eigen voorrechten, zich niet bekomme
rend om 't lot van 't volk. Merkwaardig
genoeg vond men het officierskorps
meestal daarentegenover anders
dan is de meeste autoritair geregeerde
landen was het leger hier niet conser
vatief maar progressief.
Opstanden en revoluties, aanslagen en
hardhandige handhaving van het ge
zag waren aan de orde van de dag.
Op het einde van de negentiende eeuw
waagde Spanje het met een republikeins
experiment en hadden de liberalen de
macht. Daar de kerk ook in de po
litiek een grote (en altijd remmende)
rol speelde, kreeg de politieke strijd
vaak een anti-clericaal accent en dan
was het overwicht van de geestelijkheid
steeds weer sterk genoeg om „de ge
wone man" op te roepen tot een kruis
tocht tegen de groeperingen die de
kerk, maar vooral haar positie in de
staat, bedreigden.
Alfonso de laatste.
De laatste koning van Spanje was Al
fonso XIII, die een niet zeer gelukkig
huwelijk had gesloten met Ena von
Battenberg (Mountbatten). Het getij
werd hem te sterk, de republikeinse ge
dachte won zienderogen veld. Alfonso
was een zwak vorst en in zijn ge
slacht heerste de gevaarlijke Habs-
burger familieziekte, de haemophilie of
bloedziekte, waardoor de kroonprins af
stand van zijn rechten moest doen.
De schandalen, die aan het licht kwa
men na de ongelukkige veldtocht in
Marokko, betekenden voor hem het
einde. De verkiezingsuitslag liet geen
twijfel bestaan men wilde de re
publiek en Alfonso vluchtte als bal
ling naar Frankrijk.
De republiek ging een steeds meer
rechtse politiek volgen, maar daartegen
over rees het verzet van uiterst-links,
tot uiting gekomen in de vorming van
het Volksfront dat de regering omver
wierp.
Deze crisis leidde weer tot felle uit
barstingen van haat jegens de kerk
en toen achtte het Leger de tijd ge
komen om in te grijpen. Het tijdperk
van Franco's dictatuur, gevestigd na
een schrikkelijke burgeroorlog, brak
aan.
Koning Juan
Franco ziet thans blijkbaar het ko
ningschap als het beste systeem na
zijn dictatuur. De zoon van de kroon
prins, Juan, is voor zijn taak opge
leid maar zijn opleiding droeg een
uitgesproken militair karakter. Wellicht
heeft Franco daardoor bij voorbaat het
leger willen binden aan de monarchie.
Maar de problemen van Spanje liggen
zeker niet in de eerste plaats op mi
litair terrein. Men droomt van herstel
van een groot verleden (zie Ferdinand
en Isabellamen weigert hooghartig
iedere inmenging. Spanje is een spre
kend voorbeeld van wat men noemt
„armelui's trots". Inmiddels is het land
economisch en sociaal eeuwen ten ach
ter en ook Franco heeft te weinig ge
daan om deze achterstand in te lopen.
Ontwikkeling op dit gebied heeft ech
ter ook politieke gevolgen en schept 'n
veel minder gunstig klimaat voor de
dictatuur.
Spanje leeft in het verleden. Ook Fran
co heeft nu weer getoond dat dit ver
leden richtsnoer is voor zijn denken
en handelen.
Hij wil achter de Pyreneeën het rijk
van Ferdinand en Isabella doen her
leven, Spanjes isolering hadhaven, alle
door hem gevaarlijk geachte invloeden
van buiten weren. Hij heeft de klok
niet stil, maar zelfs achteruit gezet.
En hij wil deze politiek voortzetten,
gedreven door zijn onbetwist patriot
tisme, gedreven ook door de opvatting
dat hij alleen weet, wat goed voor
Spanje is. In die conceptie past de me
dezeggenschap van het volk niet.
Maar niet iedere Spanjaard denkt als
Franco, zelfs niet in zijn eenheidspartij
de Falange.
De Caudillo is nu 63 jaar en denkt er
nog niet over „uit te stappen". Maar
wat zal er gebeuren wanneer niet lan
ger zijn vaste hand het roer van het
Spaanse staatsgaljoen omklemt
100.000 BEZOEKERS IN
HET NATUURBAD.
Een belangrijke gebeurtenis voor het
natuurbad was de begroeting van de
100.000ste bezoeker, de heer H. A. Bos
song uit Eindhoven, die in Soest het
geluk vond in de vorm van een waar
debon van 25 gulden. Deze belangrijke
bezoeker werd toegesproken door de
bedrijfsleider van het natuurbad, de
heer H. van Woudenberg, die hem de
bon overhandigde en hem gelukwenste.
Ook de 99.999ste bezoeker en nummer
100.001 kregen een verrassing. Het wa
ren Henk Oostema uit Soesterberg en
de heer H. M. Smulders uit Soest,
die beiden een abonnement voor 1958
kregen.
Het komt niet zo vaak voor, dat er
in een seizoen 100.000 of meer bezoe
kers in het natuurbad komen en voor
al niet zo vroeg in augustus. In 1955
werd de 100.000 pas op 19 augustus
bereikt en het vorig jaar haalde men
de 25.000 nog niet. Het totaal in 1950
was 130.000 toen het natuurbad ge
sloten werd.
WASSERFREUNDE OP BEZOEK.
Met het bezoek dat onze sportbeoefe
naars vorige maand aan Soest in West-
falen brachten was het contact met
Duitsland niet beëindigd, want de Was-
serfreunde, die zich het vorig jaar te
vens vrienden van onze Duinkikkers
toonden en voortreffelijke gastheren,
kwamen voor een tegenbezoek.
Zij arriveerden per bus en de vijftig
gasten werden door de Duinkikkers
verwelkomd.
De voorzitter, de heer J. Elderman,
toonde zich in zijn welkomsttoespraak
verheugd over de gelegenheid, die zijn
vereniging geboden werd de gastvrij
heid, die het vorig jaar betoond was,
nu te kunnen beantwoorden. Hij sprak
de wens uit dat de vriendschapsbanden,
die toen aangeknoopt werden, door dit
bezoek versterkt zouden worden en hij
wenste de duifc e gasten een prettige
week toe. De leic er van de duitse zwem
sters en zwerrij lers, de heer Hugo
Juncker, dankte Ie Duinkikkers voor de
hartelijke ontvjfigst.
In het natuuri*id werd de volgende
avond een fees- gehouden, dat bijge
woond werd dO'r leden van de beide
verenigingen, he\ bestuur van de sport
federatie en vel1 ouders.
De voorzitter, de heer J. Elderman,
betrok in zijn oj »eningswoord ook miss
Natuurbad, die een week tevoren geko
zen was. Er we den prijzen uitgereikt
aan de clubkampioenen de dames Vee-
nendaal en Kraaj kamp en de heren Ma-
ris, v. d. Gaast en D. Elderman.
De voorzitter van Wasserfreunde, de
heer Juncker, toonde zich enthousiast
over de eerste twee dagen, die de le
den van zijn vereniging in onze ge
meente doorgebracht hadden en de
prettige verstandhouding. Hij bood de
voorzitter van de Duinkikkers een her
inneringsbord aan.
In zijn dankwoord zei de heer Elder
man, dat hij er trots op was leden van
de Wasserfreunde als gast in Soest te
hebben bij de leden van zijn vereniging.
BANKEN GEPLAATST.
Soest is een gemeente met vele be
jaarden, zodat het een vooruitgang be
tekent dat er banken geplaatst zijn bij
het Emma-monument aan de Toren
straat. Het zijn dan ook vooral de men
sen op gevorderde leeftijd die hiervan
profiteren.
ONGELUKSDAG.
De vrijdag was een bijzondere on
geluksdag voor het veilig verkeer in
onze gemeente want voor 12 uur waren
er al 4 ongelukken gebeurd.
Omstreeks 8 vurj-reed mej. H. J H.
uit Soest op de Beukenlaan in de rich
ting Soestdijk. Waarschijnlijk heeft zij
even achterom gekeken, want zij merkte
een geparkeerde auto niet op en reed
er met haar brommer tegenaan. Dokter
Stroband verleende de eerste hulp waar
na het slachtoffer met een hersenschud
ding en schaafwonden per ziekenauto
naar huis gebracht werd.
Enige tijd later reed een personen
auto bestuurd door H. v. D. op de Ko-
ninginnelaan. Hij passeerde een bestel
wagen, bestuurd door W. F. uit Utrecht,
die onverwacht linksaf ging, waardoor
de auto's in botsing kwamen.
J. v d. B. stond met zijn auto op de
hoek van de Birkstraat en de Gallen-
kamp Pelsweg te wachten om de hoofd
weg op te rijden. Hij liet enige auto's
passeren maar merkte een personen
auto, die uit de richting Amersfoort
kwam, niet op. Deze werd bestuurd door
L. T. uit Amsterdam. De twee auto's
botsten tegen elkaar waardoor beide
beschadigd werden.
Tenslotte kwam P. V. uit Utrecht
met zijn auto van de Ossendamweg,
waarbij hij geen voorrang verleende aan
een bromfietser, die op het fietspad van
de Soesterbergsestraat reed. De brom
mer bemand met twee Soestenaren,
A. K. V. en F. v. d. K., die op de duo
zat, kreeg verwondingen aan benen en
hoofd. Tegen de autobestuurder werd
proces-verbaal opgemaakt.
RESTAURATIE OUDE KERK.
Men is begonnen met de restauratie van
de Oude Kerk en met het verwijderen
van de pleisterlaag aan de buitenkant
van een der muren is een nis vrijge
komen waarvan men het bestaan niet
kende. Het is ook mogelijk, dat dit een
oude toegangspoort is, want de nis is
meer dan anderhalve meter hoog.
VUURWERK.
Bij de Naald werd, ter gelegenheid van
de verjaardag van H.K.H. Prinses Irene,
door de oranjeverenigingen en V.V.V.'s
van Soest en Baarn, aan de inwoners
van Soest en Baarn een groot vuur
werk aangeboden.
Vele duizenden hebben blijk gegeven
dat dit zeer geapprecieerd werd door
aanwezig te zijn bij dit vuurfestijn en
zij zijn niet teleurgesteld, want nooit
was er in Soest een vuurwerk dat zo
indrukwekkend was.
PADVINDERS ALS
BRANDWEERLIEDEN.
Negen verkeners van de Don Bosco-
groep hebben in de cantine van de
brandweerkazerne examen gedaan. Zij
werden opgeleid door de brandweer
commandant, de heer W. Groart, die
hen op de examenavond verwelkomde,
evenals hun hopman en de ouders, die
belangstelling toonden voor de brand
weerambities van hun zoons.
De jongens hadden drie cursusavonden
gehad, terwijl hun voorgangers van de
padvinderij zes lessen ontvingen. Dit
was echter geen beletsel voor de negen
allen met goede cijfers te slagen, nadat
zij twaalf vragen schriftelijk beant
woord hadden. De jury, die de antwoor
den beoordeelden, bestond uit de heren
J. Suurbier, B. Mulder, P. Schoemaker
en E. Post. De heer Groart reikte de
getuigschriften uit en hij achtte het
waarschijnlijk dat de vrijwillige brand
weer nog wel eens een beroep op de
geslaagde verkenners zal doen.
Hopman Mulder dankte de commandant
voor de lessen die zijn verkenners ont
vangen hadden en hij bood de heer
Groart sigaren aan, waarna de geslaag
den, P. Tolboom, S. v. d. Deijssel, A.
Kortekaas, L. Schalkx, H. Hendrikse,
K. van Leeuwen, L. Suurbier, B. Suur
bier en A. v. d. Wardt de instructeur
dankten.
DE GROETEN UIT ENGELAND.
Onze burgemeester heeft dezer dagen
bezoek gehad van de 17-jarige Anne J.
Kettle uit Souihall, een voorstad van
Londen, waarbij zij een brief overhan
digde van de burgemeester van genoem
de plaats, waarin deze de hartelijke
groeten doet aan onze burgemeester en
de bewoners van onze gemeente en zegt
het zeer te waarderen, dat zijn plaats-
genote gedurende twee weken in onze
gemeente mag verblijven.
Mejuffrouw Kettle, die studente is op de
Southall Grammar School, is winnares
van de eerste prijs, bestaande uit een 14-
daagse trip naar ons land, welke zij
behaalde in een opstelwedstrijd, die ge
organiseerd werd door de ronde tafel
organisatie te Southall.
BIGGEN EN EIERMARKT
TE AMERSFOORT.
Op de weekmarkt van vrijdag j.1. wer
den aangevoerd 271 biggen in prijzen
van 40,tot 60,en 15 drachtige
zeugen van 280,tot 460,
Op de eiermarkt werden aangevoerd
200.000 stuks. Hoendereieren van 14,
tot 14,45. Henneneieren van 9,
tot 13,50. Midden prijs 14,25. Prijs
per k.g. 2,30 (basis 62 gr.)
De handel op beide markten was stug.
BOSBRAND.
Langs de spoorlijn Soestduinen-Amers-
foort ging een dennebos in brand.
De vrijwillige brandweer was snel aan
wezig, maar voorbijgangers hadden de
brand reeds geblust, zodat de nevel
spuit alleen maar voor het nablussen
hoefde te zorgen. Ook de Amersfoortse
brandweer was uitgerukt. Er viel niet
te bewijzen, dat er sprake van moed
wil was, maar uitgesloten werd dit niet
geacht.
BOTSING.
Op de Kerkstraat botste een bestelwa
gen en een personenauto. De bestel
wagen, bestuurd door H. H. uit Rotter
dam, kwam uit de richting Amersfoort
en van de andere kant kwam de per
sonenauto, bestuurd door J. A. uit
Amersfoort. De bestuurder van de be
stelauto dutte onder het rijden even in,
waardoor de wagen op de linker weg
helft kwam en de personenauto raakte.
De materiële schade was aanzienlijk.
DUINKIKKERSUCCESSEN.
Het herenteam van de Duinkikkers,
dat een uitstekend seizoen achter de
rug heeft, moest om een plaats in de
eerste klas spelen en de eerste wedstrijd
tegen Woestduin 2 uit Doorn leek een
succes voor de Doornse gastheren te
worden, want zij namen de leiding.
Piet Timmerman scoorde uit een straf-
worp de gelijkmaker en Rob Meijer
gaf zijn club een voorsprong. Gerard
v. d. Bor bracht de stand op 3-1 en Fred
Maris maakte er 4-1 van. In de tweede
helft kreeg keeper Doove van de Duin
kikkers het zwaar en tweemaal werd
hij gepasseerd. Voor Woestduin echter
de gelijkmaker kon scoren bracht Rob
Meijer de stand op 5-3.
Twee dagen later kwamen de Doornse
spelers naar Soest om, in het natuur
bad, opnieuw tegen de Duinkikkers om
een plaats in de eerste klas te spelen.
Niet alleen hollandse Soestenaren maar
ook duitse Soestenaren waren aanwezig
om de Duinkikkers aan te moedigen.
Na twee minuten maakte Rob Meijer
het eerste doelpunt uit een voorzet van
Mogelijk liet het zich in het donker
drukker aanzien dan het in werkelijk
heid was, maar naar mijn gevoel was
de drukte bij het vuurwerk op de ver
jaardag van Prinses Irene zo groot als
we in onze gemeente maar zelden zagen.
Wat links en rechts te horen was na
afloop van het vuurwerk wees er wel
op, dat het bij het duizendkoppige pu
bliek zeer in de smaak was gevallen
en de Oranje-verenigingen en V.V.V.'s
in Soest en Baarn kunnen met trots
terug zien op deze avond.
Zo zagen duizenden mensen, dat in
Soest, zij het ook in samenwerking met
Baarn, nog wel iets mogelijk is.
Het ware te wensen, dat het mogelijk
was ieder jaar zo'n vuurwerk te geven
en wanneer dan bovendien overdag,
voorafgaande aan het vuurwerk, ook nog
iets bijzonders kon worden georgani
seerd, zou onze gemeente, midden in
het zomerseizoen, er een bijzondere „trek
pleisterdag" bij hebben.
Waar bovendien bij de Legerleiding,
volgens beweringen althans, prijs ge
steld wordt op contact met de burgerij,
is in die richting misschien iets te zoe
ken. Als ze maar veel muziek meebren
gen.
Erg dik gezaaid liggen onze feestdagen
niet en bovendien is onze koningin,
uit toeristisch oogpunt gezien, in een
verkeerde tijd van het jaar jarig, zodat
ik het niet zo'n gek idee vind aan de
verjaardag van Prinses Irene een jaar
lijks vuurwerk en nog wat te verbinden.
Van een Oranjevereniging in Soest heb
ik persoonlijk nooit veel gemerkt, maar
het wil mij voorkomen, dat de animo
onder de dorpelingen om, via een lid
maatschap, financieel bij te dragen, be
hoorlijk zal zijn. Hierbij neem ik aan,
dat het aantal ontvangen vuurwerk-
kwartjes niet voldoende was om de kos
ten te dekken.
Waren die wel voldoende, wat let ons
dan om er een jaarlijks terugkerend
festijn van te maken.
H. OEKMAN.
Gerard v. d. Bor en kort daarop bracht
Piet Timmerman de stand op 2-0.
Na de rust kwam Woestduin sterk op
zetten en Van Dijk passeerde keeper
Doove (2-1). Twee minuten later werd
de Duinkikkerkeeper voor de tweede
maal gepasseerd door een hard schot
van Dubie. De Duinkikkers hadden door
een gelijk spel voldoende en het lukte de
Soestenaren de Doornse spelers tot het
eind van de wedstrijd het scoren te be
letten, zodat de 2-2-stand promotie naar
de eerste klas betekende.
Het eerste dames-waterpolotoernooi was
geen succes geworden maar het tweede
slaagde beter en de wedstrijd tussen
Sedna en Mooi Zeist bleef doelpuntloos.
Strafworpen beslisten ten gunste van
Sedna. 't Gooi won hierna met 2-0 van
de Duinkikkers. In de finale won Sed
na door strafworpen de eerste prijs. 2.
t Gooi. 3. Mooi Zeist. 4. Duinkikkers.
GESLAAGD.
De heer K. W. Jager slaagde voor de
akte M.O. (A) Frans.
FLINKE BOTSING.
Twee personenauto's botsten op de Van
Weedestraat en de schade was niet ge
ring. L. H. N. uit Zaandam kwam uit de
richting Amsterdam en hij maakte aan
stalten linksaf de F. C. Kuyperstraat
in te rijden. Hij kwam op de juiste wijze
aan de linker kant van de rechter weg
helft staan, maar toch botste Th. R.
uit Rotterdam na lang remmen tegen de
anto van N. Beide auto's werden ern
stig beschadigd.
CONCERT P.V.O.
P.V.O. concerteerde donderdagavond in
Soestduinen onder leiding van de diri
gent de heer M. Larsen. Het had kort
voor het concert geregend, dus de be
langstelling was minder dan verwacht
had mogen worden, maar toch hebben
nog velen de angst voor nat-worden
overwonnen.
Het volgende programma werd uitge
voerd Feu Sacré van Ton Kotter,
Les Saltibanques van Louis Ganne
Le Trésor van Johann Strauss, Carmen-
fantasie van Bizet, Abschied der Gla
diatoren van Blankenburg, Soldaten-
blut van Franz von Blom, Espana-wals
van Emil Waldteufel, een Franz-Schu-
bert-fantasie van Albert Floris, een
wals van L. Golesternu en Sambre et
Meuse van Rauski.