SALON KOPPEL
125 JAAR SPOORWEGVERVOER IN
NEDERLAND.
k<::
Wie wordt in 1964
President van Amerika
Prij
i j sverliogingsoorlog
TWEEDE BLAD
1839-1964.
In een eerste klas coupé van 1839 en ccn blik
in «Ie toekomst.
BONNETERIE
Wij wensen U het allerbeste
in het nieuwe jaar.
Vossenjacht van Tempo.
Volleybal S.V.V.
BATENBURG's Erkende
Auto- en Scooterrijschool
Iu onze collectie
brilmonturen
Fa» D. F. VOIGT
Meisje gewond.
Toon Hermans komt in
Amersfoort.
„Neemt u plaats". Uitnodigend gebaart
me). M. A. Asselberghs, de directie van
het Nederlands Spoor- en Tramwegmu
seum, naar de met donkere stof bezette
houten banken van een eerste klas coupé
uit de beginperiode van de spoorwegen.
Via een smal ijzeren trapje en een klap
deurtje waren we in deze coupé terecht
gekomen en we staan nog gebukt rond
te zien, hoe de mensen meer dan 100 jaar
geleden op voor hen comfortabele wijze
werden vervoerd door „het spoortje".
Inderdaad, op comfortabele wijze. Het
rijtuig waarin wij ons bevinden, is van
middelmatige grootte en bestaat slechts
uit een coupé, waar gemakkelijk veer
tig reizigers een zitplaatsje kunnen vin
den. Men zal er echter steeds gebukt
hebben moeten binnenstappen, want de
die grote belangstelling trekt, zowel van
het Nederlands als van het buitenlands
publiek en dat per jaar enige tiendui
zenden personen omvat.
Rails, bruggen, petten en treinen.
Suppoosten lopen er rond in de echte
spoorwegpakken compleet met pet met
dit verschil, dat zij op hun mouw het
woordje „museum" dragen. Wij vinden
hier diverse stukken rails van beroemde
reeds verdwenen spoorlijnen, zoals een
stukje van de eerste railzen die lagen voor
de eerste spoorlijn in ons land tussen
Haarlem en Amsterdam uit 1839.
Wij zien de eerste spoorwegdienstrege
lingen en „die zijn voor die dagen lang
niet gek", aldus mejuffrouw Assel
berghs, „want voor de afstand Rotter-
WIJ WENSEN ONZE GEACHTE
CLIËNTEN EEN
GELUKKIG NIEUWJAAR
Van Wcedestraat 88
Tel. 2263
Het verleden de „Roeket" locomotief, de enige loc die bij een
prijsvraag in Engeland het voorgeschreven traject uitreed en
ondanks zijn eigenaardige bouw zijn concurrenten in uithou
dingsvermogen sloeg.
hoogte is zeer gering, maar last van re
gen of wind zal men niet hebben gehad,
want het rijtuig is gesloten en geeft door
de ramen een uitzicht naar buiten
Anders is het bij de rijtuigen van de
2de en 3de klasse uit die tijd, die aan
de zrjkant open waren en waar slechts
een dak de reizigers beschutte. In de
2de klasse nog dezelfde banken als in
de eerste klasse, maar in de derde klas
se slechts houten banken.
Geen revolutie in het vervoer.
„Och, de mensen namen veel voor lief
in die dagen. Het ging hen alleen maar
om het feit, dat zij een keertje in de
trein hadden gezeten", vertelt de direc
trice ons, „want welk een revolutie in
het vervoerswezen heeft de aanleg van
de spoorwegen niet teweeg gebracht.
Indien u zich indenkt, dat Napoleon in
zijn tijd zich niet sneller voortbewoog
dan Julius Caesar zo'n 2000 jaar vroeger,
dan kunt u zich enigszins voorstellen wat
de komst van de spoorwegen in die tijd
betekende
Nederland heeft zich in dit opzicht al
tijd een van de meest vooruitstrevende
landen getoond, want terwijl men in die
dagen van het ontstaan van de spoor
wegen in het buitenland nog tal van
reizigersrijtuigen ziet zonder dakbedek
king, waar de reizigers dus aan weer
en wind werden blootgesteld, heeft Ne
derland nooit open wagons gekend".
Het Nederlandse Spoorwegmuseum is in
1927 als zuiver historisch museum opge
richt uit particulier bezit. De all-round
verzamelaar G. W. van Vloten, had in
zijn kostbare verzameling zoveel „mu
seumstukken", dat de toenmalige directie
van de N.S. besloot over te gaan tot het
oprichten van een spoorwegmuseum,
waarbij Van Vloten de eerste directeur
werd. Viermaal is het van standplaats
gewisseld en thans zetelt het museum in
het Maliebaanstation te Utrecht.
dam-Amsterdam - vijfmaal per dag heen
en weer - een afstand van 86 kilometer
met tussenstations had men een tijd no
dig van 2"/4 uur".
Wij zien de eerste tekeningen van de
spoorweggebouwen in Utrecht We staan
vol bewondering voor de miniatuur-
bruggen in hout, compleet met rails en
pijlers Draaibruggen en ophaalbruggen,
die met de hand zijn vervaardigd. De
foto van de eerste spoorbrug in Neder
land te Westervoort, de oude Moerdijk-
brug met haar veertien bogen.
Voorbeelden van allerlei seinen en wis
sels, die volledig bediend kunnen worden
en waarbij belletjes rinkelen en lichtjes
aan en uit gaan. Hele collecties petten
van de werklieden en hogere bazen bij
Staatspoor, H.M.S. en C.S.
Historische machines.
Buiten bij de perrons vinden we het
echte treinmateriaal. Daar staat de 3737,
de locomotief waarmee indertijd de
stoomtractie werd beëindigd in ons land
en de 6317, de enige echte tenderloc die
Nederland ooit heeft bezeten.
Voorts vinden we buiten ook een grote
collectie trammateriaal, zoals rijtuigen
die vroeger de dienst verzorgden tussen
Utrecht en Zeist, materiaal van de
Noord- en Zuidhollandse Tramweg Maat
schappij, aanhangwagens van de stoom
tram, voorts bijvoorbeeld een locomotief
van het zogenaamde „ledikantmodel",
dat de tractie verzorgde voor de lijn tus
sen Zutphen en Emmerik. Het is teveel
om op te noemen. Zelfs zij die er geen
uitgesproken belangstelling voor hebben,
komen toch onder de indruk, want hier
staat een brok historie, dat een rijk ver
leden heeft en dat ons iets te zeggen
heeft.
Vermoedelijk zal er volgend jaar nog
een belangrijke aanwinst aan het mu
seum worden toegevoegd en wel „De
Nestor", een locomotief uit 1878. Deze
'Ifjipi-'J'" ."'rs. "m
Het heden een zijdelingse blik op het miniatuurstation met
automatische beveiliging.
Diverse uitbreidingen.
Is het lange tijd de taak van het spoor
wegmuseum geweest de historische schat
ten op spoorweggebied te bewaren en op
aanschouwelijke wijze tentoon te stel
len, sedert enige jaren is deze taak nog
uitgebreid. Want naast de historische
museumstukken, vindt men hier ook het
heden van de N.S. in de vorm van he
dendaagse treinstellen en beveiligingsap
paratuur en daarnaast ook enkele dingen
van de toekomst, waarvan nu reeds mo
dellen in het museum staan
Daarnaast is sinds 1961 het spoorweg
museum ook gepromoveerd tot tram
wegmuseum en vinden wij er langs de
vele spoorwegstukken ook een groot aan
tal historische trams en voorwerpen die
vertellen over het wel en wee, de ont
wikkeling en in veel gevallen tenslotte
de ondergang van de tramwegen.
Zo hebben we hier het verleden, het
heden en de toekomst in één permanente
tentoonstelling bijeen, een verzameling
loc die indertijd reeds bestemd was voor
het museum, werd in 1944 door de Duit
sers zeer ernstig beschadigd. Momenteel
is men de Nestor in Roosendaal aan
het opknappen. Men probeert daar deze
stoomlocomotief zoveel mogelijk weer
in oorspronkelijke staat terug te bren
gen. Dat kost heel wat geld, tijd en
moeite, omdat sommige onderdelen ge
heel met de hand moeten worden ver
vaardigd. Maar het loont de moeite,
want „De Nestor" is een waardevol his-
tirisch stuk.
Interessant voor iedereen.
In het museum vinden we ook een zeer
modern ingerichte afdeling, waar mini
atuurtreintjes af- en aanrijden op mo
delbanen. Terwijl wij deze bekijken, rin
kelen er bellen en zien wij hoe een man
met een simpele druk op de knop de
automatische beveiliging in werking stelt.
De halve overwegbomen klappen neer,
seinen springen bloksgewijs op veilig
en onveilig.
„Dit is geen speelgoed", aldus mej. As
selberghs, „maar bittere werkelijkheid,
want ook de leerlingen van onze oplei
dingsschool werken hiermee.
Jeugd en ouderdom verdringen zich rond
deze installatie en uitroepen van „net
echt" zijn niet van de lucht. Het echte
vinden we buiten, zoals de beroemde
stoomlocomotief De Arend met reizi
gerstreinstellen, een locomotief van 25
jaar later, waarvan de snelheid reeds
aanmerkelijk groter is, enz.
„Zo hebben we in de loop der jaren een
aardige verzameling gekregen, die zeer
mtressante beelden geeft op de geschie
denis van de spoor- en tramwegen in
ons land en daarbuiten", aldus onze
gastvrouw. „Aankopen op veilingen, het
ruilen van dubbele exemplaren met onze
buitenlandse collega's museumdirecties
en schenkingen van zeer kleine tot
zeer waardevolle voorwerpen, hebben ons
geholpen onze verzameling uit te brei
den en zoveel mogelijk te complemen
teren!
Waarlijk een permanente expositie die
iedereen wel moet interesseren!
Speciaal een goed verzorgd kap
sel met een levendige kleur en
vooral geen grijze haren.
Eventueel kan een abonnement
U van dienst zijn voor regel
maat en voordeel.
SOESTERBERGSESTR. 44 - TEL. 2045
Op tweede kerstdag is de traditionele
vossenjacht gehouden door leden van
Tempo. Er waren 25 deelnemers ondanks
de regen. Er werd gestart bij hotel De
Soester Duinen. De uitslag was: 1. Teus
Gerritse. 2 Tonny van Klooster. 3. Mevr.
H. v. d. Broek. 4. J. Luijtelaar.
De laatste twee volleybalavonden van
dit jaar moesten alle teams van de Soes
ter Volleybal Vereniging, met uitzonde
ring van het eerste herenteam, van hun
kunnen blijk geven.
Het eerste damesteam sloot hierbij de
helft van de kompetitie goed af door
haar wedstrijd tegen Olympoa 2 met 3-0
te winnen, waardoor het momenteel met
13 punten uit 7 wedstrijden aan de kop
van de ranglijst staat. De wedstrijd zelf
had alleen in de eerste set een span
nend verloop. Met de hakken over de
sloot wisten de rood-witte dames hun
plaatsgenoten met 17-15 te kloppen. De
tweede en derde set wisten de S.V.V.-da
mes met 15-3 en 15-1 op hun naam te
brengen.
Het tweede damesteam moest in Wil-
helmina 1 met 15-8, 15-3 en 15-6 haar
meerdere erkennen, terwijl het derde
damesteam tegen V.I.O.S. 3 ook niet tot
winst kon komen.
Het tweede herenteam behaalde tegen
V.I.O.S. 5 haar eerste winstpuntje in
een uiterst spannende wedstrijd. Nadat
de eerste set met 15-6 verloren was, wis
ten de rood-witten de tweede set met
16-14 op hun naam te brengen. Ook de
derde set leverde een overwinning op
n.1. met 15-12, maar in de vierde set
waren het de Amersfoorters die het ge
lukkigst waren en de set met 17-15 op
hun naam wisten te brengen.
De eerstvolgende wedstrijd voor onze
plaatsgenoten vindt eerst op 9 januari
plaats wanneer het tweede damesteam
aan moet treden tegen V.V.A. 1.
Jeugdkampioenschap van Nederland.
De wedstrijden om het kampioenschap
van Nederland, waarbij S.V.V. de eer van
district-West 2 Amersfoort-Amsterdam-
't Gooi en Utrecht) hoog zal houden,
zijn in verband met zaalmoeilijkheden
tot nader order uitgesteld.
Volgende zomer wordt beslist wie in
november 1964 tegenover elkaar komen
te staan als kandidaten voor het pre
sidentschap van de Verenigde Staten.
De dood van Kennedy heeft in het re
publikeinse kamp grote verandering te
weeg gebracht. Tot dusver stonden de
kansen van de zeer conservatieve senator
Barry Goldwater hoog aangeschreven. Dat
wil zeggen voor de kandidatuur. Veel
kans om te slagen gaf niemand hem te
gen Kennedy.
Nu ligt de zaak anders. De vroegere
vice-president Richard Nixon is weer
naar voren gekomen als de man die in
dertijd maar net verloor tegen Kennedy
Gedipl. A.B.A.N.-Instructeur
PARKLAAN 33 - SOEST
TELEFOON 3982 (0 2955)
U wordt gehaald en gebracht.
en dus tegenover Johnson - als per
soonlijkheid en als politicus toch altijd
Kennedy's mindere - een goed kans
maakt om te winnen, zeker meer dan
Goldwater. Immers die moest er vooral
op rekenen in het zuiden en westen
aanhang te verwerven, wat nu moeilijker
wordt daar Johnson zelf uit die streken
komt.
In het noorden waren de kansen van
Goldwater minder, maar zijn ze voor
Nixon inderdaad beter. Tegen hem pleit
slechts dat hij de vorige keer verloor,
al was het op het kantje af. En bo
vendien leed hij bij de verkiezingen voor
het gouverneurschap in Californië later
weer een nederlaag, die hij niet erg
sportief bleek te kunnen accepteren. Toch
is heel wat Goldwater-aanhang naar
hem overgegaan, al was het maar bij ge
brek aan beter.
Niet zo echter zijn vroegere baas, ex-
president Eisenhouwer, wiens stem bij de
republiekeinen nog altijd groot gezag
heeft, Nixon hoeft het zeker niet als een
compliment op te vatten dat Ike liever
Henry Cabot Lodge, nu ambassadeur
in Zuid-vietnam, als kandidaat voor het
presidentschap ziet.
Volgens de opiniepeilingen staan diens
kansen op nominatie al beter dan die
van gouverneur Nelson Rockefeller, die
overigens weinig geprofiteerd heeft van
het dalen van Goldwaters vooruitzichten.
Toch zou hij als vooruitstrevende repu
blikein in het vrolijke oosten een veel
betere kans maken dan welke andere
partijgenoot en wellicht ook dan de toch
nogal wat conservatieve democraat John
son. Zijn echtscheiding en tweede hu
welijk liggen echter vele kiezers, vooral
vrouwen, nog steeds zwaar op de maag
Nog twee kandidaten in spe zijn er:
gouverneur George Rornney van Michi-
gan en gouverneur William Scranton van
Pennsylvania, de laatste eigenlijk een
soort figuur als Kennedy, al zit hij in
diens tegenpartij.
Johnson zelf is zeker van de democra
tische kandidatuur; zo verdeeld de repu
blikeinen zijn, zo eensgezind zijn wel
de democraten, zijn kansen om ook
inderdaad te winnen zijn niet gering,
voor zover men dat nu kan bezien: hij
heeft nog elf maanden te regeren voor
er verkiezingen zijn en in die tijd kan
hij heel wat sympathieën winnen of
verliezen.
Een probleem is voor hem nu al dat het
zuiden van hem verwacht dat hij wat
kalmer aan zal 'doen met de kruistocht
voor de negerrechten; de negers daar
entegen denken dat hij meer voor hen
zal doen dan Kennedy. Beiden zijn het
zeer belangrijke groepen kiezers. Het
vergt een meesterwerk ze beiden te
vriend te houden!
ls er zeker een naar uw keus.
Burgem. Grothestraat 30
Erkend ziekenfondsleverancier.
Het dertienjarige meisje J. J. C. v. W.
reed op de Beukenlaan per fiets. Blijk
baar lette ze niet goed op, want ze
reed tegen een geparkeerde auto en viel.
Zij brak haar rechter sleutelbeen.
Dokter Borst verleende de eerste hulp,
waarna het meisje naar het ziekenhuis
te Baarn gebracht werd. Na behandeling
kon ze naar huis gaan.
Op dinsdag 24, woensdag 25 en donder
dag 26 maart komt Toon Hermans met
zijn nieuwe One-man show, waarmede
hij thans enorm succes oogst in Carré
te Amsterdam, in het Grand Theater te
Amersfoort.
In de economische politiek van de eerst
komende maanden zal de prijsverhogings
oorlog een belangrijke rol spelen. Ie
dere groep van ons volk is daarvoor be
zig de stukken op te stellen. Van die
groepen noemen wij de consumenten
bonden, de overheid, de vakbeweging, de
industrie en de middenstandsbonden. Het
wordt een oorlog om de schuldigen te
vinden van de prijsstijgingen.
De loonsverhoging is een feit. Dat bete
kent de grootste kostenstijging voor die
bedrijfstakken, waarin de menselijke ar
beid een belangrijke plaats inneemt.
Ruw gemeten vallen daaronder de indu
strieën, die hoogwaardige arbeid leveren,
met name de luxe-industrrie. Loonstij
ging houdt echter eveneens een aanzien
lijke kostentoeneming in voor de andere
bedrijven, want ondanks alle mechani
satie blijft de menselijke arbeid voor
waarde voor elke productie.
Wij zullen als gevolg daarvan een reeks
prijzen zien stijgen. De consumenten en
de overheid hebben er belang bij de
prijsstijging af te wentelen op handel
en industrie, de laatsten moeten zich
daartegen schrap zetten om te voorko
men dat zij zelf door het kostenspook
worden gewurgd. Bovendien voegen zich
bij de kostenstijging als gevolg van de
lonen nog enkele stijgingsoorzaken van
andere aard. In de agrarische sector bij
voorbeeld het gedeeltelijk mislukken van
de graanoogst, de geringere aanvoer van
koffie op de wereldmarkt en zo zijn er
nog wel enkele andere oorzaken van
verhoging te noemen. Deze laatste ver
hogingen zouden dus toch zijn opgetre
den, al had Nederland nimmer met een
loonexplosie te maken gehad.
Waar schuilt de oorzaak?
De consumentenbonden speuren zelf
standig naar de oorzaken van prijsverho
gingen of spelen de overheid gegevens in
handen om te onderzoeken. Zij zullen
geen middel ongebruikt laten om alle
VAN DE SOESTER COURANT
VAN DINSDAG 31 DECEMBER 1963.
deelnemers aan het ceonomisch ver
keer zoveel mogelijk afbreuk te doen in
het verkrijgen van een rechtmatig aan
deel in de inkomensvergroting.
Zij menen al te dikwijls dat winkeliers,
vervoerders, groothandelaren en fabri
kanten maar met 't zelfde inkomen als
voorheen genoegen moeten nemen. De
werkelijkheid leert anders.
Een reële economische politiek vraagt
van betrokkenen een aanvaarden van de
bestaande prijzen-spelregels. Dat betekent
geen prijzenstop maar een prijsaanpas
sing, die vergoeding geeft voor de ge
stegen kosten en ook de ondernemers
een zekere verhoging van inkomen
brengt.
Velen protesteren daartegen omdat on
dernemers in één adem genoemd worden
met kapitaalbezitters en dat is lang niet
altijd het geval. Over de gehele linie
van de economische bedrijfskolom zal
de prijsherziening moeten doorwerken,
willen niet bepaalde groepen de dupe
worden van de snelle loonherziening.
In de verkeerde hoek.
Het valt te betreuren dat juist op het
punt van prijsverhoging de middenstand
altijd de grote verliezer dreigt te wor
den. Waarom spreekt een staatssecretaris
over een grote verleiding bij de mid
denstand om de prijzen te verhogen? Be
staat die neiging soms niet voor het
grootbedrijf in de detailhandel? Dit is
schadelijk voor de goede naam van de
middenstand temeer waar diezelfde
staatssecretaris praktisch in één adem
De KAMER VAN KOOPHANDEL EN
FABRIEKEN te AMERSFOORT houdt,
woensdag a.s„ van 14 tot 17 uur, voor
het verstrekken van inlichtingen, zitting
ten gemeentehuize alhier.
de middenstand prijst om haar beheerste
houding in de laatste maanden.
Er is dus geen enkele reden voor ver
dachtmaking van een bepaalde groep.
Dat is des temeer ergerlijk omdat de
consumenten met met de industrie,
maar met de detailhandel in aanraking
komen op het punt van prijsstijging.
Uit dien hoofde menen dan ook velen
dat de winkeliers de oorzaak zijn van
een verhoging. Een redenering, die te
dom is om over te praten.
Ook onder de industriëlen zijn er velen,
die de detailhandel in 't algemeen en
de middenstand in 't bijzonder verant
woordelijk stellen voor een prijsstijging.
Er zijn er die daarmee de aandacht van
zichzelf willen afleiden, er zijn er ook
die van mening zijn dat de detailhan
delsmarges best lager kunnen worden,
omdat die winkelier niets anders doet
dan zijn produkt doorgeven. Dezelfde
gedachte leeft bij bepaalde overheidsin
stanties en de gedachte wordt nog ver
sterkt door het verplichte overleg dat
gepleegd moet worden met het ministerie
alvorens de prijzen voor brood, melk en
brandstoffen omhoog mogen gaan. Dit
vestigt zo de gedachte dat men de
handel goed moet controleren.
SCHOENHANDEL
LUXE LEDERWAREN
REPARATIE-INRICHTING
wenst al zijn cliënten
een voorspoedig 1964.
Koninginnelaan 76 - Telef. 4145
Met twee maten.
De vakbeweging is van mening dat de
prijzen van de eerste levensbehoeften
niet mogen stijgen, terwijl zij voor ei
gen leden 10 inkomen meer vragen.
In principe betekent dit dus dat allen
die niet als werknemer in de voorziening
van eerste levensbehoeften werkzaam
zijn maar moeten opdraaien voor de
loontrekkenden. Een onhoudbaar stand
punt.
De vakbeweging is machtig en de indus
trie heeft een ondoorzichtig kostprijs-
schema. Bij de handel is dit meer trans
parant. De consument wil meer welvaart
ten koste van wie ook. De overheid, die
door het akkoord in de Stichting van
de Arbeid het meest gebonden is aan de
werkgeversbonden en de vakorganisaties
van werknemers, is geneigd de zwakste
schakel in de keten tot zondebok te
verklaren. Dat zal dan de middenstand
moeten zijn. waarmee dan bedoeld wordt
het leger kleine winkeliers of zelfstan
digen.
Als het de winkeliers zijn dan zijn ze 't
allemaal, ook de grootbedrijven. En als
het de detailhandel is dan is het zeker
niet in de eerste plaats de groep leve
ranciers van brood en andere eerste
levensbehoeften. Onder hen zitten de
meeste genieters van minimum-inkomens
en hun winstmarges staan al het langst
onder druk. De oorzaak van de prijsver
hoging zit bij alle deelnemers aan het
economisch verkeer, ook bij de consu
menten. Wij zullen die oorzaken samen
moeten opvangen. Niet bepaalde groepen
daarvan de dupe laten worden. Voor
alles geldt: leven en laten leven.
