HONKBAL
3
spoRtpanoRama
Nu de voetbalcompetitie '64-'65 ge
ëindigd is en hier en daar nog een
enkele promotie1-, kampioens- of be
kerwedstrijd gespeeld wordt, beginnen
de zomersporten weer volop te draai
en.
Eén van die zomersporten, die elk
jaar meer belangstelling trekt, ook
in Soest, is honkbal.
Wij willen proberen om u. door mid
del van dit artikel, enigszins wegwijs
te maken in deze in Amerika meest
beoefende en, populairste tak van
sport.
Baseball, zoals honkbal in Amerika
wordt genoemd, schijnt als een soort
balspel door Nederlandse emigranten
of zo u wilt kolonialisten, naar de
Nieuwe Wereld gebracht te zijn, en
van daaruit zijn opzienbarende op
mars te zijn begonnen.
De Nederlandse Honkbalbond werd en
kele jaren voor het uitbreken van de
eerste wereldoorlog in 1912 opgericht
Tijdens de duur van deze oorlog
speelde Nederlandse teams diverse
keren tegen in Nederland verblijvende
Canadezen Mede door deze demon
stratiewedstrijden ging de pas opge
richte bond goed van start.
Toch zou het nog tot na deze oorlog
duren voor enkele voetbalverenigingen
er toe overgingen, om naast voetbal,
ook honkbal te gaan beoefenen. Lang
zamerhand kende men meer nut toe
aan het beoefenen van een sport in
die maanden waarin de voetbalcomoe-
titie gesloten is, de zomermaanden.
Nederland was een van de weinige
landen in Europa waar honkbal al
behoorlijk was ingeburgerd voor de
oorlog 40-45.
Italië, na ons land de belangrijkste
honkbalnatie in Europa, ging pas goed
meetellen na 1945. Ook hier waren,
net als in Duitsland, de teams van
de Amerikanse bezettingstroepen gang
makers en leermeesters.
Onze Zuiderburen maakten in de ja
ren '20 pas goed kennis met honkbal,
het zou nog tot 1936 duren voor er
de Baseball Federatie werd opgericht.
In Engeland, wat door velen slechts
alleen als een bij uitstek cricketland
wordt gezien, begon honkbal in 1934,
vaste voet te krijgen. Engeland is
waarschijnlijk het enige land in Eu
ropa waar toén al een officiële pro
fessional-competitie werd gespeeld.
Terwijl wij aannemen dat Amerika het
.Mekka" is voor de honkballers, mogen
we echter niet vergeten, dat ook in
Japan de honkbalsport tot één van de
topsporten behoort.
In 1873 speelde men daar namenlijk
al honkbal, zij het dat het toen twee
universiteitsteams waren die tegen el-
kar in het strijdperk traden.
Hadden we vlak voor de oorlog nog
contact met Amerika, door middel van
een aantal in ons land verblijvende
Mormoonse zendelingen, het zou tot na
1945 duren voor er weer sprake was
van enig contact met Amerika.
Deze connectie met Amerika, waar
honkbal op het eerste plan staat, had
beslist een nuttig effect voor de ver
breiding en popularisering van honk
bal in Nederland.
Het eerste officiële contact, dat in
feite beslissend is geweest voor de
enorme groei die honkbal hier door
maakte, werd pas in 1952 gelegd, het
jaar, waarin onze tot op dat moment
niet te evenaren pitcher Hanny Ur-
banus, door particulier initiatief in
staat werd gesteld, aan een trainings
kamp in het Amerikanse amateur
honkbal-walhalla van de New-York
Giants in Milwaukee deel te nemen.
Zes weken heeft onze toenmalige na
tionale pitcher tussen de groten van
Amerika vertoefd, en het hoeft geen
betoog, dat hij er enorm veel heeft ge
leerd, technisch en tactisch. Na hem
zijn nog vele prominente spelers naar
Amerika geweest. Het verblijf in Ame
rika werd in een enkel geval zelfs ge-
financieerd door een toen opgericht
particulier sportfonds.
De na 1945 „Koninklijk" geworden
honkbalbond, liet het zoals het Neder
land meestal betaamt na. zich aan te
sluiten bij de inmiddels opgerichte
Europese Honkbal Federatie. Dat deze
weigering door de vele enthousiaste
honkballers minder prettig werd ont
vangen laat zich horen.
De publiciteitsmedia, sport- en dag
bladen e.a. waren er mede oorzaak van
dat de K.N.H.B. zwichte en als nog
toetrad tot de Europese Honkbal Fede
ratie.
In de voorafgaande jaren, waarin Ne
derland de kat uit de boom had ge
keken, was er een soort Zuid-Europese
machtspositie gegroeid, doordat ach
tereenvolgens Italië en Spanje tijdens
de Europese kampioenschappen beslag
legden op de titel. Het werd tijd dat
Nederland zijn partijtje mee ging
slaan, en de weg daartoe was door de
toetreding tot de Federatie, geëffend.
Eindelijk in juli 1956 gingen we naar
Rome, naar de Europese kampioen
schappen
Al bij de openingswedstrijd bleek, dat
onze tegenstanders, de Italianen, van
hun leermeesters, de Amerikanen heel
wat hadden geleerd, maar cracks als
Urbanus en Schmidt en de juiste men
taliteit maakten van deze wedstrijd
één groots stuk propaganda voor de
sport. Hoewel tijdens het tournooi
bleek dat we de zo broodnodige inter
nationale ervaring misten, verrastte
het Nederlands team vriend en vijand
door beslag te leggen op der titel zon
der dat het ook maar eenmaal het
hoofd behoefde te buigen voor een van
de tegenstanders.
Telde de Bond in 1941 ongeveer 1000
leden het zou tot 1952 duren, ruim
10 jaar later, voor dit aantal verdub
beld werd. In dé jaren liggend tussen
1953 en 1957, in deze periode viel dus
het behalen van de eerste Europese
titel, werd het aantal nogmaals ver
dubbeld. zodat de Bond toen 4000 le
den telde. Terwijl nu het aantal inge
schrevenen rond de 8000 zal schom
melen.
Evenals voor de Spanjaarden, hield dit
kampioenschap voor Nederland ook
"V
een uitnodiging in om deel te nemen
aan „The world global series" in Mil
waukee.
Mochten officials en spelers met enig
optimisme op reis zijn gegaan, meer
dan het opdoen van routine op inter
nationaal niveau leverde dit tournooi
niet op Al dient hierbij wel opgemerkt
te worden dat er voor onze 100
amateurs ook niet meer „inzat" tegen
de semi-profs uit Japan en Amerika
om er enkele te noemen.
Het deelnemen aan dit soort wedstrij
den en tournooien, deed wel inzien dat
wanneer wij in Europa tot de top wil
de blijven behoren, we in de allereerste
plaats terzake kundige leermeesters
nodig hadden. Ook het bondsbestuur
was hier niet doof voor.
Mede in staat gesteld door gelden be
schikbaar gekomen uit de voetbaltoto,
kreeg het Nederlands honkbal achter
eenvolgens de beschikking over de
Amerikaanse coaches Ron Fraser, Bill
Arce en Arc'nie Allen.
Na het behalen van het kampioen
schap in Rome werd de titel vijfmaal
in 1957 in Mannheim, 1958 Amster
dam. 1960 Barcelona. 1962 Amsterdam
en verleden jaar, 1964, te Milaan
Door deze reeks van geweldige presta
ties, veroverde honkbal .zich een steeds
vastere plaats tussen de zomersporten.
Men organiseerde tournooien met bui
tenlandse deelname. Amerikaanse le-
gerteams uit West-Duitsland waren
geregelde tegenstanders, naast straat-
voetbal tournooien voor de jeugd orga
niseerde men in tal van plaatsen ook
jeugdhonkbal-tournooien met een lan
delijke finale En wat vooral van be
lang was voor honkbal in het alge
meen, de publieke belangstelling groei
de, en groeit nog.
Na deze inleiding zal bij velen van
u, waarvoor honkbal een nog onbe
kende sport is, de vraag naar voren
gekomen zijn. ..wat is honkbal dan
voor een sport"?
Om een totale verhandeling te geven
over spelregels en tactiek zou te ver
voeren, maar de belangrijkste punten
om een wedstrijd goet te kunnen vol
gen, zullen wij voor u behandelen.
In de allereerste plaats het veld. Honk
bal wordt in de lagere klassen in de
meeste gevallen nog gespeeld op een
terrein, waarop ook gevoetbald e.d.
De pitcher, (werper) de centrale figuur
op het honkbalveld.
wordt. In de hoofdklasse is het spelen
op een speciaal honkbalveld verplicht.
Er wordt gespeeld met teams van ne
gen man n.1.:
1. Werper of pitcher; 2. achtervanger
of catcher: 3. Ie honkman; 4 2e honk-
man. 5. 3e honkman; 6. korte stop;
7. linksvelder; 8 middenvelder; 9.
rechtsvelder.
De nrs. 3 tot en met 6 noemt men ook
wel binnenvelders terwijl 7, 8 en 9 ook
wel verrevelders genoemd worden. Om
beurten zijn de teams „aan slag", of
„in het veld". In het eerste geval om
punten te scoren en in het tweede
geval om het scoren van deze punten
te beletten.
Hoewel over het algemeen wordt aan
genomen dat honkbal een typische
teamsport is, is het tegendeel waar,
het heeft een st^rk individueel karak
ter, tfit slaat vooral op de ploeg die
aan slag is.
Men zegt wel eens. en niet ten on
rechte. dat een goede werper meer
dan de helft van de kracht van zijn
team is. Menigmaal wordt het verloop
van een wedstrijd, ja zelfs van een
hele competitie al in het begin door
de werper beslist. Samenvattend, een
goede werper is goud waard voor zijn
team De partij die aan slag is, heeft
de mogelijkheid tot scoren. Een wed
strijd bestaat uit 9 innings. in iedere
inning komen beide partijen éénmaal
aan slag en een maal in het veld. De
werper bevindt zich op de werpplaat
en werpt de bal in de richting van de
speler die aan slag is. De afstand
werper-slagman is 18.45 m. de slag
man probeert deze. tussen de 149 en
141 gram zware bal, in het veld te
slaan, doch dat is werkelijk niet een
voudig.
Een goede werper beschikt namelijk
over een veelheid van variaties in zijn
manier van werpen, onder meer door
de bal op het moment dat deze zijn
hand verlaat met zijn vingertoppen
een bepaald effect te geven.
De slagman, rnet een slaghout, wat
107 cm lang is, in de hand, beoordeelt
deze bal natuurlijk direct wanneer de
werper hem loslaat, en baseert daar
zijn slag op. maar door het aan de bal
gegeven effect zal de bal meestentijds
gemist worden.
De hoofdscheidsrechter, bijgestaan
door één of meer veldscheidsrechters
constateert dan „slag". Wanneer een
slagman drie maal mis slaat op een
slag is hij „uit", en komt de volgende
slagman aan bod. In een ander geval
werpt de werper 2 x slag, dus de bal
passeert de slagman over de thuis
plaat tussen oksel en bovenkant knie,
en 4 x wijd, worpen die niet aan de
eisen van een „slag" voldoen, b.v. de
grond geraakt hebben, te hoog enz.,
dan heeft de slagman een vrije loop
naar het le honk. Wanneer de slag
man, de bal weet te raken en hem het
veld inslaat en de bal is niet „fout",
dus buiten het speelveld terecht geko
men, dan probeer hij. voordat hij uit
getikt wordt, razendsnel op het le
honk te komen, of wanneer hij de bal
goed ver in het veld heeft gejaagd,
zelfs het 2e of 3e honk te bereiken.
Mocht hij de bal, zonder dat deze de
foutlijn passeert, buiten het speelveld
slaan dan scoort hij een „home-run";
hij kan dan alle honken op zijn ge
mak af lopen
Slaat een slagman een bal die door een
van de spelers (dit mogen dus ook de
catcher of pitcher zijn) direct ge
vangen wordt, dan is hij ook „uit".
Wanneer hij de bal het veld in slaat
maar de bal is wel eerder op het le
dan hij, dan is hij ook „uit". Wanneer
3 slagmensen „uit" zijn (3 nullen)
dan wisselen de partijen.
De slagpartij scoort wanneer een slag
man, nadat hij de drie honken heeft
gepasseerd, over de thuisplaat komt.
Het is dus mogelijk dat een werper
3x4 wijd gooit en de volgende slag
man een „home-run" slaat, dat de
stand, doordat alle honken „bezet"
waren, ineens op 4-0 wordt gebracht
In een ander geval is het ook mogelijk
dat alle drie de honken bezet zijn
en er 2 spelers „uit" zijn (2 nullen),
en dat de volgende slagman een vang-
bal „slaat" of „uit" gaat op 3-slag
dat deze mooie scoringskans verloren
is.
Uit het voorgaande blijkt overduidelijk
dat honkbal ook voor de toeschouwers
een aantrekkelijke sport kan zijn,
maar dan moet men eerst enkele wed
strijden gezien hebben, om het spel
enigszins te gaan begrijpen. Want na
één wedstrijd zijn er zoveel spelsitua
ties waar nog geen touw aan vast te
knopen is, dat men zeker nog geen kijk
heeft op de toegepaste techniek en
taktiek. Men ziet dan nog niets van
de voortreffelijke samenwerking tus
sen catcher en pitcher, die menig
honkloper doet stranden b.v, tijdens
het „stelen" van een honk.
Ook van de speciale sfeer, die op en
om het veld heerst, gaat men meer
begrijpen. U hoort die echte Ameri
kaanse honkbaluitdrukkingen, die in
een enkel woord zeggen, waar een hele
Nederlandse zin voor nodig is. Men
ziet hoe intens en fanatiek de spelers
vanuit de „dug-outs" mee spelen, hoe
wel ze niet direct actief aan het spel
meedoen, hoe hoofdscheidsrechterlijke
beslissingen worden bekritiseerd. Maar
dit is logisch als men bedenkt dat
de scheidsrechter in één wedstrijd en
kele honderden beslissingen moet ne
men.
Uiteraard hebben we nu bij lange na
niet alle spelregels behandeld, dit is in
het kader van dit artikel ook niet de
bedoeling.
Tot besluit wilen wij de lezers die
eens een oogje aan honkbal gaan wa
gen, en zij die een oude kennismaking
met honkbal weer eens gaan hernieu
wen, vluchtig kennis laten maken met
het Soester honkbalteam, dat in de
bijna vijf jaren van zijn bestaan al
voor zulke fraaie successen heeft ge
zorgd, de honkbalafdeling van de voet
balvereniging SEC.
In 1960 begon in Baarn het plan
te leven om daar, in samenwerking
met de voetbalvereniging van die
naam, een honkbalafdeling in het le
ven te roepen. Dat de initiatiefnemers
contact zochten met een reeds be
staande sportvereniging is begrijpelijk,
want men lost.e daar ten dele het ook
in Baarn bestaande veldentekort enigs
zins mee op, maar, en dat was een
belangrijk punt, men zou om steun
kunnen vragen, om de eerste onkosten,
materiaal e.d. te kunnen dekken. Het
contact met dé v.v. Baarn had niet
het verwachte resultaat, en het strekt
de initiatiefnemers tot eer datzij niet
bij de pakken neerzaten, maar met
hernieuwde ijver contact zochten met
sportverenigingen die wel geïnteres
seerd waren. Een van deze initiatiefne
mers is de huidige voorzitter van de
afd. SEC.-honkbal, de heer Nieuwen-
huis
Mocht Baarn niet geïnteresseerd zijn,
Soest was dit wel en het bestuur van
S E C. voelde voor dit plan en gaf vol
ledige medewerking en steun.
In december 1960 vond de oprichtings
vergadering plaats en in het seizoen
'61 ging de S.E C.-honkbalafdeling van
staat met 20 leden. Nu na bijna vijf
jaar is het aantal leden uitgegroeid tot
zeventig, en speelt men met senioren-
Amerika opgedane honkbalkennis over
te brengen, althans te proberen, op de
SE C.-ploeg. Deze training verzorgt hij
sinds 1962, met een onderbreking van
enige maanden, waarin hij het team
van Ajax coachte.
De twee zonen van de heer Tinlin, Bill
en Tommy, die studeren aan de Inter
national High School in Den Haag,
geven S.E.C., hoewel ze bijna accent
loos Nederlands spreken spreken, een
Amerikaans tintje, precies genoeg,
want voorbeelden In de omgeving la
ten duidelijk zien wat er met een club
kan gebeuren wanneer zij de deur
voor de op Soesterberg gestationeerde
Amerikanen open zet.
Bill, die als catcher staat opgesteld,
vertrekt voor ongeveer zes weken naar
Amerika om deel te nemen aan een
trainingskamp van Ted Wiliams in
Massachussets. Dat dit vertrek voor
SEC. ongelegen komt, juist op het
hoogtepunt van de competitie, laat
zich horen De competitie is dermate
zwaar en spannend, dat elke wijzi
ging veroorzaakt door blessure of an-
derslns, zijn stempel kan drukken op
het team in zijn geheel.
Het bestuur doet echter alle moeite
om in deze vacante plaats op een
afdoende wijze te voorzien. Er is spra
ke van een contact dat gelegd zou zijn
tussen het S.E C. bestuur en een op-
non-actief staand achtervanger van
het Amersfoortse Quick.
De catcher, (achtervanger) met body-
protector en masker, naast hem op de
grond (omwille van de foto).
Tommy Tinlin en Rudi Blok vormen
het pitcherduo. terwijl de jeugdige
Allan Harris, 15 jaar, een belofte in
houd voor de toekomst. Momenteel
speel hij met dispensatie als 3e honk
man in het eerste team.
Hoewel S.E C. in het verleden nog wel
eens in een lastig parket werd ge
bracht wat de terreinen aanging, is
Het huidige team van S.E.C., dat al zovele malen voor fraaie prestaties zorgde.
junioren- en aspirantenteams in het
rayon Utrecht van de K.N.H.B
Het eerste team speelt in de le klas
van het rayon, waarin ondermeer de
verenigingen Donar, Hilversum: Sci-
mitars, Bussum: F.AK, Bilthoven en
U.V.V, 3 en H.M.S. 2 uit Utrecht zijn
ingedeeld.
Zoals overal, was ook voor S.E C. de
eerste tijd het zwaarst, nederlagen met
dubbele cijfers waren schering en in
slag. De wil tot winnen was er wel.
maar technisch en taktisch was er een
te groot manco
Het bestuur werd opmerkzaam ge
maakt op de heer W B. Tinlin. di
recteur van Foxboro. Na een enkel
gesprek, stemde hij er in toe, zijn in
deze moeilijkheid op pinksterzaterdag
volledig verdwenen, door het inge-
bruiknemen van het speciale honkbal
veld op een van de bijvelden van
BD.C.
Het is jammer dat in de laatste wed
strijden een paar misstappen werden
gedaan en nodeloos werd verloren,
doch het is nog niet te laat om het
verloren terrein, de gedeelde eerste
plaats, te heroveren, zodat binnen
vijf jaar na de oprichting, de Rayon
le klasse verlaten zou kunnen worden,
en volgend jaar in de 3e klasse van de
K.N.H.B., en op een nieuw aangepast
veld, aan een nieuw hoofdstuk in de
geschiedenis van de afdeling honkbal
van S.E C. kan worden begonnen.
Slagman, achtervanger en hoofdscheidsrechter in volle concentratie.
