Grindhappers
graven
steeds groter gaten.
Wonderteams
uit de voetbalhistorie.
VIERDE BLAD
Krabbels van Knelis.
Uw recorder staat klaar
bij „De Gouden Snaar
Limburgse landschap bedreigd.
Over 31 km wordt per jaar 10.000.000 ton grind
weggebaggerd.
m
PROFITEER
PROFITEER
UNIEK. WASTQRA AANBOD
De was weer
schoon?...
Met pensioen.
Weekendwijdingen in
Soestdijk.
Onrustige Zenuwen?
Langs de Maas in midden-Limburg,
over een afstand van 30 kilometer tus
sen Roosteren en Neer, baggeren 19
grindwinningsbedrijven met 35 bagger
molens jaarlijks bijna 10 miljoen ton
grind omhoog, wat 95 procent van het
grindverbruik in ons land uitmaakt.
De delving van grind met baggermolens
in Limburg is 35 jaar „oud". De eerste
zes jaar werd het grind uit de rivier
bedding gebaggerd, daarna trokken de
baggermolens diepe voren in de uiter
waarden, waar onder 2 tot 3 meter dikke
lagen rivierklei, rijke grindlagen voor
komen van 20 tot 30 meter dikte. Mo
menteel hebben de „vretende" bagger
molens 1000 hectare weiland ontgrind,
waarvan 650 hectare als water is over
gebleven. Ruim 350 hectare zijn gedicht
met afvalstoffen die bij de grinddelving
vrijkomen (zand en grove grind) en met
mijnslib en mijnsteen.
Deze laatste mijnsteendichting wordt
zeer interessant, indien het in aanbouw
zijnde sluiscomplex te Maasbracht, met
een landelijk record verval van 12,25
meter, gereed zal zijn. Thans zijn 6
speciale onderlossers van elk 625 ton en
2 sleepboten dagelijks in bedrijf van
04.00 uur tot 24.00 uur vanaf de mijn-
bunkerhaven Stein naar de grindgaten
in midden-Limburg. Na in bedrijfstel-
ling der Maasbrachter sluis, komen er
nog 2 onderlossers en 1 sleepboot bij en
dan zal 4000 ton mijnsteen per dag
in de open grindgaten worden gestort,
hetgeen neerkomt op ruim l miljoen ton
per jaar, dit is 1/10 van de totale grind-
produktie in ons land.
liter per stuk! Met deze monster-emmers
haalt de baggermolen wekelijks 15.000
ton grind van 5-30 mm dikte boven wa
ter.
Grind op rantsoen!
Het Maasgrind is op rantsoen gesteld
vanaf 16 maart j.1. Er kwamen voor de
schippers wachttijden voor van enkele
dagen tot een week toe en dit kon wor
den voorkomen met distribuering van
grind aan de baggermolens.
Overigens voerden de grindproducenten
op 1 april 1964 een nieuw grindsoort in,
dat de naam van „keurgrind" kreeg.
Deze keurgrind voldoet voor het eerst
aan alle eisen van de Grindbetonvereni-
ging en wordt vanaf enkele baggermo
lens geleverd met garantie voor de wal,
hetgeen met de andere grindsoorten
niet gebruikelijk is.
In 't Hatenboer bouwden de grindprodu
centen een bailley-brug, die met een
drijvende kraan in 10 minuten kan wor
den gedemonteerd, indien een bagger
molen vanuit een grindgat moet worden
verplaatst, 't Is een grote bedrijvigheid
op en rond de Maas in midden-Limburg.
Op de schippersbeurs in Maasbracht
worden wekelijks goedkeuringen verleend
voor het vervoer van een paar honderd
schepen met rivierzand en ongebroken
riviergrind en jaarlijks worden daar in
totaal 10.000 schepen bevracht. Door de
Maassluis in Roermond passeren per jaar
35.000 schepen in de op- en afvaart.
De geliefde 3 kilometer lange wandelweg
langs de Maas van Roermond naar Ooi
is verleden tijd. De afkalvende Maasoe-
De grind gedolven door de Grinderlj der Nederlandse Spoor
wegen voorziet in de behoefte van ballastgrint voor het ge
hele Nederlandse spoorwegnet met een jaarproduktie van
250.000 ton.
Boerderijen verslonden.
Dagelijks wordt in Limburg 2000 m2 wei
land weggebaggerd! Hiervan wordt 1000
tot 1300 m2 weer aangevuld, maar 't is
duidelijk, dat de ontgrindingen grote
gaten blijven achterlaten in de Limburgse
weilanden en akkers.
Burgemeester en wethouders van de ge
meente Heel en Panheel hebben kortge
leden openlijk hun verontwaardiging
geuit over de steeds toenemende acti
viteit der ontgrindingsfirma's.
Naast Roermond is in 't „Hatenboer"
de eerste ruim 200 jaar oude boerderij
door de baggermolens „opgevreten". Bij
enkele van de 5 overige boerderijen lig
gen de ratelende baggeremmers aan de
vers hakten grote stukken uit het smalle
pad en de baggermolens doorboorden ook
daar de uiterwaarden. Op zoek naar
grind. Steeds maar grind, grind!
Onderste uit de kan.
Het gaat voor de grindproducenten niet
altijd gemakkelijk om stukken grond van
de eigenaren te kopen. De grindmaat-
schappijen betalen ruim (25 tot 30 mille
per hectare), maar juist daarom willen
vele boeren het onderste uit de kan heb
ben. Als uniek voorbeeld mag wel wor
den aangehaald, dat onlangs de vergun
ning werd verleend voor het exploiteren
van een stuk grond, nadat de betrokken
grindmaatschappij 5 jaar nodig had om
de benodigde vergunning te verkrijgen.
Draglines vreten de grond weg, die in kleine treintjes wordt
afgevoerd.
voordeur. „De kosten worden aan de
huiseigenaren ruim vergoed", aldus ir.
J. de Groot, adjunct-directeur van het
N.V. Nieuw Grintverkoopkantoor te Nij
megen op een vergadering der Ned. Be-
tonvereniging voor 220 belangstellenden
dit jaar te Roermond.
Levensgevaar.
Ten zuiden van Roermond werd in Ooi
het zwembad „Isabella" zover uitgebag
gerd, dat dit zwembad voor kinderen
gevaarlijk is geworden. In de dorpen
Herten en Horn liggen de baggerma
chines pal naast de rijweg.
Bij Roermond verschijnt wel een prach
tig watersportcentrum, maar de grind-
schepen ondervinden 's zomers hinder
van de zeilers, die door de schippers lie
ver in de grindgaten van Mook worden
gezien.
Een wonderlijk stuk Nederland is dit
Middenlimburgse gebied van water, wei
landen en akkergrond. Rumoerige bag
germachines, die complete drijvende
grindbedrijven zijn geworden, overheer
sen. De mannen op deze baggermolens
werken 50 tot 55 uur per week en ver
dienen goed geld. Er liggen molens van
diverse types en van verschillende groot
ten: de baggeremmers van de .Merwede
II" hebben een waterinhoud van 400
In die tijd passeerden voor dit éne stuk
grond liefst 91 koopaktes!
In het piepkleine Ooi woont meester-
visser Piet Reyners, die verleden jaar
op één dag met één hengel 600 alvers en
voorns uit de Maas omhoog zwiepte. In
dat zelfde Ooi wilde jaren geleden nie
mand meer de veerpont bedienen, waar
op Rijkswaterstaat de mooie veerpont
rap weghaalde. De veerdam ligt er nog,
er zijn gaten in gekomen en er groeit
welig onkruid overheen, 'n Klein steiger
tje is het enige, waar nog een roeibootje
aan kan meren.
De geweldige hoogspanningslijnen van de
Provinciale Limburgse Electriciteitsmaat-
schappij te Buggenum naar zuid-Lim
burg overheersen dit alles.
Een rondblik.
Vanuit de top van de televisie-toren in
Herten heeft men een hartveroverend
uitzicht. In de Roermondse jachthaven
ligt een oude mijnenveger als „club
huis" voor de verkenners. Tientallen
zeilschepen scheren vrolijk over het wa
ter. Er zijn veel witte meeuwen en gra
zende zwart-witte koeien.
Er ligt een enorme grondtransporteur,
'n transportband van 1 kilometer leng
te in de Roermondse haven. En iets zui
delijker is een nieuwe brug in de maak
Door nu een koelkast te
kopen bij Wastora, heeft
u 3 maanden uw koelkast
gratis, want u behoeft
deze pas in september te
betalen
—ticonheldsfoutjes.
Alle bekende merken voorradig
v. WEEDESTRAAT 18
SOESTDIJK
TEL. 02955-2786
over de Maas tussen Wessum en Maas
bracht. Zij komt wellicht in 1965 klaar
en is dan 506 meter lang en 29 meter
breed, op één na de breedste brug in ons
land. Er zal dan aan deze brug in de
E9-weg 22.000 m3 beton verwerkt zijn,
waarvan het grind uiteraard geheel ge
dolven is in eigen omgeving.
En als iemand mocht denken, dat deze
enorme hoeveelheden grind alleen voor
de betonwereld gedolven worden, dan
mag ook gerust verwezen worden naar de
46 jaar bestaande Grinderij der Neder-
landsche Spoorwegen te Linne. Zij voor
ziet grotendeels in de behoefte aan bal-
lastgrind voor het gehele Nederlandse
spoorwegnet met een jaarproduktie van
250.000 ton!
Heerlijk, dat frisse
linnengoed1 Maar
ook de kleding
stukken, die U niet
in de was doet,
worden vuil. En
vuil tast het weef
sel aan. Tijdig
reinigen, veilig en
voorzichtig,
spaart Uw kleding NllnO^T
En wat U zelf niet -i( lil MlTO
doet, dat kunnen H n
wij zo goedl vj \U
tip top!... en töch. voordelig!
Tevens reinigen van overhemden en
suéde kleding. Ook schoenreparatie
HilversumLangestraat 99 - tel.
(02950) 48889. Filialen in: Amers
foort, Baarn, Blaricum, Bussum (2x).
Hilversum (2x), Huizen, Laren. Ned.
den Berg/Ankeveen Soest.
Wassalons in: Amersfoort, Bussum,
Hilversum.
In verband met het bereiken van de pen
sioengerechtigde leeftijd zal de heer G.
L. A. Nijhuis afscheid nemen als hoofd
van de Mariaschool.
Door het r.k. schoolbestuur te Soestdijk
wordt hem een afscheidsreceptie aange
boden, welke op vrijdag 17 juli, te 5 uur
nam. gehouden wordt.
De heer Nijhuis was deze week 29 jaar
hoofd van de Mariaschool en 44 jaar bij
het onderwijs. Op 1 juli 1960 is hij ge
huldigd omdat hij 25 jaar hoofd was
en tevens 40 jaar bij het onderwijs.
Ook dit jaar zullen in de Julianakerk
aan de Julianalaan te Soestdijk in juli en
augustus weer weekendwijdingen worden
gehouden.
Morgen, zaterdagavond 4 juli, wordt de
serie geopend met een programma waar
aan het Herv. Kerk- en Jeugdkoor o.l.v.
Maarten Kooij meewerken. Ds Krijger
houdt een korte toespraak en Anne Hol-
trop draagt voor.
Het volgende programma wordt uitge
voerd:
Koor: Twee koralen, a. Met avondlaten
schemerschijn (gez.283). b. Jeruzalem, o
schone stad. De Messaus.
VoordrachtKinderavondgebedj e, De
Leeuwerik en 't Is goed van Martien Be
versluis.
Koor: Twee motetten van Hugo Distier.
a. Wie der Hirsch schreit nach einer
Wasserquelle. b. Ein Mensch von Weibe
geboren lebt kurze Zeit.
Toespraak: „Veilig Verkeer."
Achtstemmig dubbelkoor: Psalm 98, Joh.
Paehelbel.
De weekendwijdingen duren ongeveer een
half uur. Aanvang 8 uur. De toegang is
vrij.
Zo druk hield men zich enkele weken
geleden op ons continent bezig met de
Europacup-perikelen, dat slechts weini
gen zich realiseerden welk een daverende
klap het Europese voetbal is toegebracht.
Het Engelse nationale elftal, dat een
uitstekend seizoen achter de rug had en
het wereldelftal met prachtig voetbal
naar een nederlaag had gedreven, verloor
in Rio de Janeiro met liefst 5-1 van een
oppermachtig Brazilië waarin vooral
wonderkind Pele schitterde.
Sinds de wereldkampioenschappen in
Stockholm heeft het Braziliaanse team
de hegomonie op het tournooiveld van
het internationale landenvoetbal stevig
in handen. Hiermee werd een veel oudere
traditie voortgezet. Want in de voetbal
geschiedenis zijn er altijd enkele landen
geweest die gedurende een bepaalde pe
riode de toon aangaven, als „wonder-
team" tot de verbeelding van elke voet
balliefhebber spraken en wier speltrant
in verschillende landen werd nagebootst.
Brazilië herstelt zijn reputatie.
Op een spekglad veld, dat dus in het
voordeel der Engelsen was, hebben de
Braziliaanse voetbaltovenaars onlangs ge
speeld met het vertegenwoordigend elftal
van Engeland, dat het afgelopen seizoen
toch zo voortreffelijk gespeeld had.
Cracks als Jimmy Greaves en Bobby
Charlton werden volkomen overschaduwd
door wonderkind Pele, die drie doelpun
ten scoorde. Welk Europees landenteam
zou op het ogenblik met 5-1 van de En
gelsen winnen? De Zuidamerikanen heb
ben weer eens bewezen niet voor niets
een tweevoudig wereldkampioen te zijn.
Kreten van bewondering klonken in de
zomer van 1958 op uit tienduizenden
huiskamers, toen de televisie met grote
precisie het virtuoze spel van de Brazi
liaanse voetbalsterren op het scherm
projecteerde. Ademloos zag men toe, met
welk een superieur gemak spelers als
Pele, Garrinoha, Didi en Vava hun te
genstanders in de luren legden. Zweden,
versterkt met zijn „Italiaanse" profs,
werd in de finale met 6-2 verslagen en
zo werd Brazilië wereldkampioen.
De speltrant van de Zuidamerikanen
(verdedigende en aanvallende kanthalf,
met één sterk teruggetrokken binnen-
speler) vond onmiddellijk in de gehele
wereld navolging. Vier jaar later prolon
geerden de Brazilianen (zonder de ge
blesseerde Pele) hun wereldtitel.
Toen het team vorig jaar een tournee
door Europa maakte, was er van de glans
van de oude ploeg echter niet veel meer
over. Zelfs van Nederland werd met 1-0
verloren, maar toen speelden slechts drie
spelers mee van het elftal, dat het jaar
er voor Tsjecho-Slowakije in de finale
met 3-1 had verslagen. Brazilië moest
verjongen, dat was duidelijk.
Thans heeft het elftal weer veel van
zijn oude glans terug gewonnen. De
overwinning op het sterke Engeland
vormt hiervan het overtuigend bewijs. En
dan te bedenken dat de fenomenale tech
nicus Garrincha nog niet eens van de
partij was.
De voetbalhistorie heeft enkele periodes
gekend, dat 'n bepaald landenteam in 't
Internationale voetbal sterk domineerde
en als het ware een leermeester werd
VAN DE SOESTER COURANT
VAN VRIJDAG 3 JULI 1964.
As Je 't ming vraogt
dan mok zeige dajje
beeter kaomerlid ken
weeze as Knelis, waant
dan verdien je meer
en dan kejje eiges uut-
maoke watter bie
komp en das nie zo'n
heul klein bietje, doch
ikke zo.
Vieftienduuzend gulde
hadde die marine. Ikke ken nog wel 'n
paor minse die mit minder motte rond-
komme.
Die kaomerleeje staoke de koppe bie me-
kaor en zeeje da mot twintugduuzend
worre. Das netuurlek grote flauwekul.
Lao wullie 's anneeme dat ikke 'n barre
beste baos heb en dat ikke om opslag
gao. Lao wullie us anneeme dak hong-
derenvieftug gulde in de week heb.
Dan zal die barre beste baos zeige, das
goe Knelis, veurtaon hongderdenzestig, of
veur ming part hongderdviefenzeuvetug,
maor die zeit van zien leevesdaoge nie
tweehongderd, waor of nie.
Die kaomerleeje wel, maor die beslisse
nie as baos maor veur d'r eige.
Die manne zaote zo te kreune da zullie
't zo'n raamp vonde da zullie 't eiges van
vieftienduuzend op twintigduuzend moste
bringe. Hejje ze nie heure kreune, ikke
wel, maor van de lol.
De kommeniste en de manne van boer
Koekoek en nog zo'n paor maokte d'r
eige heulegaor belacheluk, waant die
stemde teuge.
Da kejje doen ajje maor mit 'n paor
minse bin, waant dan hellep 't toch nie
en die sente krieje toch.
As die manne heulegaor teuge binne, dan
motte zullie ok zeige, ikke wil die vief-
duuzend nie hebbe. geef die maor an
Knelis, maor da doen zullie netuurlek
nie.
Ak nie zo stom was dan wier ikke kao
merlid. Veur die minse bestaot geen
C A O. Je hoeft niet te warken en kan 't
heule jaor met vakantie gaon. Je hoeft
nie eens naar de kaomer te gaon as je
veur of tegen mot stemme.
't Is alleen maor jammer dat ze geen
vakansietoeslag geven.
Mljnhardfs Zenuwtabletten
voor de hele voetbalspelende wereld. En
geland. de bakermat van het moderne
voetbal, heeft jarenlang zulk een onbe
twiste reputatie gehad. Thuis praktisch
onverslaanbaar, in uitwedstrijden nogal
wisselvallig, gold het jarenlangs als een
der sterkste internationale voetbalforma
ties.
De wonderteams.
Totdat in 1924, tijdens de Olympische
Spelen te Parijs, zich het eerste wonder-
team aandiende. Als een paukenslag
kwam toen de Olympische zege van Uru-
quay. Dit land, dat ook de Olympische
titel in Amsterdam behaalde (1928) en
later nog tweemaal wereldkampioen zou
worden, bracht een prachtig elftal op de
been met elf technisch volmaakte, ook
zeer virtuoze voetballers. De ouderen
zullen zich bijvoorbeeld nog de kanthalf
Andrade herinneren, een der beste voet
ballers die de wereld ooit gekend heeft.
In de eerste helft der dertiger jaren ver
wierf het wonderteam van Oostenrijk
zich een grote reputatie. Trainer Hugo
Meisl bracht dit elftal, waarin vooral
de centervoor Sindelar schitterde, boven
aan de ranglijst van het internationale
voetbal. Niettemin slaagden de Oosten
rijkers, die hun kracht zochten in ra
zendsnel uitgevoerde korte combinaties
(sindsdien spreekt men nog altijd van
„Oostenrijks voetbal"), er niet in Enge
land te verslaan. In Londen verloren zij
na een onvergetelijk mooie wedstrijd
met 4-3 van de Engelsen, die toen in de
Arsenalspelers Jack, James en Hapgood
hun grootste troeven hadden.
In de tweede helft der dertiger jaren
domineerde Italië korte tijd de interna
tionale voetbalmarkt. Tweemaal werden
de Azurri's wereldkampioen. Piola, een
bijzonder schotvaardige midvoor, was
hun bekendste speler.
De Magyaren.
Tijdens de Olympische Spelen in 1952 te
Helsinki maakte de voetbalwereld ken
nis met het Hongaarse wonderteam, dat
nu reeds een legendarische klank heeft.
Zoals de Zuidamerikanen in de twintiger
jaren de wereld verbaasden, zo waren
de Hongaren na de tweede wereldoorlog
een sensatie.
Vergelijkingen zijn altijd moeilijk, maar
het wordt toch wel algemeen aangeno
men dat het Hongaarse elftal met ster
ren als Puskas, Koksis, Czibor, Toth e.a.
het beste voetbalteam was, dat de wereld
ooit heeft gekend. Het systeem van de
teruggetrokken midvoor en scherp op
gestelde binnenspelers, zoals dat door de
Hongaren gespeeld werd, viel bijzonder in
de smaak. Het was dit Hongarije, dat
Engeland voor de eerste maal een ge
voelige thuisnederlaag (3-6) bezorgde om
dit land enkele maanden later in Boeda
pest met 7-1 nogmaals in de pan te
hakken. Toch werden Puskas c.s. geen
wereldkampioen. Zij verloren in 1954 in
Zwitserland onverwacht met 3-2 van
west-Duitsland, maar dat viel meer te
wijten aan de ongelukkige loting in de
voorronde Hongarije moest eerst Bra
zilië en Uruquay uitschakelen) dan aan
de grotere kracht van de Duitsers.
Door de uittocht van Hongaarse voetbal
lers naar het buitenland (na de Hon
gaarse opstand in 1956) viel dit elftal
tenslotte uiteen.
