TWEEDE BLAD DE DOOD IN HET ZOUTVAATJE. YRAGEN STAAT VRIJ. PROOST SOEST. KOUD REKENKUNSTJE. JAPANS VERRADERLIJKE POLITIEK. VAN DE SOESTER COURANT VAN DINSDAG 16 FEBRUARI 1960. Op 17 december j.1. werd de vrije we reld opgeschrikt door een mededeling, dat communistische agenten kans had den gezien om binnen te dringen in de studio's van Radio Freies Europa" (R.F.E.), gevestigd te München. Wat is er nu eigenlijk voorgevallen In korte feiten dit een communistische agent van Tsjechische nationaliteit had kans gezien om zich een baan te vero veren bij deze westelijke propaganda- zender en werd opgenomen in de kring van vaste medewerkers. Nadat hij het vertrouwen had weten te winnen, heeft de man zich op een daartoe geschikt ogenblik naar de kantine (de mess) in dit gebouw begeven om daar ongezien, in de op de tafeltjes geplaatste peper en zoutstellen een dosis vergif te strooien. De te hulp geroepen Amerikaanse des kundigen op dat gebied, die zijn inge deeld bij het in west-Duitsland werk zaam zijnde „Central Lntelligence Corps (C.I.C.), te Wiesbaden verklaarden, dat men hier te doen had met het vergif atropin, dat wordt bereid uit de plant Belladonna. Atropin is een vergif dat op het centrale zenuwstelsel inwerkt en de werkzaamheden daarvan verlamd en buiten werking stelt en uiteindelijk de dood ten gevolge heeft. Vastgesteld werd, dat in ieder zoutvaatje een ge middelde van 2,36 °/o atropin werd aan getroffen. Opgemerkt zij, dat 30 milli gram van dit vergif door de mens ge nuttigd, de dood ten gevolge kan heb ben. Naam geheim. De geheime agent heeft na een dagen lang verhoor tenslotte een volledige be kentenis afgelegd. Zijn naam wordt vooralsnog geheim gehouden, daar is komen vast te staan dat de man in opdracht handelde van een in west- Europa geaccrediteerd diplomaat. De gearresteerde communist werd, na zijn verhoor, overgebracht naar een kazerne, in gebruik bij een Amerikaans legeronderdeel en in een der aldaar aanwezige cellen ingesloten. Het is denkbaar, dat de man naar de Ver, Staten zal worden overgebracht en al daar zal worden berecht. De R.F.E. neemt graag mensen van achter het ijzeren gordijn in dienst, om dat het dagelijks nieuwsuitzendingen verzorgt voor landen daar. Haar zeer sterke zenders zijn opgesteld in Mün chen, waar het hoofdkwartier is ge vestigd en in Lissabon, de hoofdstad van Portugal. Naast de gebruikelijke nieuwsuitzendingen in het Pools, Tsje chisch, Slowaaks, Hongaars, Roemeens, Bulgaars, Russisch en Oekraïns, is er een berichtendienst, die tevens agent schappen heeft in Athene, Rome, We nen, München, Istanboel, Berlijn, Ham burg en Stockholm. Een dienst overi gens, die zéér goed blijkt te zijn in gelicht over de gang van zaken in de betrokken landen. Een nieuw gezicht. Hoe kon deze figuur door de mazen van de controle heensluipen Dat komt, omdat het een geheel nieu- Tot trouwen was hij nooit gekomen, Hij was verstokte vrijgezel; Zij maantje scheen al door de bomen, Enfin, u ken dat genre wel. Een man was bezig hem te scheren En, aangezien dat vrij lang duurt, Werd hij, zoals zo véle heren, Oók onderhand gemanicuurd. Zij vijlde, friemelde en knipte Met handjes als van wit satijn; Een schattig neusje, dat iets wipte En een profiel van Griekse lijn. Haar platina gekapte kopje Keek telkens eventjes omhoog, Hij voelde 'n extra harteklopje Bij 'n blikje uit haar blauwe oog. De mannen worden nimmer wijzer, Verstand zit er "Soms weinig in; Ze zijn nu eenmaal niet wijzer, De vrijgellen evenmin. Toen zij zijn vijfde vinger vijlde En aan zijn pink beginnen zou, Zijn oog dat blauwe meer wéér peilde, Vroeg hij houdt u van films, juffrouw 'k ben dol op films zong zij hem tegen, Hij zag de hemel openstaan, Vroeg pianissimo, verlegen, Of zij eens samen zouden gaan Ze zeigraag, maar er is één „maar" bij, Ze knikte met haar krullebol. Hij vroeg wat is er voor bezwaar bij Zijn hart sloeg over en op hol. Op dat moment moest hij pauseren, Dat zij hem zijn gezond verstand De man, die bezig was met scheren, Was net bij 't strottenhoofd beland. Zij zei 'k wil graag, kan alle dagen. Als mijn verloofde 't permiteert U kunt hem zélf permissie vragen, 't Is mijn verloofde, die u scheert. CLINGE DOORENBOS. we spion betrof. Er bestaat een docu mentatiedienst met een archief, dat op de dag van vandaag is bijgewerkt, waarin o.m. staan vermeld de namen en verdere bijzonderheden van vrijwel alle communistische spionnen, verra ders, de grote en de kleine communis tische partijbonzen en propagandisten. Maar hij stond er niet bij, zijn foto kwam er (nog) niet in voor Radio Vrij Europa werd gesticht in 1950 door Amerikaanse burgers, zaken lieden en instellingen, die het werk van de omroep, de bestrijding van het com munisme, ook financieel hebben moge lijk gemaakt en nog mogelijk te maken. De zender had tot voor kort ongeveer 1300 medewerkers in dienst. Duistere strijd gaat voort. Aan het „koude font", tussen oost en west gaat de strijd onverminderd en in alle hevigheid voort. Alle denkbare listen worden aangewend, vallen wor den gezet. Mensen verdwijnen spoor loos. Weer andere duiken op om ook weer te verdwijnen, al of niet een bloedig spoor achterlatend. Kort geleden werd in de ambtswoning van de Lutherse bisschop van Ber lijn dr Otto Dibelius een geheime te lefoonlijn ontdekt, waardoor alle door de bisschop gevoerde telefoongesprek ken werden mee-beluisterd door Oost- duitse communistische agenten. Wie zal het volgende slachtoffer zijn We weten het niet. Kort geleden kwamen berichten bin nen over een toenemende spionage-ac- tiviteit der bolsjewisten in het grens gebied rondom Helmstedt en aan de Westduitse grenzen. Daar werden beruchte Oostduitse en Russische spionage-experts gesigna leerd. Wat voeren die daar in hun schild In die gebieden woedt nog steeds de „Nervenkrieg" in alle hevig heid. Geheime waarnemers vestigen zich in dit frontgebied en vangen vluchtelingen op, tuk als zij zijn op „geheim nieuws". Radio Vrij Europa weet zulk nieuws veelal het eerst te melden. Onrustig hebben we uitgezien naar het lang gevreesde accoord wet west- Duitsland inzake de grenscorrecties, de schadevergoeding aan Nederlandse na zi-slachtoffers, de kwestie van de DoL lard en de vrije rijnvaart. De uitslag heeft ons verbijsterd. Niet alleen heeft onze regering de Duit se grensgebieden op één stukje bos na volledig cadeau gegeven, zij heeft ook genoegen genomen met een zeer on toereikend „globaal bedrag" ter vergoe ding van „enige schade" bij een ge deelte der slachtofers. De overige ge troffenen worden verwezen naar het komend vredesverdrag Voor de Dollard is nog helemaal geen oplossing in zicht, maar er wordt een commissie benoemd. Omdat die com missie het niet eens zal kunnen wor den, is er gelijk een scheidsgerecht op het praatprogram gezet. En met het oog op onze rijnvaartbelangen „houdt Den Haag vast aan de acte van Mannheim" (en Duitsland aan de bepalingen van Bonn We zijn na 15 jaar vrede nog geen stap gevorderd. Maar wel zijn we on ze grensgebieden, het grote dwingende wapen bij deze onderhandelingen, kwijt. De heren hebben op het succes waar schijnlijk instemmend geklonkenein Prosit DE WIJDE WERELD IN. Een minderjarige jongen uit Rotterdam nam de benen. In Soest werd hij aan gehouden en hij bevindt zich nu weer onder de ouderlijke hoede. ROOFZUCHTIG. Er was een bijeenkomst in de kerk aan de Driehoeksweg en vele fietsen ston den buiten. Lampjes en fittingen wer den door onbekenden weggenomen, zo dat de gedupeerden naar huis moesten lopen om niet de kans te lopen een proces-verbaal te krijgen wegens het rijden zonder licht. BEROEPENTENTOONSTELLING. Hedenmiddag is door de burgemeester in het restaurant van het Soester Na tuurbad de beroepententoonstelling ge opend, die georganiseerd is door het gewestelijk arbeidsbureau Soest. Aanvankelijk zou deze tentoonstelling in de nijverheidsschool aan de Molen straat gehouden worden maar dit stuit te op bezwaren. Het restaurant van het natuurbad is nu gratis beschikbaar ge steld, maar de kosten van verwarming en verlichting zullen door de gemeente betaald worden. Het college verzoekt de raad hiervoor 100,beschikbaar te stellen. MIXED HOCKEYCLUB. Kampong 2Soest 1 (dames) 0-3. In een uitstekende wedstrijd, met als uitblinkster Stans Hoppenbrouwers, heeft Soest met 3-0 gewonnen van een prima spelend Kampong 2. Soest speelde voor het eerst weer op de oude vertrouwde manier en dus was het weer een prima spelend elftal, dat door zeer goed samenspel en uitstekend opbouwend werk van de linksbinnen van Soest, Stans Hoppenbrouwers, tot een zeer goed peil kwam. Voor rust wist Stans Hoppenbrouwers de uitstekende keepster van Kampong te passeren en na rust zorgde dezelfde speelster voor het tweede doelpunt. Vlak voor het einde wist Ank Groenen dijk het derde doelpunt te scoren, waardoor Soest volkomen verdiend met een 3-0-overwinning huiswaarts kon ke ren en vol goede moed de wedstrijd van zondag a.s. tegemoet kan zien. Dan zal namelijk op de Schrikslaan, om 2 uur, de wedstrijd plaats vinden tussen Soest en Be Fair 3, dus de twee koplopers. Wint Soest ook deze wedstrijd dan zijn ze kampioen van de derde klasse geworden. Kampong 3Soest 2 (dames) 4-1. In een prettige wedstrijd heeft Kampong 3 met 4-1 gewonnen en volkomen te recht. Zij waren beter en ook feller. Toch viel het spel van de Soester re serves niet tegen. Het is nog een jonge ploeg, maar voor de toekomst zit er wel muziek in. Irma Espeet wist het enige Soester doelpunt te scoren. De uitslag Amersfoort 6Heren 4 was 1-2. CHEMISCHE FABRIEK. Door de heer J. B. Nanninga is bij de gemeente een verzoek ingediend om ontheffing van de verbodsbepalingen, vervat in de Hinderwet, omdat hij een chemisch-pharmaceutische fabriek wil oprichten in perceel Eikenlaan 35a. In dit pand was voorheen de E.N.S.I. sigarenpijpjesfabriek gevestigd. D'e commandant van de vrijwillige brandweer adviseert de gevraagde ont heffing te verlenen. Op verzoek van de directeur van gemeentewerken is een deskundig onderzoek ingesteld, waaruit gebleken is, dat voor de omgeving geen hinder van deze fabriek te duchten is. Het college adviseert de raad dan ook de gevraagde ontheffing te verlenen. JAARVERGADERING P.V.O. p.V.O. heeft gisteravond in „De Ver gulde Pollepel" de jaarvergadering ge houden onder voorzitterschap van de heer F. J. Heesbeen. In zijn openings woord verwelkomde hij onder meer het erelid, de heer De Jong. Het ligt niet in de bedoeling dit jaar aan een concours deel te nemen, maar dit wil niet zeggen dat P.V.O. niet springlevend en kerngezond is, ondanks geruchten van kwaadsprekers, die blijk baar graag het tegendeel zouden zien. De heer Heesbeen achtte het noodzake lijk dat P.V.O., door het brengen van populaire muziek, wat moderner gaat worden om daardoor de belangstelling van het publiek te houden. De secretaris, de heer W. J. Lagemaat, bracht verslag uit over het afgelopen jaar, dat door de viering van het ju bileum een druk jaar geweest is. De vereniging heeft nu 37 leden. De heer A. van Schalkwijk gaf als pen ningmeester een overzicht van de fi nanciën en de begroting voor 1960 kwam ter sprake. Namens de kascommissie prees de heer A. Venema het beheer van de penning meester. In de laatste maanden is er heel wat werk verricht met de papier actie, zodat enkele trommels aange schaft werden. De heer J. Paerel bracht, als leider van de leerlingen, verslag uit over de gang van zaken bij de P.V.O.-jeugd. Er hadden zich 14 jongens opgegeven en er zijn er nog 8 over, die voortaan deel zullen uitmaken van het corps. In het bestuur werden de heren Hees been en Besselsen herkozen en in de adviescommissie werden de heren K. de Haan en J. J. M. Festen herbe noemd. De heer J. K. de Bruin werd herkozen als beheerder van het uni formenfonds. Het programma 1960 is grotendeels vastgesteld. Op 12 maart zal een serenade gebracht worden bij een gouden echtpaar, er wordt een donateursmars gehouden en op 26 maart vindt het winterconcert in Eemland plaats. De toneelvereniging „Ons Genoegen" zal deze avond optreden. In april wordt een mars door Soest-Zuid gehouden. Er komt een aktieavond ten bate van het uniformenfonds en in de maanden juni, juli en augustus worden de ge bruikelijke zomerconcerten gegeven. Het ligt in de bedoeling de Knollen- plukkers dit jaar weer eens te laten optreden ten bate van de kas. Er is een nieuw repetitielokaal nodig. Aanvankelijk lag het in de bedoeling in de nijverheidsschool aan de Molenstraat te gaan repeteren, maar deze school krijgt een andere bestemming. Nu zal getracht worden een renteloze lening van de gemeente te krijgen, waarna een nieuw repetitielokaal gebouwd zal kunnen worden. De heer J. K. de Bruin bracht verslag uit van het uniformenfonds, dat 5 jaar bestaat. Er is in deze periode 10.000.- uitgegeven aan uniformen. Dit jaar zal weer 100,obligaties uitgeloot wor den. Er is ruim 5000 gulden schuld en het kassaldo bedraagt ruim 1100, De heer De Bruin drong er bij de leden op aan zuinig om te springen met de uniformen. Nog steeds bestaat er geen eenstemmig heid over de vestiging van het tweede staalbedrijf in ons land. Het dilemma is, of dit complex moet worden gebouwd onder de rook van de bestaande hoog ovens te Velsen, of in het gigantische uitbreidingsplan „Europoort" van de Rotterdamse haven. Wij begrijpen deze twijfel niet. De zwaar met erts beladen schepen komen uit het Ruhrgebicd de Rijn afzakken naar Rotterdam voor overslag. De Europoort is geschikt voor de bin nenkomst van de allergrootste ertsboten, hetgeen van de IJ-mond niet gezegd kan worden. Bovendien wordt er langs de Nieuwe Waterweg en Dordtse Kil wel wat meer staal gebruikt dan in Am sterdam en de Zaanstreek, zodat ook het belangrijkste industriële afzetgebied van ons land voor een nieuwe staalprodu cent om de Europoort ligt. Waarom dan extra kosten gemaakt voor verder ver voer, overslag en retourvracht Wat zouden toch veel strijdtonelen ver meden kunnen worden, als onze over heid de rekenkunst meester was. Dr. Van Mook wist tijd te winnen. Een helblauwe hemel. Zonnebadende matrozen op het strand, vrolijke officie ren met hun dames op de terrassen. Zelfs de tientallen grauwe oorlogssche pen in de haven schijnen iets van hun dreiging te hebben verloren. Kleine fi guurtjes in smetteloos wit boenen de dekken en poetsen de glimmende lo pen der kanonnen van Amerika's Pa cific vloot. De zee is rustig en diep blauw. Pearl Harbour, 8 december 1941. Plotseling een zwaar, monotoon, lang zaam aanzwellend gebrom uit het wes ten, Neen, dat kon toch niet zijn Er was immers vrede tussen U.S.A. en de rest van de wereld Het gebrom wordt luider. Toch Kleine stipjes, iets boven de horizon, alsmaar dichterbij. Er komt beweging in de m-»n- nen op het strand en in de witte figuur tjes op de dekken. Men tuurt door sterke kijkers. Het vermoeden wordt zekerheid Ineens is alles in rep en roer. De stuk ken worden bemand, munitie uitgedeeld. Maar het is te Iaat. In een chaotische verwarring van duizenden door elkaar lopende mannen braakt de hel los. Ton nen brisantbommen zaaien dood en ver derf. Schip na schip zinkt in de diepte. De afschuwelijkste tonelen spelen zich af. Een enkel toestel stort brandend in zee. Maar na een paar uur is alles af gelopen. Rustig bromt het machtig luchteskader van Dai Nippon huiswaarts. Geblakerd ligt Pearl Harbour. Er werd nog onderhandeld. Met deze schanddaad, uniek in de we reldgeschiedenis, was het Japanse kei zerrijk zijn verraderlijke aanval begon nen, Ambassadeur Kurusu en zijn staf pakten gauw hun koffers en verlieten Washington. Het spelletje was uitge speeld. Wekenlang hadden zij met de nietsvermoedende Amerikanen onder handeld. Nog de dag voor de aanval waren zij met de meest onbeduidende voorstelletjes ter tafel gekomen. Maar achter het gele masker van de ooster ling verborg zich de wetenschap om trent het lot, dat Pearl Harbour de volgende morgen te wachten stond. Het spelletje was gelukt. Nieuwe orde. Toen Hitler's leger in mei Nederland waren binnengevallen en Frankrijk en kele weken later vernietigd en uit vele wonden bloedend terneer lag, achtten Hirohito's raadslieden de tijd gekomen om op Nederland's Indië druk uit te oefenen. In hun naïviteit verwachtten de Japanners, dat de Indische regering nu in een gevoel van hulpeloosheid voor elke Japanse druk zou zwichten. Dies werd een delegatie uitgezonden die in Batavia moest onderhandelen over za ken, die de Jappen zeer vaag hadden gehouden. De regering begreep heel goed waar de heren heen wilden en met veel tact wist zij Tokio duidelijk te maken, dat de besprekingen slechts zouden kunnen lopen over economische onderwerpen. Best, zeiden de Japanners, maar voor hun ogen bleef het visioen zweven van een „nieuwe orde" in zuid-oost-Azië. Als hoofd van de japanse delegatie werd de minister van Handel, Kobayaski be noemd en zijn regering wenste, dat deze heer de zaken rechtstreeks met de gou verneur-generaal, jhr. Tjarda, zou be spreken. De bedoeling was duidelijk. Met een G-G bespreekt men geen han delsaangelegenheden. De rang en de po sitie van een G-G en een minister zou den de besprekingen noodzakelijkerwijze op politiek terrein brengen. Batavia liep echter niet in de val. Tot hoofd van de Nederlandse onderhande laars werd benoemd de heer Van Mook, toenmaals directeur van Economische Zaken. Tokio was hierover zeer ont stemd. Dr. Van Mook was naar hun mening veel te laag in rang om met een minister te onderhandelen. Onze rege ring hakte de knoop door en benoemde dr Van Mook tot buitengewoon gezant en gevolmachtigd minister Onneembare veste der beminnelijkheid Op 12 september 1940 arriveerde Ko bayaski met z'n indrukwekkend ge zelschap van adviseurs, deskundigen en assistenten te Batavia, reed direct naar het Paleis en werd uiterst beminne lijk door jhr Tjarda ontvangen. Dra wilde de Japanner het gesprek in po litieke sfeer brengen, maar de land voogd wist hem telkens behendig te rug te leiden naar het economisch ter rein. Na deze nederlaag werden de eigenlijke onderhandelingen tussen de delegaties geopend. De Japanners begonnen direct met grof geschut. In normale tijden had men hun onbeschaamde eisen en dreigementen zonder meer afgewezen en zou men Tokio hebben verzocht de delegatie terug te roepen. Maar onder de omstandigheden van dat moment moest men alles vermijden wat een cri sis en eventuele breuk tevoorschijn zou kunnen roepen. Op uiterst vaardige wijze wist de heer Van Mook de zaak slepende te hou den. Met een grenzeloos geduld werd er gepraat en onderhandeld met een troep lieden, die geen middel onbe proefd lieten om hun onbeschaamheid kracht bij te zetten. De Jappen kwamen geen stap verder. En door de beminnelijkheid van de Nederlanders konden zij geen modus vinden om tot drastische stappen over te gaan. Diplomatie en spionnage. Tokio besloot van taktiek te verande ren. Kobayaski, de ruw gebolsterde za kenman, de figuur van het grof geschut werd teruggeroepen en in zijn plaats werd op 28 november 1940 benoemd de beroepsdiplomaat en oud-minister Yoshi- zawa. Wat met hardheid niet zou luk ken, kon missschien met een handige diplomatie wel te bereiken zijn. Maar ook de heer Yoshizawa moest er varen, dat de Nederlanders voet bij stuk wisten te houden. In al die maanden was het tussen Tokio en Batavia een voortdurend heen en weer reizen van de tientallen Ja panse assistenten en adviseurs. Deze bedrijvigheid werd door de Indische regering met zorg gadegeslagen, maar er viel niets aan te doen daar de dele gatieleden diplomatieke onschendbaar heid genoten. Met lege actetassen kwa men zij, met volle keerden zij terug. Op hun verzoek hadden de Jappen onbeperkt toegang tot openbare archie ven en bibliotheken, waar men hen dagen achtereen vel na vel kon zien volschrijven Ongetwijfeld vonden deze lieden ons, Nederlanders, een merkwaardig soort mensen, daar zelfs het publiceren van eenvoudige handelsstatistiekjes in Japan als een ernstig misdrijf tegen de staat gold. Hoe het ook zij, ook deze onderhandelin gen boekten weinig resultaat. Een klein beetje extra olie en andere prodducten, dat was alles wat men had bereikt. Aan de handige delegatieleider Van Mook en zijn uiterst bekwame adviseurs, gesteund door de onschatbare diploma tieke ervaring van een jhr Tjarda was dit alles zeer zeker te danken. Een ultimatum Medio juni 1941 voelden de Jappen dat verder praten geen zin zou hebben. In de ochtend van 17 juni verzocht de heer Yoshizawa om een audiëntie bij de gouverneur generaal, welke hem om 5 uur 's middags werd verleend. De openbare mening verwachtte dat de heren met een soort ultimatum ter ta fel zouden komen. De atmosfeer was gespannen. „In het zijgebouw van het paleis stroom den journalisten van vele nationalitei ten tezamen in afwachting van het be slissende bericht. Het was de 279ste dag sinds Kobayaski was geland" zo tekent dr. Van Mook de situatie in zijn brochure „Ned.-Indië en Japan". De audiëntie duurde precies een uur. Voor de laatste maal trachtte de gele diplomaat nog iets van de G.G. gedaan te krijgen. Doch tevergeefs. Hoffelijk en beslist zette jhr. Tjarda het stand punt der regering uiteen. En dat ge doogde niet, dat nog meer concessies zouden worden gedaan. Tenslotte werd een gemeenschappelijk communiqué uitgegeven, waarin het mislukken van de onderhandelingen werden betreurd. Dat was alles. Een golf van opluchting ging door het land. De gele duivel breekt los. Totdat 5 maanden later, kort na vier uur in de morgen, te Batavia het bericht binnenkwam van de aanval op Pearl Harbour. Binnen twee uren volgden bombardementen op Singapore en Ma nilla. Ned. Indisch territoir was nog niet geschonden. Maar liever dan af te wachten tot wij aangevallen werden, verkoos de Nederlandse regering haar plichten als een goed bondgenoot na te komen. Op 8 december, de dag van Pearl Har bour, overhandigde de Nederlandse ge zant te Tokio, generaal Pabst, een brief aan de Japanse minister van buitenland se zaken, waarin Nederland de oorlog verklaarde aan de Jappen.

Historische kranten - Archief Eemland

Soester Courant | 1960 | | pagina 5