„CARA" EN LONGKANKER
Vermogenslasten reeds lichter
VERDER STUDEREN
VOLDOENDE KALK
Medicijnen weggooien
U kunt niet alles weten
Wetenschappelijk werk uit eigen land
Vrouwelijk arts doet belangrijke vondst
Met'raaden daa
c
De nieuwe belastingwetten:
Studietoelagen geven ook minder-draagkrachtigen een kans
als we toch aan de grote schoonmaak zijn
Huisapotheek vakkundig stroomlijnen
r
Het grote aantal belangrijke publicaties over het verband tussen roken en longkan-
!T.«° ngS Vermeerderd met een zee** opmerkelijke bijdrage waardoor de kennis
van dit vraagstuk weer belangrijk wordt verdiept. Wy hebben hierbij het oog op het
KSt verkr«^ne: vaan de graad van doctor In de geneeskunde aan de
Rijksuniversiteit te Groningen, geschreven door mejuffrouw A. M. van der Wal. In
deze dissertatie, getiteld: „Chronische aspecifieke respiratoire aandoeningen
(C.AJt.A.) als voorwaarde voor het ontstaan van het bronchuscarcinoom", worden
de bestaande problemen namelijk vanuit een geheel nieuwe gezichtshoek bekeken.
Mejuffrouw Van der Wai heeft deze uitvoerige studie kunnen verrichten, dank zij een
subsidie, verleend door het Koningin VVilhelmina Fonds door tussenkomst van het
Universitair Kankercentrum Groningen. Voor de uitgave van dit byna 200 bladzijden
tellende profschrift, dat vele tabellen en grafieken, alsmede enige zeer fraaie rönt-
genopnamen van het met contrastvloeistof gevulde bronchiaalboom bevat, werd finan
ciële steun verleend door de Koninklijke Centrale Vereniging tot bestrijding deT
Tuberculose en door het Nederlandse Asthma Fonds.
NOODZAKELIJKE
VOORWAARDE
In haar onderzoek heeft mej. Van der
Wal dus trachten na te gaan in hoeverre
chronische aspecifieke respiratoire aan
doeningen van Invloed zijn op het ont
staan van longkanker.
In de Angelsaktische landen spreekt
men doorgaans over chronic non-specific
lung diseases en voor deze groep van
ziekten gebruikt men aldaar de tamelijk
lange afkorting C.N.S.L.D.
Met de meer Nederlandse bena
ming komt men tot de afkorting „Cara",
een aanduiding die in de vaderlandse vak
literatuur vrij anel Ingang heeft gevonden.
Met het begrip „chronische aspecifieke
resplratore aandoeningen" wil men ziek
tebeelden als asthma bronchlale, hooi
koorts. chronisch hoesten, chronische
bronchitis, diffuse bronchiëctasieën en
emfyseem, samenvatten tot een groep
van aandoeningen.
In haar onderzoek toont mej. Van der
Wal aan, dat het verschijnsel „Cara"
voor het ontstaan van het zogenaamde
planocellul&lre bronchuscarcinoom bjj
mannen een vrijwel noodzakelijke voor
waarde ls!
NIET VIA SIGARET
De cijfers spreken een tamelijk duide
lijke taal: van de 150 zieken, die aan long
kanker leden, bleken er niet minder dan
144 (dat ls 96 pet!) twee of meer positie
ve Cara-kenmerken te hebben.
Van de eerste controlegroep, bestaande
uit 150 niet-longkankerpatlënten van de
zelfde leeftijd, hetzelfde geslacht afkom
stig uit hetzelfde mLiieu, doch zonder
rekening te houden met de rookgewoon
ten, toonden slechts 34 pet Cara-ver-
schijnselen.
Van de tweede controlegroep, bestaande
uit 100 niet-longkankerpatlënten. even
eens van dezelfde leeftijd, hetzelfde ge
slacht en afkomstig uit hetzelfde milieu,
maar nu met dezelfde rookgewoonten als
de longcarcinoompatlënten bedroeg dit
percentage merkwaardigerwijs nog min
der, namelijk 28.
WEEK- OF MAANDBLADEN Kunt
u mij adressen geven van de volgende
week- of maandbladen: „Vogelrevue" en
„Avlcultura"
Antwoord: Het redactieadres van het
tijdschrift Avlcultura luidt: Uitgeverij C.
Misset, Doetinchem. In de handboeken
van de Nederlandse Pers komt „De Vo
gelrevue" niet voor. Wel „De Vogelgids"
(Postbus 143, Leiden) en ,,Het Vogel
jaar" (Regullersgracht 9, Amsterdam-
Centrum).
BEZORGING FOLDERS Een ken
nis bezorgt in zijn avonduren folders huls-
aan-huis. Momenteel doet hij dit niet
meer. Over deze extra verdienste betaal
de hij inkomstenbelasting. Nu wil men
hem bovendien ca ƒ1.000,omzetbelas
ting laten betalen. Is dit juist? En als
iemand een „krantenwijk" heeft betaalt
hij toch ook geen omzetbelasting?
Antwoord: Er moet hier een splitsing
worden gemaakt tussen hetgeen betrek
king heeft op dagbladen (dat is namelijk
vrij) en wat betrekking heeft op de rest
(folders e.d.). Over het laatste is inder
daad omzetbelasting verschuldigd indien
de omzet per jaar ƒ3.000,— te boven gaat.
En dan 4 pet.
o
VAKANTIEDAGEN Ik werk in een
textielzaak als verkoopster. Ik krijg 10
dagen vakantie per jaar en geen snipper
dagen. Dinsdagmiddag en één morgen in
onderling overleg) heb ik vrij. Ik werk
dus de rest van de week en donderdag
avond. Nu heb lk gehoord dat lk recht
op 15 vakantiedagen zou hebben en 50
werkdagen per jaar. Is dat juist?
Antwoord: Wanneer u slechts 10 va
kantiedagen (inclusief snipperdagen) zou
hebben, zou uw werkgever tegen de wet
telijke bepalingen in handelen. Er bestaat
namelijk een wettelijke (minimum) va
kantieregeling, krachtens welke elke Ne
derlandse werknemer recht heeft op ten
minste 12 betaalde vakantiedagen (inclu
sief snipperdagen) per jaar. Op die 12 da
gen hebt u altijd recht. Werkt u donder
dagavond over, dan heeft uw werkgever
die uren als overwerk uit te betalen uur
loon plus 25 pet extra). Voor sommige
textielzaken (voor de grotere) geldt een
c a o„ waarbij dus loon, vakantie, vakan
tietoeslag, zijn geregeld. Wij kunnen u
zeggen dat het winkelpersoneel voor deze
zaken drie, ja soms vier weken vakantie
(zomer- en -vlntervakantle, inclusief snip
perdagen) heeft. Aangezien u op dit punt
wel heel karig wordt beloond, geven wij u
in overweging óf betere arbeidsvoorwaar
den bij uw werkgever te bepleiten, óf naar
een betrekking om te zien, waar u zon
der meer van de normale sociale voorzie
ningen kan profiteren. Mocht uw werkge
ver voet bij stuk houden met zijn tien va
kantiedagen. dan kunt u de hulp inroepen
van uw vakbond, ja zelfs van de kanton
rechter. aangezien het hier immers een
aantasting van de wettelijke voorschrif
ten betreft.
o
HANDSCHOENEN. Hoe krijg ik zwar
te glacé's schoon zonder dat ze verkleu
ren, vraagt De J.
Antwoord: Veel leren handschoenen zijn
tegenwoordig wasbaarmaar dan staat dit
veelal in de handschoen vermeld. Is dat
niet het geval, dan verdient het aanbe
veling donkergekleurde glacé's bij een
chemische wasserij in behandeling te ge
ren. Lichtgekleurde glacé's kunt u weken
hl tetra of wasbenzine en daarna droog-
xvrijven met watten. Nabehandelen met
talkpoeder.
Dat er een relatie is tussen roken en
longkanker wordt door geen zinnig mens
betwijfeld. Bij dit onderzoek is eveneens
een relatie tusen Cara en longkanker aan
getoond, een verband dat volgens mej.
Van der Wal niet via het roken loopt. Bij
het optreden van longcarcinoom is het
verschijnsel Cara volgens haar een zelf
standige factor.
DE MOTIVERING
Zij komt tot de conclusie omdat het
roken zeer beslist niet van invloed kan
zijn geweest op enkele dingen die in de
groep van de carcinoompatiënten aan
zienlijk frekwenter bleken voor te komen
dan bij de controlepersonen.
Dat waren allereerst de voor Cara ken
merkende constitutionele bijzonderheden
die in de jeugd (tot ongeveer 12-jarige
leeftijd) bij carcinoompatiënten veelvul
dig bleken voor te komen: dauwworm,
astma, hooikoorts, chronische bronchitis.
Verder bleek juist bij de carcinoom
patiënten zeer vaak een positieve familie
anamnese voor Cara-kenmerken aanwezig
zijn, dat wil zeggen dat er veel Cara-
kenmerken voorkwamen bij ouders,
broers, zusters en kinderen van de
patiënt.
Men moet volgens mej. Van der Wal
wel veronderstellen, dat Cara en het ro
ken van sigaretten wederzijds Invloed op
elkaar uitoefenen. Het samengaan van
deze belde factoren verhoogt de kans op
het ontstaan van longkanker.
Of het roken op zichzelf de kans op
het krijgen van longcarcinoom vergroot,
bij iemand die niet tot de Cara-groep be
hoort, is volgens deze vrouwelijke geleer
de dubieus.
WIE LOOPT GEVAAR?
Nu zullen er onder de lezers vast en
zeker mensen zijn, die graag zouden wil
len weten of zij zichzelf ook moeten be
schouwen als behorend tot de Cara-groep.
Vooral de verstokte rokers onder hen zul
len deze vraag ongetwijfeld opwerpen.
Nu staat het te bezien of het juist is
om deze uitkomsten van een kersvers
wetenschappelijk onderzoek onmiddellijk
en zo direct op zichzelf te betrekken,
maar het wordt steeds gedaan en daar
moet dus rekening mee worden gehou
den.
Het ls daarom, dat er hier met nadruk
op gewezen dient te worden dat het
meestal voor de leek niet goed doenlijk
zal zijn zich hierover een gefundeerd
oordeel te vormen. Daarvoor is het be
grip Cara te complex.
Mej. A. M. van der Wal schrijft daar
over: „Cara beschouwen wij (en deze op
vatting vindt in Nederland tegenwoordig
verschillende aanhangers) als een zelf
standige ziekte-eenheid met een consti
tutioneel karakter, d.w.z. we vinden deze
zelfde groep ziekten en verwante aandoe
ningen, zoals constitutioneel eczeem en
hooikoorts, terug zowel in de persoonlij
ke als in de familie anamnese."
VOORNAMELIJK MANNEN
Hiermee is de omschrijving van Cara
nog wel niet uitgeput, maar het zal leder
een duidelijk zijn. dat het hier gaat om
een begrip dat veel ruimer ls dan „kort
ademigheid en/of hoesten". Of iemand tot
de Cara-groep behoort zal meestal een
medisch onderzoek vergen.
Maar om nu terug te komen op de im
portantie van dit onderzoek: prof. dr. A.
C. Drogendijk - door wiens artikel in het
Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde
onze aandacht op deze dissertatie werd
gevestigd - schrijft hierover het volgende.
Deze belangrijke vondst draagt tevens
een steentje bij ter verklaring van de toe
neming van het aantal longkankergeval
len in deze eeuw. Veel meer dan in voor
afgaande jaren bereiken Cara-patiënten,
mede dank zij de chemotherrapeutica en
antibiotica, thans de carcinoomleeftijd.
Mej. Van der Wal merkt terecht op dat
de mening van vele auteurs dat een con
stitutionele factor nooit de toeneming van
het aantal gevallen van longcarcinoom
kan verklaren, dus niet opgaat.
Ook wordt het zodoende duidelijk,
waarom juist mannen aan longkanker
ten offer vallen. Cara wordt Immers vol
gens diverse onderzoekers zowel bij kin
deren als bij personen van middelbare
leeftijd en ouder veelvuldiger aangetrof
fen bij mannen dan bij vrouwen.
(Nadruk verboden).
Dr H .W. SCALONGNE.
(Van onze sociaal-econ. medewerker)
11L EEN AANTAL JAREN wordt er
telkens weer drtik op deregering
uitgeoefend om toch de verouderde ver
mogensbelasting maar te laten verdwij
nen. Argumenten hiervoor zijn dan o.a.
dat het bestaan van de vermogensbelas
ting de vorming van vermogen afremt en
dat bij de bestaande sterke progressie in
de tarieven van de inkomstenbelasting de
extra heffing op vermogen best kan ver
vallen.
Dit laatste argument is beslist niet
zwak en de regering had reeds voorge
steld om een derde van de vermogensbe
lasting als aftrekpost te erkennen voor de
inkomstenbelasting om de zeer zware
druk >p de hoge inkomens te verlichten
en het bestaan van de vermogensbelas
ting nog te rekken.
Dit laatste is helaas gelukt maar de
overheid heeft het aantal belastingplich
tigen sterk verminderd door toe te geven
aan de sterke aandrang uit de Tweede
Kamer om niet die aftrek van een derde
van de vermogensbelasting voor de in
komstenbelasting mogelijk te maken maar
om een grotere aftrek aan de voet te rea
liseren.
De verruiming
ITIT ONDERSTAANDE vergelijkende
U cijfers zien wij dat de vrijgestelde be
dragen inderdaad aanzienlijk zijn ver
ruimd.
Vrijgestelde bedragen
1964 1965
22.500,— 40.000,—
30.000— 55.000,—
ongehuwden
gehuwden
extra aftr. v. elk
kind waarv. aftr.
wordt genoten 7.500,-
13.500,-
Het Nederlandse gemiddelde gezin van
man, vrouw en twee kinderen genoot dus
tot op heden een aftrek van 45.000,
(ƒ30.000,plus tweemaal ƒ7.500.en
na 1 januari van ƒ82.000,— (ƒ55.000,
plus tweemaal 13.500,Dat is een ver
hoging van het vrijgestelde bedrag met
meer dan 80
Bijzonder aangenaam voor belangheb
bende is dat deze tarieven reeds op de
eerstvolgende aangifte van toepassing zul
len zijn, omdat die betrekking heeft op
het Inkomen van 1964 en het vermogen
van 1 januari 1965. Voor de vermogens
belasting zal er dus al dit jaar bij de
betaling (voorlopige aanslagen) sprake
zijn van verlichting.
De wijzigingen
I|ET TARIEF van de vermogensbelas-
ting is praktisch hetzelfde gebleven.
Tot 1 januari was dit 2,50 per 500,
en het is nu 5,per 1.000,gewor
den. Daar valt dus niet veel mee te ver
dienen.
Op verschillende punten van de wet zijn
veranderingen aangebracht waarvan de
meeste een verlichting betekenen. Zo be
droeg de vrijstelling voor goud en zilver
werk etc. tot nu toe tot 2.000,—maar
als men meer bezat in deze sector van
edele goederen werd de gehele waarde
belast. Voortaan wordt van elk bezit aan
waarde in goud, zilver etc. een bedrag
van 5.000,vrijgesteld.
Alhoewel de vrijgestelde contante waar
den van lijfrenten voortaan ingaan op
65 jaar, hetgeen een verzwaring bete
kent omdat tot heden de grens bij zestig
jaar was gelegd, moeten wij toch con
stateren dat ook de lijfrentevrijstellingen
'zijn verhoogd.
Vrijstellingen
UOORTAAN ZAL bijvoorbeeld de kapi-
taaipolis met lijfrenteclausule voor
de vermogensbelasting ook als lijfrente
polis worden gezien. Zo lang de totale uit
kering op dit soort polissen niet meer zal
bedragen dan 12.000,per jaar kunnen
zij voor het vermogen buiten beschouwing
blijven. Verder vallen onder deze regeling
lijfrentepolissen, die zijn verworven tegen
premiebetaling.
Deze vrijstellingen voor ingegane lijf
renten cumuleren met vrijstellingen voor
pensioenen. Rebhten op a.o.w., eventuele
aanspraken op kinderbijslag en pensioen
rechten behoorden ook vóór de intrede van
1965 reeds niet tot het belastbare ver
mogen.
De waarderingsregels zijn voor de ver
mogensbelasting altijd een bron van gis
sen en raden geweest. Daar is nu meteen
een einde aan gemaakt. De begrippen
geldswaarde en verkoopwaarde zijn over
boord gezet en vervangen door de waar
de, welke in het economisch verkeer aan
het goed kan worden toegekend.
Wat is de marktwaarde
DRKEND MOET WORDEN dat hier-
mee de bestaande waarderingsvraag-
stukken slechts ten dele zijn opgeruimd
Het economisch verkeer duidt op een
marktprijs, maar niet voor alle goederen
bestaat een markt. Een voorbeeld vinden
wij bij de incourante effecten, die ook nu
nog wel een bron van loven en bieden
tussen belastingplichtigen en inspecteurs
zullen blijven vormen. Ook vinden wij een
aantal goederen in het economisch ver
keer, die een eenheid vormen. Hiervoor is
nu bepaald dat deze ook als een eenheid
moeten worden geschat. Wij denken daar
bij bijvoorbeeld aan aandelenpakketten.
Een ideale wet op de vermogensbelas
ting zal evenmin ooit ontstaan als er een
„prettige" wet op de inkomstenbelasting
denkbaar ls, maar een nuchter oordelende
zal erkennen dat de maker van deze nieu
we wet gestreefd heeft naar het weg
nemen van vraagtekens en zoveel moge
lijk duidelijk heeft willen zijn.
Geen fictieve getallen
HO IS MET NAME de „goodwill" als
zaak van waarde uit de vermogens
aangifte gebannen. Ook de ellende rond
vruchtgebruik en blote eigendom zal sterk
verminderen. Een vruchtgebruiker wordt
belast voor 80 van de waarde van het
vruchtgebruikvermogen en de zogenaam
de blote eigenaar krijgt geen aanslag
meer.
Wanneer wij tenslotte nog een regeling
vinden om echtelijke fiscale vermogens
ruzies te voorkomen door de bepaling dat
man en vrouw afzonderlijke aanslagen
kunnen krijgen, dan mogen wij spreken
van wettelijke service, die echter alleen op
verzoek wordt verstrekt. Afzonderlijke
aanslagen zijn zelfs mogelijk als er een
gemeenschap van goederen is, maar dan
moet vanzelfsprekend vermeld worden
wat aan wie toebehoort.
Wij moeten nu niet denken dat een be
lastingwetgever geen enkele twlatbron
laat. Maar ieder zal het er over eens zijn
dat deze wet gestroomlijnd is, en dat de
aanslagen lager worden en dat is het be
langrijkste.
Drs HERMES.
„Dat is een vrouwenhoofd, lieveling."
Verf, waarop een velletje is gekomen
kunt u zeven door een oude nylonkous.
Eerst de verf goed omroeren.
Perzische kleedjes mogen nooit geklopt
worden, anders scheurt het grondweef-
sel.
Een kamerlinde zal geen gele bladeren
krijgen als u er voor zorgt, dat ze niet
te warm staat. Matig water van niet
te lage temperatuur (handwarm).
Uw houten vloer wordt waterdicht, indien
u deze bestrijkt met petroleum, waar
in paraffine is opgelost.
Bruine vingers, ontstaan door het schillen
van fruit, uien enz., kunt u schoon
maken met een stukje citroen. Goed
wrijven.
Verse limonadevlekken kunt u verwijde
ren met alcohol (96%), na eerst de
vlek afgenomen te hebben met warm
water. Bewerken met een watje.
Moet u een ei kloppen, maak de kom,
waarin u dit doet, eerst nat, het ge
klopte ei zal dan niet meer voor de
helft aan de zijkanten kleven.
Duizenden h.b.s.'ers en gymnasiasten zitten op het ogenblik avond aan avond te
blokken om straks met goed gevolg hun eindexamen te kunen afleggen. En welke
plannen hebben z(j dan? Ongetwijfeld zullen velen onder hen een universitaire studie
ambiëren, die hen uitzicht biedt op een hoge positie op de maatschappelijke ladder.
Maar zijn het niet bij uitstek de kinderen van min of meer gefortuneerde ouders voor
wie een dergelijke studie is weggelegd
Zo was het enkele decennia geleden inderdaad, maar dank zij de instelling van
studietoelagen en beurzen kunnen thans ook kinderen uit de financieel minder draag
krachtige mlUeus een studie aan universiteit of hogeschool volgen. Mede daardoor
neemt het aantal studenten jaarlijks enorm toe.
KOSTEN:
MINSTENS 3000,— PER JAAR
Iemand die aan een universiteit wil
gaan studeren, dient de zekerheid te heb
ben dat hij in staat is de gekozen studie
te bekostigen. Vele studenten 'aten er
in hun vrije uren in de meest uiteenlopen
de baantjes wat geld bij te verdienen,
maar de ervaring leert dat werkstudenten
wel naarstig werken maar helaas weinig
studeren. Ofschoon het helemaal geen
kwaad kan als men nu en dan eens wat
probeert bij te verdienen, zal men op de
bijverdiensten geen wissel kunnen trek
ken. Er moet los van deze werkzaamheden
een voldoende financiële basis zijn, anders
kan men beter een minder dure opleiding
kiezen. Er bestaan talloze niet-academi
sche opleidingen, die toch ook goede pers
pectieven bieden.
Hoeveel kost een universitaire studie
precies? Een berekening van de studie
kosten is niet gemakkelijk te geven. In
de eerste plaats brengt de ene studie meer
kosten met zich mee dan de andere. Zo
is voor bepaalde studies (bijvoorbeeld geo
logie) het maken van excursies noodzake
lijk. Een student in cle tandheelkunde dient
er rekening mee te houden, dat per jaar
nog enige honderden guldens moeten wor
den besteed voor de aanschaf van mate
rialen buiten het door de staat verschafte
deel van het instrumentarium. Voor me
dische en biologische studenten is een mi
croscoop een onmisbaar bezit. Studenten
(n de godgeleerdheid of de klassieke talen
hebben meer boeken nodig dan de stu
denten van andere faculteiten.
VOORZICHTIGE RAMING
Bij een specificatie van de kosten mag
ook niet uit het oog worden verloren dat
de maatschappij van de academicus ver
wacht, dat hij een cultureel gevormd
mens is. Het moet derhalve voor elke stu
dent mogelijk zijn veel te lezen en mins
tens lid te zijn van een bibliotheek, zich
te abonneren op een vakblad, lid te zijn
van een gezelligheidsvereniging, museum,
concert of schouwburg te bezoeken enz.
enz. Al is het heel gewoon en gebruike
lijk dat de student op de goedkoopste
plaats zit, toch kost dit geld en mag men
deze uitgaven niet als luxe beschouwen.
Een algemene raming levert de volgen
de cijfers:
Collegegeld en inschrijfgeld 210,
studieboeken, instrumenten 150,
huisvesting 750,
voeding 900,
kleding 300,
reiskosten 100,
contributies e.d. 120,
zakgeld 120,
die niet bij zijn ouders in een universiteits
stad woont. De post voeding is nogal be
scheiden, aangezien men in de mensa een
warme maaltijd kan krijgen voor een zeer
billijk bedrag.
VOORSCHOTTEN EN BEURZEN
Niemand zal met deze 3000,gekke
sprongen kunnen maken, maar gelukkig
blijken vela studenten over voldoende fan
tasie te beschikken om toch de eindjes aan
elkaar te kunnen knopen.
Toch zouden veel ouders niet weten
waar zij die 3000,vandaan zouden
moeten halen, als niet de mogelijkheid
van studietoelagen bestond. Dank zij deze
studietoelagen wordt het ook kinderen van
mlnder-gefortuneerde ouders mogelijk ge
maakt aan een universiteit te studeren.
Studietoelagen worden behalve door
provinciale en gemeentelijke studiefond
sen verstrekt door het rijk. Rijksstudie
toelagen worden, naar de vorm waarin
zij worden gegeven, onderscheiden in ren
teloze voorschotten en beurzen. Renteloze
voorschotten dienen te worden terugbe
taald; beurzen zijn schenkingen.
In het algemeen worden aan eerste
jaarsstudenten alleen renteloze voorschot
ten verstrekt. Alleen zij, die op de mid
delbare school buitengewone prestaties le
verden, kunnen dan reeds een beurs ont
vangen. Dit aantal is zéér beperkt. Is men
eenmaal op de universiteit, dan kan voor
de volgende jaren een beurs worden toe
gekend.
REGELING TERUGBETALING
De minister van onderwijs, kunsten en
wetenschappen beslist of de studietoelage
in de vorm van een renteloos voorschot
of een beurs zal worden toegekend. Het
maximum van een renteloos voorschot is
gesteld op 1200,Renteloze voorschot
ten moeten na beëindiging van de studie
worden terugbetaald in jaarlijkse termij
nen van tien procent van het totale be
drag, dat in de vorm van een dergelijk
voorschot werd verstrekt. De eerste ter
mijn vervalt twee jaar na het beëindigen
van de studie.
In bepaalde gevallen kan men echter
ook nog geheel of gedeeltelijk vrijstelling
krijgen van de terugbetaling van rente
loze voorschotten. Leraren bij het v.h.m.o.
en wetenschappelijke ambtenoren bij het
hoger onderwijs kunnen hiervan onder
meer profiteren.
Heeft een student aan 1200,niet vol
doende, dan kan hem een hoger bedrag
worden gegeven, maar dit alleen als beurs.
Heeft Iemand 2000,nodig, dan kan de
minister, wanneer de betrokkenen nog niet
voor een gehele beurs in aanmerking
komt, hem 1200,als renteloos voor
schot verstrekken en 800,als beurs.
De betreffende formulieren waarop een
aanvraag voor studietoelage moeten wor
den ingevuld zijn bij het ministerie van
onderwijs te verkrijgen. Nadere inlichtin
gen worden desgewenst door de afdeling
Rijksstudietoelagen van het ministerie ge
geven (adres: Nieuwe Uitleg 1, Den
Haag).
Mr. M. v. OUDWIJCK.
AL BEGONNEN met de grote schoonmaak? Wat het antwoord ook ls, vergeet
dit jaar vooral de zogenaamde huisapotheek niet. Uit dat medicijnkastje kan er
meestal een heleboel zo naar de gootsteen verhulzen. In dat medicijnkastje bevinden
zich druppels, zalven, tabletten en smeersels, die al lang in huls zijn en waarvan geen
mens meer weet waar ze eigenlijk voor dienen en zeker niet hoe lang ze daar eigenlijk
al verblijven. Ook kunnen we al die medicamenten laten verdwijnen die Indertijd bij
een zeer bepaalde ziekte eens dienst hebben gedaan en waarvan de onooglijke resten
Jaar in jaar uit door misplaatste zuinigheid zorgvuldig worden bewaard.
3000,—
Bij deze (jaar)raming is uitgegaan van
de onkosten, die een student moet maken.
Eenvoudig geneesmiddel
Natuurlijk is het buitengewoon prettig
en ook bijzonder nuttig wanneer er bij
ongevallen enig verbandmateriaal bij de
hand is en als men bij ziekte kan grij
pen naar een eenvoudig geneesmiddel om
de pijn te verminderen.
Maar ook ln de „huisapotheek" moet
grote orde en netheid heersen, met alle
spullen die er in staan moet men weten
om te gaan. Noodlottige vergissingen
mogen niet tot de mogelijkheden behoren.
Jazeker, al die geneesmiddelen zijn
vreselijk duur als wij ze zelf moeten be
kostigen. In zo'n huisapotheek gaat nog
een heleboel geld zitten. Wat echter
Onder de kalkrijke voedingsmiddelen, waar wij het meeste profijt van hebben,
staat de melk voorop. Wanneer we de man dagelijks een halve kan daarvan drinken,
krijgen we de man ook elke dag een hele gram kalk naar binnen.
Andere kalkrijke voedingsmiddelen zijn kaas. karnemelk en yoghurt. Kalk be
vindt zich voorts in spinazie, aardbeien en sinaasappels. De kalk uit koolsoorten
en peulvruchten blijkt door het menselijk lichaam minder goed te worden opgenomen.
In landstreken waar moeder natuur slechts kalkarme voedingsmiddelen ter be
schikking stelt, leeft zelden een krachtige bevolking. De mensen in zulke gebieden
zijn doorgaans tamelijk zwak.
Ze hebben een geringe weerstand tegen infectieziekten, in het bijzonder tegen
tuberculose. Hun tand- en beenderstelsel is broos en vaak slecht ontwikkeld.
OPSLAGPLAATS BEENDEREN
Men heeft zelfs wel verondersteld, dat de kleine gestalte, die men bij oosterse
volken aantreft, moet worden toegeschreven aan kalkgebrek. het voornaamste
voedingsmiddel in deze streken, de rijst, bevat namelijk zeer weinig kalk.
Voor ons lichaam is kalk een uitermate belangrijke stof. De hoeveelheid die
daarvan in het menselijk lichaam aanwezig is, wordt op anderhalve kilogram ge
schat. Deze voorraad, die hoofdzakelijk in de beenderen is opgeslagen, dient met het
voedsel voortdurend te worden aangevuld. Het is voor een goede gezondheid derhalve
noodzakelijk, dat men voldoende kalk tot zich neemt.
Bij babies en kleuters is het, in verband met een goede opneming en verwerking
van de kalk, die met het voedsel in het lichaam komt, noodzakelijk extra vitamine D
te geven, hetzij Ln de vorm van levertraan, hetzij als druppels of tabletten. Bij grotere
kinderen en bij volwassenen is dit niet nodig.
KOKEN IN ZACHT WATER
In West-Europa komen grote kalktekorten bij mensen over het algemeen niet
veel voor. De ontkalking van het drinkwater brengt echter konsekwenties mee, die in
dit verband zeker de aandacht verdienen.
Kalkhoudend water geniet bij ons maar een geringe populariteit. Bij het wassen
wil de zeep in zulk water immers niet schuimen en bij het koken worden de spijzen
ln kalkhoudend water slechts langzaam gaar.
Maar het is niet alleen de huisvrouw die het. in de keuken, niet op kalkhoudend
water heeft begrepen, ook in de industrie heeft men niet veel op met „hard water":
hierdoor wordt immers zoveel ketelsteen gevormd.
De ontkalking van het water heeft echter tot gevolg, dat de in „zacht water" ge
kookte voedingsmiddelen met weing kalk op ons bord en met even weinig kalk in
onze maag komen!
VOOR DE GEZONDHEID
De gang van zaken is als volgt. Uit hard water nemen kalkarme voedingspro-
dukten vaak kalk op. Kalkrijke voedingsmiddelen staan aan het hun omgevende
zachte water bij het koken dikwijls kalk af
Wie daar eens rustig over na gaat denken, zal begrepen, dat deze dingen voor
onze gezondheid niet zonder betekenis zijn. Vooral bij het koken van aardappelen
gaat er nogal wat kalk verloren.
Nu la de aardappel gelukkig niet onze enige kalkbron. Wanneer iedereen zijn
dagelijkse portie melk nu maar trouw opdrinkt, is de gezondheid, wat de kalkbe-
hoefte betreft, utistekend gediend.
Melk bevat zoveel voor ons lichaam uiterst waardevolle bestanddelen, dat het
nog altijd een goedkoop voedingsmiddel genoemd kan worden, ook al gaat de prijs er
van straks weer eens een paar centen naar boven.
Dr. Alfreda Briedé.
zwaarder weegt is, dat abuizen tot elke
prijs moet worden voorkomen.
Vergiftigingsverschijnsel
Dat is het bezwaar dat men in kan
brengen tegen de verzameling genees- en
verbandmiddelen, die men in vele huis
houdens aantreft: het is allemaal te rom
melig, er is een gebrek aan properheid.
Lege dozen en tubes worden niet ver
wijderd, op stoffige flessen en potjes ont
breekt etiket. Menigmaal is er niet eens
meer achter te komen of de inhoud voor
inwendig of voor uitwendig gebruik is
bestemd.
Meer dan eens is het daardoor gebeurd,
dat een dergelijke nalatigheid zeer ern
stige beschadiging van huid of slijmvlie
zen veroorzaakte of levensgevaarlijk ver
giftigingsverschijnselen tot gevolg had.
Het eerste het beste flesje
Want hoe gaat het? Bij ongevallen
zijn de helpende mensen dikwijls zo ze
nuwachtig, dat ze de inhoud van het eer
ste het beste flesje dat ze in hun medi
cijnkastje tegen komen op een wond
smeren of de patiënt te drinken geven.
Het is daarom absoluut noodzakelijk,
dat sterk werkende middelen, zoals die
bijvoorbeeld voorkomen onder de schoon
maakartikelen, op andere plaatsen wor
den bewaard dan de medicamenten, die
men in huis heeft.
Zoutzuur en ammoniak, stoffen waar
van verschillende vrouwen zich in het
huishouden bedienen, mogen volstrekt
niet broederlijk naast een hoestdrankje
of een fles boorwater worden bewaard.
Helemaal niet in huis
En dan moet er ook nog goed aan het
volgende worden gedacht: in een huis
apotheek moeten niet anders dan betrek
kelijk onschuldige vloeistoffen, tabletten
en poeders voorkomen. Ook al weer om
dat er bij eventuele verwisselingen geen
grote ongelukken kunnen gebeuren.
Sterke vergiften als sublimaat en zu-
riiigzuur zijn daarom in een huisapotheek
niet op hun plaats. Waar zulke stoffen
dan wel bewaard moeten worden? Wel,
onzes inziens is 't helemaal niet nodig om
dergelijke dingen in huis te hebben!
Zijn zulke stoffen een enkele keer voor
een zeer bepaald doel eens nodig, dan kan
men altijd een (zo klein mogelijke) hoe
veelheid in een apotheek bestellen; wat
er daarna van overblijft kan maar beter
dadelijk worden weggedaan.
Gemengde berichten
Het bewaren van giftige stoffen heeft
maar ai te gemakkelijk tot gevolg, dat
ze ln verkeerde handen komen. Over de
vlugheid en de vindingrijkheid van kin
deren wordt vaak te lichtzinnig gedacht:
de grijpgrage handjes kunnen overal b(j.
De gemengde berichten in de krant
zijn er om telkens weer de treurige bewij
zen te leveren aan diegenen die onze be
zorgdheid op dit punt soms overdreven
mochten vinden.
Enfin, het woord is nu aan de schoon
makende huisvrouw: de daad is hier
trouwens beter aan het woord.
Dr Alfreda Briedé,
i
