SOEST IN 1813.
lekker en gezond
Firma 0, van de Pol
HET KAPERSCHIP
VOLVO
Veilig
V.V.V.-nieuws.
VIERDE BLAD
Loodgieters
werkzaamheden.
PAE1KGARAGE
A. v. d. Hoef
VOOR AL UW LIKEUREN
SLIJTERIJ BROUWER ZN.
TELEF BRANDWEER 3 3 3 3
Schrijfmachines vanaf f 198.-
Telmachines vanaf f 298.-
Kantoormeubelen uit voorraad leverbaar.
V HELSDINGEN
V oetbalprogr amma.
Vastleggen van
stuifzandterrein.
VOOR AL UW WIJNEN
Wijnhandel BROUWER ZN.
Handbalprogramma.
Nog geen bejaardencentrum.
Niet stoken in
een gelukkig huwelijk
Opvoeding in het
Humanistisch gezin.
VOOR AL UW BIEREN
Wijnhandel BROUWER ZN.
Ifredeene
f OflHESwi HEREN
xé tfovloqes
Medische dienst.
PREDIKBEURTEN
R.K. KERKDIENSTEN
Als eersten hadden de staten van Utrecht
op 15 januari 1795 gecapituleerd voor
de Franse legers onder bevel van Gene
raal Pichegru, omdat zij voor het ge
west Utrecht een onmiddelijke bedrei
ging vormden. Kort daarop volgden de
andere gewesten. De oude Republiek der
Zeven Verenigde Nederlanden verkeerde
in volslagen ontbinding. De 18e januari
vertrok stadhouder Willem V naar En
geland en dit betekende het definitieve
einde van de Stadhouderlijke regering.
Van het invloedrijke Nederland was op
dat ogenblik slechts een schim overge
bleven. Fransen en Bataven dansten
eensgezind en broederlijk om de in
allerijl geplante vrijheidsbomen. Het oude
had afgedaan, een nieuwe tijd brak aan
en tot in de kleinste dorpen en gehuch
ten klonk de kreet: „Voor Vrijheid,
Gelijkheid en Broederschap".
Een bittere ontgoocheling wachtte, want
18 lange jaren duurde de Franse over
heersing. Maar juist in die periode van
dwang, willekeur en grote onzekerheid
over het voortbestaan van Nederland als
natie, werd het volk zich weer bewust,
dat het Nederlander was: één volk, één
natie, die niet meer was verdeeld in af
zonderlijke gewesten, zoals voorheen.
Het zijn juist de Franse maatregelen,
tijdens de mlijving bij het grote Franse
Rijk geweest, die Nederland tot een
staat vormden.
Wapen van Schutter
Nadat het enthousiasme was geluwd en
het politiek geharrewar was bedaard,
maakten deze plaats voor berusting. Op
schier elk gebied werd de Franse invloed
en inmenging hoe langer hoe meer merk
baar, totdat op 9 juli 1810 de inlijving
in het Franse Keizerrijk een feit werd
en wat er nog restte aan nationale eer
en trots eenvoudig wegvaagde.
Nederlandse en Bataafse vlaggen werden,
waar zij nog wapperden, neergehaald en
door de Keizerlijke vlag vervangen.
Op alle officiële stukken prijkte de Fran
se adelaar en de officiële taal was het
Frans, daarnaast, op de tweede plaats
het Nederlands.
Van de vrijheid van drukpers was niet
veel meer overgebleven. Een strenge cen
suur werd ingevoerd, die het vrije woord
beknotte. De Nederlanders verkeerden in
Van Lenneplaan 69 Telef. 2935
b.g.g. telef. 4332
Voor al uw
een toestand van passieve gehoorzaam
heid en waren zich niet meer ten volle
bewust, dat zij eens een eigen natie
vormden, die invloed had gehad op het
Europees gebeuren. Nu telden ze niet
meer mee.
De meest ingrijpende maatregel van Na
poleon I was wel het invoeren van de
conscriptie, die bepaalde dat jongelieden
in de leeftijd van 20 jaar werden opge
roepen om te loten. Men werd door het
lot aangewezen om als soldaat te dienen
in de Franse legers.
De conscripte werd over het geheel ge
nomen zonder bezwaar ingevoerd, maar
een ieder die het betalen kon maakte
Amalialaan 19/21
Baarn
Telefoon 02954
2323
met graagte gebruik van de gelegenheid
tot plaatsvervanging, het z.g. rempla-
cantenstelsel. Het recht tot plaatsver
vanging werd aan de Joden ontzegd,
omdat ze zich onttrokken aan de plichten
die het staatsburgerschap met zich mee
bracht. Voor Holland werd deze bepaling
later ingetrokken, daar men moeilijk
heden verwachtte.
De armere Joden, die aan hun afzon
dering en vooroordelen hechtten, had
den toch geen geld voor remplacant; de
welgestelde daarentegen waren goed kei-
zersgezmd en deze moest men te vriend
houden.
Het remplacantenstelsel bracht met zich
mee, dat er zelfs verzekeringen werden
opgericht tegen de dienstplicht. Dit werd
verboden, maar toch zullen er nog wel
agenten zijn geweest die remplacanten
hebben aangebracht, al moest dit in het
geheim gebeuren.
Rijke welgestelden konden zich dus la
ten vervangen, de mindere man mocht
dienen als soldaat in de „Grande Ar
mee" van de Keizer. Doch spoedig kwa
men ook de welgestelden aan de beurt
zij konden en moesten dienen bij de
Gardes d'honneur en het waren juist
deze lichtingen, die de welgestelden en
aanzienlijken deed beseffen dat zij Ne
derlanders waren.
In het geheel zijn naar schatting tijdens
de inlijvingsperiode een 28.000 valide
jonge mannen uit het land gehaald,
waarbij niet zijn inbegrepen diegenen,
die in Nederlnad bleven en daar ge
diend hebben als kustwachters, gen
darmerie etc.
Deze zo roerige tijden lieten het kleine
dorp Soest allerminst onberoerd. Het
werd ook meegesleept in het Europees
gebeuren van die dagen. Soest koos zich
in de dagen van januari en februari
1795 een gloednieuw dorpsbestuur, dat
zich zou aanpassen aan de „nieuwe tijd",
waarin de leuze opgeld deed „De sou-
vereiniteit gaat van het volk uit".
Zo werd het „Vrije Volk van Soest" ge
boren maar in wezen was die veran
dering meer schijn dan werkelijkheid.
Het dorpsbestuur had een andere naam
gekregen, maar het zijn dezelfde per
sonen, die van oudsher al een belang
rijke rol hebben gespeeld en die in
Soest altijd leiding hebben gegeven.
De Bataafse Republiek was geen lang
leven toebedeeld en in 1810 werd Soest
een Frans dorp met aan het hoofd een
„Maire".
In officiële dingen heet het „la Commune
de Zoest" en het heeft ruim 1500 inwo
ners, waarvan tweederde hun bestaan
in de landbouw vinden.
Voor deze 1500 personen waren er 290
woningen onder welke enige hutten.
Onder de 290 woningen waren 35 boer
derijen, 48 kleine dito, 120 arbeiders-
of daggelderswoningen. De overige wa
ren bewoond door notabelen, ambachts
lieden en dergelijke, w.o., een predikant,
een pastoor en een aantal hospites (her
bergiers). Het aantal ambachtslieden en
neringdoenden werd op 38 gesteld
waarvan de meesten ook bij de land
bouw betrokken waren: een molenmaker,
vier timmerlieden, een metselaar, twee
wagenmakers, een schilder en glazen
maker, twee hoefsmids, twee rietdekkers,
twee koekenbakkers en een zadelmakers-
baas. Verder nog een paar winkeliers en
voerlieden.
Soest behoorde tot het Departement du
Zuiderzee, Arrondissement d'Amersfoort,
canton d' Amersfoort. Aan het hoofd
van „la commune de Zoest" stond een
„Maire", genaamd Antoine (Antonie)
Jacques iJacob) Schutter geboren te
Zutfen en gehuwd met Jacoba Schuyt,
wonende op huis No 174 of op huize
Blij endaal te Soest. Schutter overleed
plotseling op 44 jarige leeftijd op het
huis Bhjendaal, op 16 januari 1813 en
werd opgevolgd door Gerrit Stein van
Hensbroek als „Maire", die later d titel
ontving van „Burgemeester". Stein van
Hensbroek als „Maire", die later deze titel
kreeg, nadat hij als „Maire" was op
getreden tijdens de inlijving. De Maire
was belast met de uitvoering van de
conscriptie in zijn gemeente. Zijn voor
schriften daaromtrent ontving hij van de
sousprefect Snouckaert, te Amersfoort,
een man die later een belangrijke rol
zou spelen tijdens de bevrijding in 1813.
Deze was weer onder een prefect gesteld
genaamd De Celles, een zuidnederlan
der, een actief man met een koele eer
zuchtige natuur, die bij de Keizer zeer
geliefd was. Hij zetelde te Amsterdam.
Het erste decreet dat werd uitgevaardigd
betreffende de conscripte dateert van 3
februari 1811, vervolgens van 11 augustus
en 24 december 1811 en 22 september
1812. Er werden uit de klassen van 1809,
1810 en 1811 telkens 3000 man gelicht,
en in 1813 een gelijk aantal.
(Wordt vervolgd).
EN STERKE DRANKEN
VERHUUR VAN SERVIES.
Steenhoffstraat 64 Telefoon 2551
Wilt u eens een combinatie fiets-wan-
deltocht in onze omgeving maken, die in
deze tijd van het jaar nog te maken
is?
U rijdt naar Soestduinen tot het natuur
bad, slaat rechtsaf het rijwielpad in
langs het kampeerterrein van de N.P.V.,
spoorbaan oversteken en het fietspad
door de duinen vervolgen, spoorlijn
Utrecht-Baarn oversteken, tot u op de
Wieksloterweg komt. Deze afrijden tot
aan de grote weg naar Utrecht, links
afslaan en door naar 't Spiehuis. U kunt
daar de fiets neerzetten en even uw
gemak nemen alvorens een wandeling
over het landgoed te maken.
U neemt dan de weg links van het
Spiehuis, die u eerst door een landelijk
gedeelte brengt en later naar de bossen.
Men komt hier in een prachtige stille
en indrukwekkende natuur.
Een wandelkaart voor het landgoed is
noodzakelijk. Deze kunt u bij ons aan
schaffen voor 1.10. Al zou u maar 2
maal van de gelegenheid gebruik maken,
dan nog is het de prijs waard. Maar we
zijn overtuigd, dat u het er niet met
tweemaal bij laat zitten.
Van groot nut voor alle tochten in
onze omgeving is de plattegrond van de
gemeente Soest. Duidelijk staat de situa
tie daarop afgetekend, zodat U zich
overal kunt oriënteren.
Compleet met koffer en 12 maanden garantie.
Uw oude machine kan worden ingeruild.
Met papierstrook en 5 jaar garantie.
Keuze uit meer dan 70 nieuwe machines
Event. demonstratie bij U 's avonds thuis.
Verhuur schrijf- en telmachines.
LANGESTRAAT 84
AMERSFOORT - TELEFOON 13113
20 cent per rol
Zondag:
S.E.C. 1-De Zebra's 1 2.30 uur.
S E C. 2-Hercules 2 12 uur.
B.D.C. 3-De Zebra's 4 2.30 uur.
B.D.C. 4-Soesterberg 2 12 uur.
S.E.C. 4-A.P.W.C. 3 12 uur.
B.D.C. 7-Quick 6 12 uur.
Zaterdag:
F.A.K. 1-V.V.Z. 1 3 uur.
Hees 1-Hertha 1 3 uur.
S.E.C. A-Victoria A 3 uur.
B.D.C. A-H.V.C. B 3.30 uur.
B.D.C. C-Quick E 3.30 uur.
Quick F-B.D.C. D 3.30 uur.
Amsvorde a-B,D.C. a 2.30 uur.
S.E.C. b-Spakenburg a 3.30 uur.
S.E.C. C-- B.D.C. c 2.30 uur.
B.D.C. d-Amersfoortse Boys b 2.30 uur.
Scherpenzeel b-BD.C. ee 3.30 uur.
H.V.C. h-S.E C, d 2.30 uur.
B.D.C. g-Quick ee 2.30 uur.
Pupillen:
S.E.C. 1-H.V.C. 1 1.45 uur.
K.V.V.A. 1-B.D.C. 1 1.45. uur.
B.D.C. 2-Hamersveld 2 1.45 uur.
Amsvorde 2-S.E.C. 2 1.45 uur.
B.D.C. 3-Quick 3 1.45 uur.
Hoogland 2-B.D.C. 4 1.45 uur.
Het college van B. en W. heeft de raad
een krediet van 11.750,gevraagd voor
het laten vastleggen van het stuifzand-
terrein op de lange duinen in de ge-
meentebossen. Het zand stuift de laatste
tijd sterk in oostelijke richting op en
gaat de gemeentebossen bedekken. In
overleg met de Heidemaatschappij is
nagegaan wat hieraan gedaan kan wor
den. Aanvankelijk heeft het in de be
doeling gelegen het schuiven van het
zand tegen te gaan door bebossing. Ver
wacht wordt echter dat een afdoend re-
Steenhoffstraat 64 Telefoon 2551
sultaat bereikt wordt door het vastleggen
van het stuifzandterrein met takken en
rietmatten en het zaaien van graszaad.
Het zal nodig zijn een terrein van 4,5 ha
te bewerken. Het publiek zal buiten het
bewerkte terrein moeten blijven.
De Heidemaatschappij is bereid gevon
den om de werkzaamheden voor
11.750,uit te voeren.
Zondag worden door Soester teams de
volgende wedstrijden gespeeld:
B.D.C.-damesLaren 1 12 uur.
B.D.C.-jongens-aspiranten—H.H.C. 1 uur.
B.D.C.-dames-junioresS.B.C. 2 uur.
Dit zijn de laatste wedstrijden van het
eerste deel der competitie op het veld.
Over twee weken begint de zaalhandbal
competitie.
Het wil nog steeds niet erg met het
bejaardencentrum dat op de Eng ge
bouwd zal worden en waarvoor een en-
quete onder de Soester bejaarden ge
houden is, waaruit bleek dat het niet
te groot zou worden, zoals veronder
steld werd door de Instanties die be
slissen over het al of niet bouwen.
Er zal ongetwijfeld gebouwd worden,
maar het duurt erg lang voor de ver
gunning afgegeven wordt.
Dat is in het bijzonder onprettig voor
de 311 echtparen en de 378 alleenstaan
den die bij de enquete te kennen gege
ven hebben dat ze prijs stelden op het
wonen in een verzorgingstehuis of een
bejaardenflat bij een verzorgingstehuis.
Daarmee werd de bewering ontzenuwd
dat de opzet van 273 bedden in het
bejaardentehuis en de bouw van 60
flats te groot zou zijn. Later werd het
aantal bedden tot 264 verminderd en
het aantal woningen vergroot tot 200 en
ook dit werd nu niet te groots van op
zet geacht, gezien het grote aantal be
jaarden in Soest en de velen van hen
die wachten op de bouw van een verzor
gingstehuis en flats.
Gedeputeerde Staten van Utrecht heb-|
ben naast Wederopbouw een stem in het
kapittel, want het te bouwen gemeen
telijk bejaardencentrum valt onder het
Engplan II, dat nog steeds niet door
G S. goedgekeurd is, dus al met al ziet
het er niet naar uit dat haast gemaakt
zal worden met het verlenen van de
goedkeuring voor de bouw van het ge
meentelijk bejaardencentrum.
Toch wordt al vele jaren door velen
voor deze bouw geijverd. Niet alleen
omdat een bejaardencentrum en bejaar
denflats belangrijk zijn voor hen die er
komen te wonen, maar ook voor hen
die de wonigen in gebruik zullen nemen
welke door de verhuizing van de bejaar
den vrij komen.
Deze verlichting van de woningnood kun
nen we in Soest best gebruiken.
Behalve misschien in de toekomst met
goedkoop gas. Er zijn zeer aantrekkelijke
prijzen onthuld door minister Andriessen.
Van Dam, Torenstraat 5, stookt allen nu
al op om vroeg een Sintgeschenk bij
hem te komen kiezen. Gever en ontvan
ger zullen er gelukkig door worden. Adv.
De heer H. Lips, oud-wethouder van
Amersfoort, heeft woensdagavond, in ge
bouw De Rank, voor de gemeenschap
Soest-Baarn van het Humanistisch Ver
bond gesproken over Opvoeding in het
Humanistisch gezin". Hij werd ingeleid
LIMONADES enz.
Steenhoffstraat 64 Telefoon 2551
door voorzitter F. Krips.
De heer Lips was van mening dat men in
Humanistische kringen het opvoeden van
kinderen wel eens te gemakkelijk op
neemt. Dit opvoeden is het begeleiden
van de jonge mens naar zijn zelfstan
digheid. Deze simpele definitie biedt
echter vele voetangels en klemmen.
Van de zelfstandige mens wordt ver
wacht dat hij in staat is intellectuële en
zedelijke besluiten te nemen.
Jonge mensen moeten dus zo ver ge
bracht worden dat ze deze besluiten
kunnen nemen Ieder heeft daarbij zijn
eigen idealen en dat is juist, want kleur
loos begeleiden naar de zelfstandigheid
heeft geen enkele zin. Deze idealen mo
gen echter niet in strijd zijn met de
ontluikende zelfstandigheid van de
jeugd.
Vele jonge mensen hebben namelijk te
lijden door de wijze waarop zij door
hun onders naar de volwassenheid be
geleid worden. Waarschijnlijk is dat er
de oorzaak van dat zo weinig mensen
werkelijk zelfstandig zijn.
De werkelijke zelfstandigheid mag ech-
ter de erkenning van de noodzaak van
samenwerking der individuen niet in de
weg staan. Wij kunnen alleen niet be
staan en ieder individu, dat geheel op
zichzelf aangewezen zou zijn, ging ver
loren.
Opvoeding tot menselijkheid hoort bij
het humanistisch opvoedingsideaal. Het
kind moet mens worden die in staat is
samen te werken met anderen. Dat be
reikt men niet als men de moderne
vrijheid in de opvoeding hanteert. Dat
is geen opvoeden, maar de kinderen een
voudig weg laten aanrommelen. Deze
opvoedingsmethode is alleen geschikt
voor mensen die helemaal niet kunnen
opvoeden.
Opvoeden tot vrije zelfstandige mensen
houdt in dat men de kinderen geen
eigen gedachtengang opdringt. Ouders
die humanist zijn moeten niet van hun
kinderen verlangen dat zij ook huma-
VAN DE SOESTER COURANT
VAN VRIJDAG 8 NOVEMBER 1963.
nist worden. De kinderen moeten de
kans krijgen zelf te bepalen wat ze wil
len als ze op de leeftijd des onder
scheids gekomen zijn. Dan kunnen zij
de weg kiezen die de ouders kozen,
maar daartoe mag niet gedwongen wor
den. Dit dwingen kan direct gebeuren
door het Isolement, waartoe vele hu
manisten geneigd zijn. Dit gaat ten
koste van de kinderen.
Een open gezin is het ideale opvoedings
milieu. In dit gezin komt het kind in
contact met hen die andere richtingen
zijn toegedaan, hetgeen de mogelijkheid
tot een andere keus dan die van de ou
ders biedt.
Naar de mening van de heer Lips wordt
de aandacht van het onderwijs veel te
veel op het intellectuële kunnen en veel
te weinig op het artistieke kunnen ge
richt. De meeste kinderen zijn veel
meer gebaat bij een artistieke opvoeding,
die voor hen groter mogelijkheid tot
ontplooiing geeft In het artistieke vlak
licht de mogelijkheid tot vrijheid.
Sprekend over de sexuele opvoeding zei
de heer Lips dat trouw aan de mede
mens die we als huwelijkspartner kie
zen, voorop moet staan bij deze opvoe
ding. De sexuele voorbereiding en op
voeding is over het algemeen nog zeer
primitief. Bij de opvoeding tot zelfstan
dig mens moet aan de positie van het
huwelijk in het leven grote aandacht be
steed worden. Een maatschappij zondei
huwelijk is ondenkbaar. De kinderen
moeten er op gewezen worden hoe be
langrijk het is dat man en vrouw in het
huwelijk samengaan in liefde.
Tenslotte noemde de heer Lips het hu-
kelijk, maar de moeite van het ernstig
manistisch opvoeden lang niet gemak-
pogen zeker waard.
Brinkstraat 15 - Baarn - Tel. 02954-2525
KOOPT Antiek - Curiosa - Kristal - Goud
en Zilver - Boeken - Antieke Prenten.
H. WESTERHOF - Makelaar-Taxateur.
In het komende weekeinde wordt de
dienst waargenomen door de artsen
J. Kuipers, Middel wijkstraat 34, tel. 2815
en W. J. Schutte, B. Grothestraat 65,
tel. 2333.
Apotheek
Vanaf zaterdagmiddag 13 uur is ge
opend apotheek „Soest-Zuid", tel 2497.
Wit-Gele Kruis
Zuster Senden, Kampweg 68, Soesterberg,
tel. 03463-359.
Oranje-Groene Kruis
Zuster T. Kropff, Middelwijkstraat 36,
tel 2902.
Groene Kruis:
Zuster Boom, Braamweg 51, tel. 4365.
NED. HERVORMDE KERKEN.
Oude Kerk.
10 uur dr B. Maarsingh. Kerkkoor.
7 uur ds D. M. Jalink.
Emmakerk.
10.15 uur ds H Roest.
3 uur dr B. Maarsingh Afscheidsdienst.
Heeskapel.
10 uur ds D. M. Jalink.
Zonnegloren.
10 uur ds K. H. Meijer.
NED. HERVORMDE KERK.
Gebouw Chr. Gereformeerde Kerk.
9 uur ds J. Fokkema.
4.30 ds J. Koele van Nijkerk.
GEREFORMEERDE KERKEN.
Julianakerk.
10 uur ds H. J. Lambers Heerspink
5 uur ds H. H. Bosheide uit Baarn.
Wilhelminakerk.
10 en 5 uur ds C. M. v. d. Loo.
GEREFORMEERDE KERK.
Gebouw „Eltheto".
8.30 ds K. Deddens van Amersfoort
3 uur ds J. A. Vink van Amersfoort.
CHR. GEREFORMEERDE KERK.
10.45 en 6.15 uur ds P. de Smit.
GEREFORMEERDE GEMEENTE.
Kleine Rembrandtzaal.
10 en 5 uur leesdienst.
VER. V. VRIJZ. GODSDIENSTIGEN.
10.15 uur mej. C. E. Jolles.
DOOPSGEZINDE GEMEENTE.
Van Weedestraat 19.
Gen dienst.
EVANGELISCH LUTH. GEMEENTE.
Van Weedestraat 19a.
Geen dienst. Zie Baarn
ADVENTGEMEENTE.
Zaterdag
10 uur Bijbelstudie
11 uur ds A. C. Schmutzler,
BAARN.
DOOPSGEZINDE GEMEENTE.
Eemnesserweg 63b.
10 uur ds H. C. Valeton. (Gewijzigde
aanvangstijd I.v.m. Wereldomroepuitzen
ding.)
EVANGELISCH LUTH. GEMEENTE.
Kapelstraat.
10 30 uur ds W. F. Schröder.
KERK SOEST, Steenhoffstraat:
H. Missen te 7.30 en 11 uur. Hoogmis
te 9 uur. 's Avonds 7 uur Lof.
In de week H. Missen te 7 en 8 uur.
KERK SOESTDIJK, B. Grothestraat
7.30, 10.45 en 12 uur H. Missen, 9 uur
Hoogmis, 's Avonds 7 uur Lof.
In de week (uitgezonderd woensdag en
zaterdag) de H. Missen te 7 en 7.45
uur. Woensdag en zaterdag te 7.45 en
9 uur.
KERK SOEST-Z., St. Willibrordnsstraat:
7.30 en 8 uur H. Missen. 10.30 uur
Hoogmis, 's Avonds 6 uur Lof.
