I
FoToS^a9
Blauwbaard stierf 150 jaar
voor zijn geboorte
DOORSMEREN
Rentevergoeding op spaarbankboekjes
met aiwijkende opzegtermijn
1 XÊen „riks"
voor een onderschrift
[(laar terwijl U wacht
GARAGE BOSBOOM
Meer geweld,
minder hoop
in Vietnam
DIA-ACCESSOIRES
Een Landru met een koningskroon
Hendrik VIII, slachtoffer van „geloof" en „liefde"
W%
BEYEROL
SMEERSTATION
Eiermarkt
Mixed Hockey Club
Bijkantoor Soest Steenhoffstr. 56 - Tel. 2691
Het zou 1697 worden voor Charles Per-
rault zijn bekende sprookje van moeder
die gans ter wereld bracht en dus de
beruchte ridder Blauwbaard het levens
licht aanschouwde, die zeven vrouwen
tot zich nam en daarna vermoordde.
Maar reeds anderhalve eeuw eerder, in
1547, sloot Hendrik VIII, koning van En
geland, voor goed zijn ogen. Hij was 28
juni 1491 als zoon van Hendrik VII te
Greenwich geboren en huwde op acht
tienjarige leeftijd met Cathanna van
Aragon, weduwe van zijn broer Arthur
en tante van Karei V. In het zelfde jaar
1509 besteeg hij de Engelse troon.
Mede dank zij een goed verstand en de
uitstekende opvoeding, die hij had ge
noten, wist hij zich een brede ontwik
keling eigen te maken. Kunsten en we
tenschappen genoten zijn belangstelling.
Hij wilde Engeland doen meegenieten
van de moderne cultuur, streefde naar
vestiging van de absolute macht en ver
gat zijn eigen portemonnee niet. Onder
tussen „versleet" hij niet minder dan
S echtgenotes
'T KAN VERKEKEN
Hendrik wilde zijn land groot maken,
door beurtelings voordeel te trekken van
de elkaar bestrijdende partijen Habs-
burg en Valois, door nu eens de zijde te
kiezen van de Duitse keizer, dan weer
die van de Franse koning
In 1513 verbond hij zich met keizer
Maximlldaan I tegen Lodewijk XII Het
tweetal behaalde de overwinning, maar
Henry kwam tot de onaangename ont
dekking. dat oorlog duur is en dat zijn
partner met de buit ging strijken Dus
sloot hij vrede met Louis. Ja, de vroe
gere vijand kreeg een cadeautje toe:
zus Mary werd Lodewijks gemalin. Zelfs
trad Hendrik met Lodewijks opvolger
Frans I later in een defensief verbond,
ditmaal gerichttegen de Duitse keizer.
Karei V.
DM, laatste bleek met naar 't zin van
Hendriks gunsteling en eerste minister,
kardinaal Woisey. Deze was namelijk
pro-keizer omdat Karei hem mogelijk
in een niet al te verre toekomst op de
pauselijke stoel zou beuren. Dus stookte
Lastig zoeken hoor tussen al die
aardappelen
Vit het grote aantal inzendingen
is het bovenstaande gekozen als
het meest bijpassende.
De inzendster Mevrouw Visser-v.
d. Voort, Vermeerlaan 24, ontvangt
een dezer dagen de waardebon.
hij bij Hendrik tegen Frankrijk Dit
leidde in 1521 tot het stoten van een
geheim verdrag tussen de keizer en de
koning van Enigeland. En het volgende
Jaar al begon de oorlog tegen de Franse
bondgenoot.
Maar wat gebeurde, Wolsey werd geen
paus. Hij werd wel boos. Nu moest de
keizer het ontgelden. Daar kwam bij, dat
Frans I in 1525 na de slag bij Pavda door
de keizer gevangen werd genomen. En
nu bewerkte Wolsey, dat zijn koning in
1527 opnieuw een verbond met Frankrijk
sloot en het volgend jaar de keizer ging
bestrijden. Maar 't werd spoedig weer
vrede.
Verdediger des geloofs?
Van nu af aan werd Hendriks buiten
landse politiek geheel beheerst door zijn
huwelijksleven. De koning wilde schei
den van Catharina. Reden: zij had hem
wel een dochter geschonken, de latere
Maria de Bloedige, maar Hendrik wenste
een zoon. Daar kwam bij, dat 's korungs
ocg gevallen op de bekoorlijke Anna
Boleyn, wier schoonheid Catharina bij
lange na niet evenaarde Maar voor de
rooms-katholieke kerk is het huwelijk
een sacrament en dus onontbindbaar.
Kardinaal Wolsey moest nu de zaak met
de paus in orde maken. Dat wou maar
slecht lukken en nu was het Hendrik die
in toorn ontbrandde, terwijl de kardinaal
het slachtoffer werd, hij verloor zijn
ambt
Hendrik had zich steeds een trouw aan
hanger van Rome getoond. De volgelin
gen van Wycliff en de hervorming had
hij met kracht bestreden en een tegen
Luther gericht geschrift had de paus zelfs
doen besluiten hem de titel „defensor
fidei", d.i. verdediger des geloofs, te
verlenen. Maar nu de vrouw en boven
dien de macht m 't geding kwamen,
stonden de zaken anders. Hendrik wist
door afpersing van de geestelijkheid een
aanzienlijke som geld los te krijgen en
tevens de verklaring, dat volgens de al
oude instelling de koning „de bescher
mer en het opperhoofd" is van de kerk
in Engeland.
In januari 1533 trad Hendrik m het hu
welijk met Anna Boleyn. Dat gebeurde
blijkbaar op voorschot, want pas in mei
sprak een geestelijke rechtbank, onder
leiding van aartsbisschop Cramer, het
vonnis der echtscheiding uit. In 1534
volgde het officiële besluit van het par
lement, het pauselijk gezag te verwerpen
en aan de koning de inkomsten der kerk,
de rechtspraak in kerkelijke zaken enz.
toe te wijzen.
Op eigen benen
De koning maakte van zijn nieuw ver
worven macht een gretig gebruik (lees:
misbruik). Thomas More en bisschop Fi
sher, die zich verzetten tegen het abso
lutistisch drijven van hun vorst, vonden
hun emde op het schavot. Anna Boleyn
werd valselijk van echtbreuk beschul
digd en terechtgesteld.
Elf dagen later trouwde de koning met
Jane Seymour, die de moeder werd van
de latere koningin Ehsabeth, de grondleg
ster van het Britse imperium. De kloos
ters werden opgeheven, eerst alleen die
van minder rang, later ook de aanzien
lijke Als gevolg hiervan deed de paus de
„verdediger des geloofs" in de ban.
In 1539 Met de koning door het parle
ment de „zes artikelen" aannemen, die
als de leerstellingen van de Engelse kerk
'.verden afgekondigd en bezworen. Verzet
hiertegen werd in bloed gesmoord.
Bloed en tranen
De geboorte van prins Eduard, de latere
opvolger van Hendrik VIII, kostte het
leven aan zijn moeder. Haar onwaardige
echtgenoot begon anmiddeUijk aan het
smeden van tal van nieuwe huwelijks
plannen Anna van Kleef werd de vierde
ion)gelukkige. Maar daar zij al onmid
dellijk na haar aankomst aan de wel-
De Amerikaanse negerleider ds Maarten Luther King is in Washington
geweest voor overleg betreffende het stemrecht der negers in de zuide
lijke staten van de V.S. Ds Maarten Luther King had een gesprek met
de vice-presidcnt Hubert Humphrey. Ds Maarten Luther King (1.) en
Ilubert Humphrey (r.).
lusteling met beviel, werd de scheiding
na een half Jaar een feit. En kanselier
Oromwell, die het huwelijk had bevor
derd, werd beschuldigd van hoogverraad
en onthoofd.
Hetzelfde jaar trouwde de koning voor de
5e maal en opnieuw met een Catharina,
de rooms-katholieke Catharina Howard.
Op haar aanstoken werden nu de protes
tanten te vuur en tie zwaard vervolgd.
Velen vielen onder beulshanden.
Dan kwam de koning het praatje ter ore,
dat Cathanna een losbandig leven leidde.
De „hoogstaande" Hendrik deed diep be
droefd en zeer verontwaardigd En zonder
dat het bewijs, van haar schuld geleverd
is. het hij op 13 februhri 1542 zijn vrouw
miet haar aanhang ter dood brengen
Geen langdurige wachttijd daar er twee
smeerbruggen ten dienste staan
Vakkundig personeeL
Eerste klas smeermiddelen.
BIRKSTRAAT 105 - SOEST - TEL 3256
Het volgend J aar huwde hij als zesde
eega de derde Catharina, de protestantse
Catharina Parr. Deze zag karis, haai ei
genzinnige gemaal op schrandere wijze
te leiden, het vermdeden van ketterij
bij haarzelf af te wimpelen en zo de
zestaekde-eeuwse Landru eh Blauwbaard
te overleven.
Het einde
In Wales en noord-Engeland, die altijd
nog in het bezit van een zekere zelf
standigheid gebleven waren, voerde Hen
drik nieuwe wetten in, waardoor elke
uiting van nationalisme met kracht de
kop kon warden* ingedrukt. Met Schot
land voerde hij oorlog en Ierland werd
onderworpen.
Tenslotte verbond Hendrik zich nog één
maal met keizer Karei V tegen Frans I.
De keizer sloot al in 1544 vréde, maar de
eigenzinnige koning pas in '46. Tegen
het einde van laatst genoemd jaar werd
de koning aangetast door een slepende
koorts. Mede door de mvloed van zijn
zesde vrouw kwam hij opnieuw de pro
testanten enigszins nader.
Zijn zoontjje was pas 9 jaar Hij vrees
de de invloed van de rooms-katholieke
Gardiner en de hertogen van Norfolk en
Surrey. Pas nadat de eerste was onthoofd
en de laatsten waren veroordeeld, kwam
voor de heerszuchtige, wispelturige, wre
de en sensuele heerser het einde.
Het leek er veel op of de Noordvietna-
mezen hun gast Kosygin, de sowjet-
premier, eens goed wilde laten zien hoe
de zaken er in Achter-Indiê bijstaan.
Eerst een paar sensationele en zeer suc
cesvolle aanvallen van de Viet Korag op
Amerikaanse luchtmachtssteunpunten in
Zuid-Vietnam en daarna de vergelding:
bombardementen door Amerikaanse en
Zuidvietndmese /iiegtuigen op Noordviet-
namese militaire bases Dat laatste is
dan een Amerikaanse bijdrage om Ko
sygin goed te laten beseffen wat er aan
de hand is.
Het is uiteraard geen toeval dat de Viet
Kong de laatste tijd stelselmatig Ame
rikaanse eenheden als doelwit uitkiest.
Het doel is vooral om de strijd een
aspect te geven van: Aziaten tegen Ame
rikaanse imperalisten. Niet alleen voor
gebruik onder de Aziatische massa's is
dit propagandistisch goed bruikbaar,
maar het maakt bovendien voor Kosygin
de zaak nog'eens extra moeilijk. Hij kan
zich onmogelijk permitteren niet in felle
woorden van zijn afkeuring blijkt te ge
ven, of hij laadt de schijn op zich met
Amerikanen onder een hoedje te spelen
Noordvietnams leider Ho Tsji Minh beeft
dit geraffineerd uitgedacht: hij dwingt
de sowj et-unie zich achter hem te scha
ren, zonder dat dit direct nodig maakt
dat hij van zijn kant de concessies doet
waartoe Kosygin hem wenst over te
halen: op de aanstaande wereldconfe
rentie der communistische partijen Mos
kou te steunen legen Peking.
Hij bereikt er bovendien mee dat Kosy
gin in een moeilijk parket komt, wan
neer hij dit jaar ook met Johnson gaat
praten Immers, wanneer Kosygin zich
nu te buiten gaat aan anti-Amerikanis
men, dan komt van dat gesprek ook
geen stéék terecht.
De rekening
De Amerikanen van hun kant hebben
door hun repressailles ook een nieuw
element in de strijd gebracht: m feite
een verplaatsing van de oorlog - al
thans ten dele - naar Noord-Vietnam.
De eerdere vergekhngsbombardementen
kwamen na een zeegevecht tussen Noord-
Vietnanaese en Amerikaanse schepen,
waarbij de Viet Kong dus helemaal niet
betrokken was.
Ditmaal stelt Amerika vast dat de Viet
Kong een verlengstuk is van Noord-
Vietnam dat er dan maar rekening mee
moet houden dat het thuis de rekening
krijgt voor de streken die het bij zijn
buren uithaalt. De fictie van de burger
oorlog in Zuid-Vietnam is hiermee over
boord gezet en het conflict heeft er een
grotere schaal door gekregen: dat van
een strijd inderdaad tussen twee landen,
waarbij de VS de partij van het ene
kiezen.
Hun les aan Kosygin daarbij is dat de
U.S.S.R. een zeer zware last op zich
laadt als ze voor Noord-Vietnam de rol
wil spelen due de V.S. nu voor Zuid-
Vietnam heeft op zich genomen en dat
hij het risico loopt dat dan de Amerika
nen en Russen op elkaar gaan schieten,
met andere woorden dat dan de twee
grote kernmachten met elkaar in gewa
pend conflict komen, een allesbehalve
aantrekkelijke gedachte voor de Russen,
zcwel als de Amerikanen.
Geen papier
President Johnson is overigens net zo
goed als Kosygin in een onaangename
positie gedrongen. Hij moest eigenlijk wel
terugslaan zoals hij deed, anders was
vanuit Peking over de hele Aziatische
wereld uitgekraaid: zie je wel, Amerika
is maar een papieren tijger zoals we al
tijd al hebben gezegd. Maar aan de an
dere kant is deze vergelding in geen
enkel opzicht een oplossing. De guerilla
in het zuiden roei je er niet mee uit.
Het is geen geheim in Washington dat
men daar steeds minder lust heeft de
oorlog voor de Zuidvietnarraezen op te
knappen. Hoe gering de strijdvaardig
heid daar ds, bleek uit het falen van de
bewaking der vliegbases en hoe het met
de politieke weerstandskracht staat valt
op te maken uit de voortdurende chaos
in het burgerlijk bestuur Alleen om zijn
prestige kan Washongton zich niet ver
oorloven zich uit Zuid-Vietnam te laten
slaan, maar het zou graag van de gele
genheid gebruik maken als die er was
om zich zonder gezichtsverlies los te
maken van de affaire.
De hoop daar is dat Kosygin inziet dat
Russen en Amerikanen er beide belang
bij hebben dat de zaak aan de onder
handelingstafel wordt geregeld. MoSkou
is dan namelijk cok van de misère af
het of Ho Tsji Minh stevig helpt en
daarmee de ontspanningspohtiek ten op
zichte van de V.S. in gevaar brengt, of
lauw reageert en dan door Peking te
kijk wordt gezet als een de wereldrevo
lutie verloochenende bangerd die de
Amerikaanse kapitalisten in de kaart
speelt. Of Kosygin echter iets dergelijks
kan voorbereiden is zeer de vraag.
Tenslotte is Peking in dit hele gebied
in het offensief - de guerilla in Thai
land is nu gelast - en Mao Tse-toeng is
waarschijnlijk niet van zins de Russen
ter wille te zijn. En zonder de Chinezen
is weer geen oplossing mogelijk.
De hele situatie in dit stuk wereld wordt
steeds gespannener zonder dat er maar
een sprankje meer hoop op een goede
uitkomst ontstaat.
VOOR AL UW
SPECIALIST
OP FOTO- EN FILMGEBIED
Burg. Grothestraat 45
Telefoon 3917
Op de Amersfoortse eiermarkt werden
aangevoerd 190.000 stuks in prijzen van
f 11,tot 11,75. Mldd'enprijs 11,40
Prijs per kg 1,81.
Het eerste herenteam van de Mixed Hoc
key Club speelde zondag in Amsterdam
een snelle en goede wedstrijd tegen
F I T. 2. Het werd een 4-0 overwinning
voor de Soester spelers, dank zij snelle
aanvallen over de vleugels.
Uitblinkers waren Wim van Es, Dick
Stroband en Hans van Es, De doelpunten
werden gescoord door Stroband, Eijsink
(2 x) en André Bolhuis.
De dames speelden een thuiswedstrijd
tegen Hilversum 1 Soest was lang in de
meerderheid maar kwam niet tot scoren!
omdat de speelsters elkaar in de wegj
liepen.
Voor de rust werd het 1-0 uit een straf
corner voor Hilversum. Nu ging Soest
nog meer in de aanval en zeven minuten
voor het eindsignaal scoorde Marjolein
Schutte.
op spaarbankboekjes met een
opzegtermijn van 6 maanden
op spaarbankboekjes met een
opzegtermijn van 3 maanden
op de zogenaamde bijzonder
gepremieerde spaarregelingen
