DE „ÜROEP RIJKENS".
BEGROTEN IS NIET
GEMAKKELIJK.
HET OOG GERICHT OP
EEN SCHILDERIJ.
iassm
De laatste Radja van Serawak.
Missiehuis St. Jan krijgt
andere bestemming.
Brommen op 't Kerkpad.
DINSDAG 12 JULJ 1901.
44» JAARGANG no. 34
soestermTourant
Verschijnt iedere dinsdag en vrijdag.
Abonn. p. kwart, 2,10 - per post 2,25
UITGAVEDRUKKERIJ SMIT SOESTDIJK BUREAU VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIEVAN WEEDESTRAAT 29A, SOESTDIJK TELEFOON 2568 GIRO 126156
Er is de laatste tijd nogal gefulmineerd
tegen de „groep Rijkens", die onof
ficiële contacten en gesprekken houdt
met Soekarno en andere leden van de
Indonesische regering, kennelijk om te
trachten weer een beter klimaat te
scheppen in de Nederlands-Indonesi
sche verhoudingen. Al enkele jaren
lang worden die gesprekken gehou
den, doch resultaat hebben ze nog niet
te zien gegeven.
Nu de handelingen van deze groep
van industriëlen aan het daglicht zijn
gebracht, wordt er uiteraard sterke
kritiek uitgeoefend. Menigeen acht dit
een doorkruisen van het beleid der
Nederlandse regering in de kwestie
met Indonesië, waarbij Nieuw-Guinea
natuurlijk als onderhandelingsobject
moet dienen, terwijl de officiële poli
tiek van Nederland zich immers heeft
vastgelegd op het zelfbeschikkings
recht der Papoea's. Het zou dus de in
druk maken alsof de „groep Rijkens"
wel bereid zou zijn om Nieuw-Guinea
onder Indonesisch beheer te stellen
onder zekere voorwaarden, in de ver
wachting dat dan weer betere handels
betrekkingen met Indonesië kunnen
ontstaan, maar daarmede dus ingaat
tegen de officiële Nederlandse poli
tiek in deze. De groep heeft overigens
wel de Nederlandse regering, in casu
de minister-president, van de contac
ten en gesprekken in kennis gesteld,
waarover prof. De Quay niets anders
wist te melden dan dat er kennis van
was genomen en de houding van de
regering hetzelfde bleef als tot nu toe.
Men verwijt de minister-president nu,
dat hij het contact van de „groep Rij
kens" met de Indonesische machtheb
bers niet heeft veroordeeld en dit als
verraad tegen de politiek van de Ne
derlandse regering heeft gekenmerkt.
Een dergelijk contact als de „groep
Rijkens" onderhoudt, is geen novum
in de geschiedenis. Nog maar kort ge
leden kwam b.v. ook aan het licht, dat
een vertegenwoordiging van Duitse
industrieën min of meer regelmatig
besprekingen voert met o.a. de Poolse
regering, waarmede West-Duitsland
ook geen diplomatieke betrekkingen
onderhoudt.
Dergelijke staaltjes van contacten door
industriële- en handelskringen uit el
kaar niet goedgezinde of zelfs bestrij
dende landen zijn geen uitzondering.
Het is ook wel begrijpelijk, want vast
gelopen politieke verhoudingen behoe
ven in wezen geen beletsel te zijn om
individueel handel te drijven. Wij
zijn hier in Nederland en elders in de
westelijke wereld heus niet zo vriend
schappelijk gesteld tegenover b.v.
Rusland, doch ook daarmede wordt
handel gedreven en ook dat is meestal
het gevolg van door particulieren hier-
Weldadigheidszegels in Nieuw-Guinea. Vijftien september a.s. zullen op
Nieuw-Guinea weldadigheidspostzegels in omloop worden gebracht, waarvan
de baten ten goede komen van verenigingen en instellingen op sociaal gebied.
De ontwerper is Piet Wetselaar. De voorstellingen zijn inheemse kevers met
hun voedselplanten in natuurlijke kleuren.
Het als altijd geïllustreerde maand
blad „La Praktiko" brengt een arti
kel over de ex-radja, de heer Brooke,
een rechtstreekse afstammeling van
James Brooke, die in 1841 radja werd
van Serawak (Brits Borneo). In 1851
erkende Amerika Serawak als een on
afhankelijke souvereine staat, daarin
gevolgd door Engeland in 1863. Drie
generaties Brooke heersten over Se
rawak. Ze wisten de zeden van hun
onderdanen te verzachten. Het koppen
snellen behoort tot het verleden. In
verscheidene opzichten was hun rege
ring een zegen voor het land.
In 1946 werd Serawak Britse kroon
kolonie. De heer Anthony Brooke, de
laatste radja, vertrok naar Engeland.
Hij heeft zich een andere taak opge
legd: de vrede verkondigen. In het
bijzonder richt hij zich tot de jonge
mensen, om voor hen de noodzakelijk
heid van wereldvrede te betogen. Veel
heeft hij gereisd. Hij bezocht de Skan-
dinavische landen, Finland, Rusland,
de beide Duitslanden, het Midden-Oos
ten, India en China.
In 1960 riep hij een conferentie bijeen
te Geneve om de opvattingen te horen
van mensen uit verschillende landen
en van verschillend geloof. Tijdens die
conferentie werd hij overtuigd van de
noodzakelijkheid van één taal voor
internationaal gebruik. En zo schreef
hij aan de Universala Ligo, die La
Praktiko uitgeeft: Ik zie in, dat ik
mijn zending niet goed kan vervullen,
zolang ik de taal Esperanto niet vol
komen beheers. In de wereld, waar de
regeringen zo ver van elkaar staan,
moeten we de volken tot elkaar bren
gen. Een gemeenschappelijke taal is
daarvoor eerste eis. Ik zet dus mijn
reizen niet voort, voordat ik Esperanto
grondig heb geleerd.
over gevoerde besprekingen.
De „groep Rijkens" kunnen wij daar
om geen verwijt maken, dat zij tracht
weer contacten te leggen met Indone
sië, in de hoop t.z.t. daarmede weer
handel te kunnen gaan drijven. We
zouden zelfs zeggen: dat is haar goed
recht. Het is loyaal en vanzelfspre
kend dat zij de Nederlandse regering
op de hoogte houdt van het besproke
ne en dat daarbij de kwestie Nieuw-
Guinea ook aan de orde is gekomen is,
gezien het belang dat Indonesië hier
aan schenkt, welhaast vanzelfsprekend.
Dit wil echter geenszins zeggen, dat de
„groep Rijkens" op dit punt onderhan
delingen voert en daarbij tegen het
advies en de politiek van de Nederland
se regering zou handelen. De groep
zal zich ongetwijfeld bewust zijn, dat
politiek en commercie twee geheel ver
schillende grootheden zijn. Zij zal zich
waarschijnlijk het liefst willen dis-
tanciëren van de politieke problemen,
maar dat is bij de huidige verhoudin
gen niet goed mogelijk.
Waar de officiële onderhandelingen
over de kwesties tussen Nederland en
Indonesië zijn vastgelopen en voorlopig
niet goed kunnen worden hervat zon
der prestigeverlies van een der par
tijen, zijn de uit commerciële overwe
gingen opgenomen contacten wellicht
toch een voorzichtige gelegenheid om
eikaars gevoelens af te tasten. We be
hoeven de „groep Rijkens" daarom niet
direct te beschuldigen, dat zij bezig
is Nieuw-Guinea te verkwanselen ten
bate van eigen gewin. Waarschijnlijk
doet zij niets anders dan mogelijkhe
den voor een hervatting der officiële
besprekingen over de kwestie, zo die
zich mochten voordoen, aan de Neder
landse regering overbrengen.
Waar er geen diplomatiek contact is,
is ook daar niets tegen. Mits de groep
zich uiteraard maar onthoudt van po
litieke beïnvloeding. Dat er ondanks al
le moeilijkheden toch contacten zijn tus
sen Nederlanders en Indonesiërs, kan
zeker geen kwaad, want niemand zal
de huidige gespannen verhoudingen
ten eeuwigen dage geconsolideerd wil
len zien.
In de laatste raadsvergadering voor
de vakantie stelde het college van B.
en W. voor een aanvullend krediet
van 150.000 gulden beschikbaar te stel
len voor de aanleg van rioleringen en
wegen op het industrieterrein. Er was
hiervoor door de raad een krediet van
991.600 beschikbaar gesteld.
De aan deze riolering en wegenaan
leg verbonden werken zijn door het
ingenieursbureau Dwars, Heederik en
Verhey te Amersfoort ondergebracht
in een viertal bestekken en twee maan
den geleden werd aanbesteding ge
houden. Hierbij bleek dat de bedragen
van de begrotingen aanzienlijk lager
waren dan de laagste bedragen waar
mee ingeschreven werd.
Voor het leggen van rioleringen en een
persleiding en het aanbrengen van ver
hardingen met bijbehorende en bijko
mende werken was een bedrag van
Voor het opbreken van bestaande ver
hardingen, het leggen van rioleringen
en het aanbrengen van bestratingen
met bijbehorende en bijkomende wer
ken was het laagste inschrijvingsbe
drag 355.000,en de begroting
295.000,Voor het bouwen van 'n
rioolgemaal aan de Dorresteinweg werd
41.950,geraamd en het laagste in
schrijvingsbedrag was 49.860,
Voor het vervaardigen, leveren, monte
ren, beproeven, bedrijfsklaar opleveren
en onderhouden van de mechanische
en electrische installatie voor een ri
oolgemaal werd 22.000,geraamd
en de laagste inschrijver gaf 25.363,
op.
De werken zijn nog niet gegund, maar
als de laagste inschrijvers opdracht
krijgen tot uitvoering dan zal het be
schikbaar krediet met 135.273,
worden overschreden. Voor een woon
keet zal nog 9000,nodig zijn, zodat
de totale overschrijding van het kre
diet 144.273,— of rond 150.000
wordt.
Voor de begroting van 398.500,en
295.000,en het grote verschil met
de bedragen van de laagste inschrij
vers zijn besprekingen gehouden tussen
het ingenieursbureau en de aannemers,
waaruit bleek dat de begrotingssom
men zijn vastgesteld op een tijdstip
dat de situatie op de plaats waar de
werken komen heel anders was dan nu.
Vóór de begroting werden boringen
vericht en dit gebeurde in de droge
zomer van 1959. Toen was de grond
waterstand veel lager dan nu en dit
heeft grote invloed op de kosten van
bemaling. Er moet nu op bronbemaling
over de gehele lengte van de riolering
gerekend worden en de hoeveelheid
water waarmee men te maken krijgt is
veel groter dan in 1959.
Naar de mening van het ingenieurs
bureau zijn ook enige posten voor op
ruiming en afstempelen van de rioool-
sleuven te laag gesteld, zodat de be
grotingen herzien moesten worden.
Er zijn uiteraard meer factoren die de
kosten van deze werken nadelig be
ïnvloeden. De loonpost is aanzienlijk
hoger dan in 1959 door het invoeren
van de vrije zaterdag en de 45-urige
werkweek. Het dagelijks vervoer van
de arbeiders kost meer dan twee jaar
geleden en naast de hogere post voor
de bemaling zal men rekening moeten
houden met hoge stroomkosten aan de
ze bemaling verbonden omdat lange
filters toegepast moeten worden daar
een stoorlaag van veen in de grond
aanwezig is.
Een te lage schatting en verhoging
van kosten en lonen hebben het nodig
gemaakt een verhoging van het kre
diet te vragen en de raad heeft dit
zonder discussie verleend, daar men
begrip had voor de moeilijkheden, die
door het verstrijken van de tijd ont
staan zijn.
Het missiehuis St. Jan te Soesterberg
zal een andere bestemming krijgen en
niet meer leerlingen huisvesten die een
gymnasiale opleiding volgen. Zij zul
len het volgend cursusjaar naar Deurne
gaan.
Er zijn verschillende redenen waarom
dit besluit genomen is. Het aantal
priesterroepingen neemt in ons land
sterk af. Het is moeilijk een prognose
te maken over de ontwikkelingsgang
hiervan, maar er is geen enkele reden
om aan te nemen dat hier sprake is
van een tijdelijke inzinking. Er is dus
gebrek aan priesters die zich aan de
missie willen wijden en een samen
voeging van de gymnasia van Soester
berg en Deurne maakt mensen vrij.
St. Jan wordt nu een missiecentrum
van de Nederlandse S.V.D., die 50 jaar
bestaat, omdat in het jaar 1911 te
Uden het eerste missiehuis geopend
werd. Twee jaar later begon mgr. P.
Noyen het missioneringswerk van de
Nederlandse S.V.D. in Indonesië. In het
jaar 1915 werd in Teteringen 'n missie
huis geopend, in 1924 St. Jan te Soes
terberg, dat een gymnasium huisveste
en in 1945 werd het missiehuis te Uden
door oorlogshandelingen verwoest.
Voor dit tehuis kwam een tehuis in
Deurne waar een gymnasium geves
tigd werd dat in 1958 staatserkenning
verwierf.
Ter gelegenheid van het gouden jubi
leum zal het missiehuis St. Jan een
bestemming krijgen die de missie op
een andere wijze zal dienen dan tot nu
toe.
Vóór de tweede wereldoorlog vertrok
ken vanuit Nederland 148 paters S.V.D.
naar de missioneringsgebieden in In
donesië, Nieuw-Guinea, China, Japan,
India, Noord-Amerika (negermissie),
Brazilië, de Philippijnen en Argentinië.
Na 1945 kwamen hierbij Ghana. Kongo,
Chili, Paraguay en Canada. Van 1945
tot 1950 gingen er 94 paters S.V.D.
naar deze gebieden en van 1951 tot
1961 86. Tussen 1911 en 1961 werden
bovendien nog 57 broeders S.V.D. uit
gezonden.
Het vijftigjarig bestaan zal gevierd
worden in het najaar en de officiële
feestdag zal 12 november zijn, terwijl
dit jubileum op 7 november in intieme
kring gevierd zal worden.
In oktober zal er ter gelegenheid van
het jubileum een missionair symposion
gehouden worden. Het symposion zal
omvatten een historische schets van de
missionerende instituten, te geven door
dr. J. Kerkhofs S.J., drs J. Buys S.V.D.
zal spreken over de veranderde situ
atie op het missioneringsterrein en
dr. J. Schütte S.V.D. zal spreken over
de eisen die aan de opleiding van het
personeel voor de missionering gesteld
moeten worden.
Er komt een grote fototentoonstelling,
die het werk van de missionarissen
S.V.D. inbeeld zal brengen en deze ten
toonstelling zal in Deume, Teteringen,
Soesterberg en waarschijnlijk ook nog
ander plaatsen gehouden worden
Tevens zal een jubileumnummer van
het algemeen missietijdschrift „De
Katholieke Missiën" uitgegeven wor
den.
Het vijftigjarig bestaan van de S.V.D.
was aanleiding om het Nederlandse
volk een centrum aan te bieden voor
het kontact der kontinenten en dit cen
trum zal St. Jan worden. Het centrum
zal worden geleid door een weten
schappelijke staf, bestaande uit twee
missiologen, een doctor in de Indo-
Iraanse letteren en de wijsbegeerte,
een socioloog en een pedagoog. Dr F.
Verstraelen zal directeur worden.
Het nieuwe missiecentrum zal een vor
mingscentrum zijn, dus niets van een
school hebben.
Het wil 't Nederlandse volk in al zijn
groeperingen naar leeftijd, ontwikke
ling en kerkgenootschap in de meest
brede zin interesseren voor de konti
nenten. Het centrum zal zich in het
bijzonder tot de katholieken wenden,
maar het wil tevens bij alle kerkge
nootschappen in Nederland naar pun
ten van overeenkomst zoeken, die een
samengaan tussen katholieken en niet-
katholieken mogelijk zal maken.
Er worden cursussen gegeven, cultu
rele avonden, weekends, causerieën en
vooral voor jongeren zullen verdie-
pingsdagen van grote betekenis kun-
Een Londense kunsthandelaar heeft een
brief geschreven aan de directie van
't museum Boymans-Van Beuningen en
erop gewezen dat in de kelders van
dit museum schilderijen staan, waarvan
één exemplaar wel vijf ton waard is.
Hij liet hierbij doorschemeren dat hij
zeer veel interesse had voor dit Neder
landse werk.
Schrandere lezers - en wie vindt zich
zelf niet schrander - hebben reeds be
grepen dat het gaat om „De Emmaüs
gangers", het schilderij dat Han van
Meegeren 20 jaar geleden vervaardigde.
Hij verkocht het voor 550.000,om
dat hij als signatuur niet Van Mee
geren gebruikt had, maar Vermeer en
voor een echte Vermeer telden de kunst
liefhebbers op advies van de „kunst
kenners" graag ruim een half miljoen
neer.
Van Meegeren had met het vervaardi
gen van dit schilderij een drieledig
doel. Hij wenste veel geld, hij wilde
toen dat hij een grote schilder was en
hij hunkerde ernaar de kunstcritici,
die hem nooit voor vol aanzagen, in
hun hemd te zetten.
Daarin is hij uitstekend geslaagd en het
vervalsen beviel hem zo goed dat hij
nieuwe „Vermeers" maakte en zich
daarna aan Pieter de Hoogh vergreep,
tot het in de gaten begon te lopen
dat er steeds meer schilderijen van
de Delftse meester ontdekt werden.
Kort na de oorlog viel hij door de
mand omdat hij van collaboratie be
schuldigd werd. Men achtte het name
lijk niet mogelijk dat iemand miljoenen
in enkele bezettingsjaren verdiend had
zonder de vijand zeer terwille geweest
te zijn.
„Ik ben de schilder van de Emmaüs
gangers", zei Van Meegeren voor de
rechtbank en vele reputaties van „kunst
kenners" stonden op het spel. Niemand
wilde hem geloven, maar hij heeft het
bewezen door in gevangenschap een
nieuwe „Vermeer" te schilderen. Kort
daarna stierf hij op 30 dec. 1947.
In een kelder staat een schilderij dat
een half miljoen waard is. Van een
schilder die rijk wou worden, die er
kend wou worden en die zijn tegen
standers graag een hak zette. Dat wil
len we allemaal wel eens, dus laat men
dit schilderij ophangen in het museum
en in de catalogus zetten dat dit het
werk van een groot schilder was die
om drie menselijke redenen een ver
valser werd.
Het is natuurlijk zeer achtbaar bij
zonder verontwaardigd te doen als het
gaat om de manipulaties van de schil
der Han van Meegeren, maar deze
zaak moet nu maar eens vergeten wor
den. We moeten ook vergeten dat m
Breda moordenaars als Kotalla, Aus der
Fünten en Lages zitten, want de mi
nister overweegt dit tuig vrij te laten.
Als we de wandaden van deze moor
denaars vergeten moeten dan moeten
we toch zeer zeker vergeten dat Van
Meegeren een vervalser was. Per slot
van rekening gaf hij velen een lesje
die dit hard nodig hadden.
bare uitwisseling te komen.
De directeur van het S.V.D.-centrum
in St. Jan is dr, Fr. Verstraelen, die in
1927 te Stevl bij Venlo geboren werd.
Hij studeerde filosofie, theologie en
van 1954 tot 1956 missiologie te Rome.
Verder ethnologie en linguïstiek aan
de universiteit van Leuven tot 1961.
Hij doctoreerde te Rome op 16 juni
1961 op de thesis „Het religieuze erf
goed der Baluba en enige andere vol
ken in Zuid-Oost Kongo.
Dr. C. v. d. Linden, geboren in 1914,
zal algemeen cursusleider worden.
De functies van adjunct-directeur en
gastvrouw zijn nog
vakant. Hiervoor
zullen leken aangezocht worden.
Er staan reeds enige cursussen op het
programma: godsdienst der primitieven,
indische filosofie, afrikanistiek, missi-
oneringsmethodiek, missiegeschiedenis,
politieke en sociale ontwikkeling,
psychologie van de oosterling, kateche-
se en ascetische vorming. Verder zul
len nog een groot aantal lessen gege
ven worden die geheel op de praktijk
ziin afgestemd. Hieronder E.H.B.O., hv-
giëne. administratie, tekenen, muziek
en talen.
Brommen op het Kerkpad is verbo
den maar de Soester R. H. v. H. deed0—_
het wel. Toen hij al wetsovertredend nen zijn. In de zomer kan het cenmm Allt©UlObieSclUb
reed liep de vierjarge G. v. C., die j als vakantieverblijf dienen. Tevens- zal
aan het spelen was, tegen de brommer het conferentie-oord zijn.
- - Er zijn reeds van deze S.V.D.-centra in
aan. De jongen viel, evenals de brom
fietser, die schaafwonden aan zijn han-
398.500,geraamd en de laagste in-1 den kreeg. Het jongetje kreeg enige
schrijver gaf 462.500,op. I builen aan het hoofd.
Od dinsdag" 25 juli organiseert de
Automobiel club Soest een rit met start
het buitenland, n.1. in Wenen, München pti finish bii hotel De Soester Duinen.
Münster. Door samenwerking met De eerste auto wordt om 19.30 uur
deze centra hoopt men tot een
vrucht-1 gestart.
