NIEUWE STAAT
IN HET VERRE OOSTEN
CASSETTES
IJfiimea-GeSei
DERDE BLAD
Edelstaal
Horlogerie VAN WIEREN
UW SUCCES IS ONZE
RECLAME.
Auto- en Scooterrijschool
D. ENGEL
Humanistisch geloof.
Onrustige Zenuwen?
Bioscoopprogramma.
Bazar Evangelisatie.
Hockeyprogramma.
Nauwelijks gadegeslagen door de pu
blieke opinie in de wereld, begon-
nen onlangs onderhandelingen, waar
van het doel de scheppping van een
nieuwe staatsvorm in het Verre Oos
ten is. Twee zelfstandige naties, drie
koloniën en een protectoraat zonden
hun vertegenwoordigers. Zij wilden
de mogelijkheden van het ontstaan
van een „Maleise Federatie" bediscus
siëren, die de onafhankelijke staat
Malakka, het zichzelfregerende Sin
gapore het sultanaat Broenei, de
kroonkolonie Serawak en de kroon
kolonie Noord-Borneo omvatten moet.
Voor de meeste Europeanen zijn deze
namen nauwelijks meer dan woorden,
die een exotische klank hebben. In
werkelijkheid gaat het om zeer nuch
tere dingen.
In het jaar 1957 werd Malakka een
zelfstandige staat. De leiders der vrij
heidsbeweging deden vrijwillig en
voor vele Europeanen onbegrijpelijk
afstand van de aansluiting van Sin
gapore aan hun natie. Geografisch is
Singapore - aan de zuidoostelijke punt
van het schiereiland gelegen - een
deel van Malakka. De ware reden
voor de aansluitingsvijandigheid was
Gezicht op Singapore met zijn representatieve bouwwerken op de kade.
Een groot deel van de bevolking van
Noord-Borneo werkt bij de hennep-
oogst.
niettemin gemakkelijk te vinden Ma
lakka heeft ongeveer zeven miljoen'
inwoners en 40 van hen zijn Chi-j
nezen. Van de 1,5 miljoen inwoners
van Singapore zijn driekwart Chine
zen. Een samenvoeging zou zonder
meer een Chinese overmacht bete
kend hebben. Dat echter wilden de
politici van Malakka niet op de koop
toe nemen.
Het in het leven roepen van een
Maleise Federatie - niet te verwarren
met de federatie Malakka, de Britse
koloniale bezitting, die in 1957 onaf
hankelijk werd - zou door het mede
erin betrekken van Broenei, Serawak
en Noord-Borneo het gevaar van een
overwicht der Chinezen uitschakelen.
Elk dezer gebieden zou in deze be
langengemeenschap waardevolle din
gen hebben in te brengenMalakka
vooral tin en rubber, Singapore zijn
haveninstallaties en zijn internatio
nale verbindingen, Broenei zijn olie
velden, Serawak zijn houtrijkdom als
mede zijn olievoorraden. Noord-Bor
neo daarentegen zou een beduidend
reservoir van arbeidskrachten op ta
fel kunnen leggen.
Economische experts zeggen, dat de
federatie, door deskundigen geleid,
een succes moet worden. De moeilijk
heden, die de aaneensluiting in de
weg staan, zijn van politieke aard.
Malakka's conservatieve premier Ab-
doel Rahman bekeek de sterk links
georiënteerde collega Lee Kuan Yew
in Singapore lange tijd met groot
wantrouwen, maar Lee week verras
senderwijs de laatste tijd meer en
meer van zijn linksradicale theorieën
af.
De sultan van Broenei, een van de
laatste feodale heersers ter wereld -
in zijn zak vloeien elk jaar ongeveer
150 miljoen gulden aan concessierech
ten der oliemaatschappijen - staat
niet geheel vijandig tegenover de fe
deratiegedachte, maar toch wel enigs
zins gereserveerd. Weliswaar is hij
voor de vooruitgang, maar zonder ga
rantie voor zijn eigen toekomst zal
hij geen federatieverdrag onderteke
nen.
Serawak met zijn rond 650.000 in
woners, die zich - afgezien van uit
zonderingen - nauwelijks voor de po
litiek interesseren, wordt tot nu toe
door een handvol Engelsen bestuurd,
die tamelijk conservatief denken en
de door Londen voorgestane federa
tieplannen met gemengde gevoelens
bekijken.
Nauwelijks anders liggen de zaken in
Noord-Borneo, dat door ongeveer
400.000 inboorlingen bewoond wordt,
die evenals hun voorvaderen van de
jacht en de visvangst leven. Het
woord industrie onbreekt in hun
woordenschat.
Serawak, Broenei en Noord-Borneo
zijn in vergelijking kleine gebieden van
het eiland Borneo, waarvan de rest tot
het Nederlandse koloniale rijk behoor
de. De erfenis der Nederlanders op het
eiland namen de Indonesiërs over. De
regering in Djakarta heeft tot nu toe
andere zorgen, zodat het „Borneo-pro-
bleem" door haar in de ijskast werd
gelegd. Maar dat kan veranderen.
Daarom bestaat er enige kans, dat de
inheemse politici in de drie Britse ge
bieden van het eiland de kans van een
federatie met Malakka zullen accepte
ren, want op een gewelddadige samen
voeging met Indonesië zijn zij bitter
weinig gesteld. Zij weten precies, dat
zij op lange termijn slechts de keus
tussen beide mogelijkheden hebben.
Zou de federatiegedachte de over
winning behalen - en de vooruitzich
ten daarop staan helemaal niet slecht -
dan zou Zuidoost-Azië een nieuw
Maleise handwerkers verstaan de kunst
om prachtige bronzen en zilveren voor
werpen te maken.
Een Oosters sprookjespaleis lijkt de moskee van Koeala Kansar in de staat
Perak.
Overwegend vrouwen zijn in de peper-
cultures van Serawak werkzaam.
machtscentrum hebben, waarvan de
j uitstraling ver over de staatsgrenzen
zou reiken.
De geplande federatie moet een nieuw
machtsblok in het Verre Oosten als
j tegenhanger van de ambitie van Pe
king scheppen. Rood-China's macht
hebbers ageren tegen deze „imperialis
tische" plannnen en zij weten precies
waarom. Zij vrezen niets meer dan de
aaneensluiting van die staten, koloniën
1 en protectoraten, welks Chinese bewo-
ners zij tot nu toe als hun eigen „Vijfde
I Colonne" beschouwden, maar die als
burgers van een vrije natie voor Pe-
kings plannen verloren zouden gaan.
Er was eens een koning, die niet goed
wist, wat hij met het geld moest be
ginnen, dat zonder zijn toedoen in zijn
kas vloeide. - Dat lijkt op een sprookje
maar toch is het waar. De koning heet
Omar Ali Saifoeddin en is heer en
meester over 60.000 donkerhuidige in
boorlingen.
Omar regeert over Broenei, dat sinds
geruime tijd een Brits protectoraat is.
Hij deelt het lot van de sheik van
Koeweit, die evenals hij een arme man
was, totdat in zijn land olie werd ge
vonden. Op de ranglijst der olielanden
neemt Broenei weliswaar slechts de
twaalfde plaats in, maar binnen de
Britse Commonwealth staat zijn olie-,
rijkdom echter vlak na die van Canada.
Omar zag zich op een dag in de1
moeilijke positie geplaatst, wat hij met'
de miljoenen moest beginnen, die in
zijn privékas stroomden. Hij had ze'
voor zichzelf en zijn familie kunnen
gebruiken, maar hij luisterde desniet
tegenstaande naar de voorstellen van
zijn Engelse adviseurs. Hij bouwde
scholen, waarin de kinderen van zijn
land kosteloos onderwezen werden, hij
stelde voor bijzonder begaafde leerlin
gen studietoelagen beschikbaar, liet
moderne ziekenhuizen uit de grond
stampen en vaardige gezondheidswet
ten uit volgens welke het doktersbe
zoek en verstrekking van medica
menten kosteloos waren.
Als gelovige moslem liet Omar een
prachtige moskee bouwen, die in elk
geval in één opzicht uniek is.
In tegenstelling tot vele andere po
tentaten van het verre Oosten heeft hij
zeer vroeg begrepen, welke weg de ont- i
wikkeling gaat. Hij is tegen het com
munisme, maar hij weet ook, dat hij
persoonlijke offers moet brengen, als
hij zijn bijdrage tot de neutralisering
van het rode gevaar in dat deel der
aarde wil leveren.
Een volk van 60.000 mensen mag
voor menige waarnemer een onbedui
dende grootheid in de politiek van het
Verre Oosten lijken, maar Broenei is
het belangrijkste „olieland" in dat deel
van de wereld. Hoe zeer olie 'n machts-
factor kan zijn, heeft nog niet zolang
geleden het overigens zo onbelangrijke
Koeweit getoond.
Singaporedat zijn wolkenkrabbers,
docks, in welke omgeving de dag voor
de arbeiders werkelijk 24 uren heeft,
dat zijn luxe hotels met air-conditioning
en nauwe stegen, waarin Europeanen
met een fijne neus het gevoel hebben i
in een hel te zijn. Singapore, dat zijn
armen, die niet eens een dak boven
hun hoofd heben en rijken, die erover
twisten, of een Cadillac boven een Rolls
Royce de voorkeur verdient.
Singapore - sedert 142 jaren Brits -
was vroeger een heel bescheiden ne
derzetting, waar voor de aankomst der
Engelsen slechts 150 mensen leefden
Wie tegenwoordig van „Wirtschafts-
wunder" spreekt, die moet ook de ge
schiedenis van Singapore bestuderen.
Hij zal tot de overtuiging komen, dat
het geen „uitvinding" van onze tijd is.
Sinds 1958 regeert Singapore zich
zelf. Zijn premier houdt er rekening
mee, dat het grootste deel van de be
volking Chinees is, dat Peking, indien
het zou willen, gemakkelijk de macht
zou kunnen grijpen. Peking echter weet
welke voordelen het heeft, zolang Sin
gapore vrij is
In Serawak zijn toeristen tot nu toe
zo zeldzaam, dat zij erop kunnen re
kenen bij hun bezoek de gastvrijheid
van de „District Officier" te genieten.
De inboorlingen van die kroonkolonie
vertrouwen de rivieren als hoofdver
keerswegen meer als de weinige land
wegen. Tot nu toe is eigenlijk niet het
dorp, maar het huis het centrum van
hun levensgemeenschappen. Daarbij
gaat het echter om soms bijna 70 meter
lange huizen, waarin tot 40 families wo
nen. Opperhoofd of misschien treffen
der gezegd „burgemeester" van zo'n
huis is altijd de oudste man.
Vele dezer patriarchen waren in hun
jeugd nog koppensneller. Weliswaar
hebben de Britten zowel in Serawak als
in hun andere bezittingen op in Borneo
in het jaar 1913 een wet tegen dit wre
de gebruik uitgevaardigd, maar met
netjes aaneengeschreven letters op per
kament alleen was men niet klaar. Toen
de Jappanners in de Tweede Wereld-1
oorlog Borneo bezetten, bloeide de kop-
pensnellerij nog eenmaal op. De slacht
offers waren toen Japanse soldaten.
Dat wat wij tegenwoordig als Malak
ka kennen, werd in 1786 Brits en in
1957 onafhankelijk. De laatste jaren
heeft Malakka een verbitterde oorlog
tegen de' door Peking gedirigeerde
communistische rebellen gevoerd. Het
was een strijd, die aan beide zijden veel
slachtoffers heeft geëist. De opstande
lingen bedienden zich van de terreur,
van moord op onschuldige boeren en
van propaganda.
Engeland heeft in deze oorlog, die zich
in de jungle afspeelde, veel geleerd.
VAN DE SOESTER COURANT
VAN VRIJDAG 13 OKTOBER 1961.
In het in 1952 opgerichte Sandakan-
Hospitaal in Noord-Roraeo wordt ook
verplegend personeel opgeleid.
Laanstraat 77 Telefoon 4361
Enig depositair ter plaatse.
uit de gevangenis gehouden, maar het
is wel duidelijk wat zij hiervoor offe
ren moet. Aan de verhouding tussen de
advocaat en het meisje komt een einde
als zij op gewelddadige wijze om het
leven komt.
Zondagmiddag „Het schot in de rug",
een ruige film over een stoere sheriff,
die een harde strijd tegen bandieten
voert en tenslotte natuurlijk overwint.
In de donderdagcyclus de bekende Rus
sische film „Als de kraanvogels over
vliegen", het verhaal van een idylle in
oorlogstijd. De film werd in Cannes
bekroond.
NIEUWEWEG Ï7 TELEFOON 2543
De gemeenschap Soest-Baarn van het
Humanistisch Verbond hield op 9 okt.
in Oranjehof z'n eerste gespreksavond
in het kader van het winterprogramma
1961—'62.
De heer P.-A. Pols, centraal humanis
tisch geestelijk raadsman voor de ge
vangenissen, leidde aan de hand van
een aantal stellingen het onderwep Hu
manistisch geloof in.
Aan de inleiding ging een korte huis
houdelijke vergadering vooraf, waarin
enige wijzigingen in het bestuur wer
den aangebracht.
De heer D. Oostelaar trad als voor
zitter af en sprak z'n voldoening uit
over het feit, dat een jongere, de heer
Tj. Krips, bereid was z'n plaats in te
nemen. Verder werd de heer P. J.
Becker aan het bestuur toegevoegd
als contactpersoon met de leden.
Het moderne humanisme, aldus de in
leider, is in de eerste plaats een le
vensovertuiging, een min of meer be
wust uitgangspunt, op grond waar
van we oordelen en handelen.
Komt de mens tot het doordenken van
de humanistische levensovertuiging,
dan blijkt niet alles door wetenschap
pelijke argumenten bewezen te kun
nen worden. Vermoeden en innerlijk
aanvoelen spelen er in mee en zouden
dus de geloofsargumenten van het hu
manisme genoemd kunnen worden.
Er zijn nogal wat buiten-kerkelijken,
die voor een levensbeschouwelijke or-
ze niet
in een geestelijk keurslijf willen le
ven en niet aan dogma's gebonden wil
len zijn.
Spreker kon zich dit wel indenken,
maar achtte een en ander toch mis
plaatst.
De humanistische levensovertuiging is
een persoonlijke waarheid, waardoor
de mens geworteld is in het bestaan.
Hij vindt er een bron in van kracht en
bezieling, een zin voor z'n leven. Deze
levensovertuiging raakt aldus de mens
in al zijn bestaansverhoudingen en is
emotioneel geladen.
Op de inleiding volgde een levendige
gedachtenwisseling, zodat de voorzit
ter aan het slot z'n voldoening kon
uitspreken over het feit, dat het doel,
te komen tot een waardevol gesprek,
ten volle bereikt was.
Mijnhardfs Zenuwtabletten
Van heden tot en met zondag - uitge
zonderd zondagmiddag - kan men in het
City-theater kennismaken met de vaak
nare gevolgen van de daden die mensen
met een teveel aan hartstocht begaan.
De titel van de film is „Brandend ver
langen".
Van maandag tot en met woensdag Bri
gitte Bardot in „Liefde is mijn be-
roep". Belangrijker dan haar rol is die
van de oude filmrot Jean Gabin, de
zwijgzame man, die ervoor zorgt dat
niemand over hem spreekt, terwijl Bri
gitte Bardot getoond heeft zelfs een
poging tot zelfmoord te willen doen om
maar in het nieuws te blijven.
Gabin en Bardot, een vreemde combi
natie, maar een aantrekkelijke combi
natie. Gabin speelt in deze film de rol
van een welgesteld en succesvol advo
caat en Brigitte een plattelandsmeisje
dat in de stad verloren dreigt te gaan.
Zij wendt zich tot de advocaat als zij
met een vriendin een roofoverval op
een oude dame gepeegd heeft, die zwaar
gewond werd door de aanval van de
twee kleine hellevegen.
Brigitte wordt door Gabin in deze film
De opbrengst van de gehouden bazar
ten bate van de Evangelisatie-arbeid
en het Evang. Zangkoor „Sursum Cor-
da" is nette 3164,33.
Het dichtstbijzijnde bedrag dat gera
den werd is 3247,De winnaar
ontvangt een kaas.
Het bazarcomité dankt allen, die aan
het welslagen van deze bazar hebben
medegewerkt.
De prijzen in de grote verloting zijn
gevallen op de nummers 41 42 60 148
222 345 378 491 804 826 957 1015 1054
1094 1133 1139 1257 1295 1297 1436
18'33 1886 1935 1973 1988 2024 2439
2566 2580 2682 2766 3110 3140 3208
3224 3307 3316 3344 3411 3544 3782
3797 3910 3958 3997.
De prijzen kunnen worden afgehaald
bij de heer J. Kanis, Gallenkampels-
weg 24.
De naam van de pop was Gerarda en
de trouwdatum van het bruidspaar 30
mei.
Charme voor Uw handen
Tube
95 cc
Dames
Amersfoort 1M.H.C. 1, 11 uur.
Amersfoort 4M.H.C. 3, 11 uur.
M.H.C. 4Amersfoort 5, 11 uur.
M.H.C. 2—Pinoké 4, 12.30 uur.
Heren
S.C.H.C. 8—M.H.C. 2, 11 uur.
Schaerweyde 6M.H.C. 3, 2 uur.
M.H.C. 4Amersfoort 6, 12.30 uur.
M.H.C. 1Schaerweyde 2, 2 uur.
