30.000.000 RIJKSDAALDERS
IN CIRCULATIE.
SOEST.
HET OOG GERICHT OP
EEN GENTLEMAN DIEF.
POLITIE TELEFOON 4 4 4 4
VRIJDAG 20 JANUARI 1961.
40e JAARGANG No. 9.
Verschijnt iedere dinsdag en vrijdag.
Abonn. p. kwart, 2,10 - per post 2,25
UITGAVE DRUKKERIJ SMIT SOESTDIJK BUREAU VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE VAN WEEDESTRAAT 29A, SOESTDIJK TELEFOON 2566 GIRO 126156
TWEEMAAL MAANDAG 16 JANUARI.
Op maandag 16 januari 1956 kwam de
nieuwe gulden in omloop, precies 5
jaar later, ook op maandag en ook op
16 januari volgde nu de zilveren rijks
daalder na een afwezigheid van 20
jaar. Toch is het niet de verjaardag van
de muntmeester, maar zuiver toeval
Sedert de afkondiging van de nieuwe
na-oorlogse muntwet tot ultimo 1959,
heeft de Rijksmunt aangemaakt, 648
miljoen centen, 144 miljoen stuivers,
315 miljoen dubbeltjes, 151 miljoen
kwartjes, 140 miljoen guldens en
7.200.000 rijkdaalders. Gezamenlijke
waarde 240.930.000,
De intrinsieke waarde aan zilver en
koper e.d. is veel lager. Van een gulden
bedraagt ze precies twee kwartjes
Een dikke walmende rook hangt in het
smelthuis van de Rijksmunt te Utrecht.
Arbeiders in blauwe overalls pakken
met lange grijptangen de omhulsels uit
de ovens, waarin de grondstof voor de
nieuwe rijksdaalder is gesmolten.
Per dag worden duizenden kilo's edel
metaal, bestaande uit 72 °/o zilver 28 °/o
koper, in deze smeltovens gesmolten,
telkens in partijen van 500 kilo.
Waar dit smeltmateriaal vandaan komt
„Dat zijn de oude rijksdaalders mijn
heer, die het rijk weer heeft ingenomen.
Zoals vijf jaar geleden van twee oude
guldens drie nieuwe gemaakt werden,
maakt de Munt nu van drie oude rijks
daalders vijf nieuwe".
In staven van nauwelijks een halve
meter lang wordt dit metaal gegoten en
terwijl wij even blijven staan, zien wij
ook hoe het messing tot staven gegoten
wordt voor de vervaardiging van gas-
en lichtpenningen. Dit laatste materiaal
veroorzaakt eigenlijk al deze rook. Het
andere metaal dat hier verwerkt wordt,
ontwikkelt praktisch geen rook, wat
voor de arbeiders wel zo prettig is.
Waar het geld voor het oprapen
ligt-
De nieuwe rijksdaalders, waarvan op
16 januari 20 miljoen exemplaren aan
de Nederlandse Bank werden overge
dragen, zullen dienen ter vervanging
van de miljoenen muntbiljetten van
2.50, die in circulatie zijn. De beelte-
naar, die op de nieuwe muntstukken is
aangebracht, werd evenals die op de
gulden, vervaardigd door prof. L. O.
Wenkebach uit Den Haag.
De nieuwe rijksdaalder zal in menig op
zicht verschillen van de oude. Zij is
kleiner en lichter, weegt ten opzichte
van de 25 gram van de oude slechts 15
gram en heeft in plaats van een middel
lijn van 39 slechts een middellijn van
33 mm. Reeds maanden is de Rijks
munt met de vervaardiging van de
muntstukken bezig en thans in 1961
wordt de rijksdaalder uitgegeven.
Vervaardiging in verschillende
fasen.
Wanneer wij het rokerige smelthuis ver
laten, komen wij allereerst terecht bij
de walserij of pletterij, waar de vol
gende bewerking geschiedt. Vijf wal
sen staan gereed om de uit het smelt
huis afgewogen hoeveelheid metaal te
pletten. Aan de ene kant er in gesto
ken komen de staven er aan de andere
kant weer platter uit, welke bewerking
vijf maal moet geschieden om de staaf
op de vereiste dikte te krijgen.
Dit neemt wel enige tijd in beslag en
derhalve moeten de staven die door het
walsen hun hardheid weer herkrijgen,
tussen het walsen door soms twee tot
drie keer weer gloeiend gemaakt wor
den, wat in een naast de walserij ge
legen afdeling geschied in electrische
ovens.
200 plaatjes per minuut.
Nog voor wij het volgende lokaal, waar
de verdere ontwikkeling van de ver
vaardiging der nieuwe rijksdaalders
plaats heeft, betreden, horen wij reeds
het gedreun en gestamp der machines
en als de deur opengaat, klinkt ons het
onregelmatige getik van het vallen van
zilveren „achterwielen" in zinken em
mers in de oren. Daar staan de ingeni
euze machines, die met een snelheid
van 200 per minuut de stroken die uit
de machines komen, versnijden tot
schijfjes, welke plaatjes reeds met het
echte geldgerinkel in de voor de ma
chine staande zinken emmers vallen.
Men verwerkt hier zo'n 1300 kilo
metaal per dag en in hoogseizoen wordt
Cs
ei mm
MË*ë
- - fora £<->. .gg
de produktie nog verder opgevoerd, door
eventueel in ploegen te werken.
De emmertjes met het nog doffe ge-
oxydeerde metaal tot een gewicht van
25 tot 30 kilo staan gereed om naar de
speelkamer (het blanchiment) vervoerd
te worden, waar een nieuwe fase in de
vervaardiging wordt ontwikkeld. In
een groot spoelreservoir bevindt zich een
samenstelling van stoffen, waarvan ver
dund zwavelzuur het hoofdbestanddeel
uitmaakt, waardoor het metaal „ont-
geeld" wordt en een zuiver zilver uiter
lijk krijgt en zal behouden. In grote
centrifuges worden de zilveren rijksdaal
ders dan gedroogd.
Druk van 100 ton.
Nadat het randschrift werd aangebracht,
komen de schijfjes op een andere af
deling. Hier staan de muntpersen, waar
de muntstukken een voor een worden
ingevoerd en door twee stempels zowel
van onderen als van boven gelijktijdig
worden gestempeld. De munt bevindt
zich in een ring, waardoor het voorko
men wordt, dat zij door de enorme druk,
die er bij het stempelen op wordt uit
geoefend - circa 100 ton - gaat uitzetten
en haar vorm zal verliezen.
Hoewel munt voor munt gestempeld
wordt, is de snelheid waarmee één ma
chine werkt nog zeer groot, namelijk 80
per minuut, hetgeen neerkomt op 4800
muntstukken per uur.
Dan verdwijnt de nieuwe riks via een
band, waarop nogmaals naar bescha
digde munten wordt gezocht en waar
de dikte wordt gecontroleerd, naai
de telmachines, die 4000 munten per
minuut tellen en geen fouten maken.
In zakjes wordt het materiaal vervoerd,
na ter controle nogmaals gewogen te
zijn.
Reeds 13 eeuwen.
Volgens historici zouden de eerste mun
ten geslagen zijn in de 7e eeuw voor
Christus en wel in de Griekse pro
vincie Lydië in klein-Azië. Het betrof
hier „drachmen", munten die werke
lijk met een hamer met ingegraveerde
beeltenaar op een aambeeld werden ge
slagen uit een stukje gedegen goud.
De oudste Nederlandse munten stammen
uit Friesland en werden daar in de 6de
en 7de eeuw vervaardigd. In die tijden
kregen bepaalde belangrijke plaatsen het
zogenaamde muntrecht. Zij mochten hun
eigen munt slaan. Hiertoe behoorde
reeds vroeg ook Utrecht, want in de
7 de eeuw werden in de Domstad ook al
munten geslagen.
Het was koning Lodewijk Napoleon, die
de Utrechtse munt in 1806 het munt
recht gaf voor alle munten in Neder
land, waardoor deze Munt het mono
polie kreeg in ons land.
De Rijksmunt vervaardigt echter niet
alleen munten voor Nederland. Ook voor
buitenlandse regeringen worden in op
dracht munten geslagen. Tevens maakt
men er stempels, handels- en gedenk
munten, medailles en eretekenen.
Met het in roulatie brengen van de
nieuwe rijksdaalder is het Nederlandse
muntstelsel weer compleet en zal bin
nenkort alle papiergeld beneden een
waarde tot 10,verdwijnen.
De werkzaamheden aan de wandelpier te Scheveningen zijn in volle gang,
openstelling vindt nog dit seizoen plaats. De pier wordt 381 meter lang en
19 meter breed en zal gescheiden worden door een windscherm. Aan het einde
komt een zonne-eiland met 1500 plaatsen, een restaurant met 300 plaatsen,
een kindereiland van 800 m2 en een vermaakcentrum van 100 m2, waarop
een uitkijktoren wordt gebouwd van 43 meter boven de zeespiegel. Onder het
vermaakcentrum komt een visring, waar de zeevisserij kan worden beoefend.
MEDISCHE DIENST.
j In het komende weekeinde wordt de
dienst waargenomen door de artsen
J. W. Tervoert, Lindenlaan 16 en H. J.
I Stroband, Henr. Blaeckweg 14.
Geopend is apotheek „Soest", Soester-
begsestraat.
DE SOESTER INDUSTRIE IN 1960.
In het jaarverslag van de Kamer van
Koophandel en Fabrieken van Amers
foort en omstreken zijn gegevens te vin
den over de gang van zaken bij de in
dustrieën, welke onder deze K. v. K.
ressorteren en enkele hiervan zijn in
Soest gevestigd.
Voor de fabrikanten van syntetische pro
ducten was 1960 bevredigend. De natte
zomer veroorzaakte echter in de tweede
helft van het jaar een kleine inzinking.
De ceramiek- er aardewerkindustrie
boekte een bijzonder gunstig jaar.
De goedgevulde orderportefeuiles doen
voor 1961 eenzelfde beeld verwachten.
De edelbetonindustrie had eveneens een
goed jaar. Bevredigend was ook de
gang van zaken in de bouw- en aanne
mersbedrijven, al was de personeels-
schaarste duidelijk voelbaar.
Verscheidene objecten werden hierdoor
later opgeleverd dan overeengekomen
was.
Dë productie in de optische industrie
I ging omhoog. De pharmaceutische- en
I cosmetische industrie ondervond moei-
lijkheden bij het aantrekken van on-
geschoold personeel en van geschoolde
vrouwelijke kantoorkrachten. De plastic
industrie handhaafde haar omzet. Het
verloop in de fabricage van reinigings-
en ontsmettingsmiddelen was goed. De
chemische wasserijen en ververijen had-
den een uitstekend jaar.
De drukkerijen en uitgeverijen hebben
dringend behoefte aan woningen voor
het personeel. De omzetten waren over
het algemeen hoger dan in 1959. Het
prijsniveau onderging enige stijging.
In de papierindustrie was de orderpor
tefeuille groter dan in 1959. Men ver
wacht de gestegen productie in 1961
nog verder te kunnen opvoeren.
In de bedrijven die lichte constructie
werken uitvoeren heerst een grote
aktiviteit. Ook de carosserie- en spuit
bedrijven hadden een goed jaar. De
grote vraag naar de door de emaille-
industrie geïntroduceerde artikelen
heeft de levertijden enorm doen op
lopen. De goede vraag naar huishou
delijke artikelen in 1959 ontwikkelde
zich in 1960 verder in gunstige lijn.
De machine- en apparatenfabrieken
hadden een prima jaar. Ook dit jaar
biedt gunstige perspectieven. De groot
handel in huishoudelijke artikelen boek-
te goede resultaten en voor 1961 is er
reden tot optimisme.
De plaatverwerkende industrie acht de
huisvesting „beneden peil". De omzet
ten in deze industrietak ondergingen
een sterke stijging, die - naar wordt
verwacht - zich in 1961 zal voortzetten.
I De tricotage- en confectiefabrieken heb
ben goede vooruitzichten. De perso-
neelssituatie is moeilijk, maar toch
konden de orders binnen de normale
tijd uitgevoerd worden. De omzetten
j van 1960 overschreden die van 1959 en
het prijsniveau was constant.
De graanhandel en mengvoederindustrie
bewoog zich op een gemiddeld hoger
niveau dan in 1959. De prijzen van
voedergranen en andere veevoederpro
ducten daalden.
Ook andere takken van het bedrijfs
leven hadden een goed jaar. De om
zetten in de horeca-bedrijven lagen in
doorsnee hoger dan in 1959 en in de
detailhandel zijn de omzetten eveneens
gestegen. De vooruitzichten zijn gun
stig al blijft de personeelssituatie voor
bijna alle bedrijfstakken ongunstig.
SPORTPROGRAMMA.
Voetbal.
Zondag.
S.E.C. 1—C.D.N. 1, 2.30 uur.
Hercules 2S.E.C. 2, 12 uur.
S.E.C. 5Amerf. Boys 4, 12 uur.
N.S.C. 1—B.D.C. 1, 2.30 uur.
B.D.C. 6Baarn 6, 12 uur.
B.D.C. 4—B.D'.C. 5, 2.30 uur.
Zaterdag.
N.S.C. 2Hees 2, 3 uur.
S.E.C. AIJsselmeervogels A, 3.15 uur.
S.E.C. BAmsvorde B, 3.15 uur.
C.J.V.V. B—S.E.C. C, 2.15 uur.
Amersf. Boys aS.E.C. a, 3.15 uur.
S.E.C. cAmsvorde c, 3.15 uur.
Quick eeS.E.C. ee, 3.15 uur.
i Quick fS.E.C. f, 2.15 uur.
B.D.C. aMeervogels a, 3.15 uur.
L.V.V. b—B.D.C. b, 3.15 uur.
Hockey.
Schaerweyde 1Dames 1, 12.30 uur.
Kampong 9Dames 4, 2 uur.
Be Fair 5Heren 1, 12 uur.
Kampong 7Heren 2, 12.15 uur.
Gooi 7Heren 4, 11 uur.
Dames 3Schaerweyde 2, 11 uur, Schr.1.
Heren 3Kameleon 6, 12.45 u., Schr.1.
Dames 2S.C.H.C. 3, 2 uur Schr.1.
Handbal.
Laren 2B.D.C 1, 2.10 uur.
B.D.C. 2Olympia 2, 1.05 uur.
I B.D.C.-jun. 1—H.H.C., 12 uur.
HONGERSNOOD IN CONGO.
Ook in Soest vergeet men niet dat men
sen in Congo hongeren en de heer J. H.
Raven van het Rode Kruis, afdeling
Soest, heeft zich tot de hoofden van
scholen gewend met het verzoek de
kinderen te wijzen op de hongersnood
in Afrika.
Er zijn duizenden blikjes melk nodig
om naar de hongerende Congolezen te
zenden en verwacht mag worden dat
de schoolkinderen met veel enthousiasme
aan de inzameling beginnen. De blikjes
kunnen te Soesterberg ingeleverd wor
den bij de hulpsecretarie en in Soest
bii de heer J. H. Raven, Duinweg 22.
Als er genoeg blikjes bijeen zijn dan
moeten deze naar Den Haag gebracht
worden en men hoopt dat er mensen ge
vonden worden die dit gratis willen
doen en daarmee hun bijdrage leveren
in de leniging van de hongersnood in
Congo.
Tienduizenden wachten op onze hulp
en onder hen zijn vele kinderen. Er
moet iets gedaan worden en er is reeds
veel gedaan. Nu krijgen de Soester kin
deren echter de gelegenheid iets te
doen en het Nederlandse Jeugd Rode
Kruis organiseert dit.
De heer J. H. Raven is de tussenper
soon en hij hoopt dat hij zal kunnen re
kenen op de medewerking van de leer
krachten en de hulp van de kinderen.
Maar ook de Soester bevolking moet
meedoen, want Soester ingezetenen moe
ten de melk aan de kinderen geven.
Als de kinderen goed hun best doen en
als er veel gegeven wordt, dan zullen de
Toen we enkele jaren geleden vernamen
dat een goed heertje zo'n slordige twee
miljoen achterover gedrukt had, heb
ben de meeste van ons moeten grinniken,
ondanks het „Gij zult niet stelen", dat
duidelijk genoeg is.
We vonden het echt niet zo vreselijk dat
een bank in tien jaar twee miljoen min
der winst maakte, want die winsten wa
ren blijkbaar wel schrikbarend.
Onze vingers hebben echter gejeukt bij
het lezen van de schoftenstreek, waar
mee een sujet mensen met bescheiden
pensioentjes hun geld aftroggelde.
De ene dief is de andere niet en dat er
ook een bepaald soort heren onder de
gappers te vinden is, werd deze week
weer bewezen.
Harry Mooten kan beter akkordeon
spelen dan u of ik, dus aan hem is een
instrument van 3000,goed besteed.
Vooral omdat hij er de kost mee verdie
nen moet. D'eze waardevolle schippers-
piano van 20 kilo werd echter uit zijn
auto gestolen. Niet door een muzi
kale dief, maar door een man die blijk
baar dacht dat hij twintig kilo aan
horloges of diamanten rijker geworden
was. Mooten verkeerde in zak en as
en in een televisieuitzending werd de
dief verzocht het instrument asjeblieft
niet te vernielen of in het water te
gooien.
Negen van de tien dieven zouden geen
gehoor gegeven hebben aan deze wens,
maar Mooten had gelukkig met een heer
te maken. Een heer met lef, want hij
bracht zelf de accordeon terug en
vroeg aan de eigenaar wat dit hem
waard was. Heel veel, maar Mooten kon
geen geld geven. Dat was ook al niet
erg, mits hij maar beloofde dat hij eens
een gezellig stukje muziek zou brengen
als de nobele dief daarvoor in de stem
ming was.
Dat werd afgesproken en de dief ver
dween. De politie kwam en was terecht
wat ontstemd omdat de gelukkige ak-
kordeonist geen signalement wou geven
van de dief, die hij een beetje als vriend
beschouwde. De politie had gelijk en
hij had ook gelijk.
En misschien hebben alle mensen gelijk
die beweren dat dit een reclamestunt
geweest is.
KANTMAN.
V
hulpsecretarie te Soesterberg en de wo
ning Duinweg 22 al heel gauw te klein
zijn om alle melk te kunnen bevatten
en dat is juist de bedoeling.
Het moet een actie zijn onder het motto
„Door kinderen, voor kinderen".
NED. CHR. VROUWENBOND.
Dinsdagavond hield de N.C.V.B., afd.
Soestdijk, haar maandelijkse bijeenkomst
in de zaal van de Emmakerk.
Spreekster van deze avond was mevT.
Lever-Brouwer uit Amersfoort over
„Levensverantwoordelijkheid".
Na enige algemene beschouwingen ver
deelde zij haar onderwerp inverant
woordelijkheid in het gezin, de kerk, de
maatschappij, de staat en de wereld.
De taak van de vrouw in het gezin
wordt bepaald door wat de Bijbel ons
leert. In deze moderne tijd is het vaak
moeilijk het juiste antwoord te vinden
in de Bijbel.
De plaats van de vrouw in de kerk is
veelal nog een omstreden zaak.
De vrouw in de maatschappij moet er
naar streven zich naar haar eigen
aard te geven en niet te vermanlijken.
Op staatkundig terrein zou de ware
democratie vragen dat de vrouw een
grotere rol zou gaan spelen.
Spreekster behandelde tenslotte de ver
houding waarin de vrouw in de wereld
dient te staan.
NED. VROUWEN ELECTR. VER.
Voor de leden van de Ned. Vrouwen-
Electriciteitvereniging, afd. Eemland,
zal een vertegenwoordiger van de tex
tielfirma Spanjaard donderdag 26 ja
nuari in het Oranje Hotel spreken over
textielproducten. Er worden dia's ver
toond.
Op donderdag 23 februari spreekt mevr.
G. Valentijn-Rensen, in hotel Zeiler te
Baarn, over het onderwerp „Het ver
pakkingsmateriaal en de huisvrouw".
Mevr. Valentijn is secretaresse van de
werkcommissie „huisvrouw en verpak
king".
