Soest voor dertig jaar.
HET STRAATJE VAN VERMEER.
Herfst- en Winterstoffen
s
BURGERLIJKE STAND
KOM OP.
GA MET ONS MEE
Y0UTH F0R CHRIST
w
BATENBURG's Erkende
Auto- en Scooterrijschool
©rsgeluk door
verblindend Sicht.
Verstandige vader.
Oude baas in de war.
Mislukt spoorzoeken.
Mislukte vakantie.
JEUGD VOOR CHRISTUS.
Sammie uit Amersfoort beroemde
zich steeds op het feit dat hij zo ver
schrikkelijk hard fietsen kon en hij
durfde het aan een weddenschap te
sluiten met een vriend die per trein
van Amersfoort naar Amsterdam zou
rijden. Sammie zou het per fiets doen
en bij voorbaat verklaarde hij dat hij
zou winnen. Sammie trapte als een
gek toen hij door Soest kwam en dat
vonden enige veldwachters vreemd, 'n
hand werd opgestoken om Sammie te
doen stoppen, maar die trok zich niets
van het gezag aan, want de wedden
schap achtte hij veel belangrijker. De
veldwachters wisten natuurlijk niets
van deze weddenschap en zij veron
derstelden waarschijnlijk dat Sammie
de fiets gestolen had of misschien op
zijn eigen fiets reed maar zonder be
lastingplaatje.
Het gezag hield een auto aan en die
raasde achter de zwoegende Sammie
aan. Maar die liet zich nog niet van
gen omdat hij zijn weddenschap wilde
winen en hij glipte langs de auto die
voor hem stopte. Dat werd de veld
wachters te bar en ze begonnen te
schieten. Nu schrok Sammie zich een
aap en hij stapte van zijn fiets om
zich over te geven en het relaas van
de weddenschap te vertellen. De veld
wachters hielden echter niet van wed
den en zij namen hem mee naar het
bureau, waar bleek dat hij inderdaad
geen belastingplaatje had. Hij kreeg
een bekeuring omdat dit bewijs van
betaalde belasting ontbrak, een twee
de bekeuring omdat hij niet voldaan
had aan een bevel van de politie tot
stoppen, hij verloor natuurlijk zijn
weddenschap en hij moest naar Amers
foort teruglopen omdat hij zijn fiets
niet meekreeg en geen geld had voor
de bus.
Garage Van Geerestein bood een
driedaagse autobustocht aan naar Kö-
nigswinter en het Zevengebergte via
Keulen en Bonn voor de kapitale som
van 25,
Binnenkort hebben we in onze ge
meente vijf vuilnisauto's lopen die
40.000,per stuk kosten. Dertig
jaar geleden kwam er een voorstel
in de raad vijf vuilniswagens aan te
schaffen die per stuk 84,kostten.
Uiteraard waren dit wagens waarach
ter een mannetje lopen moest.
In dit seizoen kan men dagelijks, maar
vooral gedurende de weekeinden, tal
van touristen, „gewapend" met foto-
of filmcamera, langs de grachten van
Delft zien wandelen. Ze maken hun
wandeling vaak aan de hand van een
folder, die hun door de V.V.V. werd
Verstrekt. Alle historische gebouwen en
andere bezienswaardigheden staan er
nauwkeurig op aangegeven. Doch wat
er niet op staat is een antwoord op
deze vraag, die toch zo veelvuldig en
in velerlei talen in Delft wordt gesteld:
richting van de woning op de Oude
Langendijk, hoek Molenpoort, waar
Vermeer zelf heeft gewoond. Wijlen
de schilder Eduard Houbolt is de eer
ste geweest, die sterke argumenten
naar voren bracht hij had o.a. af
metingen in het pand verricht om
te bewijzen, dat het bedoelde huis on
mogelijk dat kan zijn wat op Vermeers
schilderij is afgebeeld.
Wij kunnen hierbij nog een ander ar
gument aanvoeren en wel dit, dat
de Molenpoort in de zeventiende eeuw
„Het Straatje", zoals Johannes Vermeer dat schilderde in het oude Delft.
S O E S T E R
KUNSTHANDEL
BURG. GROTHESTRAAT 16 - TEL. 2464
heeft zojuist ontvangen de nieuwste
uit Frankrijk - Italië - Zwitserland en
Duitsland.
Verkoop van Simplicity patronen.
O-.
cn
Cfi
Gedipl. A.B.A.N.-Instructeur
PARKLAAN 33 - SOEST
TELEFOON 3982 (K 2955)
U wordt gehaald en gebracht.
GEBOREN Jan Gerrit, zoon van J. G.
van Rouwendaal en C. P. de Vaal, Rem-
brandtlaan 5. Michel Johan, zoon
van Th. Th. Tabak en H. P. de Jong,
Nieuweweg 73. Manon Geertruida
Elisabeth, dochter van J. Holdorp en
C. M. A. Noliet, Kluutstraat 16, Baarn.
Catharina Maria, dochter van J. H.
de Jong en J. M. Hoogeboom, Middel-
wijkstraat 10. Anthonius Franciscus
Jozef, zoon van F. H. de Rond en A.
Th. Th. Smit, Lindenlaan 10. Anja
Marianne, dochter van P. van de Weerd
en H. W. de Wit, Hoofdstraat 20, Baarn.
Erik Frederik Gerard, zoon van W.
Post en H. N. Maris, Waldeck Pyr-
montlaan 1. Paulus Bernard Anton,
zoon van W. R. Brouwer en M. van de
Kleij, Prof. Lorentzlaan 209. Ju-
dith Esther, dochter van D. de Bruin
en S. Roeten, Braamweg 15. Wil
helmus Richardus Maria, zoon van P.
R. van Logtestijn en A. M. van 't
Klooster, Kerkpad N.Z. 27. Hen-
drikus Johannes, zoon van J. J. van
Empelen en E. R. Willemse, Schou
tenkampweg 54.
ONDERTROUWD Henri Besson, Ma-
riastraat 20 en Maria Bernadetta
Prinsen, Kerkpad N.Z. 63. Hendrik
van Geijtenbeek, Klaarwaterweg 51 en
Heintje Sara Geertruida van Asselt,
Koninginnelaan 132. Meindert Bol-
hoven, Mathenesserlaan 447B, Rotter
dam en Maria Johanna Henriette An-
tonia Habes, Veldm. Montgomeryweg
36.
GEHUWD Hendrik Eikelhof, Brugge-
sloot 6, Mijdrecht en Lilly Anita Bar-
neveld, Jacob Catslaan 19. Jan van
Beek, Hohorstlaan 11, Hamersveld en
Wilhelmina Kou veld, Moerbessenberg
3. Johan Kruijskamp, Ruysdaellaan
44 en Gerda Kraaijenveld, Mendels-
sohnlaan 20. Sjjbo Gerrit van Leeu
wen, Schoutenkampweg 139 en Al-
bertje Sloots, Schoutenkampweg 139.
Carl Luciën Gijsing, Verlengde Tal-
malaan 11c en Mathilda Maria van der
Molen, Verl. Talmalaan 11c. Bar-
tus de Wolf, Molenstraat 26 en Sonja
Maria Uiterwijk, Kerkpad N.Z. 49.
Hermanus Wielenga, Wieksloterweg
O.Z. 27 en Gijsberta Walet, Wieksloter.
weg O.Z. 27.
OVERLEDENGeurtje van Asch, 84
jaar, weduwe van J. de Vink, Men-
delssohnlaan 19. Geeske Kuipers,
77 jaar, gehuwd met E. Groeneveld,
Middelwijkstraat 5.
„Waar is het Straatje van Vermeer?"
Er zijn er die dit beroemde schilderij
van de zeventiende eeuwse Delftse
meester Johannes Vermeer (1632-1675)
in het Rijksmuseum te Amsterdam
hebben zien hangen; er zijn er ook,
die het slechts kennen van een repro-
duktie. Maar ze weten allemaal, dat
Vermeer van Delft een der grootste
schilders van de Hollandse School in
de gouden eeuw is geweest en dat zijn
„Straatje" behoort tot de beroemdste
werken, die de schilderkunst in de
loop van vele eeuwen heeft voortge
bracht. Daarom vragen zij: waar is in
Delft dat straatje? En het antwoord
moet luiden: het is er niet meer zoals
het door Vermeer werd geschilderd,
maar er zijn zeker twee plaatsen aan
te wijzen, waar het geweest kan zijn.
reeds een doorgang is geweest van de
Oude Langendijk naar de Burgwal,
terwijl het straatje op het schilderij
kennelijk naar een binnenplaats leidt.
Een openbare verbinding tussen twee
straten is het bepaald niet. Men heeft
het straatje ook elders in de stad ge
zocht en wel op het Achterom en de
Voldersgracht. In beide gevallen was
er echter weinig houvast.
Maar wel de Spieringstraat?
Ijverig speurend naar het straatje
kwamen wij terecht in de omgeving
van de enig overgebleven stadspoort
van Delft: de Oostpoort. In een oud,
bouwvallig stadsgedeelte, dat voor sa
nering in aanmerking komt, ontdek
ten wij een pand, daaraan en waar om
heen wij frappante aanknopingspunten
48. loJtannea Vtimeer: Was (Ut t»t ..Sjrsö/0?fVeneaasloosJe gecrel la Je
^-arwslroot le Delflf.
De Spieringstraat een van de beide straatjes, dat „Het Straatje" zou kun
nen zijn. Het uitzicht over de muur is precies gelijk Vermeers schilderij.
Opmerkelijke aanknopings
punten.
Nadat sir Henri Detering in 1921 het
schilderij had gekocht en het aan het
Rijksmuseum ten geschenke had ge
geven, waardoor het in het centrum
van de belangstelling was geplaatst
werden er verscheidende speurtochten
ondernomen naar dit straatje, waar
van met zekerheid mocht worden aan
genomen, dat het zich bevond in Delft,
de stad waarin Vermeer zijn gehele
leven heeft gewoond en gewerkt.
Weldra was het duidelijk, dat het in
zijn oorspronkelijke gedaante niet meer
bestond. Maar.zou dan de plaats
waar het was geweest niet meer te
vinden zijn? Zou het onmogelijk zijn,
om, evenals men dit ten aanzien van
zijn ook zo beroemde gezicht op Delft
(Museum Mauritshuis, Den Haag) heeft
kunnen doen, vast te stellen: hier, op
deze plaats, schilderde Vermeer zijn
„Straatje"?
Deze vragen hebben in de loop der
jaren een aantal grote mensen bezig
gehouden. Wij hebben ook gespeurd
en zijn tot vaak interessante conclu
sies gekomen.
Niet de Langendijk.
Aanvankelijk ging het onderzoek in de
vonden.
Het huisje, dat we hier op het oog heb
ben, bevindt zich in de Spieringstraat,
op de zuidelijke hoek van de Vijver
straat. Het is waar: het geveltje heeft
niets meer van dat op het schilderij
van Vermeer. Maar hoeveel is er
vooral in de negentiende eeuw niet
veranderd en.ook verminkt? De ge
vel, zoals hij nu is, is ongeveer twee
maal zo breed als de lengte van het
muurtje links ervan. Het open poortje
op het schilderij vlak naast het huis
is er niet in de Spieringstraat, maar
het poortje op het linkerplan is er
wel en het merkwaardige is nu, dat
het precies even ver van het huis is
verwijderd als dat op het schilderij.
Breedte en hoogte van het poortje
kloppen eveneens.
Maar nog opmerkelijker is de over
eenkomst met het schilderij van wat
men achter het muurtje ziet. Daar zijn:
de perspectief van de dakgoot van de
huizen links (De Zuiderstraat) en de
pyramidevormige zijgevel ongeveer in
het midden. De overeenkomst is hier
werkelijk verrassend!
Voor en tegen.
Nu is de straat onaanzienlijk en smal.
Dus kan men zich deze vragen stel
len: kan in deze straat een woning
hebben gestaan als op Vermeers schil
derij is afgebeeld? En zo ja, waar moet
de schilder zich dan hebben bevonden
om voldoende afstand te hebben ge
had? Het huis, dat wij kennen van
het schilderij, is zeker eerder het type,
dat we moeten zoeken langs een der
Delftse grachten dan in een straat, die
de verbinding vormde tussen een
gracht en de stadswal.
Op de plattegrond die Blaeuw in 1648
van de stad heeft gemaakt, ontdekken
wij in de Spieringstraat geen huis met
een trapgevel. Doch hier tegenover
kunnen wij stellen, dat er geen enkele
absolute zekerheid bestaat omtrent de
betrouwbaarheid van deze kaart en
dat de Spieringstraat grensde aan een
voormalig rijk kloostercomplex, waar
toe grote woningen kunnen hebben be
hoord. En wat de ruimte van de schil
der ten opzichte van het onderwerp
betreft, de straat was in de zeventien
de eeuw sleehs aan één zijde bebouwd.
Tegenover het huis bevond zich een
open plek, die vermoedelijk het erf
was van een herberg aan het Oost
einde, nabij de Oostpoort.
Dan de Vlamingstraat?
Hoewel we dus geen zekerheid hebben
kunnen krijgen, menen wij, dat dit
punt in de Spieringstraat zeker één
der plaatsen is waar Vermeer zijn doek
heeft kunnen schilderen. Er is echter
nog een tweede punt, dat bij een
recent onderzoek naar voren is geko
men. Dat bevindt zich op de Vlaming
straat, niet ver van de Delftse Markt.
Op dit punt werden wij attent ge
maakt door de heer W. N. de Vries,
die het pand Vlamingstraat 22 be
woont. Hij is een kenner en liefhebber
van de historie van zijn stad en speur
de naar de geschiedenis van zijn wo
ning. Daarbij ontdekte hij, dat deze
ongeveer twee eeuwen geleden een
herberg was geweest, genaamd „Het
Hof van Holland". Van deze herberg
bestaat een afbeelding, gegraveerd op
het deksel van een zilveren tabaks
doos.
Een onderzoek in het gemeente-archief
van Delft overtuigde ons, dat de vroe
gere herberg thans inderdaad het pand
Vlamingstraat 22 is. De gevel is in de
loop der jaren sterk gewijzigd, maar
als we de afbeelding op de tabaksdoos
nauwkeurig bekijken, dan treffen ons
de opvallende punten van overeenkomst
met het „Straatje". Deze zijn: de breed
te van het pand en van het poortje,
de plaats en de grootte van de ramen,
de hoogte van de stoep, het rollaagje
boven de ramen en (het opmerkelijk
ste van alles) aantal en plaats van de
muurankers.
Schilderde Vermeer zijn moeder?
Er zijn hier dus wel heel sterke aan
wijzingen, waarbij nog komt de plaats:
de Vlamingstraat. Want de archief
stukken vermelden, dat op 13 febru
ari 1670 in de Nieuwe Kerk (te Delft)
werd begraven Dyna Baltens, weduwe
van Reynier Vermeer in de Vlaming
straat. Aangetoond is dat het hier de
moeder van de schilder betreft.
Zij woonde na de dood van haar man
in de Vlamingstraat. En is het nu ge
waagd om te veronderstellen, dat Ver
meer het huis van zijn moeder op het
doek heeft vastgelegd en de vrou
wenfiguur in de deuropening de moeder
is?
Opnieuw hebben wij de vergeelde pa
pieren in het archief van de gemeente
geraadpleegd. Zij gaven geen andere
aanwijzing dan dat moeder Vermeer
„in de Vlamingstraat" is overleden. In
welk huis? Helaas dit onthullen
de stukken niet. Vermoedelijk had zij
de woning gehuurd en in dat geval is
het verklaarbaar, dat haar man niet
is te vinden bij hen, die een huis op
de Vlamingstraat bezaten. Wel is uit de
stukken op te maken, dat er verschei
dene huizen waren met poortjes er
naast en dat er gedeelten van die hui
zen werden verhuurd.
Wederom dus alleen maar enige heel
sterke aanwijzingen. Zullen we ooit
zekerheid krijgen omtrent de plaats
van het „Straatje"? Wij betwijfelen
het. Maar het speuren ernaar is in
teressant en leidt tot verrassende con
clusies.
Een onbekende automobilist verblinde
de achttienjarige Amersfoortse motor
rijder A. v. K. die op de Nieuweweg
reed in de richting van de Ossendam-
weg. Achterop zat het 17-jarige meis
je W. van E. uit Veenendaal. De mo
torrijder week naar rechts uit en rem
de plotseling toen hij voor zich twee
dames zag lopen. Het waren mevr. A.
van 't K. en haar 15-jarige dochter.
De motor slipte waardoor de bestuur
der viel en de duorijdster tegen mevr.
't K. geslingerd werd. Deze viel even
eens, beschadigde haar kleding en
kreeg vermoedelijk een lichte hersen
schudding. Per politie-auto is zij naar
huis gebracht. De motorrijder kreeg
schaafwonden aan zijn benen en ont
wrichtte zijn linker arm. Na behande
ling door dokter van Beurden is hij
naar de Lichtenberg gebracht. De twee
meisjes mankeerden niets, de motor
werd ernstig beschadigd.
Elders in dit blad staat het bericht
van de jeugdige bromnozem, die op het
bureau van politie zijn bril kwam op
eisen die door een agent van zijn neus
geslagen was. Nadat de agent zijn le
zing van het geval gegeven had toon
de de vader van de jeugdigge lawaai
schopper zich een verstandige vader.
De jongen werd ernstig onderhouden,
moet de schade aan zijn bril betalen en
de bromfiets gaat voorlopig aan de ket
ting.
De agent vertelde dat 9 jongens op 7
bromfietsen een enorm kabaal maak
ten tot ergernis van de bewoners.
Hij had peen dienst maar haalde thuis
een lamp om de jongens tot stoppen
te dwingen en een gummistok.
De aanvoerder van de herriemakers,
de 17-jarige H. C. K. reed op de agent
in. Kreeg een klap waardoor hij zijn
bril verloor, eiste op hoge toon genoeg,
doening en kreeg nog een klap.
De bril werd in 2 stukken teruggevon
den.
Mevr. B. te Soestdijk werd uit bed ge
beld door de oude heer H., die ver
klaarde niet naar zijn kosthuis te wil
len. De politie werd erbij gehaald en
Maatschappelijk Hulpbetoon werd in
geschakeld. Een advies om de man een
voudigweg op de straat te zetten, werd
niet opgevolgd en de politie bracht H.
terug naar zijn kosthuis.
Kort daarna meldde hij zich weer bij
een andere woning, die hem blijkbaar
beter beviel dan zijn eigen kosthuis.
Weer werd hij naar huis gebracht en
toen bleef hij rustig.
Elf padvindsters doolden door de bos
sen van Pijnenburg en gisteravond om
10 uur waren ze nog niet op hun va
kantie-adres terug. De leidster werd
ongerust en belde de politie. Ze werd
gerustgesteld met de mededeling dat
er rond Soest geen oerwouden zijn.
Zij nodigde enige jongens uit te gaan
zoeken maar deze hadden geen succes.
Weer werd de politie gebeld en de
meisjes waren nu spoedig terecht.
Agenten troffen de padvindsters aan
op de Biltseweg en de Wieksloterweg.
Mevr. V. kwam met haar 6-jarig doch
tertje uit Haarlem om het kind bij
mevr. B. in Soestdijk te brengen. Zij
dacht dat het meisje daar een deel
van haar vakantie zou kunnen door
brengen. Dat ging niet want mevr. B.
heeft geen slaapgelegenheid en door
haar werkkring is ze veel van huis.
Mevr. V. raakte zo overstuur dat de po
litie gewaarschuwd werd. Door de po
litie-auto werd zij met haar dochtertje
naar Baarn gebracht waar ze op de
trein stapte.
Goed onderhouden JON
GENSFIETS te koop.
Eemstraat 18, Soest.
TE KOOP aangeboden
3-lamps schemerlamp
10.-, vloerkleed 75.-,
kinderledikant met bed
en dekentje 7.50, 5-
arms lichtkroon 10.-,
ronde tafel, blank eiken
5.-, slaapkamerlamp
3.50. Willibrordusstr. 8.
Voor diverse fabrieks-
werkzaamheden kunnen
nog enkele manl. en
vrl. ARBEIDSKRACH
TEN worden geplaatst.
Alle leeftijdsgroepen ko
men in aanmerking.
Aanm. dag. van 9-17.30
uur of 's av. na tel. afspr.
bij N.V. Ceramiek van
Breugel, Van Weedestr.
53-57, Soestdijk, tel. 2255.
naar de GROTE OPENLUCHT-AKTIE.
Jongeren getuigen van hun wonderbare
VERLOSSER en KONING.
Zang - Prediking - Getuigenissen - Muziek
Op het terrein naast „ELTHETO" (Driftje).
AANVANG 7.30 UUR n.m.
Maandag 14 aug. t.m. donderdag 17 aug.
Voor jongens en meisjes verhalen, liederen,
wedstrijden en spel.
Aanvang 's middags om 3 uur.
