PANG Cume de (m
Twintig jaar Borduur- en Textielindustrie
M. Kaldenberg, Soesterberg.
Schrijfmachines
Telmachines
mz WITSAL
VMLq, UeskfcWi
ROUW-
W «TROUW-
Mm
Heeft u uw vrouw al eens verrast
met de nieuwe RANG rol
SOEST.
Kerk en wereld.
kinder HONING siroop
TWEEDE BLAD
ATTENTIE
BU GROTE AFNAME
MINDER BETALEN!
HUISBRANDOLIE No. 1
DE WITTE POMPEN
een luchtige combinatie van cacao-
chocolade en suiker. Bereid volgens
een frans recept tot een unieke ver
snapering voor jong en oud.
Het begon niet zo gemakkelijk, twintig
jaar geleden, want op 1 februari 1938
was het in het bedrijfsleven heel wat
slechter dan nu, al hebben we dan op
het ogenblik de bestedingsbeperking.
Niet in Soesterberg startte de heer M.
Kaldenberg met zijn bedrijf, dat mor
gen twintig jaar bestaat, maar op de
B.W.-laan te Amersfoort, waar ach
ter zijn woonhuis op nummer 3 een
weinig florisant schuurtje stond.
Deze eerste februari was een belang
rijke dag in zijn leven, zoals de voor
afgaande dag van groot belang voor
het hele nederlandse volk was, want
toen werd prinses Beatrix geboren.
Eén machine stond in dat wankele
gebouwtje en het personeel werd ge
vormd door één meisje.
Na een jaar zag het er al heel wat
beter uit, want toen kwam er een hou
ten gebouw te staan, waarin 12 meis
jes borduurden. De gemeente had ech
ter bezwaren dat deze groeiende in
dustrie in een villawijk gevestigd was,
Vanuit het hele land worden naar
Amersfoortsestraat 76 de balen stof en
de stukgoederen ter bewerking gezon
den. Veel uit Amsterdam, maar ook uit
Gelderland, Noord-Brabant en Over-
ijsel. Grote balen goed van gemiddeld
85 meter, bestemd voor het vervaardi
gen van lakens en slopen.
Twee jaar geleden waren er enige
louche figuren uit de Haagse onderwe
reld, die meenden dat deze balen heel
geschikt waren om gestolen te worden.
In het holst van de nacht kwamen ze
er wat weghalen, maar 12 uur later za
ten ze in de residentie al veilig achter
slot en grendel en binnen 24 uur lagen
de rollen goed weer op hun plaats.
Extra beveiliging ontnam hierna de he
ren van de onderwereld hun kans.
De lakens worden geknipt van de vele
tientallen meters stof en met behulp
van een schablone wordt het patroon
erop getekend. Dan worden ze gezoomd
door de snelnaaiers, die tot 5000 steken
per minuut in staat zijn. Het borduren
zodat verhuisd moest worden naar het
oude gebouw van de Rotterdamsche
Bank, Korte Gracht 3, Daar werd het
machinepark uitgebreid en er kwam
meer personeel. Ruim een jaar later
biak echter de oorlog uit en heel
Amersfoort evacueerde naar Noord-
Holland.
Toen het directe oorlogsgevaar gewe
ken was kwam ook de jonge borduur-
industrie weer opgang en tegen het
eind van de oorlog w.aren er 30 meis
jes werkzaam. Een maand of 9 voor de
dag van de bevrijding was het echter
met de Amersfoortse industrie bijna
geheel gebeurd en ook Borduurindu-
strie M. Kaldenberg hield er mee op tot
de bevrijding.
Toen er weer begonnen zou worden
konden de meisjes niet meer terecht in
het pand waarin vanaf 1 febrari 1940
gewerkt was en op de Larrgestraat werd
nieuwe arbeidsruimte gevonden. Op de
begane grond van dit gebouw waarin
V. en D. gevestigd was voor de verhui
zing naar de Utrechtsestraat was het
kantoor, het magazijn en de tekenafde
ling. Op de eerste verdieping de bor-
duurafdeling, op de tweede de confec-
tie-afdeling en op de derde de knip-
afdeling. Kort na de hervatting kwam
een meisje in dienst, dat het bedrijf
pas 17 jaar later als cheffin zou ver
laten om te gaan trouwen.
In het voorjaar van 1951 werd de
eerste steen gelegd voor de ruime in
dustriehal, die aan de Amersfoortse
straat, enkele honderden meters van
de weg af, gebouwd werd. Grote ramen
bieden licht en zon alle kansen, zodat
het gebouw evengoed deel uit zou kun
nen maken van een sanatorium-com
plex. Aan de voorzijde, naar de weg
toe, de kantoorruimten, daarachter ex
peditie en knipafdelingen, dan het gro
te atelier, en aan de achterzijde de
kantine, wasgelegenheden en toiletten.
En rondom bos, zodat men zich een
gezonder werkgelegenheid moeilijk den
ken kan.
Een van de geschenken bij de opening
was een wandplaat, met in koperen let
ters de dichtregels van Constantijn
Huygens
Die 't ambacht wel verstaet
daervan hij leven moet,
En die 't niet wel alleen,
maer wel en geerne doet,
beleefd het grootst geluk
dat iemand kan begeren.
Nu geen ruimte-moeilijkheden meer en
geen onnodig geloop omdat een effi
ciënte indeling van de bedrijfsruimten
mogelijk was. In rijen staan de confec-
tie-machines voor lakens en slopen,
de naaimachines, de borduurmachines,
de cordonneermachines en de knoops
gatenmachines. De meisjes komen uit
Amersfoort, Zeist, Soest en Baarn.
op de machines eist een gevoel voor
vormgeving en het vermogen hét bor
duurwerk als het ware vloeiend aan
te brengen en daardoor vloeiend in de
juiste overgangen te doen zijn.
Na het cordonneren, dat evenals de
meeste bewerkingen machinaal gebeurt,
volgt het afknippen van de overtollige
draadjes. Dit eist een grote vingervlug
heid. De lakens worden hierna opge
speld en ingepakt, zodat verzonden
kan worden. De slopen moeten eerst
dichtgenaaid worden op de confectie-
machine, die met 6 klossen garen ra
zend snel werkt en 18 meter garen per
meter naaiwerk gebruikt. De knoops
gatenmachine slaat de nodige gaten in
de slopen en na het strijken en verpak
ken zijn ze eveneens klaar voor ver
zending en in het hele land leggen
zich 's avonds vermoeide hoofden neer
ma Kaldenberg, de Soester Sportfede
ratie ook, en op de vlag van de ver
eniging „Kerkebuurt" staat de oude
toren zeer levensecht. Andere vereni
gingen hebben vaak kleinere vlaggen
omdat ze dienen moeten om meegedra
gen te worden op wandelmarsen.
Het ontwerp van de modellen wordt
geheel in eigen hand gehouden, maar
dit geldt niet voor de ministerstan
daards, die op de auto's van de exel-
lenties staan. Hiervoor worden vanuit
Den Haag voorbeelden gezonden omdat
deze standaards geheel volgens de re
gels van het protocol moeten aandui
den dat zich in de auto een minister be
vindt. Een van de standaards zal op
de komende wereldtentoonstelling in
Brussel te zien zijn. Daar wordt even
eens een groot kleed geëxposeerd in de
stand van de firma Baratto, die bor
duurmachines vervaardigt.
Een meisje uit het atelier heeft er
een week aan gewerkt voor zij ma
chinaal een symbolische voorstelling
van de groei van ons koningshuis in
vele kleuren op het kleed aangebracht
had.
Iedere morgen gaan een vijftigtal meis
jes op weg naar Soesterberg. Mocht er
eens een te laat zijn, dan is het voor de
betrokkene niet zo'n grote strop dat ze
een kwartje aan de boetepot moet af
staan, want voor dit geld worden gramo-
fonplaten gekocht. Met het repertoire
zou men iedere morgen het programma
van de arbeidsvitaminen of andere pro
gramma's van populaire gramafoon-
muziek kunnen vullen, maar dat is
niet nodig, want dan zorgt de radio
wel voor de muziek.
Johnny Jordaan stond een tijdje gele
den hoog in de gratie maar nu worden
de beschaafder klanken van Pat Boone
meer gewaardeerd. Ook de typische
hots-knotsmuziek van deze tijd krijgt
wel eens een beurt, maar de praktijk
wijst uit dat iedereen rustiger klanken
verlangt.
Er is een toneelvereniging met een de
gelijke aam „De Hechte Band". Omdat
de meeste meisjes in Amersfoort wonen,
wordt tweemaal per jaar in de keistad
een uitvoering gegeven. Vier jaar ge
leden werd gestart en enkele meisjes
moesten een mannenrol vervullen om
dat de mannen schaars zijn bij borduur-
industrieën. Dat beviel maar matig,
zodat de hulp van de toneelvereniging
„De Kerkebuurt" ingeroepen werd om
de leden van het sterke geslacht te
leveren, die met de twee spelers van
de industrie een rol konden vervullen.
Dat werd met genoegen gedaan en over
enkele maanden zal de tiende toneel
voorstelling gegeven worden.
Het moet voor een meisje goed wer
ken zijn in een bedrijf, dat slechts ty
pisch vrouwelijke arbeid te bieden heeft
en dit in een vorm, die geen plaats
biedt aan het jachtige tempo van deze
tijd bezit te nemen van dit werk.
De minder gunstige economische toe
stand van het ogenblik en de beste
dingsbeperking hebben zich, zowel in
VAN HELSDINGEN
Krommestraat 41 - Amersfoort
Telef. 3113
op kussenslopen, die in Soesterberg
vervaardigd zijn.
Ook de kinderen worden niet vergeten,
want in hun wiegen en bedjes moeten
lakentjes en sloopjes liggen met de meest
wonderlijke zaken en dieren erop. Na
tuurlijk in kleuren. Dit borduurwerk
vergt door de vele kleuren die gebruikt
worden nog meer vaardigheid.
Pyama's en dameslingerie wordt naar
Soesterberg gezonden om geborduurd
te worden en vele verenigingen heb
ben emblemen op hemden en shirts,
die vervaardigd zijn in onze gemeente.
In garages heeft het personeel zo'n em
bleem op de overall en in bedrijven en
winkels worden ze gedragen op schor
ten en stofjassen.
Veel groter zijn de vlaggen, die in
Soest bij bijzondere gelegenheden wap
peren. K.P.S. kreeg bij de viering van
het tweede lustrum een vlag aangebo
den, waarop het hele paleis gebor
duurd werd, de Soester Politie Sport
vereniging heeft een vlag van de fir-
de borduur- als in de textielafdeling
nog niet kunnen laten gelden, zodat
het werk in het gehele bedrijf nor
maal doorgaat en er van ontslag van per
soneel of kortere werktijd geen sprake
is. In het begin van dit jaar moesten
[zelfs nog enkele nieuwe krachten wor-
I den aangesteld.
1 Wat de bestedingsbeperking nog bren-
gen zal is moeilijk te voorspellen, maar
het moet al heel gek gaan willen die
bedrijven aangetast worden, die na de
oorlog op het hechte fundament van
een gezonde bedrijfspolitiek staan en die
zich niet waagden aan konjunctuursspe-
culaties.
Onder die firma's schaart zich de fir
ma Kaldenberg.
Morgen is het een klein beetje feest
in het industriegebouw, Amersfoortse
straat 76. Geen grootse viering van een
jubileum, want pas over 5 jaar wordt
een mijlpaal bereikt, die algemeen be
schouwd wordt als een bijzonder tijd
stip in het bestaan van een bedrijf.
In het gebouw „Elthto" is woensdag
avond een bijeenkomst gehouden welke
georganiseerd was door het Instituut
„Kerk en Wereld".
De heer A. v. d. Meiden sprak over het
werk van dit instituut, toonde licht
beelden hiervan, terwijl na de pauze
een film over het vluchtelingenpro
bleem gedraaid werd.
Ds Van Krugten opende de avond,
waarna een uiteenzetting gegeven werd
van het veel omvattende werk van
„Kerk en Wereld".
Voot de oorlog was het niet zo best
gesteld met de protestantse kerken. Er
heerste teveel de sfeer van gezapige rust,
waarin men zich alleen maar met ei
gen zaken bezig houdt. In de oorlog
kwam de kerk onder druk en de be
zetting schudde haar wakker. Zij be-
De KAMER VAN KOOPHANDEL EN
FABRIEKEN te AMERSFOORT houdt,
voor het verstrekken van inlichtingen,
woensdag a.s., van 14 tot 17 uur, zit
ting ten Gemeentehuize alhier.
greep haar boodschap en zij kwam in
verzet. Zij had de wereld in de steek
gelaten, maar nu werd haar duidelijk,
dat de opdracht van Jesaja aan de in
woners van Jeruzalem ook voor de kerk
gold. De poort openen en naar buiten
gaan, de weg vrij maken en tenslotte
de banier oprichten. De kerk kreeg
een nieuw gezicht op de wereld en
werd er zich van bewust, dat het Evan
gelie diende te infiltreren in alle le
vensuitingen en dat het Evangelie over
al haar boodschap heeft.
In 1945 werd het instituut Kerk en
Wereld opgericht. Het werd geboren
uit de overtuiging, dat slechts de dienst
aan anderen van belang is. De kerk
kreeg deze opdracht tot dienen bijna
2000 jaar geleden, maar over het alge
meen bracht zij er niet zo veel van te
recht. Dit dienen betekent het zich
buigen naar anderen die hulp nodig
hebben. Het is de roeping van het in-
tituut in de gemeente te staan en de
christelijke gemeente te aktiveren het
zelfde te doen. De stenen op de weg,
die het Koninkrijk Gods in de weg
staan, moeten verwijderd worden.
Daarbij verdient het aanbeveling eens te
bedenken wie de meeste schuld heeft
aan het feit dat die stenen zich als
VAN DE „SOESTER COURANT"
VAN VRIJDAG 31 JANUARI 1958.
belemmering op die weg bevinden, de
kerk, of zij die onkerkelijk zijn. Lang
heeft de kerk geen oog gehad voor de so
ciale nood onder de jeugd. Zij be
moeide zich niet met arbeidsverhou
dingen en hield zich ver van alles wat
op elk terrein wrijving tussen de men
sen veroorzaakte. Zij deelde slechts
stichtelijkheid uit.
In 1945 startte men met veel enthou
siasme, maar veel verdween hiervan.
Het bleek nog moeilijker dan men ver
wacht had, maar het werk ging door.
le soort PETROLEUM voor oliestook-
haarden. B.P. Petroleum.
Caltex Benzine.
BEL OP no. 2185.
STEENHOFFSTR. 25 SOEST
In de villa De Horst te Driebergen
zijn gemiddeld 80 leerlingen in
een internaat, dat hen opleidt tot
werkers op velerlei terrein.
Daar zit ook de staf van 60 man, die
de administratie voeren. In het Eyk-
manshuis worden de conferenties, bij
eenkomsten en cursussen gehouden, die
er alle op gericht zijn het Evangelie uit
te dragen.
De „Wika's" zijn de jonge werkers van
het instituut. Zij houden zich ondermeer
bezig met plattelandsapostolaat. De
moeilijkheden op het platte land zijn
thans groot. De industrialisatie be
dreigt de landbouw en vele boeren
zoons gaan op in de industrieën. Daar
worden ze vaak nummers en het con
tact met de kerk gaat veelal verlo
ren. Geestelijk verkeren zij vaak in
nood en voor de werkers van het in
stituut ligt hier een taak. Slechts
10 °/o van hen, die van het platteland
in de industrie terecht komt, meldt zich
aan bij een kerk in de nieuwe omge
ving. Het instituut wil zich bemoeien
met de andere 90
Onder het plattelandsapostolaat valt
ook het werk voor hen, die door ge
wijzigde omstandigheden in de struc
tuur van ons land als het ware ont
worteld worden. Zij, die straks de
dupe worden van het Deltaplan, dat
een uitstekend werk beoogt, maar ve
le dwingt zich te veranderen, zoals de
Uw
BAARN. THL. I7JB
B oo
Het zit er bij de meesten zo vast in
fietsen met z'n tweeën naast elkaar
is toegestaan Dat had U gedacht, maar
het is lang niet altijd waar.
Het mag alleen, zolang het verkeer
daardoor niet in gevaar wordt ge
bracht of belemmerd wordt
Zoals het op de afbeelding staat, is
het zeer zeker niet geoorloofd, even
als bijvoorbeeld op smalle fietspaden.
Verbond voor Veilig Verkeer.
vissers langs de Zuiderzee zich verande
ren moesten.
Het arbeidsapostolaat houdt zich be
zig met de industrie, waar veel wan
verhoudingen zijn door het ellebogen
werk en door de mentaliteit van naar
boven likken en naar onderen trappen.
Vaak werken mensen dagelijks 8V2 uur
met elkaar, maar zij blijven elkaar
volkomen vreemd. Dit is een vorm van
nood in de industrie en hier ziet „Kerk
en Wereld" een taak.
Het gemeente-apostolaat is misschien
wel het belangrijkste van het werk om
dat „Kerk en Wereld" machteloos is
als de gemeente niet geactiveerd kan
worden. Het is niet alleen de bedoeling
zich het geestelijke toe te eigenen, maar
het dient uitgedragen te worden. Men
moet het als een licht zien en meestal
komt hiervan niets. Als hierin echter
geen verandering komt dan heeft de
kerk over enkele tientallen jaren geen
kracht meer.
Naast het openen van de poort naar
de wereld en het opruimen van de
stenen is daar het opheffen van de
banier, maar daaraan is men nog lang
niet toe. Er zijn in de loop der eeuwen
al te veel banieren opgericht, die de
vlaggen waren om de lading te dek
ken. Het is beter in ootmoed stenen te
ruimen en inplaats van een banier op
te heffen zo af en toe een hele kleine
vlag uit te steken als teken van Gods
gunst, die de kerk nog wil gebruiken
om zijn Evangelie uit te dragen.
