Wie
zet de scheve toren
van Pisa recht
SOESTERBERG
GERTJAN EN MAARTJE
Krabbels van Kneüs
Lenssen+de Wolff
Fa. D. F. OIGT
In onze collectie
BRILMONTUREN
Voor modern
naar
Bejaarden maakte een mooi
tochtje
Henny van Ginkel
Herdenking
A.G.A.V.S. opent
festiviteiten 35-jarig
jubileum
02955-3367
voor aankoop,
inru al r opa rat ie
van uw T.V.
Jaarverslag van het
Centraal Genootschap
BURGERLIJKE STAND
Eerste Soester
Begrafenis-Onderneming
„En dit is de scheve toren van Pisa, kinderen want
niet alleen voor de buitenlanders is dit monument een
interessante bezienswaardigheid. Een bouwwerk, dat al
bijna achthonderd jaar lang schijnt te spotten met de
aardse wetten van de zwaartekracht. Maar het grote
probleem van de burgervader van Pisa en van hem niet
alleen is, hoe lang nog
Als U een middel weet om de scheve toren van Pisa tegen verder scheef
zakken te behoeden, neem dan contact op met de burgemeester van deze
Italiaanse stad. Hij zal bijzonder blij zijn iets van u te horen En als
uw idee voor uitvoering vatbaar blijkt, zal het u behalve een klein fortuin
- het juiste bedrag is niet bekend gemaakt, maar het zal beslist niet gering
zijn - het ereburgerschap van Pisa opleveren.
Zo ernstig is de beroemde toren uit
het lood geraakt - iedere tien jaar
gaat ze een halve centimeter verder
overhellen - dat de technische com
missie. die verantwoordelijk is voor het
onderhoud van het bouwwerk onlangs
in speciale vergadering is bijeen ge
roepen. Bij die gelegenheid heeft de
vermaade Italiaanse geleerde profes
sor Cilonetti - vroeger voorzitter van
de Italiaanse Maatschappij van
Wetenschappen - gewaarschuwd,
dat de tijd nabij is, waarop een flinke
windstoot de toren omver kan blazen.
Pisa is niet alleen bijzonder trots op
zijn toren, maar wil er graag ook zui
nig op zijn. Het ongeveer zestig meter
hoge gebouw trekt jaarlijks vele dui
zenden vreemdelingen naar de stad en
het gemeentebestuur zou deze toeris
tische trekpleister voor geen goud
willen missen.
Steenhoffstraat 67 Soest Tel. 2169
onroerende goederen
taxaties
hypotheken
assurantiën
Burgem. Grothestraat 30
Erkend ziekenfondsleverancier
fs er zeker een naar uw keus.
In 1174 is aan de bouw van de toren
van Pisa begonnen door de architect
Bonanno. Hij wist, dat de bovenste
laag van de grond, waarop hij wilde
bouwen niet erg stevig was en liet
daarom een mat van keien onder de
fundamenten leggen. Het was een
vloer van bijna drie meter dikte.
Elf jaren later, toen twee en een hal
ve verdieping gereed waren, kwamen
de eerste tekenen van verzakking. Het
werk werd stop gezet. Toen het karwei
in 1275 werd hervat, bleek de top van
het bouwsel reeds enkele centimeters
over te hellen. Giovanni di Simone.
de opvolger van de architect Bo
nanno. liet nog die verdiepin
gen optrekken en wel zo, dat ze
een lichte hoek maakten met het on
derste stuk. Daardoor kreeg de toren
van Pisa behalve zijn scheve stand
ook nog een knik.
Er was een derde architect voor nodig
om de toren af te bouwen. Dat was
Tommaso Pisano. die in 1350, bijna
tweehonderd jaar nadat de plannen
voor de bouw waren gemaakt, het
werk voltooide. Op dat moment stond
de toren meer uit het lood dan ooit.
De top stond al één meter en veertig
centimeter buiten de loodlijn.... De
schuld van de verzakking werd nu
geschoven op de ondergrondse loop
van de rivier de Arno. Bewegende
zand- en kleilagen zouden de bodem
gesteldheid in ongunstige zin beïn
vloeden.
Nadat eeuwenlang stutten en helen
niets hadden uitgehaald, werd de hulp
van de wetenschap ingeroepen. In het
begin van deze eeuw probeerde men
de bodem onder de toren met
chemicalieën in te spuiten, om een
bevriezingsproces te bereiken, dat de
grond keihard zou maken, waardoor
verder verzakken zou zijn uitgesloten.
De bevriezing bleek evenwel maar tij
delijk te werken. Opnieuw nam men
z'n toevlucht tot het inbrengen van
aluminium- en andere metaalzouten
teneinde hetzelfde proces opnieuw op
gang te brengen. Tenslotte werd meer
dan duizend ton beton in de onder
grond gejaagd.maar in 1943 was
de afwijking in de loodlijn gegroeid tot
ruim vijf meter!
In de jaren voor de tweede wereld
oorlog koesterde men de hoop, het
verzakkingsproces tot staan te bren
gen. In de slag om de Arno van 1944
berekenen!
Een groep geleerden uit Japan en In
dia stelde voor, een batterij geweldig
grote ventilatoren te bouwen, de het
bouwwerk als het ware met een muur
van lucht overeind zouden moeten du
wen. Men zou dan eenvoudig verster
kingen onder de fundamenten kunnen
aanbrengen Een leidinggevende En
gelse bouwfirma - beroemd om haar
revolutionaire werkmethoden - koos
voor een ommanteling van de toren,
die daarna in z'n geheel zou moeten
worden opgetild, teneinde de gelegen
heid te creëren een geheel nieuwe fun
dering te leggen. De bestuurders van
Pisa vonden dat evenwel een te ris
kante onderneming, hoewel de Engelse
hijsapparatuur meer dan duizend ton
kan heffen.
Nog enkele voorstellen: de toren met
enorme bouten vastzetten; het ge
bruik van een groot aantal enorme
ballonnen om de zaak in evenwicht
te houden totdat de fundering klaar
zou zijn, een voorstel uit Moskou. Ie
dere week komen nieuwe brieven bij de
burgemeester van Pisa binnen. Brie
ven met ontwerpen, met plannen en
met weer andere denkbeelden^ Veel
I
Duidelijk is op deze foto te zien. hoe de toren is ge
bouwd en bestaat uit acht verdiepingen in dezelfde
stijl, ondanks dat tussen de plannen en de voltooïng
van de bouw een tijdsverloop van bijna tweehonderd
jaren ligt. Ook is duidelijk te zien hoe angstwekkend
scheef de toren staat.
bleef evenwel ook de toren van Pisa
niet gespaard. Granaten beschadigden
het bouwwerk en ook de fundering
had ernstig te lijden door het oorlogs
geweld.
Sindsdien is de toren volgestopt met
meetinstrumenten, die elke beweging
registreren. Elektrische apparaten te
kenen alle schommelingen op, ver
oorzaakt door windstoten e.d.; geen
trilling Ln de grond ontgaat de seis
mograaf en de zuiverste precisieappa-
ratuur meet van week tot week de
helling van de top. Op die manier
hoopt men, dat trillingen geen onher
stelbare schade zullen aanrichten. Al
le zware verkeer is trouwens gebannen
uit de directe omgeving van de toren
In een straal van vijf kilometer is het
streng verboden met vrachtwagens te
rijden en een automobilist, die on
nodig veel lawaai maakt, kan erop
rekenen, dat hij zonder pardon een
bekeuring krijgt.
Met de belangfljke beloning in het
vooruitzicht hebben vele geleerden,
ingenieurs en ook amateur-knutselaar
en uitvinders uit de gehele wereld het
gemeentebestuur van de stad over
stroomd met brieven, waarin oplos
singen voor het brandende torenpro
bleem aan de hand werden gedaan.
Uit West Duitsland kwam bijvoor
beeld de suggestie, de toren met ge
weldige stalen kabels aan de heuvels
in de omgeving te verankeren. Inge
nieurs hebben een veelheid van pro
cessen voorgesteld om de bodem op
nieuw te bevriezen. Een Amerikaanse
geleerde opperde het meest simpele
plan: breek de toren af en herbouw
hem elders met behulp van computers,
die de constructie nauwkeurig kunnen
hulpvaardige geesten denken nog da
gelijks na over het steeds nijpender
probleem van de voortdurend verder
overhellende toren. En. weet u een
oplossing? Het ereburgerschap van
Pisa is de beloning!
De bejaarden van de Algemeene be
jaarden sociëteit hebben vrijdagmid
dag per bus een heerlijk tochtje ge
maakt in de omgeving. De manifesta
tie van de ontluikende lente in onze
bosrijke streek was voor allen een be
levenis. Er werd gereden door Zeist en
Bunnik naar "Wijk bij Duurstede, waar
een kopje koffie werd aangeboden en
een wandeling werd gemaakt om het
oude kasteel naar de Lek. Op de te
rugweg werd nog langs het Paleis
Soestdijk gereden. De nestor van het
gezelschap, de heer Nooder, was weer
tolk van het gezelschap, toen hij de
dames van het comité zijn dank be
tuigde voor het organiseren van deze
tocht, waarover een ieder voldaan was.
Alvorens de festiviteiten ter gelegen
heid van het 35-jarlg bestaan te be
ginnen, werd op de algemene begraaf
plaats te Soesterberg Henny van Gin
kel, herdacht. Een deputatie van het
bestuur bezocht de begraafplaats en
legde een krans op zijn graf.
Henny van Ginkel is jarenlang een
actief lid geweest van de drumband
van A.G.A.V.S
Door een noodlottig ongeval enige ja
ren geleden kwam hij om het leven.
Zaterdagmiddag, 8 mei, heeft
A.G.A.V.S. de festiviteiten ter gelegen
heid van het 35-jarig jubileum geo
pend met openluchtturndemonstraties,
waaraan medewerking verleenden alle
plaatselijke turnverenigingen, t.w.
Crescendo, Olympia, S.T C. en Laeti-
tia.
Om twee uur trok een stoet van turn
sters en turners door de straten van
Soesterberg, de jubilerende vereniging
voorop Aangekomen op het voetbal
veld aan de Kampweg vond daar een
keurige opmars plaats.
Het was een prachtig gezicht de hon
derden gymnasten over het veld te
zien marcheren, onder de klanken van
de drumband van A.G.A.V.S
De leden van A.G.A.V.S. vormden,
zonder enige hapering de letters
A.G.A.V.S. op het middenveld van het
terrein, daarbij geflankeerd door de
leden van de zusterverenigingen uit
Soest en Soesterberg.
In zijn welkomstwoord heette de voor
zitter van A.G.A.V.S.. de burgemees
ter. wethouder De Haan en de heer
Peet. directeur van de Sportstichting,
van harte welkom.
De burgemeester. Baron Bentinck,
opende de festiviteiten van de jubi
lerende vereniging. Hij memoreerde
dat uit het feestprogramma bleek dat
het jaar 1965 in Soesterberg in het
teken stond van A.G.A.V.S. Op vele
zaterdagen zullen er in Soesterberg
sportevenementen door A.G.A.V.S. ge
organiseerd worden.
A.G.A.V.S. heeft de afgelopen 35 jaar
getoond een vereniging te zijn, die in
staat is de jeugd in alle geledingen
op te vangen. De burgemeester memo
reerde in het bijzonder de zeer nut
tige functie, welke A.G.A.V.S. voor de
jeugd en voor iedere inwoner van
Soesterberg inneemt.
Spreker sprak de wens uit dat het
bestuur mocht hopen op een groot
succes van de vele activiteiten. Hij
bracht namens het gemeentebestuur en
vele inwoners van Soesterberg veel
dank aan het bestuur en vele com
missieleden van A.G.A.V.S., die tijd
noch moeite sparen in het belang
van de jeugd te werken.
Daarna voltrok voor de ogen van vele
Soesterbergers zich een bont pro
gramma van gymnastiek aan veie
turntoestellen, maar de glansnummers
van de gehele uitvoering werden toch
wel gebracht door de groepen meis
jes en dames onder leiding van mevr.
Lazet.
Een damesgroep van Olympia, Soest,
danste op de muziek van de Ballet
suite uit Faust een perfecte balletuit
voering. De solo, gedanst door mej.
Rita van Dijk oogstte een enorme bij
val van het publiek.
Tijdens de laatste oefeningen staken
helaas de weergoden een spaak in het
wiel. In de stromende regen danste
een groep meisjes en dames een keu
rige ritmische oefening. Het is voor
de Jubilerende vereniging te betreu
ren dat de regen een vervelende spel
breker werd.
Iedere vereniging kreeg aan het slot
eeri leuk herinneringsvaantje aange
boden.
De algehele leiding van.de uitvoering
berustte in handen van de heer H.
van der Steen uit Amersfoort, die ge
toond heeft - ondanks het droevige
slot - op de minuut af de organisatie
van deze massale turnoefeningen te
beheersen.
ERECONCERT EN TAPTOE
AFGELAST
Het is voor de jubilerende vereniging
ln hoge mate te betreuren dat het
ereconcert en taptoe wegens de zeer
slechte weersomstandigheden moesten
worden afgelast. Vele telefoontjes
naar diverse weerdiensten werden ge
voerd of het mogelijk was dat de
weersomstandigheden zich zouden ver
beteren.
Majoor van Diepenbeek besloot echter
de uitvoering van de Luchtmachtkapel
af te gelasten.
Naar wij vernemen ligt het echter in
de bedoeling dat de bevolking van
Soesterberg dit ere-concert en taptoe
nog tegoed houdt.
VERDERE ACTIVITEITEN
Zaterdag 15 mei zal in Soesterberg een
groot volleybal-tournooi worden ge
houden.
Zaterdag 22 mei a s. vinden in Soes
terberg de bondswandelmarsen van
het K.N.G.V. plaats. Deelnemers kun
nen zich alsnog opgeven bij de heer
A. Wildeboer, Plesmanstraat 305, Soes
terberg.
Zaterdag 29 mei a.s. vindt op het
Dorpsplein te Soesterbeg een groot
drumband-concours plaats. Een gou
den wisselbeker is door de heer H.
van Ginkel te Soesterbeg ter beschik
king gesteld.
Nog vele andere evenementen zullen
worden georganiseerd, waarop wij t.z.t.
nader terugkomen.
Hoogste inruilwaarde bij aan
koop van een Erres, Philips en
Blauwpunkt.
Soesterbergsestraat 20 - Soest
Ook in het afgelopen jaar zijn weer
enkele kinderen, die verblijven in her
stellingsoorden en gezondheidskolo
nies, in Soest uitgezonden. Dat blijkt
uit het pas verschenen jaarverslag
van de afdeling Soest van het Cen
traal Genootschap voor kinderherstel
lingsoorden en Gezondheidskolonies.
In 1964 werden door de afdeling zes
kinderen gedurende zes weken uitge
zonden. Drie kinderen werden voor
een tijd. die varieerde van drie tot
ruim vier maanden uitgezonden. Een
kleuter werd voor negen weken uitge
zonden.
Het bestuur van de afdeling Soest
wordt thans gevormd door de heer K
de Haan, voorzitter; mej. A. A. den
Ouden, secretaresse, de heer A. Wee-
da, penningmeester, de dames H. J
Genefaas, H. D. v. d. Laan, E. J. Rijk,
L. J. de Smidt, de heer L Over hof f en
dokter H J. Stroband. Mevrouw Van
der Laan, die veertien jaar lang het
penningmeesterschap voerde, heeft
haar taak overgedragen aan de heer
A. Weeda.
Uit het verslag blijkt verder, dat ge
meente, rijk en provincie subsidie
hebben verleend, doch dat de afdeling
zelf nog ruim 1100,moet bijpas
sen. Gelukkig was dit mogelijk, dank
zij contributies, schoolsparen en do
naties. Door het sparen op de scholen
kon één kind gedurende vier maan
den worden uitgezonden.
Tante lachte en antwoordde: „Nou
groenteman, ik hoef ze heus niet te
koken, want Lorre eet alleen maar
rauwe worteltjes!" „Zo," en verwon
derd krabde de groenteman zich ach
ter zijn oor. ..Lorre wil worteltjes
hebbe, Lorre wil worteltjes hebben",
krijste de papegaai, bang dat tante
Neel zich zou bedenken, „kalm maar,"
lachte de groenteman, en hij hield
Lorre ene grote bos worteltjes voor.
„Zijn deze naar uw zin, meneer de
papegaai?" Lekkere worteltjes, lekke
re worteltjes!" riep de papegaai en
hij was niet tevreden voor hij een
worteltje in zijn bek had. „Kijk hem
eens smullen," zei de groenteman ge
amuseerd tot tante Neel, terwijl hij
het geld in ontvangst nam. Intussen
liep Pedro tussen de groentekisten te
snuffelen en ontdekte tot zijn grote
verrassing een kist vol met heerlijke
hazelnoten. „Hmmm," hij smakte met
zijn tongetje en begon er hongerig
van te peuzelen. Hij nam er nog een
en nog een.zijn snuitje straalde
van voldoening totdat.... „oh, Pedro
wat doe je nu? dat mag je toch
niet.... en verschrikt snelde Maartje
op hem af. Onthutst keek Pedro haar
aan. Wat was er nu aan de hand? Hij
had een verschrikkelijke honger en ie
mand die honger heeft moet eten.
„Ja, maar Pedro," riep Maartje uit,
„die noten zijn van de groenteman en
kosten veel geld." Nee. daar begreep
Pedro niets van. In het bos kon hij
net zoveel eikels en noten eten als hij
lustte, en nog nooit had iemand hem
om geld gevraagd.
As Jemlng vraogt
dan mok zelge da
wullle noeng weer
es rustig kenne be
ginne an een bietje
normaoi leeve. Mit
al die feeste en zon -
daoge d'r tusse
raokt 'n mins 't ge
voel veur tied heu-
lemaol kwiet.
Is 't vandaog
woensdag of ls~'t maondag? Dat heb
ikke wel 'n paor keer motte vraoge.
Noeng alles aachter de rug is, kenne
we ok nog es kaalm terugkieke op
beide feestdaoge in Soest.
We kunnen wel zeige. dat alles bar
eslaogd is, zowel op Keuninginnedag
as op Bevriedingsdag.
Jonges, jonges wat een minse op straot.
En bie alle evenementen meraokels
veul volk. Groot en klien. En op Keu
ninginnedag scheen de zon ok nog, dus
da was heulemaol veur mekaor. Op
Bevriedingsdag het de zon nie escheene
maor 't bleef in ieder geval droog,
't Was beide daoge echt weer veur een
feestdag, veur wapperende vlagge en
veur versieringe. 't Was ok echt weer
veur minse die nie baang binne veur
een paor natte voete, waant datter
minse binne, die natte voete hebbe
ekrege staot zo vast als een huus.
't Vliegtuug, dat op bevriedingsdag
kraantjes uutgooide boove Soest strooi
de bar veul kraantjes uut boove de
wielaande laangs de Laage Brinkweg.
En die daor zo maor opstaapte hettet
wel emarkt. Natte voete en smeerige
kleere. Maor wat gaf 't, het was toch
feest?
Maor dat was nie 't belaangriekste. 't
Belangriekste was, dacht Knelis zo, dat
het moogeluk is gebleke in Soest tot
goed opgezette, spontaon en ordenteluk
verloopende feeste te komme. Dat is op
beide feestdage toch wel duudeluk ge-
bleeke. Zelden heb ikke een feest mit-
gemaokt, dat met recht een volluks-
feest mog heete.
Bar fing vond ikke het, datter zo'n
veulhied was van vaok bar goeje ini-
tiatieve en d'r mot wel deur heul veul
veul minse. minse uut alle laoge van
de bevollukking, meraokels veul wark
verzet zijn om alles zo goed te laote
slaoge.
Meziekkorpse en zaangvereniginge
hebbe zich dapper eweerd, de oranje-
vereniginge waore bar aktief en de
sportclubs bleeve nie aachter. Veur-
dat alles op zo'n daag vlot verloopt,
motter heul wat warrek verzet worde.
De veule minse, die zich hebbe inge-
spaane, waacht gin openbaore daank-
betuuging. Maor dat ze meraokels hun
best edaon hebbe is zeeker.
Soest is ok meraokels goed veur de
daag gekomme mit de verzetstetoon-
stelling. Onze tied overlaodt iedereen
mit een veulheid van indrukke en dan
ister alle anleiding de herinnering te
rug te voere to de meest bewogene
perioode uut deze eeuw.
Veul minse zulle stil en naodenkend
de school in de Kerkebuurt hebbe ver-
laote. En dat was juust de bedoeling
van de tetoonstelling. Dat was trou
wens ok de bedoeling van de viering
van Keuninginnedag en Bevriedings
dag. En laote wullie eerluk weeze, 't
waore praachtige feeste!
GEBORENMichel Karei Frederik,
zoon van M G van Rossum en A. F.
Hogenaar, Noorderweg 35. Veroni-
que Suzanne, dochter van J. Hoveling
en S H. Hoogenes, Plesmanstraat 341.
Marco Roberto. zoon van F. A
Tammer en W. de Graaf. Christiaan
Huygenslaan 109. Ralph Jurgen
Victor, zoon van G. J. M. Biemans en
C. Verboom. Oude Utrechtseweg 34A.
Hendrik Willem, zoon van D. Na
gel en A Duijst, Jan Steenlaan 35.
Petrus Maria, zoon van H J. de Ruijgt
en J. M. Epskamp, Den Blieklaan 23.
Catharina Maria Antonia, dochter
van P. G. J. C. Gruijters en C. M. A.
van de Sande, Beukenlaan 92. Ma-
nuela, dochter van I. A. Varrucciu en
M. Carta, Dorresteinweg 72. Jo-
hannes Albertus Jacobus. zoon van
P. M. Groot en A. M. Swart, Kampweg
42. Nicoline Francisca, dochter van
J. A Woerdman en A. M. de Vries,
Bonifaciusstraat 2.
ONDERTROUWD: Cornelis van Til.
Nic. Pienemanstraat 7, Amersfoort en
Gijsberta Cornelia van den Brink, In-
singerstraat 33.
GEHUWD: Arnold Wubbo Enno de
Bruin. Lindenlaan 4b en Johanna Pe-
tronella van de Vusse, Beatrixlaan 8.
Jacobus Hendrikus Bernardus Cla-
risse. Veldweg 6a en Gerarda Maria
Elisabeth Schouten, Thorbeckestraat
10. Hendrik Bos. Kruisweg 34,
Haarlem en Gré van 't Klooster, Nieu-
weweg 31a. Johan Wilhelm Bak
huizen, Soesterbergsestraat 126 en
Joyce van der Lek, Marshalllaan 22,
Utrecht.
Dir. H. TV. Vellinga
Korte Brinkweg 28 - Soestdijk
Telefoon 2131
Begrafenis, Crematie, Transport
i Rouwkamer)
OVERLEDEN: Jacobus Albertus Kra-
dolfer, 81 jaar. echtgenoot van V.
Roos, Amersfoortsestraat 34. Hen
drik Ebbenhorst, 84 jaar. Wieksloter-
weg W.Z. 37d Gerrit Verwoerd, 64
jaar echtgenoot van H. Veldhuizen
Wieksloterweg W.Z. 19. Gijsbertje
van Steeg, 53 jaar. echtgenote van D.
van den Berg, Schaepmanstraat 25
Janne Hendrika Muller, 69 jaar. we
duwe van M. J. Schade. Van Lijnden
laan 21. Cornelis Anthonius van den
Berg. 67 jaar, echtgenoot van P M
van Treijen, Van Lijndenlaan 10
