Schatgraverij To nncVWs MARCHAL - HAARMODE Hitsig SOESTERBERG VIJFTIG JAAR VLIEGDORP. schatgraverij in de Soester duinen, 2 HOOFDPRIJZEN: 2 HOOFDPRIJZEN HET KAPERSCHIP Krabbels van Knelis. Modevakschool P. C. Hooftlaan 16, Aangifte nieuwe leerlingen -Vo TERREIN IVoor de leeftijd van 4 t.m. 7 jaar. TERREIN IIVoor de leeftijd van 8 t.m. 12 jaar. Onrustige Zenuwen? en jeugdpuistjes Verdwijnt het Gewestelijk Arbeidsbureau DERDE BLAD Water voor Soesterveen. OPKOMST VAN SOESTERBERG ALS VLIEGDORP. Bij de viering van het 50-jarig bestaan van de Koninklijke Luchtmacht, waar van Soesterberg de bakermat werd, toen er op 1 juli 1913 officieel de Luchtvaart- afdeling werd opgericht, is Soesterberg als woonoord nauw betrokken. Het werd een dorp met een eigen stijl. Een vliegdorp. Maar er was eens een tijd, en dat is nog niet zo heel lang ge leden, dat Soesterberg een onbekend vlekje op de landkaart was. Nog tot in het begin van deze eeuw woonden er in deze streek maar ongeveer een driehon derd mensen, die de nazaten waren van hen, die in de loop van de 17de eeuw uit Soest naar deze streek waren ver huisd. Wat van die verhuizing de oorzaak was is niet met zekerheid vast te stellen. Maar armoede en zucht naar zelfstandig heid zullen wel de drijfveren zijn ge weest om het ergens anders eens te gaan proberen. Men had immers toch niets te verliezen. Zo vestigde men zich hier als kleine heiboertjes. Hun woningen lagen in de vorm van plaggenhutten achter akkerhout in de hei verscholen, liefst een beetje van de weg, want aan de weg, zowel de zij- als hoofdwegen, was het in die tijden erg onveiüg door de struikrovers, die er zich heer en meester voelden. Vermoedelijk waren er ook wel bewo ners van deze streek, die tot dat gilde hebben behoord. Wat hiervan waar is geweest, laten we verder in 't midden maar zeker kan men aannemen, dat de bevolking niet op een hoog peil stond Zij beschouwden de streek als hun do mein, waar een vreemdeling niet werd geduld. Ook de rijke wildstand van deze overi gens schrale bodem was voor velen een welkom, maar onwettig middel van bestaan. Er had een geregelde klande- stiene handel plaats in konijnen. Verder kon men bij elke woning enige bijenkor ven vinden, daar de uitgestrekte heide voldoende honing opleverde. Soest-Zuid - 5 min. vanaf busstation. Aangesloten bij de Kon. goedgekeurde bond v. Modevakscholen in Nederland. voor september a.s. Inlichtingen ook tel. onder no. 4724. b.g.g. 4683. M VAN HAFTEN, lerares Er was ook enige huisnijverheid, die be stond* uit bezembinden, waarvoor de heide ook 't materiaal verschafte. Deze streek heeft altijd tot Soest behoord en voor. zaken, zoals de Burgelijke Stand betreffende, moest men steeds een af stand van meer dan vijf kilometer af leggen om in Soest te komen. De weg daarheen voerde langs een smal pad over de heide en het „Hoogt". Ook een kerk voor de bevolking, die m haar ge heel R.K. was, bestond er ruim een eeuw geleden nog niet. De bewoners moesten er een lange tocht voor over hebben om de kerk in Soest of Amers foort te bezoeken. Daarin kwam echter verandering toen Soesterberg een pa- rochie werd en een kerk kreeg. In die tijd komt de naam „Soesterberg" voor, waar voordien altijd werd gespro ken van „de streek". Tot de parochie Soesterberg behoort Huis ter Heide en ook kwamen er een eeuw geleden oud-Zeistenaren in de kerk, zolang er in Zeist nog geen R.K. kerk was. De naam „Soesterberg" is te verklaren uit de ligging van deze streek aan de voet van een heuvel, die met een grootse naam „berg" wordt ge noemd. Dat een dergelijke dun bevolkte streek, waar het leven stil stond omdat er niets veranderde, geen geschiedenis heeft, is vanzelfsprekend. Toch zijn er enkele dingen uit deze streek bekend, die niet in vergetelheid mogen raken. Reeds in de 17de eeuw bestond de grote verkeersweg, die meermalen werd ver breed wanneer ontstane kuilen in de on verharde weg dat nodig maakte. In de tijd van Napoleon werd* deze weg be straat om als heirbaan dienst te kunnen doen. Vele ouderen herinneren zich nog de voorbije tijd van de huifkar en het paard die zo geheel en al pasten in het beeld van deze eertijds romantische weg met zijn prachtige bomenrijen. Op de plaats waar thans het R.K. mili tair tehuis „Huis ten Halve" staat,, stond vroeger een herberg van die naam. Die naam herinnert aan het feit dat hier de halve weg van Arnhem naar Amster dam v.v. was afgelegd en dat hier dan ook de paarden van de postkoets ver wisseld werden. In de loop der jaren onderging die her berg enige verbouwingen, die vaak ook een uitbreiding betekenden, doch waar bij tenslotte niets meer van de oorspron kelijke bouw is bewaard gebleven. Ook het moderne hotel-restaurant ,,'t Zwaantje" wekt door zijn naam nog de herinnering op aan de oude herberg ,,'t Zwaantje", die zich voorheen op die plaats bevond en nog genoemd wordt in van Lenneps Ferdinand Huyck. Ook deze herberg werd meerdere malen verbouwd om tenslotte in de dertiger ja ren van deze eeuw plaats te maken voor een nieuw restaurant. Aan de Amersfoortsestraat, tegenover de Oude Tempellaan, heeft in de vorige eeuw nog een groot bierhuis gestaan Het was bestemd voor de militairen, die 's zomers in het Kamp van Zeist la gen. In 1880 is het afgebrand en het werd niet meer herbouwd. Het Kamp van Zeist lag voorheen in Soesterberg op de heide tegenover de Korndorfferlaan, die toen nog Oude Kampweg heette. De manoeuvres werden elk jaar door de koning bijgewoond. Er heeft ook een jachthuis gestaan. Oud-Soesterberg heeft als woonplaats geen sporen achtergelaten. De plaggen hutten zijn verdwenen en van de en kele oude boerderijen bleef alleen nog maar de Moerbessenberg bestaan, die reeds dateerde uit het laatst der 17de eeuw en dus al bijna drie eeuwen oud was, toen zij enkele jaren geleden ook ten offer vallen moest aan de uitbrei ding van het nieuwe dorp. Ook verdween de eeuwenoude moerbes- senboom De naam Moerbessenberg leeft nog voort in een nieuw aangelegde straat. Veel grond op Soesterberg was vroeger in eigendom van de familie Bosch van Drakenstein, die ook indertijd de grond schonk voor de bouw van de oude R.K. kerk. Enige voornamen van destijds le vende leden van die familie vindt men terug in de naam van de patroon der kerk, Carolus Baromeus. Op de katholieke begraafplaats van Soesterberg bevindt zich nog een graf kelder van de familie Bosch van Draken stein De buitenplaats „Sterrenberg", die thans geheel verkaveld is, was eertijds een zomerverblijf van die familie. In 't begin van deze eeuw, met de ont wikkeling van het verkeer, breekt er een nieuwe tijd voor Soesterberg aan. Be zoekers die hier korter of langer vertoef den werden geboeid door de geheel aparte schoonheid van deze streek, die bovendien zo gunstig gelegen is, in 't midden van het land. Eenmaal ontdekt en gewaardeerd als een der schoonste parels in het diadeem van de Stichtse Lustwaranda, begon Soesterberg zich te ontwikkelen als villadorp, waar het een lust was om te wonen. Er kwam waterleiding, gas, electriciteit en zelfs een tram, later een busdienst, met verbindingen in alle richtingen. Soesterberg was nu voor goed uit zijn isolement verlost en het had er de schijn van alsof de groei van rustig vil ladorp ook in de toekomst voortgang zou hebben. Maar het lot had voor Soesterberg iets geheel anders in petto, waardoor de lijn van ontwikkeling werd afgebogen en een nieuwe richting ingeslagen werd, die het als grote tegenstelling met het oude Soesterberg van het begin dezer eeuw, deed opnemen in het ritme van deze dyna mische tijd Want door de vestiging van de militaire luchtvaart in 1913 werd Soesterberg een vliegdorp, dat geschie denis ging maken en bekendheid kreeg in den lande en ver daar buiten. Het wordt dan opgenomen in de pijl snelle ontwikkeling van het militaire vliegwezen, waarmee het met tal van draden verbonden is. Het werd het eerste vliegdorp en gedu rende tal. van jaren het enige in ons land. Een dorp met een eigen signatuur, voor een groot deel bewoond door men sen, die aan de luchtmacht zijn ver bonden, dat dag in dag uit bezoekers trekt, die naar het vliegen komen kijken. Maar ook op het landschap in de on- T Wat is dat Y/-^\ rokje weer fris!... Hoe? Even laten Flux-en! Prima! Zó klaar en 't kost haast niets. Jumper, blouse, rok, vest, pantalon, f 1,- per stuk. Colbert, topper, een voudige kamerjas. of japon: v a. f 1.75 per stuk. Mantel, demi, costuum, jekker of winterjas: f 2,75 per stuk. Flux, een extra service van - Zelf even brengen en halen. tip top!... en nög voordeliger! Hilversum, langesKaat 69. tol. 49889 - Zuidenvrg 131 I lel. 42619 Chathjm, Adm. do Ruyletloon 12. lel. 12661 Orvens waosolon) Blarloum.Torenlaan 12b, tel 2850 - Hullen, Kon. Wilhelmiruouoet 17. tel 1197 et 3673 - Laren. Veldweg I. tel 3025 - Baarn, Turlütroat 34. lel. 2310 - Busaum, lepenlaan 4a, let 14029 o! 19705 - Mehv.cg II. i-l 19705 - Harenstraat 1. tel. 13901 (tevens wnulon) - Sotat, Merelweg 10. teL 32S8 - Nodorhor»! den Berg, Torenweg 13. tel. S4S Vertegenwoordiger voor 't Gooi van PERSI suède reimging middellijke omgeving werd het stempel van het vliegwezen gedrukt. Reeds in de eerste kinderjaren van de aviatiek - in 1910 - werd een aanzienlijk deel van de vlakke, uitgestrekte heide ten Noorden van de Amersfoortsestraatweg gelegen, door de firma Verwey en Lugard voor vliegbasisterrein ingericht. Nadat in 1912 het terrein aan het rijk was overgegaan en op de 1ste juli 1913 de Luchtvaartaf deling officieel was opgericht, volgde er reeds spoedig na het uitbreken van de eerste wereldoorlog een uitbreiding, die later door enige nog grotere uitbreidin gen werden gevolgd. Helaas moest de schoonheid van de heide worden geof ferd. Die uitbreiding had weer direct tot ge volg dat het aantal inwoners van Soes terberg belangrijk steeg, daar de meesten van het militaire en burger personeel der luchtmacht er de voorkeur aan gaven om in Soesterberg te wonen. Dat kon toen nog vrij gemakkelijk, vooral nadat het tekort aan woningen tengevolge van de eerste wereldoorlog was aangevuld. Zo ontstond als afzonderlijke woonkern aan de Amersfoortsestraat het complex van de onderofficiersvereniging „Ons Belang", terwijl in het oude dorp tal van woningen werden gebouwd aan de Rademakerstraat, de voormalige Ban- VVV. SOEST, SOESTERBERG organiseert ZATERDAG 29 JUNI wederom de grote einde Sparrenlaan. - Aanvang 14.30 uur. I SKELTER. 1 DRIEWIELER. 1 TRANSISTOR RADIO. 1 PAAR ROLSCHAATSEN. en verder ruim honderd leuke andere prijzen. Toegangskaarten vanaf heden a 0 50 verkrijgt» bij het V.V V.-kantoor Voor de deelnemende jeugd gratis een ijsje op het terrein SCHRIKSLAAN 19 SOESTDIJK TELEFOON 3990 ningstraat. Kampweg, Postweg, voor malige Verlengde Postweg, Schoolweg enz. Maar na de bevrijding ontstond er een ontstellend grote woningnood als gevolg van de zich uitbreidende indu strie en de grote uitbreiding van het vliegveld, dat met zijn onderdelen tot vliegbasis werd verheven. Dankzij extra contmgenteringen voor de militairen konden er in enkele jaren enige honderden woningen worden gebouwd en werden er nieuwe bouwplannen uit gevoerd of op stapel gezet. In de paar laatste jaren heeft die aan bouw zo goed als stil gestaan, zodat nog enige honderden aanvragers voor een woning zijn ingeschreven Ml|nhordfs Zenuwtab letten Niettemin kan men nu al spreken van het ontstaan van een nieuw dorp met als centrum een reeds gedeeltelijk aan gelegd en bebouwd dorpsplein, met open bare gebouwen zoals het nieuwe post kantoor, de hulpsecretarie, en met een winkelgalerij en waar men ook eenmaal het dorpshuis of verenigingsgebouw hoopt te zien. Verder kwamen er nieuwe straten of uitbreiding van bestaande. Van de mooie, vaak door een plantsoentje opgevrolijk te nieuwe straten noemen we o.m. de royaal aangelegde Generaal Spoorstraat, Moerbessenberg, Fokkerstraat, Plesman- straat, Chr. Huygenslaan, Simon Stevin- laan, Buys Ballotlaan, ook met winkel galerij. Het nieuwe dorp is gelegen ten zuiden van de Rademakerstraat. Ten Noorden van deze straat, waar het vlieg veld ligt, werd weinig of niets meer ge bouwd. Intussen kreeg Soesterberg in de loop der jaren ook meer industrie en werd het ook verschillende grote gebou wen en instellingen rijker, zoals het voor malige missiehuis „St. Jan", thans Kon- takt der Kontinenten, het laboratorium voor pluimveeonderzoek. het officiersca sino, het nationaal luchtvaartgeneeskun dig centrum, waar zowel de aspiranten voor de civiele als de militaire lucht macht worden gekeurd, het gebouw van de geneeskundige dienst van de lucht macht en de marechausseekazerne Behalve de luchtmacht maakt ook de Dumoulinkazerne, waar de Genieschool is gelegerd, Soesterberg tot een garni zoensplaats. Maar naast alle bijkomstigheden, die aan de groei van Soesterberg hebben medegewerkt, kan toch worden gezegd, dat de naam Soesterberg gedachten od- wekt aan vliegers en vliegtuigen, in één woord aan de luchtvaart, waarvan het de gehele ontwikkeling heeft meege maakt, In toespraken bij officiële gele genheden wordt Soesterberg altijd de bakermat genoemd van het vüegwezen in Nederland Dat aureool kan haar niet meer worden ontnomen, wat er ook ove rigens veranderen moge. Ook de burger luchtvaart werd hier voorbereid en tal van pioniers en beroemde piloten, zo wel van de burger- als militaire lucht vaart werden hier opgeleid en hebben hier vaak vele jaren gewoond. „Oud-Soesterbergers" worden zij genoemd en zij zijn het ook geweest die in de luchtvaart geschiedenis hebben gemaakt en de naam Soesterberg over de gehele wereld hebben verbreid. Zij waren het die in Soesterberg veel vrienden hebben gemaakt en menig bewoner is nog met tal van herinneringen aan die Oud-Soes terbergers verbonden, die hier niet zel den geweldig populair waren. Door dit alles werd een goede verstandhouding Brinkstraat 15 - Baarn - Tel. 02954-2525 KOOPT Antiek - Cnriosa - Kristal - Gond en Zilver - Boeken - Antieke Prenten. H. WESTERHOF - Makelaar-Taxateur. tussen burgers en militairen van hoog tot laag geboren, die ook telkens weer tot uiting kwam bij de glorieuze vie ringen van de Luchtmacht, waaraan door de gehele burgerij spontaan werd deelgenomen. Rouw is er in het gehele dorp als de basis door een vliegramp wordt getrof fen. Gedurende de laatste wereldoorlog heeft Soesterberg aan den lijve gevoeld, dat het een vliegveld had, toen zware bom bardementen er dood en vernieling zaai den en de bevolking herhaaldelijk in een paniekstemming brachten. Van grote betekenis voor het dorp is het geweest, dat het eertijds vergeten Soes terberg door de aanwezigheid van de luchtmacht een bezoekplaats werd van de eerste rang. Tal van jaren was Soes terberg de enige plaats waar men kon zien vliegen. Het was en is er altijd nog een permanente show van vlieg tuigen, die opstijgen, vliegen en dalen, welke attractie vooral in de zomer nog dagelijks duizenden mensen naar het dorp trekt We spreken maar niet eens over de ettelijke tienduizenden, die van heinde en ver naar de vliegfeesten ko men voor de grootse demonstraties op luchtvaartgebied. Vijftig jaar geleden telde Soesterberg ongeveer 600 inwoners, thans zijn het er 6200. Deze cijfers de monstreren de snelle ontwikkeling van het vliegdorp, welke zich nog voortzet. Een nuttig en tegelijk charmant cadeau. Een fijn uurwerk in een lederen etui Van Weedestr. 40 - Tel. 4361 TIJGER VERWONDT BEZOEKER VAN DIERENTUIN. Een mijnheer uit Arnhem boog zich in ..Blijdorp" te ver over het hek en een agressieve tijger „sloeg" toe. Een bloe dende wond. Als U in SCHOENEN bij VAN DAM, Torenstraat 5, „Uw slag" slaat kunt U alleen maar blij zijn en U zult ons niet treffen maar wel aan- trffen om U naar wens te bieden wat U zocht. (Adv.) PUROL-POEDER Ka f1.60-f1.- Op hoog niveau is men thans bezig na te gaan of het mogelijk is tot een meer verantwoorde indeling in gewesten van de arbeidsbureaus te komen. Daarbij wordt overwogen of het niet raadzaam is van twee gewestelijke arbeidsbureaus, die dichter dan 15 km van elkaar liggen, er een op te heffen. Hierdoor denkt men tot een efficiënter werkwijze te komen. Als dit doorgaat dan zal dit waarschijn lijk betekenen dat het gewestelijk ar beidsbureau Soest bij Amersfoort ge voegd zal worden, omdat men niet mag aannemen dat Amerfoort bij Soest zal worden gevoegd. De gemeenten Soest, Baarn en Eemnes zullen dan onder Amersfoort resorteren Het Soester arbeidsbureau, dat er ook voor Baarn en Eemnes is, werd in 1957 geopend, nadat het pand Steenhoffstraat 5 voor de onderbrenging van het bureau geschikt gemaakt was. Niet lang gele den werd het grondig onderhanden ge nomen en dit kostte honderdduizend gulden. Aanvankelijk was in dit pand de dienst sociale zaken met het bureau huisvesting ondergebracht. In de oor log werkten er N.S.B.-ers aan het ves tigen van de nieuwe orde. Na de bevrijding gebruikten het bureau huisvesting en het arbeidsbureau dit pand en tenslotte werd het in z'n geheel ten behoeve van werkzoekenden inge richt. Het vorig jaar werd de kostbare ver bouwing en uitbreiding voltooid, zodat het wel heel vreemd zou zijn als het gewestelijk arbeidsbureau opgeheven zou worden. In het bijzonder omdat Soest steeds groeiende is. Thans telt de ge meente 30.000 inwoners, maar het ügt in de bedoeling dat het er 60-80.000 wor den. VAN DE SOESTER COURANT VAN VRIJDAG 21 JUNI 1963. As je "t ming vraogt dan mok zeige dat ut hoog tied wordt dat ter 'n paor minse uut ongs darrep oppe- ruumd worre, de bak in. En veur 'n heule tied. Dat binne die baan- diete die 's nachs hek- ke verinneweere, vlag- gestokke breeke, baanke in boome han- ge en meer van die boevestreeke. Zajje 'n fing hek hebbe en daor trappe die onterikke dat in mekaor. Gelukkig waster 'n pelisieman die dat 's nachs heurde. Hie as de bliksem zien bed uut en de straot op. Messchien wel in zien onderboks. maor da ken nie scheele. Laotie zo'n smeerlap te pakke kriege. Maor d'r binne meer van die hufters en die motte ok nog epakt worre en dan maor lekker de kast in. Dan is ter 'n kérel die het 'n broertje dood an warreke. Die is noeng al 'n paor maol 's nachs 'n huus binne ge- klomme om te gappe, maor daorveur istie effe te stom, waant altied worre de minse die in dat huus woone wakker. Daor was ok 'n bar oud frommessie bie en die schrok d'r eige hallef lam toeng ze die boef in de kaomer zag staon En weer gong die d'r van deur. Van de week klauterde die 'n huus in de Bartilottilaon binne. Boove lag 'n jonge te slaope. Die wier wakker en die heurde die man deur 't huus scharre- le en de trap op komme. Reken d'rop dattie lag te zweete in zien bed. Toeng die kérel zien kaomer binne wilde kom me hieltie de deurknop vast en begon te schreeuwe. Weer smeerde die kerel um. Die jonge het ut netuurlek nie juust edaon Hie hattie deurknop nie motte vasthouwe, maor 'n stoel motte pakke, ineens ut licht an motte doen en die inbreeker 'n hengst mit die stoel motte geeve dattie de knop van de deur nie meer kon vinde. Die kérel die alsmaor ongze huuze bin ne wil komme zal ditte wat ikke noeng schrief netuurlek me leeze, maor das ok beeter, waant ikke heb 'n knuppel naos ming bed leige en denkterom dak nie gao schreeuwe astie bie ming binne komp, maor dak um meteen ut ziekenhuus in- slao. Tot 1959 was de watervoorziening van het Soesterveen geen probleem, want de putten gaven voldoende water. Door de droge zomer van 1959 kwam hieraan echter een einde en de gemeente moest te hulp komen door het laten rijden van een tankauto. Er kan natuurlijk waterleiding naar het Soesterveen aangelegd worden, maar dit brengt hoge kosten met zich mee en de bewoners, die straks zullen profiteren van deze leiding, moeten hun aandeel in het betalen van de kosten leveren. Het raadslid P. C. Pieren van de P.v.d.A heeft in een schrijven aan het college van B. en W. gevraagd of het wel juist is dat het Soesterveen tot super-onren dabel gebied verklaard is, waardoor de bewoners veel moeten bijdragen in de kosten voor de aanleg van waterleiding om voor een bijdrage uit het provinciale fonds in aanmerking te kunnen komen Hij verzoekt het college van B en W bekend te willen maken wat de kosten zijn en wat de provincie, gemeente en huiseigenaren hiervan betalen moeten Hij acht het noodzakelijk dat het oplos sen van het drinkwaterprobleem in het Soesterveen snel ter hand genomen wordt. vüri SCHALKWIJK STEEN HOFFSTR.SS TEL.2906 SOEST NIEUWE SPELERS VOOR SEC. Baltus Burgman zal het volgende sei zoen niet meer voor S.E.C. uitkomen. Dit is een verlies voor de groen-witten, maar er hebben zich nieuwe spelers aan gemeld en die kunnen misschien een aanwinst zijn Onder hen is de jonge C. v. d. Tas uit het tweede elftal van de semi-profclub Leeuwarden en H. W Woudenberg van de amateurclub Fnsia uit Leeuwarden. TEVREDENHEID SBETUIGING. De burgemeester heeft zijn tevredenheid betuigd met het optreden van de heer S. v d. Klashorst, lid van het Soester politiekorps, door wiens toedoen J. B A S. vorige week aangehouden kon worden Deze maakten deel uit van de vandalen- bende, die zich al enige tijd bezig houdt met het vernielen van tuinhekken en vlagges tokken De heer v, d Klashorst hoorde dat deze heren bezig waren op de Ruijsdaellaan, waar hij woont. Hij lag in bed, maar ging direct aan het werk, belde het bu reau en met medewerking van enige collega s kon S. aangehouden worden. De andere „bendeleden" kreeg men nog niet te pakken, maar dat zal ongetwij feld nog wel gebeuren.

Historische kranten - Archief Eemland

Soester Courant | 1963 | | pagina 9