EXPOSITIE
„wonen in
TOP-FORM
sfeer"
F
SPAREN GEEFT KRACHT
Met een nieuwe hoed
Lise Meitner stond aan de wieg van de
kernsplitsing.
VAN BUUREN
DERDE BLAD
nieuwste Pockets
Smit's Pockethall
het voorjaar tegemoet
Duitse Madame Curie mocht niet naast mannen werken.
Auto- en Scooterrijschool
Eikenlaan 1 - Telefoon 4685
Brief van K.V.P.-fraetie.
Uitnodiging
Loop zomaar eens
binnen deze dagen bij
Maatschappij voor Tuinbouw-
en Plantkunde.
Uit de band.
B.D.C.-Hoogland 1-1.
Sinds 1961 leeft zij rustig en terugge
trokken in het Engelse plaatsje Cam-
bridge, de wereldberoemde 85-jarige
natuurkundige Lise Meitner. Naast de
beroemde Franfaise Marie Curie en haar
dochter Irène Joliot-Curie behoort de
experimentele natuurkundige Lise Meit
ner tot de weinige vrouwen in de wereld,
die op natuurkundig gebied baanbrekend
werk hebben verricht. In eendrachtige
jarenlange samenwerking met de Duitse
chemicus Otto Hahn, bereidde Lise Meit
ner de grootste ontdekking van deze
eeuw op natuurkundig gebied voor: de
splitsing van de atoomkern.
Het destijds nog jonge onderzoekerspaar
vulde elkaar bi] het werk zo volledig
aan, dat het hen door een vermetele
verdere ontwikkeling van een hypothese
gelukte, de natuur één van haar zorg
vuldigst bewaarde geheimen te ontfut
selen. Daarbij bestond het aandeel van
Lise Meitner vooral daarin, dat zij de
ontdekking door uitvoerige proefnemin
gen inleidde en door nieuwe natuurkun
dige berekeningen staafde.
„Fraulein doktor".
De interessante levensweg van de kleine,
teer gebouwde vrouw, die ondanks haar
successen en haar wereldroem altijd ui
terst bescheiden is gebleven, weerspiegelt
op nadrukkelijke wijze een stuk geschie
denis van de tegenwoordige tijd. Zonder
het direct te willen en meer gedreven
door haar wens en behoefte wetenschap
pelijk werk te verrichten, werd Lise
Meitner een voorbeeld van de emanci
patie van de vrouw in het begin van
onze eeuw.
Als dochter van een advocaat werd zij
op 7 november 1878 te Wenen geboren.
Daar groeide ze samen met acht broers
en zusters op. Reeds op jeugdige leeftijd
bleek zij bijzonder begaafd te zijn en
eigenlijk verwonderde het niemand, dat
zij na haar middelbare studie, die in die
tijd ook al door weinig meisjes werd ge
volgd, de wens te kennen gaf natuurkun
de te gaan studeren, want zij had er
de kwaliteiten voor. Het probleem bleef
echter, dat de studie van natuurkunde
in die dagen nu niet bepaald als een
vak voor meisjes werd gezien. Haar
promotie in 1905 gold daarom als een
ongewone gebeurtenis. Lise Meitner was
trouwens de tweede vrouw in Wenen die
de doktorstitel behaalde, waarbij bij
De K.V.P.-fraetie van de gemeenteraad
heeft zich met het volgende schrijven
tot het college van B. en W. gericht:
Edelachtbare Heren,
De fractie van de K.V.P. heeft met ver
ontrusting kennis genomen van de vele
klachten betreffende de omschakeling op
aardgas, die haar vanuit een naburige
gemeente te ore zijn gekomen. Wat de
ombouw van de toestellen aangaat wordt
algemeen geklaagd over beschadigingen,
het zoekraken van onderdelen, het af
keuren van nog zeer bruikbare appara
ten en daardoor het op kosten jagen
van de afnemers, het gebruik van infe
rieure nieuwe onderdelen en het node
loos lastig vallen van niet afnemers.
Ook ervaart men bij het gebruik van
aardgas dat de branders moeilijk op de
zogenaamde spaarvlam afgesteld kunnen
worden, doordat of de vlammen te groot
zijn of het gas zichzelf uitblaast, dat er
weieens een steekvlam kan optreden en
dat ook de normale branders vaak een
te grote vlam geven. Dit alles geeft een
aanzienlijk warmteverlies, waardoor ve
len een hogere gasrekening hebben dan
ooit tevoren. Hierbij komt nog dat het
meeste keukengerei niet aangepast is
aan de hogere temperaturen.
Nu ook Soest binnen afzienbare tijd op
aardgas zal overgaan vraagt zij zich af
of deze klachten te vermijden zijn of
althans te verminderen.
Het is ons bekend dat de ombouw, in
tegenstelling met de bovengenoemde ge
meente, waar deze door particulieren
werd verricht, in Soest door een speciale
G.C.N.-ombouwploeg ter hand zal worden
genomen. Dit zal ongetwijfeld de kwali
teit van het werk ten goede komen. Ook
zullen de klachten te wijten zijn aan
.kinderziekten" en zullen velen moeten
leren omgaan met aardgas. Niettemin
verzoekt onze fractie uw college er nauw
lettend op toe te zien, dat bij de ombouw
van de gastoestellen in Soest, er ten
eerste niets overhaast gebeurt, dat de
ombouw geschiedt door vakbekwaam en
zorgzaam personeel, dat uitsluitend le
klas materiaal wordt gebruikt, dat er een
systeem van werken wordt ontworpen
waardoor 't niet mogelijk zal zijn dat on
derdelen zoek raken en waarbij de toe
stellen over zo kort mogelijke afstand
en zo voorzichtig mogelijk vervoerd wor
den, en tenslotte, dat er ruime aandacht
besteed wordt aan de voorlichting van
het publiek, zodat men bijvoorbeeld, als
men een etiketje op het toestel krijgt
met „afgekeurd", tenminste weet wat
hiervan de konsekwenties zijn.
Wij vertrouwen dat 'n ieder, die betrok
ken is bij deze voor alle afnemers zo
belangrijke omschakeling, ervan door
drongen is dat niemand om het aardgas
heeft gevraagd, dat de meeste afnemers
financieel weinig voordeel ervan zullen
hebben en dat het daarom zaak is het
noodzakelijk kwaad van de ombouw met
zo min mogelijk nadeel voor de betrok
kenen te doen uitvoeren. Wij zouden het
op prijs stellen in de volgende raads
vergadering hierover van U nadere me
dedelingen te mogen ontvangen.
haar nog gold dat zij deze titel behaalde
op een terrein dat eigenlijk voor vrou
wen nauwelijks toegankelijk werd be
schouwd.
Beslissend voor haar verdere loopbaan
was daarna de ontmoeting met de na
tuurkundige Stefan Meyer, die zich als
een der eersten met het probleem van
de radioactiviteit bezig hield. Hij maakte
haar enthousiast voor dit onderwerp en
zo werd haar richting bepaald, een
richting die haar later tot wereldroem
zou brengen
Naar de kelder.
Om zich in de theoretische fysica verder
te ontwikkelen, ging Lise Meitner in 1907
naar Berlijn, waar de beroemde Max
Planck juist was begonnen met het
houden van colleges over de door hem
ontwikkelde „quantentheorie". Planck
was het ook, die de Jonge natuurkundige,
die zoveel belangstelling had voor het
pas ontdekte fenomeen „radio-activi
teit", naar de toenmalige assistent aan
het Berlijnse Chemische Instituut, dr
Otto Hahn, verwees.
Hier kwam zij voor het eerst in contact
met de man, waarmee zij ruim dertig
Jaar zou samenwerken en met wie zij
zou komen tot de grootste ontdekking
op natuurkundig gebied: de kernsplit
sing. Toen wist zij dat natuurlijk nog
niet en niemand wist trouwens welk een
wereldberoemd geleerde deze jonge vrouw
zou worden. Op dat moment in 1907 werd
zij beschouwd als een begaafde jonge
vrouw, een collega en niets meer. De tij
den waren toen anders dan nu en men
zat eigenlijk wel een beetje met deze
vrouw in de maag, een vrouw die zich op
een gebied had begeven dat eigenlijk
mannenterrein was. Eén vrouw tussen
al die mannen dat kon nooit goed
gaan! De leider van het instituut, prof.
Emil Fischer, gaf de vrouwelijke doktor
geen toestemming, naast mannelijke col
lega's te werken.
Otto Hahn zag wel iets in Lise Meitner
en hij wilde haar ten koste van wat ook
als medewerkster behouden. Op aan
drang van Hahn verklaarde prof. Fischer
Tot en met 4 april expo
seren wij in onze toonzalen
de nieuwe 1964 collectie
TOP-FORM meubelen.
Een grote manifestatie van
al die mogelijkheden, die
mensen van smaak maar
kunnen kiezen
Interieurverzorging
Kerkstraat 26 - Hilversum
Telefoon 16255
Nassaulaan 23 - Bussum
Telefoon 13255
Officieel Top-Form Adviseur!
zich tenslotte bereid, de jonge natuur
kundige een plaatsje in een kelderruim
te toe te wijzen, waar zij dan geïsoleerd
van de mannen kon werken.
Hoogleraar.
Max Planck en Otto Hahn ontdekten
echter al heel spoedig haar ongewone
begaafdheid en stimuleerden haar werk
zoveel ze konden.
Planck maakte haar in 1912 tot zijn
assistent aan het universiteitsinstituut
voor theoretische fysica, maar tegelijker
tijd werkte zij ook verder samen met
Otto Hahn, die inmiddels de leiding had
gekregen van het pas opgerichte Kaiser-
Wilhelm-Instituut voor chemie in Ber-
lijn-Dahlem.
Het was de eerste wereldoorlog die veel
wegvaagde, die in vele opzichten de we
reld op zijn kop zette en de zeden en
normen wijzigde, waardoor de emanci
patie van de vrouw snel vorderde. Dat
bleek uit het feit, dat na deze oorlog
in 1922 Lise Meitner, de briljante na
tuurkundige het doceerrecht kreeg en
daarmee de eerste docente voor fysica
werd aan de Berlijnse universiteit, iets
dat voordien nooit mogelijk was ge-
Sparen geeft kracht, vermogen. Want uw spaargeld
is goed voor alles. Ga naar de spaarbank waar men u
óók gaarne van dienst is met andere bankzaken, zoals
rekening-courant, deviezen voor uw reizen, kredieten,
hypotheken en bemiddeling in effectenzaken. Meer dan
1000 banken en bijkantoren.
De spaarbanken met volledige bankservice.
VAN DE SOESTER COURANT
VAN VRIJDAG 3 APRIL 1964.
stapte hij weer naar binnen. Terwijl hij
druk aan het redeneren was over de
schade verschenen twee politiemannen
die hem sommeerden de zaak te verla
ten. Daarvoor voelde hij niets, maar als
het moest wilde hij wel op de vuist.
Dat verging hem slecht, want terecht
kreeg hij enige fikse dreunen met een
gummistok. Hij werd zo ernstig aan het
oog geraakt dat dokter Tervoert, die de
eerste hulp verleende een Amersfoortse
oogarts verzocht de vechtersbaas te be
handelen. Deze verzette zich aanvanke
lijk hiertegen, maar gaf tenslotte toe.
Tijdens de behandeling koelde hij aar
dig af, zodat hij zich verder aan de
aanwijzingen van de politie hield. Zijn
oog was ernstig beschadigd, maar het is
mogelijk dat het geneest.
AANGESLOTEN BIJ DE COÖPERATIEVE CENTRALE RAIFFEISEN-BANK TE UTRECHT
weest. In 1926 werd zij buitengewoon
hoogleraar.
Vlucht bij nacht en ontij-
Het jaar 1938 maakte plotseling een
einde aan haar vruchtbare arbeid in
Berlijn Lise Meitner was „niet arisch"
en dat is de reden dat zij Duitsland bij
nacht en ontij moest verlaten, want
Adolf Hitier was sinds 1934 aan de macht
en verjoeg alle Joden uit het land, on
geacht wie zij waren.
Via Nederland emigreerde Lise Meitner
naar Denemarken, waar zij in Kopen
hagen de wereldberoemde fysicus Niels
Borh ontmoette. Daarna reisde zij naar
Zweden, waar Stockholm voor vele lange
Jaren haar tweede thuis werd.
Terwijl zij eerst werkzaam was aan het
Nobelinstituut voor fysica, kreeg zij in
1947 een professoraat aan de technische
hogeschool in Stockholm en leidde zij
daar het natuurkundige onderzoekings
laboratorium en de afdeling voor kern
fysica.
Eerste kernsplitsing.
Van Stockholm uit deelde Lise Meitner
haar Amerikaanse collega's in een be
roemd geworden telegram de beslissende
gebeurtenis van de moderne experimen
tele fysica mede. Zij stond namelijk nog
steeds schriftelijk met Otto Hahn in
contact en vernam van hem, dat hem
de kernsplitsing, waaraan zij samen zo
lang hadden gewerkt, nu gelukt was. Dit
bericht bracht zij naar Amerika over.
Lise Meitner is met wetenschappelijke
onderscheidingen en huldigingen over
laden, maar zij heeft altijd met beslist
heid geweigerd aan de ontwikkeling van
de atoomwapens mede te werken. Zij
heeft zich altijd ingezet voor het vreed
zame gebruik van deze voor de mens
heid zo enorm belangrijke ontdekking.
Rustig teruggetrokken levend in Cam-
bridge kan de inmiddels 85-jarige vrouw
nu genieten van haar levensavond, na
een leven dat slechts gewijd was aan de
wetenschap.
Op dnisdag 7 april zal de heer M. A. van
de Waal, kringambtenaar bij de Plan te-
ziektekundige Dienst, in gebouw De Rank
voor de leden van de afdeling Soest der
Koninklijke Maatschappij voor Tuin
bouw en Plantkunde een causerie met
dia's houden over het onderwerp „Plan
tenziekten en hun bestrijding". Tevens
zal hij over onkruid spreken. Het hoofd
van de Soester plantsoenendienst, de
heer Van de Broek zal vragen beant
woorden en het bestuur zal de leden
voorstellen ermee akkoord te gaan dat
het huidige bestuur aanblijft. Het werd
vorig jaar enigermate provisorisch sa
mengesteld. Deze bestuursleden zijn de
heren P. Felix, voorzitter; H. Abbring,
secretaris; mevr. H. J. s. van Hengel, se
cretaresse; K. Zeldenrust, penningmees
ter: en de heren J. J. H. Vernet en J. A.
C. Overgaag. Tevens zullen mededelingen
gedaan worden over de financiële stand
van zaken, het wel en wee van de vereni
ging in het afgelopen jaar en de plan
nen voor het volgend seizoen.
E. v. d. B. heeft een kwade dronk en dat
heeft hij reeds meermalen getoond. Op
eerste paasdag was het weer zover met
hem en hij kwam in een café langs de
hoofdweg. Hij vroeg een consumptie,
maar de vrouw van de caféhouder voelde
er niets voor hem iets te laten gebruiken
omdat hij kennelijk al genoeg gedronken
had.
Van de B. maakte zich kwaad, beledigde
de vrouw, sloeg een bierglas aan gruzels
en beschadigde de koffieketel. De beledi
ging trachtte hij niet ongedaan te ma
ken, over de schade aan de koffieketel
had hij het niet, maar het bierglas be
taalde hij waarna hij vertrok.
Korte tijd daarna kreeg hij van de
caféhouder per telefoon het bericht dat
hij voor 100,schade aangericht had
en dat hij betalen moest. Dat nam hij
niet en hij belde de politie op om mee
te delen dat hij deze zaak in aanwezig
heid van de sterke arm in het café wens
te te regelen. Hij kreeg ten antwoord
dat hij beter thuis kon blijven, maar
natuurlijk deed hij dat niet en even later
Voor de
naar
Steenhoffstraat
hoek Raadhuisstraat.
Sinds enige weken wordt B.D.C weer
getraind door de heer G. Huurdeman,
die zal trachten met medewerking van
de spelers de positie op de ranglijst te
verbeteren. Op tweede paasdag is een
eerste voorzichtige schrede op dit pad
gezet door een 1-1 gelijk spel tegen
Hoogland, dat het ook al niet zo best
doet in de competitie.
Van der Dijssel debuteerde als linksbui
ten en dit debuut werd wat gehinderd
door nervositeit maar dat kan verbete
ren. Tonny v. d. Hengel was op de links-
halfplaats gezet om daar te trachten
het middenveld in het bezit van B.D.C.
te krijgen en de voorhoede van kansen
te voorzien. Hij slaagde hierin voor een
groot deel, maar de kansen werden niet
benut, terwijl verwacht was dat juist
Gros - nu rechtsbinnen - dit zou doen.
Marcel v. d. Lugt deed het - als midden
voor - eenmaal en hij scoorde in de
tweede helft de gelijkmaker.
Het was jammer dat Van Fulpen in de
eerste helft een strafschop veroorzaakte
door een handsbal die niet gemaakt be
hoefde te worden, want overigens speelde
hij niet onverdienstelijk, hoewel wat la-
koniek, hetgeen ook bleek uit het opzet
telijke hands maken.
Tot de rust bleef het 1-0 voor Hoogland
als was B.D.C. veel sterker. Het haperde
echter nogal aan de afwerking in de
voorhoede, er werd over het algemeen
te traag gespeeld en dat kwam groten
deels door de weinig goede conditie van
de spelers en gebrek aan tactisch inzicht.
Er is echter een punt veroverd en dat is
in de gegeven omstandigheden al heel
wat. Met wat minder geluk in de achter
hoede van Hoogland hadden het twee
punten kunnen zijn.
Vele dames menen, dat voorjaar en zomer geen seizoenen zijn voor het
dragen van een hoed. In die tijd van het jaar laat je de wind vrolijk door
je haar spelen.
Inderdaad is het warmere jaargedeelte heel geschikt om zonder hoofd
deksel te lopen, maardaar staat tegenover, dat het lopen zonder
hoed ook nadelen heeft.
Er zijn nu eenmaal gelegenheden waarbij iedere vrouw er keurig en wel
gekleed wenst uit te zien en het blijft nu eenmaal een feit, dat men slechts
gedistingeerd gekleed is, wanneer men er ook een hoed bij draagt.
Voor die gelegenheid die bij de ene vrouw misschien meer voorkomen dan
tfj de andere, zal iedere vrouw toch wel een geschikte hoed willen bezit
ten. Daarom is het van het grootste belang dat we onze hoeden met zorg
uitkiezen. Er is keuze genoeg en een ieder zal ongetwijfeld met een
hoedje kunnen slagen.
Wat denkt u bijvoorbeeld van deze beeldschone hoed van een geraffineerde
verfijnde eenvoud Het is een relevé van antilope, uit de collectie van
mevrouw Frikke-Molenaar. De ontwerpster gebruikte voor dit model juist
anllope omdat deze viltsoort zo'n bijzondere, soepele valling heeft. Zelfs
een leek valt dit al dadelijk op. Barnsteen is de kleur van deze hoed van
allure, die iedere goedgeklede vrouw zal weten te appreciëren.
De even opgeslagen rand van voren en ook de opgeslagen rand in de nek,
zijn met zwart tegengevoerd. Een lakpen vormt de enige, zeer simPe^
garnering. Een buitengewoon interessant model, dat gekleed en sportief
tegelijk is.
