„Nozem** is een
jiddisch woord.
WAT ZAL HET
ZWAARST WEGEN?
APPLAUS.
NAJAAR.
SOEST.
DE GASPRIJS OMLAAG.
POGING TOT BEROVING EN
MISHANDELING.
BRANDWEER TELEF. 3 3 3 3
EN DE HOEK.
VRIJDAG 9 OKTOBER 1959.
Abonn. p. kwart, 2.10 - per post 2.25
Verschijnt iedere dinsdag en vrijdag.
37e JAARGANG no. 76.
UITGAVEDRUKKERIJ SMIT SOESTDIJK BUREAU VOOR REDAKTIE EN ADMINISTRATIEVAN WEEDESTRAAT 29A, SOESTDIJK TELEFOON 2566 POSTGIRO 126156
D'e commissie Van Voorst tot Voorst
heeft op verzoek van de regering advies
uitgebracht over de mogelijke verkor
ting van de diensttijd voor dienstplich
tigen. Als wij aan onze NATO-ver-
pliclningen willen blijven voldoen, zal
er steeds een bepaald aantal manschap
pen onder de wapenen moeten zijn.
Gaan wij de diensttijd verkorten, dan
wordt dit aantal kleiner, hetgeen zal
moeten worden opgevangen door het
werven van meer beroepspersoneel en
dienstplichtigen die zich voor lange
tijd willen verbinden.
Om deze mogelijkheid te scheppen, zul
len de uitkeringen drastisch moeten
worden verhoogd, aangezien men an
ders geen vrijwilligers zal kunnen aan
trekken.
Voor de verkorting van de diensttijd
met 2 maanden zullen de hogere kos
ten voor 1960 50 miljoen en 86
miljoen voor de latere jaren bedragen.
Gaat men de diensttijd met 4 maanden
bekorten, dan zullen de bedragen res
pectievelijk 60 en 136 miljoen zijn,
terwijl ze bij een bekorting met 6 maan
den tot respectievelijk 60 en 158
miljoen zullen stijgen.
Een verkorting van de diensttijd zal
de belastingbetaler dus onherroepelijk
meer geld gaan kosten. In ons land waar
de belastingen reeds tot een maximum
zijn opgeschroefd, lijkt ons dit juist de
druppel, die de emmer doet overlopen.
Anderzijds heeft de beoogde verkorting
natuurlijk ook bepaalde voordelen en
niet in het minst voor de betrokkenen
en hun naaste verwanten. Het staat
werkelijk nog te bezien, waartoe de re
gering zal besluiten, want of de Ne
derlandse belastingbetaler een nieuwe
verhoging der lasten zonder morren zal
sttkkeri7 valt ernstig te betwijfelen
Wat zal het zwaarst wegen
De benoeming van Eildert G. Stijkel,
thans directeur-generaal bij Euratoom
te Brussel, tot staatssecretaris van Ver
keer en Waterstaat, is een applausje
waard.
In de eerste plaats, omdat er plaats
gemaakt is voor een internationaal
verkeersdeskundige, in de tweede plaats
omdat prof. De Quay voor deze plaats
de juiste man koos. Een man, die dui
delijk sporen heeft achtergelaten bij
het Nederlands Economisch Instituut,
het Centraal Planbureau, het werk van
het Economisch Hulpprogramma, de
Organisatie voor Europese Economische
Samenwerking, de Europese Betalings-
Unie en de Kolen- en Staalgemeen
schap, waarvoor hij de vervoersproble
men oploste.
Den Haag heeft gebrek aan zulke man
nen, die afstand doen van een hoog be
lastingvrij inkomen en internationale
vooruitzichten om terug te keren in
de armetierigheid van het Binnenhof.
Eindelijk kan ons verkeersvraagstuk
groots worden aangepakt
Hoeveel maanden heeft De Quay ge
zocht naar zulke ministers
MEDISCHE DIENST.
In het komende weekend wordt de
dienst waargenomen door de artsen
J. Kuipers, Middelw.str. 34. Tel. 2815.
W. J. Schutte, B. Grothestr. 65, tel. 2333.
Geopend is apotheek „Soestdijk", Van
Weedestraat 46.
D'e kolenman, met zwart gezicht,
kijkt vrolijk, pienter, helder
Zijn aardappel-collega stort
zijn inhoud in de kelder.
Ma rommelt in de kinderkast
naar ondergoedse zaken
Aan wollen broek of pantalon
moet z'een verlengstuk maken.
De parasol gaat met verlof,
de spreeuw naar warmer streken.
Pa constateert de eerste jicht,
gaat zich in katvel steken.
We nemen afscheid met een zucht
van dunne zomerpakken,
We ruiken scherpe kamferlucht,
opstijgend uit de zakken
Van 't wachtend, wollig winterpak,
dat motvrij heeft gehangen
En in welks linker binnenzak
wij vloerkleedkevers vangen
De zonneschermen gaan er af,
de tuinstoel gaat naar binnen,
De bloementjes gaan van 't balkon
het najaar gaat beginnen.
CLINGE DOORENBOS.
Door de inwerkingstelling van het
Gasbedrijf Centraal Nederland, waar
van ook onze gemeente deel uitmaakt,
is het mogelijk de gasprijs te verla
gen.
De tot nu toe geldende tarieven zijn
alsvolgt
Klasse. Vastrecht p. m. Prijs per m3.
A. 0,00 18.5 cent.
B. 0,80 16,5 cent.
C. 1,30 15,5 cent.
D. 2,15 cent.
E. 3,14,5 cent.
F. 5,14 cent.
Voor gemeentegebouwen, kerken en
scholen 14 cent.
Bij verlaging van de gasprijs zou het
vastrecht dienen te worden gesteld op
3,per maand, zijnde de omslag
van de vaste kostenbestanddelen zoals
afschrijvingen, onderhoud meters, lei
dingen en gebouwen, personeelskosten
e.d. per verbruiker.
Het gastarief zou in dat geval kunnen
worden bepaald op hetzelfde bedrag
als waarvoor het gas moet worden in
gekocht.
Een bedrag van ƒ3,is echter voor
de kleinere verbruikers een te zware
last en daardoor zou tevens de socia
le inslag van het tarief verloren gaan.
Om hieraan tegemoet te komen is het
noodzakelijk, dat het vastrecht voor
de kleine verbruikers niet op ƒ3,
doch op een lager bedrag wordt bepaald.
Daardoor zal de prijs van 1 m3 gas
wat hoger gesteld moeten worden dan
de inkoopprijs.
Als gevolg hiervan zouden de tarieven
alsvolgt zijn
Klasse. Vastrecht p. m. Prijs per m3.
A. 0,50 17 cent.
B. 3,— 12,5 cent.
C. ƒ0,70 15,5 cent.
Klasse C (ƒ0,70) is uitsluitend bedoeld
voor die verbruikers welke een gas-
geyser in gebruik hebben.
Tevens dient nog een tarief te worden
ingesteld voor de grootverbruikers.
Naast de oude tarieven was een be
drag voor meterhuur verschuldigd, doch
deze huur komt bij de nieuwe tarieven
te vervallen.
Daar het echter in de bedoeling van
het G.C.N. (Gasbedrijf Centraal Neder-
lan) ligt om t.z.t. gas van een hogere
Menigeen zal zich wel eens hebben
afgevraagd waar nu eigenlijk dat woord
„nozem" vandaan komt. Is het ontleend
aan een andere taal. overgewaaid uit
Amerika, nieuw gevormd uit enkele
oude woorden of heeft het zelf een
bepaalde betekenis, b.v. nieuwe jeugd
of iets dergelijks.
Het is de taalkundig adviseur dr Eeck-
hoff gelukt, de herkomst van dit nieuwe
woord, dat thans door iedereen in de
lande gekend en gebruikt wordt, na
te gaan. Nozem blijkt volgens dr E.
Eeckhoff te zijn gevormd uit een Jid
disch scheldwoord, maar het eigenaar
dige is, dat alleen in Nederland de Jo
den als naamgevers hebben gefungeerd.
Hoe verbreid de Israëlieten ook zijn
over de gehele aarde, overal elders ont
vingen deze luie en lastige jongelieden
ander aanduidingen. In Duitsland ge
bruikt men de term „Halbstarken", in
Engeland spreekt men van „teddy
boys", in de Ver. Staten heten zij „beat
niks" (van beat-generation), in Italië
klinkt het welluidend „vitellone", dat
groot kalf betekent, in Australië zijn
het de „angry young men" (boze jon
gelui), in Rusland „stiljagi", om maar
eens enkele benamingen te toemen.
Het Nederlandse woord nozem is ou
der dan de hedendaagse publicaties
over de nozem. Reeds voor de oorlog
gebruikten jongeren vormen als „jazz-
nozems", „swing-nozems" e.d. als er
sprake was van overdreven liefhebbers
van de toen moderne muziek of dans.
Omdat er bij dit slag jongelui vaak
bepaalde gezichtstrekken en haardracht
karakteristiek waren, is wel gedacht aan
contaminatie (samentrekking) van de
woorden ummer of nommer (vgl. fuif
nummer) met het jiddische ponem (ge
laat). In elk geval was het vermoeden
gewettigd, dat het woord het eerst
door de Joden gebruikt is, omdat het
naspeurbaar stamde uit de Amster
damse uitgaanswereld, waarin toen de
Joden een dominerende rol vervulden.
calorische waarde te leveren zouden
deze tarieven dan verhoogd moeten
worden. Om hieraan te ontkomen heeft
het G.C.N. aan zijn afnemers voor
gesteld om niet meer de geleverde ku
bieke meters in rekening te brengen
doch over te gaan op een zogenaamd
mega calorieëntarief.
Dit tarief beoogt de gasprijs per 1000
k/cal. te berekenen. Dit betekent voor
het huidig ontwc/pen tarief dat de
m3-prijs door 4 gedeeld moet worden
daar momenteel 1 m3 gas 4000 k/cal
heeft.
Het voorgestelde tarief dient dus als
volgt te worden bepaald
Klasse. Vastrecht, p. m. Prijs p. m/cal.
A. 0,50 4,3 cent.
B. 3,3,1 cent.
C. 0,70 3,9 cent.
Het ligt in het voornemen van B. en W.
onzer gemeente met ingang van 1 ja
nuari 1960, dus na de meteropname over
de maand december 1959, de nieuwe
tarieven te doen ingaan.
In de raadsvergadering van woensdag
21 oktober a.s. zal de gemeenteraad in
deze aangelegenheid een beslissing ne
men.
Gistermiddag, te ongeveer 1.30 uur,
overkwam de 60-jarige mevrouw S.
uit Amersfoort de schrik van haar
leven toen zij fietsende op de Peter
van de Breemerwep, door een jeugdig
persoon, die zich in een bosje had ver
scholen, van de fiets werd getrokken.
De onverlaat sleurde de vrouw het
bosje in, terwijl ha \r fiets midden op
de weg bleef ligger-
Hij greep haar bij de keel en riep
„Als je durft te s ireeuwen wurg ik
je en je blijft hier jiggen tot ik eerst
je fiets van de weg heb gehaald".
Uit angst durfde de vrouw niet om
hulp te schreeuwen. Terwijl de jongen
haar nog steeds bij de keel vasthield,
hoorde de angstige vrouw een brom
fietser naderen. Zij had toen de moed
om om hulp te roepen. De bromfietser
zag een fiets midden op de weg liggen
en daarna de vrouw en de jongen in 't
bosje. Vanzelfsprekend liet de knaap
de vrouw toen los en nam hij de vlucht
met achterlating van een zo goed als
nieuw sportrijwiel, benevens een das.
Op het hulpgeroep kwamen ook enige
omwonenden naar de plaats van mis-
De naspeuringen liepen evenwel dood,
omdat het zuivere spreektaal was geble
ven en nergens een geschreven stuk
bleek te vinden, waarin nozem in een
bepaalde betekenis voorkwam. Het viel
derhalve niet na te gaan wanneer en
in welk geval het woord het eerst ge
bruikt moet zijn en door wie.
Dr Eeckhoff heeft zich daarbij niet neer
gelegd en heeft het Jiddisch, de onder
linge spreektaal van de Amsterdamse
en Duitse Joden, aan een onderzoek
onderworpen.
Hij ondervroeg bovendien personen, die
tussen 1930 en 1939 bekend waren in
kringen van jeugdclubs en jonge ar
tiesten. Deze naspeuringen zijn met
verrassend resultaat beloond.
Het Jiddisch kent een scheldwoord
„nozrim", dat in die genoemde jaren
reeds in gebruik was en dat door andere
jonge Amsterdammers als „nozem"
verder is gebruikt, zonder dat zij de
1 betekenis daarvan kenden.
Wat beduidt „nozrim" Letterlijk „Na-
zarener". Maar uit Nazareth waren de
ouders van Jezus afkomstig, die door
de Joden als een valse profeet wordt
beschouwd. Het woord Nazarener werd
daarom tot een scheldnaam voor chris
tenen, inzonderheid voor een aantal
van hen, die een secte vormen in Pa
lestina in de tweede eeuw van onze
jaartelling. Deze verenigden de Jood
se godsdienstplechtigheden met de voor
schriften van Jezus. Naar aanleiding
van deze parallel moet te Amsterdam
een jonge Jood, die „barbaarse" chris
telijke muziek en dans minde, voor
„nozrim" zijn gescholden. En zijn vrien
den betitelden prompt dergelijke ty
pen, ongeacht geloof, als „nozrim"
(feitelijk een meervoudsvorm) en als
„nozem" (dat enkelvoud bleef).
Zo is het te verklaren, dat heden ten
dage christelijk Nederland, de asociale,
ongrijpbare, branieschoppende jongens,
die God noch gebod erkennen, aan
duidt als christenen
handeling.
De politie werd onmiddellijk met het
voorval in kennis gesteld en met een
politiehond is lange tijd gezocht naar
de dader.
Deze had een kleine voorsprong op
zijn achtervolgers, maar wist zich ver
moedelijk schuil te houden. Zowel de
vrouw als de bromfietser konden een
duidelijk signalement van de dader
geven.
Het bleek een ongeveer 16-jarige jon
gen te zijn, die het vermoedelijk om
het tasje van de vrouw te doen is
geweest.
De vrouw vertoonde duidelijke sporen
van wurging aan haar hals, terwijl
haar gezicht bloedde. Zij is per poli
tieauto naar haar woning te Amersfoort
vervoerd.
Uit het ingestelde onderzoek is geble
ken dat de aanrander is de I6-jarige
J. W. J. T. te Baarn, die verpleegd
wordt in een inrichting te Achterveld.
NUTSSPAARBANK SOEST.
Het inleggers-tegoed bij de Nuts-
spaarbank te Soest is ook in het 3e
kwartaal gestegen. Er werd ingelegd 'n
bedrag van 921.138,66, terugbetaald
818.363,23, zodat meer werd ingelegd
dan terugbetaald 102.775,43.
Het totaal-inleggerstegoed bedraagt
thans 4.244.254,52, het totaal aantal
inleggers 6695.
Op de scholen waar het schoolsparen is
ingevoerd werd door bijna 1000 kinde
ren hieraan deelgenomen. Deze spaar
den 3650 maal een bedragje, tot een
totaal van 2505.10.
Van de gratis door de Nutsspaarbank
in bruikleen verstrekte spaarbusjes
werden er 345 ter lediging aangeboden
met een totaalbedrag van f 10,286,49.
SPORTPROGRAMMA.
Voetbal.
Zondag
S.E.C. 1Neerlandia 1, 2,30 uur.
S.E.C. 2—V.D.O. 2, 12 uur.
N.S.C. 2—S.E.C. 3, 2.30 uur
S.E.C. 4Veenendaal 4, 12 uur.
D.O.S.V. 1—B.D.C. 1, 2.30 uur.
B.D.C. 2L.V.V. 2, 2.30 uur.
B.D.C. 3Baarn 5, 12 uur.
Zebra's 4B.D.C. 4, 12 uur.
Zebra's 5B.D.C. 5, 12 uur.
Zaterdag
B.D.C. aMeervogels a, 4 uur.
R.K.B.V.V. b—B.D.C. b, 4 uur.
Opstelling S.E.C. 1.
Adams
J. v. d. Valk R. ten Hove
De Rooy Ruttenberg Kuyink
Van Breukelen Van Kooy
D'e Bruin Maassen Velthuizen
Korfbal.
Zondag Zwaluwen 2Spirit 1.
Zaterdag Spirit 2Austerlitz 2.
Adsp. K.V.O.adsp. Spirit.
Hockey.
Heren 2—Kamelon, 11 u, Schr.1. (vr.sch.)
Dames 2Kampong 3, 12.30 u., Schr.1.
Dames 1Kampong 2, 14 u., Schr.1.
Dames 3Kampong 6, 10.30 uur. B.str.
(vriendschappelijk).
Dames 4Kampong 7, 12 u., Bosstr.
(vriendschappelijk).
Heren 4Schaerwijde 5, 13.30 u„ B.str.
(vriendschappelijk).
Kampong 4Heren 1, 11 uur.
Kampong 7—Heren 3, 14 u., vriendsch.
SPOORWEG- EN TRAMPERSONEEL
KRIJGT MEER VRIJ REIZEN.
In De Gouden Ploeg vergaderde woens
dagmiddag de afdeling Soest van de
bond van gepensioneerden van spoor-,
tram- en ander vervoerspersoneel.
Allereerst werd een minuut stilte in
acht genomen ter nagedachtenis van
de in juni 1959 overleden bondssecre-
taris, de heer Klaassen.
De actief dienende spoorman heeft vrij
reizen, maar wanneer men gepensio
neerd is, krijgt men slechts de helft
van het aantal reizen.
Volgens de voorzitter, de heer P.
Schaay, is, op verzoek van de perso-
neelsraad en de drie vakorganisaties,
overeengekomen, dat de gepensioneer
den er voortaan zes reizen bij krijgen.
Verder komt er nog een buitenlandse
reis bij. Op het ogenblik hebben de
kinderen van gepensioneerden jon
ger dan 16 jaaar, ook vrij reizen, terwijl
de oudere studerende kinderen nu ook
in aanmerking komen voor vrij ver
voer. Eventuele gebrekkige of inva-
Met de uitspraak van de ereraad van
geneeskundigen, inzake de onverkwik
kelijke zaak van de krankzinnigver
klaring van het artsenechtpaar Meu-
lenbelt, hoeven we ons niet gelukkig
te prijzen en de psychiaters nog veel
minder.
De uitspraak, die op zodanig tijdstip
werd bekend gemaakt, dat de heftig
ste opposant zich pas 2 dagen na de
publicatie kon verweren en onjuist
heden aantonen, had voor de gewone
luisteraar en lezer een schijn van de
gelijkheid.
Vooral het niet verschijnen van de
Meulenbelts, ondanks de uitnodiging,
werd nogal benadrukt.
Nu we echter het antwoord van de
Meulenbelts hebben gelezen zijn er zeer
veel Nederlanders van mening, dat we
er met de uitspraak van de ereraad
nog lang niet zijn.
Voor een leek blijft het vreemd, dat
man en vrouw op één en hetzelfde
ogenblik krankzinnig worden bevonden
en even precies op éénzelfde tijdstip,
een paar weken later, ongevaarlijk wor
den verklaard.
Wanneer we daarbij bedenken, dat,
volgens de Meulenbelts en hun raads
man, met de wetten, die moeten voor
komen dat iemand onrechtmatig m
een gekkenhuis wordt gestopt, nogal
nonchalant is omgesprongen, moet het
een ieder angstig te moede worden.
Zit je eenmaal in zo'n inrichting, dan
moet je maar weer zien hoe je eruit
komt. Pleeg je verzet, trap je in je
angst om opgesloten te blijven de hele
santekraam in elkaar, dan zeggen ze
zie je wel dat ie gek is. Berust je in
je opsluiting dan zeggen ze zie je
wel, wanneer hij normaal was, nam hij
het niet.
Wat dat betreft, hebben de Meulen
belts dus eigenlijk nog geboft.
Zoals het zich laat aanzien zijn we
met de uitspraak van de ereraad nog
niet aan het eind van de Meulenbelt-
affaire.
We moeten in het belang van 'edei no
pen, dat de mensen die de strijd tegen
willekeur zijn begonnen, de macht en
kunde zullen hebben door te gaan.
In de eerste plaats om het artser.erht-
paar te rehabiliteren, maar niet mm.der,
omdat iedere Nederlander het recht
heeft te weten of er met de Krankzin
nigenwet de hand is gelicht, ja of nee.
H. OEKMAN.
lide gepensioneerden kunnen voortaan
ook een geleider meenemen, die even
eens vrij vervoer zal krijgen.
Tenslotte kwamen de huurverhoging,
loonsverhoging, de S.E.R. en de stich
ting van een tehuis voor oude spoor-
mannen en tramwegpersoneel in be
spreking.
GOED HONINGJAAR.
In café-restaurant Zonneheuvel verga
derde de afdeling Soest van de Ned.
Ver. voor Bijenteelt, onder voorzitter
schap van de heer G. H. Grijze.
Deze verwelkomde in het bijzonder
de heer J. v. d. Maal, voorzitter van de
afdeling Baarn.
Eerst werden de reiservaringen bespro
ken. De oogst was vanaf maart tot
september bijzonder goed geweest.
De meeste korven leverden meer dan
100 pond per volk op, hetgeen wel een
zeldzaamheid is. Vooral door het prach
tige zomerweer was de oogst bijzonder
goed en de bloemen, de moerasandijvie
en de zee-aster hebben flinke voorra
den geleverd.
Volgens de voorzitter is de onlangs
gehouden honingtentoonstelling tijdens
de Floralia-ten toonstelling iets tegen
gevallen. Wel is er propaganda gemaakt,
terwijl ook wel zaken zijn gedaan, maar
toch waren de resultaten niet zo als
men verwacht had.
Er kwamen zich 17 nieuwe cursisten
melden. Er was een nadelig saldo en
hierover zal in een volgende verga
dering gesproken worden.
De honingprijs werd vastgesteld en
werd voor gewone honing 1,50 per
pot én heidehoning, die uitsluitend bij
imkers te verkrijgen is, 2,00 per pot.
Aan deze prijzen moeten de aangeslo
ten leden zich houden. Hierna werd het
winterprogramma vastgesteld. In ok
tober een vergadering met een spreker,
in november een filmavond, in januari
1960 de jaarvergadering, in februari
weer een vergadering met een spreker,
in maart opstelling van het reispro
gramma, eind maart weer een film
avond.
