Confrontatie met een sinistere wereld*
JEUGDDIENST.
VIJFDE BLAD
WESTEUROPESE
EENHEID
Bronchi Betten
Chroesjtsjow's keus
tussen maan en graan.
Op straat overleden.
Korfbal.
Voorganger ds H. Roest.
Gasbel te Slochteren op één
na de grootste ter wereld
Lief zoontje.
Huisvrouwen spelen voor
bejaarden.
Handbalprogramma.
Instuif R.K. Jong Soest.
Een glimlach van de strateeg
De Gaulle.
VOOR MODERN DRUKWERK
NAAR DRUKKERIJ SMIT
TELEF BRANDWEER 3 3 3 3
Herman Egtberts te Baarn is naast kap
per ook profeet. Een profeet die de we
reld zijn waarheden zegt en wel recht in
het gezicht. Zijn kappersvak verschaft
hem daarvoor het materiaal. Het geeft
hem een kijkje op mensen en karakters
en de vaardigheid om in enkele trekken
de kenmerken van zo'n karakter naar
buiten zichtbaar te maken.
Kapper Egberts is bovendien een vaardig
grimeur. Eens op een vijfde december
ontving hij in zijn atelier zes Sinterkla
zen tegelijk, die zich daar allemaal voor
hun optreden lieten fatsoeneren. Als to
neelkapper zegt Egberts ook: „Een bloed-
arme sloof zul je op 't podium niet
typeren met glanzend rossig-blond haar.
Een man die zijn levensmoed heeft ver
loren evenmin met donkerblonde, glim
mend gepommadeerde golven."
Daar grijnzen de maskers tot aan het
plafond, daar staan de poppen te wach
ten in enorme kasten. Tientallen poppen
die het werk zijn van enkele jaren
inspiratie bij een man zonder kunste
naarsopleiding. Een man die alleen
een lagere school bezocht, maar die latei-
heel veel heeft gelezen en nagedacht. Tot
hij ineens iets ondernam, dat een tast
bare ontlading is geworden van wat er
binnen in hem allemaal leefde.
Toen Herman Egtberts eens een steun
bedrag in handen had, deed hij iets geks.
„Hier!", zei hij, „en hier". Tegen al die
andere slokkers die voor het loketje
wachtten. Een gulden de man. Eenvoudig
omdat Herman Egtberts vond, dat al die
anderen er nog miserabeler aan toe wa
ren dan hijzelf.
Zelf was hij alleen maar uit zijn huis
van Egtberts commentaren die een on
verbrekelijk geheel vormen met zijn pop
pen. De gedachten bijvoorbeeld op die
simpele begraafplaats.
Het graf van de geliefden: „God, ik dank
u voor de schone herinnering!"
Het graf van de rijkaard: „Het graf is
betaald en de buit is verdeeld."
Het graf van het hondje: „Hier rust
mijn lieve kleine Fifi, die trouwer was
dan mijn drie echtgenoten".
Of dat van de baron in zijn eenzaam
kasteel: „James, zijn alle deuren gegren
deldEn heb je de alarminstallatie
ingeschakeld? Werkt de telefoon en zijn
de doggen losgelaten? James, James, al
die echo's in een enorme hal.
Wat wil Egtberts.
Wat Herman Egtberts met dit alles wil?
Met primitieve middelen werd het eerste werkstuk gemaakt. Een uitbeelding
van de honger, die door tweederde van de mensheid wordt geleden, met rechts
de radeloze die zijn handen tot bloed bijt. De middelste vtouw wankelt tussen
gillend oproer en geluidloos sterven, terwijl aan haar andere zijde de ver
stompte vraatzucht meeloopt en achter dit drietal de mens die zelfs geen
houvast meer zoekt.
Het is de wetenschap van wat de mensen
zijn en wat een ervaren haarkunstenaar
van ze maken kan. Kapper Egberts heeft
die kunst nog verder uitgebouwd. Het is
de grondstof geworden waarmee hij ge
woekerd heeft.
Bevolk een wereld.
Neem eens wat uitgerafeld touw, wat
takjes en linten en natgemaakt closet
papier met stijfsel, wat lappen en botjes
van een kip en bouw daaruit een wereld
op. Een wereld bevolkt met mensen.
Griezelige mensen en groezelige mensen.
Groezelig door het vuil van hun karak
ter. Egoistische en verwaten en liefde
loze lieden. De lijst is daarmee niet
compleet.
Laten we haar daarom onbarmhartig
samenvatten: mensen Zoals wij misschien
wel zelf zijn. U en ik, evenals die be
roemdheid hier en die grootmacht daar.
De geweldige zakenman, die mooipra-
tende politicus, maar ook de nauwge
zette pennelikker.
Wat schuilt er achter de gevel van al
die opgeblazen, gladgestreken en fanta
sieloze facies? Waarschijnlijk weten ze
het zelf niet eens.
Maar in de wereld van kapper Egberts is
het adembenemend.
Menselijke marionetten.
„Die mensen met hun altijddurend ver
langen naar macht en schoonheid, wat
blijken ze anders te zijn dan marionet
ten?!" Ziedaar een wijsheid, die zijn
vak hem heeft geleerd, wanneer hij met
een knappe streek van de kam een be
paalde eigenschappen van zijn klant on-.
derstreept. Hij heeft er een blijvende
werkelijkheid uit opgebouwd door zijn we
reld met de proppen van zijn lapjes en
zijn touwtjes en zijn botjes te bevolken.
Een sinistere wereld voor wie er de weg
niet uit weet. Maar daarvoor heeft Her
man Egtberts die wereld tenslotte niet
geschapen.
gezet - en daarmee uit zijn zaak. Zelf
had hij alleen maar een doodzieke vrouw.
En een doodziek kind met kinderverlam
ming. Maar voor die anderen een extra
gulden van Herman Egtberts, omdat die
anderen 't nog beroerder hadden dan hij.
Pas toen Herman Egtberts al zijn zeven
endertig guldens had opgedeeld kon hij
weer ademhalen. Opgelucht! Vrij!
In die ene minuut was er in de fantasie
loze sfeer van een lokaal van Sociale
Zaken een ander mens geboren. Een
man, die alle gepieker over zijn
eigen ellende in één zwaai van zich af
had gegooid. Die zich zo springlevend en
kiplekker voelde als hij in tijden niet
was geweest. Die weer een zaak kreeg
en een gezond gezin.
Maar in die zelfde ene minuut had hij
behalve zichzelf ook de wereld gezien
zonder de make-up van de schone schijn.
Dat beeld het hem bij alle besognes van
zijn nieuwe zaak niet meer los.
De wereld mankeert de liefde.
Die plotselinge ontlading is dan het an
dere wonder in het bestaan van deze
man, die voor zichzelf in een zware
hoornen bril de passende omlijsting
heeft gevonden voor een paar ogen,
waarmee hij naar dat alles kijkt. Goede
ogen in een goed gezicht. De ogen van
een vriendelijke cocker spaniel die naar
zijn meester kijkt. Met die ogen heeft
Herman Egtberts indertijd tussen al die
werklozen en ondersteunden dé wereld
leren zien.-
.Wat die wereld mankeert, weet hij nu,
het is de liefde. Wat zij vergeet, is dat
zij gevormd is uit de stof. En dat zij
ook weer tot stof zal vervallen.
Die wereld bedenkt niet dat alles ver
gaat, de koninklijke houding van die
man, het figuur van die jonge vrouw,
maar dat de liefde een eeuwigheidswaar-
In al zijn poppen en maskers ontmaskert
hij telkens een ander stukje van het
kwaad, dat een voortdurende aanval on
derhoudt op onze in oorsprong schone
wereld.
Een wereld, waarin de mens zijn Schep
per vergeet en waarin hij de anti-christ
bij wijze van spreken voortdurend over
de vloer heeft. In zijn zinloze kritikas-
terij. En in zijn haat.
Wij mensen, wil Egtberts met zijn pop
pen zeggen, wij hebben de wereld mis
vormd waarin wij leven. Wij hebben er
de oorlog en de honger en de ontheemden
ingebracht.
Vele kunstwerken van Herman Egberts
werden meerdere malen in ons land en
in Frankrijk en Duitsland geëxposeerd.
Hij was ook de maker van een bijzonder
houten kruis voor het domein van Ko
ningin Juliana, welk kruis later naar
Rome ging en getoond werd aan Paus
Johannes.
Ver buiten ons land is zijn werk bekend
en met veel hiervan gaat hij, op ver
zoek van missie en zending, in februari
a.s. naar enkele landen in Afrika.
Bovendien worden momenteel bespre
kingen gevoerd over de uitgifte van een
boekwerk in 7 talen over zijn werk.
Niet lang na de viering van zijn zestig
jarig huwelijksfeest is de heer W. A. J.
de Jongh uit de Van Goyenlaan overle
den. Hij werd op de Steenhoffstraat bij
het wandelen onwel en dokter Tervoert
kon slechts de dood constateren. Het
slachtoffer is naar zijn woning gebracht.
Op zaterdag 2 november speelt het twee
de team van De Meteoren in Putten tegen
Meeuwen 2 en de jeugd speelt thuis tegen
Soesterkwartier om half drie. Meteoren
3 krijgt zondagmiddag om 2 uur Hilver
sum 2 op bezoek.
Zondag a.s., 3 november, om 7 uur,
in de Oude Kerk.
Medewerkenden de bas Rom Kalma
en het jeugdkoor.
Tot zondagavond.
Het Jeugddienst-Comité.
1100 miljard m3. Met andere woorden
VOL GAS En dat zit allemaal maar in
de grond 't Is nog 1 maand van 5 de
cember af VAN DAM, Torenstraat 5,
vraagt U kom met vol gas uw kadootje
kiezen. Op welke „grond" wij dit vra
gen Rustig kopen. Meer keuze. Fijn
op tijd klaar (Adv.)
VAN DE SOESTER COURANT
VAN VRIJDAG 1 NOVEMBER 1963.
Herman Egtberts in zijn atelier.
Als een goed kapper na 't voltooien van
zijn werkstuk richt hij met elk van zijn
poppen de spiegel op juist dat ene stuk
je menselijk bestaan, dat daar voor hem
staat of voor hem zit. En zo ontstond
zijn poppencollectie.
Rembrandt.
Natuurlijk, in zijn Frans-aandoende sa
lon gaat dat eleganter. Daar zitten de
klanten aan kaptafels. Bij ons bezoek
lag daarop niet de populaire lectuur van
de damesbladen, maar een degelijk boek
met Rembrandtreprodukties. Maar in de
grote werkkamer daar achter, is alles an-i
ders.
de heeft. En dat van alle miljonairs
deze de enige ware is: de clochard die
gratis van de zon en de warmte geniet.
Voor wie er altijd een bui regen valt als
hij zich eens wassen wil, zonder zeep en
glimmend sanitair. Die geen verplich
tingen heeft en die rustig ergens gaat
liggen slapen als zijn benen moe gewor
den zijn. En die er niet aan denkt, zich
te beklagen om het houten been van
hem, dat immers een nimmer falende
bron van inkomsten voor hem is, waar
voor hij met twee gezonde benen zou
moeten werken en zweten.
Die goede beschouwer zal zich daarbij
telkens kunnen amuseren om de ironie
De vijftienjarige Amersfoortse jongen
L. N. B. haalde een bromfiets weg uit de
rijwielstalling die van zijn vader is en
ging toeren met de 14-jarige J. J. E. L.
Op de rijksweg in Soest werden ze aan
gehouden. Ze zijn naar Amersfoort te
ruggebracht.
Het Utrechts Huisvrouwenorkest zal op
dinsdag 5 november voor Soester be
jaarden spelen in gebouw Credo aan de
Julianalaan. Alle Soester bejaarden wor
den door de U.V.V. voor deze gezellige
middag, die om 2 uur begint, uitgenodigd.
De teams van de handbalvereniging
B.D.C. spelen zondag de volgende wed
strijden:
Dames: S.D.O.-B.D C. 2.15 uur.
Dames-juniores: B.D.C.-Achilles 1 uur.
Heren: Limvio-B.D.C. 1 uur.
Heren-juniores: B.D.C.-Limvio 12 uur.
Dames-juniores en heren-aspiranten zijn
vrij.
Zondagavond is er in het St. Josephge-
bouw een wijnfeest van de leden der
Instuif R.K. Jong Soest. De dansmuziek
zal verzorgd worden door de Confetti-
Combo uit Hilversum.
Het heeft de aandacht getrokken dat de
Franse minister Couve de Murville op de
eerste vergadering van de Westeuropese
Unie sinds lange tijd zijn terughoudend
heid tegen Engeland liet varen en hele
maal achter het plan bleek te staan om
deze organisatie door drie maandelijkse
bijeenkomsten nieuw leven in te blazen,
tenslotte is de herleving van de W.E.U.
veroorzaakt door het veto van president
De Gaulle om Engeland tot de E.E.G. toe
te laten: zo werd door de, van dat veto
geschrokken partners, gepoogd om een
toevallig voor een ander doel geschikt
orgaan dienstbaar te maken aan de taak
toch de zes van de E.E.G. zo nauw mo
gelijk contact te laten houden met het
tegen de zin der meerderheid uitgeban
nen Engeland. Een streven dat gelijker
tijd een motie van afkeuring tegen De
Gaulle vormde, dié daarom het herleven
van de W.E.U. weinig hartelijk begroet
te.
Het doel van de bijeenkomst is bereikt,
wat al door de aanwezigheid van de
Europese Commissie werd aangetoond:
er blijft een gesprek over economische
zaken om te voorkomen dat Engeland
en de E.E.G. zover uit elkaar drijven dat
Britse toetreding tot de gemeenschappe
lijke markt onmogelijk wordt, een ideaal
dat minister Schröder voor Duitsland
nog eens duidelijk beleed. Waarbij het
natuurlijk de vraag is of toekomstige
Britse regeringen er ook nog voor zullen
voelen.
Kwestie van strategie.
Op de Haagse conferentie is al gesug
gereerd dat De Gaulle min of meer bezig
zou zijn van koers te veranderen. En
dan wel omdat hij geschrokken zou zijn
van de ernst waarmee de anderen zich
tegen zijn afwijzen van de Britten heb
ben gekeerd. Dat kan juist zijn, maar
het zou dan voor het eerst zijn dat de
president zich zo schrikachtig toont.
Het lijkt geloofwaardiger zijn soepelheid
ten aanzien van Engeland nu te zien als
een onderdeel in zijn politieke strategie.
Men moet tenslotte niet vergeten dat de
president altijd nog de generaal van
eertijds is beleven die zich met zijn
strategische inzichten faam verwierf.
Wat heeft hij er voor belang bij over de
Britten en de E.E.G. en gespannen sfeer
te bewaren? Voorlopig is er toch geen
sprake van dat Engeland bij de E.E.G.
komt; een toekomstige Labour-regering
zou zeker geen haast maken met een
aanvraag. En komt die, dan is die even
eenvoudig te keren als vorige keer. On
der die omstandigheden kan het tonen
van een vriendelijk gezicht en soepelheid
geen kwaad. Het doet juist goed, het
geeft een indruk van redelijkheid en het
kost niets.
De politieke achtergrond.
Het heeft zelfs een waardevolle kant als
er wat vriendelijker oordelen over de
Franse politiek komen in de eigen naas
te kring van relaties, nu het Franse
staatshoofd een vrij uitgebreide campag
ne is begonnen om weer politieke in
vloed te verwerven in gebieden waar
vroeger het Franse woord gezag had.
Daarvoor heeft de Gaulle een reis naar
Perzië ondernomen, daarom zijn er sug
gesties gedaan om te bemiddelen in
Vietnam, daarvoor zien wij proefballon
netjes over het opnemen van diplomatiek
contact met Peking. En ook in het nabije
oosten is de Franse diplomatie - na
jarenlange afwezigheid - zich op allerlei
niveau weer aan het weren.
In Afrika zien wij het zelfde. Het is een
grootscheeps streven de Franse naam
weer het internationaal gezag te geven
die die vroeger had. Een dergelijke cam
pagne moet inhoud geven aan het Fran
se streven zich onafhankelijk zowel ten
aanzien van Mokou als van Washington
te tonen. Voor een dergelijk streven zou
het nadelig zijn als Parijs' relaties met
zijn directe partners en buren er nogal
ruzie-achtig uitziet. Het is moeilijk voor
een man die in zijn eigen gezin geen
respect geniet dat buiten de deur van
anderen te verlangen.
Dat is de grote lijn achter de Franse
vriendelijkheid. Dat wil niet zeggen dat
men niet verheugd mag zijn dat Parijs
nu eens wat minder tegen de draad is,
maar dat houdt ook in dat men er niet
teveel van moet verwachten voor an
dere belangen dan de Franse.
Chroesjtsjow gaf enige dagen geleden min
of meer te kennen dat hij de Amerika
nen vrij baan zou laten bij de race naar
de maan. Hij deed dat nadat juist enige
van zijn ruimtevaarders en geleerden op
buitenlandse tournees het tegendeel had
den verklaard. Het vermoeden ligt dus
voor de hand dat het besluit van het
Kremlin nog maar pas genomen is. En
voor de reden ertoe kan men moeilijk
wat anders dan de graanmisére aan
zien.
De Russische leider zal tot de conclusie
zijn gekomen dat het voorlopig nuttiger
is wat roebels in de agrarische sector
te steken dan in een grootscheepse ruim-
tevaartwerk. Een mening die overigens
in de V.S. ook bestaat, waar geleerden
van naam de aan het maanproject be
stede dollars verkwist geld noemen. Als
het sturen van een man naar de maan
al enig nut heeft, menen ze, dan is het
om technisch prestige te veroveren en
dat vinden ze dan al te ruim betaald.
Voor Chroesjtsjow telt dan wellicht nog
mee dat zijn prestige er geenszins mee
gebaat is als hij graan moet gaan ko
pen bij degenen wier economisch sys
teem volgens hem niet deugt.
Waar ligt dat aan?
Nu kan men Chroesjtsjow niet verwij
ten dat hij zich weinig bemoeide met de
landbouw. Hij heeft herhaaldelijk in
bloemrijke taal publiekelijk gesproken
over wantoestanden die hij aantrof, hij
heeft drastische reorganisaties laten uit
voeren en heel wat functionarissen aan
kant gezet. En dat alles niet zonder enig
resultaat. In de afgelopen tien jaar zijn
de investeringen in de landbouw - voor
ontginning, .mechanisatie, scholing en
nog veel meer - zeker verviervoudigd.
En de produktie van graan en vlees is
zeer sterk gestegen.
Hoestdrank in tabletvorm. 95ct
Dat alles overigens vooral in de eerste
vijf jaar: sinds 1958 is de vooruitgang
aanzienlijk minder. Dat betekent o.m.
dat het haast onmogelijk schijnt de op
dracht van het partijprogram uit te
voeren en voor 1970 de V.S. in te halen
bij de produktie van agrarische produk-
ten per hoofd van de bevolking.
De voornaamste oorzaak voor de slechte
graanoogst - ondanks het feit dat een
record areaal van 139 miljoen hectare
was ingezaaid - is het weer, dat toeval
lig in alle drie de voornaamste graan-
gebieden het gewas bedierf. Maar
Chroesjtsjow zelf steekt niet onder stoe
len of banken dat daarbij ook komt
dat er een tekort aan meststoffen was,
dat wat er op dat gebied was door stom
miteit nog verloren ging op sommige be
drijven, dat ontwateringssystemen vaak
gebrekkig en verwaarloosd bleken en
vooral dat verscheidene functionarissen
eenvoudig hebben gefaald.
Koeien gevoerd met brood.
Wat dat eerste betreft, daar kan wat
aan gedaan worden. Er zijn ook al ver
scheidene kunstmestfabrieken gekocht in
west-Europa. En irrigatiesystemen ver
beteren is ook te doen. Het kost alleen
geld dat ergens vandaan moet komen.
Het schijnt dat daarvoor op het budget
van de maanreizigers wat gekort zal
worden.
Maar er zal waarschijnlijk meer volgen.
Dit kan als konsekwentie van wat de
laatste tijd bij een reeks rechtszaken
bleek, waarop leden van collectieve boer
derijen werden veroordeeld omdat ze
op hun stukje privé-grond vee waren
gaan houden - in totaal schijnen er een
twintig miljoen privé-koeien en even
veel -varkens te zijn - dat ze voerden
met brood uit de winkel.
Deze graanverspillers hadden gebruik
gemaakt van een absurditeit van het
prijssysteem. Het al dure vlees werd dit
voorjaar nog eens dertig procent in prijs
verhoogd. De kolchozen met hun vaste
opdrachten tot produktie profiteerden
hiervan niet zo erg, maar de deelnemers
zagen er voor zichzelf wel een kans in
om wat winst te behalen.
Toch kapitalistisch.
Zelfs toen het voedergraan schaars werd.
was het bij deze vleesprijzen nog eco
nomisch aantrekkelijk de koeien brood
te voeren. Als hun eigen voordeel ermee
gemoeid is schijnen de Russische boeren
nog altijd bereid zich meer in te span
nen, al leven ze dan in een maatschap
pij die het winstbejag niet erkent.
Vandaar dat de privé-stukjes, aldus ook
Chroesjtsjow meer dan eens, er op de
collectieve boerderijen doorgaans aan
zienlijk beter bij staan dan het gemeen
schappelijke terrein; de opbrengst van
het eerste heeft regelrecht met de in
komsten van de bewaker te maken, de
opbrengst van het geheel interesseert
hem minder.
Er gaan al stemmen op om de deelne
mers van de kolchozen een groter be
lang te geven bij het totaal om ze een
stimulans te geven tot verbetering van
de methoden. Als dat doorgaat zou het
gewoon een stap terug zijn op de weg
die Moskou zegt te gaan in de richting
van het totale communisme.
