Charlotte van Bourbon werd
hervormd.
TIENTIENTIEN!
SOESTERBERG
Krabbels van Knelis.
ex sr<
itusc
ERD
fors -
Het huis van Bourbon krijgt terug
wat het vier eeuw en geleden verloor.
Voor de tweede maal een verbintenis tussen
Oranje en Bourbon.
Hinderwet.
Bejaardenzorg Soestdijk.
Evangelisatie-samenkomst.
Geslaagd.
Medische dienst.
Hervormde kerkbouw.
Examen.
De Boslé-groep komt op
Koninginnedag.
250 jaar geleden
de oudste
Nederlandse vijfling
in Purmerland geboren.
AITO.
Fiat
De tem
Aardappele
79
Mogen wij het als een speling van het
lot zien, dat met het huwelijk tussen
onze prinses Irene van Oranje en Don
Carlos van Bourbon-Parma als het wa
re een toestand van evenwicht hersteld
wordt tussen de huizen van Oranje en
Bourbon
Wat nu In onze twintigste eeuw ge
schiedt, vond vier eeuwen geleden in
omgekeerde vorm plaats, toen Charlotte
van Bourbon, verwante van de r.k. ko
ning Hendrik IV van Frankrijk, huwde
met onze vader des vaderlands, prins
Willem van Oranje,
Nu is het een prinses van Oranje die
van de hervormde godsdienst overging
naar het rooms-katholieke geloof en
huwt met een prins uit het huls Bour
bon toen was het een prinses van
Bourbon die overging van het rooms-
katholieke geloof naar de hervorming
en huwde met een prins van Oranje,
In onze dagen wordt een ieder
vrij gelaten in de religie die hij of zij
wenst te belijden en dat geldt ook voor
koningskinderen. In de dagen van Char
lotte van Bourbon ls de overgang naar
de hervorming niet zo eenvoudig ge
weest, Zij heeft er voor moeten strijden
en lijden Maar dat vloeide voort"uit het
.feit, dat toen de tijden anders-waren
en men minder tolrant en breed van op
vatting was dan in onze eeuw. Deze
Bourbon is een vrouw gefeest, die het
in haar leven bijzonder moeilijk heeft
gehad, -een gevolg van de tijd waarin
zij leefde,, waarin over geheel Europa
als het ware 'een religieuze revolutie
voltrok, waarbij ieder van hoog tot laag
genoodzaakt werd partij te kiezen.
Als baby in klooster
In het jaar 1546 werd Charlotte gebo
ren als dochter van Lodewijk van Bour-
bon-Montpensier, een jongere tak van
de Bourbons. Neiging tot aanhang varf
de hervorming was er in die tijd bij
veel Bourbons aanwezig. Met als be
langrijkste de hertog van Bourbon-
Gondé, waren zij de leiders der huge
noten, - terwijl de leden van het huis
De Gulse de katholieken leidden
De enige uitzondering onder de leden
van het huis Bourbon vormde Lodewijk,
de vader van Charlotte. Hij was een
beslist vechter voor de belangen van
de oude moederkerk en vervuld van
blinde haat tegen alle ketters.
In zijn gezin duldde de strenge, heers
zuchtige man tegenspraak noch verzet.
Zijn., dochters moesten de bloei van het
huis helpen bevorderen, hetzij door hu
welijken met aanzienlijke geslachten, of
door intrede in het klooster Dit laatste
was ook belangrijk aangezien zij dan
geeft - br-mdsschat behoefden en het va
derlijk erfdeel zo ongeschonden moge
lijk gereserveerd kon worden voor de
enige zoon Hendrik.
Op verzoek van Lodewijk werd Charlotte
kort na haar geboorte door de abdis van
de abdij van Jouarre tot haar opvolgster
aangenomen.
Vroeg in verzet.
Toen Charlotte opgroeide, gaf zij in
toenemende mate blijk van verzet tegen
de haar opgedrongen lotsbestemming en
toen de abdis stierf, weigerde zij zon
der omwegen de opvolging te aanvaar
den In weerwil hiervan wist haar va
der tegen haar dertienjarige wil haar
wijding door te zetten, ofschoon het
canonieke recht de aflegging van de
gelofte op zo jeugdige leeftijd uitdruk
kelijk verbiedt.
Haar verzet mag op die leeftijd van
dertien jaar niet gezien worden als een
reeds geestelijke rijpheid en aanhangen
van de beginselen der hervorming Het
was meer een verlangen naar vrijheid,
naar een ruimer maatschappelijk leven
dat haar tot deze weerstand aanspoorde.
Charlottes moeder hing in het geheim
de hervormde leer aan, doch durfde er
niet openlijk voor uitkomen, bevreesd
voor de reacties van haar echtgenoot.
De grote beslissing.
Toch heeft Charlotte's moeder er voor
gezorgd, dat haar dochter in het kloos
ter in aanraking kwam met de nieuwe
leer Toen zij in 1561 stierf, heeft zij
op haar sterfbed haar dochter in de
gunst" aanbevolen van' Frangoise Van
Bouillon en Jeanne d'Albret. koningin
van JSIavarre, nicht van de Franse ko
ning,'- die beiden hervormd waren. Door
haar bemiddeling kwam Charlotte in
contact met leidende woordvoerders der
hervorming en dit heeft zijn uitwerking
niet gemist.
Met onrustig hart volgde Charlotte in
haar klooster de verschrikkelijke ge
beurtenissen daarbuiten, waar katholie
ken en hugenoten elkaar op soms gru
welijke wijze bestreden. De grootste
verering ging zij koesteren voor een van
de grote leiders van de hugenoten, ad
miraal De Coligny
De abdis van Jouarre voelde meer en
meer, dat de felheid van de strijd
dwong tot openlijk partij kiezen en
weer waren het haar twee trouwe vrien
dinnen die haar de helpende hand bo
den Haar oudste zuster, dè hertogin van
Bouillon, bood haar te Sedan een eerste
wijkplaats, terwijl de koningin van Na-
varre er voor zorgde, dat zij vandaar
geleid werd naar Heidelberg. waar de
keurvorst Frederik van de Palts zijn re
sidentie had en waar vele hervormden
een onderkomen vonden. Hier vond zij
veiligheid en bescherming, doch zij be
zat geen aardse goederen en dit was
voor de staat die een prinses van Bour
bon eigenlijk diende te voeren, een bij
zondere handicap,- - -
De prins van haar dromen.
In het jaar 1572 ontmoette de Prins
van Oranje haar aan het hof te Hei
delberg. En de rustige, Ingetogen vrouw
leek hem een waardige gezel. De prins
had in die jaren een dringende be
hoefte aan rust en genegenheid in ei
gen kring Er waren hem zoveel ge
trouwen ontvallen Van zijn moeder was
hij gescheiden, vele van zijn broers wa
ren gesneuveld, zijn kinderen dreigden
van hem te vervreemden. Het was ech
ter niet veel wat hij zijn bruid kon
bieden. Uit de armoede kon hij Char
lotte niet opheffen, terwijl hij haar
tevens de zorg voor vier kinderen moest
opdragen. Maar de jonge vrouw twij
felde geen ogenblik. Oranje was voor
haar een held. een man die onder alle
omstandigheden stand hield, teleurstel-
Charlotte de Bourbon, die hervormd
werd en huwde met Willem de Zwijger.
ling op teleurstelling wist op te van
gen en toch voortging met het werk.
dat hij zich had voorgenomen te vol
tooien. hij dwong haar volle bewonde
ring af.
Door Marnix van Sint Aldegonde werd
zij via Emden met oorlogsschepen naar
de Nederlanden gebracht, waar ze te
Brlelle met grote statie werd ontvangen
De 12e juni 1575 werd het huwelijk door
de hofprediker Jean Taffin Ingezegend
Van dat ogenblik maakte Charlotte de
zaak van de prins tot de hare. Met gro
te toewijding behartigde zij de belan
gen van de huishouding, een moeilijke
taak waar zij met weinig veel diende
te verrichten Dit huishouden vereiste,
gezien de positie van de prins, een vor
stelijke staat, waar open tafel werd ge
houden voor vreemde gezanten en hoge
bezoekers, terwijl de inkomsten uiterst
bescheiden en onregelmatig waren.
Zes dochters.
Steeds volgde zij haar echtgenoot, die
in verband met de onrust der tijden,
nogal eens van woonplaats wisselde.
Ze volgde hem van Dordrecht naar
Delft, naar Antwerpen, naar Middelburg
en overal trachtte zij steeds weer een
rustpunt voor hem en het gehele gezin
te zijn. Inmiddels werden met korte
tussenpozen zes dochters geboren, het
geen naast de vier kinderen die de
prins reeds had een kindertal van tien
stuks maake. Dit grote kindertal gaf
naar uiteraard ook de handen vol.
Ook op staatkundig gebied leefde zij
met haar echtgenoot mee Hoe verheugd
was zij. toen het tij keerde en de kracht
der Spanjaarden gebroken werd door
het muiten van hun troepen, waardoor
bijna geheel Holland en Zeeland de
prins in handen vielen en hij kans zag
vijf noordelijke en zeven zuidelijke ge
westen in de pacificatie van Gent bijeen
te brengen Persoonlijk heeft hij een ac
tieve rol gespeeld ln de pogingen een
verbond tot stand te brengen tussen
Frankrijk en de Nederlanden om zo
de kracht van Spanje te breken.
Vogelvrij
Het was de ban, door Philips van Span
je over de prins uitgesproken, die haar
beangstigde. Haar echtgenoot was vo
gelvrij verklaard en zijn leven liep da
gelijks gevaar. Zij wist deze angst voor
haar omgeving te verbergen, maar haar
gezondheid leed er onder.
Toen kwam die noodlottige zondag van
de 18e maart 1582, waarop de prins
door het pistoolschot van Jean Jauregui
zeer ernstig werd gewond zodat men
voor zijn leven vreesde. Boven verwach
ting bleef de prins behouden en twee
maanden na de aanslag vertoonde hij
zich, nog zwak, weer buiten.
Maar de angst en de schrik hadden
Charlotte's zwakke gezondheid verder
aangetast. Zolang de prins haar tijdens
zijn genezing nodig had, stond zij moe
dig aan zijn zijde, maar na zijn herstel
kwam de reactie en ging zij ziender
ogen achteruit. Drie dagen na het her
stel van de prins op de 5de mei 1582
kwam er een einde aan haar leven
De geschiedenis heeft haar geboekstaafd
als een zeer moedige vrouw, die in het
leven niets bespaard is gebleven.
Het college van B. en W. heeft de raad
voorgesteld aan de heer T Spelt, ont
heffing van de verbodsbepaling in de
Hinderwet te verlenen voor zijn tim
merwerkplaats Beckeringhstraat 5. In de
raadsvergadering van 17 december 1963
werd besloten deze ontheffing te weige
ren, maar het college van B. en W. is
thans van mening datf ontheffing ver
leend kan worden, mits voorwaarden ge
steld worden die voorkomen dat hinder
veroorzaakt wordt.
Men verzoekt ons te melden dat woens
dag 18 maart, te 9 uur, een H. Mis
wordt gecelebreerd voor het geestelijk
en tijdelijk welzijn van de bejaarden in
Soestdijk De bejaarden houden dan zo
veel mogelijk hun Pasen.
Gezamenlijk gebruiken zij daarna een
feestelijk ontbijt in 't Ludgardisgebouw.
Woensdagavond, 11 maart 1964 zaten tien
duizenden Nederlanders voor hun televi
sietoestellen om P.S.V. te zien verliezen
van Züich en dertig jaar geleden, op 11
maart 1934 zaten tienduizenden voor
hun radio te luisteren naar het verslag
dat Han Hollander van de wedstrijd Ne-
derland-België gaf en zij hoorden hoe
het publiek na het negende Nederlandse
doelpunt met gescandeerd tien-tien-tien
geroep om dubbele cijfers vroeg. Het
was niet erg sportief tegenover de dap
pere Belgen die met 9-3 verloren, maar
het was wel begrijpelijk, want Karei
Lotsy had van een elftal dat haast altijd
verloor een winnend elftal gemaakt. Nu
verliest ons nationale elftal ook nog wel
eens wedstrijden, maar Karei Lotsy is
er niet meer.
Die elfde maart 1934 is een historische
datum geworden in de geschiedenis van
het Nederlands elftal.
Er debuteerden enige spelers die naam
gemaakt hebben in ons nationale team._
Onder hen de lange keeper van Male, die
heus niet onze beste keeper geweest is,
maar die de steun had van een sterk
elftal, waardoor hij in staat was zijn re
putatie van hoogst betrouwbare doelman
op te bouwen
Op deze gedenkwaardige elfde maart had
hij Van Diepenbeek en Van Run als
baks Van Run was de man die wel in
het Nederlands elftal wilde spelen als
men hem tenminste niet kwalijk nam dat
hij op gezette tijden zijn biertje dronk
en dat werd dan ook niet gedaan. In de
halflinie speelden Fellikaan, Andriessen,
die twintig jaar geleden overleed, en
Puck van Heel, de man die het record
van 64 interland wedstrijden al bijna
dertig jaar bezit.
lp de voorhoede vijf spelers die een linie
vormden waarvan de huidige generatie
zich geen voorstelling kan maken.
Rechtsbuiten de kleine Frank Wels uit
Gorcum, rechtsbinnen Leen Vente, die
deze-middag' vijf doelpunten zou maken
en middenvoor Bep Bakhuys de legenda-
rische-speler, die in 1928 gedebuteerd had
vier jaar in Nederlands-Indië verbleef en
nu weer opgesteld was Vijf jaar later
werd hij de eerste Nederlandse profspeler
Op de linksbinnen plaats stond Kick Smit
en ltriksbuiten Mijnders.
Kort na de aanvang van de wedstrijd
werd Van Male gepasseerd door de Belg
Voorhoof en het zag er naar uit dat het
weer eens mis zou gaan. Het ging echter
helemaal niet mis; maar fantastisch
goed.
Bakhuys maakte het mooiste doelpunt
dat misschien ooit door een Nederlander
gemaakt is. Wels gaf een te scherpe
voorzet waarbij de bal op een halve
meter hoogte voor'het doel langs dreig
de te gaan. Bakhuys kwam aanrennen,
dook naar die lage bal, zweefde vele
meters en scoorde met 'n harde kopbal
Alle spelers uit de voorhoede scoorden
en deze grote overwining gaf hoop voor
de strijd tegen Ierland in april, die mee
telde voor de strijd om de wereldtitel.
Weer kreeg Nederland een achterstand
in het begin van de wedstrijd, toen de
Ierse middenvoor Van Male met bal en
al over de doellijn werkte. Na twintig
minuten maakte Bakhuys gelijk, het werd
2-1 en 2-2 en nu diende zich voor het
het eerste het beroemde Hollandse kwar
tiertje aan In zeven minuten werden
drie doelpunten gemaakt door Vente,
Smit en Bakhuys, daartoe in staat ge
steld door Wels en Mijnders, de buiten
spelers die zich niets meer aantrokken
van de. Ierse achterhoede en steeds weer
vlot door deze linie snelden om daarna
haarzuivere voorzetten te geven.
De tweede wedstrijd in de voorronde van
het wereldkampioenschap werd op 29
april 1934 in Antwerpen tegen de Belgen
gespeeld en met 4-2 gewonnen. Toen ont
stond het beroemde lied „We gaan naar
Rome" en duizenden maakten zich vast
gereed om naar Milaan te gaan, want
daar moesten de Zwitsers eerst even
verslagen worden voordat 't Nederlandse
elftal de zegetocht naar de top in Rome
zou kunnen voortzetten.
Op hemelsvaartsdag 1934 werd in 't Am-
Amsterdamse stadion nog even tegen
Frankrijk gespeeld. Bakhuys scoorde in
tien minuten drie doelpunten en daarna
leek het lot van de Fransen bezegeld.
Het werd echter een 4-5 nederlaag door
het falen van keeper Keizer die op die
dag voor een elftal uit de laagste afde
ling van het zomeravondvoetbal nog met
acceptabel was.
Zoals twee weken geleden duizenden naar
Dortmund trokken om SJoukje Dijkstra
te zien winnen, zo trokken dertig jaar
geleden duizenden per trein, bus, auto en
zelfs per fiets naar Milaan om te zien
hoe het Nederlands elftal de Zwitsers
zou verpletteren.
Het was-de wens van het Nederlandse
publiek geweest dat keeper Gejus v. d.
Meulen het doel zou verdedigen. Aan
deze wens had de elftalcommissie ge
hoor gegeven en v. d. Meulen ook,
ofschoon hij op 10 december 1933 af
scheid genomen had wegens studie
redenen
Het Nederlands elftal bereidde zich aan
het Comomeer op de strijd voor en heel
Nederland leefde mee. Nagenoeg heel
Nederland zat bij de radio toen Han Hol
lander aan het verslag van de wedstrijd
begon. Het verslag van een teleurstellende
wedstijd, want het werd 1-0 voor de
Zwitsers, zelfs 2-0 en bij de rust was het
2-1, dus. alles was nog mogelijk. In de
tweede helft werd het echter 3-1 voor de
Zwitsers en een fraai doelpunt van Vente
bracht de stand op 3-2. Zevenduizend te
leurgestelde Nederlanders gingen terug
naar huis. „We gaan naar Rome" was
een illusie geweest, want verder dan
--Milaan waren- ze niet-gekomen.
In gebouw Pr. Bernhardlaan 2, Soestdijk,
spreekt woensdagavond, ds D. W. Veld
kamp, predikant Vrije Evangelische Ge
meente te Hilversum, over: De toekomst
van Gods kinderen.
Voor het rijbewijs B-E zijn geslaagd
M. A, A Beuken, L. C. Koster, O. H. van
der Broele, L. van der Maas, O. M W
Slagter, D. Baars, J. van Charldorp, W
J. van Fulpen, J. P. de Jong, H Grift,
G M. E. Rasch-de Jong, C. M C. Bo-
gaerts, A. J. Douma-Dijkstra, J. G. de
Goede en H. L Swanink.
Zij werden opgleid door Auto- en Scoo
terrijschool D Engel, Nieuweweg 97,
Soest-Zuid.
Dokter D. J. R. ellema, Paltzertweg 299,
Den Dolder, tel. 03402-4555, neemt het
a.s. wekeinde de dienst waar voor de
artsen A. Th. M. Splinter en J. C. Lucas
te Soesterberg en W. F. van den Helm te
Huis ter Heide
Dokter A J. W. Hagedoorn, Oude Tem
pellaan 6, tel. 03463-517, neemt de. dienst
waar voor dokter L. H Brandt te Den
Dolder
De stand van het bouwfonds voor de
bouw van een Hervromde kerk is nu de
41 duizend gulden overschreden. De
bouwcommissie hoopt dat nu spoedig de
rijksgoedkeuring voor de bouw zal wor
den verleend en dat met de uitvoering
van de plannen zal kunnen worden be-
gonen.
Aan de Rijksuniversiteit te Utrecht slaag
de voor het doctoraal examen Franse
taal en letterkunde de heer A A J.
Wegman te Soesterberg.
Voor Koninginedag heeft circus Boltini
Soesterberg een fantastische stunt toe
bedacht. De 25 man sterke Boslé-hoog-
draadgroep komt die dag het programma
van de Oranjevereniging „Wilhelmina"
opluisteren met een spectaculair optre
den, zoals in Nederland nog niet werd
vertoond
De leden van de groep presteren het
om heen en weer te wandelen op een
draad van de begane grond naar de top
van een kerktoren. Ook bestijgen ze de
kabel per motor. Op het programma staat
verder een salto mortale per auto On
verschrokken artiesten zien kans met hun
auto nog meer gedurfde capriolen uit te
halen, zodat dit optreden een boeiend
programma belooft
De Duitse groep, die voor het eerst in
Nederland in het openbaar optreedt,
wordt als één der beste ter wereld be
schouwd.
Vijflingen worden algemeen beschouwd
als uiterst zeldzaam voorkomende ge
boorten die alleen maar in Amerika of
Azië voorkomen. Weinigen weten, dat ook
in ons land al verscheidene vijflingen
het levenslicht aanschouwden.
Wetenschappelijk kwam vast te staan
dat slechts in één op de vijfmiljoen ge
boorten de kans op een vijfling bestaat.
Algemeen bekend is uiteraard de be
roemde Canadese Dionne-vijfling, die
juist voor de laatste wereldoorlog veel
van zich deed spreken door de enorme
bedragen die de ouders toucheerden van
grote concerns die de baby's en later de
opgroeiende kleuters met of m hun pro-
dukten wilden laten poseren. Enige jaren
geleden stierf één van deze vijf meisjes,
maar zij was toch volwassen geworden,
iets dat men juist van vijflingen over
het algemeen met kan zeggen. Het is
werkelijk een unicum als zoiets gelukt
en uiteraard was dat vroeger, toen de
medische wetenschap nog niet zo ver
was gevorderd als tegenwoordig, helemaal
niet het geval.
Jan, Klaas, Willem.
Guurtje en Meijntje.
Wat er is geworden van de oudste be
kende Nederlandse vijfling, is niet be
kend. We weten alleen, dat de op 15
maart 1714 - nu 250 jaar geleden - gebo
ren vijfling, ter wereld kwam in Purmer
land in Noord-Nederland, dat zij kinderen
waren van Klaas Gerbrandsz en Neeltje
Pieters en dat het vijftal bestond uit
3 jongens en 2 meisjes met de namen
Jan, Klaas, Willem, Guurtje en Meijntje.
Vermoedelijk zullen deze kinderen wel
niet lang hebben geleefd, zeker niet,
wanneer we weten, dat in die tijden de
zuigelingensterfte zeer groot was en on
geveer 25 uitmaakte van het totaal
aantal sterfgevallen.
De kindersterfte was trouwens over het
algemeen groot. Van de duizend mensen
die overleden, waren er niet minder dan
500 beneden de twaalf jaar en daarvan
weer 250 tot maximaal één jaar oud.
Aangezien vijflingen zelfs in onze dagen
nauwelijks in leven kunnen worden ge
houden, is het vrijwel zeker, dat de
Purmerlandse vijfling binnen enkele da
gen is gestorven.
Interessant is het te weten, dat in weer
wil van deze bijzondere kleine kans op
vijflingen, Nederland nauwelijks vijf jaar
later en wel op 5 januari 1719, weer op
een vijfling werd getracteerd. Ditmaal
werden de kinderen in Scheveningen ge
boren bij de Scheveningse visser Simon
Arienz en zijn vrouw Kniertje Gerbrands-
dochter. Ook hier weer de naam Ger-
As je 't ming vraogt
dan mok zeige dak blie
bin dak gin auto heb
Nie uut pricipipe, zoas
sommige minse zeige
da zullie. geen tillevisie
hebbe, maor omdak gin
sente heb en omdak
asjeblief 'n bietje heule
ouwe Knelis wil worre.
Daorom hek ok ming
stoomfiets oppëruumd mit de boodschap
dak op ming leeftied nie nog us 'n
doodsmak wil maoke.
Noeng hek alleenug nog 'n ouwe fiets
en die kenk net fineziere. En dan ok nog
ming stramme beene om mee achter de
boome te schuufele ak op de rieksweg
loop.
Ikke gin auto, waant jonges d'r binne
zoveul gekke ongder de autriejers. Dat
hejje van de week weer kenne zien. Zon
mist dajje je eige klompe nie kon zien
ajje die an je voete had, maor denkter-
om datter autoriejers waore die achter
d'rluu stuur zaote mit 'n gezich van ikke
bin de groöte toovenaor en ikke speul
dat mit die mist wel klaor.
Van die manne die zo'n haost ha£de.
hebbe d'r 'n paor heul gin haost meer
waant die bine dood en de leste keer da
zullie mit 'n auto rieje gong dat heul
kallempies an, naor 't karkhof.
Datter dooje deur 't verkeer valle ken
gin mens veurkomme. Nie alle auto's
kenne alsmaor veertug of vieftug kile-
meter per uur rieje, dan wier de rommel
int verkeer nog veul grooter, maor datter
deur hard rieje bie mist zo'n bietje hong-
derd auto's op en over mekaor klappe da
ken d'r bie ming nie in.
Zo'n bietje allegaor veuls te hard ereeje
netuurlek.
Jonges zo'n haost hadde al die manne
Zullie moste dit doen en zullie moste
dat doen, maor zo'n stuk of acht doen
niks meer as in d'r graf leige en de zaok
draojt net als gistere en eergistere, maor
wat 'n raamp veur die femilieleeje
Laot ming maor op ming fietsie zorrege
dak nie annereeje wor deur auto's die
veuls te hard gaon omdatte sjeffeurs
maor nie kenne snappe dat al dat jak-
kere naor niks liek en zeker me as 't zo
mist dajje mit gemak je eige klompe
nie ken zien
Ikke me in n auto waant ikke wil hong-
derd worre
brands, hetgeen een typische toevallig
heid zal zijn, aangezien deze Kniertje
stamde uit het geslacht De Wit, dat
reeds vele eeuwen in Scheveningen voor
kwam. Haar echtgenoot was Simon Arienz
Rosendaal, die haar tweede echtgenoot
werd, toen zij haar eerste man op zee
verloor en met drie kinderen waaronder
een tweeling achterbleef.
In 1715 bracht deze Kniertje de tweede
tweeling ter wereld om in 1719 tenslotte
met een vijfling verrast te worden. Het
waren in dit geval allemaal meisjes,
waarvan .er één reeds bij de geboorte
overleed. De vier anderen hebben slechts
één dag geleefd.
Het doet wel merkwaardig aan, wan
neer we moeten constateren, dat de op 5
januari geboren kinderen pas op 18
februari in de Hervormde kerk werden
begraven Op hun steen staat: „Hier
rusten ond-er deze steen. Vijf kinderen, al
volmaakt van leen. 't Eender dragt ook
saem geboren. Uit Kniertje Berbrandsz
kunnen het hooren."
Tentoongesteld.
Wat is er dan die 44 dagen met de dode
lichaampjes gebeurd? De kronieken we
ten het ons wel te vertellen De uitzon
derlijke gebeurtenis is ook tot buiten-
Scheveningen doorgedrongen en reeds
vanaf de 1ste dag verschenen belangstel
lenden uit heel Holland om het „wereld
wonder" te zien.
Volgens een tijdgenoot bleek de belang
stelling zo groot, dat dag-in dag-uit fi
les rijtuigen in de toenmalige Keizer
straat (nu Jacob Pronkstraat) stonden
waar de reeds overleden vijfling ten
toongesteld werd. Het „wereldwonder''
heeft uiteraard de echtelieden geen wind
eieren gelegd, want velen brachten ge
schenken mede. Tenslotte moesten de
kinderen wel begraven worden en dat
geschiedde op de I8e februari van het
jaar 1719.
Voor zover wij hebben kunnen nagaan,
zijn er sindsdien in ons land geen vijf
lingen meer geboren, althans tot voor
ruim dertig jaar toen in Groningen een
vijling dood ter wereld kwam en laats
telijk m 1957 in Roosendaal, waarvan er
één dadelijk overleed, terwijl de vier an
dere binnen een dag eveneens het leven
verloren. Van deze laatste vijfling was
het onmogelijk ze in leven te houden,
aangezien de kinderen slechts zes maan
den bij de moeder waren geweest en
hun gewicht nog veel te laag was.
Elk jaar één.
Onderzoekingen hebben uitgewezen, dat
er gemiddeld elk jaar een vijfling op de
wereld wordt geboren Het komt vrijwel
nooit voor dat men ze in leven kan hou
den. De op 28 mei 1934 geboren Dionnes
vormen de enige vijfling die de eer te
beurt valt te zijn blijven leven.
In de loop der jaren zijn er vele vijf
lingen geboren. Om er enkele te noemen:
in 1938 werd in het dorp Cuyuapa in het
departement Monsonate in San Salvador
een vijfling het leven geschonken door
een boerenvrouw. Mercedes Escobar An-
dino genaamd.
In 1939 door een Cubaanse, Otilia Valden
In 1941 door een inwoonster van Sao
Paulo. Het jaar 1942 bracht een record
van niet minder dan drie vijflingen en
wel te Podor in Senegal, te Breaghy ln
Ierland en te Malaga in Angola, waar
een negerin vijf meisjes op de wereld
bracht In 1943 was het een 31-jarige
Spaanse vrouw, die een vijfling kreeg.
En volgens de kronieken zou de plaats
Hameien in Duitsland de kroon span
nen, want daar zou in het jaar 1600 een
vrouw het leven hebben geschonken aan
een zevenling, iets dat voor zover de
geschiedenis ons vermeldt nog niet eerder
of later is gebeurd.
Voor onze
Het werk
hen die b
volledig ve
Inlichtinge
bovendien
afdeling P
ons bedrij
Rotan stoelen, Ro
tafels en Rotan zittl
Woninginrichtin
STEITNER
Van Weedestraat
Telefoon 2461
Hopenlijk
met zijn
onkosten.
Ons aant
maar U
Vergelijkt
kil
