Ook zij zijn Canadezen
TrO
m
en wonen al in modern verwarmde huizen
Maison Termonde
zs
TWEEDE BLAD
Krabbels van Knelis
De avonturen van Gertjan en Maartje.
De Eskimo's van Canada op weg van het stenen tijdperk
naar de atoomeeuw
OPTIEK
.Hoeden - Mutsen - Shawls
V' en Handschoenen.
-n-.-VVa -
BATENBURG's Erkende
Auto- en Scooterrijschool
Olympia dames wonnen van
Panters
B.D.C.-handbal
Hees won met 4-1
Eerste Soester
Begrafenis-Onderneming
BURGERLIJKE STAND
Het wordt weer winter en dat heeft in
het gebied van de North-West-Territories
van Canada, het barre gebied rond de
poolcirkel een aparte betekenis. De win
ter is hier veel strenger dan in Neder
land, maar dat neemt toch niet weg, dat
de mensen hier heel gewoon en heel nor
maal leven. Velen verwachten dit niet in
het noordelijke Canadese gebied, het land
van de Fskimo's.
ongeveer 11.000 personen. Zij hebben de
zelfde sociale rechten als alle andere
Canadezen, zoals ouderdomspensioen en
bijstand aan zieken, invaliden en hun
familie.
Een economie gebaseerd op Jacht en vis
serij alleen, heeft een zwakke basis. Om
deze primitieve mensen te helpen zich
wat op te werken tot een normaal be
schaafd niveau zijn er momenteel grote
Steeds minder iglo's worden gebouwd.
Men moet niet denken dat het leven in
de noordelijke gebieden primitiever is dan
dat in het zuiden. Het leven in Forth
Smith, Yellowknife, Frobischer Bay en
Univik verschilt vrijwel niet van dat in
de nieuwe steden in het zuiden. Er zijn
goede huizen, scholen, ziekenhuizen, bi
bliotheken en een actief verenigingsleven,
terwijl de prima verbindingen via de
radio, de post en de vliegdiensten er veel
toe bijdragen de mensen gemakkelijker
met elkaar in contact te brengen.
Er zijn geen plaggenhutten meer, maar
wel ziet men er nog tenten en sneeuw-
hutten want veel van de ouderen verkie-
LEESGLAZEN
LOUPEN
MICROSCOPEN
VERREKIJKERS
TONEELKIJKERS
BAROMETERS
THERMOMETERS
FIJNE STAALWAREN
Burg. Grothestraat 8 - Soestdijk
Telefoon 3859
Deelnemer St. Nic. bonnenaktie.
zen nog steeds hun conservatieve wonin
gen en het leven van jagen en vissen
boven al dat moderne gedoe.
In echte huizen.
Het grootste deel van de bevolking is in
middels ondergebracht in permanente
woningen, waardoor het zwervende be
staan aan banden is gelegd. Men heeft
huizen nodig die door alle Eskimo's, on
geacht of ze in loondienst zijn, of nog op
het land wonen, gekocht en verwarmd
kunnen worden.
Voor mensen m'ét smaak
BuGrqthestraat 36 - Telef3332
Drie honderd geprefabriceerde kleine wo
ningen zijn de laatste tijd al naar de
arctische gebieden overgebracht. Veel Es
kimo's hebben hun huizen zelf opgebouwd
en het grootste deel van de mensen die
in loondienst zijn, hebben ze al afbetaald
ook. De zelfstandigen maken graag ge
bruik van de mogelijkheid om tien jaar
over de afbetaling te doen.
Ook deze woningbouw is een onderdeel
van het grote ontwikkelingsplan dat mo
menteel wordt uitgevoerd. De kosten van
zo'n huis bedragen ongeveer 2000 Cana
dese dollars, waarvan de overheid er
1000 als subsidie betaalt. Voor die Es
kimo's die geen huis kunnen betalen,
bouwt de overheid grote gemeenschappe
lijke behuizingen.
Bestuur.
Het beheren van dit barre poolgebied is
een moeilijke zaak. Er leeft een betrek
kelijk kleine bevolking op een enorm
gebied van zo'n 900.000 vierkante mijl,
een bevolking die zich in leven houdt
met jagen en vissen en daarbij nogal
van domicilie verandert. Zo'n trekkende
bevolking is een probleem voor de ad
ministrateurs, politiemannen, onderwij
zers, medici, verpleegsters, missionarissen,
handelaren, en allen die verder op de
een of andere manier met hen te maken
hebben. De eskimobevolking in de noord
westelijke gebieden van Quebec omvat
ontwikkelingsprogramma's ter hand ge
nomen, die zich uitstrekken over gebieden
als opvoeding, gezondheidszorg en ont
wikkeling van hulpbronnen. Het minis-
terie voor de noordelijke gebieden en na
tionale hulpbronnen heeft hierbij de lei
ding. Voor de gezondheidszorg is er het
ministerie van volksgezondheid. The Roy-
al Canadian Mounted Police heeft de po
litietaak en verschillende van deze man
nen doen nu dienst als gouvernements
ambtenaren.
Gezondheidszorg.
Langzaam maar zeker begint het volk
een zekere immuniteit te verkrijgen tegen
de ziekten die de blanken daar eerder
hebben gebracht. De tuberculose is nog
niet geheel verdwenen, maar er komen
steeds minder gevallen voor. In het
noordwestelijk gebied stierven slechts 6
Eskimo's aan deze ziekte in 1960. Men
heeft momenteel 't cijfer weten terug te
brengen tot 76 gevallen per 100.000 inwo
ners, terwijl dit cijfer voor geheel Ca
nada 4,7 per 100.000 zielen bedraagt.
Nog altijd een hoog cijfer voor het eski-
mogebied, maar toch al heel wat lager
dan het enige tijd geleden lag.
De kindersterfte van kinderen tot 1 jaar
bedraagt de helft van de totale sterfte
onder de Eskimo's. Van deze kinderen
sterft weer de helft binnen één maand.
Maar ook wat de kindersterfte betreft
is er vooruitgang te constateren. Stierven
er in 1953 nog 252 van de 1000 levend
geborenen binnen een jaar, in 1960 was
dit cijfer gezakt tot 211 per 1000.
C/I
w
ca
GedlpL A.B.A.N.-Instructeur
PARKLAAN 33 - SOEST
TELEFOON 3982 (0 2955)
U wordt gehaald en gebracht
Tussen de 400 en 500 personen per jaar
verblijven in een ziekenhuis. Voordat een
patiënt hieruit wordt ontslagen, wordt er
'n grondige studie gemaakt van zijn hui
selijke en sociale omstandigheden. Spe
ciale medisch-sociale werkers zijn het die
in de ziekenhuizen contact met de pa
tiënten opnemen en de relatie met hun
familie onderhouden, door wederzijds "er-
slag van de gebeurtenissen uit te bren
gen, brieven en telegrammen te verzen
den en foto's uit te wisselen. Medische
patrouilles maken gedurende het gehele
jaar inspectietochten per vliegtuig door
het uitgestrekte gebied. Aan elke groep is
een sociaal helper verbonden, die contact
opneemt met families, waarvan de kost
winner in een ziekenhuis wordt ver
pleegd. Er zijn in het gehele gebied
zo'n 14 ziekenhuizen en 12 verpleegin
richtingen.
In betrekking!
Eskimo's werken nu in verschillende be
trekkingen. Zij werken als helpers in
dienst van de overheid, voor verschil
lende departementen en voor particuliere
ondernemingen. Geschoolden werken als
specialisten en wel als vaklui mijnwer
kers, timmerlieden, monteurs, tractorbe
stuurders, winkelbedienden enzovoort.
Vrouwen werken als tolken, serveersters,
assistent-verpleegsters, kantoorbedienden
en stewardessen op de vliegtuigen.
In 1960 werd de eerste Eskimo tot gees
telijke in de Anglicaanse kerk gewijd, een
ander kreeg de leiding over een centrum
van invalide Eskimo's en weer een ander
werd omroeper bij de nieuwe noordelijke
dienst van de Canadian Broadcasting
Corp.
Dit alles neemt echter niet weg, dat nog
steeds driekwart van dit volkje buiten
de bevolkingscentra leeft en tracht de
traditie van zijn voorvaderen voort te
zetten door te leven van jagen en vissen.
In een goede wedstrijd tegen het Vee-
nendaalse Panters hebben de dames van
het eerste team van Olympia een dui
delijke overwinning behaald.
Hoewel de dames niet in de sterkste
formatie in het veld kwamen gaven zij
toch van meet af aan de toon aan. Zij
namen in de eerste set direct duidelijk
de leiding en liepen uit tot 12-7. Toch
wisten de Veenendaalse dames terug te
komen en met enkele goed geplaatste
smashes wisten zij de eerste set in hun
oordeel af te sluiten. In de volgende
sets was het Olympia dat de wedstrijd
volkomen beheerste. Uitstekend werk
vooral van Henny Berkhof bracht de
Panters in grote moeilijkheden. Zowel
aan het net als in de verdediging was
zij de grote uitblinkster. Met 15-7 en
15-9 werden de tweede en derde set ge
wonnen. Ook in de vierde set liepen de
Soester dames met grote regelmaat naar
14-7, door middel van uitstekende aan
vallen. Deze set bracht tevens een anti
climax want terwijl Olympia zich con
centreerde op het maken van het laatste
punt wisselde de Veenendaalse coach op
een verkeerde speelster en de scheids
rechter gaf de Panters daarvoor een
strafpunt, waardoor Olympia met 3-1
won.
Ook het derde dames team wist de lang
niet gemakkelijke wedstrijd tegen Vlos
4 in winst om te zetten. Met duide
lijke cijfers klopten zij de Amersfoortse
meisjes met 3-0. Vooral het onderhands
verdedigen was bij de Soester dames bij
zonder goed.
Het tweede damesteam behaalde tegen
de Vios reserves een enigszins teleur
stellend resultaat. Zij speelden met 2-2
gelijk. De wedstrijd had met iets meer
overleg en taktiek zeker in winst kunnen
eindigen. Maar vooral de laatste set
werd bijzonder slordig gespeeld, waarvan
de Vios-dames dankbaar profiteerden. De
setstanden van Vios 2-Olympia 2 wa
ren 15-13, 5-15, 8-15 en 16-14.
Het eerste herenteam van Olympia heeft
het tegen het Amersfoortse Vios niet tot
winst kunnen brengen. Met 3-1 moesten
zij in de Keistedelingen hun meerderen
erkennen. Hoewel de ploeg zeer goede
momenten had miste men de kracht om
VAN DE SOESTER COURANT
VAN DINSDAG 24 NOVEMBER 1964
Steeds meer maken de Eskimo's kennis met de produkten
der moderne beschaving.
En naar school!
Voor dit nog landelijk levende deel van
de eskimobevolking is de schoolopleiding
van hun kinderen van het allergrootse
belang, aangezien dit de enige moge
lijkheid voor de komende generatie is,
om in een moderne wereld te leven en
mee te kunnen komen Er zijn in het
noordelijk gebied 53 scholen, met totaal
240 onderwijzers en op die scholen volgen
ongeveer 2000 eskimokinderen onderwijs.
Bij verschillende scholen zijn internaten
gebouwd. Aan het eind van augustus
brengen de ouders die nog een zwervend
bestaan leiden, hun kinderen naar be
paalde verzamelpunten, waar ze door
vliegtuigen worden opgehaald en naar
de internaten worden gebracht. Daar
blijven ze gedurende de jaarlijkse school
periode om later voor de vakantie weer
naar hun ouders te worden gebracht.
Voor de Eskimo's die in de bevolkings
centra leven is 't schoolgaan der kinde
ren natuurlijk geen probleem.
Ook volwassenen volgen graag het on
derwijs, zeker wanneer ze nog niet kun
nen lezen of schrijven. Op deze wijze
wordt getracht deze zielen op een hoger
intellectueel niveau te brengen. Momen
teel bestaan er ook plannen om t.z.t. mid
delbare scholen in het noordelijk gebied
te stichten en eskimokinderen in staat
te stellen een universitaire opleiding te
volgen. Maar dat is nog toekomstmuziek.
op beslissende momenten te scoren.
Olympia verloor met 3-1, de setstanden
waren 15-9, 7-15, 15-13 en 15-13.
Het vierde herenteam won ook de tweede
wedstrijd van deze competitie met groot
machtsvertoon. Ditmaal was het vijfde
team van Spirit het slachtoffer. De nog
steeds gevaarlijke smashes van veteraar!
Hessel de Zoete lieten de Spirit heren
keer op keer mistasten. Met 3-0 (7-15,
4-15, 9-15) haalden zij de volle winst
binnen.
Teams van de handbalvereniging B.D.C.
speelden negen wedstrijden. De dames
aspiranten verloren met 2-3 van Leusden.
De dames-senioren, voor het eerst na
lange tijd compleet wonnen met 4-1 van
Oranje. Het tweede asprantenteam van
de dames verloor met 3-4 van U.D. 2 en
de heren-senioren wonnen met liefst 23-0
van Oranje 2. De heren-aspiranten won
nen met 5-0 van Oranje. Deze wedstrij
den werden in de Bernhardhal te Utrecht
gespeeld.
In de nieuwe Sporthal te Amersfoort
verloren de dames-junioren met 4-5 van
Sportvereniging Achterveld. De dames
aspiranten wonnen met 3-1 van Fidelitas
en de heren-junioren speelden met 7-7
gelijk tegen Limvio.
In de Expohal te Hilversum verloor het
tweede herenteam met 7-8 van B H.C. 3.
As je 't ming vraogt
dan mok zeige dak
fienanzieneel net zo
makkelek zou wille
leeve as de gemeente.
Jonges, jonges, wat
zou die Knelis 't dan
makkelijk hebben. Die
gaf maor uut, ok as 't
heul geen zin had, net
as hiit die sente veur
dat duure plan, dat emaok mos worre
om ongs te late weete hoe die weg over,
deur en in de Eng gaot worre.
Meraokels zo fing is dat veur mekaor.
't Verkeer hier en daor zomaor ongder
de grongd of 't niks kos. Die weg op pe
pier laote zette kostte 'n smak sente,
maor die weg eiges netuurlek nog veul
meer.
Veur ming hadde de manne van de ge
meente dat nie hoeve te doen en veur
Waoterstaot ok nie, hek eleeze, waant die
hebbe al ezeid da zullie me zalle mee-
werke an die weg.
Dat ikke nie meewerk zal de gemeente
nie kenne schele, maor of d'r veul van
die weg terech komp as Waoterstaot zeit
dattie d'r niks van wil weete da geleuf
ikke nie.
Dan binne al die sente veur niks uutte-
geeve en dan gaot t net as toeng mit 't
raodhuus datter zou komme. Veul sente
veur planne maoke, maor 'n raodhuus
kompter nie.
Nee, zo makkelek as de gemeente zien
sente uutgeef ken ikke 't nie doen. Wijje
geleuve dak dan heul gauw de bietebrug
op zou gaon?
2IEKENFONDSL VEHANC1EB
Hees speelde zaterdag een uitwedstrijd
tegen Radiostad die met 4-1 gewonnen
werd. Sakkers maakte drie doelpunten.
Voor Jekel, Budding en Blom speelden
invallers mee en Hop was weer eens van
de partij. Na de rust kwam hij in bot
sing met de Radiostadspeler J. v. d.
Broek, die een enkel brak. De wedstrijd
werd een half uur gestaakt.
Reeds na vijf minuten werd keeper Muis
verrast door een schot waarvan hij dacht
dat het een voorzet was. Kort daarna
nam De Bree een corner op links en
Sakkers scoorde. Na 20 mmuten zette
Sakkers voor en Bosman bracht de stand
op 2-1. Tien minuten later scoorde Sak
kers opnieuw uit een voorzet van De
Bree. In de tweede helft besloot Sakkers
een soloactie met een doelpunt en bracht
daarmee de stand op 4-1.
O, wat had Nascar een moeite om uit
z'n stoel te komen. Barend duwde uit alle
macht en eindelijk stond hij zuchtend
op zijn beide benen. Zijn knieën knikten
en vermoeid riep hij uit: „Laat me toch
weer slapen, mijn voet wordt zo koud".
„Nee nee", moedigde Wiekebol hem aan.
„Nascar Is niet moe, Nascar moet zelf
zijn schoen aantrekken". Dat kan ik toch
niet". „O Wiekebol help me, help me".
Wiekebol heeft toch een knobbelneus,
daarom kan ik niet helpen. Nascar heeft
zelf gezegd, dat Wiekebol zo dom is,
omdat hij zo'n grote neus heeft", plaagde
hij Nascar, die wanhopige pogingen
deed om zijn veter vast te maken. Na
veel zuchten en steunen gelukte het hem
toch en triomfantelijk keek hij hen aan.
„Het ging best", lachte hij, „ik heb het
helemaal alleen gedaan, nietwaar?"
„Goed zo, Nascar", prees Maartje en ze
klapte in haar handjes, „je leert het
heus wel!"
Dlr. H. W. Velllnga
Korte Brlnkweg 28 - Soestdijk
Telefoon 2731
Begrafenis, Crematie, Transport.
(Rouwkamer).
GEBOREN: Irma Janetta, dochter van J.
A. Reulen en C. van Lambalgen, Dalweg
163. Angelico Mario, zoon van M. J.
van den Broek en A. A. Karssen, Bos
straat 90. Sandra Cornelia, dochter
van J. J. C. Kok en M. E. J. Meijn,
Margrietlaan 6. Randolf Winfried
Wolfram, zoon van R. Korf en B. J. Ke
telaar, Prof. Lorentzlaan 33. Hermiene
Janette Isabelle, dochter van J. P. C.
Veldhuizen en G. J. van Duinkerken,
Nachtegaalweg 10. Jan Willem Bert,
zoon van M. J. van Es en M. A. J. Kapel,
Anna Paulownalaan 6. Ronald, zoon
van A. Berg en M. P. van der Veer,
rans Halslaan 19. Robert Theodorus
Johannes, zoon van A Pol en A. C. E.
van Klink, Van Goyenlaan 210. Maria
Gerarda Antoniana, dochter van A. Th.
Frans Halslaan 19. Robert Theodorus
Dalweg 121.
ONDERTROUWD: Dirk de Groot, Chur
Zwitserland en Elizabeth Roos, Lange
Brinkweg 13. Arend Huizen, Soester-
bergsestraat 133 en Maria Jacoba Smits,
KI. Engendaalweg 4. Evert Grift, Vin-
kenweg 9 en Janny Wouterina Berkhof,
Koningsweg 17.
GEHUWD: Wilhelmus van den Heuvel,
Insingerstraat 9 en Pieternella Silvia
Clasina Corveleijn. Hillegomstraat 3hs,
Amsterdam. Hendrik Cornelis Malle-
koote, Lansinkweg 30, Hengelo (O.) en
Jansje Kenemans, Prins Bernhardlaan
13. Jan Raymond Gaston Steffens,
Parklaan 37 en Mathilde Louise van Niel,
Olijkeweg 3. Willem de Waard, Ram
straat 47, Utrecht en Henriëtte Elisabeth
Catharina Swart. Dolderseweg 164, Zeist.
OVERLEDEN: Elizabeth Janneke Bril,
oud 65 jaar, weduwe van S. Brouwer, Ir.
Menkolaan 57. Jan Gorter, oud 69
jaar, gehuwd met A. M. Martin, Vondel
laan 3.
