TASITE'S ALMANAK.
Amerika schudde
stalen vuist.
voorzifter
Kamer van Koophandel.
HET OOG GERICHT OP
GRATIE.
Japan wil (ook)
luchtruim veroveren.
Kremlin moest wel schrikkenJ
Concurrentie voor
Nederlandse Friendship.
VRIJDAG n JANUARI 1963.
SOESTER
Verschijnt iedere dinsdag en vrijdag.
42e JAARGANG No. 3.
OÜRANT
Abonn. p. kwart, f 2,10 - per post 12,0
UITGAVE DRUKKERIJ SMIT
SOESTDIJK BUREAU VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE VAN WEEDESTRAAT 29A
SOESTDIJK TELEFOON 2566 GIRO 126156
,,Nou zie je het", zegt tante Teuntje
Bij snerpende noordoostenwind
Al is de vorst min negen graden
Ook niet zo erg door haar bemind
„Aan wat De Bilt zegt heb ik lak,
Het stond al in de almanak 1"
Geen triologie kan haar bekoren,
Dit kleine boekwerk maakt haar rijk,
Want ieder jaar geeft de Enkhuizer
Haar wel een keer of acht gelijk
Het is toch maar een groot gemak,
Dat kijken in de almanak.
Wanneer het in de winter koud is
Of in de zomer warm tot heet,
Dan is 't toch sterk hoe zo'n voor
speller
Dat van tevoren ook al weet
Dus tante is met pak en zak
Verbonden aan haar almanak.
Wanneer hij spreekt van mist of regen,
Maar 't zonnetje schijnt net zo fijn,
Dan zegt ze „Elk heeft zijn gebreken,
En 't kan ook wel een drukfout zijn".
Het heugt niet dat het haar ontbrak
Aan eerbied voor de almanak.
Ja toch, één keer, net op haar
trouwdag,
Het zou mooi weer zijn, maar de ziel
Heeft toen ervaren dat het water
Met bakken uit de hemel viel,
Waardoor ze triest bekommerd sprak
,,'k Trouw nooit meer op de almanak
JAAP MIJDERWIJK.
Wat heeft Chroesjtsjov er toe bewogen
zijn hand boven Cuba terug te trek
ken Men heeft geprobeerd ter ver
klaring vele ingewikkelde stellingen
te vinden.
Voornamelijk uit ongeloof voor de
plotseling keihard geworden houding
van Amerika zocht men het in poli
tieke propagandamotieven. De meest
voor de hand liggende reden - de Rus
sische angst voor de zo onverwacht uit
gestalde kracht van de Verenigde Sta
ten - kon men in vele Westerse hoofd
steden eenvoudig niet geloven.
Het Chroestsjov in de mond gelegde
(en op het jongste partijcongres in
Moskou uitgesproken) motief, dat hij
voor de wereld wilde optreden als de
Vredesvorst wordt echter gedegradeerd
tot een dekkleed van de angst als men
kennis neemt van de militaire vuist, die
Amerika zo onverwacht balde tijdens
de Cuba-crisis. Berichten en gegevens
daarover zijn nu langzamerhand uit
het Pentagon naar buiten gesijpeld.
Alles duidt erop, dat de Verenigde
Staten voorbereidingen hadden getrof
fen voor een grootscheepse aanval op
Cuba. In het Zuiden van de V.S. waren
de grootste troepenconcentraties
sinds het einde van de tweede wereld
oorlog bijeen gebracht. In Ford Stu-
ward waren de manschappen van de
lste Gemechaniseerde Divisie met hun
wapens en uitrusting verzameld. In
twee weken was de gehele divisie in
het geheim uit Ford Hood (Texas)
tweeduizend kilometer zuidelijker ge
bracht. Voor de tanks, verkenningswa
gens en artillerie van de divisie moes
ten veertig extra treinen worden inge
zet. De vijftienduizend manschappen
werden grotendeels door de militaire
transportdienst (MATS) per vliegtuig
overgebracht.
De lste Gemechaniseerde Divisie zou
bij een landing de spits afbijten voor
de lste en de 2e Infanterie Divisie,
twee luchtlandingsdivisies (de 82ste en
de 101ste, die in de vaandels de namen
Arnhem, Eindhoven en Bastogne dra
gen) en een twaalfduizend man tellen
de divisie mariniers. Grote hoeveel
heden voorraden en wapens waren
voor het Tactical Air Command naar
het Zuid-Oosten van de Verenigde Sta
ten overgevlogen. „We waren klaar
voor een operatie, die kon worden
vergeleken met de grootste uit de
jongste wereldoorlog", tekende een
Amerikaanse journalist uit de mond
van een hoge admiraal op.
Op alle eventualiteiten had het Pen
tagon zich voorbereid. Zodra de eer
ste berichten binnenkwamen over de
aanwezigheid van Sovjetraketten op
Cuba, werd in het Zuid-Oosten haas
tig een keten van radar-waarschuwings
stations gebouwd. Men maakte daarbij
gebruik van drie mobiele lange-af-
stands-radarinstallaties van de lucht
macht, welke doorgaans worden be
stemd voor het volgen van banen van
aardsatelieten, maar nu op Cuba in
plaats van op de ruimte werden gericht.
De posten zouden de belangrijke cen
tra aan de Oostkust, zoals New York
Na haar vele reizen over de oceaan, is 's werelds grootste
lijnboot, de „Queen Elïzabeth", in een dok op het
droge gezet voor de geregelde grote schoonmaakbeurt.
Machtig is de indruk van de boeg, klein is de mens
naast dit bouwwerk (rechts onder).
en Washington, vijf minuten van te
voren kunnen waarschuwen tegen een
rakektaanval vanaf Cuba. De meeste
bases van de strategische luchtmacht
zouden nog een kwartier speling heb
ben genoeg voor een grote vergel-
dingsaanval op Rusland zelf.
President Kennedy zou zich met zijn
familieleden direct bij het uitbreken
van de vijandelijkheden van het Witte
Huis naar zijn geheime commandopost
begeven. Deze plaats is atoomvrij.
Terwijl men zich in Amerika gereed
maakte voor het onvermijdelijke, ble
ven verkenningsvliegtuigen de situatie
op Cuba in het (fotografische) oog
houden. Talrijke R.F.-101 „Voodoo"-
verkenningstoestellen, U-2's en RB-47-
ers, maakten tientallen verkennings
vluchten. boven Cuba. De Cubaanse
luchtafweer (van Tsjechoslowaaks ma
kelij) nam verscheidene malen de Ame
rikaanse vliegtuigen onder vuur.
De Cubanen slaagde er met hun af
weergeschut alleen in de defecte U-2
van majoor Rudolf Anderson neer te
schieten. De piloot kwam daarbij om
het leven De majoor was een van de
vijftien doden, die tijdens de Cubaanse
crisis aan Amerikaanse zijde vielen.
Vier inzittenden van een RB-47 kwa
men om het leven bij een mislukte
landing op de MacDill-luchtbasis in
Florida bij het verongelukken van een
andere RB-47 op de Kindley-basis op
de Bermuda-eilanden sneuvelden nog
eens vier bemanningsleden. Bij het ver
ongelukken van een transportvliegtuig
op de landingsbaan van de Amerikaan
se basis Guantanamo, op Cuba, kwa
men zes militairen om.
Terwijl de radarposten in Florida wer
den opgesteld werd Sac, de strategische
luchtmacht in alarmtoestand gebracht.
Grote aantallen B-52-straalbommen-
werpers, met kernladingen aan boord,
bleven 24 uren onafgebroken in de
lucht. Iedere keer als een toestel land
de was er al een andere bommenwerper
als plaatsvervanger opgestegen.
De vliegtuigen werden in de lucht bij
getankt door tankvliegtuigen van de
luchtmacht. De 156 lanceerinstallaties
voor intercontinentale raketten - 102
Atlasraketten en 54 Titans - werden
eveneens in staat van alarm gebracht.
De marine bracht tezelfdertijd in re
cordtijd een vloot naar de wateren
rond Cuba. Enkele uren nadat president
Kennedy het bevel gaf voor de blok
kade van Cuba, waren zestien destroy-
ers, drie kruisers, een vliegdekschip
met anti-duikbootvliegtuigen en zes on-
dersteunings-vaartuigen uitgevaren.
Een vloot van 150 oorlogsschepen werd
achter de hand gehouden voor het ge
val dat het tot een treffen zou komen.
Daartoe behoorde ook het atoomvlieg-
dekschip Enterprise.
Gisteren heeft de voorzitter van de
Kamer van Koophandel en Fabrieken
jvoor Amersfoort en omstreken, de heer
G. van Nieuwenhuizen, in de gemeen-
I telijke aula te Amersfoort, tijdens een
buitengewone vergadering van de Ka
mer, zijn nieuwjaarsrede uitgesproken.
Hij wees erop dat "1962 een druk jaar
geweest is voor de Kamer van Koop-
I handel, hoewel de stroomversnelling
in het bedrijfsleven achter de rug is.
Daardoor verscherpte zich de strijd
om de markt in binnen- en buitenland.
Het was nodig een goede kwaliteit te
gen een lage kostprijs te brengen.
Omdat de arbeidskosten bleven stij
gen betekende dit voor velen een la
gere winst. Er zijn echter bedrijven
die dit door verhoging van de verkoop
wisten op te vangen.
Het konjunkturele beeld van de groot
handel en de detailhandel bleef gun
stig. De vraag nam toe en daardoor
stegen de omzetten.
De ingetreden matiging in de toene
mende automatisering en mechanise
ring deden de tekorten op de arbeids
markt terug lopen.
De vraag naar arbeidskrachten be
droeg in december 1962 slechts 58
van de vraag in december 1961 bij het
arbeidsbureau in Amersfoort,
fn Soest trad hierin echter nauwelijks
verandering op. Toch zijn er nog steeds
bedrijven die zorgen hebben om de
personeelsvoorziening, vooral op tech
nisch gebied. De woningnood speelt
hierbij een rol. Het is dan ook te be
treuren dat het woningkontingent voor
1963 in de provincie Utrecht met 700
woningen gekort is, ondanks het feit
dat de provincie het hoogste statisti
sche woningtekort heeft.
De bevolkingsdichtheid in de provin
cie Utrecht ligt ver boven het lande-
ij k gemiddelde, maar hiermee wordt
helaas te weinig rekening gehouden.
Bij het uitstippelen van het woning-
beleid wordt blijkbaar te weinig naar
de economische aspecten gekeken. Ge
lukkig zijn er echter mogelijkheden bij
de arbeidsbesparende bouw.
De heer Van Nieuwenhuizen sprak er
zijn vreugde over uit dat Amersfoort
een bedrijfsschool voor de detailhandel
kiijgt. ITier zullen aspirant-onderne
mers en aanstaande bedrijfsleiders ken
nis kunnen opdoen van het bedrijfs
leven.
Voor de bedrijfseconomische cursussen
bestaat zoveel belangstelling dat be
sloten is hiermee door te gaan. Boven
dien zal gestart worden met een ver
volgcursus. Tevens zal een cursus voor
winkelpersoneel gehouden worden.
Eventueel kan dit ook in Baarn en
Soest gedaan worden als er voldoen
de animo is.
De heer Van Nieuwenhuizen achtte het
verheugend dat Soest binnen afzien
bare tijd een nieuwe technische school
zal krijgen. Het is echter jammer dat
er nog steeds geen U.T.S. in het gebied
van de Kamer is.
De snelle ontwikkeling van het weg
verkeer baart zorgen. In 1962 kwamen
er in ons land ongeveer 130.000 auto's
bij, terwijl de miljoenste auto in het
voorjaar op de weg zal komen.
De nieuwe rondweg bij Amersfoort
bracht verbetering in de doorstroming
van het verkeer in het gebied van de
Kamer. Teleurstelling en bezorgdheid
wekt echter het feit dat het zo drin
gend nodige viadukt in de rijksweg
tussen Eemnes en Hoevelaken, daar
waar deze de weg Hoogland-Buschoten
kruist, nog steeds niet aangebracht is.
De spoorwegen propageren het reizen
per trein voor automobilisten op lange
trajecten. N.S. dient hierbij te beden
ken dat het aanbeveling verdient voor
goede parkeerruimte in de buurt van
de stations te zorgen.
Het toerisme in het gebied van de Ka
mer is aanzienlijk. Een bezwaar is ech
ter dat de kerngemeente Amersfoort
„zo verschrikkelijk saai blijft" en daar
om niet aanlokkelijk is voor de toeris
ten. „Saai" is ook de indruk van de
vele militairen die in Amersfoort ge
legerd zijn. Men krijgt de indruk dat
de gemeentelijke overheid en de V.V.V.
beide een afwachtende houding aanne
men in de overtuiging dat de ander
hierin verandering zal brengen.
In 1962 werd het bedrijfsleven opge
schrikt door een ernstige daling der
beurskoersen en bij velen wekte dit
herinneringen aan 1929. Gelukkig wer
den de fouten niet herhaald die toen
tot een catastrofe geleid hebben. Het
laat zich aanzien dat 1963 gekenmerkt
zal worden door een hoog peil van
bedrijvigheid.
In het bijzonder het particuliere ver
bruik zal ongetwijfeld opnieuw een
stijging vertonen. Bevredigende stij
ging van de export lijkt mogelijk al
zijn de concurrentiemogelijkheden van
Nederland aanzienlijk ingekrompen
door de sterke stijging van de arbeids
kosten. Er blijven echter mogelijkheden
voor hem die vooruitstrevend is.
In Utrecht zit de man, die dertig jaar
geleden het meisje Sarah Beugeltas
i vermoordde nog altijd gevangen en in
Leeuwarden zit de hofmeester, die een
kleine 25 jaar geleden zijn vrouw ver
moordde en haar in stukken sneed.
Beiden kregen terecht levenslang en
geen zinnig mens haalt het in zijn
hoofd de minister van justitie te ver
zoeken deze heren vrij te laten, hoe
wel aangenomen mag worden dat ze
de rest van hun leven rustig zullen
doorbrengen zonder aan moorden te
denken of zich daaraan te bezondigen.
In Breda zitten Lages, Fischer, Aus
der Fünten en Kotalla, die eveneens
levenslang kregen. Dat was natuurlijk
een enorm misverstand, want deze boe
ven hadden de doodstraf moeten heb
ben.
Terwijl niemand zich bekommert om
de twee mannen die in Utrecht en Bre
da zitten, moeten mensen met een
vreemd soort rechtsgevoel zo nodig
pleiten voor het vrijlaten van de vier
Duitse bandieten. Minister Beerman is
daarvoor ongetwijfeld wel te porren,
want die zou het liefst alles loslaten
wat vast zit en als verontruste moe
ders bij hem komen om te wijzen op het
gevaar dat hun kinderen lopen door
ontsnapte psychopaten, dan zegt hij
j „zo zo, ja ja", naar reeds gebleken is.
Ais we deze vier Duitsers vrij laten
dan zullen ze naar huis gaan en met
erepoorten en het Horst Wessellied
verwelkomd worden. Het is niet uitge
sloten dat ze weer terugkomen als de
Rus het ooit in zijn hoofd haalt ons
land te bezetten en dan kunnen ze
weer aan het doodtrappen, doodslaan
en doodschieten gaan.
Rustig laten zitten en het alleen maar
betreuren dat ze vijftienjaar geleden
niet de straf gekregen hebben die ze
werkelijk verdienden. Dan hoefden we
nu niet over vrijlating te piekeren.
KANTMAN.
De Japanse industrie heeft zich volle
dig hersteld van de klappen, welke in
de tweede wereldoorlog moesten worden
geïncasseerd. Met enig cynisme kan men
tot de slotsom komen, dat het de bei
de overwonnenen uit de tweede we
reldoorlog - Duitsland en Japan - nu
economisch beter gaat dan sommige
van de overwinnaars.
Japan heeft na de oorlog een nieuwe
industriële revolutie doorgemaakt.
Gesteund door Amerikaanse dollars
gestimuleerd door de grote hongerige
markten der Westerse landen en nog
extra geruggesteund door zeer lage
productiekosten konden de industrieën
in het land van de Rijzende Zon hun
productie opvoeren en hun producten
verbeteren.
De vruchten van de Japanse nijverheid
veroverden de wereldmarkt. Goedkope
arbeidskrachten maakten lage prijzen
mogelijk, waardoor het Japanse product
dikwijls in het exportland goedkoper
was dan de producten van dat land
zelf. Het overbekende voorbeeld is te
vinden in de film- en fotobranche.
Japanse camera's, belichtingsmeters en
vooral lenzen zijn met miljoenen uit
gevoerd naar Europa en de Verenigde
Staten. Daarna volgde het speelgoed.
Maar ook de producten van de zware
industrie veroverden de markten.
Door Amerikaanse leermeesters opge
leide ingenieurs vormden de kern van
een herboren zware industrie, die nu
zelfs in staat is op bestelling een com
plete kernreactor te leveren.
Op één terrein bleef Japan nog buiten
het internationale spel van vraag en
aanbod de luchtvaart. Maar men is
hard op weg daarin verandering te
brengen. De zes grootste Japanse vlieg
tuigfabrieken hebben zich aaneenge
sloten voor de bouw van een goedkoop
tweemotorig verkeersvliegtuig, het eer
ste, dat sinds twintig jaren door Japan
zal worden geleverd. Het initiatief is
uitgegaan van het Japanse ministerie
voor de buitenlandse handel. Het de
partement gaf in 1956 opdracht voor
het ontwerpen van een tweemotorig
vliegtuig voor de civiele luchtvaart,
dat in staat zou zijn te concurreren
met de producten van andere landen.
Een jaar later verenigden zich Mitsu
bishi fabrieken (in de oorlog de ver
vaardigers van vermaarde jagers en
bommenwerpers), Kawakasi co., de
Fuji-fabrieken, Shin Meiwa Industry
Co., Japan Aircraft Manufacturing co.
en Showa in de „TADA", de Transport
Aircraft Development Association (ge
zelschap voor de ontwikkeling van een
transportvliegtuig).
Deze organisatie zorgde voor het op
stellen van de plannen, het bestuderen
van de markt, het contact met moge
lijke opdrachtgevers en het beproeven
van het eerste vliegtuigmodel.
De situatie oordeelde men gunstig.
Tweemotorige snelle vliegtuigen - zoals
de Nederlandse Fokker-Fri endship
kwamen in trek, doordat de luchtvaart
maatschappijen er economisch mee
kunnen werken en de toestellen voor
■wat betreft de landingsplaatsen niet
veeleisend zijn. In 1954 werd - na het
voorbereidend werk van TADA - de
NIHON Aeroplane Manufacturing Co.
opgericht.
Het aandelenkapitaal was 4 miljard
860 miljoen yen, waarvan de Japanse
regering meer dan de helft voor ei
gen rekening nam en .de zes fabrie
ken de rest konden opnemen.
Eind augustus van het vorig jaar maak
te het prototype van de YS-11, zoals
het ontworpen vliegtuig werd aange
duid, de eerste bevredigende proef
vlucht. De eerste opdrachten zijn in
middels binnen. All Nippon Airways
heeft 20 toestellen besteld en heeft een
nieuwe bestelling aangekondigd.
Voor de Nederlandse Fokkerfabrieken
is het minder prettig, want deze lucht
vaartmaatschappij, die vluchten ver
zorgt op het Japanse binnenlandse net,
heeft eerder al veertien Friendships
gekocht, maar zal verdere bestellingen
nu wel achterwege laten.
De nieuwe verkoopmaatschappij ver
wacht veel opdrachten uit de naburige
Aziatische landen en Zuid-Amerika.
Markten, welke ook door Fokker wor
den „bespeeld".
Indonesië en de Philippijnen hebben al
van hun belangstelling laten blijken
voor de Japanse YS-11, die veel ge
lijkt op de Friendship.
Het Japanse vliegtuig heeft evenals
het Nederlandse product twee En
gelse Turboprops, turbinemotoren met
propellers. De YS-11 moet zestig pas
sagiers kunnen vervoeren. De aanschaf-
fingskosten worden voorlopig geschat
op 3,5 miljoen gulden, relatief laag,
maar talrijke nodige instrumenten zijn
dan ook niet „inclusief".
De Japanse fabrieken rekenen er op,
dat als de levering over anderhalf jaar
op gang komt, tot 1970 ongeveer 150
van deze gloednieuwe vliegtuigen zul
len worden verkocht.