CHILI en zijn problemen»
m
m
MARCHAL HAARMODE
D. ENGEL
GEERVLIET
OPTIEK SP9KER
WASSERIJ GELRIA EDE
Firma VAN DE W1JNGAART
Wedstrijden van
Crescendo.
GEORGE,
STUDENT
maand
Goed-advies
TOMdeV^I^
UW SUCCES IS ONZE
RECLAME.
Auto- en Seooterrijsehool
X oetbalprogramma.
Ei zijn vele dingen, die Chili van
de andere Zuidamerikaanse staten on
derscheidt en de Chilenen worden niet
■moe, om die voor de vreemdelingen'
op te noemen. Geen van hen vergeet
'te vertellen, dat hun land het enige
tussen het Panama-Kanaal en Vuur
land is, waarin tot nu toe geen presi
dent een gewelddadige dood gestorven
is, wat met betrekking tot de beslist
niet altijd vreedzame geschiedenis van
Chili verwonderlijk is.
Nog bijna drie jaar duurt de ambts
periode van de tegenwoordige presi
dent Jorge Alessandri, die zich reeds
grote verdiensten voor de stabilisatie
van de economische en financiële ver
houdingen in Chili verworven heeft.
Het zullen, zoals hij zelf zegt, moeilij
ke jaren worden.
Chili beroemt zich op vele superla
tieven. De enige Nobelprijs voor de li
teratuur, die zijn weg naar Zuid-Ame-
rika vond, werd aan de Chileense
dichteres Gabriele Mistral verleend.
Bovendien is Chili het naast Uru
guay „blankste" land van dit conti
nent. Ongeveer een kwart van zijn be
volking stamt van families, in wier
aderen onvermengd Spaans bloed
stroomt.
De talrijke oorlogen in Zuid-Ameri-
ka zijn in Europa snel vergeten, voor
zover er al kennis van is genomen.
Santiago (le Chili is een moderne stad
tegenstand rustig zijn weg. Het kan
kergezwel van zijn land, de inflatie,
is hij met rigoureuze maatregelen te
lijf gegaan. Een met algemene stem
men aanvaarde wet tegen de specula
tie gaf hem de mogelijkheid prijsver
hogingen tegen te gaan.
iO
Als tegen de berg aangekleefde webben lijken deze arbeiderswoningen van
..El Teniente". De arbeid is er zwaar, desniettegenstaande ontbreekt het niet
aan arbeidskrachten, want de lonen zijn er hoog.
zonder herinneringen aan het verleden.
hebben de pikhouwelen meegeholpen.
Rondom het paleis van de president
dat eens het stadscentrum beheerste,
?.ijn de laatste tientallen jaren bouw
werken van staal en beton opgetrok
ken. Het machtigste van hen herbergt
het Hotel Carrera, waarin zich alle
lieden thuisvoelen, die in het econo
mische en financiële leven van Chili
een belangrijke rol spelen.
Wat de bezoekers van Santiago steeds
weer verrast, is de elegance der da
mes, die men in de belangrijkste ho
tels, restaurants en bars ontmoet.
Weliswaar betekent chili" in de
taal der Indiaanse oerinwoners „einde
der wereld", maar de dames uit de
betere kringen van Santiago schijnen
een directe verbinding met Parijs te
hebben. Zij blijven met de mode in de
Seine-stad goed op de hoogte.
Hoe vooruitstrevend men in Santia
go op dit gebied is, wat de moraal be-
Kelzerjgrachi 411
Jan Everuenitraat 38 i
Amsterdam
aan de rand van de stad op. Het ter
rein werd in 250 300 m2 grote per
celen verdeeld, daarna kwamen de
wegenbouw- en rioolarbeiders. Ten
slotte werden op elk perceel een keu
ken, een doucheruimte en een WC in
gericht.
Als zich een geïnteresseerde meldde,
kreeg hij de reeds staande bouwele
menten als geschenk. Hij moest dan
het huis zelf nog bouwen. De plannen
daartoe kreeg hij van de staat, die ook
deskundigen als adviseurs kosteloos
tei beschikking stelde. Het bouwmate
riaal werd tegen kostprijs geleverd.
Zc ontstond het stadsdeel San Gre-
gorio, dat intussen meer dan 6000 in
woners heeft. Ieder van hen betaalt
per maand ongeveer 20 gulden huur.
Daarvoor wordt hij ook in twintig
jaar eigenaar van het huis en het stuk
grond. Om speculanten een halt toe
tc roepen mogen de huizen niet ver
kocht worden.
Üat verandert echter niets aan het
feit dat de Chilenen graag aan elke
vreemdeling vertellen, dat hun land
tot nu toe geen enkele oorlog heeft
verloren.
Al deze dingen, die patriottische
Chilenen met trots vervullen, kunnen
niet wegcijferen, dat deze natie tot de
onderontwikkelde landen behoort. De
V.S. hebben haar onder Kennedy bin
nen het „Verbond voor de Vooruit
gang" getrokken en willen helpen haar
problemen te boven te komen.
In tegenstelling tot vroegere Ameri
kaanse hulpprogramma's zal het be
schikbaar gestelde geld voornamelijk
aan sociale hervormingen ten goede
komen en daarmee de armere bevol
king zonder de omweg langs indus-
irialisatievormen.
Ofschoon Washington bereid is be
duidende bedragen ter beschikking te
stellen, keert zich een kleine, maar in
vloedrijke laag in Chili tegen het pro
gram, want het betekent uiteindelijk
een sociale revolutie.
De officiële statistieken wijzen uit,
dat in Chili de gemiddelde inkomsten
belasting 30 bedraagt. De hoogste
inkomens betalen echter slechts 15
Dat betekent, dat de lieden met de
kleinere inkomens overeenkomstig
rpeer van hun inkomsten aan de fis
cus moeten betalen. Wij zouden dat
als onrechtvaardig bestempelen, maar
de Chileense kapitalisten willen hun
privilege van lage inkomstenbelasting
niet opgeven. Zij beschouwen voor het
overgrote deel het „Verbond voor de
Vooruitgang" als een stap terug, want
de Amerikaanse experts hebben de re
gering in Santiago opgedragen de be-
lastingzwaarte rechtvaardiger te ver
delen.
In de kringen der upper-ten kan
men de laatste tijd steeds vaker het
voorstel horen, dat de regering de ko
permijnen, die in Amerikaanse han
den zijn, moet nationaliseren en zo
tegen de vereiste sociale hervormingen
van het Verbond protesteren.
Juist dit voorbeeld toont, hoe moe-
lijk het in Chili is het begrip der lei
dende groepen te krijgen, dat de tijd
der geprivilegeerde klassen ook in dat
land ten einde loopt. Kenners van het
land beweren, dat een vertraging der
sociale hervormingen het communisme
en zijn Latijns-Amerikaans pendant,
het Castrisme, in de kaart moet spelen.
Jorge Alessandri gaat ongeacht de
Een terugslag op de hoopvolle weg
naar een betere toekomst, bracht de
aardbeving van mei 1960, die meer dan
5000 mensenlevens eiste en geweldige
materiële schade aanrichtte. De we
deropbouw van de verwoeste steden
en dorpen is tot nu toe nog altijd niet
beëindigd. Niettegenstaande alle moei
lijkheden en schaduwzijden is Chili
een land met bijna onmetelijke toe
komstmogelijkheden. Het behoort tot
de grootste koperproducenten ter we-
ïcld, heeft reusachtige ijzererts- en
kolenvoorraden, beschikt over kobalt,
goud, zilver, mangaan, en zink in zijn
bodem en zelfs daarmee is de lijst van
bodemschatten niet volledig. Zonder 'n
rechtvaardige verdeling der rijkdom
men, zou het land evenwel onrustige
tijden tegemoet gaan.
Santiago, de Chileense hoofdstad,
stelt de bezoeker teleur, die naar ste
nen getuigen van het Spaanse verle
den zoekt. Aardbevingen hebben de
meeste oude kerken en paleizen ver
woest en waar dat niet het geval was,
Ook dit project is ten dele met Ame
rikaans geld gefinancierd. Veel weer
klank vond het bij de politie der hoofd
stad. In de krotwijken had ze meer
dan genoeg te doen, niet in de laatste
plaats met de slachtoffers der drank
zucht, die bijna de vorm van een be
smettelijke ziekte had aangenomen.
Hoe erg de toestanden waren bleek al
uit het feit, dat de regering een wet
aanvaardde, waarbij 50 procent van 't
Icon van dronkaards aan hun vrouwen
moest worden uitbetaald. In San Gre-
gorio daarentegen heerst orde, het al
coholisme vormt daar geen enkel pro
bleem.
me leven van ,,E1 Teniente", maar ook
hen lokt het geld en het vooruitzicht
vroeg gepensioneerd te kunnen wor
den.
Goede zaken maken de bioscopen der
stad. Ze zijn dag en nacht geopend.
Nog beter gaan de zaken der smokke
laars. De regering heeft het mijnge-
bied zo grondig „drooggelegd", dat er
zelfs geen bier getapt mag worden.
Dat riep natuurlijk de smokkelaars in
het geweer, die hun waren langs een
zame wegen aanvoeren en zich voor
hun moeite goed laten betalen.
Makelaars- en Assurantiekantoor
PLASWEB 63 SOEST - TELEFOON 2064
KOOP EN VEKKOOP
Taxaties Hypotheken - Assurantiën - Expertise
Terwijl men „El Teniente" een bij
na Amerikaans tempo bespeurt, gaat
het op het „platteland" bepaald rustig
toe. Tijd wordt daar niet onvoorwaar
delijk met geld vergeleken. Zelf bij
belangrijke zakelijke besprekingen
neemt niemand een eventueel te laat
komen tragisch op. Houdt een trein of
luchtvaartmaatschappij de dienstrege
ling niet aan, dan windt niemand zich
daarover op.
De r.k. gymnastiekvereniging „Cres
cendo" heeft gedurende drie dagen in
de Mariaschool de onderlinge wed
strijden gehouden, waarbij de beste
gymnasten in diverse groepen werden
aangewezen.
Tijdens de jaarvergadering, welke op
4 april in gebouw Ludgardis gehouden
zal worden, wordt bekendgemaakt wie
kampioenen van juniores en seniores
zijn.
De uitslagen zijn
Jongens van 9-12 jaar, eerste gelid
1. Red Alexander, 2. Karei van Ewijck
tweede gelid 1. Wim Hilhorst, 2. Frans
Dijkman, 3. Johan v. d. Hoed.
Meisjes van 9-12 jaar, eerste gelid
SCHRIKSLAAN 19
SOESTDIJK
TELEFOON 3990
Aan de ontelbare arbeiders in de ko
permijnen temidden van het Andesge-
bergte werd dit gedenkteken gewijd.
Chileense cow-boys men noemt ze
„huasos" rijden hun paarden naar
de drinkplaats.
treft zijn de maatstaven nog patriar
chaal streng. In nauwelijks één ander
land van Zuid-Amerika worden de
jonge meisjes beter beschermd. De
naam van een meisje zou in een ogen
blik geruïneerd zijn, als zij het zou
wagen alleen uit te gaan.
Zo beginnen zij langzaam, de
krasse tegenstellingen in Santiago te
vervagén. Ze zijn desalniettemin nog
groot genoeg. Voor het presidentspa-
i leis, waarin de democratische en libe
rale Jorge Alessandri zijn ambt ver
vult, kan men elke dag om 11 uur
's morgens getuige zijn van een mar-
tiaal-feestelijke aflossing van de wacht.
Niet ver van de moderne zaken ver
wijderd, vindt men winkels, waarin
gebruiksvoorwerpen geëtaleerd liggen,
die in Europa alleen nog in anti
quiteitswinkels worden aangeprezen.
Chroom en ouderwets pluche bestaan
I hier vreedzaam naast elkaar.
Tegenstrijdig zijn tot nu toe ook nog
de meningen, die men in Santiago
over het „Verbond voor de Vooruit
gang" hoort. Het levert in de hotels,
de clubs en de café's een onuitputtelij
ke gespreksstof. Menige Amerikaan kon
vaststellen, dat 1 t grootste aanbod
tot hulp vaak bekritiseerd werd en
wel om de meest uiteenlopende rede
nen.
TEN END
JAS, BROEK, VEST
NIET MEER BEST
HIER EEN SPAT
DAAR EEN GAT
SOEST: Dop. Merolweg 10, lel. 3258, mot lil.
In: Hilversum. Laren, Baarn, Huizen, Bussum,
Nederhorst d. Borg.
Chileense boer met zijn ossespan aan de voet van het Andesgebergte.
Tot voor enkele jaren kon men zich
nauwelijks een grotere tegenstelling
voorstellen dan die tussen het elegan
te stadscentrum van Santiago en de
buitenwijken, die uit krotwijken be
stonden, waarin de bewoners onder
mensonwaardige omstandigheden huis
den. Jarenlang stroomden elke dag
tegen de 100 mannen en vrouwen van
het platteland naar de stad, omdat zij
daar op werk hoopten. De meesten van
hen belanden in de krotwijken.
De regering Alessandri ging het
I kwaad met een buitengewoon plan te
l lijf. Zij kocht een reusachtige haciënda
1. Ans van Breukelen en Stefanie Kop
pel, 2. Loes van Ewijck en Agnes Pie
per, 3. Ria Tolboom, Ria Dorrestein
Ineke van Esveld en Cobie Vrakking
Meisjes van 11-12 jaar, eerste gelid
1 Marleen Valkenet, 2. Paula Zoeterik
3. G. Lustenhouwertweede gelid
1. E. Beijer, 2. J. v. d. Mast, 3. D. v. d
Hoed.
Jongens van 13-15 jaar, eerste gelid
1. O. Quick, 2. H. van Woerkom twee
de gelid 1. H. Lelyfeld, 2. T. v. d
Breemer.
Aspirant-dames, eerste gelid 1. P. v.
d. Eijden, 2. T. Dijkman.
Dames, eerste gelid 1. Mej. Th. Dorre
stein tweede gelid 1. Mej. T. Engbe-
rink.
Meisjes van 9-12 jaar, eerste gelid
1. H. Hilhorst, 2. C. Hilhorsttweede
gelid 1. J. Uiterwijk, 2. Y. Hilhorst.
Meisjes van 13-16 jaar, eerste gelid
1. R. Rademaker, 2. M. Egberts, 3. C. v
d. Kant tweede gelid 1. J. v. d. Belt,
2. B. Hilhorst, 3. A. Groenestein.
,,E1 Teniente" ligt bijna 3000 meter
boven de zeespiegel. Het is een der
kopermijnen van Chili. Door toeristen
wordt het zelden bezocht, want dat
vereist niet alleen veel ondernemings
lust, maar ook een speciale vergun
ning.
Dcor wie de vindplaats ontdekt werd
weet men niet zeker is slechts, dat
reeds de Spani aarden haar uitgebuit
hebben. Tegenwoordig wordt ze door
Amerikanen gedreven. De 12.000 men
sen, die in de mijn een bestaan hebben
gevonden, hebben zich in de omge
ving gevestigd, een troosteloze streek,
die gedurende zes maanden per jaar
met sneeuw bedekt is en ook 's zo
mers kaal en dor is. De huizen - huur
kazernes - zien eruit, als zijn ze tegen
de berg aangeplakt, 's Winters moeten
meestal overdag enkele honderden ar
beiders ingezet worden om de sneeuw
van de trappen te verwijderen.
Wie deze stad ziet, komt al spoedig
tol de overtuiging Hier zou ik niet
willen wonen En toch heeft het be
drijf geen moeilijkheden genoeg ar
beiders te krijgen, want het betaalt
hoge, ver boven het gemiddelde lig
gende lonen.
In de regel blijven de mijnwerkers
ongeveer 35 jaar in „El Teniente"
Dan hebben zij zoveel gespaard, dal
zij zich in een vriendelijker omgeving
een huisje kunnen kopen en van hun
pensioen kunnen leven.
De Amerikaanse opzichters en tech
nici vervloeken weliswaar het eenza-
NIEUWEWEG 9? TELEFOON 2543
S.E.C. 1Zebra's 1, 2.30 uur.
S.E.C. 2Rapiditas 2, 12 uur
SE.C. 3—H.V.C. 4, 12 uur
A.P.W.C. 2—S.E.C. 4, 12 uur.
B.D.C. 4—A.P.W.C. 5, 12 uur
E.D.C. 6K.V.V.A. 5, 2.30 uur.
Amersfoortse Boys 4B.D.C. 7. 12 uur
Actief 1B.D.C. 1, 2.30 uur.
Zaterdag.
Stroe 1V.V.Z. 1, 4 uur.
W.A.S. 2—V.V.Z. 3, 4 uur.
Hees 2Rubo 3, 4 uur
S.E.C. AC.J.V.V. A, 4 uur.
S.E.C. cH.V.C. d, 4 uur.
B.D.C. CSpakenburg B, 4 uur.
C.J.V.V. BB.D.C. B, 2.45 uur.
B.D.C. bK.V.V.A. b, 4 uur.
H V. C. gB.D.C. d, 2.45 uur.
B.D.C. c—C.J.V.V. c, 2.45 uur.
B.D.C. eeQuick ee, 2.45 uur.
Pupillen
H.V.C. 1—S.E.C. 1. 2 uur.
S.E.C. 2—C.J.V.V. 2, 2 uur.
Amersfoortse Boys 2S.E.C. 3, 2 uur.
Amsvorde 1B.D.C. 1, 2 uur.
B.D.C. 2Amsvorde 2. 2 uur.
B.D.C. 3—K.V.V.A. 3, 2 uur.
